et Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard. EERSTE BLAD. imllii ra let kapitaal DE GEMBERPOT, FEUILLETON. VOOR Dit blad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prysveihooging. Afzonderlgke nummers 5 cent. Uitgever' L.. J. VKEIiiMAK, Heusden. m 1431. ZATERDAG 24 AUG. 1895. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/, ct. Groote letters Daar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrydagavond ingewacht. In de laatst gehouden vergadering der liberale Unie is sprake geweest van het program der liberale partij in de toekomst; wat wil de liberale partij, wat wil de Unie, als eens de regeling van het kiesrecht haar beslag gekregen heeft Hierop meende men, moest nu reeds antwoord gegeven worden, niet om s cialisten of anderen te winnen, maar om de party naar buiten te doen kennen, om aan ieder kenbaar te maken wat zij thans wil. Een uitdrukking van den voorzitter voor al had de aandacht getrokken. Wat wordt bedoeld door het ophouden van elke be voorrechting van bet kapitaal en waarlijk die uitdrukking had wel een nadere ver klaring noodig. Het geldbezit toch geeft groote voorrechten. Heeft men geld, dan kan men huizen bouwen,* zegt het lied, heeft men 't niet, dan moet men steenen sjouwen* enz. Wil de liberale party aan die bevoorrechting een einde maken, dan is dit ulleen te bereiken door omverwerping der geheele maatschappij, dat kan niet be doeld zyn en de voorzitter verklaarde dan ook, dat de invloed der wetgeving op de bevoorrechting van het kapitaal bedoeld was. De wetgever heeft invloed op de verdeeling van den nationalen rijkdom en die invloed mag niet misbruikt worden. Wil de liberale party tegen zulk een be voorrechting ijveren, wil zy dit in haar program opnemen, dan zal dit zeker geen scheiding veroorzaken, want zulk een be voorrechting is niet meer van onzen tyd, zy zal moeten verdwijnen. Maar wordt het kapitaal dan bevoorrecht door onze wetgeving? Heeft de rijke, de gegoede, voorrechten op politiek gebied, die den arme, den behoeftige, onthouden worden? Wie zal het ontkennen? Tot nu is het kiesrecht geheel afhankelyk van be zit, de poging om het daarvan los te maken is alsnog mislukt en in het aangeboden ontwerp treedt al weder geldbezit, hoe ge ring dan ook, op den voorgrond; f 50 in de spaarbank, f 100 op het grootboek moge in veler oog gering zyn, velen hebben het niet zoo ver kunnen brengen, dat daardoor het kiesrecht kan verkregen worden; die bevoorrechting van het kapitaal kan niet in de kieswet opgenomen worden, volgens de uitlegging in de vergadering der liberale Unie gegevendie van geen wettelijke be voorrechting van het kapitaal willen weten zullen zich niet met dat kenmerk kunnen vereenigen. Ook vindt men een wettelijke bevoorrech ting van het kapitaal by de regeling van de samenstelling van ons hoogste staats lichaam, de Eerste Kamer. De hoogst aan- geslagenen zyn verkiesbaar en verder eene reeks ambtenaren, die door het bezit van kapitaal de bekwaamheden kunnen ver werven, noodig voor het bekleeden dier ambten. Zal de liberale party ook tegen de samenstelling van ons hooger huis optreden Geldbezit stelt iemand in de gelegenheid zich van zyn militieplicht te ontslaanook bij de remplaceering heeft men te doen met geen wettelyke bevoorrechting van het ka pitaal Het is nu alweder de vraag niet of die regeling al of niet te verdedigen iseven als bij de remplaceering, heeft men hier te doen met een, door de wet geoorloofde bevoorrechting van het kapitaal, en zal nu de liberale partij, onder leiding der Unie, bereid bevonden worden daartegen op te treden en die bevoorrechting met kracht te bestrijden Maar waartoe meer voorbeelden aange haald dat het kapitaal nog op velerlei wijzen door onze wetgevers bevoorrecht is? Wil de liberale partij daartegen den strijd aan binden, dan zal zy zeker by velen steun vinden, maar evenzeer zullen tal van mannen zich van haar afwenden; die wettelyke be voorrechting toch is voortgekomen uit de maatschappelijke toestanden en die kan niet gewjjzigd worden, zonder een geheele ver andering der maatschappij, onwillekeurig stelt. Of dan de heilstaat verkregen zal zyn, dit kunnen wij niet verwachten, maar dan zal ten minste de rechtvaardigheid betracht zijn, alle burgers zullen dezelfde rechten hebben, maar zullen ook geroepen worden dezelfde plichten te vervullen. Sprak men 1 voor honderd jaren reeds van gelykheid en is het tot nu hoofdzakelijk by woorden ge bleven, dan is het een feit geworden, dan zal de wetgever ten minste niet meer be schuldigd kunnen worden van een onrecht vaardige bevoorrechting van den eenen bur ger boven den anderen. Buitenland. een wettelyke bevoorrechting van het kapi- zal men gedwongen worden verder te gaan taaldie geld heeft kan een rempla9ant dan eerst in het plan lag. Onze kapitalisti- stellen, die het niet heeft, moet zelf zyn sche maatschappij zal door toepassing van dienstplicht vervullen. Zonder nu te be spreken of plaatsvervanging al of niet nuttig is, of het leger daardoor al of niet in kracht wint en wat dies meer zij, wy behoeven het beginsel, in hare grondvesten geschokt worden, de Unie moge dus wel nauwlettend toezien by de formuleering van deze hoogst gewichtige zaak in het program der toe- j thans alleen te constateeren, dat wy ook in komst. Schijnbaar toch, schynt het beginsel deze zaak met een wettelyke bevoorrechting zeer eenvoudig, geen wettelyke bevoorrech- van het kapitaal te doen hebben. ting van het kapitaal, wie verdedigt nog Ook by het onderwjjs bestaat bevoor-bevoorrechting? Noch geboorte, noch kapi- rechting. Zyn de uaiversiteiten niet voor de .taal mag de gelykheid van alle burgers voor minder gegoeden gesloten, omdat zij zelfs de wet beletten, maar wat leert ons de buiten de mogelijkheid zijn het geëischte ondervinding? schoolgeld te betalen? Hoe kunnen zy hun kinderen hoogereburgerscholen en gymna- Met groote meerderheid is de bepaling door de vergadering aangenomen, een ver- siën laten bezoeken, als de betaling van het zachtende bepalingonrechtvaardige bevoor- schoolgeld boven hunne krachten gaat En rechting vond geen genade, maar werd ver- zal dus onom- toch, middelbaar en hooger onderwijs is worpen. Het programma noodzakelijk voor het verkrygen v;m velerlei wonden moeten verklaren, wat door wet- ambten en bedieningen. Wel komt de phi-jtelyke bevoorrechting van het kapitaal zal lantropie somtyds te hulp en wordt in de moeten verstaan worden. Slaagt men daarin, meest noodige uitgaven voorzienmaar J dan is een flinke stap op den goeden weg krachtens de wettelyke voorschriften is het'gedaan, en, al moge nu niet terstond een kapitaal ook in deze hoogst belangrjjke zaakmeerderheid verkregen worden in ons wet- bevoorrecht. Universiteiten en andere hoo-gevend lichaam, de aanhouder zal winnen, gere inrichtingen van onderwijs zyn voor en gelykheid van alle burgers voor de wet de meer gegoeden, de behoeftigen, de minder zal niet langer een woord zonder beteekenis gegoeden zyn daarvan uitgesloten. zyn. Daardoor zal de bestaande ontevreden- Onze rechtbanken veroordeelen dikwijls heid minder worden, en een der krachtigste tot boete en by niet-betaling tot gevange- j wapenen zal aan de verwekkers der onte- nisstraf, zoodat de gegoede zonder eenig vredenheid ontvallen. Kunnen zy zich alsnog bezwaar de boete betaalt, terwijl een ander beroepen op bevoorrechting der kapitalisten, dan zal dit van zelf moeten ophouden, omdat de Staat zich dan niet meer party FRANK R. STOCKTON. (31 Nadat hy de drie kussens uit de hut had gehaald, legden we ze met de andere op de sneeuw, zoodat het geheel een soort van matras van bijna vierkanten vorm maakte. Toen bonden we z? met den strik vast 1 ijeen, by welk werk mjjn makker zich heel behendig toonde. Toen de ruwe matras gereed was, vprzocht ik hem zyn dames te balen, terwijl ik naar de mjjne ging. »Wat zullen we bijeen pakken om mee te nemen?* vroeg Mevr. Aleshine toen ik by den wagen kwam. »We nemen niets mee dan ons geld in den zak, onze dekens en mantels. Al 't andere blytt in den wagen en wordt afge haald, als de straat vrij is.« Met onze mantels en doeken over de armen verlieten wy onzen wagen, en toen wy de andere straat kruisten, zagen we den heer met zyn gezelschap al aankomen. De dames waren dicht vermomd, maar de eene ging met jeugdige veerkrachtige schreden, terwijl de andere langzaam voortging en dikwijls door den heer ondersteund werd. Er was een wind opgestoken, die de lucht met fijne ijsnaalden vulde, welke hy van de losse sneeuw aan den zoom van 't woud voor hetzelfde misdrijf voor eenigen tyd van zyn vryheid wordt beroofd, is dit misschien shad opgestoven, en ik raadde Ruth haar mond dicht te houden en zoo weinig mogelyk van 't sneeuwstof in te ademen. »Als ik toch moet sleetjeryden,* zei Mevr. Aleshine, »doe ik 'teven graag met vreemden als met bekenden, ja, als 't tot been breken komt nog liever. Maar dat moet ik zeggen, dat ik gaarne met de dames wilde kennis maken, voor ik op de slee klimmaar dit ding en nu zag ze de matras moet toch zeker zoo iets niet voorstellen?* >Barb'ra Aleshine,* antwoordde Mevr. Lecks van onder haar wollen doek»als je wilt dat je longen bevriezen, dan moet je maar zoo babbelen; ik sta ook op welvoe- gelykheid, maar daarmee kunnen we wel wachten tot we beneden zijn.* Niettegenstaande deze vermaning bemerkte ik, dat zoowel Mevr. Lecks en Mevr. Ales hine op de dames toetraden, toen ze bij elkaar kwamen, en haar, die onder zulke eigenaardige omstandigheden onze buren ge weest waren, de handen reikten, en dat Mevr. Lecks half binnensmonds de hoop uitsprak, dat we behouden beneden mochten aankomen. Nu schoof ik de matras, die ons tot slee zou dienen, zoo dicht als raadzaam was aan den rand der helling en verzocht het ge zelschap plaats te nemen. Mevr. Lecks en Mevr. Aleshine zetten zich dadelijk neer en namen, zooals ze belooofd hadden, Ruth in 't midden. Myn jonge vrouw was zeer angstig, maar de koelbloedigheid harer vriendinnen en myn blykbaar vertrouwen op 't geluk ken van ons plan gaven haar moed en ook zy nam rustig haar plaats in. De jongste der twee vreemde dames stapte licht op 't kussen, en beschouwde eer zy zich neerzette een poosje 't groote sneeuwveld, waarvan wij moesten afgljjden. 't Gezicht scheen niets verschrikkends voor haar te hebben en ze zette zich schielyk neer, met een beweging, die bewees, dat ze schik in 't avontuur had. De oude dame gedroeg zich echter gans anders. Toen de heer haar naar 't kussen bracht, beefde ze verschrikkelijk en wendde het gelaat af van de helling. Haar geleider verzekerde haar, dat het hoogst noodzakelijk was, dat we op deze wjjze van den berg af daalden, dat er niets anders op zaten ter wijl hy haar poogde te overtuigen, dat onze afvaart geheel zonder gevaar was, trok hij baar zacht op de matras en trachtte haar te overreden om zich neer te zette:-:. Thans eerst bemerkte ik, dat de heer onder zijn arm door zyn mantel bedekt, een voor werp droeg. »'t Zou dwaas van ons zijn,* zei ik, »als we iets trachten mee te nemen, dat we niet in den zak kunnen steken. Al 't andere moeten we achterlaten 't zij in uwen of in onzen wagen; 'tis haast niet te vreezen, dat daarvan iets zal verloren gaanmaar zelfs als we dat gevaar liepen, mogen we niet anders handelen. »Mijn waarde heer,* antwoordde hij heel ernstig, »ik ben mij de gevaren van onzen toestand even helder bewust als gij. Onze koffers en al onze pakjes heb ik achterge laten, en daar spreek ik niet over. Maar van 't voorwerp hier onder myn arm kan ik niet scheiden; dat moet ik meenemen. Wilt ge mij onder die voorwaarde niet mee nemen, dan moet ik achterblijven ot zal ik trachten een plank of zoo iets te vinden om u te volgen.* Als men de kalme en bezadigde bladen, zoowel Fransche als Duitsche, leest, is het merkwaardig te zien, hoe tevreden men is over elkanders houding bij de pelgrimstochten naar de graven der in den grooten oorlog gevallenen. De Franschen erkennen, dat de Duitschers, die op Fransch grondgebied kwamen, zich zeer ordeljjk en bedaard ge droegen en alle provocatie nalieten. De Temps* weet te vertellen van een troepje, waarvan eenigen een patriottisch lied be gonnen te zingen; toen een hunner noch tans opmerkte, dat dit minder gepast was, hielden zy op en gaven zy, by wyze van vergoeding, een couplet der Marseillaise ten besteAan de andere zjjde waren de Duitschers hoogst verrast over de byzondere beleefdheid, waarmede zy door de Franschen ontvangen werden. Een Duitscher, die daar over aan een Franschen grenswacht zyn verwondering te kennen gaf, ontving het lachende antwoord: »Hadt ge ons dan voor wilden aangezien?* By 't bezoek aan het slagveld van Gravelotte nam een photograaf het tooneel opde Fransche gendarmes, die de Duitschers begeleidden, trokken zich toen in een restaurant terug en na afloop ging men broeder ljjk samen lunchen. Byzondere beteekenis is aan deze kleinig heden wel niet te hechten, maar er bljjkt toch uit, dat de algemeen menschelyke ka raktertrek der vereering van hen, die voor het vaderland zjjn gevallen, over en weer genoeg eerbied inboezemde, om alle minder gevoelens, verwatenheid van den o ver winnaar, verbittering van den overwonnene, op den achtergrond te dringen. En men koestert dan gaarne de hoop, misschien niet zonder grond, dat het algemeen menschelyke weldra allen bekrompen rassenhaat zal overwinnen. Hy sprak beleefd maar beslist, zoodat ik begreep, dat spreken hier nutteloos was. Ook hadden we geen tyd om lang te praten, en als hij de gevaarlijke sleevaart met één arm te zyner beschikking wilde maken, ging dat my niet aan. Ik verzocht hem dus plaats te nemen en schikte 't gezelschap zoo dat tel kens twee rug aan rug zaten met over den rand der matras opgetrokken beenen. Ik nam de plaats in, die voor my als stuur man was opengelaten. Van te voren had ik ecnige doeken aan elkaar geknoopt, die ik 't gansche gezelschap onder de armen doortrok en toen vastbond, want ik was overtuigd, dat een onzer grootste gevaren bij 't afdalen bestond in 't vallen vau een of meer onzer van de matras. Toen alles klaar was verzocht ik den heer, die met de oude dame naast mij achter op de matras zat, my te helpen om ons in be weging te brengen, terwijl ik met de hielen in de sneeuw duwde. De eerste afstoot was vrij moeielijk, maar na een paar minuten hadden we de matras gelukkig gedeeltelijk over den rand gebracht, en na eenige pogingen begonnen we bergaf te glijden. De beweging, in 't begin langzaam, werd spoedig zeer snel, en ik hoorde achter me een schreeuwvan wien wist ik niet, maar ik was zeker, dat het niet van een uit ons gezelschap was. Ik had gehoopt mijn schop op de een of' andere wyze te kunnen ge bruiken om onze onbeholpen matrassen-slee te sturen; maar merkte heel gauw dat dit onmogelijk was, en zoo schoven we over de gladde, halfbevroren vlakte naar beneden, zonder dat iets anders de richting van onze vaart bepaalde dan de toevallige oneffen- Uit Sofia wordt bericht dat aan het pa leis van den Vorst tal van dreigbrieven zyn ontvangen, en dat men in zyn om geving beducht is voor een aanslag. Het paleis wordt nauwlettend bewaakt. De nihilisten hebben te Thula (1000 mijlen van Moscou) een artillerie-kazerne met 300 man in de lucht doen springen; ook verscheidene officieren kwamen er bij om. Bijzonderheden ontbreken nog, daar de Regeering de Censuur heeft bevolen alle mededeelingen aan de pers te weren, om een doelmatig onderzoek te bevorderen en de schuldigen te kunnen aanhouden. Reeds zyn verschillende aanhoudingen gedaan te Peters burg, Odessa en Moscou. Door het gebruik van een cyf er-telegram, dat, in den vorm van handelsdepêche, aan de censuur ontsnapt is, werd het feit bekend. Volgens enkele berichten lag heel de kazerne in puin en zou reeds zyn gebleken dat het groote gebouw in alle richtingen met dynamiet was ondermijnd. Het te Warsehau verschijnende blad >Slovo« meldt, dat baron Hirsch instruc- tiën heeft gegeven, om het voorgenomen vertrek van drie nieuwe groepen Joodsche emigranten naar Argentinië uit te stellen, met het oog op den slechten oogst en wjjl er botsingen plaats gehad hebben tusschen de kolonisten en de Joodsche administra teurs, waarbjj de Argentynsche politie zelfs tusschenbeide moest komen. Uit Lima meldt men, dat daar eergisteren een zware schok van aardbeving vooral in 't Zuiden is waargenomen. Te Chiniha zyn verschillende huizen ingestort; te Lima zelf werd geen schade aangericht. Ook te Belgrado is Zondagavond laat een korte maar hevige aardschok gevoeld. Voorts kwamen reeds Zaterdagnacht in ver scheidene streken van Nieuw-Zeeland heftige aardbevingen voor, vooral te Taupo, waar groote schade werd veroorzaakt en de be volking in panische schrik naar buiten ijlde, om in 't veld te overnachten. Tsai Ting-kan, die als bevelhebber over Chineesche torpedo booten in den oorlog by Wei-hai-wei werd gevangen genomen en in Osaka gevangen zit, heeft getracht zich van het leven te berooven, uit vrees van ter dood veroordeeld te worden door zijn eigen regeering, wanneer hy vrijkomt. Hij wenschte in Japan genaturaliseerd te worden, maar heden van de berghelling. Onze vaart scheen van minuut tot minuut toe te nemen en nu begon ons vaartuig ook zoo te draaien, dat ik nu eens voor- dan achteraan was. Eens toen we over een bijzonder gladde vlakte gleden, draaiden we zoo geweldig, dat ónze voeten van 't gemeenschappelijk middelpunt uit naar alle richtingen vlogen en onze hielen in de bevroren korst kruislijnen trokken. Maar geschreeuw of geroep werd niet meer gehoord. Elk van ons klemde zich krampachtig vast aan 't touw, dat onze kussens tezamen bond, en de snelheid der beweging benam ons den adem. Als een vogel door de lucht vlogen we over de gladde witte vlakte, 't Scheen me dat w? over mijlen en mijlen sneeuw heen stoven. Soms was mijn gezicht bergafwaarts gekeerd, waar zich een onafzienbare sneeuw- j vlakte scheen uit te breiden, en dan weer zag ik bergopwaarts, waar de eveneens on afzienbare vlakte zich uitbreidde, die we afgelegd hadden. Na eenigen tyd, toen ik weer eens aan de spits van ons kleine gezelschap was, be merkte ik op eenigen afstand voor ons een lange grondverhooging of terras, waardoor wat daar achter ons was niet was te zien. Toen we dat terras naderden, nam onze vaart langzamerhand af, en ik werd bezorgd dat we niet snel genoeg meer zouden gaan om er over te komen en dat we dus zouden blyven steken. Ik riep daarom hen, die achteraan zaten, toe, dat ze met alle kracht tegen de sneeuw moesten duwen en iü be- proefde met mijn schop onze voorwaarts- j beweging te ondersteunen. /Wordt vervotyd^ NIEUWSBLAD Een grappig verhaal TAN

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1895 | | pagina 1