ltd Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
LEI1STE BLAD.
Oók dagelijksch brood.
DE GEMBERPOT,
I FEUILLETON.
Uitgever: L. J. V KERM AM, Heusden.
M 1439.
ZATERDAU 21 SEPT.
1895.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsve*hooging. Afzonderljjke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Greote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Tegeljjk met het ontbijt verschijnt in de
huiskamer op tafel een andere spjjze, welker
uitbljjven niet minder in staat is het mis
noegen op te wekken, dan de te late be
zorging van het brood. Ja, niet zelden
grjjpt de huisvader eer naar de krant dan
naar zjjn extra kopje thee en tot groot
verdriet van vrouw cn kinderen hoort de
man niets en ziet hjj evenmin iets, ver
scholen als hjj zich houdt achter het groote
blad, tot hij na een half uur zoekens en
lez ns het papier terzijde schuift uiet de
Verzekering: er staat van ochtend weer niets
in. En aan dat niets* heeft een ernstig
man een half uur van zjjn kort, kostbaar
leven verspild
Maar staat er dan niet veel en velerlei
in de krant? Vertelt ze niet hoe in den
Indischen Oceaan, op Madagascar, de Fran-
s,che soldaten als muizen sterven Meldt ze
j^iiet dat hier en daar 't vuur verwoestingen
heeft aangericht? Maakt ze ons niet bekend
met de gebeurtenissen aan het hof en ver
raadt ons de sluiphoeken der misdaad Zij
weet alles, ze verklaart alles, ze telt alles
op, zjj onderricht in alles. Uw verloren
hondje helpt ze zoeken, eenzame lieden
van beierlei geslacht bezorgt ze langs den
niet meer onge. bruikei jj ken weg* weder-
zjjdsche kennismaking.
Een groot dagblad kan men vergelijken
met een uitgestrekt, met vele gebouwen
bezet stuk gronds. Daar zjjn leerzalen, waar
in het publiek ter schole gaat in de staat
kunde; schermzalen, waarin de politieke
richting verdedigd wordt tegen aanvallen
rechts en links. Op tribunen worden par
lementaire redevoeringen gehouden, in con
certzalen de nieuwste toonstukken opgevoerd.
Markthallen vindt men er, waarin de pro
ducten der gansche wereld aangeboden
worden; geldwisselaars hebben er hunne
tafels en banken opgeslagen; in familie
woningen wordt het menschenleven van de
wieg tot het graf begeleidspeelkamers
noodigen uit tot behageljjke tijdpasseering.
Er ontbreekt ook geen boomgaard en land
huishoudkundig proefveld, zelfs vindt men
er vergaderzalen, waarin de zaken van kerk
en school behartigd worden.
Zoo'n krant is een wereld op zich zelfeigenljjke zaak gestreden wordt; waar voor- harte hopen dat gelogenstraft zullen worden,
en zoo sterk is de vra»g aan den eenen beelden bestaan van omkoopbaarheid en maar helaas zonder het te verwachten
zouden de omstandigheden verklaren waar
kant en het aanbod aan den anderen, dat
die wereld zich met den dag uitbreidt. De
ontwikkeling der krantenlectnur is in onzen
tijd reusachtig groot en stelt alle wonderen
der oude wereld ver in de schaduw. Aan
de piramiden van Egypte hebben duizenden
van arbeiders honderden van jaren gewerkt,
i de pers van onzen tijd bouwt dagelijks een
jEiffeltoren op. Wel waren de piramiden van
'steen opgetrokken, terwijl deze toren slechts
uit papier bestaat, maar de eersten bergen
niets dan tot stof vergaan koningsgebeente,
de laatste echter bevat geest, kracht en leven.
Honderde hoofden, duizende pennen, hon-
derdduizende handen zet de pers eiken dag
in beweging, van den hoofdredacteur tot
den minsten zettersleerling. Wjjsgeeren,
staatsmannen, dichters, geleerden, afgevaar
digden achten het niet meer beneden hunne
waardigheid, der pers hunne diensten aan
te bieden en ze te gebruiken tot het ver-
krjjgcn van brood en roem. Onmetelijke
kapitalen steken in ondernemingen van
bladen. De pers heeft de twee machtigste
natuurkrachten, die de wereld bezig zjjn te
hervormen, stoom en electriciteit, voor haren
triomfwagen gespannen. Wat de drukkersen
afleveren wordt bij centenaarslasten langs
de ijzeren wegen de heele wereld doorge
voerd en de telegraaf voert dag en nacht
nieuwe berichten toe. Niet in juistheid wed
strijden de bladen onderling, maar in vlug
heid. Elkaar vliegen afvangen is een groot
deel van hun taak. De koers der beurs te
New-York van heden nacht de New-
Yorksche beurs opent haar hekken wanneer
Europa in sluimer ligt ligt morgenochtend
politieke draaierij.
Onze groote pers kan met roem den toets
doorstaan tegenover haar buitenlandsche
zuster. Uit oorzaak van de kleine uitge
strektheid waarover ze heerscht, kan ze
slechts in een hoogst zelden geval een geld
winning heeten. Integendeel met haar jongere
zuster, de kleine pers, strjjdt ze voortdurend
den harden strijd om 't bestaan, want
dit dient ook gezegd minder dan elders
is het publiek genegen haar te steunen in
haar grootschen arbeid.
Meer en meer dringt intusschen de over
tuiging door dat de pers een niet te ont
beren deel is van ons dageljjksch brood.
Van haar geldt ten deele wat Schiller ge
zegd heeft van de kunst: der menschheid
waarde is in haar hand gelegd. Om deze
hooge roeping te vervullen, moet ze alle
kracht inspannen. Als een priesteres staat
ze daar, rein, ongenaakbaar, hoog. Als een
koniBgin schrjjdt ze voorwaarts, doch haar
kleed sleept niet door 't vuil der «traten.
Ze mag niet geljjken op het zwakke riet,
door iederen wind der openbare meening,
iederen luchtstroom in de bovenste lucht
lagen heen en weer geslingerd.
Misschien heeft niemand de beteekenis
onder kapitein Peltzer aan zijn eind is ge
komen.*
Als deze hoogst verontrustende berichten
bevestigd worden, zal er wel weer een nieuwe
storm losbarsten tegen de regeering, die bij
het indienen van haar Kongo-ontwerp ver
klaarde dat aan den Kongo volmaakte rust
heerschte en zou big ven heerschen, en dat
op de Kongo-begrooting spoedig bezuinigin'
gen zouden kunnen worden gemaakt, daar
de gewapende macht verminderd kon worden.
Volgens het bovenstaande zjjn door de
>Antwerp8che Matin* zeer verontrustende
tjjdingen medegedeeld over den toestand in
den Kongo-staat. Dergeljjke berichten komen
nu ook uit Berljjn, eveneens op grond van
particuliere mededeelingen, aldaar van den
Kongo ontvangen. Volgens deze inlichtingen
zjjn de inboorlingen in een groot gedeelte
van den Kongo-staat in vollen opstand
tegen de Kongo-regeering.
De »Iiidépendance Beige* verklaart, deze
Jobstjjdingen slechts onder voorbehoud te
kunnen aannemen. Tot dusver evenwel heeft
de Kongo-regeering het stilzwjjgen bewaard
en de onjuistheid niet tegengesproken. Geen
wonder derhalve, dat men te Brussel alles
behalve gerust is over hetgeen tegenwoordig
der pers voortreffelijker geteekend dan de
wjjsgeer Schopenhauer, die haar den seconde-j in den Kongo-staat voorvalt,
wjjzer der wereldgeschiedenis noemde. Slechts
een secondewjjzer maar der Wereld- j Eergisteren kwam voor het gerechtshof
geschiedenis I
JES ui tenia, rr cl.
i te Londen in behandeling de zaak tegen
- Robert Allen Coombes, 13 jaar, beklaagd
van zjjne moeder Emily Harriet Coombes
De Antwerpsche Matin schrjjftte hebben vermoord en Nathaniel Coombes,
»Zeer ongunstige berichten geworden ons 12 jaar en de 39-jarige idioot John Fox,
in alle Europeesche hotels en wat over dagjuit dsn Kongo: zjj zjjn ons toegezonden uit beiden beschuldigd van medeplichtigheid
in de Kamer geredeneerd wordt, ligt morgen jj particuliere bron, maar kunnen helaas niet aan dit verschrikkeljjke misdrjjf.
FRANK R. STOCKTON.
(38
»Ge moet echter bjj 't stellen van het
keiegram heel voorzichtig zjjn,* zei ik, >want
dat wordt op 't station gelezen en kon Mr.
Enderton groote onaangenaamheden be
rokkenen, die me erg zouden spjjten. Het
telegram moet zoo gesteld worden, dat hjj
illeen 't begrjjpt.*
»Laat mjj maar begaan,* antwoordde
Üevr. Lecks. »En nu geen tijd verloren;
naar ik moet zeggen, dat hjj niet verdient
lat men hem ontziet; want zoo waar ik
:eef, dat heeft hjj zelf nooit iemand gedaan
iinds de eerste minuut, toen bjj geboren
iverd.*
't Volgende telegram werd nu opgesteld,
ui naar Bridger gezonden om te overhandi
gen aan Mr. Enderton, trein no. 325.
Pakket, waarvan gjj weet, gestolen,
bennen den dief. Geeft hjj 't in hotel te
Chicago af, loopen laten maakt hjj 't open,
;omt hij in de nor.
»Zoo; nu zal bjj wel met zjjn vingers er,
f big ven,* zei Mevr. Lecks, >en als Mr.®
zwart op wit op de ontbjjttafel. fin twjjfel worden getrokken. In verschillende
Afstanden kent de koningin der aarde j streken waar het guzag van de ambtenaren
niet. Wanneer Amsterdam 's morgens ont-[van den Kongo-Staa t het hechtst gevestigd
waakt, wordt het van uit Rotterdam even scheen, zjjn do inboorlingen opgestaan en
nauwkeurig omtrent den vorigen dag en;hebben zich tegen do onzen gekeerd: er
avond ingelicht als uit haar eigen bladen. heerscht volslagen oprot >r en er wordt met de
Er is zelfs een Amsterdamsch dagblad dat openbare macht gevochten van het gebied
's morgens zjjn Amsterdamsche berichten van de Basoendi's tot by Luluabourg.
aanvult uit bedoeld Rotterdamsch blad! j >Nog erger is diter is fojjna tegeljjk langs
Het ontbreekt niet aan stemmen tegen de rivier een opstand ontstaan bjj de Basoko's
de almacht der pers. Men heeft dan echter
meer het oog op de buitenlandsche, waar
ze niet zelden dient om in den strjjd der
partgen olie in 't vuur te gieten en waar
het z. g. politieke deel der groote bladen
slechts een schjjngevel is, waarachter de
en zelfs bjj de Bnngala's, o.uder wie wjj ge
meend hadden onze beste .hulptroepen te
kunnen vinden; en in de gevechten door
hun tegen de ope.abare macht geleverd, is
de overwinning niet aan de onzen gebleven.
De coroner van Old-Bailey, mr. Justice
Kennedy opende de zitting met de vraag
of alle beklaagden of een van hen al of
niet toerekenbaar konden worden geacht.
Als verdediger voor de beide knapen was
aanwezig mr. W. W. Grantham, ter wjj 1
mr. F. W. Sherwood zich met de verdediging
van Fox had belast. Toen de moordenaar
Robert de rechtzaal werd binnengeleid, glim
lachte hjj en gedurende het geheele verloop
der zitting, die in hoofdzaak de vervulling
van de eerste formaliteiten ten doel had,
moest hg zich geweld aandoen om zjjn lach
lust te bedwingen. Zjjn broertje Nathaniel,
die nauweljjks boven de afsluiting der be-
»Deze tjjdingen die wjj van ganscher klaagdenbank kon uitkjjken, zag bleek en
Dusante hem iets dergelijks naar 't volgende j voort te reizen, tot hg weer in 't be^it van
station telegrafeert kan dat geen kwaad, en zjjn gemberpot was. Zjjn vriendeljjkte ge-
als die Enderton zoo in de benauwdheid zindheid jegens nijj en mjjn vrouw hield
komt, dat we hem nooit weer zien, dan is hem wel terug om veel over Mr. Ende.V&on
dat 't beste. En begrjjp me nu goed, Mr. te spreken, maar ik had goeden grond oen
Craig, er zal niets gezegd worden dat uw te gelooven, dat zjjn vereering van miïn
vrouw onaangenaam kan zjjn, en ze hoeft waarden schoonvader niet veel verschilde
van wat er gebeurd en gesproken is nooit met die van Mevr. Decks en Mevr. Ales-
iets te hooren. Maar dat moet ik toch zeggen,
dat ze, hoewel Mr. Enderton natuurlijk haar
vader is en zjj hem als zoodanig eert, on
eindig vrooljjker is, als hjj weg is, dan als
er bjj is. En wat ons betreft, nu, ik hoef
niet te spreken over de berusting, waarmee
wjj zjjn verlies dragen.*
»Dat denk ik ook,* antwoordde Mevr.
hine. Sinds Mr. Enderton zjjn vreesljjke
zelfzucht zoo duideljjk had getoond, toen
hjj gedwongen was zjjn kamer in 't loge
ment af te staan aan de dames Dusante,
was Mr. Dusante zeer koel tegen hem ge
weest, en de beide heeren waren elkaar
uit den weg gegaan.
We waren allen :seer big, dat ons aan-
Aleshine; >want als er ooit een mensch is genaam gezelschap niet uit elkander ging,
geweest, die eer negen-en-negentig maal aan en als we maar niet aan de gemberpot
zich zelf denkt dan eenmaal aan anderen, en dachten, reisden we vrooljjk verder. Eer
dan die eene maal ook nog licht vergeet, dan j we Ogden City verlie ten, gaf Mevr. Dusante
is hg 't. Ik heb niet het minst tegen de een telegram naar Kearny Junction af, dat
zendelingen, ik heb zelfs menigen kist voor
ïen gepakt en daarbjj moeite ncch kosten
ontzien, en 'k zal dat, hoop ik, nog dikwjjls
doenmaar hem wil ik zoo niet meer noemen
ijj heeft 't zelf opgegeven of men heeft
ïem opgegeven, dat kan men niet weten
want als er iets is, dat toont wat voor goeds
er in een man steekt, dan is 't zjjn bereid
willigheid om een christeljjk land op te geven
en heen te gaan om de heidenen te bekeeren
maar de heidenen op te geven en zjjn gemak
weer op te zoeken, zooals hjj doet, dat is
wat anders; en 'tis best mogeljjk, dat hjj ze
maar half bekeerd en den dubbelen prjjs er
voor gerekend heett.*
Mr. Dusante was vast besloten met ons
Mr. Enderton bjj zjjn komst aldaar moest
gegeven worden.
Onze reis naar Chicago was zeer aange
naam. We waren uu allen goed aiet elkaar
bekend ener was geen disharmonisch element
in ons gezelschap. Eenijjen van ons maakten
zich wel bezorgd, dat we te Chicago on
aangenaamheden mochken verwachten, maar
wjj spraken daar niet over. Ruth wist niets
van haar vaders laakt lare kandelwjjs, en de
anderen gedroegen zie' a zoo, dat men me enen
kon, dat zjj 't verget en waren.
Te Chicago gekon ïen, gingen we dadidijk
naar 't hotel van B randiger, maar vonden
daar, in plaats van Mr. Enderton, een brief
van hem aan Rut®, i
Lieve dochter 1
I Ik heb mjjn oorspronkeljjk plan van
hier te wachten opgegeven en ben besloten
alleen verder te reizen, 't Spjjt me, dat je
'me hier niet vindt; maar 't zal niet lang
duren voor we elkaar weerzien, en je weet,
dat ik niet graag in gezelschap reis. Reis
gezelschap wordt me zoo licht op de eene
of andere manier lastig. Eerst was ik van
p^an naar Philadelphia te gaan en daar op
je te wachten, maar ik heb besloten naar
Me.idowville, een kleine plaats in Pensyl-
vanië, te reizen, waar ik vernomen heb, dat
de beide vrouwen Mevr. Lecks en Mevr.
Aleshine wonen. Ik zou gaarne het gansche
gezelschap nog eens bjjeen zien, eer ik voor
goed afscheid neem, en ik denk dat de twee
genoemde vrouwen geen lust zullen hebben
verder te reizen dan haar klein geboorte
stadje. Ingesloten vindt je een brief aan je
Lian over zaken. Ik hoop, dat hjj op je
vordere reis zoo goed mogeljjk voor je zal
zoi-gen en daardoor tot dank verplichten
De brief aan mjj luidde:
aGeachte Heer!
Ik had verwacht, dat Gjj in staat ge
weest zoudt zjjn de onbeschaamde telegram
men, die door eenige leden van uw gezel
schap mjj achterna zjjn gezonden, tegen te
houden, maar 't scbjjnt mjjn lot te zjjn mjj
te bedriegen in al wie ik vertrouw. Ik zal
die telegrammen onbeantwoord latenmaar
scheen aan een hevige ontroering ten prooi
evenals de idioot Fox, die zeer ernstig keek.
De jongste knaap Nathaniel werd door de
jury als een »schoolboy« beschouwd en niet
toerekenbaar verklaard, waarop hjj de recht
zaal kon verlaten om naar de getuigen kamer
te worden gebracht. Daarna werd overge
gaan tot het hooren der getuigen.
De eerste getuige was de politieagent
Tivart, die den oudsten knaap in het huis
aan den Cave Road No. 35 arresteerde.
Robert had destjjds tot hem gezegd»Ik
deed het. Natty (Nathaniel) had een pak
slaag gehad en moeder wilde mjj ook slaan.
Natty zeide, dat hjj haar wilde doodsteken,
maar, omdat hg het zelf niet goed wist te
doen, vroeg hjj of ik het wilde doen als
hjj tweemaal hoestte. Ik heb spjjt, dat ik
het gedaan heb. Ik deed het met een mes,
bedekte haar met de beddelakens en verliet
haar.* Op de vraag van den constabel
Tivart waar zjjn broeder was gebleven,
antwoordde hjj, dat deze waarschjjnljjk naar
Woolwich was vertrokken. Fox vertelde van
het gebeurde niets af te weten.
De schoonzuster van de vermoorde, Emily
Coombes, werd daarna gehoord. Zjj ver
klaarde verscheidene malen aan het huis
der vermoorde te zjjn geweest. Den 6en
Juli had zjj de ongelukkige vrouw voor
het laatst in leven gezien. Toen zjj eenige
dagen later zich naar den Cave-Road No. 35
begaf om haar schoonzuster het beloofde
bezoek te brengen, zaten de beide knapen
met Fox te kaarten en Robert deelde haar
desgevraagd mede, dat zjjne moeder uit de
stad was om een erfenis van een rjjke tante
in ontvangst te nemen. Verscheidene malen
vond zjj de woning harer schoonzuster ge
sloten en toen zjj den 17en Juli zich nog
maals naar de Cave-Road begaf, zeide Robert
haar, dat zjjne moeder was uitgegaan. Zjj
begon toen eerst argwaan te koesteren en
verklaarde het huis niet te zullen verlaten,
voordat de politie het had doorzocht. Dit
besliste optreden leidde tot de ontdekking
der ontzettende misdaad. De jongste knaap
ontsnapte daarop door het venster in den
tuin en werd eenige dagen later gearresterd.
Robert bekende zjjne moeder vermoord te
hebben toen hjj met het ljjk geconfronteerd
werd, terwjjl de idioot Fox, die een nieuw
pak van den ongelukkigen echtgenoot aan
had, er als wezenloos bjjstond.
De jongste broeder, die ontoerekenbaar
werd verklaard en beschuldigd was, zjjn
broeder tot den moord te hebben bewogen,
u wil ik zeggen, dat ik me niet van mjjn
plan laat afbrengen en 't geld verdeelen zal
tusschen hen, die daarop recht hebben. Aan
't betrekkeljjk geringe bedrag dat mjj en mjjn
dochter toekomt is me niets gelegen; ik
handel alleen uit beginselen. Men was aan
mjjn positie verplicht het geld aan mjj en
aan niemand anders terug te geven't was
aan mjj de verdeeling te maken. Ik steun dus
op mjjn beginselen en op mjjn recht, en om
nutteloos geharrewar te voorkomen ga ik naar
Meadowville, waar ik, als de rest van ons
gezelschap er aan komt, het geld zal ver
deelen. Ik hoop, dat die Mjjnh. Dusante
zoo dwaas niet zjjn zal om zijn reis verder
voort te zetten dat tot Chicago. Uw plicht
zal 't zjjn hem duideljjk te maken, hoe ou-
behoorljjk hij zou handelen als hij dit deed.
Uw p. p.,
D. J. Enderton.*
Ruth's brief werd aan 't geheele gezelschap
getoond, terwjjl ik den mjjne alleen aan Mr.
Dusante, Mevr. Lecks en Mevr. Aleshine
liet lezen.
»Nu,« riep Mevr. Lecks, toen de eerste
verbazing wat bedaard was, »ik weet eigen-
ljjk niet of 't me wel bjjzonder leed doet,
dat de oude spitsboef dat gedaan heeft, want
nu zjjn we hem toch voor de rest van onze
reis kwjjt, en uit de manier, waarop hjj
schrjjft, bljjkt tameljjk duideljjk, dat hjj zjjn
vingers nog niet in de pot heeft gehad. We
hebben hem toch een beetje benauwd ge
maakt.*
mus
tawwr—iwfiwpfl—SKawsmaawaa—bw—a—
Een grappig verhaal
VAN
Mevr. Lecks.*
Je je liefh. Vader.*
Wordt vervolgd