liel Land van Neusden en Allena. de Langstraat en de Bommelerwaard.
JUSTUS VAN MAURIK.
DE GEMBERPOT'
FEUILLETON".
Uitgever: Ll. J. VEERMAN. Heusden.
WOENSDAG 16 OCT.
VOOB
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prpsvex hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
fto 1446.
1 »v»5.
Advertentiën ran 16 regels 50 ct. Elke regel
meer *7, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën werden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Van
Wie leest er van avond? Justus vanj
Maurik? O, maar dan is't zaak, bij dei
opening der zaal voor de deur te staan,
anders is er geen plaats te krijgen
En zoo kwam 't uit ook. Weer ot geen
weer, ais Van Maurik las, was een half uur
voor den aanvang de zaal redeljjk en op 't
punt van beginnen, propvol gevuld met
belangstellenden, allemaal vrooljjk groetende
menseden, elkaar met de oogen toelachend:
wat zullen we van avond weer genieten!
En ze genoten, ze genoten al bjj 't op
treden van den spreker, een groote, krachtig
gebouwde man, met gevuld, blozend aan
gezicht, zwaren zwarten knevel en glimmend
zwart haar. Een vrooljjk, vriendeljjk gelaat,
waaruit een paar heldere, trouwhartige oogen
de zaal rondblikten onder 't traditioneele
neussnuiten en drinken. Uit den binnenzak
werd het manuscript te voorschijn gebracht
dikwjjis was 't een overdruk van »Eigen
Haarvat soms een gecorrigeerde drukproef
en d lezing ving aan. Geljjk zijn persoon,
wi fk zijn stemflink, duideljjk, tot in
de verste hoeken van een groote zaal ver
staan baar, terstond alle hoorders meesleepend.
Vooral wanneer Van Maurik een Am-
sterdamsche type maalde, een man uit die
schare volks, zoo rijk aan typen, uit de
wereld der kruiers, koetsiers, dilettant-too-
ter illustratie te dienen van 't prospectus, men
waarin zijn werken worden aangekondigd, nemen om
zal men ongetwijfeld geneigd zjjn een vraag-
teeken te stellen achter bovenstaande per
soonsbeschrijving.
't Is waar, ze ljjkt niet meer geheel. Van
Maurik is in de laatste jaren lijdend, zóó,
dat 't hem ongeraden scheen aan den steeds
wassenden vloed van uitnoodigingen gehoor
tc geven. Hij heeft er nu 't lezen aan ge
leesavonden van 't Nut en andere vereeni-
gingen? Wanneer het onderwerp aantrek
kelijk is, ljjdt het niet zelden door minder
goede voordracht, terwijl soms minder be
langwekkende onderwerpen door een goede
voordracht een tamelijk succes behalen. Bjj bevoorrechten
Van Maurik behoefde men nooit in eenig
opzicht bang te zijn: zijn onderwerpen
waren gegrepen uit het volle, rijke menschen-
leven en de voordracht was daaraan steeds
volkomen geëvenredigd.
Men zou 't niet zeggen wanneer men zjjn
Mauriks werken nog ter hand expeditie onder bevel van kapitein Dhanis
eèn blik te slaan in het huise- gevoerd zal worden2o. met de inlandsche
ljjke leven van de kinderen dezer eeuw en stammen aan de Aruwkim3o. met de :n-
ze zullen den nakomeling bet beste bewijs landers en de oproerige soldaten aan de
zijn dat er in deze dagen van ernst en rivier de Kassai; 4o. met de stammen in
spanning, van concurrentie en coöperatie, de richting van den Witten Njjl, en 5o. met
nog een massa menschen leefden die be- de Mahdisten. De linkerzijde der Kamer zal
hoefte hadden aan een leverschudding tus- de Regeering, onmiddellijk na heropening
schen al de naarheid der tijdsomstandigheden, der zitting, interpelleeren over den toestand
Want dat deze werken druk gekocht in den Congo-Staat.
familie Stokes vraagt, behalve een
vast te stellen schadevergoeding,
gezinnen, is aan geen twijfel onderhevig. 500.000 frs. voor de door kapitein Lothaire
Dat tot een volksuitgave besloten is, is reeds in beslag genomen goederen van Stokes,
een bewjjs dat 't debiet bovenmate goed Een en ander zal wel 1 millioen bedragen,
gaat, want in den regel gaat dat niet zoo
geven en dat is voor zjjn bewonderaars geen zullen worden en in den a.s. winter stof De
klein verlies. Hoe is 't toch gewoonlijk op zullen leveren tot tjjdpasseering in tal van nader
snel in zijn werk en 't zijn maar enkele
onder de schrijvers die deze
Op de Belgische kust heeft het Zaterdag
avond vreeselijk gestormd. De visschersvloot
Heist Was Zaterdag onbezorgd uitge-
van
werken leest, dat deze man, die u blad-
zjjden lang in een vrooljjken luim houden
kan, ook zjjn deel heeft gehad van 's levens
verdrietelijkheden. Gelijk zijn persoon, zoo
iis ook zjjn karakter: open, rond, gul, en
geljjk alle goede en goedgeefsche menschenschoon ding
heeft Van Maurik meer dan eens gevoelig gezelschap
geleden door misplaatst vertrouwen.
Dat we dit artikel wjjden aan dezen bij
gebeurtenis beleven.
Verdienen Van Maurik en zjjn wakkere
uitgevers dank voor dit kloeke voornemen,
de minder rjjk gezegenden, de groote schare
dus, zij gelukgewenscht dat ook weer deze
echt,-Holland8ehe schrjjver gemeen goed j Uit Brussel werd bericht dat door de Bel-
wordt. Zoo moet het gaan! Voor een kleine gische en Fransche politie een internationale
varen, maar Zondagochtend waren verschei-
den booten nog niet terug. Men hoopte dat ze
een Hollandsche haven hadden kunnen
binnenloopen.
neelspelers, ïollemannen, schoenpoetsers enz.,
T,.. i r i t uitstek populairen spreker en schrpver heeft
was hp in zpn element. Hp heeft al die lui A
bestudeerd in hun eigen sferen, in schamele j
tooneelzaaltjes, op het werk, op zijn kantoor, l
In een werkpak gestoken, de pet op één
oor, aeeft bp niet zelden de mannen uit de
heffe des volks opgezocht, op de plaatsen,
waar ze een gemoedeljjk praatje
houden of zich amuseeren en zoo is 't hem
zpn reden in genoemd prospectus, waarin
een goedkoope uitgave zjjner werken aan
gekondigd wordt.
Zoo ooit een letterkundige een volksuit-
jgave waardig is, dan is het Van Maurik
zoo ooit een volksuitgave kans
van
komen en
slagen heeft, dan zpn 't "zpn vertellingen
som eigenaar te worden van het beste dat dievenbende, uit 35 leden bestaande, die in
onze pers heeft voortgebracht, zoodat ieder den laatsten tpd in België, Frankrjjk en
voor zich een bibliotheekje kan aanleggen Italië groote diefstallen van fondsen in ban-
van wat hem 't meest aantrekt, is een kiershuizen pleegde, in hechtenis genomen
Men is dan steeds in goed is. Er werd voor meer dan een millioen aan
en zelfs in de eenzaamheid op 'fondsen ontdekt. Onder de gevangenen be-
een langen winteravond in de nabjjheid van vinden zich verschillende verdachte bankiers,
tal van ernstige en vrooljjke menschen, De Fransche commissaris van politie Co-
goede geesten, die men maar heeft op te cheret is te Brussel, om de zaak verder te
roepen en ze maken u den tpd aangenaam onderzoeken. De waarde der gestolen papie-
en 't leven gezellig. ren wordt op vier millioen fres. geschat.
Uit Parjjs wordt gemeld, dat Zondag j.l.
aldaar weder iets dolzinnigs is op touw ge-
öuitenland.
Tegenover de ontkenning van de Regeering
van den Congo-Staat verzekert het Ant- zet\ dat' na aIles wat tot hedon °P dit *e"
werpsche blad »Escaut,« dat tot de Regeering
gelukt door te dringen in de geheimen der
volkstaal, in die leuke, bjjzondere manier
van uitdrukking, waardoor do man des volks
zich onderscheidt van de meer beschaafden.
Daarbjj heeft hij een onnavolgbaar talent
om de komische zjj van een persoon of
toestand op te merken en weer te geven,
op een wjjze, die zpn hoorders tranen doet
lachen.
Wanneer men het portret beziet, dat
thans bij duizendtallen is rondgezonden om
Een grappig verhaal
TAN
FRANK R. STOCKTON.
(45
Slechts één zaak verontrustte Mevr. Ales-
hines gemoed, en eens sprak ze me daar
over.
>Ik ben van 't begin af bang geweest,®
zei ze, »en soms geloofde ik 't meer dan
half, dat die Elizabeth Grootenheimer naar
den bootsman zou hengelen, en toen ben
ik naar hem toe gegaan en heb open met
hem gesproken. Daar komt niemendal van,®
zei ik hem, »en hoewel ik niet twjjtel of
«ij ziet dat zelf wel in, meende ik toch,
dat het mijn plicht was u mjjn meening
te zeggen. Er zjjn hier in de stad een
menigte meisje?, die voor u, matrozen, uit
muntende vrouwen zouden zpn, en 'k zou
heel bljj zpn, als ik u allen getrouwd en
■.als flinke boeren zag. Maar met Elizabeth
Grootenheimer is 't niemendal gedaan. Al
't andere nog niet meegeteld, mv.ar als er
kinderen kwamen, waren 't wel kleine
bootslui, maar ze vraren ook Grootenheimers,
aartsdomme Grootenheimers, en ik zeg u
openljjk, dat we hier te lande al mter dan
genoeg Grootenheimer? hebben!® En toen
zei hij: Mevrouw, zei bij, »U kan er zeker
van zpn, dat als ik of Jim of Bill besluiten
naar ten. huwlpkshaven onderzeil te gaan,
dan zullen we 't anker niet lichten voor
we een inklaarbewjjs van u hebben.® Daar
mee meende hij, dat ze tup om raad zouden
vr»gen als ze aan trouwvn dachten. En lu
en schetsen. Uit het volk gegrepen, meeren- in betrekking staat, dat de voorgenomen
expeditie niet ten doel heeft de onderwerping
der oproerige volksstammen, doch de opening
deels in volksdialect geschreven, behooren
ze onder 't volk geheel thuis.
Bp hem geen bjj bedoelingen als bp den
geliefden Cremer, die boeiende romans en en
vertellingen schreef met een of andere strek
king, bjj hem geen steunen als bjj Van
Lennep op de geschiedenis onzes vaderlands,
bjj hem louter fantasie, op werkeljjkheid
gegrond.
van het gebied der bronnen van den Njjl
de bezetting van Khartoum. Kapitein
Van Gele zal met het bevel over de expeditie
worden belast.
De »Réforme« merkt op, dat de Congo-
Staat niet minder dan vijf oorlogen heeft te
voeren en wel: lo. met de inlanders aan
Wanneer we een eeuw verder zpn zal de oevers van den Congo, die door de groote
ben 'k gerust en kan zonder zorg op den
bloembollentijd wachten.
Eens was ik gedwongen voor eenige dagen
naar Philadelphia te gaan, om daar mjjn
zaken in orde te brengen, 's Avonds voor
mjjn vertrek kwam de bootsman bjj me en
verzocht hem en zjjn maats een dienst te
willen doen.
Misschien weet u 't nog,® zei hp, »dat,
toen ik en Bill en Jim 't geld aannamen,
dat gjj allen ons geven wildet, wjj toen
scherp toegeluisterd hebben, of er iets gezegd
werd, wat we met dat geld moesten doen en
daar niets daarvan gezegd werd, hebben wij
't genomen, maar 't duurde ni.t lang of we
wisten, wat we er mee doen zouden. Wat
we nu gaarne doen zouden, ziet u, dat is,
dat we zoo'n signaal opstellen willen, zoo
een dat niet licht omwaait, zoo'n soort van
monument, opdat iéfaer die 't ziet er aan
denken kan, welke prettige dagen we samen
doorleefd hebben. En toen we er zoo over
praatten, dat Mevr. Lecks nu de gemberpot
heeft om die op den schoorsteen te zetten
waar z? haar altjjd zien kan, toen zeiden
ik en Jim en Bill, dat Mevr. Aleshine ook
een gemberpot hebben moest, dat zij er
evenveel recht op had, als baar kameraad,
en dat dit het signaal of monument zpn kon,
dat wij haar geven wilden. En nu gjj naar
stad gaat, Mr. Craig, wilden we u verzoeken
dit geld, en dat is de heele som, die ze ons
gegeven hebben, mee te nemen en daarvoor
een gemberpot te laten bouwen, juist zoo
groot en van 't zelfde fatsoen en takelage
als de andere gemb rpot, maar niet van
steen, want die kan ieder koopen, en dat is
niet wat we willen. Onze pot moet van goed
eikenhout gebouwd worden, krachtig en sterk,
met eiken spanten van binnen, opdat er geen
deuk in komt als iemand er tegen aan loopt.
En de bodem móet tot de waterlijn met echt
zilver beslagen worden; en dan willen we
een overdek hebben als zoo'n schildpadden-
schaal met een rond gat en een waterdicht
deksel, juist als de gewone potten. De zijden
moeten behoorlijk gekalfaterd zjjn met werk
en goed geschaafd en geverfd zoodat hij niet
lekt, als er van binnen of van buiten water
in komt. En op den bodem, zoodat men 't
zien kan, als je de kiel naar boven draait,
moeten de namen staan van mjj, van Jim
en Bill, zooals ik ze hier op dit stukje papier
heb geschrevenen op zjj onder de waterlinie
op 't zilver koperbeslag kunnen de namen
van de anderen staan en de lengte en breedte
van 't eiland en alles uit het logboek, dat
misschien iemand van u heeft gehouden en
wat mee kan werken om ons te herinneren
wat we beleefd hebben. En dan, als er nog
plaats is op 't koperbeslag, en als er nog
geld over is, kunt ge er nog zooveel ankers
en harten en kabeltouwen en zoo wat op
laten zetten, als de plaats toelaat. Eu dan
willen wjj die pot aan Mevr. Aleshine geven
om die op den schoorsteen te zetten, en daar
moet ze bljiven zoolang ze leeft. »En bjj den
hemel, Mr. Craig,® voegde hjj er bjj, met de
hand voor den mond hoewel er niemand te
zien was, »als dan die twee potten tegen
mekaar stooten zal niet die van M^vr. Ales
hine zinken.®
Ik beloofde 'c hem, en nu eenigen tpd
kwam de wonderljjkste gemberpot, die nog
ooit »gebouwd« is; de drie matrozen waren
er erg mee in hun schik. Toen ze aan Mevr.
Aleshine plechtig werd vereerd, was haar
I bewondering even groot als haar vreugde en
dankbaarheid.
»Hoe kon ik toch ooit op de gedachte
komen,® zei ze later stil tot me, »dat een
dezer brave mannen met Elizabeth Grooten
heimer zou willen trouwen!®
Spoedig na deze blijde gebeurtenis, smaakte
Mevr. Aleshine nog een andero vreugd. Haar
zoon kwam van Japan terug. Hij had ge
bied werd vertoond, stellig den prjjs der
dwaasheid verdient. De rentenier Gallais en
zjjn zwager Soma hebben een merkwaardige
reis om de wereld aangevangen. Zjj zullen
om beurten een karretje voortduwen, waarop
de vrouw van den renteniermadame
Gallais, gezeten is en denken op die
manier binnen twee jaar de reis om de
wereld te kunnen maken. Een weddenschap
van f 12,500 gaf aanleiding tot deze buiten
gewone dwaasheid.
Zes maanden geleden viel de Fransche
hoord van den ondergang der stoomboot,
waarop zjjn moeder en Mevr. Lecks zich
hadden ingescheept, en was in de grootste
zorg geweest, tot hjj den brief van zpn
moeder ontving, waarin zijn spoedige over
komst werd verzocht, 't Was echter zijn
plan niet zich te Meadowville blijvend te
vestigen, maar hjj wilde toch eenigen tpd
bjj zpn moeder bljj ven.
Hjj was een flinke jonge man, vrooljjk
en goed opgevoed. Wjj allen kregen hem
lief, en na korten tijd waren hjj, de eenige
jonggezel, en Lueille Dusante, het eenigo
meisje uit ons gezelschap, zoo vertrouweljjk
en harteljjk tegen elkaar, dat men juist geen
profeet behoefde te zpn om Mevr. Aleshine
te kunnen voorspellen, dat ze eens de schoon-
moeder van Lucille zou worden.
We bleven veel langer te Meadowville,
dan we in 't begin van plan wurm. Zelf?
toen heuvels en daUn met sneeuw bedekt
waren, werden uitstapjes gemaakt in de slee,
waarbij de vrooljjke jongeling de koetsier
was, en op ons allen maar vooral op Lucille
een aantrekkingskracht oefende, die ons aan
Mevr. Lecks en Mevr. Aleshine geboorte
plaats bond. Maar na eenigen tjjd vonden de
Dusantes 't toch verstandig voor de rest van
den winter naar Florida te gaan; Mr. En-
derton had allang al de boeken, die hij in de
kast bad gevonden, uitgelezen en ting naar
New-York, en ook Ruth en ik l.esloten oost
waarts te reizen.
Eer ons klein gezelschap uiteen ging,
waren Mevr. Alesbines zoon en Lucille
Dusante 't eens geworden, dat ze, als de
lente in 't land kwam in 't huwelijksbootje
zouden stappen. Dit droeg alh>r goedkeuring
weg. Mr. Dusante kon geen zwager vinden,
die zjjn zuster gelukkiger zou maken, en
die hem een deel van zpn beroepsbezigheden
kon helpen draden.
In 't voorjaar kwamen de Dusantes weer
ambtenaar in Tonkin Lyaudet met vrouw
en kind in handen van Chineesche ban
dieten, die hem gevangen hielden in de hoop
van een groot losgeld. Nu eerst is het den
Franschen gezant in Peking, den heer Gérard,
gelukt de FraDsche familie bevrijd te krjjgen.
Zjj is door generaal Sou, bevelhebber van
de Chineesche troepen aan de grenzen, over
gegeven aan den consul te Langtsjou. Het
was aan de door den gouverneur Rousseau
afgezonden troepen niet gelukt de familie
uit de handen der roovers te bevrjjden. De
angst, door de gevangenen doorgestaan, is
onbeschrjjfeljjk. Men had mevrouw Lyaudet
de afgesneden tongen der ter hunner be
vrijding gezonden soldaten laten zien.
Vrjjdag 1.1. is te Catania in Italië eene
vrouw, Gaetana Stimoli genaamd, gearres
teerd onder aanklacht een groot aantal kin
deren te hebben vergiftigd. Zij voerde haar
slachtoffers naar een afgelegen plaats, door
hun lekkers en speelgoed te beloven en liet
hen dan wjjn drinken, waarin zjj phosphorus
gemengd had. De ongelukkige kinderen, ten
j getale van niet minder dan 23, werden door
haar op deze wjjze vergiftigd en stierven
onder hevige smarten. Toen men haar ar
resteerde, bekende zjj haar schuld en ver-
i klaarde uit wraak te hebben gehandeld,
daar hare beide kinderen waren gestorven,
omdat men ze behekst had. Een woedende
volksmenigte trachtte haar aan de handen
der politie te ontrukken.
Te Arezzo (Italië) is in den ouderdom
van 85 jaar een man overleden, die be
weerde de ware koning van Rome, de ware
zoon van Marie Louise en Napoleon I te
zjjn. HQ geleek trouwens sprekend op Na
poleon. Op zjjn visitekaartje had hjj doen
plaatsen: »Napoleone, rediRomasacrificalo.®
Het verhaal zjjner levensgeschiedenis moet
in het kort aldus zpn geweest: Zpn moeder
wilde hem beschermen tegen het gevaar,
dat hjj als zoon van Napoleon zou kunnen
loepen. Zjj verborg hem en moet hem ver
vangen hebben door een ander kind, dat
spoedig stierf.
Daarna werd hjj toevertrouwd aan een
monnik, Capelli geheeten, die voor zijn op
voeding moest zorgen. Deze monnik had
hem zpn naam gegeven en de zoogenaamde
naar 't NoordenLucille werd met haar ge
liefde verbonden en wjj allen, Mr. Enderton
uitgezonderd, die een plaats als bibliothe
caris had gevonden, kwamen te Meadowville
bjjeen, om daar een of twee weken te blijven
voor Ruth en ik naar Nieuw-Engeland, onzen
geboortegrond, terugkeerden. De familie
Dusante en de jonge echtgenoot gingen
deels voor zaken deels voor genoegen op
reis naar Kanada.
Het bezoek te Meadowville viel in den
bloembollentjjd, en op zekeren morgen zaten
Ruth en ik op een steen aan den zoom van
't veld en zagen naar de vljjtig werkende
matrozen. De grond zag er zoo fijn en vlak
uit, dat men bjj na zou denken, dat hjj met
puinsteen was gevrevenen de drie vroegere
matrozen plantten jonge bloembollen uit met
een ernst zooals misschien zelden bloem
bollen zpn geplant. De geduldige opmerk
zaamheid voor kleine zaken, die ze als z;e-
lieden zich had eigengemaakt, kwam hun
thans goed te pas. Op dat deel van 't land,
dat 't eerst beplant was, waren de bollen
reeds goed gegroeid, en kon men verbazende
teekeningen zien. Hier waren 't ankers van
bollen, harten vun bollen, brikken, barken
en schoeners alles vun bollen, en meer dingen
op de zee betrekking hebbend dan Ruth en
ik konden noemen, waren in bollen ge-
teekend.
»'t Is me,® zei ik, »of er een soort van
betoovering op 't kleine eiland in den oceaan
heeft gerust, w^at op de eene of andere
manier zjju wjj er allen gelukkig door ge
worden.®
»Uat is waar,® antwoordde Rulb, »en
weet je wat ik geloof? Voor eeu groot deel
is de oorzaak van dit geluk: het geld in
do gemberpot!®
Slot.