Kei Land van Heiisden en Allena. de Langstraat en de Bomnielervvaard.
EERSTE BI AIR
FEUILLETON.
Uitgever: L». J. VEERMAN, Heusden.
,M 1451.
ZATERDAG 2 NOV.
1895.
VOOR
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Buitenland.
(5
III.
Dit blad verschh'nt WOENSDAG en ZATERDAG.
tot
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
ranco per post zonder prjjsve.hooging. Afzonderlijke
nu,oners 5 cent.
'C
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7 V. ct. Groote letters naar plaatsruimte.
toevallig een goed examen afleggende, toeh kwaamheid geven om eene betrekking te
wel niet verhoogd zal worden. Daarom kunnen aanvaarden of om tot hoogere
i
kunnen gerust de overgangs examens worden studiën over te gaan.
afgeschaft en kan in eene vergadering van
leeraars bepaald worden, wie zullen bevor
derd worden en wie niet
Een bekend schrijver zeide eenige jaren' Hetzelfde geldt van de eindexamens. De zullen we ons bepalen) het bewijs moet
i «leden, dat er gedurende een zekeren tijd leerlingen der gymnastiek leggen dit af voor hebben geleverd, daartoe de noodige be-
'4u het jaar in Nederland twee categorieënhunne eigene leeraars, in tegenwoordigheid kwaamheid te bezitten.
Examens.
De schadeloosstelling, die de Belgische
Staat heeft uit te keeren aan de slachtoffers
van het spoorwegongeluk bij Ottignies, be-
in menschen woonden, nl. meuschen die van 3 professoren. Dat klinkt heel mooi,Ten einde aan
lamineerden en menschen die geëxami-maar de eigen leeraars vragen en geven gelegenheid te
Een ieder, zonder uitzondering, zal over
tuigd zijn, di.». iemand, om lager onderwijs
A draagt ongeveer drie millioen francs. Zie-
te kunnen geven (en tot dit voorbeeld T
daar een klein staaltje, zegt de >lndepen-
dancec, van hetgeen de Zondagsrust, zooals
die door onze Regeering is georganiseerd,
ons reeds kost en nog kosten zal.
de sollicitanten daartoe
geven, worden ieder jaar j
en menscnen ene geexami-maar ue eigeu leeraars vragen ou geven geiegeuueui re geven, wurueu reuer jaar: De ministerieele crisis in Frankrjjk is nog
erd worden. En geheel ongelijk ha l die werk op en in 9 van de 10 gevallen is ook eenige commissiën benoemd tot het exami- niet opgelost. Waarschjjnljjk zal het wel
uan niet. In de maanden Juni en Juli reeds vooruit bekend, wie zal slagen en wie neeren voor de hoofdacte en tweemaal per eenige dagen duren, voordat het ministerie
och heerscht er in ons vaderland een be- niet. De leerlingen der hoogere burger- jaar elf provinciale commissiën tot het exami-geheel gereed is.
aaide examenkoorts, die niet alleen descholen leggen mondeling eindexamen at neeren voor de acte van onderwijzer of Tot dus ver blijft te Parjjs de algemeene
^tr.ffende examinandi zelf, maar zelfs ge-j voor eene provinciale commissie en dit is onderwijzeres en wat ziet men nu gebeuren? meening, dat de heer Faure den heer Léon
'eele huisgezinnen aantast.
0
in zooverre goed, dat dan kan beoordeeld Bij de eerste commissies komt het voor, dat Bourgeois, den bekenden radicalen afge-
Examens worden een noodzakelijk kwaad j worden, of het onderwijs, aan de burger- van de 10 candidaten er soms 1 of 2 slagen vaardigde, met de samenstelling van een
noemd en ja, noodzakelijk zjjn ze. Door scholen gegeven, overal even goed is. Want, en bij de laatste, dat van de zes candidaten ministerie zal belasten, maar, indien de heer
zou het toch voorkomen, dat van eene burger- aan 1 of 2 de acte wordt uitgereikt. Moet Bourgeois een dergeljjke opdracht aanneemt,
school 20 jongelui eindexamen deden en men nu zeggen, dat van die 10 candidaten moet hg natuurlgk of een radicaal ministerie
slechts 8 slaagden, dan moet dit niet ge- der eerste groep 8 of 9 niet bekwaam ge- vormen, dat in de Kamer op geen meer
weten worden aan de jongelui, maar meer noeg waren en maar liever hadden moeten derheid kan rekenen, öf weer zjjne toevlucht
aan het onder wijs. Doch werkelijk waar, thuis blijven of hebben de examinatoren nemen tot een vergelijk tusschen de radi-
het zoude niets schelen, als ook die eind-'schuld aan dit slechte resultaat? calen en de gematigd-republikeinen,
examens vervielen en het aan de leeraars j Goed examen doen is moeieljjk, maar
zelve werd overgelaten om te beoordeelen i goed examen afnemen is nog veel zwaarder.
afleggen toch van examen geeft men
4yjjzen van bekwaamheid in de vakken,
Erin men het aflegt, doch ze zgn niet
te pleiten van overdrjjving.
j *«n jongen van 12 a 13 jaar wordt al
- Itlgk geplaagd met een toelatingsexamen
gymnasium of hoogere burgerschool.
N< dat de leeraren aan die inrichtingen
ja.' ne willen weten, of er bjj de aspirant-
•©r ing wat inzit, is begrjjpeljjk, maar dan
wie het diploma wel en wie het niet zouden
ontvangen. En geschiedde dat, een hcele
oh. en de zoogenaamde overgangs- en eind- j categorie van menschen ware reeds van de
i&mens. Waartoe dienen die? Zou mens examenkoorts bevrijd.
ops denken, dat de leeraars van gymnasia en
rgerscholen niet precies weten, hoe zwaar
iier hunner in het door hem onderwezen
\k weegt en dat deze, zonder die examens,
t iet in staat zouden wezen, om zeer juist
r beoordeelen, of deze of die leerling al
u niet de bekwaamheid heeft om bevor-
f^rd te worden. Een ieder, die eenigszins
iet de toestanden op die inrichtingen be-
-ênd is, zal dadel jjk toegeven, dat die
mens alreeds zeer geschikt achterwege
;onden big ven. Het is heel deftig voor onze
pjlgelui om ten overstaan van curatoren
>f de commissie van toezicht een overgangs
examen af te leggen, maar och, èn leeraren
jongelui weten reeds vooraf den uitslag,
lis toch, niet waar, een leerling het ge-
teele jaar flink gewerkt heeft en steeds een
ër eersten was zjjner klasse, tengevolge
h.n de een of andere omstandigheid een
Spaald slecht overgangsexamen doet, dan
ttl niemand er aan denken, kern nog een
- ar in dezelfde klasse te latem bljjven, ter-
jjl een ander, die het geheele jaar niets
tvoerde en van wien de leeraars weten,
at hg eene volgende klasse niet kan volgen,
1 EEN VUOOL1JKE GESCHIEDENIS,
Naar het Duitsch
d
e VAN
i GE0RG BARON VAN 0MPTEDA.
Toen hij afscheid nam en de heer Ger.aop
fen de hand schudde zei deze: »gegrout
^nheer Yon Deyner, zoo als afgesproken
wanneer Liesbet maar niet de eerste is
»Onze belangen zgn dezelfdeantwoordde
jonge officier.
eiden hadden elkaar begrepen.
|oen hij vertrokken was, greep mevrouw
man bij den arm: >maar August,
- om decondiiie van slechts een gemaakt?*
)at komt terecht!* en daarbij lachte
eelbeteekenend.
f leb je weer een plan
;j knikte en zei: >dat kom je te zijner
te weten, Eniiiie, men moet vooruit
te veel zeggen, andei s draait het op
uit. Is 't niet goed gegaan met Von
fnèr? Zeg maar of aagn plan niet uit-
jVnd was. En laat al tlie Koolsteiners
opkomen. Ik wensct i iederen vader
»t alle luitenants zoo onbeschaamd*
als deze
^nant Yon Deyner reet 1 in galop den
S'
Twee postjes kan men nog zonder examen
krijgen, wordt wel eens spottenderwijs ge
zegd, en wel burgemeester en nachtwaker
(voor veldwachter wordt ook al examen
afgelegd) en zelfs voor het eerste postje zal
men ook al gauw examen moeten doen.
Enkele jaren geleden toch heeft zich eene
commissie gevormd, die examen afneemt in
de gemeente-administratieeene commissie,
die zich zelve geheel gevormd heeft en waar
voor men geheel vrij willig examen kan af
leggen (het is geen dwang, o neen!) maar
thans reeds wordt bjj het oproepen van een
gemeente-secretaris al vaak de eisch gesteld,
dat de sollicitant dat examen moet hebben
afgelegd en niet lang zal het duren of het
diploma van die commissie wordt voor se
cretaris algemeen een vereischte. En dan,
bjj solliciteeren voor burgemeester naar
kleine plaatsen, waar hjj tevens secretaris
is, zal ook dat diploma eerst gewenscht en
langzamerhand vereischt worden. Op die
manier worden de examens willekeurig ver
meerderd.
Examens zgn noodzakeljjk, dit is niet
anders. Men moet soms bewjjzen van be-
weg langs naar Zevenbach. In 't volle geluk
zjjner a.s. zegepraal bemerkte hjj niet eens
de zusters, die weer in 't prieel zaten. Ter-
wjjl hjj voorbjj reed wierp hem de eene twee
ling, het radijsje Fips, die gaarne jongens
streken uithaalde, een onrjjpe peer na. Deze
trof den vos tegen den poot, zoodat hij een
bokkesprong maakte. Doch de berg der
merkte ook dat niet eens en Fips werd
door Liesbet bestraft met een naaldeprik,
zoodat ze luid gilde.
De resultaten van luitenant Yon Deyners
bemoeiingen waren na een paar dagen merk
baar. Tot hiertoe hadden alleen de kom-
mandant der Zevenbachsche huzar&n en een
paar bejaarde officieren op het landgoed
Groot-Schiemig bezoek gebracht, dcwjjl ze
de familie Gernop kenden uit den tjjd toen
de oudste meisje nog in korte kleertjes rond
liepen. De andere waren niet verschenen
omdat, geljjk ieder wist, 't bjj Gernop »er
niet aan zat.*
Nu kwamen echter de luitenants, een
voor een, een visite maken. Von Deyner had
n.l. in het casino rondgestrooidde positie
der Groot-Schiemigers was geheel veranderd
ze zeiden de eenzaamheid, waarin ze tot
heden geleefd hadden, vaarwel en zouden
weer in de were'.d komenze zouden bals
geven, buitenpartjjen, Italiaansche nachten
met gondelvaart, illuminatie en vuurwerk,
diners, jachtpartjjen en in den a.s. winter
theateravonden. Vóór alles moesten de kame
raden ter harte nemen dat Mevrouw Gernop
Men moet n.l. een candidaat niet datgene
vragen, wat hjj niet weet, maar juist dat,
hetgeen hjj wel weet en nu is de algemeene
klacht, dat de examens te hoog worden op
gevoerd, dat de eischen die gesteld worden,
overdreven zjjn.
We dringen er niet op aan om de exa
mens te verlichten, doch alleen om er dat
Dit laatste is van den heer Bourgois niet
te verwachten, want, geljjk reeds meermalen
bjj vorige crisissen is gebleken, wil de heer
Bourgeois wel zich belasten met de samen
stelling van een ministerie, maar alleen
onder deze voorwaarde, dat daarin den ra
dicalen de meeste invloed zal worden toe-
gestaan. En een dergeljjke oplossing is
natuurlgk niet mogeljjk bjj de tegenwoor
dige samenstelling der Kamer, waar een
uit weg te laten, wat overtollig is, watzuiver radicaal ministerie op geen meerder-
alleen maar eens nagezien wordt, omdatheid behoeft te rekenen,
het voor het examen bepaald noodig is (die
en die examinator staat er op) en om dan
weer zoo gauw mogeljjk vergeten te worden.
Stel voor een examen hooge eischen, dan
weten de candidaten dit vooraf en zjj zijn
vrjj er zich aan te onderwerpen of niet,
maar die eischen moeten nuttig en gegrond
zgn en het moet niet noodzakeljjk zgn om
enkele maanden voor het examen allerlei
boeken en boekjes in te zien of van buiten
te leeren om dezen of dien examinator
plezier te doen.
Nemen èn examinatoren èn candidaten
hunne taak ernstig op, dan zullen die wan
verhoudingen ophouden en dan zal ook al
weer het aantal examens verminderen, daar
dan zjj, die thans voor de 2e of 3e keer
nog eens een kansje wagen öf geheel zullen
thuisbljjven öf bjj de eerste maal zullen
slagen.
De Fransche Regeering bevindt zich in
geldverlegenheid van bjjzonderen aardzjj
weet niet wat zjj doen zal met de 238,000
frs., die China betaald heeft als schadeloos
stelling voor den moord op den reiziger
Dutreuil de Rhins. Deze laat nog wel een
broeder en een oom na, maar hjj leefde
met die bloedverwanten in onmin en had
hen onterfd. Waarschgnlgk zal de som ten
deele bestemd worden om de kosten der
ongelukkige expeditie en het uitgeven der
resultaten te dekken, ten deele tot het op
richten van een naar Dutreuil te noemen
stichting ten bate der nagelaten betrekkingen
van ontdekkingsreizigers tenzjj de Kamer,
zooals door anderen gewenscht wordt, be
slist dat het bedrag in de kas van het
Aardrjjkskundig Genootschap gestort zal
worden.
voortaan op Zondagmiddag bezoek ver
wachtte.
Nu «waren de Zondagen in Zevenbach
voor hen, die geen dienst hadden, onuit
staanbaar vervelend en werd dus het voor
uitzicht vz,n een gezelligen middag op Groot-
Schiemig met algemeene geestdrift begroet,
en Deyners ritmeester, Graaf Westerbrant,
die 't meest van verveling te ljjden had,
was in de wolken. »Die Deyner is toch een
fideele kerel,* zei hjj, »als we hem niet
hadden! Een geboren ceremoniemeester!*
De vreugde was algemeen en Deyner werd
een populair persoon voor geheel Zevenbach,
want ook de burgerljjke overheid, de rech-
terljjke macht en de landheeren in den
omtrek verveelden zich 's Zondags boven
mate.
De vloed van bezoekers in Groot-Schiemig
wies elke week en had de familie Gernop
zich in 't eerst verheugd bjj elke nieuwe
versehjjning meestal heeren 't begon
haar toch eindelijk wel een beetje bang te
worden. Een geweldige schrik beving ze bjj
de ontvangst van den volgenden brief:
Hooggeachte Heer.
Geljjk u uit het toenemend bezoek
bljjken zal, ben ik aan het werk. Het
zal u verheugen te hooren dat mijn be
moeiingen met het meeste succes be
kroond werden, zoodat ik u tegen den
a.s. Zondag, op zijn minst genomen,
een twintigtal bezoekers voorspellen kan.
Ik verzoek u echter op een dertig te
rekenen, zelis is het niet onmogelijk
dat er nog meer verschijnen. Om dit te
verklaren moet ik u meedeelen dat ik
in uw naam en zooals u weet in uw be
lang het noodig geoordeeld heb, Groot-
Schiemig in de mode te brengen. Mode
is in onzen tjjd alles. Daar de lui nu
echter zoo egoistisch zjjn, zich niet met
woorden te laten inpalmen, maar daden
zien willen, was het noodzakeljjk niet
alleen de betninneljjkheid van het gast-
paar en de aantrekkeljjkheid der jonge
dames te roemen, daar zelfs dit alles in
onzen zelfzuchtigen, materiëelen tjjd niet
tot een bezoek opwekken kan,maar u ook
iets stoffeljjks in uitzicht te doen stellen.
Voorloopig heb ik mjj bepaald tot aan-
wjjzing van een feepaalden bezoekdag,
waarvoor ik mjj veroorloofd heb den
Zondag te kiezen. Ik heb laten door
schemeren dat daarmee allerlei genoegens
gepaard zouden gaan, als feesten in de
open lucht, waterpartjjen, Italiaansehe
nacbten, sledevaarten, jachten, bals, vuur
werk, diners, illuminatie, jjsfeesten, pick
nicks, muziek, tooneelvoorstellingen enz.
Met minzame groete, ook aan mevrouw,
uwe echtgenoot en de jonge dames en
in de hoop met u, mjjuheer, a.s. Zondag
het verdere te kunnen bespreken, heb
ik met de meeste hoogachting de eer
te zgn,
Uw dw. dr.,
ERNST VON DEYNER.
Nadat de heer Gernop dezen brief ge
lezen had, smeet hjj hem woedend op zgn
schrjjftafel, liep als razend de kamer op en
Yoor het Bof van Assieses van Bourgea
is het proces begonnen tegen den markies
de Nayve, beschuldigd zgn stiefzoon Hip-
polyte Menaldo vermoord te hebben. De
markies, wiens financieele omstandigheden
niet al te schitterend warenwas in
1875 door bemiddeling van een huwelijks
bureau getrouwd met mejuffrouw Massé de
Baudreuille, een rjjke erfdochter, op wier
verleden een vlek rustte; Menaldo was n.l.
een onecht kind en was bjj het huweljjk
zjjner moeder reeds 4 jaar oud. De markies
wist dit, doch achtte dit geen bezwaar. Hjj
bemoeide zich trouwens met dit kind, dat
bjj boeren uitbesteed was, in het geheel niet.
Nadat het paar acht jaren gehuwd was,
besloot de markies zonder voorkennis der
moeder het kind van zgn pleegouders
weg te nemen en hjj bracht het naar een
seminarium, waar het zjjn verdere opleiding
zou ontvangen. Naar het sehjjnt verlangde
Menaldo vurig zgn moeder te zien (hjj wist
niet hoe zjj heette en waar zjj woonde.) Dit
verlangen werd al sterker en bracht den
jongen in een staat van zenuwachtige over
spanning, die den prior van het seminarium
verontrustte. Deze schreef den markies, dat
hjj het kind niet langer bjj zich kon houden.
De Nayve vertrok naar het seminarium en
nam zgn stiefzoon mede op een reisje door
Italië, waarvan hjj alleen terugkeerde.
Eenige dagen later werd door visschers van
Sorrento tusschen de klippen van Fusarella
een ljjk gevonden, dat herkend werd als dat
van den jongen Menaldo. De justitie stelde
een onderzoek in, dat tot geen resultaat
leidde. Den 24n Juni 1895 ontving de pro
cureur der Republiek te Saint-Amand (Dep.
Cher) een brief van de markiezin, waarin
deze haar echtgenoot aanklaagde als moor
denaar van haar zoon. Negen jaar lang had
zjj dat verzwegen; thans echter wenschte
zjj van haar echtgenoot bevrjjd te worden,
die haar en haar kinderen gruweljjk mishan
delde. De markies werd daarop in hechtenis
genomen. Tweehonderd getuigen moeten in
deze zaak worden gehoord.
Volgens »Gil Bias* was het in 1885 ge
vonden ljjk niet dat van Menaldo en leeft
de knaap nog ergens in een klooster. Tot
hiertoe maken de antwoorden van den
markies op de hem gedane vragen geen
gunstigen indruk.
Aan twee Fransche onderofficieren, in de
spionnenzaak-Schwartz betrokken, is het
gelukt naar Duitschland te ontkomen, een
neer en riep uit: »de oude Koolstein had
wel geljjk! Ze had wel geljjk!*
Doch zgn vrouw, die zich verheugde dat
teruggetrokken leven vaarwel te zeggen,
begon Deyner te verdedigen en beschuldigde
haren man niet genoeg voor zjjn kinderen
over te hebben, aan wie nu eindelijk voor de
eerste maal gelegenheid geschonken werd
het geluk deelachtig te worden. Doch 't was
moeiljjk hem te bewegen, daar hij hoogst
zuinig was en zooveel mogeljjk terzjjde legde
om vrouw en dochters na zgn dood, wan
neer het landgoed haar ontviel, voor gebrek
te behoeden.
Een poos werd hjj heen en weer geslin
gerd, tot hjj eindelijk zei: »Nu dan, ik wil
u ter wille zijn, maar op eene voorwaarde.
Ik zal een bepaalde som vaststellen en wan
neer die uitgegeven is, Einilie, is 't met de
heele zaak uit.*
Daarin bewilligde Mevrouw Gernop. Wan
neer 't zoo ver was, meende zij, zou er wel
raad te schaffen zgn, en ze riep terstond
de kinderen.
Allereerst kwamen de beide radjjsjes, die
onafscheideljjk waren. Zij hadden een ge
meenschappelijke kamer, waarin niemand
der andere zusters mocht binnentreden dan
met haar bjjzonder verlof, daar ze altijd
iets geheimziunigs te verbergen hadden.
»Zet u, meisjes, papa wil met u spreken,*
zei de moeder en de beide poppetjes lieten
zich op de sofa vallen, waarin ze bgna weg
zonken.
AVordt v
