Hel Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Koloniaal Bezit.
FEUILLETON.
Uitgever: L.. J. VEERM.AM, Heusden.
\o 1451.
ZATERDAG 11 JAS.
land van alte^-
18^6
Advertentiën ran 16 regels SO ct. Elke regel
meer T*/» ct. Greote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën werden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
GE0R6 BARON VAN OMPTEDA.
ffuitenland.
NIEUWSBLAD
VOOB
O
Dit blad versckgut WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
anco per post zonder prgsvei hooging. Afzonderlijke
nmtuers 5 cent.
naar Cuba gezonden worden en de berichten derwerping te brengen? Zullen de Lom- zich te rerklaren. In de motiën wordt Ja- Compagnie reeds ondergeschikt, goed genoeg
blijven ongunstig; men vordert weinig en j bok kers ons bestuur zegenen en in de toe- meson's optreden nadeelig genoemd voor het
Wie de lusten heeft, moet zich de lasten zr1 of de eischen der opstandelingen moeten
getroosten, is een overoud gezegde, dat her- inwilligen of het bezit opgeven. Waarljjk,
haaldelgk in het geheugen wordt terugge- Spanje ondervindt nu ook ruimschoots de
roepen, als men nagaat wat het bezit listen aan koloniaal bezit verbonden,
van koloniën aan de bezitters kost. Waar En is het groote, het machtige Duitsch-
men het oog heenwendt, alom ziet men land gelukkiger nu het ook in Afrika wilde
strjjd, verdeeldheid, twist, en dc oorzaak meedoen in den strijd om koloniaal bezit?
daarvan zjjn voor een groot deel de koloniën Zou men in Italië zich niet gaarne terug-
der Europeesche mogendheden. trekken, indien dit kon geschieden op eenigs-
Hoeveel schatten, hoeveel bloed en tranen zins eervolle wjjze? De geleden nederlaag
hebben Frankrjjk zgn bezittingen gekost, moet gewroken worden en de Chassepots of
Veel lasten en slechts zeer weinig lustenwelke andere vernielingswerktuigen men
Wat heeft Achter-Iudië aan Frankrgk ge- daar moge gebruiken, zullen hun plichtdoen,
geven? Algerië is nu na 60 jaren tot rust Bjj honderden zal men die onverbeterlijke
gekomen, maar steeds vorderen Tunis en negers neerschieten, gruwelen zullen ge-
komst de inlijving als een groote weldaad welzgn van Zuid-Afrika, hooge ingenomen-
waardeeren j heid betuigd met de houding van sir Her-
Als het verleden ons leert, wat de toe- cules Robinson, «n instemmiHg met het tele-
komst ons geven zal, dan zal zaker het gram van Hofmejr aan Kruger, waarin
antwoord op die vragen niet bemoedigend Jameson wordt veroordeeld.
Marocco, de grenslanden, nog steeds de offers.
Welke voordeelen bezit Senegambie? Men
pleegd worden, zij toch zgn onafscheidelijk
van die soort gevechten, maar is de over-
bezit het, daardoor is aan de eerzucht vol- winning behaald, is de dood van zoovele
daan, men is er nu eenmaal en de eer ge- jdapperen gewroken, wat dan? Is men dan
doogt niet het te verlaten, maar is die eer iets verder gekomen, of zal men niets meer
niet te duur gekocht? Nu weder moest Ma- jdan een soort wapenstilstand verkrjjgen
daga8car bedwongen worden en velen zgn j Wil men de lusten, men moet zich de
in dien strgd bezweken, al kan de minister lasten getroosten. Engeland kan daarvan
zich beroemen dat de uitgaven de raming j niedespreken en op iedere bladzjjde van de
niet veel overschreden hebben. Vele familiëngeschiedenis van ons koloniaal bezit staat
zgn in diepen rouw gedompeld, de eer ishet gegrift, dat koloniën alleen door groote
gered, dat moet voldoende zjjn. j opofferingen te verkrggen en te behouden
België heeft zich niet kunnen onthouden j zijn, dat dikwjjls de voordeelen niet tegen
van het koloniaal bezit. Voorgegaan door de nadeelen opwegen.
koning Leopold, heeft men in het zwarte Voor de overwonnelingen zgn de voor
werelddeel deelgenomen aan de wedstrgd deelen zeker gering en de overwinnaars
om onbekende streken in bezit te nemen, moeten zich niet zelden met een denkbeel-
Aan recht en wet heeft men zich niet ge- dige eer tevreden stellen.
■toorduit zuivere menschenmin, uit diep I Men kan het volksgeweten gerust stellen,
mcdeljjden met den zwarten broeder, die in slaap wiegen door hoog op te geven van
door de gruwzame slawnhaalders vreeselijk den vooruitgang en beschaving, men kan
mishandeld werd, heeft men groote streken roemen op de ontwikkeling en uitbreiding
lands vermeesterd, om die in de Europeesche van het Christendom, maar men kan niet
beschaving te doen deelen, om den negers wegcijferen de tallooze offers, voor die ge-
het Christendom, de leer der liefde te brengen.
Maar hoeveel offers heeft dat bezit reeds
gekost, hoeveel jongelieden zijn reeds ge
vallen in den dienst der Congostaat, hoevele
negers zgn reeds gedood terwille van de
goede zaak. Gaarne zou nu de vorst zgn
verkregen rechten aan zgn land afstaan,
maar daar scbjjnt men niet gediend met dat
vorsteljjk geschenk, men wil daar evenmin
de lusten als de lasten.
Spanje, de eerste, langen tjjd de voor
naamste, koloniale mogendheid, dat over
geheel Zuid-Amerika en een aanzienlijk deel
van Noord-Amerika het gezag voerde, heeft
slecht8 een paar eilanden van al zjjn bezit
tingen overgehouden, en is nu verplicht een
geweldigen strgd te voeren, om zich in het
bezit te handhaven. Geregeld moeten troepen
De zeven tloehiers van dcü lieerGernop.
EEN VROOLJJKE GESCHIEDENIS,
Naar het Duitsch
VAN
(25
waande voordeelen gevorderd. Zou men zich
waarljjk verbeelden, dat de binnenlanden
van Afrika door die troepen beschaafd zullen
worden, dat de negers gelukkiger zullen
worden onder de Europeesche heerschappij
Waar is de oorspronkelijke havolking van
Amerika gebleven, wat is geworden van
het beschaafde rjjk der Inca's in Peru, waar
zgn de oorspronkelijke bewoners van Mejico,
wier monumenten getuigenis geven van hun
smaak en vljjt? Zjj zgn verdwenen, uitge-j
zgn.
Wie het zwaard opneemt, zal door het
zwaard vergaan, en berust het koloniale
bezit juist niet in verreweg de meeste ge
vallen op geweld?
Zjjn zjj niet door het zwaard verkregen,
moeten zjj niet door het zwaard behouden
worden en zjjn zjj daardoor dikwjjls niet
een ramp voor het zoogenaamde moeder
land, en alleen voordeelig voor eenige ge
lukzoekers, die zich verrjjken ten koste der
inlanders. Zeker worden alle onderworpen
stammen niet mishandeld als de Peruanen,
of gedwongen om uit te sterven, als de
Roodhuiden en Australiërs, maar altjjd,
hetzij meer of minder, steunt het koloniaal
bezit op geweld en is dus niet door schoon
schijnende praatjes te vergoelijken of te
verdedigen.
Europa heeft in dat opzicht een groote
verantwoordelijkheid tegenover de andere
wereld cl eelen, en het zou volstrekt niet te
verwonderen zjjn, dat het spoedig zelf de
gevolgen ondervond, als in Europa de strijd
mocht ontbranden om het koloniaal bezit.
Ijverzucht toch op elkanders bezittingen is
volstrekt niets vreemds.
De verhouding tusschen Engeland en
Rusland is nu en dan zeer gespannen, jnist
met het oog op de koloniën. Italië gaat
achterdochtig na wat Frankrgk en Rusland
De autoriteiten van den Oranje-Vrjjstaat
zenden wapens naar Pretoria en een com
mando naar de grens.
De »Timesc bericht, dat er bevelen uit
gevaardigd zgn om terstond 6 schepen uit
te rusten ten inde een vliegend eskader te
vormen. Dit zal bestaan uit twe» le kl. ge
vechtschepen, twee le kl. en twee 2e kl.
kruisers. Het nieuwe eskader zal beschikbaar
zgn om naar elk punt te gaan, waar het
vereischt wordt, hetzjj om de reeds uitge
zonden vloot te versterken, ketzjj om een
afzonderlijke macht uit te makeu.
Ook zegt de Times*, dat besloten is
om door een later onderzoek finaal beoor
deeld te worden, maar de oogeablikkelgk
dringende zaken big ven de afwering der
Duitsche pretensies en de handhaving van
de bedreigde belangen der Engelschen in
Zuid-Afrika.
Het bericht dat de Engelsche legerreserven
onmiddelljjk zullen worden opgeroepen, vult
de >Timesc in dezer voege aan, dat bevelen
zjjn gezonden naar Chatham, Plymouth en
Portsmouth om met spoed een extra-smal
deel te vormenook zal in de Delagoabaai
een belangrjjke zeemacht worden bijeenge
trokken om een Duitsche overrompeling daar
te verjjdeleu, waarvan de mogelijkheid door
de «Times* geenszins wordt uitgesloten, een
daad die de »Times« niet zon verwachten
van »een bevriende natie eu oude bondge
noot.* De »Times« bljjft ernstige vermoedens
koesteren dat Dnitschland reeds lang hei
oorlogsschepen naar Delagoabaai te zenden. me,8k een ftan3la» te*en de Engelschen heeft
De >Dailj Telegraph* meldt, dat de Re-i beraamd' overeenkomstig zgn traditioneel
geering besloten is, spoedig flinke verster-beleid< dat no& ,n 1870 13 geblekenTrans-
kingen kavallerie en infanterie naar Kaap- Taal 13 thans eenvoudig een voorwendsel
stad te zenden. Een regiment van 1000 man,j voor Dnitschland om Engeland aan te vallen,
dat op reis is van Iudië naar Engeland, zal Het blad verklaart met te gelooven, dat de
te Kaapstad aan land gaan. Een kruiser i Boeren een Duitsch protectoraat zouden ver-
Ie kl. is naar Delagoabaai gezonden. jklezen boven Engeland's voogdg. In elk
geval is het noodig dat sir Hercules Ro-
Voor het oogenblik beschouwt men te binson aan Kruger beduide, dat de aanwe-
Berljjn de zaak als uit. Men wacht nu af, zigheid van een Engelsche vloot in de De-
of Engeland deze soms onder een anderen lagoabaai geljjk staat met een waarschuwing
vorm zal voortzetten. Mocht dit het geval dat de koppigheid der Boeren vruchteloos
zjjn, dan kunnen de Engelschen op hetzelfde sal bljjken U-gen Engeland's eischen. Mocht
protest van den Duitschen Keizer rekanen, Kruger deze waarschuwing ia deu wiud slaan,
dat tegen Jamesons inval is uitgesproken, dan zullen andere overredingsmiddelen ge-
Men weet trouwens, dat Dnitschland zeker bezigd moeten worden.
in het schild voeren in Abyssinië, en zoois TaQ den steun van Rusland en dienten-
hoopt zich de brandstof op, die Europa wel
eens kon doen boeten voor al het leed, al
de jammeren, door het koloniaal bezit aan
de inboorlingen berokkend.
Zoo zou de heerschappij in de andere
werelddeelen, wel eens de oorzaak kunnen
worden van ontzettende rampen voor Oud-
Europa I
Die het zwaard ter hand neemt, hij zal
door het zwaard vergaan
gevolge ook op dien van Frankrgk rekent. Te Berlgn wordt bevestigd, dat de laatste
De openbare meening ziet daarom kalm te overbljjfsels van de oproerige uitlanders
gemoet, wat er verder zal gebeuren. te Johannesburg zich over hebben gegeven,
Het gerucht loopt, dat de krijgsraad te en onvoorwaardelgk hun wapenen hebben
Pretoria dr. Jameson heeft veroordeeld, om uitgeleverd.
te worden gefusilleerd, doch dat de heer Naar het heet morden tusschen de re-
Kruger op aandringen van den heer Ro- gangen van verschillende groote mogend-
binson dit vonnis niet zal bekrachtigen. heden vertrouwelijke beraadslagingen ge-
r0erd over het Transvaalsche vraagstuk.
Uit Pretoria wordt van dd. 7 Jan. ge- die beraad8lagingea zou 7aa dea kant
seind, dat de Transvaalsche regeering ver
langt, dat zoowel sir Cecil Rhodes als Ja-
r-v j T m i meson het verbluf in Zuid-Afrika zal worden
0 De inval van dr. Jameson in lransvaal
roeid door hen, die de roeping hadden ze heeft groote verontwaardiging gewekt onder on^zegd' terwjjl EÜ tevens een aanzienlijke
da Europeesche beschaving deelachtig te de Hollanders in de Kaapkolonie. Te Paarl 8cbadel008atelling van de Engelsch Zuid-
doen worden!
en Graaf Reinet zjja meetings gehouden,
Afrikaansche Handelmaatschappij in geld
eischt.
van Dnitschland ook te Weenen en Rome
de opmerking zjjn gemaakt dat Duitschland
niet streefde naar een bevoorrechte positie
in de Transvaal en van harte den wensch
koesterde, het met de Engelsche regeering
op vriendschappoljjken voet eens te worden
over het Transvaalsche vraagstukmuar
Duitschlaud kon geen Engelsche fictie hoe-
Wat hebben wij gedaan voor de ontwik- waarin eenparig motiën werden aangenomen;
keling, de beschaving der Javanen; in welk om Jameson's stap te veroordeelen als een De Times* zet onvermoeid den veldtocht
opzicht zullen de Atjehers vooruitgaan, als ernstige en beleedigende schending van het tegen Duitschland voort, en verklaart daar- genaamd nopens de suzereiniteit van Enge-
wjj eenmaal zoo gelukkig zgn hen tot on- volkenrecht en om Cecil Rhodes te verzoeken aan de daad van Jameson en de gecharterde land over Transvaal krachtens de conventie
Hg wilde de bezitting van zijn a.s. schoon
vader niet in een kwaad daglicht helpen
zetten en antwoordde daarom't was maar
een kleintje.*
En door de kleinte van den steen kwam
hg nu gelukkig op de .verhouding tusschen
hun beiden. »Gjj weet, of misschen weet
ge 't nog niet, hoe bezwaarlijk het voor
mg is een passende dame te vinden. Bij
voorbeeld op een bal. Wie lichamelijk geen
Pategoniër is, voor dien is 't ongehoord
moeilijk onder onze tegenwoordige dames
een te ontdekken, die in grootte bij bem
past. Want de dames, die op een bal komen,
zijn tegenwoordig allemaal zoo reusachtig
groot. Vindt u niet?*
Zjj talmde een oogenblik. >lk vind ook
dat de dames te groot zjjn, dat staat niet
aardig
»Neen, in 't geheel niet.*
Vindt u het ook, mgnbeer von Zundt?*
*Ja, ik vind, dat sta;*t zoo onvrouwelijk,
die kurassiers! Voor eeu heer, die geen reus
is, zooals ik
Clara lispelde, hem in de rede vallend,
beschaamd: »dat vind ik na jnist aardig.*
Hjj bleef staan en wendde zich tot haar
»u vindt me niets te klein?*
»Int«gendeel, wanneer ik met zoo'n reus
achtig groote man dans, dat is niet pas
send, dat staat niet.*
»Neen, neen, dat staat niet, zoo mjjn
figuur, die is niets te groot voor u, denk ik.«
»Neen, die is jnist goed.*
»Nu kwamen ze echter niet verder. En ze
stonden een wjjle tegenover elkaar, aauge-
zicht tegenover aangezicht, zonder dat een
van beiden een passend woord wist te zeggen.
Voortgaan durfden ze ook niet. Zandt trachtte
een paar uiaal den voet te heffen om zich
in beweging te zetten, doch hjj trok hem
telkens terug, meende eerst iets te moeten
zeggen en een koude uitnoodiging verder te
gaan, scheen hem in dit stemmingvolle oogen
blik te banaal.
Ook het arme radjjsje kampte met zich
zelf, wat ze doen zou, doch niets viel haar
in. Daar verhieven zich hunne blikken en
z« keken elkaar aan, lang, dat Clara de
oogea begonnen over te loopen. En nu ver
stonden zij elkaar, ook zonder woorden. Hij
boog zich tot zgn kleine overbure, herin
nerde zich plotseling 's heerea Gernops ge
zegd ovt-r de ontbrekende ondernemings
zucht der tegenwooi dige jongelieden en
omarmde stormachtig zjn klein radgsje,
trok ze tot zich en preste ze aan zjjn borst
tot zjj een kleinen schreeuw gaf, wjjl het
zilverdraad der snoeren met zgn fijne naald-
vormige punten haar prikte.
»Wat is het,* vroeg hjj deelnemend, haar
de wang strijkende, die eenigszins rood zag,
»was het de baard?*
>Neen, uw attila!*
Ze kreeg opnieuw een kus tot geruststel
ling, doch maakte zich los: mogen we dat
wel doen?*
Waarom niet?* Eer rajjn ouders het
weten
Wat hindert dat?* »0, maar papa moest
het zien
Hij zou er niets van zeggenzelf heeft
hij me daar straks gezegd dat de heeren
geen moed meer hebben. Hij zal er zich in
tegendeel zeer in verheugen!*
»Werkeljjk, nu dan!*
En nu liet zjj zich heel kalm deu eeuen
kus na den anderen geveu, wat hjj ook
grondig verstond. Zeer aandachtig vervulde
hij zgn plicht en ernstig nam z© zijne huldw
aan, tot het haar plotseling inviel dat de
gasten op vertr k stonden en haar zouden
missen.
En steeds gedenkende aan de woorden
vau haar papa, omvatto hjj hare taille en
schreed met haar, zoo langzaam hij kon,
op huis aan, haar bjj iedereu stap eeu kus
gevende.
Thuis vonden zjj niemand, dc officieren
hadden afscheid genomen en baron Leers
en zgn echtgenoote waren op hun kamers
om den koffer te pakken tegen de afreize.
Stephanie stond met graaf Ludwig Wester-
brant voor een raam op de eerste verdieping,
doch toen Zundt en Clara verschenen, trok-
ken ze zich jjlings terug,
j Daar kwamen Marie eu Bertha het huis
uit, elkaar omstrengeld houdende en de
jongste bad het bjjzonder druk. Ze zweeg
echter toeD Clara naderde.
»Wnar is Fips*, vroeg het van geluk
stralende radijsje. Marie gaf geen antwoord,
doch hervatte het plotseling afgebroken ge
sprek. Clara en Zundt gingen binnen en
terstond uaar papa's kamer. Hand iu hand
wilden ze onaangediend den ouden heer
verrassende deur was echter toe en op
hun kloppen, klonk het: »een oogenblik*.
Derhalve trokken ze zich terug en zetten
zich op de sofa, waar de radijsjes steeds
samen hokten.
j »We willen wippen!* riep Ciara en de
beide kleinen, wier becnen nauweljjks den
vloer raakten, hielden elkaar omvat en
wipte», dat ze boven de tafel uitvlogen.
XIV.
Iu de kanier van den heer Gernop zat
de huisheer tegenover Zundertj-». Fips was
boven met moeder, om te helpen bij 't in
pakken.
j »Alzoi, mgnbeer Von Zandt, wat is er
van uw dienst?*
Zunderlje was meer doortastend dan zijn
broeder. »Ik wil gaan trouwen,* viel hjj
mat de deur in huis.
»Een zeer goed idee, mijn waarde!*
»Ja, maar daar behooreu er twee bjj!«
»Gewoonljjk, ik wil zeggen altijd!
»Zoo meen ik het niet, ik bedoel er be
hoort bjj de toestemming der geëerde ou Iers.*
De heer Gernop zette zich en zei zoo
vriendelijk als hem mogeljjk was:
Welke is het?*
>Friederikel«
Die bestaat niet
»Ik meen Helene, mjjnhe.r!*
»Hozoo« z»i deze, >die voor huiselijk ge
bruik Fips genoemd wordt.*
En daarbij zette bij zoo'n vrieudeljjk ge
zicht, alsof hjj ze op stel en sprong wi) ie
roepen eu Zuudertj? in de arrneu voeten,
doch hjj b«zon zich, kuchte eens en begou
zeer plechtstatig de redevoering, die hjj voor
lang als eau nieuw plan had opgesteld:
Vooreerst, geëerde lieer, moet ik u als
vader, ook uit naam van vrouw en dochter
voor de ear danken, die ge ons door uw
aanzoek bewijst. Wees verzekerd, dat we
die op du rechte waarde schatten. Ik kan u
tegtlgk de verzekering geven, dat ons
eu ik Weet dat ik ook iu deu naam mij/ier
vrouw spreek dat ons geen schoonzoon
oie«r weikoui zijn zal dan u, vun wien ik
juist he leit van den kouiuiau !»nt een x^er
vi i-md oordeel mocht- vernemen. Maar
de zaak heeft n 1. een maar
Slot volgt)
