Keuring van Hengsten en Merriën.
vereischte voorzorgsmaatregelen waren ge
troffen, ten einde eventueels betoogingen der
bevolking te zjjnen gunste te beletten.
Alvorens Pretoria te verlaten* aldus
wordt vandaar aan de «Times* geseind
»zond Jameson een adres aan president
Kruger, waarin hg en de andere leden zijner
bende de regeering der Zuid-Afrikaansche
republiek dank betuigden voor de goede
behandeling, hun tjjdens hun gedwongen
verbljjf in Transvaal betoond.*
Een ander blad, »The Dublin Express*,
voegt er nog bg, dat Jameson tevens te
Pretoria eene verklaring heeft onderteekend,
waarbjj hg zich verbindt, nimmer in Zuid-
Afrika te zullen terugkeeren. Deze mede-
deeling vindt echter te Londen geen geloof.
Naar men weet, werd door het Berliner
Tageblatt* beweerd, dat President Kruger,
voordat hg Jameson uitleverde, de herzie
ning der bekende conventie van 1884 had
bedongen.
De onwaarschijnlijkheid dezer bewering
wordt nu ook betoogd door den Berlijn-
schen correspondent van de «Standard,* die
herinnert aan de verklaringen, onlangs door
president Kruger en den heer Beelaerts van
Blokland afgelegd, dat geen eischen van
dien aard door de Transvaalsche regeering
zgn ingesteld.
Men zal zich herinneren, dat in Jamesons
bezit werd gevonden een afschrift van het
schrgven uit Johannesburg, waarin zjjne
hulp ten behoeve van de «Uitlanders* werd
verzocht.
Jameson beriep zich op dit schrgven, ten
einde den inval te rechtvaardigen. «En
zeide hg verder jegens de aandeelhouders
der «Chartered Company* ben ik volkomen
verantwoord, want in dit schrgven werd mg
verzekerd, dat alle onkosten der expeditie
door het «Uitlanders«-comité zouden worden
vergoed.*
Blikbaar zou derhalve de rooftocht be
taald worden door Sir Cecil Rhodes, wiens
broeder een van hoofdleiders der «Uitlan-
ders«-beweging was.
De «Times* neemt een telegram op uit
Johannesburg, dat ditmaal enkel afkomstig
heet te zgn van eenige Engolsche ingeze
tenen. Volgens dat telegram dreigt de ge
vangenschap van zooveel aanvoerders de
mjjnnjj verheid te verlammen en te gronde
te richten. Het telegram hamert ook weer
op de noodzakelijkheid om de grieven van
de uitlanders te herstellen.
De correspondent van de «Times* te
Pretoria, heeft Jameson in de gevangenis
bezocht. De doctor bleef volhouden dat zgn
inval gewettigd werd door een memorie van
aanzienlgke ingezetenen van Johannesburg,
en dat het werkeloos big ven van de Jo-
hannesburgers hem heeft genoopt om zich
over te geven. Willoughby voegde er bjj,
dat vijfhonderd uitgerukte Johannesburgers
de nederlaag van Jameson hadden kunnen
verhinderen. Jameson had de stelling van
de Boeren te Vlakfontein, die onneembaar
was, zonder een vernietigend verlies van
menschenlevens, verder zuidwaarts om kun
nen trekken, want noch de mannen noch
de paarden van Jameson waren ongeschikt
geworden voor den strjjd; maar hg had de
bestelde gidsen niet gevonden, zoodat zjjn
officieren het raadzamer vonden, den straat
weg te volgen.
Joubert heeft gezegd: «De «Times* noemt
Jameson een moedig manvoor mg bestaat
een moediger persoon, namelijk Satan zelf.
Ik zou nooit den inbrekersmoed van Jame
son hebben gehad. Is Jameson een barbaar,
of houdt hg de Boeren voor barbaren?*
Joubert voegde er bg dat hg het bericht
van den inval van Jameson aanvankelijk
niet geloofd had.
Naar uit Kaapstad aan de «Times* wordt
gemeld, verhinderde de regeering bjj den
doortocht van Jameson door Natal en zgn
inscheping te Durban alle volksbetoogingen.
De World, van New-York, laat een «neef*
van president Kruger, zelf Kruger geheeten
en wonend te Chicago, zeggen, dat de Kru-
gers van koninklgken bloede zgn. Door
koningin Kristina van Zweden, dochter van
Gustaaf Adolf, zouden zij tot het huis
Wasa behooren. De grootvader van den
Chicagoër Kruger was Commodore Kruger,
een Zweedsch zee-officier, die de Amerikanen
hielp de Engelschen te bevechten. Kruger's
Eiland in de Hudson-rivier draagt den naam
ran dezen zeeheld.
De «Pali Mall Gazette* ontving 22 Jan.
bericht uit Konstantinopel, dat er een of-
en defensief verbond is gesloten tusschen
Rusland en Turkije.
Er wordt nog aan dit bericht toegevoegd,
dat de beer Cambon, Fransch gezant te
Konstantinopel, een onderhoud met den
sultan heeft gehad, hetgeen waarscbgnlgk
wjjst op het deelnemen van Frankrjjk aan
het nieuwe verbond.
Naar de «Daily Chroniele* verneemt, zal
ter gelegenheid van de kroning van den
czaar per ukase de lichaamsstraffen in Rus
land worden afgeschaft.
Te Tynemouth zgn, in de gasfabriek, vijf
werklieden gestikt door een ontsnapping van
gas; drie anderen zgn ernstig ziek.
De Koningin van Engeland is ernstig
ongesteld.
Italië heeft het oorlogsschip «Benjamin
Constant* naar Trinidad gezonden, met last
om op het eiland troepen te landen, daal
de Braziliaansche Regeering de betaling
weigert van schadevergoeding ter zake van
beleedigingen, door Italiaansche onderdanen
ondervonden, hg de jongste roebelen in
Brazilië.
Aan de Times wordt uit St. Petersburg
gemeld, dat de tsaar zgne goedkeuring ge
hecht heeft aan de begrooting van Marine,
die een plan van schepenaanbouw voor
zeven jaar vaststelt. De begrooting bedraagt
totaal ruim 1000 millioen gulden. Het plan
is, de Russische marine te voorzien van
schepen, die de nieuwe Engelsche kruisers
in gevechtswaarde overtreffen.
Prins Heinrich van Battenberg is over
leden. Er heerscht in Engeland groote ver
slagenheid.
(Men weet, dat de Prins uittrok met de
expeditionaire troepen naar Ashanti. Op
weg naar Coomassie werd hjj door koorts
aangetast en keerde naar Cape Coast Castle
terug. Voor een paar dagen werd gemeld,
dat hjj zich ingescheept had naar Madeira.
Prins Heinrich van Battenberg werd den
5n Oct. 1858 te Milaan geboren. Hjj was
luit.-kol. in Britschen dienst en kapt.-ge-
neraal van het eiland Wight. Den 23n Juli
1885 huwde hij te Osborne met Prinses
Beatrice, dochter van Koningin Victoria.
Uit dit huweljjk zgn vier kinderen geboren,
de jongste ruim vier jaren oud.
Te Ostrau in Moravië is eergistermorgen
omstreeks half twaalf, door een onbekende
oorzaak, brand uitgebroken in .de Hermene-
gildeschacht der groote kolenbedding aldaar.
Onmiddelljjk toog men aan het reddingswerk
en laat in den middag waren reeds 6 dooden
en 12 zwaar gewonden naar boven gebracht.
De schacht, die juist door de meeste arbeiders
was verlaten, werd later gedeeltelijk afge
sloten, zoodat het vuur, door gebrek aan
luchttoevoer gestuit werd. Zeventien arbeiders
zjjn gered, terwjjl 15 arbeiders den dood
vonden. Volgens de geredden is de brand
niet door een ontploffing veroorzaakt.
Drie wagens met 27 bruiloftsgasten voeren
20 Jan., volgens een telegram uit Wilna,
over de met jjs bedekte Duna, nabij Wilna.
Het ijs brak en allen verdwenen in de diepte.
Reeds zjjn elf lijken opgehaald.
BEKENDMAKING.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Heusden
Gelet op de aanschrijving van Ged. Staten
van Noord-Brabant van 16 Januari 1896
(Prov. Bjjblad no. 7);
Brengen ter openbare kennis, dat de
keuring van Hengsten en Merriën alhier
zal gehouden worden respect, op Maandag
10 en Dinsdag 11 Februari a.s.
Afgekondigd te Heusden, den 24 Jan. 1896.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
H. J. van Eggelen. Honcoop.
Plan tselijk Nieuws.
HEUSDEN, 25 Jan.
Het orgel der Hervormde Kerk alhier,
dat dringend eene groote restauratie be
hoefde, is gedurende de laatste wintermaanden
geheel herzien door den gunstig bekenden
orgelfabrikant de heer Witte, onder toez'cht
van den heer Van 't Krujjs, organist der
Groote Kerk te Rotterdam.
Bg het opleveren van het werk gaf de
heer Van 't Krujjs eenige proeven op het
orgel, waarbij zoowel het verrukkeljjke spel.
als de zuivere tonen de bewondering weg
droegen van de enkele kenners, daarbg
aanwezig.
De heer Van Heusden, organist alhier,
stelt zich voor op Zondag a.s. zoowel een
half uur vóór als na de voormiddag-gods
dienstoefening, bjj wjjze van inwgding van
het herstelde orgel, eenige muzikale proeven
ten beste te geven. Wjj vertrouwen, dat e«ne
groote opkomst het bewjjs zal leveren, dat
het belangloos streven van den heer v. H.
op prijs gesteld wordt.
Ook in onze streken hebben een groot
aantal landbouwers zich beet laten nemen
door een paar agenten van de firma J.
Nivette Cie., kunstmestfabrikanten te
Parijs. Sommigen hadden een partijtje ge
kocht en anderen hadden zich bereid ver
klaard gratis wat in ontvangst te nemen
©m te beproeven; doch allen hebben dezer
dagen bericht ontvangen, dat zij binnenkort
de mest ontvangen zullen, berekend tegen
f 10 per 100 kilo. 15 September 1896 zal
over het bedrag per wissel worden beschikt.
Indien de mest het aangekondigde gehalte
bezit, zal hjj een waarde van f 3 per 100
kilo bezittendos in het gunstigste gevai
betaald men ze f 7 per 100 kilo te daar.
(Prot. N.-B.)
NEDERHEMERT, 23 Jan. De Zang-
vereeniging «Nut en Genoegen* gaf heden,
onder leiding van den heer W. Knoop, hare
eerste uitvoering in dit seizoen. Een zestien
tal liederen, waaruit het programma bestond,
weifien op flinke wjjze voorgedragen. De
zangers gaven bljjken, dat zij de muziek
begrepen. Ook het dno en de voordrachten
droegen de algemeene goedkeuring weg.
Een ieder ging na den afloop hoogst voldaan
naar huis, in de hoop, dat «Nat en Genoegen*
zich spoedig opnieuw zal laten hooren.
VEEN. Door het overljjden van den
heer A. Blankers en het ontslag van den
heer C. Schreuders waren twee vacaturen
in den gemeenteraad ontstaan, ter vervulling
waarvan het stembureau j.l. Donderdag
zitting hield.
Van de ruim 60 kiezers waren niet meer
dan 23 opgekomen en de uitslag was, dat
herstemming moet plaats hebben tusschen
de heeren G. Schreuders, H. Anibrosius,
H. Sehrenders en G. Kraajj.
ALMKERK. Aan het overzicht van de
administratie der spaarbank van de ver-
eeniging tot bevordering van spaarzaamheid
te Almkerk over het boekjaar 1895, waaruit
blijkt, dat, in vergelijking met 1894, de
spaarbank aantnerkeljjk is vooruitgegaan,
worden de volgende cijfers ontleend.
(De cijfers, tusschen twee haakjes ge
plaatst, zgn over 1894
Bedrag der inlagen f 7284.22 (f 8014.02);
bedra? der terugbetalingen f 2538.38
(f4689.286); kapitaal aan inbrenger? ver
schuldigd op 31 December f 33402.586
(f 27756.23); waarde der bezittingen op 31
Dec. f 38340.326 (f 32368.49).
De bezittingen bestonden inStaatsschuld
brieven f 26004.656 (f 15965.75); hypo
theken f 6600 (f 11000); onderhandsche
schuldbrieven f4950 (f 4800); rente te
goed f 504.75 (f 498.57); contanten in kas
f 280.92 (f 104.17).
Het reservefonds bedroeg op 31 Dec.
f 4937.74 (f4612.26); aantal inlagen 145
(133); aautal terugbetalingen 31 (30); aan
tal afgesloten rekeningen 11 (14); aantal
nieuwe inbrengers 29 (24); aantal inbrengers
op 31 Dec. 191 (173).
Het te goed dier inbrengers was verdeeld
als volgtvoor een bedrag van f 5 en minder
26 (26); van f5 tot f20 40 (43); van
f20 tot f50 32 (25); van f50 tot f 100
27 (22); van f 100 tot f500 45 (38); van
f500 tot f 1000 13 (13); boven f 1000 8
(6). Gemiddeld te goed f 174.88 (f 160.44).
Het bestuur bestaat uit de heerenW.
N. de Leeuw (voorzitter); G. van de Koppel
(onder-voorzitter); Abr. de Jong Abrzn.,
H. Donker Hzn., H. Donker Wzrj.. B. Snoek
en H. J. van Eeten, (commissarissen); E.
Raams (boekhouder).
De «Sneeuwbal* der Nederlandscbe
Opera is alhier aangekomen en met inge
nomenheid ontvangen.
Naar men verneemt, zjjn nog bjj
den brand te Giessen omgekomen 2 kalveren
en een hond. De vermiste koe is terugge
vonden.
ANDEL. Bevolking op 31 Dec. 1894
484 m., 451 vr., totaal 935. Ingekomen
in 1895 42 m. en 50 vr., vertrokken 35 m.
en 35 vr., geboren 21 m. en 24 vr., over
leden 17 ni. en 17 vr. Bevolking op 31
Dec. '95 495 m. en 473 vr., totaal 968.
Aantal gesloten huwelijken 5.
SLEEUWIJK. Op verzoek van het Ge
meentebestuur te dezer plaatse zal a.s.
Woensdagavond te half zeven, ten huize
van den heer J. E. Sprenger, alhier, de heer
P. van Hoek, Rjjkslandbouwleeraar te 's-Her
togenbosch, eene voordracht komen houden
over onderwerpen, voor den lanbouwer, den
veefokker en veehandelaar van het grootste
belang. Allen, die bij den landbouw en vee
teelt belang hebben «n ook hen, die daarin
belangstellen, worden dringend uitgenoodigd
deze lezing te komen bg wonen. De heer Van
Hoek toch is in deze streken geeu onbekende,
op populaire, eenvoudige en tevens echt prac-
tische en prettige wjjze weet hjj zgne hoor
ders te boeien, es wjj zjjn er van overtuigd,
dat ook ditmaal, waar vooral de aandacht
zal gevraagd worden voor wisselbouwin
verband met de in deze streken zoo veel
vuldige aardappel- en bietenteelt, voor de
meest geschikte wjjze waarop weiland dient
behandeld te worden en niet het minst van
de eigenschappen en kenmerken van rund
vee, zoowel geschikt voor melkproductie als
voor de slachtbank en voor aanfokruim
schoots de moeite zal loonen van eene tocht
naar de plaats der bjjeenkomst.
Ten overvloede zjj nog gemeld, dat de
vergadering door elkeen, die belangstelt,
gratis kan bjjgewoond worden.
De bevolking der gemeente De Wer
ken en Sleeuwjjk bestond op 31 Dec. 1894
uit 1411 m. en 1343 vr., totaal 2754. In
1895 vermeerderde zjj door geboorte met
59 m. en 59 vr.. totaal 118, door vestiging
met 52 m. en 67 vr., totaal 119. Daaren
tegen verminderde zjj door overlijden met
33 m. en 31 vr., totaal 64, door vertrek
met 54 m. en 60 vr., totaal 114. Na ver
meerdering en vermindering bestond alzoo
de bevolking op 31 Dec. 1895 uit 1435 ra.
en 1378 vr., totaal 2813 personen, dus 59
meer dan op 31 Dec. 1894.
Er werden in 1895 in 'c geheel 28 hu-
welgken voltrokken.
Het kerkbestuur der Ned. Herv.
Gem. alhier heeft bg h«t Classicaal bestuur
te Heusden, voor de vierde keer, een half
jaar vrijstelling van beroep aangevraagd.
DUSSEN, 17 Jan. Gisteren had alhier
de installatie plaats van den nienwen Bur
gemeester, den EdelAchtb. heer A. H. van
Honsewjjk. Wegens het minder gunstige
seizoen hadden de feestelg kheden niet den
omvang dien zjj anders zouden gehad hebben.
Aan bet Keizers veer werd Z Ed.Achtb. ver
welkomd door den heer A. Broefers, hoofd
der school in wjjk C., en vervolgens trok
men in optocht door Jen polder naar het
voor die gelegenheid net versierde Raadhuis
en het eveneens versierde woonhuis van den
nieuw benoemde. Omringd door Bruidjes, be
klom Z.E.A. de balustrade van het Raad
huis en werd hem in de vestibule door twe9
dier bruidjes, de jonge juffrouwen Heessels
en Verhoeven, ieder een bouquet aangeboden,
eerstgenoemde, een acht-jarig kind, reciteerde
daarbg zepr dnideljjk en langzaam een voor
die gelegenheid gemaakt vers, dat zeer flink
van stapel liep. De optocht werd gevormd
door de wielrijders van D., een eerewacht
te paard, de leden van den gemeenteraad,
van de regelings-com missie en eenige bruidjes,
allen in rijtuigen. De Harmonie uit Hnrpt
luisterde den tocht met muziek op en bracht
tegen den avond eene serenade aan den
nieuwen Burgemeester.
Eenige eerebogen werden geplaatst, het
raadhuis in- en uitwendig versierd en zoo
veel huizen zooveel vlaggen.
De ingezetenen waren allen in bigde stem
ming en dikwijls hoorden we den uitroep
weergalmen, die wjj gaarne bjj deze her
halen «Leve de Burgemeester van Dassen 1*
»L ng moge hij deze betr< kking bekleeden!*
DE WERKEN. Er heeft zich in deze
gemeente een geval van typhus voorgedaan.
WERKENDAM. Dank zjj het jjverig
optreden der onderwijzers komt er aan de
straatgevechten van de leerlingen der beide
scholen een einde. Het werd dan ook hoog
tijd, Woensdagnamiddag toch was het zoo
slim, dat den predikant der Herv. Gemeente
het geven van godsdienstondsrwjjs schier
onmogelijk werd gemaakt.
ZALT-BOMMEL. Met genoegen kunnen
we melden, flat met het lichten van het
voor onze stad gezonken schip zoo'n voort
gang is gemaakt, dat thans niet alleen al
de benoodigde kettingen onder het wrak
zjjn aangebracht, doch ook het lichten zelf
belangrjjk is gevorderd.
't LAND van HEUSDEN en ALTENA.
Het zachte winterweder stelt den landman
in de gelegenheid reeds heel wat werk te
verrichten. De hooggelegen stukken grond
worden reeds druk omgespit en de hoveniers
zgn druk in de weer om hunne broeibakken
te vullen en te bezaaien.
De markten worden drukker bezocht
de handel wordt wat levendiger. Naar goede
kalf koeien komt meer vraag; vooral voor
België worden schoone exemplaren aange
kocht. Men besteedt f 200 h f 250gevende
koeien gelden f 120 af 160, kalfvaarzen
f 130 a f 170. Vet vee wordt duurder, le
qualiteit geldt 31 a 33 ets., 2e qualiteit 28
a 30 ets. per pond. Vette varkens wordon
eerder goedkooper dan duurder, men betaalt
slechts 19 a 20 ets. voor het schoon pond.
De handel in granen bljjft echter steeds
nog stil. Juist datgene, waarvan de land
lieden het meeste geld moeten maken, is
spotgoedkoop.
Voor puike rogge maakt men nauwelijks
f 3.75 a f 4. per H.L. Voor beste tarwe
f 5.75 a f 6.25. Haver geldt f2.40 a f 2.60
per H.L. Garst f 3.20 a f 3.50, erwten
f 5.50 a f 5.75 per H.L.
.Oiïï nenland.
De Commissie van rapporteurs der Eerste
Kamer voor de algemeene beschouwingen
over de staatsbegrooting is gereed met haar
voorloopig verslag, dat nu spoedig zal
worden rondgedeeld.
De »N. Sur. Ct.« sehrgft:
«De Tweede Kamer beeft in haar Voor
loopig Verslag over onze begrooting van
1896 het in aanbouw zjjnde leprozenetablis-
sement Chatillon ter sprake gebracht, nage-
nagenoeg in den geest als wij deze materie
in ons nummer van 17 November 1.1. onder
het hoofd «Zestig duizend gulden in het
water gegooid* behandelden.
«Met zekerheidmeende men in de Kamer
«ie weten, dat het katholieke kerkbestuur
door het bouwen van een hospitaal voortaan
in de verpleging van eigen melaatschen
wilde voorzien.*
Nu moet men weten, dat de bevolking
van het tegenwoordige leprozenetablissement
Batavia nit niet meer dan 98 zielen bestaat,
van welke 55 beljjders zjjn van den R.-K.
godsdienst, 15 protestanten en 28 Britsch-
Indische immigranten. Daar nu de 55 katho
lieken, zooals de Kamer zegt, door de R.-K.
geestelijk zullen worden verpleegd, zal er
dan alleen voor de anderen, de 43, Chatillon
gebouwd wor !en voor f 60.000.
Zegge nu, dat de subsidie geen vloek is
der kolonie!
Voor 43 melaatschen worden er f 60.000'
besteed, dat is dus f 1395.34 per hoofd. I
Ziedaar hoe met het geld van de belas
tingschuldigen vun hier en van Nederland
wordt omgesprongen.*
In Den Haag is een telegram ontvangen,
volgens hetwelk op de Westkust van Sumatra
troepen zgn uitgerukt met vivres voor vier
maanden.
Hoewel aan het departement van koloniën
hiervan niets bekend is, vernemen wjj toch,
dat in de onaf hanköljjke Battaklanden steeds
woelingen heerschen en benden van daar
uit onder leiding of op instigatie van Singa
Maugatadja de grenzen van Tadanoeli ver
ontrusten. Hetzelfde doen nu en dan Atjeh-
sche vrijbuiters. Daarom moeten enkele
malen colonnes worden uitgezonden om de
benden te verdrgven.
Donderdag avond is te Wormerveer over
leden de heer J. Prins, lid van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal.
Men schrijft uit Utrecht aan de »N. R. Ct.«:
De Rijks Mant is aan het w«rk. De op
den vorst van Lombok veroverde schatten,
voor zoover die uit rijksdaalders bestonden,
zgn naar hier gezonden, gaan in den smelt
kroes en verlaten de Munt weer in den vorm
van Indische kwartjes om daarna hun weg
in Nederlandsch Indië te vinden. In de
waarde van die plaatjes zilver is, ook wan
neer dit de eerrige bewerkingen zonden zgn
die de grondstof sedert het vinden in de
mjjnen ondergaan heeft, dus al heel wat
voor arbeidsloon, vracht, administratie, enz.
begrepen.
Zooals gewoonljjk wanneer daar gewerkt
wordt, trekt de Munt ook thans weer veel
bezoekers, die in het album dat op de spreek
kamer ligt allen hunne namen inschrijven.
Daaronder vindt men betrekkeljjk weinig
Utrechtschen, want zooals bet in den regel
gaat., wat men in zjjne onmiddellijke nabij-
hei i heeft en gemakkeljjk kan gaan zien,
stelt men uit tot morgen, tot overmorgen,
totdat het weer te laat is en de Munt niet
meer werkt.
Vreemdelingen komen er echter velen en
hun wordt het bezoek op voorafgaande aan
vraag aan het Mantcollege steeds bereidwillig
toegestaan des morgens voor 12 uur en des
middags van twee tot vier.
Of die bezoekers echter na de werkplaatsen
te hebben doorloopen onder den indruk zullen
geraakt zjjn, dat zjj waren in de rijks
instelling waar de millioenen en millioenen
zijn en worden vervaardigd, die hier en in
Indië het handelsverkeer vergemakkelijken,
raag met grond betwjjfeld worden.
Reeds het uiterljjk van het gebouw, of
liever de gebouwen, maakt een zeer schame-
len indruk. Op de Oude Gracht een reeks
particuliere huizen van verschillende grootte
en bouworde, die successievelijk zjjn aange
kocht en doorgeslagen eu tot kantoren en
werkplaatsen ingericht. Van een eigenljjken
gevel aan deze zjj de van de Munt kan dus
geen sprake zjjn. Men vindt daar dan ook
als toegang voor de werkliedeu alleen een
ruime poort, waarboven het Rjjkswapen met
het onderschrift »'s Rijks Munt* prjjkt als
eenig kenteeken, dat men voor een rijks
gebouw staat. Aan de andere zjjde, op de
Neude, staat een grooter gebouw dat bestemd
is voor de kantoren van het Muntcollege,
de bibliotheek, enz. Doch als de gevel van
dit gebouw nog in staat is om op iemand
eenigen indruk te maken, dan kan het geen
andere zgn dan dien van een oud-mannen
huis dat dringend om verbouwing roept.
Door de poort op de Oude Gracht komt
men in de spreekkamer, waar het straks
genoemde album ligt een spreekkamer,
die bjj bezoek van vorstelijke personen of
als er weer eens een Japansch gezantschap,
zooals in 1862, komt, vermoedelijk wel in
Bebouwbaren toestand zal gebracht worden,
maar in gewone omstandigheden zoo on
gezellig en koud is, dat men verheugd is
als de werkm n eindeljjk komt om de be
zoekers door de werkplaatsen rond te leiden.
Hoiiderden njjvere handen zjjn daar druk
bezig. In verschroeiend heete fornuizen staan
groote potlood-kroezen met jjzeren deksels
(welke deksels tegen de hitte niet lang be
stand zijn) en daarin smelten de Lombeksche
rijksdaalders. Het gesmolten metaal wordt
daarna ia jjzeren vormen tot lange staven
van ongeveer eeu centimeter dikte gegoten.
Die staven gaan eenige malen door plet»
machines en komen ten slotte op een trek-
tafel, waar zij zoodanig worden uitgerekt,
dat het metaal de vereischte dikte heeft. Dan
komen de repen zilver onder de ponsmachine,
die er de ronde schijfjes ter verlangde grootte
uitstoot. Het overschot der repen gaat weer
naar de smeltkroes. De uitgestooten schjjfjes
komen in handen van een aantal arbeiders,
die ieder niet een schaaltje vóór zich, z«
nauwkeurig wogen en met een enkelen streek
van de vjjl een mogelgk overgewicht ver
in jj den.
Vernuftig is de machine, waarmede de
kartelrand of bjj de grootcre muntstukken)
het God zjj met ons tegen de zjjden van het
