Hel Land van ileusden en Allena, de Langstraat en de Bommelertvaard. Iets over Armenzorg. FEUILLETON. land van altena Uitgever L. J. YEELRMAN., Heusclen. M 1464. WOENSDAG 26 FEBRUARI. 1896, uit georeJK aan Dewys h« u zoo lief had, moet hij ook veel geleden VOOR Adrertentiën werden tot Dinadag- en Vrijdagavond ingewacht. wilt u wy geiooveu, ik heb mede» 1 »Als zy my schuldig achten, tchuidig ge veer drie mijlen buitemet stadje Athole Dit blad verschynt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO. franco per post zonder prjjsve. hooging. Afzonderlijke nnmin'sr& 5 cent. Adrertentiën ran 16 regel» 60 ct. Elke regel meer 71/, ct. Greote letter» naar plaat»ruimte. In alle tijden zijn er menschen geweest, evenals ook thans, die niet genoeg geld bezitten of verdienen, om in het onderhoud wan zichzelven en de hunnen te voorzien. De oorzaken daarvan zijn vele en ver schillende. Er zijn menschen, die niet kun nen werken en ook die niet willen werken. allengs uitbreiding kan verkrijgen. Wij vragen belangstelling voor een paar artikelen over genoemd onderwerp. I. Het aantal behoeftigen is in den tegen- woordigen tijd onrustbarend toegenomen. Als oorzaken daarvan kan men nosmen Ten eerste een aanwas der bevolking, waarmede de toeneming der voortbrenging niet geëvenredigd is. De uitvinding der verstandig gedaan wordt; zoowel de par ticuliere, gemeentelijke en kerkeljjke be deeling beantwoorden niet geheel aan de eischen, die daarin mogen gesteld worden. Verre van ons de meening, dat wij haar daarvan een verwijt makenwjj zjjn over tuigd dat met de beste bedoeling gehandeld wordt, maar wij gelooven niet, dat vooral de beide eerstgenoemde inrichtingen goed zjjn en aan het doel beantwoorden. Men Wanneer ue werkeloosheid stoomwerktuigen doet wel grootere voort- moet niet alleen het gevoel, maar ook het niet ..roiui is, -an men aar jj voor brenging van stoffen plaats hebben en de S verstand laten werken. Een hoofdgrief tegen dezulken geen sympathie nebben, deernis i verbetering der vervoermiddelen ze gemak-i onze gewone armenzorg achten wq deze, daarentegen gevoelt men met de werkloozen, j, J 7 i. kelqk verplaatsen, maar door den geduchten dat de meer gegoede in den regel niet meer ïYinnonhon r ia r\m ronnnon nmfan cirron r menschen, die om redenen buiten eigen schuld geen arbeid kunnen vinden en da »r- door aan armoede ten prooi zijn. aanwas der bevolking kannen alle krachten l niet gebruikt worden en is werkloosheid en 'daardoor armoede noodwendig, ien allen tnde hebben de meergegoeden, j „T We willen enkele enters ontleenen aan die Uart hadden voor hunne Indende mede-1 T leen werkje van Mr. J. Nanmnga Uitterdgk menschen, oehoefte gevoeld om hunne noo- iover dit onderwerp, om aan te toonen hoe den te verlichten. Daartoe heett zeker mede-' ;de geboorten in Nederland in een dertigtal gewerkt het bekende woord nit den opbel: r, naren zijn toegenomen. »üe armen hebt gn altnd bg u«, met andere m..r> i i Van 1840—1849 bedroeg het aantal ge- wooren, .garft hen uwe giften, bewgst tow00M, 349 en der hnr, „we wekkden.. leterften 281, 7,ood„t er een jnarljjkschei Men heeft dat voorschrift gevolgd en vooral in Nederland is er steeds aan de! overmaat van geboorten per 10,000 inwo- iners was van 68; van 1870 1879 bedroegen behoeftigen met, milde hand gegeven, zoodat 7 die cijfers 385 en 266, met een jaarlijksche ons vaderland dan ook een goeden naam i 5overmaat van 119. Die vermeerdering is dus heeft op het gebied der weldadigheid. f r - t zeer aanzienlyk. De vi mag evenwel opryzen, of men 11 met al dat geven zonder wel got. oet onderzoek naar het karakter en de levens wijze der behoeftigen, zonder dat men weet, Voorts mag men als bewezen aannemen, dat, ten gevolge van den vooruitgang der geneeskunde, van de gezondheidsleer, van i het betere verkeer, grootere reinheid enz. waartoe het geschonken geld besteed wordt r r de sterfte aanmerkelijk is afgenomen. Hon- Zoovelen gebruiken dit voor verkeerde ofi i gersnood, pest, onbekendheid met de ge- onnoodife zaken. meoskunde, onreinheid enz. hebben duizen- En daarom beantwoorden wn volmondig; ,n,n rv. ,y uien by duizenden weggeraapt. Van 1347 die vraag ontkennend. l)ie geelt zonder on- n 11349 moet de bevolking van Europa met derzoek doet een misdaad tegen hen, die? leen derde door pest verminderd zyn. Met ontvangen. Men vormt alzoo bedelaars en j 1 tal van cyfers is dit teit te staven, die men in het genoemde werkje kan vinden. Gelukkig begint men dit than3 meer en meer in te zien en de oprichting van Ka mers van Navraag in verschillende gemeenten is daarvan reeds een heilzaam gevolg. Jam mer ie het, dat die kamers nog niet op grooter schaal kunnen werken en dat de meer gegoeden van hare voorlichting niet meer gebruik maken. Veel ellende zon dan voorkomen worden. Doch verheugen wjj ons, dat zy in be Deze btside factoren hebben natuurlyk het pauperisme sterk doen toenemen. Ondanks alle pogingen van philantro- pischen aard gemeentelijke, kerkelyke en particuliere armenzorg ondanks ton nen gouds die men er voor uitgaf, neemt het pauperisme steeds toe. Hoe komt dat? Vooreerst omdat, zooals wy reeds op geeft dan zijne gave, terwijl hy oneindig meer tot stand zou brengen, wanneer hy ook zyn persoonlijkheid gaf, dat is zjjn raad, zjjn sympathie, zijn streven om den arme te verheffen, zedelyk en financieel, en hem in staat te stellen door eigen arbeid in zyn onderhoud te kunnen voorzien. Die armverzorging is onzes inziens de beste, die met de meeste nauwgezetheid zich ten taak stelt zich op de hoogte te stellen van den toestand van den behoeftige, zich te vergewissen of hij ondersteuning verdient en alsdan die zoodanig in te richten, dat zjjn eergevoel geprikkeld wordt, dat hij den arbeid als iets eervols beschouwt en niets liever verlangt dan zoo spoedig mogelyk weder in zyn eigen onderhoud te kunnen voorzien. Het behoeft byna geen betoogt, dat de bededing door het burgerlijk armbestuur den bededde vernedert, zyn arbeidslust vernietigt, ja, vdgens sommige deskundigen, byna ge lijk shat met een premie op luiheid of on- verschlligheid. Het feit, dat die armen zorg oienbaar is, werkt daartoe sterk mede. De berustöeid van zelf te moeten mede werken, gaat bij den bedeelde verloren, het gevoel v,n eigenwaarde en persoonlijke ver- antwoorelykheid, in één woord zyn peil van zedejkheid zinkt hoe langer zoo meer. Wy erlennen echter, dat die staatsarmen zorg in ommige gevallen nog niet kan gemist woden, daar de staat zijn burgers niet aan en hongerdood mag prysgeven. Dat neemt >chter niet weg, dat het beginsel niet deugt n daarvan is juist sprake. De maatschappj die eens het gebruik van zulke j merkten, de uitreiking van liefdegiften on- j bedeelden, voral ouden van dagen, genoten ginsel goed werken en dat haar werkkring ■^•--ti'irr»c^>»r.iii^Hiuijn.jwPiiwujaB?.«SMW»lwmwWWHJH*HlllilliW»»iirsWCmMi1Pnwi«Fn»7Wv 7 MimwiMWB—MHHIIHI III jl II1111—IWII HI IM»I»»HI»I 11 i1 ljjden met uw man. Het was wreed en begrijpt gjj, trwyl ik zoo onschuldig ben zelfzuchtig van hem om u tegen uw wil teals een pasgebren kind. Als zij mjj schuldig door CHARLOTTE BRAEME. trouwen of om in zekeren zin uwe liefde te TT "4. "L. 1 "L. koopen ten bate van uw vader. Maar als hebben, moet hy schriklijk teleurgesteld zyn toen hy zag uwe genegenheid niet te kunnen winnen. En dan ten slotte op zulk een (12 vreeseljjke wijze te moeten sterven en u naar het schijnt voor de dader aan te zien »Klaarbljjkelijk omdat het uw mans kopje Ik heb diep medelyden met hem.« was,c zei mr. Ross. »lk vind het waarlijk »Dat heb ik ook,« antwoordde zy, terwijl nog grooter raadsel, dan voor ik by n kwam. baar mooie oogen vol tranen stonden. »Hoe Ik zie geen beweegreden voor de misdaad, ongelukkig, dat wij elkander ooit ontmoet ik zie geen oplossing van het raadsel. Ik hebben. Hg kon zoo gelukkig geweest zijn zie geen motief voor de verdediging, de met een ander en ik had ook gelukkig schjjn is tegen u en u kunt slechts onbe- kunnen zijn als ik met iemand getrouwd duidende zaken tot. uw verdediging aan- was, dien ik liefhad.* geven. Het is een moeiljjke zaak.« »Twee verwoeste levens,* mompelde de »Dat zie ik ook,* antwoordde zij droevig, advocaat. »maar het is hard voor mij, mgnheer Ross. De zonnestraal scheen niet meer op de Ik heb niets gedaan om dat te verdienen. 1 blanke handen, maar strak over de tafel en Ik ben even onschuldig als een engel nit een zachte schaduw omhulde de jonge vrouw. 1 den hemel. Het is bitter hard, het is wreed,Haar gelaat was kleurloos, haar lippen trilden. »Ik wilde u nog iets vragen,* zeide zg, >maar ik ben bang Wees dat niet. Ik zul elke vraag van u beantwoorden.* »Ik ben bang voor het antwoord. Maar ik moet, ik moet het weten.* En toen kreeg zij zulk ten uitoarsting van radelooze droef heid, dat de bedaarde, bedachtzame man dat ik lijden moet voor eens anders misdrgf of voor een ongeluk. Mgnheer Ross, gelooft gij, dat op de bewijzen die tegen mij zullen worden ingebracht, een jury mij zou ver- oordeeleD »lk wil u niet bang maken maar evenmin wil ik u met valscbe hoop vleien,* ant woordde hg. >Zooals de zaak thans staat 8chgnt zg hopeloos voor u. Ik had gehoopt, j naast haar er door geschokt werd. dat ik in nw levensgeschiedenis iets gehoord zou hebben, waarop ik ten minste mgn ver dediging bad kunnen bouwen, maar dit geschiedenis is zoo eenvoudig mogelijk. Er is niets in, geen liefde, getn jaloerschheid, geen wraak.* »Neen, het is eenvoudig het verhaal hoe een leven verwoest en vernietigd worden kan,* zei mevrouw Blair. achten,zfien zy mij dan ophantren?* Hij verschrüe van die korte, duidelyke vraag. »Uat weet ikniet,* zei hg. »Maar bestaa de mogelgkheid? Ik wil het weten.* »De mogelijkhid bestaat.* >0 God, wat oet ik doen! Wie zal mjj redden van zulk ?n vreeseljjken dood!* »Ik, als ii kan,* antwoordde de advocaat. »En als gij nietkunt?* Dan, mevrouw, ïoet gjj uw hoop bouwen op God. Daniël rieplem aan in den leeuwen kuil, en Hij bevrijde hem. De kinderen Israëls riepen Hem ,an en Hij redde hen. Bevrijding kan voo.u komen nog in het laatste oogenblik.* »Ik heb in de dagevan voorspoed weinig gebeden,zeide zij ziht. Welnu, doe 't dainu,* zei de advocaat vriendelijk. »Onze enge hoop berust bjj God.* Toen verliet hg haaën nummer 21 bleef weder alleen. XI heeft, is nu ook verantwoordeljjk voor hen en moet zorgen, dat zij niet tot znlk een laag peil zinken, dat zelf» kerkelgke of bjj- zondere instellingen van weldadigheid hen niet kannen helpen. Armenzorg behoort onzes inziens geen staatszaak te zjjn, maar een werk der liefde, hetzjj van kerkelgke of bjjzondere liefdadig heid, mits op goede leest geschoeid. Alleen in 't uiterste geval trede de staat op. De statistiek heeft geleerd, dat hoe meer er van staats of gemeentewege aan armenzorg wordt besteed, des te meer telkens noodig is, zonder dat de armen er beter bjj varen en terwjjl hun aantal steeds toeneemt. In 1888 werd daarvoor in de gemeente Op- sterland f 27551 uitgegeven en in 1893 f 50452.97arbeiders, die zomers f 1000 verdienden, werden daar ondersteund en menschen, die wilden trouwen, kregen geld uit de armenkas om een huis te bonwen. Het gevolg was natuurlijk, dat ieder, die maar eenigzins in de termen meende te vallen, om onderstand aanklopte. De kerkelyke armenzorg is veel beter, te meer, als de diakenen hart voor de be hoeftigen hebben en persoonljjk zich groote opofferingen getroosten, om hun ambt nauw gezet waar te nemen. Het bezwaar echtër is, dat hunne finaneieele krachten doorgaans te kort schieten en ze met de grootst mo- geljjke moeite en zuinigheid slechts ten deele in den nood hunner armen kunnen voorzien. Maar, zal men zeggen, werkverschaffing is ook een uitmuntend middel om armoede te voorkomen of te doen ophouden. Daar tegen echter bestaan gegronde bedenkingen. Werkverschaffing h tout prix is voorzeker af te keuren. Wil een gemeente dat doen, dan laat zij dikwijls werk doen wat vol strekt onnoodig is en het voorschrift, aan de opzichters, luidt dan, om met zooveel mogelyk werkvolk zoo weinig mogeljjk werk af te doen. De commissie voor werkver schaffing te Amsterdam in den winter van 1884/1885 noemde dit zelfs »een gevaarljjke leerschool, slechts gewettigd door de buiten gewone omstandigheden.* Bovendien is het beginsel van recht op arbeid van overheids wege gevaarljjk. Voorts wordt door werk verschaffing dikwjjls een oneerljjke en niet vol te houden concurrentie aangedaan aan in een prachtige streek. Het huis was van grjjzen steen, ouderwetsch en vol verras singen. Dichte scharlaken wijngaardranken dekten de muur en groene klimop beklom de slanke torens. Het uitwendige was bui tengewoon schilderachtig, maar het inwen dige niet minder. De kamers waren ruim en luchtig, vroolijk en gezellig, altijd vol op hetgeen de heer Carol hem schuldig was. zonnescbjjn. Een echt ouderwetsch Schotsch Zelfs toen hjj de huur niet ontving en zelf landhuis met vensters zoo groot als de er hees ging, kwam hjj volstrekt niet met kamers, breede gangen, breede trappen, vjjandeljjke bedoelingen. Hij wilde eens zien Een huis dat gevuld had moeten zjjn uiet de hoe de zaken stonden met dien ouden dokter muziek van kinderstemmen, met vrooljjk, op- en nog voor hij wist wat hjj zou doen, vatto wekkend gelacheen huis waarin de gangen hij een krankzinnige liefde op voor het van het voetgetrappel van kinderen hadden mooie meisje Hester Carol. Angus Graham Blijf kalm,* zei bij, »en vraag, wat gjj vragen wilt.* Zij trachtte zich te bedwingen. »Ik durf er niet aan denken,* zeide zij huiverend. »En toch, ik moet het weten, als het onverwacht kwam zon het te schriklijk zjjn. Ik u.oet mij wennen er aan te denken.* Waaraan?* vroeg de advocaat deel nemend. »gekn kyad. De advocaat Ross hl de waarheid ge sproken, toen hij zei, d; de geheimzinnige gebeurtenis op Colde Fl de aandacht van geheel Engeland en Scltland had getrok ken en meer gerucht gnaakt dan eenige zauk in de laatste jaren, jo valt nu en dan zoo iets als een bom midia in een vroolijke, onnadenkende wereld! Colde Fell was een er fraaiste land goederen in geheel Schotnd. Het lag on- werkgever» en werklieden, die onmog arbeid kunnen leveren beneden een zekere som. Derhalve ook tegen dit middel om ar moede te lenigen, moeten wjj ernstig onze stem verheffen. Hoe moet dan de armoede voorkomen worden, hoe moet dan de particuliere ar menzorg ingericht zyn, opdat eindeljjk eens paal en perk gesteld worde aan dien kanker van den staat en die schande der mensch- heid, het pauperisme? In een volgend artikel wenschen wjj daar omtrent onze meening uiteen te zetten. vi «apt m i iu> •rasBstaw.* Buitenland. De notaris Verhaegen te Brussel is op den loop. Een cliënt, die sedert drie dagen te vergeefs om 400,000 frs. was gekomen die hjj bjj Verhaegen moest innen, stelde het parket hiervan in kennis, maar Ver haegen was er al van door. Men zegt dat hy voor meer dan 2 millioen frs. van zyn cliënten heeft verduisterd, meest kleine pach ters en grondeigenaars. Volgens een later bericht is genoemde notaris te Buda-Pest in heehtenis genomen. De bestendige deputatie van West-Vlaan- deren heeft de verkiezingen voor den ge meenteraad van Oatende ongeldig verklaard, op grond dat de overwinnaars, de liberalen, door uitdeelingen van brood in de openbare scholen en het verschaffen van werk op ongeoorloofde wjjze, onrecht matigen invloed hebben geoefend op den uitslag van de ver kiezingen. IAndré, de Zweedsche luchtreiziger, die per ballon naar de Noordpool wilde gaan, heeft nu aangekondigd, dat, indien Nansen bljjkt de Noordpool te hebben ontdekt, hjj naar de Zuidpool zal gaan. De Russen, zegt een telegram uit Shanghai, verzamelen een troepenmacht van 5000 man aan de grens van Korea. Ofschoon de Russen voorloopig niet van plan zyn een protectoraat over Korea at te kondigen, moeten zy toch krachtig hun in vloed daar willen doen gelden. In het geheel zyn voor de bjj woning der kroningsplechtigheid te Moskou meer dan huwbare dochters, maar hy had nooit aan liefde gedacht, tot hy betooverd werd door het kinderljjke gelaat van Hester Carol. Firmanse maakte deel uit van zyn oezit- tingen en in goede tjjden had hy een mooie huur ervan gemaakt. Hjj was lang geen slecht landheer, geduldig had hjj gewacht moeten daveren. En in plaats daarvan was het bewoond door twee menschen, die als zg alleen bjj elkander zaten, altjjd zwggend Blair was een man van middelmatige be kwaamheden, middelmatig karakter, middel matige deugden. Hjj zou noch bjjzonder en gedrukt waren. Het mocht wel het >Hnis goed, noch bjjzonder kwaad doen. Het der granwe schaduwen* heeten, want de kwaadste wat hjj deed was te trouwen met schaduw die het bedekte, wss die van twee Hester Carol, terwjjl hg wist, dat het meisje ongelukkige levens. hem haatte, en voor hem terugdeinsde.-. Dat De tuinen van Colde Feil waren hoogst was de slechtste daad die hjj ooit beging, smaakvol aangelegd. Er was een siertnin Hjj gevoelde altjjd zelf dat het zoo was, met een mooie fonteineen onderwetsche ma»r hij verontschuldigde zich altjjd met te tuin vol fraaie bloemen, dien Hester Blair zeggen, dat zyn liefde voor haar hem te zeer had liefgehadeen groote moestuin, machtig was geweest. Vaak was de goede waar alle mogelijke groenten en vrachten opwelling bjj hem opgekomen om het mooie groeiden; een groote boomgaard vol van meisje niet te dwingen, maar zijn liefde de prachtigste vruehtboomen. Er was een maakte hem zelfzuchtig en wreed. Hij zei schaduwrijk gedeelte vol varens, waar Hester dikwijls tot zich zelf, dat zij nog een kind Blair gaarne vertoefde en een prachtige serre, was, dat hij haar »geen kwaad* deed, dat, waar de heer des huizes aangegrepen zou eenmaal getrouwd, zg hem wel zoa gaan lief- worden door den doodsstrijd. Hec was een krjjgen, kortom dat hij tot haar bestwil praebtig goed. Geslachten achtereen had het handelde, door haar vader te redden en haar aan de Blairs behoord. Zij waren een rijk en een onbezorgd leven te verschaffen. Daarom aanzienlijk geslacht, wiens eenige afstam-1 telde hij haar bidden, smeeken en waar- meling Augus Graham Blair was, dia zoo 1 schuwen niet. Wat kon zulk een kind weten? noodlottig zou sterven. I Haar vader vond het goed, haar tante drong Angus Blair was zeer jong op het land-;er op aan, dus scheen h^ar eigen verzet on goed gekomen. Hg was altijd zeer populair beteekenend. geweest, bjj was knap, sterk, moedig en gastvrij. Hg was zeer gezien bij moeders met Wordt vervolg i

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1896 | | pagina 1