Hel Land van flensden en Allena
de Langslraal en de
oisnneierwaard.
M 1499.
FEUILLETON.
Uit gebrek aan bewjjs
"'tT Und van alten*
ZATERDAG 27 JUNI.
1896,
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsvei hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» e^- Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
uit te strooien en tot tweedracht op te wek
ken, en de maatschappij in haar geheel
ondervindt er telkens en telkens weer de
rampzalige vruchten van, de goedgezinden
zelfs Ijjden er het meest door.
In de richting der sociale wetgeving is,
zooals wij in ons vorig artikel opmerkten,
nog te weinig gedaan. Ook hier is schuld
door verzuim en nalatigheid. Hoezeer wjj
SdmdawlweldBB uit k samenleving.
III. (Slot).
De opvoedende kracht van het ouderlijk
huis heeft, wjj deden het reeds uitkomen,
bp de veranderde levenswijze niet gewon
nen. Er wordt veel geklaagd soms wel
eens met recht over lage loonen, werk- ook eene uitbreiding van het kiesrecht in
over het algemeen zoo weinig doordrongen tijd 230,000 frs. voor het doel bgeen tedoen om zich aan het betalen der boete te
is van het besef der noodzakelijkheid om brengen, waarvan het Rjjk 100,000 frs. voor j onttrekken.
de openbare macht te steunen, opdat deze zijn rekening neemt. De Kamers hebbenWanneer de geschiedenis der jongste di-
wederkeerig des te beter kunnen steunen dezen post met nagenoegalgemeenestemmen j plomatie in Peking geschreven kon worden,
wat aan hare zorg is toevertrouwd. Het goedgekeurd. De rest hoopt men nu gemak- j zou daaruit bljjken, dat de Chineesche re
publiek is nieuwsgierig, het is veeleischend, kelijk te kunnen vinden uit, de opbrengst geering niet nit eenig gevoel van dankbaar-
het bedilt gaarne de handelingen der politie van lezingen, concerten, verdere inscbrgvin-; beid voor bewezen diensten, maar alleen
loosheid, enz. Toch zien wij overal eene
betrekkeljjke weelde heerschen. Men gaat
uit; men reist; men leeft buiten 's huis,
ieder op zjjne eigene wjjze, wel is waar,
doch het feit zelf valt niet te ontkennen.
Zjjn de verdiensten onvoldoende, dan moe
ten die uitgaven, waaraan voorbeen zelfs
door eenvoudige burgerlieden niet werd ge
dacht, door het gemis van meer nuttige
zaken worden uitgespaard.
En wanneer het stille huiseljjk leven in
den geest van den tjjd wordt vervangea,
dan kan dit aan de opvoeding van het kind
niet anders dan schaden. Wordt het dan
daarenboven nog wat overladen met nutte
looze wetenschap, hoort het al vroeg de
politiek bespreken, wordt het door woord
en voorbeeld, door wat het ziet en hoort
en leest te vroeg wijs gemaakt, dan kan
dit het natuurljjk gevoel voor het hoogere,
het onstoffelijke, voor het reine en betere,
niet versterken, dan kan de vriendschap
voor de wetenschappelijke deugden er niet
bjj winnen, dan worden zoo licht die wan
begrippen geboren, die in den jongeling
reeds zoo vaak de eigenschappen doen ont
dekken, die later de man zal aan den dag
leggenontevredenheid met bestaande toe
standen, zucht naar verzet en wanordelijk
heid, naar verandering en omverwerping.
En, helaas, voor een aanzienlijk deel
komt dat alles ook op rekening van hen,
die het volk heeten te willen leiden en het
nit huis trekken naar club en vergadering
en meeting, die het gewennen aan politieke
redevoeringen, die het doordringen van hun
gewaagde en slecht begrepen stellingen en
het een toekomstigen heilstaat voorstellen,
als maar eenmaal hun geliefkoosde denk
beelden tot uivoering zjjn gekomen. Blind
voor het gevaar van storm te oogsten, waar
zjj wind hebben gezaaid, gaan die eerzuch-
tigen voort, het zaad der ontevredenheid
de ljjn onzer staatkundige ontwikkeling
en loopt de nasporingen der justitie vooruit, gen, enz.
Aan zulk een toestand tot eiken prijs een Gerlache gaat dus, naar hjj hoopt, half
einde te makea, wij zouden het de schoonste September met een wal visch jager, opzetteljjk
taak van elke regeering achten. voor dien tocht uitgerust, en de Belgiea ge-
door pressie en door de bedreigingen met
geweld heeft toegegeven aan het verlangen
der beide bondgenooten. Dankbaarheid vindt
geen plaats in de Chineesche politiek en
Maar daartoe is een zeer ernstige wil en naamd, naar de Zuidpoolstreken. De expeditie wanneer de ontvangst, welke Li Hung Chang
achten, het heefter dikwijls den schjjn van! eene zeer vaste hand noodig; want, hoe bestaat uit een bemanning van Noren en te Moscou en te Berljjn bereid is, eenig
men zich de zaak ook moge voorstellen, op Belgen, waaronder twee harpoeniers; de-effect zal hebben, dan zal het dit zjjn: hem
eenige beperking van al te ruim toegekendewetenschappelijke stof wordt gevormd door]te versterken in het geloof, dat de barbaren
De vraag is zelfs meermalen, en niet tenscheikundige en geoloog, een astronoom, en Zoon des Hemels.
onrechte, gedaan, of de volstrekte vrijheid een docter in de geneeskunde en de natnnr-
der drukpers in sommige gevallen niet tot j kundige wetenschappen,
gegronde bedenkingen aanleiding geeft Of
de regeling van het recht van vereeniging- In de >Time8« heeft ook professor Robert
en vergadering niet aan eene herziening j Douglas zijn meening gezegd over de ont-|js zeer goed bekend, dat sedert zijn over-
Maar aangenomen zelfs, dat Li de hem
betoonde beleefdheden op haar juiste waarde
weet te schatten, welke maakt heeft hij dan
om zijn denkbeelden te verwezenlijken? Het
alsof alle heil in de stembus gelegen ware
Jaren worden als het ware verbeuzeld met
senrijven en spreken over eene nieuwe kies- vrjjheid zal het wel steeds moeten nitloopen. een aardrijkskundige, een meteoroloog, een j nog al tjjd buigen voor den troon van don
wet, en ondertusschen bljjft zooveel onaf
gedaan wat noodig is als brood.
Wetteljjke voorschriften, met de bepaalde
bedoeling om aan de klasse der werklieden
bijzondere bescherming te verleenen, tegen
wat wellicht hare belangen zou kunnen
benadeelen, zjjn onmisbaar in een tijd als
de onze, zooals die omtrent het arbeidscon
tract, omtrent arbeidsraden, omtrent voor
ziening in de behoeften van ouden en ge-
brekkigen, omtrent het armbestuur en het
algemeen volksonderwijs.
Wanneer de Staat, door middel der wet
geving, zjjn taak en roeping naar eisch
vervult, dan kan en moet hjj daarentegen
optreden met strenge en afdoende maat
regelen om aan alle misbruik van vrjjheid,
aaH alle verstoring van openbare orde, aan
alle aanranding van voiligheid en persoonljjke
vrjjheid een einde te maken.
Van den Staat kan men met volle recht
zeggen, dat hjj, het ééne doende, onder
tusschen het andere niet moet nalaten.
Op de bjjzondere punten dier sociale
wetgeving hopen wjj later afzonderlijk de
aandacht te vestigen. Hier mogen wij er
nog wel even op wjjzen, dat voortdurend
dringend behoefte wordt gevoeld aan eene
algemeene regeling van het zoo gebrekkig
politiewezen, die verband brengt tusschen
hare verschillende deelendie waarborg
geeft voor een goed gehalte van de amb
tenaren der openbare macht, en deze in
staat stelt, beter dan tot dusver, de maat-
sehappjj te beveiligen tegen wanorde en
behoort te worden onderworpen.
Bij dit alles blijven op het welgezinde
deel der pers de hoop en het vertrouwen
van het goed gestemde deel van het volk
gevestigd. Aan staatkundige leiding, aan
behandeling van twistvragen hebben wjj
geene behoefte; aan eene opwekking ten
goede, in woord trouwens zoowel als in
schrift, des te meer. En waar ieder, naar
de maat zjjner gaven en krachten, doet
wat de hand vindt om te doen, daar zal
allicht menig schaduwbeeld verbleeken en
van lieverlede het zwart meer samensmelten
met het wit.
Waar wij de schaduwbeelden der samen
leving aantoonden, gevoelen wjj zeer on
volledig te zijn geweest. Ook van onze zijde
een woord van opwekking te doen hooren,
was dan ook meer het hoofddoel Tan ons
streven.
I ?ni ten I artd.
Reeds meermalen schreven de Belgische
bladen over een onderzoekingstocht naar de
Zuidpool, waarvan aan het hoofd zon staan
de Belgische luitenant Gerlache.
vangst van Li Hung Chang in Moscou enplaatsing als onderkoning van Petsehili naar
Berljjn. »Wjj hebben hier*, zegt hjj, >den:pei{jBg zijn invloed aan het tanen is en voor
vertegenwoordiger van een overwonnen rijk,ken, die achter de schermen staan, schijnt
welks legers werden verslagen bjj elke ge- j zjjn zending naar Europa een zeer twijfel-
legenheid, wanneer zjj den vijand ontmoet- achtig compliment. Zjjn vjjanden zjjn talrjjk
teD, en welks regeering gedwongen was denken hooggeplaatst en het mislukken zijner
vrede te koopen door het afstaan van land j maritieme en militaire toebereidselen gedu-
en het betalen eener zware schadevergoeding, rende d«n laatsten oorlog geven hun de
die met overdreven eerbied en onderscheiding overhand op hem.* (»De Tel.*)
wordt behandeld; terwjjl de officier, die de
overwinnaars vertegenwoordigt, in de scha-
duw wordt gelaten.
Bljjkens de verschillende telegrammen
wordt de toestand in Zuid-Afrika bjj den
r-, i dag ernstiger voor de Engelscben. Zjj hadden
Daarin kan politiek schuilen. Maar, rede- 8 8 8
i i n i 1.1; reeds te kampen met 10000 a 12000 Ma-
neert de heer Douglas, wanneer dat het r
t fabelen, en thans moet ook nog de bevolking
geval is, dan zon waar moeten zgn, dat Li
eenige waarde hecht aan al deze betuigingen I
vaa Mashonaland in opstand zijn gekomen.
1 -ij De Engelsehen hebben daar dus een harden
en dat zjjn persoonlijke invloed zoo groot. 8
j i j strijd uit te vechten, die natuurlijk zal af-
ïs, dat de mogendheden aoor hem bevoor- w v
,j j loopen in hun voordeel. Want de Kaffers
deeld zouden kunnen worden. s r
T- i i. oe j -v u mogen sterk zjjn in aantal, de Engelschen
»Li heett 25 jaar ondervinding van bui- 6 v 8
ra.- ct" l cl zjjn beter gewapend en wanneer maar steeds
tealandsche politiek in China. Hjj heeft ge- H 8
i i. j u v »de Maxims prachtig werken,bestaat er
legenheid gehad den ernst der Europeesche 1
i voor de Kaffers weinig kans op de over-
naties te vergeljjken en heeft zeer goed het. 8 r
doel bemerkt, waardoor hun optreden directwirmiH£*
Li- j. j. i j Het verlies aan de zijde der Engelschen
geleid werd, en het is met te veel gezegd,] r,
ji.ji.L- l i is gedurende den ganschen opstand buiten
wanneer beweerd wordt, dat hjj voor het 8 8
j. -v. gewoon gering geweest. Bij de ontmoeting
meerendeel diepe minachting koestert. Ma 8 T
DOOR
CHARLOTTE BRAEME.
(47
De dokters kunnen dit beter beoordeelen
dan ik,« zei een zachte, lieve stem. Ver
langt gij iets?*
>Ja, geef mg wat ik altjjd het liefste had,
een glas schuimende champagne.*
»Ik zal het voor u halen,* hernam zuster
Teresa, en toen zjj hem het verlangde gaf,
ging de gekwetste voort:
»Dat zal goeddoen!*
En terwjjl de zuster zich afvroeg hoe zjj
zulk een man op den dood moest voorbe
reiden, kreeg zjj tevens meer en meer de
overtuiging, dat zjj hem kende. Ja, die man
die daar lag met zjjn bleek gelaat en het
donkerzwarte haar, was kapitein Archie
Douglas, dien zjj het laatst in de rechtzaal
te Ardrossan gezien had! Bleek en bevende
staarde zjj op den gekwetste neder.
>Nu zuster* riep hjj, >geef mjj den wjjn.
Richt mjj op, ik ben stjjf van den val.*
Zjj ondersteunde zijn hoofd en hield het
glas aan zjjn lippen, maar terwjjl zjj dat
deed, klopte haar hart alsof het uit haar
boezem zou springen. Al de bijzonderheden
van die scène rezen bjj baar op. Zjj zag
de slaapkamer op Colde Feil, haar ster
venden echtgenoot, de wantrouwende blik
ken zjjner vrienden en zij hoorde weder
de vreesachtige beschuldigingZjj heeft het
gedaan
»Gg beeft,* zei de gekwetste. Hebben
Er was, zeide men eerst, 250,000 francs lr_
toe noodig; later werd deze raming gebracht? het einde van den oorlog wierp hij zich in Lisschen troepen uit Matalcn en Mashonas
op 300,000 frs. Door den kracktigen steunjjde armen van Rusland en Frankrijk, nietjwei(^ 'lHn ^'^SCüe zB^e ^ec
misdaad. Ook dit belangrjjk onderwerpjder pers en de souis wel benijdenswaardige uit liefde voor deze landen, maar alleen om; Peisoon Ke l°°d, erwgl er twee ernsuig en
werkeljjk in geslaagd, binnen vrjj korten wist zeer goed dat zijn regeering alles zou i Van Turksche zijde wordt een bericht,
zullen wjj gaarne nader bespreken. Het is,
helaas, maar al te noodig, waar het volk
de dokters u ongerust gemaakt? Voor mij
behoeft gjj niet te vreezen.*
»Ik moet u hun boodschap overbrengen,
maar misschien behoef ik mjj daarom niet
te verontrusten. Een dapper man vreest
den dood immers niet.*
»En ik zou dat ook niet doen. Maar als
ik werkeljjk sterven moet, dan is er iets
Hjj zweeg en zjj bleef hem aanzien. Ja
hjj was zonder twjjfel de knappe Archie
Douglas, maar hoe veranderd! Hij was het,
die haar in de gevangenis had bezocht,
van wien zjj was heengegaan zonder een
enkel woord van afscheid.
Verlangt gjj iets?* vroeg zij, zich over
hem bakkende, want zjj meende, dat zij
hem had hooren zuchten. »Hebt gij iets
op het hart?*
»Dat zou ik hebben als ik wist, dat ik
inderdaad sterven moest.c
En toen zeide zij hem in troostende,
lieflgke woorden als kwamen zjj van enge
len lippen, dat zjjn einde werkeljjk zeer
nabjj was.
»Zuster,< fluisterde hij, »een geheim brandt
mij op het hart. Ik moet het zeggen voor
ik sterf. Kunt gjj geen geesteljjke laten
komen?*
LIV.
KOMEN DE DOODEN TKEUQ.
Eenige minuten later was de geesteljjke
vriendelijk
»Gjj verlangt mij te spreken?*
zenuwachtig, het is of ik neer zal vallen.*
Het duurde niet lang of Monica Grey
stond naast het sterfbed.
»Gjj moet opschrijven wat ik zeggen zal,*
ging kapitein Douglas voort, »al kan het
haar, de arme Hester, niet baten, het zal
haar nagedachtenis zuiveren. Ja, ik heb een
zwaar misdrjjf gepleegd en liet een ander
daarvoor boeten. Luister, kom dichter bg
Ik was een eenig kind, mjjn moeder, een
weduwe heeft mg verwend, zjj weigerde mjj
niets. Ik trad in dienst bij het regiment
koninklijke Gordons. Terwjjl ik in Indië
was, stierf nijjn moeder en ik erfde een groot
Eustace in de ziekenkamer en verbaasd zag vermogen. In een schermutseling met in-
mjjn noodlot.Gjj kunt zoo iets niet be-lang bjj mjj. Eindelijk kwam de gunstige
grjjpen, maar o, mijn God, ik zou u, voor gelegenheid. Op een mooien Meidag was er
Ja, ik moet u een mededeeling doen en ik sterf, Hester Blair willen afschilderen diner op Colde Feil en ik was een der gasten,
gij moet mij bjjstaan in mjjn doodsuur.* Uk had haar lief van het eerste oogenblikHester Blair scheen dien avond nog onge-
»Stort nw hart veilig bij mg uit.* sdat ik haar zag en ik had haar lief tot zjjlukkiger dan anders. Later hoorde ik, dat
»Ik heb een geheim,., .ik heb een mis- 'stierf. Maar o, mjjn God, hoe wreed was zjj met haar man woorden had gehad over
daad gepleegd, waarvoor een onschuldige'mjjn liefde die haar opofferde en ten valhet diner. Zjj spraken niet met elkander
heeft geboet. Het is te laat om het te her-ibracht! Zjj was de vrouw van een nijjneriO, hoe goed herinner ik mij al de bjjzonder-
stellen Zjj zijn dood,de man die haar oudste vrienden, Angus Graham Blair. Zij heden Maar wat is dat?*
valsch beschuldigde en zjj die martelares was trotsch en koud, maar al tjjd goddei jjk
werd. Maar toch wil ik mjjn geheim open-i schoon. Ik bezocht Blair's huis zeer dik wjj Is,
baren. Ik moet haar nagedachtenis zuiveren.* irnaar om haar. Ik zei haar dit niet, liet het
Zuster Teresa was naderbij gekomen, 1 niet blgken ea altijd bleef zjj even koel en
marmerwit, met sidderende handen, wan- teruggetrokken. Angus Blair had ver-
kelend. Daar lag kapitein Douglas en sprak i scheidene vrienden. Daar waren Sir John
van iemand die valsch beschuldigd wasHart, kapitein James en ook Sir Alan
Was het geen spel der verbeelding? Fletcher en men beweerde dat de mooie
»De overste moet hier komen,* flaisterde jonge vrouw hem liefhad. Maar dat was
zij den geesteljjke toe, >ik gevoel mjj vreemd, iniet waar. Zij beminde niemand. Haar hart
naar de donkere, en toch zoo schitte
rende oogen van den gekwetste.
»Ik dacht, dat gjj mij bjj een stervende
hadt geroepen, zuster Teresa,* zei hij.
>Hg is stervende. Hjj zal de zon niet
meer zien opgaan.*
landers had ik een wond gekregen, ik nam
mijn ontslag en keerde naar Engeland terug.
Mjjn naam is Donglas van Moray. Ik ging
wonen op mjjn landgoed in Schotland, nabjj
Ardrossan Om vrouwen had ik nooit
gegeven, maar op een kerstfeest kwam ik
was rein. Zij beminde ook haar man niet;
het was een gedwongen huweljjk en zjj
leefden zeer ongelukkig samen. En toen dacht
ik, dat als haar man dood was, en zjj vrjj,
ik haar zou kunnen winnen. Ik was jong,
knap en rjjk O, vervloektIk drukte
Blair's hand als vriend, at aan zijn tafel en
toch wenschte ik hem dood! En van dat
wenschen kwam het al spoedig tot over
wegen hoe ik hem zou kunnen dooden. Ik
zon hem kunnen lokken naar een stille plek
op zijn landgoed en hem daar doodschieten.
Maar het schot kon gehoord worden. Hem
aanvallen met een dolk? Hjj zou zich ver
dedigen. En coen kreeg ik het denkbeeld
van vergift. Dat maakte geen gerucht, daarbjj
was geen gevaar of argwaan
Een licht geritsel klonk in de kamer.
Zuster Teresa was wankelend naar het bed
gegaan en daar aan het voeteneind neer
geknield.
Hij ging naast het bed zitten en zeiop een bal in Ardrossan en daar vond ik i »Ik kocht arsenicum en droeg dit dagen
Hij hield op, want in de kamer klonk
een gesmoord snikken.
»Niets,« zei Monica Grey, »ga voort.*
»Na het diner werd de koffie in het salon
gebruikt, die Hester Blair zelve inschonk.
Sir Alan Fletcher was naar de piano ge
gaan. Blair zat met Sir John Hart en
kapitein James in de serre. En ikO, hoe
goed herinner ik het mjjSir Alan verlangde
geen koffie. Hestor Blair had mij reeds een
kop gegeven en bracht er toen een aan Sir
John. En van dat oogenblik maakte ik ge
bruik. Er stonden nog twee ledige kopjes
op tafel. In een daarvan wierp ik het vergift.
Het was een waag. Zjj had voor zich zelve
koffie daarin kannen doen, maar dan had
ik het, schjjnbaar bij ongeluk, uit hare
handen laten vallen. Oogenschjjnlijk stond
ik kalm toe te zien, maar mjjn hart bonste.
Hester Blair kwam bjj de tafel terug, zjj
schonk koffie in een kopje, in het kopje met
het arsenicum en bracht het aan haar man
in de serre. Kort daarna verliet zjj de kamer.
Ik zag Blair drinken en wist dat het ge
beurd was!
>0, hoe kan ik u beschrijven wat thans
volgdeHet duurde aiet lang of Blair kermde
van pjjn. Ik hoor zjjn kreten nog. Ieder
ontstelde, hij werd naar zjjn kamer gedragen.
Er kwamen dokters, die dadelgk verklaarden
dat hjj vergiftigd was door arsenicum.*
(Slot volgt.)
IIEIIWSBLt
w t/w IT UVVJ. 'j TT U 4 JLJ. UU^ \7UUIUg
,i __j.„ l i tt geestdrift van het Belgische volk is men er het schiereiland Liaotung te redden, en hjj ^wce gewond werden.