Het Land van üensden en Altena, de Langstraat en de
Bommelenvaard.
een gratis Preraiewerk
J ubileum.
Onze Abonnês
FEUILLETON,
M 1500.
:iET land VAN ALTENA.
Uitgever: L. J. YEEEMAK, Heusden.
WOENSDAG 1 JULI.
1896.
uit georeK aan bewijs Blair is? Hoe kan ik haar, de onschuldige
yooE
■Md
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsvei hooging. Afzonderlgke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7V, et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Yrjj dagavond
ingewacht.
znllen zich nog herinneren, dat in het num-
mer van 18 Januari 11. een ingezonden stuk
voorkwam van den Heer Jr VAN HER
WIJNEN te s-Hagewelke nagenoeg» te
gelijkertijd in liet Land van Al
tena verscheen.
De geachte inzender drukte daarin den
wensch uit, dat de redactiën der beide bladen,
die nagenoeg dezelfde streek als terrein
hebben, en wier belangen zoo nauw aan
elkander verbonden zjjn, zouden kunnen be
sluiten zich te vereenigen, om als weleer,
gemeensehappeljjk voor het Land van
Neusden en Altena op te treden.
Waren aan zulk eene hereeniging aan
vankelijk moeilijkheden verbonden, toch zjjn
die ten slotte overwonnen. Beide bladen be
grepen, dat hunne abonnés hiermede zouden
zjjn gebaat, en de groote kosten, aan twee
redactiën verbonden, door eene hereeniging
gemakkelijker zouden te dragen zijn.
Ook het adverteerend publiek is hiermede
zeer bevoordeeld; wjjl het getal abonnés
nu met eenige honderdtallen is gestegen,
waarvan alleen in Werkendam pl.m. 150.
De te plaatsen advertentiën hebben nu eene
dubbele waarde, hetgeen, naar zjj vertrou
wen, door belanghebbenden zal worden ge
waardeerd.
Alsnu verschjjnt voor de eerste maal het
blad voor de gecombineerde streek. Beide
redactiën vertrouwen, dat de band, die hen
opnieuw verbindt, niet meer zal verbroken
worden.
Met moed wordt van beide zijden het
werk weder aanvaard, dat, naar zjj hopen,
algemeene instemming van de zijde der
abonnés zal wegdragen.
Aangezien de Abonnés op »het Land van
Heusden* in het afgeloopen kwartaal allen
met de ervaring te rade gaan, is terugkeer
naar het vroegere stelsel onmogeljjk.
Dezer dagen was het 50 jaren geleden,
dat in Engeland de graanwetten werden
afgeschaft. In de oeconomische geschiedenis
is dit een gewichtig tijdstip, omdat met deze
beslissing een onherstelbare slag werd toe
gebracht aan het protectionisme, als stelsel
ter bevordering der volkswelvaart. Zij be
kroonde een lange reeks van maatregelen, kan vastnestelen bjj de Regeeringen en met
door den minister Peel ontworpen en door- haar bedriegeljjken schjjn de volken ver-
gezet, spjjt den tegenstand van het gros blinden. Bijzondere omstandigheden waren
zijner vroegere partjjgenooten, waardoor de j er die deze reactionaire strooming begun-
ngverheid van haar kluisters werd bevrgd,stigden eerst in Amerika, daarna in Frank-
de handel tot nieuw leven werd gewekt, de rjjk de noodzakelijkheid om na een ruïnee-
Bnitenland.
Frankrjjk onder Napoleons leidiDg het. En-lfiog der graanrechten er niet minder een
gelsche voorbeeld volgde, Nederland zjjn j weldaad om, en herstel dezer rechten zou
tarieven voortdurend verlaagde en ook andere
landen op vermindering van de veel tg ds
prohibitieve rechten bedacht waren. Intus-
schen heeft het vrjjhandelstelsel zijn zege
tocht niet ongehinderd kunnen voortzettenwordt, vergeet men, dat het heffen van in-
zelfs heeft het in het laatste vierde deelkomende rechten, al brengt het geld in den jhet volgende gesprek plaats:
een ramp zijn, waartegen de meest ingrij
pende maatregelen tot verbetering van de
- toestanden der arbeidende klasse niet zouden
-? kunnen opwegen. Waar dit niet doorzien
Naar thans bekend wordt, had bjj het
bezoek van Lihoengtsjang bjj Bismarck te
Friedrichsruh in den loop van het maal o.a.
dezer eeuw den schjjn gehad, alsof de pro
tectionistische leer zich weer als vanouds
eerste levensbehoeften goedkooper werden
gemaakt, de welvaart van de kern der natie
tot hooger peil werd opgevoerd. In 1842
werden de rechten verminderd of afgeschaft
op 582 artikelen, in 1843 op 7, in 1844
op 4, in 1845 werden de rechten op 22
artikelen verminderd, op 448 afgeschaft, in
1846 had er een vermindering plaats op
112 artikelen en afschaffing op 54. De ern
stigste strijd werd dat laatste jaar gestreden
over de afschaffing der graanrechten door
de Anti-Corn-Law-League«, sinds jaren
voorbereid, door het grondbezit met hand en
tand tegengehouden. Aanvankelijk moest
renden oorlog nieuwe, gemakkelijke bronnen
van inkomst voor de fiscus te openen; ver
volgens de toenemende concurrentie van de
productie van verre overzeesche gewesten op
de wereldmarkt, waardoor de prjjzen zóó sterk
daalden, dat de benadeelde belanghebbenden
op kunstmatige versterking hunner positie
bedacht waren. Maar toch is de tgd voorbjj,
dat men protectie Ijegeerljjk acht om haar
zelfswilBjj de grootste voorstanders heet
buidel, niet het scheppen is van rijkdom,
integendeel, dat de productie wordt gedrukt,
de distributie belemmerd, het arbeidsbudget
bezwaard, om ten slotte ten bate van 't
algemeen de beschikking te verkrijgen over
veel minder dan door dat algemeen zwoe
gende wordt opgebracht.
Nu zucht men, dat in onze dagen de
prjjzen der landbouwproducten zoo naar
omlaag zjjn gedrukt, dat de landbouwstand
zich zijn middel van bestaan ontvallen ziet
en het goedkoope brood met de verarming
der boeren betaald wordt. Men zoekt naar
middelen tot prjjs-opdrjjving om de bear
beiding van den alter weer loonend te maken.
Van sommige zjjden wordt daarom in graan
rechten weder heil gezocht, of, met inko
mende rechten niet meer tevreden, wil men
een stelsel van staatsverkoop van graan or-
waarmee zoo
een begin zal worden gemaakt, om in den
loop dezer maand geheel te volvoeren.
Ten gerieve eener geregelde administratie
is die geheel aan den uitgever van dit blad
opgedragen; terwjjl ingezonden stukken en
advertentiën uit het Land van Altena door
de vroegere adressen te Werkendam zullen
worden aangenomen.
De Redactiën van:
voorheen »Het Land van Altena*
het in den regel, dat men haar als kamp
middel gebruikt om andere natiën tot een i ganiseeren, of voor het minst door verbod
vrjjer verkeer te dwingen. Door de massa van termjjnhandel de speculatie aan banden
wordt meer dan vroege»- het schadelijke van leggen. Men bereikt het doel niet of men
Peel zwichten voor het verzet in den lande, de protectionistische kunstmiddelen doorzien schiet het voorbjj. Wel slaagt men er in
dat ook in den boezem van het Kabinet; op te sterke overdrijvingen big ft de reactie aan het grondbezit een bate te verzekeren
weerklank vond. Op 6 Dec. 1845 diende niet uit; in landen, die eenmaal de zege- niet op arbeid berustende, maar de arbeid
hjj zjjn ontslag in. Maar de Whigs slaagden ningen van den vrjjen handel hebben onder- zelf wordt niet ruimer beloond, de graan-
er niet in een ministerie te vormen, en op j vonden, kan het protectionisme niet meer prjjs wordt niet vaster, en het algemeen; opstand, die de tegenwoordige dynastie weder
20 December keerde Peel krachtiger dan j wortel schieten. 'heeft in duurder brood op te brengen, watbevestigd heeft, d. i. sinds 30 jaar, is voor
te voren, terug als de man, die alleen dei Evenwel, voortdurende waakzaamheid omenkelen ten goede komt. Langs andere wegen de ontwikkeling niets meer gedaan. Ik heb
tegen den stilstand gestreden, maar te ver-
Op 27 Januari diende hjj zjjn voorstellenjzakelijk. Naarmate de overwinningen van'nomische kwalen van onzen tjjd, bepaaldelgkjgeefs. Thans heb ik het voortreffelijkste
in, de geleidelijke afschaffing der graan-j 1846 verder achter ons liggen, verkrijgt een voor de agrarische nooden. De bakens.'leger der wereld gezien, het Duitsche. Moge
1 1 1 verzet, waar het tij verloopt. Dejik ook zelf in de toekomst niet meer mgn
»Het doel van mijn bezoek,* zeide Li,
>is Uw Doorluchtigheid om raad te vragen,
hoe wij het moeten aanleggen om China te
hervormen.*
Bismarck antwoordde dat hij dit van
hieruit niet beoordeelen kon, waarop Li
verder vroeg
»Hoe kan ik met goed gevolg tegen het
Hof te Peking optreden?*
Bismarck antwoordde: Tegen het Hof
ingaan kan men niet. De hoofdzaak is dat
er in de opperde leiding pit, energie zit;
dan gelukt veel. Als dat er niet is, dan
gaat niets. Tegen den wil van den heerscher
kan geen minister zich verzetten; hg heeft
slechts uit te voeren of raad te geven.*
»Maar hoe zal men het aanleggen om
den wil des heerschers uit te voeren?*
vroeg de onderkoning weer.
Enkel steunende op een leger,* ver
klaarde Bismarck. »Het kan klein, heel klein
zijn, misschien maar 50,000 man bedragen
maar het moet goed zijn.*
»De menschen hebben wij er wel voor,*
bracht Lihoengtsjang in het midden; »maar
de ontwikkeling ontbreekt. Sinds den Taiping-
ontvingen, is het noodig dit eveneens aan
die van »het Land van Altena* wordt toe
gezonden; waarmee zoo spoedig doenljjk j rechten beoogende en juist een maand later] neiging de overhand om de beteekenis dier moeten
werd tot de tweede lezing besloten met 337 j triomfen gering te schatten. Men merkt op,
tegen 240 stemmen. Tot de derde lezing'dat de schoone verwachtingen, in den roes
werd op 31 Maart besloten met 302 tegen der overwinning voorspeld, niet alle zjjn
244 stemmen, en op 14 Mei werd de wet i verwezenlijkt. De goedkoopte der levens
aangenomen met 327 tegen 229 stemmen, j middelen is niet voldoende geweest om de
In het Hoogerhui8 ging de tweede lezingwelvaart algemeen te doen stjjgen,
door mtst 211 tegen 164 steramen en op 26
■Juni volgde hier de aanneming met 199
'tegen 149 stemmen.
om
Met deze Engelsche wetgeving is een tjjd-
bodem ook in oud-Europa is nog rjjk ge-j eigen middelen kunnen aanwenden, welke
noeg om aan eerlijken arbeid brood te ver
schaffen, maar alleen door de lessen der
wetenschap te volgen, door vooroordeelen af
te schudden, door niet aan ongemotiveerde
ter mijner beschikking als onderkoning
stonden, toch wil ik het daarheen pogen
te leiden, dat wat Uw Doorluchtigheid mg
aanraadt, gebeuren zal. Wjj moeten reorga-
niseeren en wel met Pruisische officieren en
voorrechten zich vast te klampen, kan de
elken arbeid winstgevend te maken, om bodem tot den hoogsten graad van vrucht-'naar Pruisisch model.*
alle ellende te b*nnen. baarheid, ten bate van wie hem verbouwen,? Niet daarop komt het aan,* gat Bismarck
Onze tgd staat voor nieuwe problemen, worden opgevoerd. Over elke kunstmatigevervolgens nog te kennen, »dat er leger-
waarvoor de leus van den vrijen handel j verhooging van graanprjjzen is in 1846 korpsen in alle deelen van het land geplaatst
zjjn. Het is slechts noodig dat men het
en »Het Nieuwsblad van Heusden c.a.« perk van handelsvrjjheid ingeleid, daar f geen oplossing geeft. Toch was de afschaf-voorgoed recht gedaan, en voor volken, die
met haar schip op zee omgekomen. O, mijn
God, welk leven had ik daarna! En nu zal
ik sterven. Gjj spreekt van den hemel. Hoe
fff8*. UI ?kan ik naar den hemel gaan, waar Hester
j martelares weerzien Neen, er i3 geen hemel,
CHARLOTTE BRAEME.
(48
LY.
»Ik had geen vermoeden van wat gebeuren
zou. Niemand had in de ontsteltenis aan
Hester Blair gedacht. Zjj kwam in de kamer,
zjj was geroepen door haar kamenier. En
o Godtoen strekte de stervende man
zjjn hand uit en riep»Gjj hebt het gedaan
>Mjjn eerste opwelling was om te roepen
dat zjj onschuldig was, maar ik besloot af
te wachten. Juist door die beschuldiging
kon ik haar misschien in rnjjn macht krijgen.
Maar nu komt het vreemdste. Er werd in
een van Hesters koffers arsenicum gevonden,
zjj werd beschuldigd en terechtgesteld. Ik
was op de terechtzitting, mgn oogen zijn
niet van haar afgewend geweest; ik hoorde
elk woord en ik zweer, dat als zjj schuldig
mocht verklaard zjjn, ik de waarheid^ou
gezegd hebben en het schavot er voor be
treden hadNeen, ik had haar niet laten
sterven. De uitspraak was: gebrek aan be-
wjjs, zjj was gered, wjj beiden waren gered!
Ik bezocht haar en vroeg haar ten huweljjk.
Ik dacht, dat zjj getroffen zou zjjn door
mgn edelmoedigheid om haar, een geschand
vlekte vrouw, te willen huwenmaar zjj
weigerde. Ik had vergeefs gezondigd! Zjj
verliet Ardrossan en nimmer zag ik haar
terug. Zjj was naar Amerika gegaan en
geen hoop voor mg 1 En hoor nu het schrik
ljjkste. Eiken nacht verschjjnt Angus Blair
voor mjj en roept mjj toe: »Ik heb haar
valsch beschuldigd! Laat haar recht weder
varen!*
»Dat zijn visioenen,* zei de geestelijke
zacht, maar ontroerd.
»Ik weet beter. Ik kan BI air niet weer
zien voor ik de waarheid gezegd heb. Hesters
nagedachtenis moet gezuiverd worden
Een poos zwegen allen. Toen boog Monica
Grey zich tot zuster Teresa over en zei:
»Mjjn beste, eindeljjk heeft de hemel ge
sproken.*
»Hebt gjj mjjn verklaring opgeschreven?*
vroeg de stervende, »ik wil haar onder
teekenen.*
De geesteljjke hield hem het blad papier
voor en met moeite plaatste kapitein Douglas
zijn naam er onder, waarna John Eustace
en de overste varr de »Zusters van vrede*
hetzelfde deden.
>Gjj kunt wel heengaan, zuster Teresa,*
zei Monica Grey, die wist hoe schrikljjk het
voor baar zjjn moest, dien man te zien
sterven.
En om zes uur in den morgen, toen de
zon opging en de vogels begonnen te zingen,
stierf hjj.
LVI.
Dit was het opschrift van een uitgebreid
artikel, dat weldra in elke Engelsche cou
rant verscheen. Ieder las het en ontroerde.
Maar het meest getroffen werd Lord Arden.
Zjj was dus onschuldig, zjjn schoone vrouw LVII.
Schuldig ja aan bedrog jegens hem, maar
onschuldig aan de misdaadHoe moest zjj
hebben geleden
Waarom heeft zjj niet tot mjj gesproken
riep hjj, maar hjj bedacht onmiddelljjk,
dat hjj haar dan toch niet tot vrouw zou
hebben genomen.
Arme, schoone, koninkljjke Hester! En inlichtingen geven.*
nu was het te laat om het gebeurde onge- En hjj luisterde
daan te maken. Sedert de schrikljjke ont
dekking had Lord Arden een rampzalig
Maar de uitdrukking van ontsteltenis op
het gelaat der-Overste trof hem.
>Heb ik u doen ontstellen?* vroeg hjj.
Zal ik op een anderen dag terugkomen?*
»Neen, neen. Ik wil u alle gewenschte
naar
leven gehad. Hjj trok zich van alles terug,
ontmoette niemand meer, de wereld bood
hem niets. En nu ontdekte hjj zoo eens
klaps, dat zjju verstooten vrouw onschuldig
was! Wat moest hjj doen? Na lang beraad
besloot hg naar het hospitaal te gaan. Hij
moest den geesteljjke spreken en de zusters
die kapitein Douglas op zjjn sterfbed hadden
bjjgestaan. Van den eerste vernam hjj alle
bijzonderheden en kreeg hjj de stellige ver
zekering, dat John Eustace inderdaad van
Hester Blairs onschuld overtuigd was.
Toen ging hjj naar het klooster en her
innerde zich eensklaps zjjn eigen woorden
van vroeger: »Als gjj mg de bewijzen
uwer onschuld levert, zal ik u vergiffenis
schenken.*
Zoo zat hg daar ia de kleine spreekkamer,
waar zjjn eigen rampzalige vrouw haar
hart aan Monica Grey had uitgestort, en
toen de Overste binnen kwam, stond hï
op, getroffen door het ernstige, edele gelaat.
Maar toen zjj zjjn naam hoorde, ontstelde
zjj en riep
»Lord Arden
»Ja, mevrouw, ik wilde u enkele bjj-
zonderheden komen vragen omtrent den
ongelukkige, die voor enkele dagen in uw
hospitaal stierf.*
hetgeen Monica
Grey hem zeide. Hester Blair was geen
moordenares maar een martelares. Onschuld
en zelfverloochening, stille berusting was
op haar gelaat te lezen. Zjj was een heilige.
En toen bedacht zjjwat moet ik doen
Moest zjj zeggen: uw vrouw is hier. Ik
ken haar geschiedenis, zjj zelve verhaalde
mjj die?
»Ik heb u alle bjj zonderheden meege
deeld,* eindigde zjj, »maar zuster Teresa
was er ook bjj. Verlangt gij haar ook te
spreken?*
»Gaarne.«
Monica Grey snelde heen. Ik wil niet
denken, mompelde zjj, ik wil niet afvragen
of zjj het goed vindt of niet; ik wil het
het aan den hemel overlaten.
Zuster Teresa,* zeide zjj, »ga eens naar
de spreekkamer. Daar is iemand die u spre
ken wil over iemand die in het hospitaal is
gestorven.*
En zonder eenig vermoeden ging zjj.
Lord Arden had haar het laatst gezien,
verwrongen door smart, met tranen in de
oogen en doodsbleek gelaat. Thans zag hjj
haar, schooner, kalmer, goddeljjker dan
ooit en in zjjn groote ontsteltenis riep hg
Almachtige God! Hester, zjjt gjj het?*
»Ja,« antwoordde zjj, »ik ben die onge
lukkigste aller vrouwen.*
»Hier hebt gjj dus een schuilplaats
gezocht?*
»Ja, hier in deze kalme toevlucht.*
Hjj knielde neder en riep:
»0, vergeef mg, vergeef mjjIk bid het
u met tranen in de oogen, o, mgn Alice,
vergeef mjj!«
»Gij waart wreed, gjj wildet niet luiste
ren,* zeide zjj diep geroerd.
»Ik weet het, ik was geschokt, mgn
eigenliefde was gekwetst. Maar Alice, ver
geet dit alles, vergeet het schrikljjk ver
leden, kom bjj mg terug en ik zal uw toe
komst even gelukkig maken al3 uw verleden
rampzalig was.*
»Neen,« antwoordde zjj kalm, »tusschen
ons bestaat niets meer.*
Alice!* kreet hjj, »ik zweer u, uw leven
zal gelukkig zjjn. O, zeg niet neenMjjn
vrouw, mgn geliefde vrouw, kom mede, ik
heb recht op u, ik zal mjjn rechten laten
gelden. Kom, Alice
»Hoe vreemd zal het zijn,* fluisterde zjj,
»een klooster te verruilen voor een kas
teel Leo, laat mij nadenken.*
»Mjjn liefste, mag ik dan terugkomen?*
»Ja.«
Maar toen Lady Arden dien avond met
de Overste sprak, zei Monica Grey kalm
»Mjjn lieve, het klooster van Vrede is
geen verbljjf voor gelukkige vrouwen. Schrjjf
aan uw man, dat hjj u morgen komt halen.*
En toen was tusschen Lord Arden en
zjjn schoone vrouw stilzwijgend een over
eenkomst geslotende naam Hester Blair
werd nimmer genoemd.
En schoone kinderen groeiden naast haar
op, de schoonste gift des hemels.
Wel vraagt zjj zieh soms af waarom zjj
onschuldig zoo bitter heeft moeten ljjden.
Maar dan geeft zij zelve het zwjjgeade ant
woord: »Ook voor mjj zal de tgd komen,
dat ik het begrjjp.*
EllWIBL
door
om zks uur 's morgens.
bekentenis van een moordenaar.
in de spreekkamer.
Slot,
