Hel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bonnnelervvaard.
Stekelvarkens en Menschen.
FEUILLETON.
Op "Waltersburg.
M 1520.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 9 SEPT.
1896.
*5ij
<r^x
land van altena
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsveihooging. Afzonderlijke
ummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels SO ct. Elke regel
meer 7*/# ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Een geestig schrijver verhaalt de vol
gende geljjkeniseen troepje stekelvarkens
drong op een kouden winterdag zoo dicht
mogelijk bjj elkaar, ten einde zich aan el
kaar ts warmen en aldus voor bevriezen
bewaard te blgven. Edoch, ze voelden spoe
dig eikaars stekels en verwijderden zich dan
weer van elkaar. Toe» nu de behoefte aan
warmte ze ten tweeden male samenbracht,
herhaalde zich ook de pjjnljjke aanraking,
zoodat zjj tusschen ljjden heen en weer ge
dreven werden, totdat zjj ten slotte een be
paalden afstand gevonden hadden, waarop
zjj 't het beste konden uithouden. De schrij
ver voegt er de beteekenis aldus bjj»zoo
dryft de behoefte aan gemeenschap, uit de
leegte van het eigen innerlijk ontsprongen,
de menschen tot elkaar, doch hunne vele
tegenstrijdige eigenschappen en onverdraag
lijke manieren stooten ze weer van elkander
af. De gemiddelde afstand, die zg na veel
wederwaardigheden eindelijk uitvinden en
waarop een samenleven mogelyk is, is hof
felijkheid en goede manieren. Hg, die zich
niet op dezen afstand weet te houden, roept
men (in Engeland) toehou je distantie
Ten gevolge hiervan wordt wel de behoefte
aan wederzjjdsche warmte slechts onvolko
men bevredigd, doch daarvoor wordt ook
de scherpte der stekels minder of in 't ge
heel niet gevoeld. En hg, die zelf overvloed
van innerlijke warmte bezit, zondert zich
liever van de gemeenschap af, om geen
aanstoot te geven of te ontvangen.*
Deze ophelderende uitlegging van den
auteur zelf, laat nog plaats voor eenige op
merkingen.
Vooreerst da* de vergelijking tusschen de
temperatuur des gezelligen levens en de
koude van een winterdag, die treffend waar
is. Reeds het kind maakt ze onbewust, als
het voortdurend naar gezelschap verlangt
om de verveling te verdrijven. Vindt het dit
niet bjj gebrek aan broeders of zusters, dan
verschaft het zich vergoeding dnor speel
kameraads te zoeken, bg de buren en op
straat, 't Liefst zgn de kinderen bjj hoopen
samen en hoe dichter ze bg elkaar hokken,
over elkaar daikelen, door elkaar wriemelen,
des te meer genoegen smaken zy. Lieden
'an geringe ontwikkeling zgn den kinderen
daarin geljjk, dat ze heel gaarne recht veel
exemplaren van het soort mensch om zich
hebben. Marktgewoel, volksverzamelingen,
(3
»Vernaamt ge iets?*
»Nog is het rustig in het dorp beneden
het schjjnt ten minste zoo.*
»Heb je mjjn vrouw gezien?*
De verlegenheid des ouden mans ging bjj
deze vraag over in angst.
»Ga terug, mjjnheer de Baronver
maande, ja smeekte hg.
De Baron sloeg hem verwonderd gade.
»Maar waarom? Is mjjn vrouw in 'tpark?
Heb je ze gezien?*
Baunhart had de heerschappij over zich
zeiven herwonnen, overtuigd dat hjj door
onvoorzichtigheid datgene verraden zou, wat
hg zorgvuldig verzwggen wilde.
»Heer Baron,antwoordde hg, >ik bid
u, keer terug. Iedere stap verder kan u in
gevaar brengen. De boerenadvocaat hitst
de bewoners van 't dorp op, ze vergaderen
in de dorpsherberg. Ieder oogenblik kunnen
ze zich naar het slot in beweging stellen.
Hun naaste weg loopt door het park en
daarbjj hebben ze 't voordeel ongemerkt te
kunnen naderen. Bedenk eens, wanneer die
menschen, opgezweept en dronken, u hier
ontmoetten
Deze raadgeving bleef niet zonder invloed.
De Baron dacht stil na, Koert echter riep
levendig>lant ze komer Het zgn boeren,
kermissen, danshuizen oefenen daarom groote
aantrekkingskracht op de massa uit. Vooral
dicht bjj elkaar en in groot aantal, dan
wordt het pas gezelligEn is het gezellige
leven der hoogere standen in den grond
iets anders als een bjjeenvleeien van indi-
vidueele elementen, om door gezamenlyk
eten en drinken, praten en schertsen het
koude, ijzige isolement van het eigen ik te
ontvluchten Zoekt niet zelfs hjj, die woon
plaats en vrienden verlaat, uit zgn kring
een enkele uit om in diens gezelsehap de
badreis te verkorten?
Maar de stekelvarkens hebben scherpe
punten en de menschen eigenaardigheden,
gewoonten, manieren, norschheden. Heeft
iemand ooit een kinderspel zonder krakeel
gezien? De kleinen weten zich echter ras
te helpen, door in steê van het verstoorde
spel een nieuw te beginnen en den spel
breker, indien hjj zich niet spoedig herstelt,
den rug toe te keeren. Ook het volkje der
volwassenen, wien de hoffelijkheid, waarmee
Europa geblanket is, nog niet in vleesch
en bloed doorgedrongen is, neemt het niet
al te nauw in geschillen, indringerigheden
en stooten, die bg het enge samenwonen
niet uitbljjven kunnen. Een krachtige schop,
een niet mis te verstaan hard woord, een
duideljjke terechtwijzing en de bedreigde
vrede tusschen buren, reisgezellen, kameraden
is weer hersteld. Wie vernuft genoeg heeft
en het betalen kan mag ook wel zgn erger
nis over geleden onbeschoftheid door een
j advertentie in de krant luchten. Hardhan-
dige naturen nemen soms hun toevlucht tot
mishandeling, om zichzelf wat zg noemen
hun recht te verschaffen.
Dat gaat nu echter in goed gezelschap
niet aan. Dringen en stooten, schelden en
uitsmjjten zgn middelen vau zelfhulp en
noodweer, die onder beschaafde lieden slechts
in den uitersten nood worden aangewend,
't Zou er schoon uitzien als de opvoeders
van het jonge geslacht het voorbeeld volg
den van hun ex-collega te Amsterdam. Hier
treedt het beginsel der Engelschenhou
je distantieop den voorgrond. Of de stekel
varkens weten dat ze gevaarljjke stekels
hebben wie zal het uitmaken? Maar de
menschen moeten weten dat ze van stekels
voorzien zgn, d. w. z. van eigensehappan,
die het intiem verkeer bezwaarljjk, pjjnljjk,
gevaarljjk, onmogelyk maken. Geen ervaring
is op dit punt leerzamer dan dat van z. g.
reisgenooten. Ge hebt daar een alleraardigst
mensch leeren kennen, die 't zelfde reisplan
ze zullen respect voor hun heeren hebben!*
j Die eigenaardige moed van het jonge
mensch kon wel den ouderen broeder niet
ontvlammen, doch hg wekte de herinnering
in hem op aan het doel, waartoe ze in het
park waren.
>Mjjn vrouw is in 't park, zjj kan in ge-
vaar kernen, wjj moeten haar opzoeken
De angst des ouden luitenants steeg weer.
j »U zult ze niet in het park vinden,* ant-
woordde hg, »keer met mjj om, ik verzeker
u, dat is het beste!*
Zgn dringen had op den Baron een tegen
gestelde werking.
>Ik kan mjjn vrouw niet in den steek
laten.*
»En ik mjjn schoonzuster niet,* liet Koert
er op volgen.
>Maar waar wilt ge dan de Barones
zoeken
»In het grjjze paviljoen, daar vertoeft ze
het liefst!*
Het gelaat des luitenants werd bleek.
»Daar zult ge ze niet vinden,* riep hg.
>En hoe weet je dat?* Geen antwoord.
>We gaan naar het paviljoen!* zei Koert
en nam zijn broeder bjj den arm. Beiden
liepen nu de laan in, waaruit Baunhart ge
komen was en de kamerdienaar Koenraad
volgde hen. Baunhart zag ze met onverholen
teekenen van schrik na. Daarop sloeg hg
den weg naar het slot in.
De oude Baunhart had wel reden, den
beiden broeders, vooral Baron Adalbert, het
gemaakt heeft 'als gjj. Dat treft, ge reist
samen. Maar gjj doet liever de reis te
voet, hij per spoorhg 3taat vroeg op, gjj
wilt uitslapen; uw sigaar hindert hem, u!
zgn snuifdooshjj is een voorstander van
beschermende rechten, gjj van vrjjen handel.
Hij heeft een akelige manier van mes en j
vork te hanteeren, gjj zegt hg, 't is erg
leelijk van hem snorkt, door twee wanden
hoorbaar. Nu, deze eerste reis met hem zal j
wel de laatste zgn. Hier ontbreekt de distan
tiedie thuis de vrienden scheidt; die ge
middelde afstand, die een eerste voorwaarde
voor 't gezellig verkeer is.
Waarom klagen wjj zoo dikwjjls over
onvriendelijkheid, terugzetting, misbruik van
vertrouwen en andere dergeljjke bitterheden?
Omdat wjj ons door aanvallen van sympathie
laten inpalmen, en de afstand, die tusschen
onze belangen en die van anderen ligt, zoo
verkorten, dat de stekelvarkens plotseling
de prikkende spitsen hunner mede-stekel
varkens gevoelen, of zonder beeldspraak,
dat wjj ons door egoïsme, njjd, leedvermaak,
dwaasheid onzer lieve medemenschen voelen
afgestooten. Daarvoor gewaarschuwd, zullen
we in de toekomst meer op onze hoede zgn.
Vriendschap en liefde hebben ruimte genoeg
zich naar hartelust uit te zetten in de wereld,
doch zullen er wel aandoen een neutraal
gebied om zich te trekken, waarop zjj die
genen uit den weg gaan, die geleerd hebben
dat elk in de eerste plaats aan zichzelven
en de zjjnen denkt of om met de geljjkenis
te spreken, dat ook de best opgevoede ste
kelvarkens stekels hebben.
van salaris en loon.
Een aardbeving die in het Noorden van
Frankrjjk schrik en angst verspreidde, is
ook in België op verschillende plaatsen ge
voeld.
Te Doornik voelde men den SGhok, voor
namelijk in de voorstad, zoo hevig dat vele
bewoners hunne huizen uitvluchtten. Te
Leuze en het naburige Grandmetz vielen
verschillende voorwerpen in huizen en op
meubelen om; in den Borinage meenden de
mijnwerkers aanvankeljjk dat in eene na
burige mjjn eene ontploffing plaats had.
Wegens een tot hiertoe niet bekende
reden heeft de firma Fried. Krapp te Essen,
volgens de »Rhein. Westf. Ztg.«, alle
vreemde beambten en werklieden aangekon
digd, dat zg worden ontslagen; ze ontvangen
voor eenigen tjjd vergoeding voor 't verlies
opzoeken van de Barones in het grjjze
paviljoen te ontraden. Een kwartier geleden
was in de nabjjheid van dit paviljoen iets
voorgevallen, waarvan de oude soldaat, zg
j het ook slechts ten deele, getuige geweest
j was, dat aanleiding tot groot onheil kon
geven, indien het ter kennis kwam aan
iemand anders.
Een eenzame dame stapte in de nabjjheid
van het grjjze paviljoen onder hoog geboomte
en tusschen dichte struiken op en neer, een
schoone vrouw van rjjzige gestalte. Zg was
niet heel jong meer, de eerste helft van het
derde tiental jaren was ze zeker voorbjj en
op dit oogenblik zou men haar zelfs ouder
schatten. Geljjk het geluk verjongt, zoo
maken kommer, smart en gramschap den
mensch voor den tjjd oud.
Het geheele voorkomen der dame ver
raadde een diepe, innerljjke smart, doch het
verraadde nog meeruit de groote, donkere
oogen, uit den gloed, die over haar bleeke
wangen gegoten was, sprak een wilde, on
tembare hartstocht, die dit schoone schepsel
dreigde te verteren. Zg liep onrustig tusschen
't geboomte. Plotseling stond ze stil, zg
luisterde, zg meende schreden te hooren.
Een purpergloed verfde hare wangen. Doeh
er verscheen niemand, zjj had zich bedrogen,
hare wangen namen haar vorige bleekheid
weer aan, om de mondhoeken speelde een
8marteljjke trek. Met haastige treden liep
ze verder.
Op dit oogenblik had de oude Baunhart
ze gezien en een wjj le bespied. >Arme, on
gelukkige vrouw mompelde hjj medeljjdend
en schudde het hoofd. Hg was het park in-
Omtrent den vroegeren Duitschen minis
ter van oorlog wordt de volgende anaecdote
verhaaldBg de vestingmanoeuvres in
Thorn ontwikkelde de keizer over de for
tificatie grootsche ideeën. De generaals
beaamden ze, alleen Bronsart glimlachte
en bracht de dubbeltjesquaestie ter sprake,
waarop de keizer antwoordde: »Maar als
ik nu het opbrengen der kosten gelast?*
Daarop repliceerde Bronsart; Dan gebeurt
het toch nog niet!* Toen plaatste de keizer
zich voor den generaal, salueerde en zeide
Heeft de minister soms Z. M. nog iets te
bevelen
In de geschutgieterij te Spandau heeft
Donderdagmiddag een heftige ontploffing
plaats gehad. Onder het oud ijzer, dat in
de smeltkroes ging, was een granaat, die
in de oven ontbrandde. Drie werklieden
werden gekwetst.
Op IJsland heeft in den nacht van 26
op 27 Augustus een aardbeving gewoed,
zoo hevig als sedert 1784 niet was waar
genomen. De Hekla vormde het middelpunt
der aardbeving. Vele huizen en twee ker
ken zgn aan de oostkust vernield, veel vee
is gedood, maar verlies van menschenle-
vens wordt niet gemeld.
Reykavik en Hiulafjord leden weinig vaa
de aardschokken, maar Hollum, Laudi,
Kangaullum, Hollkrapp en Fgolsblad des
te meeralle boerderjjen werden daar ver
nield, al het vee en de schapenkudden
gedood.
Te Arras, Douai en Béthune zgn Woens
dagavond ook eenige heftige aardstooten
waargenomen. Tal van ruiten braken en
schoorsteenen zgn ingestort. Ernstige onge
vallen kwamen gelukkig niet voor.
Te Lodge Shaw in Kent heeft een smid,
die thuis onaangenaamheden had, zich van
kant gemaakt door zich den mond met kruit
te vullen en dit met een lucifer te ontsteken.
Het hoofd werd hem verbrjjzeld.
Te Benton Harbour in Michigan moeten
bjj een schouwburgbrand elf spuitgasten
gedood zjjn.
Te Heckington, in Lincolnshire, kwamen
een paar neger-zangers, man en vrouw met
een kindje van eenige maanden, dezer dagen
in een herberg en gekscheerend vroeg een
daar aanwezig varkenskoopman 't kind over
te nemen. »Voor een shilling* zei de neger,
»geef ik 't over*de man hield zich aan
!geloopen om zich op de hoogte te stellen
van de beweging der boeren, die naar luid
der berichten in oproer dreigden uit te
j breken. Lang stond hg in beraad of hg een
j bewjjs zjjner tegenwoordigheid zou geven of
ze aanspreken, om ze met zich naar het slot
te nemen. Zjj was zjjn meesteres, de gemalin
van Baron Adalbert.
»Neen« zei hjj ten slotte, »het zou olie
gieten zgn in de vlam.*
Toch kon hjj nog niet terugkeeren; hg
wilde weten, waar ze heen zou gaan. Daar
dreunde de hoefslag van een paard. Het
geluid kwam uit het dichte woud van den
weg, die tot vervoer van hout gebezigd en
alleen door arbeiders van het slot gebruikt
werd. De barones wist wie daar reed. De
weg voerde uit het dal de hoogte op en
was moeiljjk te berjjden. Zoo kon toch
het paard slechts langzaam naderen. De
barones liep het tegemoet met kloppend
hart en hjjgenden boezem. Bjj de eerste
buiging van den weg stond ze voor het
paard.
»Ottokar
De stem begaf haar, haar gelaat was
sneeuwwit, ze was een onmacht nabjj.
De ruiter sprong van 't paard, hg wierp
het dier den teugel over den nek en ving
de bezwjj mende dame in zgn armen op.
't Was een schoon paar, de barones Von
Walterehausen en de hHzarenritmeester
Baron Ottokar von Walterehausen. Zg,
de elegante bleeke dame, hjj de krachtige
soldaat, wien de uniform als aan 't lichaam
gegoten scheen, uit wiens oogen onver
schrokkenheid straalde, wiens gansche uiter-
het aanbod, legde de shilling neer en de
vader en moeder verkochten het kind voor
60 centsMaar ze gingen eerst zien of
de pleegvader behoorljjk gehuisvest was en
waarborgen voor een goede opvoeding van
den kleine 't was een jongen aanbood.
Toen dit 't geval bleek, sloegen ze toe.
Om een schandaal te voorkomen, heeft
koaingin Victoria besloten voor den prins
van Wales het aardig sommetje van 40
millioen te betalen, welke de prins van den
overleden baron Hirsch had geleend en
waarvan diens erfgenamen de terugbetaling
eischten.
Terwjjl de moordenaar van Nassr-Ed-Din,
den shah van Perzië, op last van den tegen-
woordigen shah eenvoudig is opgehangen,
zgn thans enkele misdadigere, die zich
tijdens de algemeene verwarring in Perzië,
welke de troonsbestijging van Massafer-Ed-
Din voorafging, schuldig maakten aan
brutale diefstallen en rooverjjen, op ee»,
zelfs in een Oostersch land buitengewoon
strenge en wreede wjjze gestraft. Zooals
men zich zal herinneren, was de moord van
den shah het teeken, waarop vele schurken
wachtten om naar hartelust te rooven en
te plunderen. Geen weg in het geheele land
was meer veilig. lederen dag kwamen rei-
zigers, tot op het hemd toe uitgeschud te
Shiraz en de wegen waren bezaaid met
koopwaren, die de dieven hadden moeten
achterlaten. Wekeljjks werden millioenen
aan geld en goed gestolen en wie tegenstand
i bood, werd meedoogenloos vermoord.
1 Daar geen enkele maatregel aan de her
haalde rooverjjen paal en perk scheen te
j kunnen stellen, nam de gouverneur van
(Shiraz, Rukkin-Ed-Dowleh, een wreed be-
sluit om den' boeven een panischen schrik
op het ljjf te jagen. Hjj beval, dat vjjf ge-
i vangenen levend in gips zouden worden
jbegraven.
Den holle zuil wordt daartoe boven een
kuil van twee voet diepte vastgemaakt,
zoodat de cylinder een soort put vormt,
waarin men het slachtoffer laat zakken,
den een met het hoofd naar beneden, den
ander met de beenen, zoodat alleen het hoofd
boven de opening uitkomt. Dan wordt de
ruimte in dien koker aangevuld met gips,
waarop men water giet. Het gips zet uit en
als het hard wordt, klemt het den veroor
deelde stevig vast, zoodat deze aan de he
vigste pjjneu ten prooi is. Zondag j.l. wer
den de vjjf gevangenen op deze wjjze ter
ljjk vasten manneljjken moed toonde. Zgn
gelaat geleek op dat zjjner beide broeders,
doch het was een geheel ander dan van
deze, van welke het eene trage gevoelloos
heid, het tweede geesteloosheid aan den
dag legde.
»Ottokar
>Emma! Eindeljjk mag ik u weerzien.
Jarenlang waart ge wreed!*
»Ik was het alleen tegen mjjzelve!*
»De scheiding is voor ons beiden wreed,
Emma!*
»Het moet zoo blgven, zoolang wjj leven.
Maar laat ons dit oogenblik genieten Otto
kar! Alleen het naaste uur behoort ons!
Zjj liepen van den weg af onder 't ge
boomte, elkaar omarmd houdende, terwjjl
het paard op een teeken zjjns meesters
gehoorzaam volgde.
Emma von Barteufeld was een nicht der
overleden generaalsvrouw en een wees
haar vader was als arm offieier gestorven
en haar moeder had ze reeds vroeger ver
loren. Haar tante nam ze tot zich en ze
werd met haar beide neven Adalbert en
Koert opgevoed. De broeders, in geesteljjk
opzicht door de natuur stiefmoederlijk be
deeld, konden geen loopbaan in staatsdienst
kiezen en waren slechts voor een stil, hui-
seljjk leven geschikt. Daarom was de met
rjjke geestesgaven bedeelde Emma aan hun
moeder welkomzjj toch zou een uitstekend
meesteres voor de beide knapen zgn. Voor
Adalbert zou ze later meer worden. On
zelfstandig als hjj was, behoefde hjj een
krachtigen steun.
Wordt vervolgd.)
NIEUWSBLAD
Buitenland.
