Ilel Land van Ilcusden en Allena, de Langstraat en de Sonnnelerwaard. Brieven uit Indië. FEUILLETON, De Klippen van Kitty Hawk. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. M 1566. ZATERDAG '20 FEBRUARI. 1897. Dit blad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprgs: per 3 maanden f l.OO. Frinco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels SO et. Elke regel meer 7*/i ct. Groote letters Daar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. VI. Nn is in Solo nog eene eigenaardigheid, dat er twee vorstenhuizen zjjn, n.l. dat van den eigenljjkon keizer en dat van den Mangkonegoro. Deze laatste heeft een eigen leger, dat geheel op Hollandschen leest geschoeid is, welks officieren de Hollandsche uniform dragen en heeft met 't Hollandsch gouvernement een aoort vriendschaps verbond gesloten. In de oogen van den keizer is die andere natuurlijk een soort oproerkraaier en die zou hem het liefst met het Hollandsch gouvernement tegelijk naar de Mookerheide kien verhuizen, maar I jnist nm die Mangkonegoro wil tot iederen prjjs het Hollandsch bestuur houden, want zon dat weggaan, dan kon ook hjj zjjne matten wel oprollen, en dat maakt het Hollandsch bestuur zeer machtig. De Mangkonegoro voert ook den gouden pajong, doch niet zooals de keizer met franje, en h,eeft ook eene lijfwacht, doch van zjjne eigene troepen. Voor hem is streng toezicht niet zoo hoog noodig, daar het zjjn eigen belang is de Hollanders tot vriend te houden. Ook hjj bewoont een soort Kraton, binnen welks muren pl.m. 30.000 Javanen wonen. Het gebied van keizer en Mangkonegoro is streng gescheiden en een assistent-resident te Solo i» uitsluitend belast om voor de behoorlijke naleving van een en ander zorg te dragen. De man, die feiteljjk in den Staat den grootsten invloed heeft, is de rijksbestuurder, wjj zouden zeggen eerste minister. Deze is de bemiddelaar tusscben keizer en re geering, deze is de eigenlijke wetgever. Hjj is nltjjd ook iemand van vorsteljjken bloede, doch omdat hij een ambt bekleedt, moet hjj zjjn adeldom opgeven en geen goud aan den pajong voeren. Gaat hij u»t, dan rjjdt hjj in een rjjtuig met 4 paarden, op den bok naast den koetsier zit de man, die den pajong houdt en achterop staan twee lakeien. De Javanen gaan voor hem op hunne hurken zitten en ook de Europeesche bevolking groet hem gewoonlijk, doch in de oogen van den adel is niets meer dan een gewone koelie en als hjj b.v. rjjdt met zjjne eigene vrouw, die wel van adel is en die das een hoogeren pajong voert, dan zit zjjne vrouw op de achterbank van den wagen en hjj mag zich tevredenstellen met een plaatsje op het veel lagere voor- pjmm—ww li ui ii m i ROMAN FR1EDRICH ZIMMERMANN. 34) »Mjjn Dans zoon!* mompelde zjj, >mjjn Dans zoon en de zoon mjjner Kate en uw geliefde, kind Ach, dat doet me goed, kind, en hoe is dat gekomen Zjj legde haar magere hand op Maggy's hoofd. »Je mag niet schreien kind,* ver volgde zg, »üu wordt alles weer goed. Het is mjj zoo wel, zoo wonderwel maar moede ben ik, zeer moede. Laat me een weinig slapen, Maggy, en groet den zoon van mjjn Dan, injjn lieven zoon Dan.« Zjj keerde zich naar den wand om en sloot de oogen. Maggy luisterde nog een poos, 't bleef stil. Zjj richtte zich op en ging naar de deur. 't Onweer was voorbjj en door de drjjvende wolken scheen de maan. »De brief moet in zgn handen komen, fluisterde zg, misschien wordt alles nog goed, zooals grootmoeder gezegd heeft. Zonder aarzelen sloot ze de dear en jjlde zoo ving als haar voeten haar dragen konden, den koschweg langs op het dorp toe. De mooie Bob had intusschen tevergeefs op Maggy's terugkeer gewacht, maar spoedig bankje. Want ook dit is weer eigenaardig bjj de bewoners der Vorstenlanden, hoe hooger men is, des te hooger moet men zitten. Boven den keizer mag das absoluut niemand zitten en om die reden wordt zgn rjjtuig altjjd gereden door een Ëuropeesch koetsier, omdat dan althans geen Javaan hooger zit. Behalve de twee koetsiers der beide keizers is in geheel Indië verder geen Európeesch koetsier te vinden. Wetenschap en werken zgn zaken, die vooral bjj de Solosche vorstenhuizen diep veracht worden. Zjj, die zich daarmede afgeven verliezen den adeldom, mogen niet meer in het keizerljjk paleis komen, zjjn niet veel meer dan koelies. Een jongere broeder van den keizer, iemand, die het vadsige kratonleven verveelde, die lust kreeg in werken en zich liet aanstellen tot regent, werd daardoor adelloos en het kostte heel wat voeten in de aarde, voordat hjj verlof kreeg om een achter-achternichtje te mogen troawen, hetwelk wel van adel was. Zulk een voelt, dat het keizerljjk huis hem beleedigt en dat gevoel moet worden in de hand gewerkt, daar de post van rjjksbestuurder voor hem is weggelegd. Het idee toch moet er in dat de bevolking onder Hollandsch bestuur veel meer vrijheden heeft dan onder den keizer, om het daardoor zelf te doen verlangen dat het keizerljjk huis opdoekt en dat iiee kan door middel van den rijksbestuurder zoodoend# verstrekt worden. Is dus de rijksbestuurder zelf niet met het keizerljjk huis ingenomen, dan zal hg ook wel al zgn invloed aanwenden om dat tegen ingenomenheid bjj de bevol king aan te wakkeren. De keizer moet enkele stukke* teekenen, voor zij kracht hebben en dit doet hjj door er een zegel op te zetten, welk zegel hg altijd zelf bewaart, doch meer dan twee of driemaal per week zegelt hjj nooit en legt de rijksbestuurder hem nu stukken voor, dan neemt hg er willekeurig twee of drie uit, zet er zonder ze verder in te zie* het zegel op en de rijksbestuurder kan gaan. Al zou er bij een stuk nog zooveel haast zgn, dat raakt den keizer niet, treft hg het, goed, treft hjj het niet, ook goed, de volgende week zegelt hjj weer. (De Ja- vaansche week heeft 5 dagen, dus iedere week is eigenljjk iedere 5 dagen.) Hoe zulk «en vorst zgn tjjd doodt, moge blgken uit het volgende amusement van' den vorigen keizer. In zjjn Kraton had hjj een twintigtal blinde Javanen en nu was zgn grootste amusement om die blinden te in gezelschap der whiskeyflesch het jonge meisje vergeten. Hg dronk, declameerde eenige verzen, dronk weer en hield dit een heele poos vol. Het gevolg dezer drukke bezigheid was duidelijk uit zgn stamelen, de kleur in zgn aangezicht en den strakken blik zjjner oogen te merken. Plotseling schoot bet gebeurde hem ts binnen, juist toen hjj de flesch geheel leeg gedronken had. Hjj stond op en waggelde langzaam naar de kamerdeur, terwjjl hjj prevelde: Maggy, zoet liefje kom in rnjjn armen geef najj een kus.« Daar op zgn kloppen niemand antwoordde, vatte bjj de klink en trad de kamer binnen, waar hjj, tot zgn verbazing, niemand rond. >Verdoemd!« bromde hjj, »Maggy weg heeft mg bedrogen.* Hjj laveerde op het bed toe en stootte Gritty tegen den schouder. >Hei, moeder Gritty! Waar isMaggy mjjn duif duifje?* j De oude verroerde zich niet. »Hei!« riep hjj nogmaals baar bij den arm grjjpend, >slaapt toch niet als een uil Ik wil weten wil weten waar Mtfggy is ze heeft me een kus een kus beloofd ik moet mjjn kus hebben.* Zgn hand raakte die der oude vrouw aan die was koud en stjjf. Een uitdrukking van sehrik vertoonde zich op het gelaat des be- sehonkenen en zjjn vingers tastten onwille keurig naar het gelaat der slapende. >Dood,« stamelde hjj, snel terugtredend en bevend, »de oude is dood morsdood l« Eenige seconden stond hjj van ontzetting plaatsen op diverse plaatsen van zjjnen tnin. Hjjzelf zette zich dan ook daarin ergens neer en klapte dan in de handeD, op welk teeken alle blinden op een drafje naar hem moesten komen toeloopen. Na- tuurljjk liep de een tegen eea boom, een tweede tegen een bank of tafel op, een derde liep hals over kop in een vjjver en hoe meer botsingen en buitelingen er nu plaats hadden, des te grooter was het ge noegen des keizers. Het is begrjjpeljjk, dat, waar het Hol landsch bestuur een keizer op den troon plaatst, die eigenljjk de rechte troonsop- volger niet was, deze laatste ook wel zijne aanhangers heeft, waarvooj de werkeljjke keizer steeds min of meer in ongerustheid moet leven van overvallen of vergeven te worden. Tegen deze twee gevaren nu zgn strenge voorzorgsmaatregeien genomen. Van hetgeen in den Kraton zelve wordt klaargemaakt, eet de keizer niets. Zjjn eten wordt hem gebracht van het residentiehuis. De bak waarin dat is, wordt gedragen door twee oppassers van den resident, terwjjl eeD derde er bjjloopt, die de* gouden pajong opsteekt, ten teeken, dat hetgeen gedragen wordt, rechtstreeks den keizer zelf betreft en van alle dranken zal de hem bedienende hofdame eerst zelve een slok nemen, zoo genaamd hem hormat geven. Alleen vrouwen mogen den keizer bedienen en die moeten altjjd het bovenljjf naakt hebben, hetgeen ook het geval is met d» prinsen van den bloede, als zjj in het paleis zjj* en verder met allen, die in den Kraton wonen. Als zjj den Kraton uitgaan, dan houdt die regel natnnrljjk op. Iu eene stad als Solo hebben door die aanwezigheid des keizers feesten meer bezienswaardigs en aantrekkeljjks dan in andere plaatsen. Twee groote feesten volgden ditmaal el kander heel spoedig op nl. op 26 December, den verjaardag des keizers en op 1 Januari, den Nieuwjaarsdag. Het Javaansche jaar is een maanjaar en heeft 354 dagen, zoo dat volgens onze jaartelling zulk een ver jaardag ieder jaar 11 dagen verspringt. Dit jaar is dus de keizer 15 Dec. jarig. Reeds vroeg in den ochtend van den 2den Kerstdag was het op de straten merk baar dat er iets bjjzonders aan de hand was, daar men veel meer dan gewoonljjk de hooge heeren met gevolg, zoo te voet als in rjjtuigen zich Kratonwaarts zag begeven en er in de bnurt van den Kraton meer drukte was met ket oog op de dingen die komen zonden. Vlaggen wapperen zag als aan den grond genageld; daarna zwaaide hjj in de gelagkamer terug, greep met moeite het glas en dronk het in één teug nit. Nu kon hjj trots alle moeite zgn evenwicht niet meer bewaren, het glas viel uit zgn hand aan scherven eh met een vloek viel hjj voor over op tafel. Nog een paar onsamenhan gende woorden en onbestemde geluiden, daarop een luid gesnork: de mooie Bob was ingeslapen. Binnen echter in de woonkamer lag de doods. De stralen der maan vielen door het geopende vensterluik en verlichtten het strakke gelaat, dat daar stil en vreedzaam lag. Een lach scheen nog om de bleeke lippen te zwevenzij was heengegaan zonder strijd of pjjn, tot haren Dan, haar lieven jongen. 14. Het onweer was voorbjj, nadat zgn woede slechts een uur geduurd had. Alleen een scherpe bries was overgebleven, die uit 't noordoosten woei en de golven schuimend tegen het strand en den voet der klippen opzweepte. De wolken hadden zich verdeeld en de maan straalde in volle klaarheid, een zachte, zilvergrjjze schemering werpende over het donkere pjjnwoud, de spookachtige duinenrjj en de golvende zee, welker glinsterende golf- kamuien de stralen van 't groots nacht- gesternte flikkerend weerkaatsten. Voor het signaalstation ging Frank heen en weer, de nuchtkjjker in de hand en de naehteljjke wandeling slechts afbrekend om men niet, daar dit alleen plaats heeft op !dc-n verjaardag onzer Koningin. Officieren ;en minderen van het keizerlijk leger trek ken allen op den Kraton aan, het muziek korps van dat leger trekt onder het spelen van een vroolijken marsch voorbij, ook het muziekkorps van den Mangkonegoro en de muziek van het fort gaan den Kraton binnen. Van alle zjjden ziet men inlanders, beladen met manden, bakken enz., den kraton ingaan, om hunnen soeverein de den resident worden de vaandels omlaag gedaan, de geweren gepres nteerd en valt de muziek in met het Wien Neerland» bloed. Op het laatst waren zes muziek korpsen bezig met dit te spelen en ieder korps had een anderen regel te pakken, zoodat het ensemble niet bjjster mooi was; op de verschillende pleinen, die moesten worden overgetrokken deden tevens game- langs hunne klanken 'hooren en was het overvol van menschen, allen heel deemoedig geschenken der diverse dessa's te gaan aan-op hunne hurken, om den stoet te zien bieden, bestaande in etenswaren, die straks j voorbjjgaan. Op een der pleinen wachtten door het volk zullen worden verorberd. I de prinsen (broeders en ooms des keizers) 4 Ten circa 9 uur nadert een lange stoet. den resident op, en na nog een plein te Het is de rijks-bestuurder met zgn gevolg, hebben gepasseerd zagen we op een aeer die den keizer komt complimenteeren. Vóór groot plein eene groote pendoppo, aan den de alloon aloon, het voorplein der paleizen,eenen kant daarvan een groote massa sol- moeten die allen hunne rjjtuigen verlaten t daten en aan de andere zjjde wellicht een !en dat plein te voet oversteken. De prinsen j 1000-tal vrouwen. Twee muziekkorpsen en prinsessen gaan ook saceessieveljjk hun- hieven alweer nen keizerlgken bloedverwant gelnkwen-1 volkslied aan, ichen en in dien tjjd verzamelen zich ten keizers begon huize van den resident de assistenten-resi- het heilige der heiligen, want boven aan dent met den secretaris, de Mangkonegoro de trap der pendoppo verscheen de Soesoe- en huis, de overste van het fort met zjjne hoenan van Soerakarte in hoogst eigen Twee een regel na elkander het de groote gamelang des te spele* en we waren in officieren, de landhuurders en chefs van persoon om aldaar door den resident namens ondernemingen in het Solosche, de hoofden zgn geheele gevolg te worden gecompli- der chineeschen en Arabieren, de officieren menteerd. der schutterjj en verder alle Europeanen die eenige hooge betrekking bekleeden, als- mede zjj, die des avonds op het bal in den Kraton genoodigd zjjn. Deze uitnoodigingen geschieden door den resident namens den keizer, zoodat men er niet buiten kan om Buitenland. De berichten omtrent Creta en den toe stand in het Oosten luiden nog altgd erg 17" r: .j~ verschillend, sems zelfs tegenstrijdig, des morgens in gala, naar het residentie- 1Over t algemeen wordt ter echter voor huis te gaan. De eerewachten voor resident t ij li. gehouden, dat de mogendheden eer geneigd en Mangkonegoro komen alsmede voor het B zgn Griekenland te ondersteunen dan tegen residentiehuis en allen wachten daar op de boodschap des keizers, dat hij den resident en gevolg kan ontvangen. De resident be te houden, en zou 't manifesteeren met oorlogsbodems slechts moeten dienen, om j j j j, oogluikend de verkorting van Turkejjes stggt dan zgn rijtuig, dat gevolgd wordt rechten toe te laten. door de assistenten-resident, dan de Mang- konegoro terwjjl daarna iedereen naar wille- Kolonel Vasson heeft op het bevelschrift keur mag volgen. Deze rjjtuigen mogen der bevelhebbers, om Creta te verlaten ge- allen de aloon aloon overriden, mogen antwoord, dat hjj bevel had ontvangen het zelfs de poort door naar het eerste binnen- eiland te bezetten en van d*t bevel niet plein, alwaar wordt uitgestapt, op dat bin- mocht afwjjke*. Waarschjjnljjk nog niet nenplein in eene pendoppo (overdekte open voldaan over dit blijk van ongehoorzaam- plaats) tot de rjjksbestuurder en zjja gevolg, heid aan de bevelen van hen, die recht tot want verder dan hier mag hjj niet komen, bevelen hebben omdat zjj de sterksten Hooge adellijke heeren staan aan den zgn heeft hjj aan de Cretenzers de vol- ingang gereed om den resident met gevolg gende proclamatie uitgevaardigdHet leed, te ontvangen. Deze opent den stoet tus- dat gij, bloot gesteld zjjn,de aan de buitea- schen Mongkonegoro en overste, terwjjl de sporigheden van een fanatiek gepeupel, ia gouden pajong hen wordt nagedragen. j den tegenwoordigen anarchistischen toestand De keizerljjke troepen staan en haieop-(te verduren hebt, heeft het nationale gesteld en telkens bjj het passeeren van bewustzjjn wakker geroepen en een diepe met opmerkzaamheid het dorp gade te slaan, waarin hjj een buitengewone onrust meende waar te nemen. In bjjna alle woningen brandde nog licht, de bewoners gingen af en aan, een eogenblik zelfs meende hjj voor het huis van den sherif een groote samen komst van mannen bespeurd te hebben. Zeker aldus legde Frank zich deze op- merkeljjke teekenen uit, hadden de vis- schers zich thans van het mislnkken van den aanslag overtuigd en overlegden wat te doen om de gevolgen dezer daad af te wen den, want dat ze niet onopgemerkt gebleven was, konden ze wel denken. Een glimlach gleed over Franks gelaat; hjj had het station met alle voorhanden middelen in staat van tegenweer laten brengen, voor 't geval de visschers werkeljjk zoo waanzinnig ware* een directen aanval te ondernemen. Dit was echter, geljjk hjj na kalm overleg oordeelde, nauweljjks te denken. Bell Konks was veel te verstandig en bedaehtzaam om de visschers tot zulk een dwaasheid aan te zetten hjj toch wist dat de Mosquito in den omtrek krniste. En ieder kwartier, dat verstreek, bracht het station de hnlp, den aanlegger» van het kruitcomplot de vergelding nader. De ka nonneerboot was ongetwgfeld na voorbg- trekking van 't onweer afgevaren en kon nu al de helft van den weg afgelegd hebben. Terwjjl Franks aandacht door 't dorp ge boeid werd, had hjj niet bespeurd dat een beor, door vier mannen geroeid, het strand naderde. Nog bevond ze zich daar een eind van verwijderd en werd als eea notendop op en neer geslingerd. En eerst nadat ze dicht onder de klippen in kalm vaarwater was gekomen en van boven af niet meer zichtbaar was, wendde Frank zich om, wierp nog een blik op den zuideljjken horizon, vanwaar de Mosquito* moest opdagen en hernam zjjn wandeling. De boot was intusschen op het vlakke strand, zuideljjk van Kitty Hawk geland. De matrozen sprongen aan wal, trokken haar een eind 't strand op en sloege* den weg naar 't dorp in. Een poos daarna werd het in Nagstead nog levendiger dan te voren. Frank zag lantarens heen en weer dragen, de dorpelingen in troepen voor de woningen komen en vooral bjj Konks' woning een groote verzameling van mannen. Zelfs dron gen verwards stemmen tot Franks oor. Ver gissing was niet mogeljjk: daaronder moest iets buitengewoons voorvallen.Alzo© toch*, zei hjj in zichzelf, de visschers maken zieh gereed tot den aanval, de zaak wordt ernstig.* Het was nog voor middernacht en bjj den tegenspoed die de Mosqaito door het weer gehad had, was deze niet voor twee uur te wachten. Frank wist, dat bjj een goed ge- regelden aanval op het station, dit door vier man niet zoolang kon verdedigd worden kwam de boot niet als door een wonder voor dien tjjd, dan was alles verloren. Ka pitein Morris zou dan van 't station nog slechts een aschhoop vinde. De jonge officier beet van% toorn de tanden op elkaar; hjj vreesde den dood niet doch bjj de ge dachte aan Maggy sidderde zjjn hart. Wordt vervolgd. VA* (Wordt vervolgd.) i g p/ k ttf i i 0 i m v/ x w Mv uij i.i y i x x o ij i i xx if

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1897 | | pagina 1