Ilel Land van Ilcusden en Allena, de Langstraat en de Sonnnelerwaard.
Brieven uit Indië.
FEUILLETON,
De Klippen van Kitty Hawk.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1566. ZATERDAG '20 FEBRUARI.
1897.
Dit blad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprgs: per 3 maanden f l.OO.
Frinco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels SO et. Elke regel
meer 7*/i ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
VI.
Nn is in Solo nog eene eigenaardigheid,
dat er twee vorstenhuizen zjjn, n.l. dat
van den eigenljjkon keizer en dat van den
Mangkonegoro. Deze laatste heeft een eigen
leger, dat geheel op Hollandschen leest
geschoeid is, welks officieren de Hollandsche
uniform dragen en heeft met 't Hollandsch
gouvernement een aoort vriendschaps
verbond gesloten. In de oogen van den
keizer is die andere natuurlijk een soort
oproerkraaier en die zou hem het liefst
met het Hollandsch gouvernement tegelijk
naar de Mookerheide kien verhuizen, maar
I
jnist nm die Mangkonegoro wil tot iederen
prjjs het Hollandsch bestuur houden, want
zon dat weggaan, dan kon ook hjj zjjne
matten wel oprollen, en dat maakt het
Hollandsch bestuur zeer machtig.
De Mangkonegoro voert ook den gouden
pajong, doch niet zooals de keizer met
franje, en h,eeft ook eene lijfwacht, doch
van zjjne eigene troepen. Voor hem is
streng toezicht niet zoo hoog noodig, daar
het zjjn eigen belang is de Hollanders tot
vriend te houden. Ook hjj bewoont een
soort Kraton, binnen welks muren pl.m.
30.000 Javanen wonen.
Het gebied van keizer en Mangkonegoro
is streng gescheiden en een assistent-resident
te Solo i» uitsluitend belast om voor de
behoorlijke naleving van een en ander
zorg te dragen.
De man, die feiteljjk in den Staat den
grootsten invloed heeft, is de rijksbestuurder,
wjj zouden zeggen eerste minister. Deze
is de bemiddelaar tusscben keizer en re
geering, deze is de eigenlijke wetgever.
Hjj is nltjjd ook iemand van vorsteljjken
bloede, doch omdat hij een ambt bekleedt,
moet hjj zjjn adeldom opgeven en geen
goud aan den pajong voeren. Gaat hij u»t,
dan rjjdt hjj in een rjjtuig met 4 paarden,
op den bok naast den koetsier zit de man, die
den pajong houdt en achterop staan twee
lakeien. De Javanen gaan voor hem op
hunne hurken zitten en ook de Europeesche
bevolking groet hem gewoonlijk, doch in
de oogen van den adel is niets meer
dan een gewone koelie en als hjj b.v. rjjdt
met zjjne eigene vrouw, die wel van adel
is en die das een hoogeren pajong voert,
dan zit zjjne vrouw op de achterbank van
den wagen en hjj mag zich tevredenstellen
met een plaatsje op het veel lagere voor-
pjmm—ww li ui ii m i
ROMAN
FR1EDRICH ZIMMERMANN.
34)
»Mjjn Dans zoon!* mompelde zjj, >mjjn
Dans zoon en de zoon mjjner Kate en uw
geliefde, kind Ach, dat doet me goed, kind,
en hoe is dat gekomen
Zjj legde haar magere hand op Maggy's
hoofd. »Je mag niet schreien kind,* ver
volgde zg, ȟu wordt alles weer goed. Het
is mjj zoo wel, zoo wonderwel maar
moede ben ik, zeer moede. Laat me een
weinig slapen, Maggy, en groet den zoon
van mjjn Dan, injjn lieven zoon Dan.« Zjj
keerde zich naar den wand om en sloot de
oogen. Maggy luisterde nog een poos, 't
bleef stil. Zjj richtte zich op en ging naar
de deur. 't Onweer was voorbjj en door de
drjjvende wolken scheen de maan.
»De brief moet in zgn handen komen,
fluisterde zg, misschien wordt alles nog
goed, zooals grootmoeder gezegd heeft.
Zonder aarzelen sloot ze de dear en jjlde
zoo ving als haar voeten haar dragen konden,
den koschweg langs op het dorp toe.
De mooie Bob had intusschen tevergeefs
op Maggy's terugkeer gewacht, maar spoedig
bankje. Want ook dit is weer eigenaardig
bjj de bewoners der Vorstenlanden, hoe
hooger men is, des te hooger moet men
zitten. Boven den keizer mag das absoluut
niemand zitten en om die reden wordt zgn
rjjtuig altjjd gereden door een Ëuropeesch
koetsier, omdat dan althans geen Javaan
hooger zit. Behalve de twee koetsiers der
beide keizers is in geheel Indië verder geen
Európeesch koetsier te vinden.
Wetenschap en werken zgn zaken, die
vooral bjj de Solosche vorstenhuizen diep
veracht worden. Zjj, die zich daarmede
afgeven verliezen den adeldom, mogen niet
meer in het keizerljjk paleis komen, zjjn
niet veel meer dan koelies. Een jongere
broeder van den keizer, iemand, die het
vadsige kratonleven verveelde, die lust
kreeg in werken en zich liet aanstellen tot
regent, werd daardoor adelloos en het kostte
heel wat voeten in de aarde, voordat hjj
verlof kreeg om een achter-achternichtje
te mogen troawen, hetwelk wel van adel
was. Zulk een voelt, dat het keizerljjk huis
hem beleedigt en dat gevoel moet worden
in de hand gewerkt, daar de post van
rjjksbestuurder voor hem is weggelegd.
Het idee toch moet er in dat de bevolking
onder Hollandsch bestuur veel meer vrijheden
heeft dan onder den keizer, om het daardoor
zelf te doen verlangen dat het keizerljjk
huis opdoekt en dat iiee kan door middel
van den rijksbestuurder zoodoend# verstrekt
worden. Is dus de rijksbestuurder zelf niet
met het keizerljjk huis ingenomen, dan
zal hg ook wel al zgn invloed aanwenden
om dat tegen ingenomenheid bjj de bevol
king aan te wakkeren.
De keizer moet enkele stukke* teekenen,
voor zij kracht hebben en dit doet hjj door
er een zegel op te zetten, welk zegel hg
altijd zelf bewaart, doch meer dan twee of
driemaal per week zegelt hjj nooit en legt
de rijksbestuurder hem nu stukken voor,
dan neemt hg er willekeurig twee of drie
uit, zet er zonder ze verder in te zie* het
zegel op en de rijksbestuurder kan gaan.
Al zou er bij een stuk nog zooveel haast
zgn, dat raakt den keizer niet, treft hg
het, goed, treft hjj het niet, ook goed, de
volgende week zegelt hjj weer. (De Ja-
vaansche week heeft 5 dagen, dus iedere
week is eigenljjk iedere 5 dagen.)
Hoe zulk «en vorst zgn tjjd doodt, moge
blgken uit het volgende amusement van'
den vorigen keizer. In zjjn Kraton had hjj
een twintigtal blinde Javanen en nu was
zgn grootste amusement om die blinden te
in gezelschap der whiskeyflesch het jonge
meisje vergeten. Hg dronk, declameerde
eenige verzen, dronk weer en hield dit een
heele poos vol. Het gevolg dezer drukke
bezigheid was duidelijk uit zgn stamelen,
de kleur in zgn aangezicht en den strakken
blik zjjner oogen te merken.
Plotseling schoot bet gebeurde hem ts
binnen, juist toen hjj de flesch geheel leeg
gedronken had. Hjj stond op en waggelde
langzaam naar de kamerdeur, terwjjl hjj
prevelde: Maggy, zoet liefje kom in rnjjn
armen geef najj een kus.« Daar op zgn
kloppen niemand antwoordde, vatte bjj de
klink en trad de kamer binnen, waar hjj,
tot zgn verbazing, niemand rond.
>Verdoemd!« bromde hjj, »Maggy weg
heeft mg bedrogen.* Hjj laveerde op
het bed toe en stootte Gritty tegen den
schouder.
>Hei, moeder Gritty! Waar isMaggy
mjjn duif duifje?* j
De oude verroerde zich niet.
»Hei!« riep hjj nogmaals baar bij den
arm grjjpend, >slaapt toch niet als een uil
Ik wil weten wil weten waar Mtfggy
is ze heeft me een kus een kus
beloofd ik moet mjjn kus hebben.*
Zgn hand raakte die der oude vrouw aan
die was koud en stjjf. Een uitdrukking van
sehrik vertoonde zich op het gelaat des be-
sehonkenen en zjjn vingers tastten onwille
keurig naar het gelaat der slapende.
>Dood,« stamelde hjj, snel terugtredend
en bevend, »de oude is dood morsdood l«
Eenige seconden stond hjj van ontzetting
plaatsen op diverse plaatsen van zjjnen
tnin. Hjjzelf zette zich dan ook daarin
ergens neer en klapte dan in de handeD,
op welk teeken alle blinden op een drafje
naar hem moesten komen toeloopen. Na-
tuurljjk liep de een tegen eea boom, een
tweede tegen een bank of tafel op, een
derde liep hals over kop in een vjjver en
hoe meer botsingen en buitelingen er nu
plaats hadden, des te grooter was het ge
noegen des keizers.
Het is begrjjpeljjk, dat, waar het Hol
landsch bestuur een keizer op den troon
plaatst, die eigenljjk de rechte troonsop-
volger niet was, deze laatste ook wel zijne
aanhangers heeft, waarvooj de werkeljjke
keizer steeds min of meer in ongerustheid
moet leven van overvallen of vergeven te
worden. Tegen deze twee gevaren nu zgn
strenge voorzorgsmaatregeien genomen.
Van hetgeen in den Kraton zelve wordt
klaargemaakt, eet de keizer niets. Zjjn eten
wordt hem gebracht van het residentiehuis.
De bak waarin dat is, wordt gedragen door
twee oppassers van den resident, terwjjl
eeD derde er bjjloopt, die de* gouden pajong
opsteekt, ten teeken, dat hetgeen gedragen
wordt, rechtstreeks den keizer zelf betreft
en van alle dranken zal de hem bedienende
hofdame eerst zelve een slok nemen, zoo
genaamd hem hormat geven. Alleen vrouwen
mogen den keizer bedienen en die moeten
altjjd het bovenljjf naakt hebben, hetgeen
ook het geval is met d» prinsen van den
bloede, als zjj in het paleis zjj* en verder
met allen, die in den Kraton wonen. Als
zjj den Kraton uitgaan, dan houdt die regel
natnnrljjk op. Iu eene stad als Solo hebben
door die aanwezigheid des keizers feesten
meer bezienswaardigs en aantrekkeljjks dan
in andere plaatsen.
Twee groote feesten volgden ditmaal el
kander heel spoedig op nl. op 26 December,
den verjaardag des keizers en op 1 Januari,
den Nieuwjaarsdag. Het Javaansche jaar
is een maanjaar en heeft 354 dagen, zoo
dat volgens onze jaartelling zulk een ver
jaardag ieder jaar 11 dagen verspringt. Dit
jaar is dus de keizer 15 Dec. jarig.
Reeds vroeg in den ochtend van den
2den Kerstdag was het op de straten merk
baar dat er iets bjjzonders aan de hand
was, daar men veel meer dan gewoonljjk
de hooge heeren met gevolg, zoo te voet
als in rjjtuigen zich Kratonwaarts zag
begeven en er in de bnurt van den Kraton
meer drukte was met ket oog op de dingen
die komen zonden. Vlaggen wapperen zag
als aan den grond genageld; daarna zwaaide
hjj in de gelagkamer terug, greep met moeite
het glas en dronk het in één teug nit. Nu
kon hjj trots alle moeite zgn evenwicht niet
meer bewaren, het glas viel uit zgn hand
aan scherven eh met een vloek viel hjj voor
over op tafel. Nog een paar onsamenhan
gende woorden en onbestemde geluiden,
daarop een luid gesnork: de mooie Bob
was ingeslapen.
Binnen echter in de woonkamer lag de
doods. De stralen der maan vielen door
het geopende vensterluik en verlichtten het
strakke gelaat, dat daar stil en vreedzaam
lag. Een lach scheen nog om de bleeke
lippen te zwevenzij was heengegaan zonder
strijd of pjjn, tot haren Dan, haar lieven
jongen.
14.
Het onweer was voorbjj, nadat zgn woede
slechts een uur geduurd had. Alleen een
scherpe bries was overgebleven, die uit 't
noordoosten woei en de golven schuimend
tegen het strand en den voet der klippen
opzweepte.
De wolken hadden zich verdeeld en de
maan straalde in volle klaarheid, een zachte,
zilvergrjjze schemering werpende over het
donkere pjjnwoud, de spookachtige duinenrjj
en de golvende zee, welker glinsterende golf-
kamuien de stralen van 't groots nacht-
gesternte flikkerend weerkaatsten.
Voor het signaalstation ging Frank heen
en weer, de nuchtkjjker in de hand en de
naehteljjke wandeling slechts afbrekend om
men niet, daar dit alleen plaats heeft op
!dc-n verjaardag onzer Koningin. Officieren
;en minderen van het keizerlijk leger trek
ken allen op den Kraton aan, het muziek
korps van dat leger trekt onder het spelen
van een vroolijken marsch voorbij, ook het
muziekkorps van den Mangkonegoro en de
muziek van het fort gaan den Kraton
binnen. Van alle zjjden ziet men inlanders,
beladen met manden, bakken enz., den
kraton ingaan, om hunnen soeverein de
den resident worden de vaandels omlaag
gedaan, de geweren gepres nteerd en valt
de muziek in met het Wien Neerland»
bloed. Op het laatst waren zes muziek
korpsen bezig met dit te spelen en ieder
korps had een anderen regel te pakken,
zoodat het ensemble niet bjjster mooi was;
op de verschillende pleinen, die moesten
worden overgetrokken deden tevens game-
langs hunne klanken 'hooren en was het
overvol van menschen, allen heel deemoedig
geschenken der diverse dessa's te gaan aan-op hunne hurken, om den stoet te zien
bieden, bestaande in etenswaren, die straks j voorbjjgaan. Op een der pleinen wachtten
door het volk zullen worden verorberd. I de prinsen (broeders en ooms des keizers)
4 Ten circa 9 uur nadert een lange stoet. den resident op, en na nog een plein te
Het is de rijks-bestuurder met zgn gevolg, hebben gepasseerd zagen we op een aeer
die den keizer komt complimenteeren. Vóór groot plein eene groote pendoppo, aan den
de alloon aloon, het voorplein der paleizen,eenen kant daarvan een groote massa sol-
moeten die allen hunne rjjtuigen verlaten t daten en aan de andere zjjde wellicht een
!en dat plein te voet oversteken. De prinsen j 1000-tal vrouwen. Twee muziekkorpsen
en prinsessen gaan ook saceessieveljjk hun- hieven alweer
nen keizerlgken bloedverwant gelnkwen-1 volkslied aan,
ichen en in dien tjjd verzamelen zich ten keizers begon
huize van den resident de assistenten-resi- het heilige der heiligen, want boven aan
dent met den secretaris, de Mangkonegoro de trap der pendoppo verscheen de Soesoe-
en huis, de overste van het fort met zjjne hoenan van Soerakarte in hoogst eigen
Twee
een regel na elkander het
de groote gamelang des
te spele* en we waren in
officieren, de landhuurders en chefs van persoon om aldaar door den resident namens
ondernemingen in het Solosche, de hoofden zgn geheele gevolg te worden gecompli-
der chineeschen en Arabieren, de officieren menteerd.
der schutterjj en verder alle Europeanen
die eenige hooge betrekking bekleeden, als-
mede zjj, die des avonds op het bal in den
Kraton genoodigd zjjn. Deze uitnoodigingen
geschieden door den resident namens den
keizer, zoodat men er niet buiten kan om
Buitenland.
De berichten omtrent Creta en den toe
stand in het Oosten luiden nog altgd erg
17" r: .j~ verschillend, sems zelfs tegenstrijdig,
des morgens in gala, naar het residentie-
1Over t algemeen wordt ter echter voor
huis te gaan. De eerewachten voor resident
t ij li. gehouden, dat de mogendheden eer geneigd
en Mangkonegoro komen alsmede voor het B
zgn Griekenland te ondersteunen dan tegen
residentiehuis en allen wachten daar op de
boodschap des keizers, dat hij den resident
en gevolg kan ontvangen. De resident be
te houden, en zou 't manifesteeren met
oorlogsbodems slechts moeten dienen, om
j j j j, oogluikend de verkorting van Turkejjes
stggt dan zgn rijtuig, dat gevolgd wordt
rechten toe te laten.
door de assistenten-resident, dan de Mang-
konegoro terwjjl daarna iedereen naar wille-
Kolonel Vasson heeft op het bevelschrift
keur mag volgen. Deze rjjtuigen mogen der bevelhebbers, om Creta te verlaten ge-
allen de aloon aloon overriden, mogen antwoord, dat hjj bevel had ontvangen het
zelfs de poort door naar het eerste binnen- eiland te bezetten en van d*t bevel niet
plein, alwaar wordt uitgestapt, op dat bin- mocht afwjjke*. Waarschjjnljjk nog niet
nenplein in eene pendoppo (overdekte open voldaan over dit blijk van ongehoorzaam-
plaats) tot de rjjksbestuurder en zjja gevolg, heid aan de bevelen van hen, die recht tot
want verder dan hier mag hjj niet komen, bevelen hebben omdat zjj de sterksten
Hooge adellijke heeren staan aan den zgn heeft hjj aan de Cretenzers de vol-
ingang gereed om den resident met gevolg gende proclamatie uitgevaardigdHet leed,
te ontvangen. Deze opent den stoet tus- dat gij, bloot gesteld zjjn,de aan de buitea-
schen Mongkonegoro en overste, terwjjl de sporigheden van een fanatiek gepeupel, ia
gouden pajong hen wordt nagedragen. j den tegenwoordigen anarchistischen toestand
De keizerljjke troepen staan en haieop-(te verduren hebt, heeft het nationale
gesteld en telkens bjj het passeeren van bewustzjjn wakker geroepen en een diepe
met opmerkzaamheid het dorp gade te slaan,
waarin hjj een buitengewone onrust meende
waar te nemen. In bjjna alle woningen
brandde nog licht, de bewoners gingen af
en aan, een eogenblik zelfs meende hjj voor
het huis van den sherif een groote samen
komst van mannen bespeurd te hebben.
Zeker aldus legde Frank zich deze op-
merkeljjke teekenen uit, hadden de vis-
schers zich thans van het mislnkken van
den aanslag overtuigd en overlegden wat te
doen om de gevolgen dezer daad af te wen
den, want dat ze niet onopgemerkt gebleven
was, konden ze wel denken.
Een glimlach gleed over Franks gelaat;
hjj had het station met alle voorhanden
middelen in staat van tegenweer laten
brengen, voor 't geval de visschers werkeljjk
zoo waanzinnig ware* een directen aanval
te ondernemen. Dit was echter, geljjk hjj
na kalm overleg oordeelde, nauweljjks te
denken. Bell Konks was veel te verstandig
en bedaehtzaam om de visschers tot zulk
een dwaasheid aan te zetten hjj toch
wist dat de Mosquito in den omtrek krniste.
En ieder kwartier, dat verstreek, bracht
het station de hnlp, den aanlegger» van het
kruitcomplot de vergelding nader. De ka
nonneerboot was ongetwgfeld na voorbg-
trekking van 't onweer afgevaren en kon
nu al de helft van den weg afgelegd hebben.
Terwjjl Franks aandacht door 't dorp ge
boeid werd, had hjj niet bespeurd dat een
beor, door vier mannen geroeid, het strand
naderde. Nog bevond ze zich daar een eind
van verwijderd en werd als eea notendop
op en neer geslingerd. En eerst nadat ze
dicht onder de klippen in kalm vaarwater
was gekomen en van boven af niet meer
zichtbaar was, wendde Frank zich om, wierp
nog een blik op den zuideljjken horizon,
vanwaar de Mosquito* moest opdagen en
hernam zjjn wandeling.
De boot was intusschen op het vlakke
strand, zuideljjk van Kitty Hawk geland.
De matrozen sprongen aan wal, trokken
haar een eind 't strand op en sloege* den
weg naar 't dorp in. Een poos daarna werd
het in Nagstead nog levendiger dan te voren.
Frank zag lantarens heen en weer dragen,
de dorpelingen in troepen voor de woningen
komen en vooral bjj Konks' woning een
groote verzameling van mannen. Zelfs dron
gen verwards stemmen tot Franks oor. Ver
gissing was niet mogeljjk: daaronder moest
iets buitengewoons voorvallen.Alzo© toch*,
zei hjj in zichzelf, de visschers maken zieh
gereed tot den aanval, de zaak wordt ernstig.*
Het was nog voor middernacht en bjj den
tegenspoed die de Mosqaito door het weer
gehad had, was deze niet voor twee uur te
wachten. Frank wist, dat bjj een goed ge-
regelden aanval op het station, dit door vier
man niet zoolang kon verdedigd worden
kwam de boot niet als door een wonder
voor dien tjjd, dan was alles verloren. Ka
pitein Morris zou dan van 't station nog
slechts een aschhoop vinde. De jonge officier
beet van% toorn de tanden op elkaar; hjj
vreesde den dood niet doch bjj de ge
dachte aan Maggy sidderde zjjn hart.
Wordt vervolgd.
VA*
(Wordt vervolgd.)
i g p/ k ttf i i 0 i m v/ x w Mv uij i.i y i x x o ij i i xx if