Hel Land van Heusden en lltena, de Langstraat en de lionnnelerwaard. Brieven uit Indië. FEUILLETON. De Klippen van Kitty Hawk. Uitgever: U. J. VEERMAN, Heusden. M 1572. ZATERDAG 13 MAART. 1897. VOOR Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 1O regels 50 et. Elke rege] meer 7l/t ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. laat was afschuwelijk geel gemaakt ea beiden waren van onder tot boven met de zoo gterk riekende melati behangen. Ze waren X. natuarljjk in hunne fraaiste kleeren gedoscht, Tegen den 10den Januari, des avonds 7 rjjk met zilver, goud en diamanten opge- uur, waren we door den wedono (com mis- sierd, zoodat ze er uitzagen als twee ver- saris van politie) uitgenoodigd om ten zijnen bazend opgedirkte poppen. Een lachje kwam huize een feest te komen bjjwonen, hetwelk niet over hun gelaat, integendeel geen spier hg gaf ter gelegenheid van het huwelijk van hun gelaat vertrok en ze zaten maar zgner dochter. steeds naar beneden te kijken. Daar aan De gelegenheid om eene Javaanscbe brui- weerszijden van bruid en braidegom (we zelf. De hoogst? Javaansche ambtenaar is verlaten, doch die zitten maar thee te zich kijken, als een teeken van zedigheid, de regent en toen deze kwam, verbood de drinken. Op die feesten zitten ze altijd naast elkaar ritus dat de wedono zelf op zijn steel bleef We laten nu dit gamelang en het dansen en gaan ze ter ruste, dan gaat de jonge zitten, dan moet ook hg op de hurken en voor de liefhebbers over, om eens wat te vrouw de eene zijde der tafel langs naar zou de resident gekomen zijn, dan had de weten zien te komen aangaande het braids- harö kamer en de jonge man naar zijne regent weer op de harken gemoeten. De paar. De brnid is 16 jaar oud, terwijl de kamer, welke beide kamers recht tegenover regent ble^f maar even om geluk te wen- brnigora wat ouder is. Het bekende versje: elkander in de binnengalerij uitkomen. Ten sclien. Verscheiden zoogenaamd Europee- Waar werd oprechter trouw, einde te zorgen dat het verbod van met sche dames kwamen aan, eene zelfs met een 10-tal eigen bedienden bij zich, die Dan tnsschen man en vrouw. Ter wereld ooit gevonden elkaar spreken niet worde overtreden, alsook om toe te zien hoe het jonge paar zich dadelijk kenbaar waren aan hnnne kleeding, kan men op ben moeieljjk toepassen, want gedurende die 5 feestdagen Terder houdt, loft bjj te wonen, lieten we natuurlijk niet zullen ze maar zoo blijven noemen) enkelesarong en kabaai, doch die schoten allen ze kennen elkander nauwelijks, daar ze daarvoor dienen die oude dames, welke er voorbijgaan en trokken dus op genoemden oude, leeljjke, gerimpelde inlandsche vrouwen door naar achter, waar de groote tafel elkaar de 4 laatste jaren niet gezien hebben. wel voor zorgen dat de jonge vrouw geen dag op de woning van den wedono af en zate», meenden we, dat ze de oogen niet langzamerhand vol werd en al enkelen aan wel zonder eerst gegeten te hebben, daar opsloegen om niet voortdurend tegen die op de invitaties nadrukkelijk stond, dat er, tronies te moeten aankijken en we dachten Toen de braid 12 jaar was, werd ze geen oogenblik onbewaakt is, terwjjl voor de tafel in do binnengalerij kwamen zitten, verloofd met haren tegenwoordigen brnigom, de kamer van den jongen echtgenoot med* De gastheer ging nu naar de pendoppo, de zoon van den djaksa (inlandsch rechter), wordt wncht gehouden. Zjjn eindelijk die 5 bg het feest gegeten zon worden. j dat ze het wel zoo aardig zouden gevonden j waar in een der hoeken een groote tafel De vaders bedistelden dat met elkander en dagen voorbij, dan is aan de formaliteiten Voor de woning van den wedono is een hebben als enkele jongere leden van de stond voor de assistent-wedono's en huns daarmede was de zaak beklonken, zoodat voldaan en mag het jonge paar vrjjeljjk groot plein, waarop eene pendoppo staat in echoone sekse, die meer aan het beneden- gelijke, een andere voor vrienden en ge- het heel dikwijls gebeurt, dat twea menschen naar de voor hen bestemde woning gaas. welke hjj zjjne zittingen houdt, terwijl de einde der tafel zaten, hunne plaats genomen menschen dan op het plein kunnen wachten. Deze pendoppo doorloopende, komt men aan het eigenlijke woonhuis, dat, zooals alle Indische hnizen bestaat uit eene voorgalerij, eene binnengalerij, een groote, breeden gang en een achtergalerij. Ter zgde van binnen galerij en gang zjjn de verschillende kamers. Pendoppo en galerijen zjjn in den regel iets buren, een derde, waaraan ook Javanen en met elkander verloofd worden, die elkander hadden, daar waar nu die oudjes zaten. Chineezen zaten, een vierde, die voor buffet nog nooit gezien hebben, ja, van wier be- Na bruid en braidegom dan goed opge- gebruikt werd, en - een vjjfde, waaraan staan zij zelfs nooit gedroomd hadden, nomen te hebben, gingen we naar de voor- niemand zat. Er werd last gegeven dat de De verloofden ,nn mogen elkander nooit galerg terng en name* om de daar staande ronggings, de dansmeiden, moesten optreden zien en van weerszijden wordt daarop streng tafel plaats. Van de inlandsche dames, die! en zoolra die hunne schelle stem lieten gelet en aan wie kan men zoo iets beter aan de groote tafel in den gang zaten, werd hooren, verzocht de gastheer ons op te staan toevertrouwen dan aan een paar heele onde geen notitie genomen, dat is zoo de ge-jen ons te willen zetten aan die vijfde tafel, tantes of nichten, die anders niets te doen woonte. Buitenland. Pendoppo en galerijen zjjn in den regel iets j woonte. We zaten dus aan die tafel met j daar we dan het dansen beter zonden kannen hebben, laooger dan de begane grond en In veruitden wedono, zijne vrouw en enkele Euro-'.zien. De Enropeesche dames bleven bij de Zijn die 4 jaar voorbjj en is de bruid A Cx mnnaV a VviAr-Av rv>V mart Ain mei® rvaonan lAtav A ca f o vw Aa Vmvi WAtMvolnvn r#noWi»r»ntn mfLan f-nnimsl An VinnvAn noov An Ana 1 ïno e Aon V» onff Ir s%4- linmnlnlr rtlnnfa de meeste gevallen beklimt men die met een trap van 5 treden, welke trap echter geheel rondom de pendoppo en langs de volle lengte der galerjjen gemetseld is. (Dit een en ander tot beter begrip van het nu volgende). We stapten dan het plein op en zoodra men ons in het oog kr eg, ging de gama- lang, di* opgesteld was in den rechter hoek der pendoppo, in een snel tempo over, ten têeken dat er gasten in aantocht waren. Tot aan de treden der pendoppo, die reeds met andere gasten gevold was, kwam de gastheer ons tegemoet en riepen we hem peanen. Daar de tafel in de binnengalerjj gastvrouw zittsn, terwjjl de heeren maar de dus 16 jaar, dan heeft het huweljjk plaats, keurig gedekt was en er niemand aanzat, pendoppo gingen. Daaromheen stond het De brnigom wordt van zjjne woning dachten wij, dat die tafel gereserveerd zon zwart van de menschen, die stonden te afgehaald door een soort eerewacht en naar zjjn voor de Europeanen, doch die hoop j genieten van de ronggings, doch voor ons het huis der bruid gevoerd. Komt hij daar vervloog, zooals men straks zal zien, in was dat minder prettig, want al dat volk aan, dan komt de brnid uit hare kamer te rook. Nauwelijks waren we gezeten, of van;drong tegen de stoelen op en stond tot op voorsehjjn en komt hem tegemoet tot boven alle kanten kwamen zoo manneljjke als!de bovenste trap toe, maar, en dit dient aan de voorgalerjj, terwjjl hjj beneden bljjft vrouwelijke bedienden aandragen met allerlei vermelding, het was buiten de pendoppo staan. Op de derde trede wordt nu een dun soorten van zoetigheden, als: roomsoezen, jniettegenstande die foule van menschen, touwtje gespannen en daarop worden twee oblies, huntley en palmers cakes en derge- j zoo stil, dat men eene speld zou hebben eieren gelegd. Nu gaan ze geljjk voorwaarts ljjke fraaiigheden meer, en was de gastheer j kunnen hooren vallen. en komen dus op die derde trede elkaar druk in de weer om te zorgen, dat ieder te drinken kreeg, wat hg begeerde. Hjj gaf daartoe zijne bevelen aan twee jongens, die Voor Europeanen heeft zulk een gamelang tegen. Ieder trapt nu een ei stuk en door met de ronggings weinig aantrekkelijks.gelijk tegen het touwtje te duwen, breekt Heel aardig klinkt dis, als men ze in de dit ook. Hunne voeten worden nn met klapperwater gewasschen en het huweljjk daar het slamat (gefeliciteerd) toe. Hij ge- Ier werkeljjk knap uitzagen en welke jongensverte hoort, maar zoo vlak bij is het erg bleken twee zgner zo jus t8 zjjn. Nu echter 1 eentonig, terwjjl het dansen der roDggings papa in de voorgalerjj zat. mochten zjj daaralleen daarin bestaat, dat zjj zich in allerlei •li J 1 1 I 1 T t 11 leidde ons door de pendoppo heen naar de voorgalerjj, waar we aan zjjne eehtgenoote, de radenajou, werden voorgesteld en waar om eene groote ronde tafel nog enkele Euro peanen zaten. In de binnengalerjj en in den gang stonden groote gedekte tafels, aan het •inde van welke laatste brnid en bruidegom niet komen zitten, dat verbiedt de Javaan- j bochten wringen en van tjjd tot tjjd enkele sche ritus en als papa hun iets zeide, gingen s woorden zingen. Dit spelletje duurt zoowat ze evenals iedere bediende, heel netjes op de hurken zitten. is voltrokken. Te samen het touwtje breken beteekent, dat ze elkander in het vervolg in alles znllen bjjstaan en het kapot trappen der eieren wil zeggen, dat ze hopen dat hnn een uur en de Javanen zjjn er dol op en echt vruchtbaar moge zjjn, terwjjl het de plaatsen, die wjj open lieten in de voor- i klapperwater de jeugd van hunne voeten Telkens als de snellere maat der gamelang galerjj, zjjn ook allen bezet en de Javaansche afwascht en ze das voortaan echtelieden of liever gezegd het jonge paar (want sedertnieuwe gasten aankondigde, begaf zich defschooaen staan mede met uitgerekte halzen zjjn. Als man en vrouw gaan ze dus de 2 dagen waren ze getrouwd) zat. We richt-1 gastheer naar voren en nu hing het er van te kjjken, voor zoover ze geen plaats konden woning der bruid weer binnen, maar nn ten daarheen onze sehreden en gingen het af, of ze ook al dan niet in de voorgalerjj j vindenallee* zjj, ter wier eere het feest moet eerst een feest plaats hebben, dat vjjf jonge paar feliciteeren. Beiden stonden vankwamen. Dit was het geval, als de nieuwe j gegeven wordt, zitten achter in den gang, dagen duurt en gedurende die 5 dagen hunne stoelen op, gaven een handje terug, gasten Europeanen waren of wel Javanen, j stijf op hunne plaats en ook hunne oude mogen de jonggehuwden geen woord tegen doch sloegen de oogen niet op. Beider ge-geljjk of hooger in rang dan de gastheer buurvrouwen hebben hunne plaatsen niet elkander praten en moeten ze altjjd voor ROMAW VA» FR1EDR1CH ZIMMERMANN. 40) »Wat talmt je dan nog? Ben je bang? Je kameraden zjjn dood, je vrouwen hebben geen brood meerDe Hagedis is vergaan en elke ziel, die aan boord was. Ook mjjn vader was er bghjj nam mjjn plaats in, dat ik dezen nacht thuis bljjven kon. Zonden we wachten, tot de kanonneerboot volk aan wal zet en onze wraak verjjdelt?* Een woest tumult verdoofde de laatste woorden van den matroos. >Naar het station!* klonk het van alle kanten. Wraak over de moordenaars! Haalt wapens, Konks zal ons aanvoeren Een waanzinnige woede had zich van de visschers meester gemaakt; alles drong op Konks aan, die nog steeds roerloos tsgen den steen geleund stond en wachtte op zjjn antwoord. >Ge zjjt niet bg uw zinnen* zeide de grjjsaard, verachteljjk het hoofd schuddend. >Ziet ge niet de boot daarginds?* Neemt wraak, wanneer de tjjd gekomen is; nu loopt ge in uw verderf, tot zulk een dwaas heid geef ik myn toestemming nooit Zijn kalme woorden bleven niet zonder indruk op de oudere visschers. »Bell heeft geljjk* riep een dezer; maar de hartstochten waren te heftig bewogen en niet meer te stillen. Luister niet naar den oud%! Wraak willen we! Laat ons alleen gaan!* klonk het door elkaar. >Je gaat niet!* overstemde Konks mach tige stem het alarm, terwjjl zijn fonkelende oogen over de bjjeengedrongen troep zweef den. »Niet zoolang ik jelui aanvoerder ben. Hoort je, mannen, zoolang Bell Konks aan de spits staat, voert niet de waanzin bet hoogste woord, maar het verstand >kiest!< Afkeurend gemompel volgde op deze toe spraak. De vier matrozen van het smok- kelschip, ondersteund door Bill en het mee- rendeel der jonge lieden, die al lang Konks heerschappij slechts met onwil verdroegen, namen de gelegenheid waar, nu de harts tocht ook de ou leren verblindde. Een der jonge matrozen, die eerst 't woord gevoerd had, trad voor. »Wg willen wraak voor onze broeders en vrienden, ook al kruisten tien k&non- neerbooten voor Kitty Hawk,* riep hjj, »wil je ons aanvoeren, zoo zeg ja, en anders zullen we wel zonder je met die verdoemde homden klaar komen.* De toorn misvormde Konks gelaat, zjjn tanden kDarstea van woede. >Gaat maar!* riep hij »rent je lege hersenkas te pletter. Ik ben uw aanvoerder niet meer.* »Voorwaarts!« bralde de menigte, slaat de oude hier big ven! Maakt bet station met den grond geljjk. Haait bgien!* En de mannen stormden het dorp in, door de vrouwen gevolgd om wapens te halen en wraak te nemen. Bell Konks zag hen met. een blik van gloeienden haat na. De ellendelingen, veertig jaren hadden ze voor zjjn toorn gesidderd, nn waagden ze het tegen hem op te staan en hem te verlaten. Zjjn gezag was weg, hij had de eerste nederlaag geleden en ze was vernietigend. Dit bewustzjjn vervulde de ziel des trot-chen mans met bittere smart. Het strand was nu verlaten, op de dui- nenrjj glansde het maanlicht. Slechts een paar vrouwen waren bg Maggy achterge bleven. Konks naderde de groep, nam een der vrouwen den fakkel uit de hand en verlichtte het aangezicht des dooden, geljjk by het eens diens broeder Dan gedaan had Ellendig zult ge sterven en vergaan, gjj allen, die hem vermoord hebt waren dat Kate's woorden niet?* murmelden bjjna onhoorbaar zjjn lippen. Daarna wierp hjj, ontevreden over zjjn flauwhartigheid den fakkel tegenden grond en wendde zich naar het dorp. Daar blikte Maggy op, staarde een poos zoekend óm en sprong op. »Ze zjjn voort allen? Wat hebben ze in den zin?* »Daar!« zei Bell, met de hand naar de klip wjjzend. Naar het station? Groete God, ze doo den hem, de waanzinnigenschreeuwde zij laid, zich aan haar oom vastklemmend, »en gij oom, laat dat toe?* >Laat ze, ze loopen in hun eigen verderf.* Maar hg, Frank? Red hem, oom, hjj is uw kleinzoon!* De t rekken van den oude veranderden niet. Ik weet het.* »Ge weet het?* stiet zjj uit, *ge weet het en laat hem koelbloedig vermoorden?* Hjj komt om den vloek zgner moeder te vervullen* klonk het dof van zjjn lippen, maar over mg zal hg niet triomfeeren Oom,* schreeuwde Maggy buiten zich zelf, »laad niet nog meer schuld op uw hoofd. Gjj alleen kunt hem redden, ge hebt invloed op de razenden en wat zi uitvoeren komt ter uwer verantwoording. Is er geen stem in uw hart, die voor hem spreekt? Het is uw bloed, uw eigen bloed, dat door die ellendigen zal vergoten worden.* Mgn eigen bloed* herhaalde Bell bin nensmoads, »en de muiters, de afvalligen, ze willen de hand leggen aan den klein zoon van hnn bevelhebber?* Hjj richtte zich hoog op en schudde de witte lokken. »Zjj zullen ervaren, de schurken, dat daar waar Bell Konks is, de zege behaald wordt, Nog ben ik de oude. Kom meisje, wee dien, die hem aanraakt!* Frank was na Maggy's vlucüt radeloos op de klip achtergebleven, de borst van bange smart vervuld. Hij üad de geliefde niet durven terughoudenzg volgde haar plicht, geljjk hg de zyne het tergende, onbarmhartige noodlot was 't, die haar uit zjjn armen dreef, misschien voor altjjd. Het uur van afrekening met de schul digen naderde, het nur waarnaar hjj gisteren nog verlangd had, niet vermoedend, dat daarbjj zyn eigen levensgeluk op het apei stond. De aanvoerders der stra: droovers en smokkelaars waren zyn saaste bloedver- Aan de Kölnische Zeitang een onver dachte bron ontleenden wjj kort geleden eenige gegevens die zonneklaar bewezen hoe bedroevend weinig in Duitschland gedaan wordt voor de behoeftige ond-strjjders en voor de weduwen en wsezen van de op het slagveld gevallen soldaten en officieren; cjjferi die vooral luide sprake* als naen er bg ver geleek hoe het Fransche volk, bjjvoorbeeld, zjjn pliohten tegenover zjjn veteranen vervalt. En een poosje daarna hebben wjj vermeld dat de leden der begrootingscommissie een gevoelingen tik op de vingers gekregen hadden, omdat zij, in het besef dat de billjjkheid anders handelen tegenover deoud- strjjders gebood, voorgesteld had, de daar voor beschikbare sommen te verhoögenen zieh daarbjj schuldig maakte aan een vree- seljjk misdrjjf: het betreden van een terrein dat niet binnea dsn kring harer bevoegd heden lag. Maar de oud-strjjders moeten, als zij ooit gemord hebben tegen het ondank bare vaderland, nu wel berouwvol erkennen dat zjj de over hen gestelden onrecht aan deden. Die mannen, op 't slagveld verminkt, e* nu in het genot van een toelage die juist voldoende is om hen te beletten van honger om te komen; weduwen van hoofd- en opperofficieren, die wel moeten leven ver beneden hnn stand, ze kunnen nn in de memorie van toelichting tot een Zaterdag bg den Rjjksdag ingediend wetsontwerp lezen Het Dnitsehe volk maakt zich op, om het eeuwfeest der geboorte van Z. M. keizer Wilhelm den Groote, zaliger, dsn grond- wanten en hg stond tegenover hen als doodsvgand, ja had met eigen handen hun nen ondergang bespoedigd. Met gloeiend oog schouwde hg neer op de woelende menigte daar beneden. Onder deze lieden hadden zjjn vader, zjjn moeder ge leefd zjjn dierbare moeder, wier beeld hjj als heilig erfdeel zgner kindsche dagen in het hart droeg. Hier op deze klip, mis schien op dszelfde plaats, waar thans zjjn voet drukte, bad zjj gestaan, de* bran denden fakkel zwaaiend, angstvol spiedend in den donkeren stormnacht naar het schip dat in gevaar verkeerde en daar ginds de loeiende schaar strandroovers met haken en bjjlen als nn, jaist als nn! Worden de zonden der vaderen aan de kinderen bezocht?* zoo vroeg hjj zich af. Delgt geen tjjd de schnld uit, moet zjj gewroken worden tot in het derde en vierde lid? Welke misdaad dreef mgn moeder naar het noorden? Ben ik tot haar wreker be stemd op onze eigen bloedverwanten?* En ook zjj, de geliefde, moest medeboeten voo een achuld waarvan ze niet eens den naam kende. Arme, arme Maggy! Bleef er nog hoop? Hg had alles, wat zjjn levensgeluk uitmaakte, verloren, in den loop van enkele uren: den trouwen, be minden vader, zjjn geliefde en zyn krachtig zelfbewustzijn. Hjj was de nakomeling van strandroovers ea waarschynlyk zou hem 't ergste niet bespaard worden, zyn eigen grootvader op de bank der beschuldigden te brengen ea tegen hem getuigenis te moeten afleggen. (Wordt nrvolgd.) LAND VAN ALTÉNA-

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1897 | | pagina 1