Hel Land van Ifeusden en
Aliens, de Langstraat en de Bommeierwaard.
Brieven uit Indië.
FEUILLETON.
Uitgever- L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1573.
1897.
Dfj M1ÏÏIM TM! MUT Hm. 'men hoorde slecbt8 bet si8sen der vuur-
"Woensdag 17 Maart.
land van altl^
vooe
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsveihooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels SO ct. Elke regel
meer 77, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiên worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
XI.
Deze feesten worden afwisselend gehou
den in het huis van den bruigom en in dat
der bruid, doch het jonge paar gaat in dat
der bruid slapen. Gedurepde de dagen wor
den dan nog optochten gehouden en ziet
men soms een 50-tal rijtuigen achtereen,
doch voor het jonge paar is dit geen ple
zier. Ze moeten kaarsrecht in hun wagen
zitten en altijd voor zich kijken, terwijl
een of meer trouwe wachteressen er wel
voor zorgen, dat ze niet met elkaar praten.
Dat zulk een huwelijk nu wel eens min
der goed gaat, dan de vaders wel hoopten
is duideljjk. De echtgenooten kennen el
kander volstrekt niet, zoodat de huwelijks
band wel eens zeer knellend kan wezen,
maar dat is niet zoo heel erg. De bepalingen
omtrent echtscheiding zjjn bij de Javanen
minder streng dan in Holland. Doch, we
moeten weer naar de pendoppo, de reng-
gings zitten zwaar vermoeid op den grond
en onze maag begint te jeuken, het is al
10 uren en hoewel we gevraagd waren om
te big ren eten, hebben we nog niets daar
van gemerkt. Onze huurlieden weten ook
ni8t, hoe het daarmede staat, doch eindelijk
zijn we zoover,, dat we te weten komen dat
we Europeesch eten zullen krggen, maar
hoe laat, dat is nog onbekend, hoewel allen
het eens worden, dat het niet alleen tjjd,
maar zelfs hoog tijd wordt.
Met vernieuwden jjver begint echter de
gamelang zich te doen hooren, en vernemen
we, dat er een aanvang zal gemaakt worden
met het tundakken, een der meest gelief
koosde spelen van de Javanen. De dans
meiden hebben in hunne handen een cein
tuur, een band, dien ze over den schouder
dragen, salendang geheeten en deze band
wordt nu aan een der manneljjke gasten
gepresenteerd, die haar kan aannemen of
wel weigeren. In beide gevallen moet hg
echter iets op de schaal werpen, die de dans
meid bjj zich heeft, doch hg mag dan met
haar dansen en haar een zoen geven. Wjj,
Europeanen, dachten, dat men ons den sa
lendang wel niet zoude aanbieden, maar;
integendeel begonnen ze juist met ons en
zooals vanzelf spreekt, werd door allen ge
weigerd. Maar daarmede waren we niet klaar.
Als er eene Javaansche bruiloft is, dan mag
iedere Javaan daar gerust komen, hij mag
dan eten en drinken, zooveel hij wil, maar
hg moet een ringgit (f 2.50) betalen. Hoe
meer gasten dus komen, hoe liever het den
gastheer is, want iedere gast brengt hem
f 2.50 op. Oo£ wij konden ons van die bij
drage niet afmaken, want de dansmeid bleef
met den salendang staan en eerst toen alle
Europeanen geofferd hadden, vertrok zij.
Dat offeren ging ons echter niet van harte,
daar we zoo gezegd zaten te rammelen van
den honger en het inwendig verwenschten
dat we zoo vroeg gekomen waren en niet
eerst te huis gegeten hadden. Doch even
geren, dan spreekt hij de anderen af, ook eene gezochte, moet opgeven, waarom
om allen bij hem te komen met e*?n glaasje men heenging. Van gastvrouw en gastheer
water en de Javanen zijri wel zoo beleefd werd dus afscheid genomen, de eerste bleef
om geene pogingen te doen, den tandakker op de voorgalerij; de laatste begeleidde ons
te naderen, zoolang nog een Europeaan tot voor de pendoppo, de gamelang nam
zulks wil, en voor die allen geweest zijn, hvt galop tempo aan, de rijtuigjes kwamen
geeft hij den salendang weer over. voor en even later reden we, terwijl de
Het volk om de pendoppo heen amuseerde bijna volle maan zoo helder mogelijk aan
zich kostelijk en we vernamen, dat hoe meer den hemel stond, huiswaarts. Javanen en
volk er bjjeen komt, hoe grooter eer dat is Staatsblad Europeanen bleven feestvieren
mis èn fcuwelpk èn feesten hebben voort
gang gehad doch zijn alleen een veertien
dagen vervroegd. Papa Chinees werd gelegd
in een hermetisch gesloten kist en volgens
Chineesche ritns veertien dagen later plechtig
begraven en nu was, volgens Chineesche
begrippen, Papa Chinees, zoolang hg nog
niet plechtig begraven was, nog niet goed
dood. Vóór die begrafenis konden das hu
welijk en feesten rustig doorgaan en het
half elf, daar hoorden we het gerinkel van voor het bruidspaar, want, dit geldt als een tot den anderen morgen. hinderde volstrekt niet of er ook al lustig
borden en waarlijk op de voorgalerij zien teeken van belangstelling. j Helder stond de maan aan den hemel en j werd feest gevierd in hetzelfde huis waar
we de dames, Earopeaanscbe en niet-Euro- j Doch eindelijk, het was reeds 11 uur, gaf zooveel licht, dat we zonder inspanning j Papa go d en wel in de kist lag. De rouw
peaansche aan het eten, doch een gegons; be^on men zich ook over ons te ontfermen eone courant konden lezen. Men zou het wel begint n» de begrafenis en duurt drie jaar
achter ons toonde aan, dat er wat anders
aan de hand was en ziet, de bruigom is
van zjjne plaats gehaald en wordt naar de
pendoppo geleid, waar ook hem de salen
dang wordt aangeboden, die hjj echter wei
gert en ook zjjn offer betaalt. Denk nu niet,
dat dat opgehaalde geld voor de dansmeiden
is, in geenen deele, de gamalangbaas krjjgt
zijn vaste geld en alles wat wordt opge
haald komt in de zakken van den wedono
dient zoogenaamd om hem de kosten
en werd ons een bord soep gebracht, dat geen half uur kunnen volhouden, doch een en in dien tjjd mogen geene huwelijken
ons bjjzonder goed smaakte. Doch dat bord regel of wat ging uitstekend,
soep werd ons gebracht op de plaats waar t De tongtongs gaven het middernachtelijk
gesloten worden en geene feestelijkheden
plaats hebben.
we zaten en daar de kring om de tafel uur aan. Op Java zijn geene torenuurwerken Over het Chineesche Nieuwjaar in een
langzamerhand vrjj groot geworden was, zooals bij ons, doch de uren worden aaa- I volgende brief.
Buitenland.
waren de meesten genoodzaakt eenvoudig gegeven door op een klok te slaan en B. v. T.
hunne knieën voor tafel te gebruiken. Vlugge even als nu bjj ons de nachtwakers, geven
bedienden haalden de soepborden weer weg hier des nachts de qardoes ook het uur op,
en brachten in de plaats groote schalen met j door op groote holle boomstammen te slaan,
borden, waarop meer vaste spijzen lagen, welke tongtongs genoemd worden. Op die
doch op vele waarvan men
j 'uit Laconia, Arcadia en andere provinciën,
eenigen sloegen door, ten bewijze dat in die r
a, j c i Twee duizend zjjn Donderdag naar de
betreffende dessa in het afgeloopen uur j v
ïemand overleden was en den volgenden
anderen gewaigerd, maar de rechte animodames wat vorken weg en legt die, zonder i morgen vernamen we, dat het dessahoofd mer'{t ri ('00r 'mu vertr-'v (L menigte
en
Athena is thans vol reservisteneen groot
'1, 1fl r, aantal is Donderdag en Vrijdag aangekomen
vergeten was tongtongs dan werd 12 maal geslagen, doch F.
der partij te helpen dragen. De salendang vorken te leggen. Fluks loopt een bediende
wordt hu verder dezen dan genen aange-jde ^oorgalerjj op, neemt van de borden der
boden, door sommigen aangenomen door daar zittende Staatsblad Eurepeaansche
is er nog niet, die komt eerst als met het
tandakken ook het kirammen een aanvang
neemt. Op de buffettafel worden dan groote
bladen uiet glaasjes gezet en karaffen met
whisky, jenever, water, enz. en als na een j weinig te frisch. Had men die vorken slechts
der gasten den salendang heeft aangenomen, even door een bak water geslagen, dan
er verder iets aan te doen, eenvoudig op aan cholera was overleden. De cholera n.l. j
de borden dio voor ons bestemd waren en
waar er nog ontbraken, neer en weg
was onze honger, dit was ons allen een
in de straten iets is verminderd.
r n i Behalve de reservisten komen eiken dag
heerscht op Java s Oosthoek tamelgk hevig
j, j i een menigte vrijwilligers uit Konstantinopel,
en dit vindt zgne oorzaak daarin, dat de t
i xn i i .0-1 I Smyrna en andere steden uit Turkjje. Maar
regens niet willen doorkomen. Enkele flinke S
.•i 3 xr v i of de Grieksche regeering in staat is, allen
buien doen de Kalis weer schoonstroomen,
j ,f j, van uniformen te voorzien, mag zeer be-
waardoor van zelf de ziekte ophoudt. m
dan danst hg alleen, met de ronggings om ware het nog iets geweest, maar zoo....; Het zijn voornamelijk inlanders en Chi-;^'^'' worden, eveneens vraagt men zich
zich heen en dan kunnen de andere gasten We mogen dit echter den Javanen niet zoo neezen die er aan heengaan, van Europeanen jmed bezorgdheid boe al die mannen
met hem komen klinken. Men schenkt dan j kwaljjk nemen, daar zjj bij het eten steeds hoort men er weinig van. Tengevolge van onder gebracht en gevoed moeten
gebruik maken van hunne 10 geboden en zulk een sterfgeval onder de Chineezen ,jWorden'
dat speciaal alleen op dezen feestavond leerden wij eigenaardige begrippen kennen,^elfs aan slaapplaatsen is gebrek, zoodat
Europeesch eten was klaar gemaakt, terwjjl die zjj er omtrent dood en rouw op na bladen de regeering (kn raad geven, de
de inlanders zelve altijd rijst eten. De borden
2 glaasjes in van wat men wil en neemt
er in elke hand een. Dat in de rechterhand
geeft men den tandakker, die zulks moet
aannemen, waarop men met hem klinkt en
de glaasjes worden leeggedronken. De tan
dakker eindigt daarmede, dat hg zich in de
armen der ronggings laat vallen en door
werden dus onaangeroerd op tafel gezet,
terwjjl zich bjj allen plotseliög een wonder
baarlijke haast ging openbaren. De een
hen geleid gaat hg dan den salendang aan moest den volgenden morgen om 4 unr een
een ander geven. Het zou geheel en al tegen - bergtocht te paard gaan ondernamen, een
de gewoonte strijden om den tandakker j tweede moest vroeg uit naar zjjn meisje,
bjjv. een glaasje met whiskey te geven en een derde had nog iets te werken vóór hg
zelf een dito met water nemen en mochten ging slapen, een vierde vond het noodig,
Europeanen dit ook al eens willen doen,dat zijn koetsier ook naar bed ging, kortom,
j dan staan er altjjd zoogenaamde Staatsblad ieder had een voorwensel om huiswaarts tebezig was toebereidselen te maken. Maar
Europeanen bij, die zulks verhinderen, doch gaan, wat niet erg naar den zin was vanwat geschiedtDe verraderljjke cholera tast
men kan den tandakker een glaasje water den gastheer, die de Europeanen nog gaarne j onzen Chinees aan en doet hem het eeuwige
met het tjjdeljjke verwisselen. Nn zou men
geven en er zelf ook een nemen. Het is een wat gehouden had.
soort beleefdheid, die men bewijst, als men j Men moet tegenover een Javaan allen
j hem een glaasje komt aanbieden. Neemt schjjn vermijden van niet met iets tevreden
!een der Europeanen den salendang aan, te zjjn en vooral ook van onbeleefdheid,
wat men niet voortdurend kan blijven wei-'zoodat men bepaald eene reden, zij het dan
1FR1EDRICH ZIMMERMANN.
'deur. Spaar uw kruit voor den uitersten
Jnood. Ik verwacht dat ieder van u zijn
plicht doet, kameraden! Op uw post!«
t\ rrv t7'i 1 TT 1 was de kamer geworden,
II v I pijlen, die in den donkeren nacht uiteen-
Ei O IhiL A. JN" i spatten, die klippen, duinen en golftoppen
'een oogenblik verlichtten om daarna een
streep van ronken achterlatend, in zee neer
te zinken.
Daarna een golvend geruisch in de verte
al nader en n&der kwam het, reeds drongen
verstaanbare klanken tot hen door en weldra
donderden bjjlslagen op deur en vensters.
Daar werd de deur geopend en Frank
verscheen op den drempel, de bloote sabel
in de rechterhand, achter hem de beambten
met geladen revolvers. De voorsten der
aanvallers weken voor de hooge gestalte
des jongen officiers in het eerste moment
terug.
»Wat moet ge bier?« riep hjj met kalme
stem. »Verwjjdert u oogeablikkeljjk. Dit
gebouw staat onder bescherming van de
regeering der Vereenigde Staten !c
»Dat is de hond, die van alles de schuld
is! Slaat hem doodl* klonk Bill Cun
nings roep.
>Terug!c De eerste, die de bjj 1 tot slaan
opheft, valt door nijjn hand!*
Een wild wraakgeschreeuw was het ant-
ketten.t j woord. Bootshaken en bijlen werden opge-
Daarna jjlde hg naar binnen, grendelde heven en roestige geweerloopen op Franks
de deuren en gaf kalm zjjn bevelen: »aan berst aangelegd.
ieder venster een man, ik zelf bljjf bg deOp dit oogenblik drong een man door
41)
Aan het strand was 't plotseling eenzaam
geworden, zonder dat hg het, in gedachten
verdiept, gemerkt had. Alles was wegge
storven, geljjk een dol spook, een verdiehtsel
zjjner phantasie. Tusschen de hutten van
Nagshead echter glinsterde fakkelschjjn en
verwarde kreten drongen tot zjjn oor. En
thans zag hg een troep mannen te voor-
schgn komen, door een vrouwenzwerm ge
volgd, den weg naar het station inslaande.
Frank raadde hnn bedoeling. Als bevrijd
van een ondraagbaren last verhief zich zjjn
gestalte met nieuwe spankracht. Wegge
vaagd als droeve nevels door den storm,
waren plotseling alle duistere phantasiën
verdreven en een wilde kamplust greep
hem aan.
»De smokkelaars komen!* riep hg,
Berry, geef het noodsignaal met de ra
de schare smokkelaars, ieder teragstootead,
die hem in den weg stond, tot hg in Franks
nabijheid stond. Het was Bell Konks, ge
vold door Maggy. Ongewapend en bloots
hoofds wierp hij zich tusschen verdediger
en aanvallers. Voor zjjn dreigenden blik,
die fonkelend over de menigte gleed, zonken
de wapens.
»Terag, gjj allen!* riep hjj en zjjn stem
had weer dien metaalklank geljjk in vroeger
jaren. »Niemand rake dezen aan ik
bescherm hem, ik, Bell Konks!*
De visschers waren onwillekeurig bjj de
woorden des grijsaard, die hoog opgericht
nevens Frank stond, teruggeweken. Zjjn
wild haar fladderde in den wind, de hand
was bevelend op de visschers gericht, die
al3 aan den grond genageld hem zwjjgend
aanstaarden. Het was een wonderljjk too-
neel die schaar der in woede stikkende
smokkelaars en tegenover hen grootvader
en kleinzoon, boven hen uitstekend, schou
der aan schouder staande'als twee moedige
leeuwen, omringd door een troep wolven.
Daar sprong Bill Cunning in de voorste rg.
»Let niet op den oude, hg is kindschl*
De grgsaard stiet een kreet van woede uit.
>Kindseh, brutale jongen?brulde hjj
en op den visscher toespringend, hief hg
hem als een kind in de hoogte en slingerde
hem met een geweldigen zwaai over den
rand der klip heen. Met een gillenden
schreeuw verdween Bill Cunniag in de duis
tere diepte. Als verlamd stonden de op
roermakers bjj deze ongehoorde daad,
honden. Het ie bekend, dat de geldbezittersscho,eB and,!re 0PMlbar(' «eboawm te
feiteljjk alleen de Chineezen zjn, er zjjnhmller *>e»cbikking te stellen.
nog wel Europeanen die ook kleine nabob.1 Verscheidene reservisten nit de werkende
zjjn, doch de Chineezen hebben het geld.lkla88e hebben hun S™ verlatol' Eonder
Nn, znlk een schatrjjk Chinees had een eeIli«e voorbereidingalle» ontbreekt hnn,
zoon en eene dochter, die beiden in het zoodat comW 'ao dame8 18 8e70rmd
hnweljjk moesten treden na Nieuwjaar (dit om hea Tan h«'b»°S8' B°°diSe te voorzien.
I De nieuwe minister van oorlog, kolonel
Metaxas, heeft evenwel verzekerd, dat alles
wordt gedaan om de troepen zoo spoedig
mogeljjk in goeden staat te brengen. Zelfs
wanneer niet tijdig kan worden voorzien in
de behoefte aan uniformen, zullen toch de
reservisten naar de grens worden gezonden.
De vluchtelingen van Candano zjjn te
Canea in 200 Muzelmansche woningen
onder dak gebracht. De sultan heeft 2500
zakken meel gezonden, maar nog steeds
jaar vallende op 2 Febr.) en hierbjj moesten
natuurljjk groote feesten plaats hebben,
waarvoor men in zijn kolossaal huis reeds
allicht denken, dat teagevolge van dit treurig
sterfgeval de haweljjken der beide kinderen
zouden worden uitgesteld, dat althans de
feesten niet zonden doorgaan, maar dat is
Behuwe vrees sprak uit hun blikken. Bell's
gelaat vertoonden een lach van wilden strjjd-
lust en bevredigd wraakgevoel.
»Zoo gaat het ieder, die het waagt zich
tegen mjjn bevel te verzetten. Nog ben ik
Bell Konks, uw aanvoerder
Niemand verroerde zich. Het scheen, als
verlamde de autoriteit, door den grgsaard
zoo lange jaren uitgeoefend, iedere hand.
Een beangstigende stilte heerschte onder
den troep.
Daar knalde van terzjj een schot, door
esn der matrozen gelost. Bell Konks greep
met de hand naar zjjn borst en sloeg
achterover. Frank, toespringende, ving hem
in zijn arm op.
Doch nu was de ban gebroken, het
moorddadige schot schudde den troep wak
ker. De laatste band, die de ruwe harts
tochten nog vermocht te breidelen, was
losgereten. Met woedend gebrul sprong de
mehigte op den officier toe, die, den gewonds
in den arm, met de sabel in de vuist naar
de deur terugweek. Een paar revolverschoten,
snel achter elkaar uit de kamer afgevuurd,
die de dicht bjj zgnden neerwierpen, maakten
het hem mogelgk den ingang te bereiken.
>Naar binnen riep hjj Maggy toe, liet
den gewonde op den vloer gigden, wierp
de voorsten der aanvallers door een sabel
houw van den drempel terug en sloeg
onder het vuur des verdedigers de deur toe.
In het volgend oogenblik had hij met reu
zenkracht de zware kast er voor geschoven.
De eerste aanval was afgeslagen, maar in
dolle woede stormden de smokkelaars op
nieuw toe. B gis lagen klonken tegen deur
en vensterluiken. Reeds bezweek een der
luiken, splinters en glasscherven vlogen
over den vloer, en door de opening werden
brandende fakkels gestoken, die de ruimte
met een dikken walm vulden.
Op den vloer uitgestrekt lag Bell Konks
zwaar ademend neer. Naast hem knielde
Maggy, te vergeefs zich inspannende het
uit zjjn wond vloeiende bloed te stelpen.
Inmiddels was de deur uit de hengsels ge-
geslagesi. Franks gansche herculische
kracht was noodig om den druk tegen da
kast nog een korten tgd te weerstaan.
Doch ook hij voelde zjjn kracht verminderen
bloed vloeide hem langs het aangezicht,
uit een wonde door een bootshaak ontstaan,
die hjj bjj den terugtocht gekregen, doch
in de hitte van 't gevecht nauweljjks ge
voeld haid. Turner was gewond neergestort,
luider luider klonk het triomfgeschreeuw
der smokkkelaars.
»Wij zjjn verloren!* zachte Meiers, ter
wjjl hij;, half gestikt door den rook en
zwaar «an 't hoofd door een brandenden
fakkel (getroffen, in de kamer terugtuimelde.
Op 't zelfde moment zwichtte ook Franks
kracht voor de overmacht. Met een gewel
digen slag stortte de kast voorover en door
den nu geopenden ingang drongen de aan
vallers naar binnen.
(Wordt vervolgd
j jij -grens gezonden, doch men kan niet be-
1 t'l t 1" I V, A mm /f M J .-v M A BA /V Mr v mjm mm r~v M
ttwway-vi.
VAK
