let Land van lleusden de Langstraat en ae leierwoarcL n Uitgever: L. J, VEERMAN, Heusden. M 1582. ZATERDAG IT APRIL 1S97. FEUILLETON VOOB Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.00. franco per post zonda? prgsrcihooging. Afsonderlgke >n a turners 5 oent. =J5ae^H»-~s AdrertentiSn van 16 regels 50 ct. Elke reg<l meer t -/j ct. Grooteletters naar plaatsruimte. Auvertentiè'n worden tot Dinsdags en Vrijdagavond ingewacht. 5SEKHE25 pf.-rawjw Eea r.is door Europa tusschen Goeden Yrydag en Paschen zal ons de overtuiging geren dat het niet de minsten der kunst broeders zjjn, die nan de lijdensgeschiedenis des Verlossers stof ontleenden. Inderdaad is er in ons werelddeel geen museum van «enige beteekenis, dat niet een doek bezit, een episode uit deze geschiedenis voorstel lende, terwjjl tal van kathedralen een der gelijk kunstwerk bezitten. Ons bp deze reis tot de graflegging be palende vinden we het oudste kunstwerk te Klosternenburg bp Weenen. Het is geschil derd door zekeren Nicolaas uit Verdun geboortig. Het telt slechts drie figuren behalve Maria nog twee mannen, gereed het Ipk in het graf te leggen. Dit pracht werk is slechts een eenvoudige illustratie van het verhaal. De rjj van kunstwerken, die de groote gebeurtenis meer dramatisch Opvatten, wordt in de 14de eeuw geopend piet een doek van Duccio, te vinden in den Dom zpner geboortestad Siena. Het ipk is neergelegd, Joseph van Arimathea staat gereed het met Ipnwaad te bedekken. Het is het oogenblik, waarop voor de laatste maal een blik op het geliefde gelaat ge worpen wordt. Alle aanwezigen staan in aanschouwing verzonken, gebogen over den doode. Een der vrouwen slechts uit haar droefheid door gebaren. Het is den schilder Duccio ten volle gelukt het treffende too- neel zoo te schilderen dat ook de beschouwer er door aangegrepen wordt. Naast hem staat de groote Giotto. Zijn schilderp in de kleine kerk St. Maria te Padua beeldt het oogenblik af vóór de graflegging. Rondom bet lpk staan Joseph, Johannes en de vrouwen, het hoofd des dooden rust in den arm van Maria. Diepe smart staat op aller aangezicht te lezen. Geljjk angstig fladderende vogelen bewegen zich engelen in het luchtruim. Dit alles is geschilderd met een eenvoud, kracht en waarheid, die het stuk tot een kunstwerk van den eersten rang stempelen. Ook onze Nederlandsche schilderschool heeft dit onderwerp behandeld. Wanneer we ons naar Antwerpen begeven, vinden we daar in 't museum een doek van Quentin Massys. Deze koos het oogenblik, waarop men gereed staat het lpk in den rotswand te leggen. De doornenkroon is den doode van het hoofd genomen, Maria knielt bid dend naast hem neer, de andere vrouwen 2) Overal wordt hij voor eenen woekeraar, etn harpax gehouden, en de dageljjksche ondervinding bevestigt de waarheid van het: vox populi, vox Dei ia hp een gierigaard en woekeraar, dan js hem ook geen middel te slecht, om zich te verrpken. Ik kan eenig wantrouwen in zjjne eerlpkheid niet onder drukken. »Nooit of nimmer, ik kan het niet ge- loovenU zeide Herinun op eenigszins knor- rigen toon. »Wjj zullen er terstond de proef van nemen,* zeide Lodewpk, de portefeuille uit zjjnen zak halende, »wp zullen den waarden dominé eens narekenen. Gp zult u toch ten naaste bp herinneren, hoeveel gp per jaar van uwen Toogd, als bplage tot uw stipen dium, hebt gevraagd?* >Door de bank zoo wat 200 gulden,* was het antwoord. ,»Dat bedraagt in vier jaren acht honderd fiorpnen, gp hebt de doktershoed verkregen, die u echter slechts weinig geld kostte, daar uwe prjjsvraag bekroond is geworden zetten wjj dus voor promotie- en examengelden twee honderd fiorpnen, dan krjjgen wp eerst duizend florpnen. Gp waart wijders een jaar te Montpelllier, waar gij, naar gp zegt, met betasten de wonden aan handen en voeten. Ook Rembrandt treffan we aan te Mun- cben in 't museum. Hjj breugt ons ia het nachteljjk donker van een rotsholte, door welker opening we in schemerlicht Golgotha ontwaren, Met een lantaren wordt ia de duisternis den weg gevonden en bjj den grilügen schijn der kaars het lpk neergelegd. Vóór Rembrandts tjjd schilderde ook Rafaè'l de graflegging. Zjjn doek is het schoonste der Italiaansche school en munt uit door fijnheid der figuren. Het is het eerste waarop het dragen van het lpk wordt voorgesteld. De Louvre te Parjjs bezit een doek van Titiaan, welke meester minder gestreefd heeft naar schoone vormen, dan naar stem ming. Terwijl de mannen het ljjk dragen en op 't punt staan het in het graf neer te leggen, werpt Maria een laatsten blik op den doode. In nog donkerder omgeving dan Rem brandt heeft Murillo het onderwerp behan deld voor een klooster te Sevilla. Daar wordt de nachtelpke duisternis slechts afge broken door een zwak schemerlicht, waarin men Maria ontwaart, het hoofd haars zoons op den schoot dragende, en een engel, die weenende dit droevige tooneel gadeslaat. Deze voorstellingen in kleuren van Rem brandt en Murillo sluiten de rij van kunst werken, waarop de graflegging des Heilands voorgesteld wordt. Binnen eea halve eeuw hebben de grootste meesters, ieder op zjjn wjjs, naar hun beste krachten en met heiligen ernst aan deze stof gearbeid. Na hen scheen de kunst uitgeput te zijn. Die der 18de eeuw heeft niets voortgebracht wat in de schaduw van vorige eeuwen kan staan. En toen in den aanvang dezer eeuw, ernstige kunstenaars zich inspanden een nieuwe kerkeljjke kunst in 't leven te roe pen, wisten ook de besten onder hen voor de graflegging geen anderen vorm te vinden dan een omzetting, een omschrjjving van wat Rafaël en anderen reeds zoo indruk wekkend hebben gewrocht en aan alle nadoenerjj ontbreekt innerlpke kracht. ESixitenlzxrid. Langs de Seine-kaden te Parijs voer een roeibootje, waarin twee jongens en een meisj°. Het is gevaarlijk varen tusschen de vele stoombooten door in den snellen stroom. Door een sterke deining sloeg het bootje om. De twee jongelui grepen het meisje en zwommen naar den kant, toen er een bateau- omnibus aankwam, die niet tijdig genoeg al uw heen en weder reizen slechts zeven honderd florijnen hebt gebruikt. Sedert twee jaren praktiseert gp hier als doctor, leeft uiterst zuiuig en afgezonderd zoo als altoos, en ik maak het ruim, wanneer ik voor deze beide jaren weder acht honderd florpnen zet, hetwelk gij echter niet eens hebt kun nen gebruiken, boe duur overigens het ver- bljjf in de residentie ook zpn moge. Zoo zouden wij dan met alles en alles de som van 2500 florpnen bijeengebracht hebben, en tevens gevonden, dat gp in de vier eerste jaren niet eens den interest van uw kapitaal hebt verteerd. Hoe is deze rekening nu met die van uwen voogd overeen te brengen.* »De schpn is wel is waar tegen hem, dit geef ik toe,* zeide Herman, >maar hp heeft mp ook boeken, instrumenten en meubelen verkocht, toen ik nu twee jaren geleden, mij als doctor vestigde. Boeken en instrumenten kosten, zooals gij weet, veel geld.* »Uwe ganschs biliotheek daar met al uwe instrumenten, zpn nog bp lange na geen duizend florpnen waard, en deze meubelen zpn niets dan prullen, welke mpnheer Schim mel van den zolder heeft gehaald,* zeide Lodewpk, »gij zjjt nog te vreemd in de wereld, beste vriend, gij kent de menscnen nog niet genoeg, vermits gij hen neemt zooals zij behoorden te wezen, «n niet zoo als zjj zpn. Verzuim vooral niet uwen voogd rekenschap af te vorderen, weerleg zpne schaamtelooze verklaring met de kwitantien, die gp hem gegeven hebt, als ook met uw dagboek -Awtwt«Irifp* *•-«- kon stoppen, Een van de studenten gre^p den houten rand van da stoomboot j maar de andere stp lent en het meisje raakten er onder. Het water werd roodgekleurd en na eenige minuten werden tweeljjken afgrpgeljjk verminkt door de schroef, opgehaald. De aldus om het leven gekomen jonge man was een student in de mediopnen, die juist zpn eindexamen achter den rug had en Pa rijs en het meisje dat hem gedurende zjjn studiejaren gezelschap gehouden had, zou verlaten. Men was overeengekomen nog eens samen een watertochtje te makende laatste tocht! Nu moest d9 vriend het on geluk gaan mededeelen aan de moeder, die haar zoon uit de hoofdstad kwam afhalen. Het vergaan van de Ville-de-St. Nazaire* wordt toegeschreven aan het stooten van het schip tegen een onder water verborgen wrak. Misschien dat men nu door het onnoemlpk ly den van de schipbreukelingen der Ville- de-St. Nazaire* er eindelijk toe hesluiten zal, deze gevaarljjke wrakken op te ruimen. Tel kens en telkens heeft men er op gewezen, dat de wrakken vooral van met hout geladen schepen, die ten laatste zoo verweerd worden, dat de kijkuit op de schepen ze niet meer onderscheiden kan, maar niet tot onheil van de scheepvaart voort kunnen bljj ven dobberen. De oorlogsbodems van de groote zeemogend heden zouden de wrakken moeten vernielen dat was meteen een goede schietoefening. En zoo heel moeilijk zal het niet zijn, de wrakken op te sporen. Lloyd heeft lijsten van gesignaleerde wrakken en van de plaatsen waar zij het laatst gezien zpn. Het is niet te berekenen hoeveel zeerampen al bewerkt zijn door die drijvende klippen. Van de »Ville-de-St. Nazaire* gesproken, de prins van Monaco heeft er bij de »So- ciété-transatlantique* op aangedrongen, dat een streng onderzoek worde ingesteld welk stoomschip het geweest is, dat door een der booten aangeroepen is, de schipbreukelingen gezien heeft en toen doorgevaren is. Te Frankfurt a/M. komt in den laatsten tjjd herhaaldéljjk zelfmoord onder school jeugd voor. Onlangs schoot een leerling, die bjj het eindexamen niet slaagde, zich dood nu deed dit een 16-jarige leerling, die een ongunstig >Osterzeugniss< gekregen had. De laatste is een zoon van den bekenden baszanger aan de Opera, Paul Gresft'. 't Geval wekt groote deelneming. Donderdag heefr, een ontploffing in de mijn van Oberhausen (Rjjnprov.) groote ontsteltenis in die streek tewee^gebraeht. en in mijn dagboek heb ik aan niets minder gedacht dan aan het invullen mijner ont vangsten en uitgaven!* hernam Herman. >Indien hjj mjjn geld noodig heeft gehad, dan gun ik het hem vari ganscher harte. Hij heeft veel kinderenzpne zonen hebben veel geld noodig, hjj zal er meer dan ik om verlegen geweest zjjn.* »Ach! die heilige onnoozelheidzuchtte Lodewpk, »laat u door uwe goedhartigheid niet tot zulk eene verkeerd geplaatste edel moedigheid verleiden, g|j hebt het geld voor het oogenblik veel meer noodig dan hjj, die zpn vaste inkomen heeft. Klaag hem aan, uw goed recht moet zegevieren.* Hoe zoude ik hem kannen aanklagen Wie zou mp arm en onbekend mensch, gelooven tegc-noter den ter goeder faam staanden predikant,* zeide Herman; »en gesteld eens, dat ik recht kreeg, wat zoude ik dan kunnen vorderen?* »Dat de dominé afgezet werd met verlies zpner burgerljjke eer!* »Neen, daarvoor beware mp de hemel, ik wil liever arm zjjn, dan dit op mpn ge weten hebben!* »Welk een tegenstrijdigheidGp schreit over uwe armoede en hebt toch niet den moed dengene, die n klaarblpkelpk bedrogen heeft, te ontmaskeren. Geloof mp, de dominé, die maar al te goed weet, hoezeer men zpne hebzucht en huichelarjj doorziet, zal het niet tot eene klacht laten komen, maar op bedreiging van gerechtelijke vervolging u het uwe terug geven; want zulke lieden Da oorzaak is nog niet bekendwel weet men, dat mjnstens tien personen bjj het ongeluk hit leven verloren. Men zegt, dat de Duitsche Keizer, gevolg gevende aaa een beroep van Mezr. Drey fus, rechtstreeks op hem gedaan, aan de Fransche Regeering heeft te kennen gege ven, dat Kapitein Dreyfus nooit eenigFransch militair geheim aan de Duitsche Regeering heeft verkocht. Voor een politiehof te Norfolk werd dezer dagen door een vader een onderwjjzeres gedaagd, omdat zjj zjjn kind mishandeld zou hebben. Het bleek, dat de onderwjj zeres een nieuwe straf had ingesteld voor het bezigen van gemeene taal. In tegen woordigheid van de klas wordt het kind, dat leeljjke woorden heeft gezegd, de mond met zeepwater uitgewasschen. Dat was ook met het kind van den aanklager gebeurd. De bestuurders der school verdedigden hun onderwjjzeres en noemden haar middel tegen onvoegzame taal het beste dat zp kenden. De magistraten spraken de gedaagde vrjj. Wjj hebben meermalen gewag gemaakt van de treurige gevolgen, welke de gewei dige krachtsinspanning om Cuba en de Filippijnen te onderwerpen, inzonderheid de onttrekking van jonge krachten aan landbouw en njjverheid, voor Spanje zelf heeft. Van den toestand in Catalonië wordt thans een beschrjjving gegeven, welke aanduidt dat die groote nijverheids-provincie haar ondergang te gemoet gaat. Haar weve- rjjen, zoo luidt het in het rapport van den Engelschen consul te Barcelona, werken slechts met de helft van het personeel, soms met een derde en dan nog voor het grootste deel slechts de helft van den gewonen tijd. En het gebrek zou zelf3 nog grooter zjjn dan het al is, als niet juist de krachtigste mannen waren weggezonden en de gezinnen dientengevolge minder noodig hadden. In verschillende dorpen zjjn er slechts grjjs- aards over, met wiö de vrouwen en kinde ren wonen en die gezameljjk het werk dat in dé? gemeente gedaan moet worden, ver richten. Catalonië is voornaraeljjk van de koloniale markt afhankeljjk en deze is voor het oogenblik zoo goed als verdwenen. De Times* deelt eenige nadere bijzon derheden mede over wat het blad het her leven der nihilistische beweging in Rusland noemt. Een Russisch Vorst zou in een samenzwering betrokken zpn; in zpn paleis werd een geheime drukkerij gevonden en een massa oproerige lectuur. Jongelieden 4IUM. UMM'M 11 geslepenheid, uiterst lafhartig.* Daartoe kan ik nog minder besluiten, want dit zou men afpersen kunnen noemen zeide Herman. »Dan zal ik het in uwen naam en in uw belang doen,* viel hem Lodewpk vol edele verontwaardiging in de rede. >Dan houden wjj op vrienden te zpn antwoordde Herman snel en op vasten toon bedenk dat gjj zoodoende uwe toekomst op het spel zoudt zetten, want de dominé heeft zitting in het consistorie. Heeft hp mp bedrogen, dan leeft er immers nog een Hoogere Rechter over hem, dien hjj nimmer ontgaan kan. Ook treur ik niet over het verlies van mjjn geld, het welk mjjae ouders voor mp bespaarden, maar alleen daarom, dat ik zelfs van mjjaen voogd verwijtingen moet hooren over eene zaak, welke mp zelve het grootste verdriet ver oorzaakt, hoewel mpn geweten mp zegt, dat ik er geene schuld aan heb. Ik heb geene moeite noch arbeid gespaard, om mp eene praktpk ta bezorgenik heb ook inderdaad patiënten genoeg, maar het zpn arme lieden, welker ellende mij dikwpls zoozeer treft, dat ik het weinige, hetwelk ik bezit, met hun deel, en van elk honorarium per se afzie; of het zpn jonge wellustelingen, die ik slechts behandel, omdat zjj mjjne hulp behoeven; hoewel zjj dezelve onwaardig zpn. Al deze lieden kuunen mp dus niet betalen, maar zp zpn mp allen ten hoogste dankbaar en genegenzjj brengen mij bloemen qn vrach ten, of zingende vogels, of wat zjj anders van beiderlei kunne ajjn gearresteerd cn ook een Staatsambtenaar, In Zuid-Afrikaansche kringen aobjjnt j men uiterst weinig vertrouwen te hebben in het middel tegen de runderpest, dat pro fessor Koch heet gevonden to hebben. Het vee, waarop zjjn middel is toegepast sterft bjj honderden De »New-York Herald* bljjft nog altjjd berichten zenden over de zonderlinge ver schijning van zonderlinge lichten aan het hemelgewelf, waargenomen te Chicago. Reeds vier weken lang bljjken de steden tusschen Omaha en Chicago in opstand te zjjn geweest door dat zonderlinge lichtver schijnsel dat uitstekend schjjnt te worden bestuurd en ronddraait in cirkels en allerlei figuren maakt over een afstand van een halven mjjl. Vooral des nachts moeten die lichten een spookachtigen indruk maken Dagen lang was de bevolking van Chi cago ia spanning gebracht over deze zonder linge gebeurtenis en allen zagen gedurende de laatste twee weken met spanning naar het uitspansel. Maar toen eenmaal het ver- scbjjnsel zich vertoonde, waren ook reeds de fotografen by de hand, en zjj moeton twee goede reproducties van de zonderlinge ge beurtenis genomen hebbeD. De correspondent van de »Hèrald« heeft de negatieven dezer reproducties gezift n De beweging van dat luchtschip want het schjjnt een luchtschip te zjjn wordt teweeggebracht nóch door zeilen, noch door vleugels. En allen verklaren, dat zjj door een verrekjjker den omtrek van een man hebben gezien, die bewegingen maakte, alsof hjj het schip bestuurde Hst bovenste deel van het gevaarte had den vorm van een sigaar, waaraan een licht lijstwerk was vast gemaakt. In dat lijstwerk zat een man en aan dat lijstwerk was een roer vastgemaakt. Het lijstwerk scheen te bestaan uit wit metaal. Natuurljjk verdiept men zich in allerlei gissingen, omdat niemand met juistheid weet te vertellen van waar die vreemde lichten komon. Er zpn er, die beweren, dat dit buitengewone luchtschip ean uitvinding is van zekeren Clinton uit Omaha, die zijn vindi ng de volgende week zal tentoonstellen. »Het verschpnen van den uitvinder en van zpn toestel wordt met spanning tegemoet gezien*, zegt de >Herald. Over de resultaten van dr. Yersin's serum tegen de pest, ontvangt de »N. Y. Herald* een telegram uit Bombay. De waarnemingen posh kunnen zij mij niet helpen. Ik heb de volcloendste getuigschriften, heb reeds vele bels.ngrpke zieken genezen, maar desniet temin zpn alle pogingen om eene aanstel ling; als officier van gezondheid te bekomen, mislukt. Ik kan niet kruipen, niet de la keien of kameniers omkoopen, of uren lang in de antichambre wachten, totdat het den eenen of anderen gelegen komt, mjj eenige mi uuten aan te hooren, en op snauwenden toom af te vragen, wat ik wil. Ik heb da vernedering ondergaan, te moeten zien, hoe lisden aan mp worden voorgetrokken, die, met zeer middelmatige testimonia, recht streeks van de akademie kwamen, en aan zie nip ke staatsbetrekkingen bekleeden, maar de ouderliefde verbiedt mjj hen het hof te ma,ken, die mjjnen vader zoo schandelijk bejegenden. Mpn vader was de zoon van eeu aanzienlpk staatsbeambte, kundig, op recht en nauwgezet; zpne kundigheden had den hem reeds eene aanzienlijke aanstelling doen verwerven, toen hij het besluit nam eeu meisje te huwen, dat van geringe af komst, door hare voortreffelijke zielshoeda nigheden eenen onweerstaanbaren indruk op hemi had gemaakt. Hg had aan hare ster vende moeder beloofd haar te zullen huwen zoodra het verkrijgen eener aanstelling hem doarto'b de noodige middelen zoude ver schaffen; en hjj hield zijne belofte, ofschoon zijn oudste broeder, en zijne eerst kort te voren in den adelstand verheven neven, Caarover laid schreeuwden, en hem met hanne wraak bedreigden.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1897 | | pagina 1