el Land van Hensden en Altena, de Langstraat en dc Bommelerwaard. Brieven uit Indië. FEUILLETON, Uitgever: L.. J. VEERMAN, Heuaden. M 158T. WOENSDAG 5 MEL 1897. Ukid van alth^- De oorlog in het Oosten. voor O Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 1 1.00. Franco per post zonder prjjsvei hooging. Afzonderlijke Hammers 5 cent. WW &SW.HI •4*IL Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 7l/j ct. Groots letters naar plaatsruimte. AdvertentiSn worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. -Ï335 XVII. Thnns moest nog da duivel gebannen worden en trokken een paar man de nis in om met bezems enz. dat heer te verjagen, ongeveer op dezelfde wjjze, als de buisjongens de bedden van muskieten zuiveren, lion lom en op de kist werden nu massaas papier en thee gegooid, waarna de deur gesloten werd. Boven op bet heuveltje, dat de nis vormt, werd nu een hoop zilver- en goudpapier verbrand en werd door iederen aanwezigen Chinees daar iets bjjgedaan en in dat vuurtje werd ook de koplooze haan geworpen. Hier mede was de plechtigheid nfgeloopen en kon ieder zjjns weegs gaan. Voorbij het sterfhuis terugkomende zagen we daar eene zeer groote tafel gedekt staan, altjjd nog met die 4 lichten er op, welke tafel er nog een week of 3 bljjft staan, doch waarvan niemand iets gebruiken mag, want nu is men in den ronw. Rjjke Chineezen hebben hunne doodkist reeds jaren voor ze dood gaan in huis en o. a. Li-Hung-Tjang, die Europa bereisde, had ook zjjne doodkist bjj zich. Een be grafenis van zulk een rjjken Chineesch kan soms tot f 25000 toe kosten. Het Chineesche Nieuwjaarsfeest duurt 14 dagen, in welken tjjd zij bepaald feestvieren en niet werken. lederen dag hoorde men in de Chineesche kamp op verschillende plaat sen gamelangs aan den gang en bewees het voortdurende vuurwerkgeknetter dat er nog altgd feest was. Door de Tjap mo geh wordt dit feest besloten, op dien dag trekken de Chineezen 's avonds ruim 6 uur naar hunne kerk en brengen daar alles, wat ze in den optocht willen medenamen. Ten ruim half zeven worden de afgodsbeelden uit de k irk gebaald en vangt de groote optocht aan. Een groote draak van papier of linnen gemaakt, een ding van wellicht een paar honderd meter lang, wordt in triomf door do stad gevoerd, voorafgegaan, omgeven en gevolgd door hoopen Chineeschen, die fakkels dragen, muziek maken of zoo iets. Men begrgpt, hoe dat gaat. Onder dien draak loopen op bepaalde afstanden koelies, die met een stok het papier in de hoogte houden en houten of ijzeren bogen maken, dat de ronde vorm behouden blijft, op de plaats waar een man loopt, brand ook een lichtje er in, zoodat het geheel een erg aardig effect maakt. Verder zjjn er nn Chineezen, die een grooten drakenkop of 7) »Juist hield ik mg met u bezig, mjjn jongen*, zeide Herman. »In dezen raadsel heb ik je een nitzet gegeven, gjj moet thans weder vertrekken, hoe ongaarne ik ook van je scheid, want gjj zjjt mg als tot een broeder geworden; ik ben echter niet rjjk en kan geen groote uitgaven bestrjjden. Ik heb u geleerd, wat voor uw tjjdeljjk on eeuwig welzjjn noodig en dienstig kan wezen, ik heb intnssshen ook voor de middelen tot uw verder voortkomen gezorgd, hier hebt gg kleederen en linnengoed, hier zjjn f 20, welke goede lieden voor u bijeenge bracht hebben; voorts goede boeken, welke uwe kundigheden vermeerderen en nw hart veredelen zullen, wanneer gg er een goed gebruik van maakt; en vervolgde hg, ter wjjl hg een doek oplichtte die oter een lier gespreid was, hier is het instrument waarnaar gg zoo lang hebt verlangd, en een vaatje inkt, waarmede gg handel kunt drjjven. Ik geef u deze lier, opdat zjj u genoegen kan gevan en gg er geld mede kunt verdienen. Zing de liedjes uwer ge boorteplaats voor hen die n booren willen, nia&r verlaat dit onzekere bedrijf zoodra gij in staat zgt met uwe kundigheden uw zoo iets op hun hoofd zetten en alzoo don tocht medemaken, terwjjl achteraan nog een slang van kleine atmeting wordt mede gevoerd, We zngen verder nog een schuitj op een wagen, terwijl geheel achteraan drie afgodsbeelden gedragen werden. Het was dien avond bjjzonder mooi weer, wat de Chineezen xelt allertreurigst vonden, want regen op hunne feesten belooft zogen op hun arbeid. Die optocht, waarbij de Chineesche muziek een vervelend geluid maakte, trok allereerst naar den kapitein Chineesch en van daar naar den resident, op het plein voor het residentiehuis mogen volstrekt geene inlanders komen en daar hebben dus de Europeanen eens uitstekende gelegenheid tot kjjken. Bjj een Chineesch feest behoort eten en vuurwerk en bjjna bjj ieder Chineesch huis zag men in de voorgalerij een tafeltje staan met eetwaren er op en altgd pronkte daar een klein hondje van deeg of iets derge- ljjks vervaardigd. Men wete nl, dat honden- vleesck voor een Chinees de grootste lek- kernjj is en dat hem het gebruik van runder- en paardenvleesob ten strengste verboden is, als zjjnde dit afkomstig van nuttige beesten. De Cbineeezen houden er een eigenaardig vuurwerk op na. Heeft men bjj ons zevenklappers, zij hebben honderd en duizendklappers, nl. kolossale lange rissen mortjons (een soort voetzoeker) die boven in een boom geheschen worden. Steekt men nn de onderste aan, dan brand bet succes sievelijk naar boven toe en iedere mortjon op zijne beurt gaat af. Als de ris goed lang is, duurt het wel een minuut of vjjf voor bjj gehael is opgebrand en is bet een voortdurend geknetter. Nu, die optocht dat gaat de geheele stad door, doch voornamelijk door de Chineesche kamp. Het eten buiten de huizen staat voor de lieden klaar, ieder die wil, mag wat van de tafeltjes wegnemen, doch natuurlijk zijn het alleen landgenooten die zulks doen en als de afgoden voorbjj komen, wordt het vuurwerk ontstoken en daar bjjna elk huis, waar Chineezen wonen, zulk een ris heeft hangen, is dat een oor- doovend geraas. Na afloop vin den tocht worden de afgoden weer naar de kerk teruggebracht en den volgenden dag is er van feeststemming niets meer te merken. Men houdt zich hier tegenwoordig met een soort liefhebberij bezig. Men ziet telkens in de couranten stokken, waarin ééne of meer letters in het geheel niet voorkomen. Hoe meer letters dus weggelaten worden, hoe fraaier, hoe edeler de stjjl. Hoe gemak- Niets is verfoeieljjker dan te bedelen, wanneer men zgn brood verdienen kan; niets strekt meer tot eer dan vljjt en spaar zaamheid Maak u het onderricht waardig, hetwelk ik u gegeven heb, door hetzelve getrouw na te volgen. Zoek steeds moer te leeren, want slechts door te leeren wordt men volmaakter. Ga thans waarheen gjj wilt en denkt nw geluk te kunnen vestigen. Ten einde gjj niet genoodzaakt zult wezen terstond reeds uw kapitaal aan te spreken, neem daarvoor nog deze kleinigheid als reisgeld.* Hjj was niet in staat meer te zeggen; aandoening en smart wegens zjjn onvermogen, om aan den knaap meer te doen, waren oorzaak, dat zgne stem wei felde en zgne oogen zich met tranen volden. >Goede, beste heer!* sprak de knaap weenende, terwjjl hjj voor zgn weldoener op de knie viel»De goede God moge u beloonen!* Ook hg was niet in staat een woord meer te sprekenmaar zoo hem al de woorden ontbroken, zijn blik sprak toch des te meer. Hjj moest zich eerst met het denkbeeld eener scheiding gemeenzaam maken, voor dat hg het besluit vormen en uitspreken kon, vooreerst zgn heil in Rusland te be proeven. Met een beklemd hurt deed Herman den knaap des middags nog een eind weegs uitgeleide. Herman sleet vijftien treurige maanden na het vertrek van den kleinen Savoyaard. kelijk kan men die veredeling in eens tot bet maximum brengen, door eenvoudig een wit velleije postpapier te verzenden. Dan zijn alle 2G letters van het alphabet gesup primeerd en is dus de stijl allerveredelst. Echter begrjjpen we tot nu toe de aardig heid of k?t nub vau die liefhebberij, die zelfs vrij algemeen wordt nog niet. Een ieder weet, wat eene receptie is en ongetwjjfeld zullen allen, die deze brieven Lzen, wel eens op eene receptie geweest zjjn, doch hier op Java verschillen de recep- fiis zoozeer van die in Holland, dat we het wel der moeite waard achten te besehrjjvr-n hoe dis hier toegaan. Slaat men eene In dische courant op, dan zal men steeds van de plaats, waar ze gedrukt wordt, kun nen lezen, dat de resident receptie houdt bijv. den 2den en 4den Zaterdag van iedere maand, in den vooravond; de kolonel bijv. lederen Woensdag iu den na-avond enz. Eene na-avond-receptie begint ten ruim 9 uur en gewoonljjk wordt daar gelegenheid gegeven om een kaartje te leggen, zoodat die doorgaans nog al lang duren en het beter zou zgn, om te praten van een speel- avondja. We willen ons nu echter speciaal bezighouden met eene vooravond-receptie ten residentshuize. Daar deze dagen vast be paald zgn, moet er natuurlijk publiciteit aan gegeven worden, als de receptie om eene of andere reden geen voortgang kan hebben. In plaatsen, waar eene courant verschijnt geschiedt dit, door zulks daarin aan te kon digen, terwijl op andere plaatsen in dat ge val circulaires worden rondgezonden. Een vooravond-receptie begint om 7 uur en we moeten dus maken, dat we uiterljjk 10 min. na zevenen aan de residentswoning aanwezig zgn, waar we in de voorgaierjj door den resident zelve ontvangen worden en door hem worden voorgesteld aan zgne echtgenoot en verdere familieleden, die ter receptie tegenwoordig zjjn. Het aantrekken van een zwart, gekleed costuum is hierbjj vereiachte. Men maakt even een praatje met den resident, doch andere bezoekers komen woer opdagen, zoodat deze vooralsnog geeB tgd heeft om een bepaalden boom op te zetten. We zoeken dus ons heil bjj een anderen gast, groeten de bekenden, die mede op receptie zgn of knoopen nieuwe kennis makingen aan. Een bediende is intusschen reeds bjj ons verschenen om ons eene sigaar en een lucifer aan te bieden. Langzamerhand zetten zich de heeren hier of daar om eene tafel neer, terwjjl de dames meer een kring vormen rondom ds echtgenoote van den resi- lot van den armen jongen, pjjnigde hem niet minder dan de van dag tot dag, van week tot week merkbaar wordende vermin dering vau zgn laatste vermogen. Lodewjjk, zgn vriend, deed wat bjj kon om den al te sehroomvalligen Herman tot het in leveren eener aanklacht tegen den vroeg- prediker Schimmel te bewegen. Herman ging daar eerst toe over, toen zijn geld op een weinig na verteerd was. Eerst beproefde bjj op raad van zgn vriend, een br.ef aan zgn gewezen voogd te schrgven, waarin bij hem zonder omwegen verklaarde, dat hij onmogelijk gelooven kon, dat, bjj zgn eigen geringe aaavragen en behoeften, het ge heele vermogen zjjner ouders reeds verteerd zon zgn en hem vermaande van zgne ad ministratie nauwkeuriger rekenschap af te leggen, bjjaldien hg niet wenschte zich met eene gerechtelijke aanklacht bedreigd te zien. Maar de beide vrienden haddén met geen nieuweling te doen, die zich door be dreigingen schrik liet aanjagen. De heer Schimmel bracht eene rekening en verant- woordingsacte op het papier en zond deze door een advocaat aan zgn vorigen pupil) die hem met een proces van injurie be dreigde, hetwelk Herman zoo verschrikte, dat hg terstond zgn brief herriep. Hjj had znlk een afkeer van rechtszaken, dat hg liever onrecht leed dan zgn naam in een proces te doen voorkomen. Men kon den jongen doctor van licht zinnigheid beschuldigen, wjjl hij zich zoo weinig om zjjn eigendom bekreunde, maar dent. De resident zelve zet zich nu eens hier dan eens daar neder en knoopt m9t dezen en genen eeu gesprek aan. Onderwjjl worden verschillende drankeu, als whiskey-soda, port en een bittertje gepresenteerd, Zoodra ten 8 uur het avondsohot valt, begint er leven in de broawerjj te komen. Enkele dames geven hunnen aohtgeuooteu een teeken dat het tijd is om heen te gaan en op hetzelfde oogenblik staan allen op, de rjjtuigen komen voor, men neemt afscheid van den resident en diens familie en de receptie is afgeloopen. Men gaat zoo spoedig mogeljjk naar huis om het zwarte pakje voor een luchtiger gewaad te verwisselen en heeft juist den tgd om voor het eten nog even te kunnen uit blazen. Het Nieuwjaarsfeest schijnt bjj de Oos- tersche volken een der grootste feesten te wezen. We zagen de Chineezen, ter gele genheid van de jaarswisseling 14 dagen lang feestvieren en de Javanen doen voor ben niet onder. De laatste maand van het Ja- vaansche jaar is de poeassamaand, de groote vastentjjd. Tusschen des morgens 6 en des avonds 6 mogen ze dan absoluut niets eten en niets drinken en het ia nataurlgk, dat ze dit dus des nachts doen en daarvan is al weer een gevolg, dat ze die maand over dag minder geschikt tot werken zjjn dan anders. In de laatste week van het oude jaar, doen ze dan ook maar weinig meer en het is dan gewoonte, dat ze eene maand of een paar maanden voorschot van loon krjjgen om op Nieuwjaar vuurwerk te kun nen afsteken en een nieuw pakje te kunnen koopen, want deze beide zaken zijn voor den Javaan op Nieuwjaar onmisbaar. Dag en nacht door hoorde men de laatste dagen het afsteken vaa vuurwerk eu meestal zware knallen als van een kanon, zoodat het ver scheidene nachten achtereen gebeurde, dat slapen bijna onmogeljjk was, daar men ieder oogenblik wakker schrikte. Op den Nieuwjaarsdag gaat de Regent, d. i. de hoogste Javaansche autoriteit, de tusschenpersoon tusschen Hollandseh gou vernement en inlandsche bevolking, den resi dent mededeelen, dat de poeassa geëindigd is en een half uur later gaat dan de resident met groot gevolg van ambtenaren en par ticulieren, allen in groot gala of iu rok en witte das den regent nieuwjaarwenschen. Gewoonljjk geeft deze dan op den avond van dien dag een thé dansant, waar dan zoowel Europeanen als Javanen genoodigd worden. voor eerljjk te houden. Men zou het ver kwisting kunnen noemen, dat hjj zgne middelen zoo geheel en al nitpntte, maar ook hierin was hij te veraehooneu. De keizer van Frankrjjk, die^eerst korte lings het Rjjnvcrbond gesticht had en het oude gebouw van het heilige Roomsche rjjk had doen instorten, gaf al te duideljjke bljjken, het noorden en noordwesten van Duitschlaud deu oorlog te zullen aandoen, en het, zooala hjj voorgaf, ontrouwe Pruis- sen te tuchtigenook voor de troepen van Herman's vaderland stond het te wachten, dat zjj op voet van oorlog zouden gesteld worden en hjj had den voor hem zoo zuren stap gedaan te antichambreren. Zgne aka- demievrienden, die hem door maagschap of betrekkingen van nut konden wezen, hadden, door Lodewjjk daartoe aangezocht, hem hunnen bjjstand beloofd, en de minister van oorlog had den bescheiden jongman de meeste hoop gegeventoen echter het oogenblik daar was en da ljjst der nieuw- benoemden in de dagbladen verscheen, zocht hg vruchteloos daaronder naar zjjnen naam; velen waren hem voorgetrokken geworden, welke hg in jaren, ondervinding, kundig heden en zedeljjk gedrag ver overtrof, en Herman werd het niet onduideljjk te kennen gegeven, dat zgne nabestaanden hem ver loochend en op deze wjjze het door den minister in hem gestelde vertrouwen, het welk hem zgne goede getuigschriften aan vankelijk hadden doen verwerven, hadden ondermjjnd. Zulk eene verongeljjking grieft Aiorw vftrnifttiert het zelfvertrouwen en De Javaantjes, het is bek-nd, zullen Diet werken als de nood hen niet dwingt, en dns hebben ze ook na Nieuwjaar nog eenige dagen dat ze niets uitvoeren, doch zachtjes aan gaat de nood dwiHgen. E^rst gaan de nieuwgekochte zaken naar het pandjeshuis en als ook dat geld op is trekken ze weer aan het werk, T. v. d. B, Buitenland. Belangrjjks is er in het Oosten in de paar laatste dag8n niet voorgevallen. Men kan dus volstaan met enkele korte be richten, welke in de bnitenlandsche bladen voorkomen, en waarvan b>t belangrjjkste in de mededeeling: dat, Lord Salisbury aan de Groote Mogendheden liet voorstel heeft gedaan, om in Parjjs een comferentie te houden, om te beraadslagen, welke maat regelen er moeten worden genomen tegen over den oorlog lussehen Griekenland an Turkjje, De »Gaulois« verspreidt het gerucht, dat prins Constautj]n op het Hogaeld moet zgn gesneuveld v r r: De admiraals ••"be:, te Paleok<stiO een samenkomst gehad met de hoofden der op* standelingen. 9e admiraals beloofden dezen een algeheele en volledige autonomie roor Creta, terwjjl de ben< vu het hoofd hunner regeering, tor g zal worden onderworpen - de o ver tegen woord igin g. De opstandelingen hebben een einde ge maakt aan de discussie door bun leua te herhalen: annexatie of ie dood! Te Rome is bericht ontvai it, wan neer Griekenland er toe besluit om de ios- schenkomst van Europa te vragen, zjj zich alleen zal wenden tot die Mogendheden, welke blijk hebben gegeven van haar sym pathie; dus tot Engeland, Frankrjjk en Rnsland. In een gevecht, hetwelk heeft plaats ge had bjj den zjjtak aan den spoorweg naar Yalestino hebben de Grieken schitterende resultaten verkregen. Vier escadrons maakten een charge op de Turken, die zware verliezen leden onder het vuur der artillerie en in fanterie. De artillerie vuurde met schroot. Het gerucht loopt dat de Grieken die thans op Creta zjjn, teruggeroepen zjjn om mede te werken tot de verdediging van het vaste land. De insurgenten zouden verzwakt de veerkracht der ziel. »Neen riep Herman Walden nit, toen hg het voor hem zoo noodlottige nieuws blad nederlegde; >neen! langer houd ik 't in het vaderland niet uit, het stoot mg van zich. Zou mg het voorbeeld van den jongen Savoyaard niet tan voorbeeld strekken Zou het ook de vinger Gods zgn? Wanneer de knaap met zjjae weinige kundigheden zich in de wereld waagt, dan kan ik voorzeker wel met meer vertrouwen mjjne geboorte plaats den rug toekeeren. Rusland of Noord- Amerika zjj het dosl mjjner ballingschap. Ergens toch zal ik wel een plaatsje vinden!* Hjj vroeg «enige bejaard» lieden om raad, die hiermede vrjjgeviger waren dan met bjjstaud en dezen raadden hem eenparig Rusland aan. Bjj sprak met den Rnuischen consul aan dit hof en deze, een menach- lierend man, ondersteunde hem krachtdadig bjj zgne regeering, daar hem zoowel ds getuigschriften als het gedrag van dei jongen man bjjzonder voor hem innamen. Voordat echter de pogingen van dea consul eenig gunstig gevolg hadden, zag Herman zich genoodzaakt schulden te maken. Zoo zat hjj op zekeren dag op zgn kamertje en bracht zgne verzameling van nutaraliën in orde, toen de vrouw, bjj welke hg zgn intrek had genomen, en die hij twee maanden huur schuldig was, binnentrad. Reeds aan de manier, waarop zjj dit deed, vermoedde hij weinig goeds. Wordt vervolgdJ mil HET LAATSTE BESLUIT. i\U niAnop.hpn

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1897 | | pagina 1