Hel Lam! van Heusden en Altena. de Lansfslraat m de Bonimelerwaard len Stiefkind. FEUILLETONo Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. M 1588. ZATERDAG 8 MEL 1897. "V erg-elding'. land van altena. 1 H1 Yv'< VOOR Dit blad verschjjat WOENSDAG en ZATERDAG. AbonneiaentsprgB: per 3 maanden f l.OO. franco per post zonder prpreihooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiè'n ran 16 regel* SO ct. Elka rtgej meer 7ct. Groote letters n&ar plaatsruimte. Advertentien worden tot Dinsdag- an VrjjdEgwoEJl ingewacht. Van bun 6de of 7do jaar af zij» onze kinderen voorwet pen van belangstelling voor allen, aan wien 't verschaffen van onderwijs is opgedragen. In den aanvang door de gemeente of particulieren voort geholpen tot zooveel of zoo weinig als ze noodo in 't maatschappelijk leven missen kunnen, neemt het rjjk of alweder de gemeente ze op binnen de muren van hoogere burgerschool of gymnasium, waarna nogmaals het rijk zich over hen ontfermt en de poorten der academie opent. Zoover brengen 't echter slechts de uit stekenden en de gefortuneerden. Do massa moet zich vergenoegen met hst ouderwijs, door de lagore school verschaft tussehen het 6 ie en 12de tot 141e jaar. Veel is dat niet en daarom dienen èa staat èu gemeente èu particulieren te zorgen, dat 't althans zoo goed mogelijk is. Ieder kent 't grond wetsartikel dat spreekt van ons onderwijs als een voorwerp van re reeringezorg. Tot, heden toe echter heeft ■ie w 'e v^r nog niet knnnen inzien dat dit onderwijs ook vóór het 6de levensjaar moet verschaft warden. De wetgever denkt zich onrWwjjs als een bijbrengen van kun digheden en maukt dan terecht dat daar in ni t ie vroeg m et worden aun /evangen. Wanneer men een landbouwer vraagt op we?k"n tijd bij rekent met da bearbeiding van zijn grond aan te vangen, zal hij niet, antwoorden vanaf den dag waarop het zaad aan d<? aarde toevertrouwd wordt, maar wel degelijk ook de dagen en weken meerekenen, besteed aan de voorbereiding tot het ontvangen van 't zaad. Zoo is 't ook met ons lager onderwjjs. Zal de akker op zesjarigen leeftijd geschikt zgn dan moet daaraan voorafgaan een tijd perk van voorbereiding, van ontginning. De ouders, met name de moeder is tot deze werkzaamheid de aangewezen persoon. In- tusschen kan van de groote masta zich maar een zeer enkele daarmee belasten en wordt de voorbereiding tot de lagere school toevertrouwd aan vreemde handen. De z.g. bewaarschool is dus een onont beerlijke instelling en 't is droevig dat de regeering dit tot heden niet toestemt. De behoefte wordt allerwege zoo diep gevoeld dat gemeenten en particulieren in den nood trachten te voorzien, doch uit den aard dwr zaak daarin slechts ten deele slagen. Een eerste ramp van die totale niet-erken- ning door het rijk i3, dat nu van hooger- 8) »Wat wilt gg, goede vrouw vroeg hij. »Wat ik wil? kunt gjj dat nog vragen,* barstte de vrouw los; »mjjne huur wil ik, want ik moet graan koopen, zoolang het nog goedkoop is: lang zal het niet meer duren, of wjj hebben oorlog; maal dus maar niet lang en geef mg mijne 40 francs.* Beste vrouw,* hernam Herman, »ik ben thans niet hg kasheb nog zes of acht dagen geduld, dan heb ik stellig geld ont vangen.* »Wat beste vrouw voor en beste vrouw achter,* riep de vrouw met drift, »ik wil mg door u niet 1 !en misl iden, ik wil ter stond mg» gel i hebben »Maur vrouw je, hoe kunt gij u zoo aan stellen? Heb ik niet sedert de twee jaren, dat ik 1 ij u woon, op mijn tijd betaald. Heb nu neg eenige dagen geduld.* »Ei, ei, waarom niet liever nu. Betaal, zeg ik. Zte eens, slecnts weinige dagen uit stel, optilt gij op uw gemak zouit kunnen uitkngpenNaar Rusland wilt gjj, niet waar? Daar ziet men het reeds, wat voor een ga>t gij zjjt. Blgf waar gg zijt en verdien eerlgk uw brood. Wanneer gg tot iets iu staat waart zou .t gij hier w^i uwen kost kunnen verdienen. Kortom, i etaal my of ik laat tV'Slft"r 9P "w le.jcrftri >5; hand ook geen enkele eisch gesteld wordt aan de personen, die zich tot het geven van voorbereidend onderwijs opwerpen. Iedereen, geleerd of ongeleerd, beschaaf! of onbeschaafd, ia bevoegd een kleiu-kinder- schoollj? cp te zetten. De lokaliteiten waarin dit gehouden wordt is niét aan dezelfde regelen onderworpen als de scholen voor lager onderwijs en men vindt dan ook be waarscholen in lokaliteiten, die tot het her bergen van kinderen allerminst geschikt zijn en onder directie van personen, die geen enkelen waarborg van geschiktheid stellen kunnen. Nu weten we wel dat in tal van plaatsen een en ander niets te wenschen overlaat, maar dat neemt niet weg dat 't dringend o noodig is van koogerhand de bewaarscholen aan regelen te onderwerpen. Om in de nalatigheid van 't rijk te voor zin hebben zich in plaatsen, waar 't voor bereidend onderwjjs uitstekend is, o.a. in Rotterdam, den Haag en Leiden commis- siën gevormd die jaarlijks examen ufnemen van hen, die een diploma als bewaarschool- onderwijzeres verlangen en in vele andere plaatsen erkent men deze diploma's als voldoenden waarborg. Dat is iets, maar niet veel. In iedere gemeente kan zich zoo'n commissie constitueeren, want zoo vrij als men is onderwijs te geven aan kleine kinderen zoo vrij is men ook in 't uit reiken van een diploma. Officieel is zoo'n diploma in geenen deele. De maatschappij tot »Nut van 't Alge meen,* welker departementen in tal van plaatsen 't voorbereidend onderwjjs ter harte nemen, heeft een onderzoek laten instellen naar de opleiding van het onderwijzend personeel der bewaarscholen. Ook zij komt tot 't resultaat, dat dit personeel voor 't grootste deel ongeschikt is, ja, dat alleen zjj, die gevormd zjjn aan de vormschool te Leiden, bogen kunnen op een voldoende opleiding, zoodat diploma's, afgegeven in andere plaatsen niet als bawjjs van geschikt heid in aanmerking mogen komen. Is dit nu misschien wel wat hard geoor deeld, er blijkt uit dat een algemeene rege ling noodzakelijk is, een regeling, die het schenken van actes in déne hand geeft en dat het rijk hierin dient te voorzien. In enkele plaatsen heeft men zich de opriehting van bewaarscholen van den hals geschoven door aan de lagere school een voorbereidingsklasse toe te voegen. Aldus b.v. te Amsterdam, alwaar 't bewaarschool- onderwijs geen concurrentie der gemeente >Hse kunt gjj zoo hard en ondankbaar tegen mij zij zeide Herman op bestraffen- den toon, »gjj hebt mij immers »Wat, wilt gjj rnjj daarenboven nog be- leedigen Dat ontbrak er nog maar aan denkt gij, dat mijn huis een bedelaars- herberg of ee» Lazareth is. Meent gjj, dat ik niet gehoord heb, wat de buren van u zeiden, toen gjj mjj gepasseerden winter dien bedelaarsjongen in huis bracht, met wien gjj, God weet wat, hebt uitgevoerd. Kale mjjuheer, wilt gg nu nog eene hulpe- looze vrouw beleedigen? Gij moogt God danken, dat ik u niet aan de politie heb aangegeven, huichelaar, wolf in de schapen vacht. Gjj zjjtl* De vrouw was juist bezig om haar ge moed lucht te geven, toen zjj door twee sterke armen iu de kamer werd gesmeten n een jonge man van rijzige gestalte en in de uniform van een karalerie-officier, het vertrek binnentrad. Waar sacre bleu! jongen, hebt gij zooveel geduld opgedaan, dat gij die oude draak niet reeds lang hals over kop van de trappen hebt gesmeten?* riep de officier, in welken Herman met verbazing zijn vriend, Binder herkende. »Daar, neem uwe voddige veertig francs oude tooverbeks,* snauwde hjj de vrouw toe, tvrwijl hg haar het geld toewierp, >maak nu dat ge inrukt, voor dat ik u bet venster uitwerp.* De oude vrouw maakte zich glings uit de voeten en Lode- wgk beknorde zgn vriend wegens zjjn gebrek aan veerkracht. H. fita maar zaa_-vwh»»sd mri in. hoeft te vreeze» en waar dus ook puike inrichtingen beslaan. Het Nut is met deze voorbereidingsklassen maar half ingenomen, om lat do onder wijzeressen, een acte voor lager onder wijs bezittende, in den regel niet o de boogte zijn van de ei-c'nen aan 't voorbereidend onderwjjs gesteld. De maatschappij wil nu tot tijd en wjjle 't rijk zijn verplichting op dit pnnt vsrvult, alvast uniformiteit trachten te brengen in de opleiding van hoofden en helpsters en daartoe een fonds samenbrengen. In de e.k. algemeene vergadering zal dit, ter sprake komen en 't lijdt geen twijfel, als de maat schappij haar machtige schouders onder deze zaak züt, zul iedere gemeente, die prjjs stelt op een flinke bewaarschool, gebaat worden. Bnitenlan *1. De Gentsche politie ontfermde zich over een man die zjjn geheugen verloren heeft. Hjj kwam, deftig gekleed als een rjjke boerenzoon, ongeveer 40 jaren oud, te Gent aan, maar wist niets meer, noch waar hjj woonde, noch zjjn naam, noch waarheen hjj ging. Alleen weent hjj, wanneer hjj van een zuster spreekt, die ongerust om hem zal zijn. De »Belgique« meldt, dat men aan het Belgische Ministerie van Oorlog bewjjzen in handen heeft, dat de socialisten ,'t op stelselmatige belemmering van mobilisatie des legers toeleggen, door verlofgangers en dienstdoenden aan te sporen, de eenen, om bjj oproeping wegens werkstakingen en onlusten thuis te bljjven, de anderen, om nimmer van hun wapenen gebruik te maken tegen werklieden. Bjj Uerdingen heeft zich Maandag een vrouw uit Crefeld, met haar twee jonge kin deren in den Rjjn gestort. Pogingen om haar of de kleinen, die erbarraelgk gilden, te redden, bleven vruchteloos. Woensdagavond had te Maagdenburg een vreeseljjk voorval plaats. In het mode- magazjjn van Pincus, hoek Kaiser- cn Has- selbach-straat, een zeer hoog gebouw, brak brand uit. De vlammen grepen zoo snel om zich heen, dat de bewoners nog slechts met brandladders waren te redden. Een diensttnei.-je, in haar doodsangst ongeduldig geworden, wachtte de komst van de brand weermannen niet af, maar wierp zich uit de vierde verdieping, met het hoofd omlaag op een ladder; door het overwicht van dit kleed te zien. Ik heb den bijbel met het zwaard ver wisseld, en juist aan onzen vorst den eed vaa getrouwheid gezworen en b9n door zjjne bjjzondere gunst terstond tot officier be noemd Hoeraeen nieuwe toekomst ligt thans voor mij. Koua nu bjj mjj nw intrek nemen, want uw eer duldt thans niet dat ge nog een uur bij deze xantippe blijft.* »Ofsehoon Herman de wenschen zjjns vriends niet kon beamen, verheugde hg zich niettemin over zgn geluk. Met de grootste blijdschap nam hij enkele dagen later zjjne benoeming als Russisch officier van gezondheid aan en vertrok, na eea smartelijk afscheid van Binder en nog een paar vrienden, zoo spoedig mogeljjk naar Wilna, hem aangewezen als garnizoensplaats. Eene lan^e reeks van jaren ligt tussehen het tgdstip, waarop wg den jongen doctor verlieten, toen hg zich, ter vervulling zjjner bestemming, naar het afgelegen Noorden spoedde en dat waarop wij hem wedervin- den. Staatsberoerten hadden het oude ge bouw der Europeescha staten getroffen, Rjjken waren ontstaan, Rijken waren ver dwenen, geduchte legermassa's storen uiteen, al3 het kaf voor den wind. Gelgk het lot der volken, zoo ook was het bestaan der particulieren aan het grillige lot onderworpen geweest. Een despoot, die gister nog in den moed zijns geiuks, en ia het bewustzjjn yünftr.mffqj&.rir-h dfiU)^gjut^oprdeffi.Ut§ haar lichaam sloeg de ladder om en zoowel het bedoel le meisje nis eea an lerr dienst bode, die reeds langs den ladder af laaide, sloegen het hoofd togen de stras'steenen te pletter. In ue bladen van Athene wordt mede gedeeld, dat ten Hove aldaar een brief be kend is geworden, waarin keizer Wilhelm zjjn moeder met uitbundigea lof over de Grieksche artillerie schrijft en beweert, dat het Grieksche leger het eerste vnn de wereld zou kunnen worden, als do officieren slechts naar Duitsch model* werden opgeleid. De vijf door het hoog militair gerechtshof veroordeeld anarchisten van Barcelona zjjn Woensdagochtend gefusilleerd. Hét zijn Ascheri, Molas, Noguèt, Mas en Alsina. De laatste alleen bezwoer zjjn onschuld. Ascheri legde in een der als kappelen in gerichte kamers, waarin de veroordeelden gebracht werden, de biecht af en liet zjjn kerkelgk huweljjk voltrekken met zijn mnjtresse, de weduwe van den anarchist Borrastewjjl Mas eveneens in extremis verbonden werd met de dochter van laatst genoemde. Noguès gedroeg zich cynisch kalm; hjj en de beide anderen weigerden allen priesterlijken bijstand. Zjj aten, rookten en zongen het anarchtische lied; Ascheri moest hun zelfs verzoeken daarmee ophouden. De citadel van Mojuich werd sterk be waakt. In Barcelona waren plakkaten aan geplakt met wraakbedreigingen, maar de politie scheurde die af. 's Morgens Vroeg werden de veroordeel den, de handen op den rug gebonden, buiten gebracht. Zjj lachten tegen het publiek. Mas zeide tegen het executie-peletonKomt wat dichter bjj. Noguès riep: 't Is d9 Inqui sitie. Ik ben onschuldigMolas comman deerde zelfvuurwaarna allen uitriepen Leve de anarchie! Vier van de veroordeelen waren dadelijk na het vuren dood. Alsina viel op de knieën, maar was zelfs niet gewond. Een tweede salvo trof hem, maar een derde was noodig om hem den dood te geven Uit Andalusië komen voortdurend be richten van zeer bedenkelgken aard, ten opzichte van een daarheerschenden hongers nood. In de streek van Jerez is het aantal dér werklooze landarbeiders minstens 12000. In massa's stroomen ze naar de stad om werk en brood te zoeken, maar niemand kan het hun geven. Tengevolge van de aanhoudende droogte kan het werk op het land niet worden voortgezet; ook de oogst verkwisting van menschenlevens en de ruwste daden van geweld had veroorloofd, was heden voortvluchtig, gebannen, een bedelaar door allen gehaat en veracht. Een vorst, die heden nog in kommervolle omstandigheden, in vreemde landen een toe vluchtsoord zocht en het verlies zjjner erf landen betreurde, was morgen weder terug geroepen en met vreugdebljjken en jubel- toonea door zgn volk ingehaald geworden, aaa hetwelk hg, door tegenspoeden en het voorbeeld van anderen gelouterd, beloofde een beter Regent, een vader te zullen zgn. Doch keeren wij terug tot onze geschie denis, welke ook ons het bewijs levert, dat in den loop des tjjds en der wereldgeschie denis, armen en rjjken, hoogen en lagen, steeds hunne rollen verwisselen. Wederom lag de winter op de aarde, een donkere, grauwe hemel hing over het machtige Petersburg. Evenals in alle groote steden, zoo ook bestaan de voorhuizen der meeste gebouwsn in de levendigste straten uit winkels en magazijnen van groote koop lieden. In een aanzienlijk huis, op een voornaam gedeelte der stad, hadden twee Duitschers hunne winkels opgeslagen, en het in drie talen gestelde uithangbord verkondigde den een als, lakenkooper en den ander als apo theker. De eigenaar van den lakenwinkel nam juist afscheid van een heer en esne dame, die tot eene der sleden schenen te behooren, welke voor de deur stonden. Aan den smallen gouden band en den ronden hoed des koetsiers, was duideljjk te zien, van dit jaar wordt a's verloren beschouwd, wanneer er niet een spoedige regen valt. De gemeente- en de provincie-besturen zjjn geheel zonder middelen en kumi m daarom geen openbare werken laten uitvoeren; en ook de regeering weet gt:en uitweg en stnurc alleen maur gendarmes en militairen. De eenzaam gelegen landhaizea staat) het meest bloot a ui de aanvallen der honge renden, die zoo au en dan plaats hebben, zoodat vele met militairbezet zijn, daar de bewoners zich er niet veilig acht m. Op vele plaatsen is het reeds tot geweldpleging gekomen en i-neerdera daden van hit ver twijfelde volk zijn te wachten. Groepen uitgeteerde irnnuen eo vrouwen loopen door do vellen en eigenen zich alles.toe wat eetbaar is. Het brood is slechts met zeer groote voorzorgsmaatregelen in da landhuizen te breagaa. Het eenige waarmee de arme werkloozan zich nog kunnen voeden, is de wilde asperge die hier en daar tussehen het koren groeit. Niettegenstaande de groote ellende, wil toch de regeering de gehate verbruiks belasting, waartegen zich de woede van het volk in de eerste plaats rieht, verhoogeu om nieuwe middelen in de staatska* to krjjgen. A lie dagen kotasn bjj den miiuater van financiën, verzoekschriften in, om d« voorgenomen verhooging niet in te roeren, daar anders de gevolgen niet te overzien zullen zj:> n. Uit Rome wordt geseind duTde anarchist Romeo Frezzi, voor den lsten Mei uit voorzorg door de politie gearresteerd, zich. in zgn cel het hoofd tegen den muur te pletter heeft gestooten. Men vermoedt dat deze man een medeplichtige van Acciarito, den dader van den aanslag op koning Humbert, is; een portret vau dezen werd bjj hem gevonden. Uit Engeland zjjn Woensdag een millioen patronen naar Zuid-Afrika verzouden, be nevens eene groote bezending granaten; drie batterjjen artillerie, die voor Zuid-Afrika ingescheept zgn, zullen door andere brigades artillerie gevolgd worden. In militaire krin gen gaat het gerucht, dat in de eerstkomende vier maanden 35000 man troepen in Zuid- Afrika geconcentreerd zullen zijn. De »Times« verneemt uit Kaapstad: De minister van landbouw deelde in de wet gevende vergadering mede, dat op 6000 stuks vee, in het district Herschel volgens Koch's methode ingeënt, er 1800 gestorven zgnde ziekte neemt ondanks de inenting dat de bezitter dier equipage een der vreemde groote kooplieden was. Juist toen de heer zjjne dame in de slede wilde helpen, werd de deur van den apothekerswinkel met kracht opengerukt, kermend geschreeuw eener jonge Russische en üuitsche vloeken en scheldwoorden eener oudere basstem wer den gehoord, en een oogenblik later vloog eene naar het scheen menschelgke gedaante, licht als een bal, uit de deur en viel bgkans onder de pooten der verschrikte paarden in de diepe sneeuw. Da heer en dama ont stelden niet weinig over dit voorval, doch hun schrik verkeerde snel in het diepste medelgden, toen zjj in hef voorwerp, hetwelk de medeljjdende koetsier nit de sneeuw op beurde, eeu knaap vau twaalf a dertien jaren ontdekten, wiens gezicht geheel en al bebloed was. In het oog en op het gelaat der dame, eene schoone vrouw vaa om streeks veertig jaar, zag men den strijd van edele verontwaardiging en madelgdhn mst den zoo deerlijk mishandelden knaap. Haar blik beval den koetsier, die den half bewas- teloozen knaap nog steeds in zjjne armen hield, bjj haar te komen, en met de innigste meewarigheid beschouwde zjj het uiterijjke vaa het kind, welks behoeftige doch zin- deljjke kleeding eene betere afkomst en be schaving deden vermoeden, dan men anders van zjjne gelapte kleeding zonde hebben kunnen verwachten. HET MEDICIJNFLESCHJS. Wordt vervolgd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1897 | | pagina 1