!!ct Land van Heusden t en dc ilonimelerwaard. Brieven uit Indié. M 1591. FEUILLETON. Ditoever: L, J. VEERMAN, Heuaden. WOENSDAG 19 MET. 1897. h'^ UNO VAN ALTENA* VOCE Dit blad versehjjat WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden l«öö. Fi'inco per post zonder pr^svc*hoogiug. Afsonderlyke nummers 5 cent. Advertentiën van 1regsb 30 et. Elke regt| meer 7*/s ot. Groote lettors naar plaatsruimte. AdvertontiSö worden tot Dinsdag- en Vrgda^nvocd ingewnoht. moest voor wagens zorgm, Aan de table zonder bjj het dalen enkele oogenblikken d' hote, waaraan ook de hotelhouder mede van angit te hebben doorstaan, bereikten aanzat, wer 1 dit punt druk behandeld, we de sta l Besoeki, vrïHger een voorname plaats, getuigen de kolossaal groote ge trouwen, die er nog t#'*ién 4jjn, doch thans XIX. i dwars ov^r d>n Arak Arak, dat was een Hé, dat doet ure plezier, de herren rij len bcela. tochl. Tiet kwaui daar b4 tuur lijk ook zeker mode naar ssijiu huis en logeer en daar. ter sprake, dat wij Java bereisden zonder Neen, dat zonden we niet doen, we hulden reads kamers in bet hotel. 0>.k goed, dan send ik morgen ochtend een wagen om de heeren te halen. Hoe laat moet hp voor zjjn? Afgesproken werd om ruim 7 uur. Nu, mynheer had nog een uur te rijden, dus die ging door en ook wjj zochten ▼erder onz<n weg. Den volgenden morgen 7 uur kwam de wagen met 4 paarden bespannen voor en reden we heel deftig naar het tabaksland, doch de tabak stond niet meer te reld, die was reeds in de schuren en waar ze gestaan had, stond nu alweer de rjjst, want de grond is hier zoo vruchtbaar, dat zoodra de eene schoof er af is, de andere er weer opkomt. Is de rjjst goed en wel geplukt, dan komt er weer tabak op. Wat een werk in zulk eene tabaksschuur, het sorteeren, fermenteeren, inpakken, ver senden en wat een menschen zjjn daar bezig, meestal vrouwen. Het is zoo een eigenaardig gehoor als den schuuropzichter gevraagd wordt shoeveel vrouwen heb je* en hjj antwoordt dan, 425 mynheer. De harem van Turkjje's sultan is er niets bjj. Doch bedoeld wordt natuurlyk, hoeveel vrouwen heb je aan het werk? Men vindt daar massa's tabaksschuren •n in alles was het even druk. We rijst tafelden by den administrateur en gingen alweer met een werktrein naar Bandowaam, mede eene binnenplaats, waar alleen de alvan al van zeer bezienswaardig is. Van uit den trein heeft men telkens prachtige ge- s'chten over de bergen en het land is daar typisch heuvelachtig. We meenden eerst, dat die heuvels kunstmatig waren aange legd voor verdediging, doch dat was niet soo. Ze hebben hun onstaan te danken aan vnlcaniscbe uitbarstingen en dut het daar nog al raak geweest moet zijn, bleek uit het feit, dat by ontgravingen op een diepte van 14 meter volkomen gave Hindoe graven gevonden waren. We zagen die uit den trein. Te Bandowasso herhaling van Djember. Hotelhouders schynen nieuwsgierig te zijn, want ook daar wilde die man direct weten, wat ons toch wel op die plaats bracht. Nu, we wilden daar overnachten en dan den vol genden dag dwars door het gebergte Arak Arak naar Besoeki gaan en de hotelhouder ii) GKSCHIKDENIS DKS DOCTZR3. >Gaarne voldoe ik aan uw verlangen,* zei ie madame Walden, »dock ik zoude ins gelijks wenschen te vernemen, hoe gjj met mjjn man in kennis kwaamt en hoe hjj in «Ie gelegenheid was u aan hem te ver plichten!* Lafranc voldeed aan haar verlangen, waar na madame Walden haar verhaal begon »Daar gjj met den jongelingstijd mjjns mans bekend zjjt, behoef ik n alleen zjjne lotgevallen van af dion tjjd mede te deelen, toen hjj zyn vaderland verliet. Zooals gjj reeds hebt bemerkt, had myn man menig maal ondervonden, dat de haat zyaer ooms en neven zich ook tot hem uitstrekte, dii hem steed* dwarsboomde bjj zyne pogingen tot het verkrijgen eener betrekking. Hjj zei ijjn vaderland vaarwel en trad in Hussiicken dienst. Walden's kundigheden, verbonden met ajjn dienstjj ver, verschaften hem eene eervolle en zorgvrjje betrekking bjj het ge zondheids-personeel van het leger, waar hjj zich door zyn bescheidenheid en vriendelijk heid bemind wist te mzken. Het nitbreken der vyandeljjkhedem tusschem Pruisen en Frankryk, tegen hetwelk Rusland zich ook aansloot, gaven aan Walden genoegzame tenig doel en nu is het vreemd, maar ieder geeft een andere reisroute aam Hebben de heeren dat al gezien, neen O maar dat is unique en dat moeten de heeren zeker be zoeken. Een ander vindt dit weer het in teressantste ran Java en een derde heeft weer wat anders, zoodat men als men ieders ra:id wilde opvolgen in geen twee jaar klaar was. Den volgenden morgen stonden de tjikkarveers, ieder m t 2 paarden bespannen voor. Een tjikkarveer is een legkar>etje, er ligt een matras in en een paar kussens en het is te laag om er in to zitten, men moet er dua in liggen, wat voor iemand, die het niat gewend is, vermoeiend en voor een bepaald lichaamsdeel op den duur nog al pjjnljjk is. De afstand, dien we hadden af te loggen was 20 paal of 30 K.M., maar het ging soms heel steil op en heel steil af. Ging het steil naar boven dan verzocht de koetsier ons om uit te stappen en op enkele plaatsen moesten zelfs mannen helpen om de kar er tegen op te duwen, terwjjl bjj het naar beneden gaan ook weder mannen moesten helpen om tegen te houden. En nu kwam uit wat een inlander kan ver dragen. De groote hellingen naar beneden vindt men over een afstand van 3 paal, dus ruim een uur gaans en gedurende al dien tyd draafden die naast de karretjes, welke waarljjk niet langzaam gingen, om op be paalde punten te kunnen remmen en dat om misschien een dubbeltje te verdienen, terwyl de zon ongeveer het hoogst stond en het dus bepaald balsemiek warm was. Morgens even 8 uur hadden we Bando- wasso verlaten en waren des middags ruim 3 uur in Besoeki, doch zulk een berg- tochtjs is bepaald interessant. Heeft men bjjv. het hoogste punt bereikt, dan heeft men een prachtig panorama om zich heen. Naur de Ncord ziet men de vlakte, waarin Besoeki ligt, waaruit enkele schoorsteenen van suikerfabrieken verryzen en daarover heen de zee, terwyl naar de nndere kanten keerljjke berggezichten zjjn. Duidelyk ziet men den Smeroe en de Merapi rooken en het is ons eigenlyk veel te gauw als de koetsiers hun >soedah« doen hooren, ten teeker, dat de p&ardjes genosg gerust hebben en de tocht kan worden voortgezet. We kroopen dus de karretjes weer in en niet 1815 zagen myn man met verscheidene regimenten op de kampplaats. Zyn ruste looss werkzaamheid bezorgde hem stand- verhooging en eereteekenen, en zyn terug komst naar Rusland bracht hem in de na- byheid mjjner ouders. Te Witpesk, werwaarta Hermans regiment was verplaatst geworden, woonde myn vader, insgelyks geneesheer, en Duitscher van geboorte. Gelijkheid van beroep als van nationaliteit, brachten de belle mannen tot elkander en spoedig werd Walden de onontbeerlijke vriend des huizes. Ik achtte hem om zyne oprechtheid en ne derigheid, welke op het voordeeligst afstak by de ruwe indringendheid van de overige officieren van het garnizoen. Zoolang myn vader leefde, die algemeen voor een schat rijken man gehouden werd, waagde Herman het niet, om injjne hand te vragen, hoewel hjj van mjjne wederliefde en de genegen heid mjjm vaders tamelyk zeker was, om- dut hjj zich niet gerechtigd achtte naar de hand van een meisje te dingen, hetwelk aan geldelijke middelen var boven hem verheven wus. Kortom, myn goede vader stierf, en liet veel minder na dan men verwacht had. Nauweljjks zag Herman deze verandering of hjj kwam met zyn aanzoek voor den dag, en gaarne verbond ik my met den man, dien ik reeds sedert jaren achting en ge negenheid toedroeg. In den herfst des jaars 1818, kort na ons huwelyk, stierf ook myne moeder, en ik dankte God, in myn man een stenn te hebben gevonden, en volgde hem van de esne garnizoenplaats naar de andere. Na de geboorte mjjner Elisabeth, *ene stad in verval, e^ne ville inorte. We werden naar het hotel gebracht, waar we evenals overal elders een Hollandschen hotelhouder hoopten fe zullen aantreffen, doch die functie werd hier waargenomen door een Chinees, die geen woord Hollandsch verstond. Het ongeluk wilde verder, dat er ook geene andere logo's waren, die als tolk sen weinig kondeü bijspringen, zoodat het heel wat voeten in de aarde had, voor we dien man aan zyn verstand hadden gebracht, dat we den volgenden morgen weer karretjes moestep hebben om naar Probolinggo te rjjden, d|öch gelukkig brach ten we het toch zoovcé. De groote weg door de residentie is zeer aardig om te rjjden. Aan den eenen kant gaat men vlak lang» de zee en aan den anderen kant heeft men steeds rotsen. Van Besoeki tot Probolinggo is bjjna 40 paal of CO K.M. en de Javaansche paardjes loopen in eens door tot Paiton, een afstand van 12 paal en vandaar zonder ook nog maar eens op te houden, gaat het door naar Probolinggo. In het geheel rjjdt men 4l/s uuri doch te Paiton worlt een half uur gerust, zoodat men 15 K.M. per uur aflegt, maar de paurdjes worden niet ge spaard. Voor zulk een karretje betaalt men f 6 en heeft dan verder met niets te maken, doch als men er een uur of wat heeft in gelegen, is men bljj, dat men er weer uitmag. Met een praatje over den regen, waar mede we dezen brief begonnen, eindigen we hem ook, voornamelijk om aan te too- nen, hoe plaatselijk die kau vallen. Te Besoeki had het een paar druppels geregend, doch te Paiton hoorden we, dat het daar den vorigen avond gestortwaterd had, te Kraksuan, de volgende plaats, die we doorkwamen, was geen druppel gevallen, doch te Gending, de daaropvolgende plaats was het een ware zondvloed geweest en te Probolinggo had de zon heerlyk geschenen. Te Gending even stilstaande om iets te vragen werd ons gezegd, maar nu valt te Probolinggo een flinke bui. Kijk eens wat «ene lucht en ja, voorbijrijdende kwamen we ook in ean felle regenbui, maar 20 minuten later was het weer droog en alhier komende hoorden we dideljjk, Gending treft het, daar is een heerljjke bui overgetrokken en wjj smachten er hier tevergeefs naar. plaatsen, omdat mjjns gezondheid het ver- blijf in Georgia noodzakelijk maakte. Onze tocht naar Nicola je w was de eerste aanlei ding tot onze armoede. Myn man had zyn kapitaal in vaste goederen gestoken, de landerjjen verpacht, en met het opzicht daarover een man gesteld, die bjj meende te kannen vertrouwen, de uitkomst leerde echter later, hoe weinig wjj dezen ondank bare hadden gekend. Weinige maanden voor het uitbreken van den Franschen oorlog, schonk ik mynen man een zoon, myn kleinen Alexander bier; myn man werd door zjjn plicht van mjjne zyde gerukt, juist toea ik zwaar ziek werd en langen tyd zweefde tusschen leven en dood. Wjj konden dus geen orde in onze huishouding brengen en waren geheel aan huurlingen overgegeven, die zich ten onzen koste verrykten. Kort na de terugkomst vaa myn man en voor dat hjj eenige orde op onze zaken had kunnen stellen, brak de Poolsche omwenteling uit en ook myn man kreeg order om derwaarts te gaan. Anderhalf jaar verliep zonder dat ik myn man zag of geregeld briefwisseling met hem kon houden, daar hjj na eens hier, dan weder daar was. Toen hjj terugkeerde kon ik hem myne jongere dochter in de armen leggen. Door edele verontwaardiging meegesleept, sprak hjj wel eens over staats- aangelegenheden op eene wjj ze, die meer moedig dan voorzichtig was. Zyn regiments chef had hem daar al dikwyls voor gewaar schuwd zoodat Herman ten slotte alls aan- dio tiam tnt rmrGol lluitenland» Bij de ehandeling vin de begrooting van Oorlog in de Belgische Kamer, zside Core- maus, da', inüen men in het militairisme voortrende op den ingeslagen weg, 't algemeen stemrecht binnenkort zou roepen: sllalte- la!« Van 1843 tot 1893 heeft men voor het leger uitgegeven meer dan 21/i milliard. Met dat geld had men 500.000 werkmans- hnizen kunnen bouweH. Zjj, dis een leger van 300.000 man eischen, begaan een dwaasheid. Het onderzoek naar de ramp in de rue Jean Goujon te Parjjs heeft aan hst licht gebracht dat de lamp van de cinametograaf was uitgegaan en op onhandige wjjze opnieuw was aangestoken. Dientengevolge ontstond de vlam, die de gordyuen deed vuur vatten. Maar wie de lamp voor da tweede maal heeft aangestoken is niet gebleken. Verder is, volgens de Figaro*, bewezen dat de in richters lichtvaardig zyn te werk gedaan. Onder den vloer waren krullen bljj ren liggea die bjj de trekking, die er was, medehielpen om den brand te verspreiden. En nog een paar uur voor de opening was de vloer be smeerd met terpentjjn De zevende lijst van «Figaro* brengt het bedrag der inschrijvingen op 1.137.450.95 fr. waarvan 71.000 frs. voor de redders. De inschryving van de »Rappel< voor de redders bracht reeds 14.287 frs. op. Men heeft thans de officieele statistiek der slachtoffers van den brand; 121 per sonen hebben er het leven by ingeschoten, en wel: gestorven in den brand 111, waar van er 3 nog niet herkend zyngestorven in het hospitaal, of in hun woning 10. Onder de slachtoffers waren er 1 manneljjke en 4 vrouweljjke van 2 tot negen jaar oud 1 manneljjke en 6 vrouweljjke van 10 tot 19 jaar; 1 manneljjke en 37 vrouwelijke van 20 tot 39 jaar; 39 vrouweljjke van 40 tot 59 jaar; 3 mannelijke en 2(5 vrou weljjke van 60 jaar en meer; in 't geheel 6 manneljjke eu 112 vrouweljjke slacht offers. Met 221 tegen 91 stemmen heeft het Engelsche Lagerhuis Donderdag het regea- ringsontwerp tot wering vau in buiten- laadsche gevangenissan vervaardigde goe deren in twaede 1/zing aangenomen. Van het gebied van den Boven-Congo is dezer dagen treurig nieuws medegedeeld door den Deenschen zendeling Sjöblem, die de laatste vyf jaren in dit gebied vertoefde. konden strekken. Toea intusschen zyn- regiment werd ver legd, vroeg hjj, op myn verzoek, pensioen aan. Er was ons echter geen dnurzaam geluk beschoren. Bjj de troepen diende een jong Duitsch officier, Moosheim genaamd, die aller achting verdiende en genoot. Op een dag kwam hjj in twist met een zyner makkers, waarvan een duel het gevolg was. Mjjn man woonde ait vriendschap voor Moos heim het dnel als geneesheer bjj, maar kon geen hulp verleenen, daar de jonge vorst Lapetkoff dood op de plaats bleef. Moosheim wist zich aan de wraak der familie door de vlocht te onttrekken en nu viel de gansche wraak der familie op myn armen man. Aan zyne vjjanden waren nu de middelen aan de hand gegeven de maat der straf nog te verhoogen, en alle mogelyke uit drukkingen en handelingen mjjns mans wer den zoolang verdraaid, totdat zjj de onschul- digen man als een gevaarlyken misdadiger deden voorkomen. Gjj kent de gerechtigheid bier te lande en weet hoezeer zjj aan de de willekeur der rechters is overgeleverd, en zoo laat het zich verklaren, (iat men een twintigjarige verbanning naar de bergwer ken van Nascbink8 over mjjn man konde uitspreken. Myn bidden en smeeken om genade was vruchteloos de wet moest baren loop hebben, aan de wraak moest voldaan worden, al zoude ook eene arme vrouw met drie onschuldige kinderen daar door te gronde gaan. Het pensioen van mjjn man werd inge trokken zjjn vermogen was onbeduidend, en noe vaa een erroot gedeelte daarvan be- Gsdureade ajjn verblyf aan dai Conga heeft hij landstreken in het binnenland bezocht. I 1 waar sich vroeger nog nooit een blanke heeft vertoond. Zyn laatste poft was Equutorville, 1300 mjjlen stroomopwaarts. »Even voor ik Eqnatorville in Februari verliet^— verhaalt Sjöhlem hadden hon derden inboorlingen hunne huizen verlaten om stroomafwaarts het Franschegrondgebied te bereiken, waar zjj in vrede hoopten t« leven. Van hen werd een grootere opbrengst caoutchouc geëischt en als zjj die niet ergens vandaan konden halen, was hun leven in gevaar. In het laatst van het vorige jaar verkeerde het geheele district rondom Eqaa- torville in oorslogstoestanl. De Belgische regeeringscommi8saris opereerde daar met een groote strydmacht; er heerschte oproer en verwarring.* Volgens den zendeling is de vloek van den Congo de gedwongen arbeid en wat daarmede gepaard gaat. Verder zegt hg dat het handelssysteem van den Boven-Congo een stelsel is van roof, afpersing, slavernij en moord. Soldaten zeiven hadden hem verteld, dat zjj bevelen hadden ontvangen, om iedersen neer te schieten, die in de stad werd aangetroffen op een oogenblik, dat hjj in de caoutchouc moest werken. Hij zilf was door niet minder dan 45 dorpen gekomen, die alle waren neergebrand, terwyl 28 dorpen ver laten waren wegens de caontchonc-troebelen. Naar men uit Bankok (Siam) meldt, heeft in een militaire gevangenis te Paknam, waar een honderdtal desertenrs zich in hechtenis bevonden, een ontploffing plaats gehad van 95 vaten buskruit en dynamiet, waarover geenerlei wacht gehouden werd. De gevangenis werd bjjua geheel vernield, kanonnen van hun affuiten geworpen, alle gebouwen in de nabyheid zwaar beschadigd en op meer dan drie nar afstand werden huizen geschokt en storten zware muren in. Men rekende, dat ten minste 75 gevangenen bjj de ramp waren omgekomen en er waren 25 ljjken terug evouumi. r h.kb zwaar belegering e 'elke 1 pd. st. gekost fc'i on onbruikbaar gewos New-York werd ia de laatste maand in ^panning gehouden door «en reeks van onverklaarbare i os vroi ruk op dezelfde wjj: - v-; er 5 oa middel van verwnrging, nadat de slacht offers eerst door ch <oi m bed wehud Thans zjjn twee individuen, die een vrouw op die wjjze trac te verm.» M—m roofden ons de pi -n. Verschoon mg, u het oogenblik af te malen, waarin my^ man, aan de Kibitka staande, welke hem naar de onafzienbare streken van Siberië, aan de grenzen van China, moest brengen, waarschjjnljjk voor eenwig van my afscheid nam, waar hij, zeker Voor het laatst, zyne kinderen aan het hart drukte om dan door eene rnimte van meer dan twaalfhonderd geographisshe mijlen van hen gescheiden te worden. Waar ljjk, had de oude vorst Lapetkoff dit tooneel gezien, zyn hart zonde alle wraak hebben opgegeven, al ware het van steen geweest, zelf de hardvochtigen kozakken liepen de tranen langs de bmine wangen. Doch schuiven wjj een gordjjn voor dit treurige beeld, hetwelk zich onuitwischbaar in myne ziel prentte. Hulpeloos, geljjk ik was, voedde ik evenwei nog de hoop mynen man te zullen bevryden; ik keerde naar Witpesk terug om van de huur onzer landerijen te leven, doch de trouwelooze, aan wien myn man het toezicht had opgedragen, betwistte mij het recht van eigendom, omdat hij, naar hg voorgaf, reeds sedert vele jaren in het onderhoud der goederen uit eigen mid delen had voorzien, zoodat sleohts een zeer gering deel derzelven ons eigendom was. Ik moest mjj ten laatste tevreden stellen met eene zoogenaamde minneijjke schikking, en leefde van toen ai aan vpn mjjn han denarbeid en de weinig beteekende onder steuning van eenige vrienden van myn over leden vader. yssSL k /3 vpz&sm* „v i TT a jH-- - - Wordt vervolgd./

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1897 | | pagina 1