Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
KAMERPLANTEN.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1592.
ZATERDAG 22 MEI,
189T.
Dit blad rerschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1,00.
franco per post zonder prgs vei hooging. Afzosdorlgke
nnmmers 5 cent.
Advertentien ran 1(5 regels
meer 7*/j ct. Groote letters
Adrertentiin
ingewacht.
50
ct. Elke reg^j
Baar plaatsruimte,
worden tot Dinsdag- en Vrjjd&pgvotd
BSB9B
Wanneer de aarde in den pot gebrek plant met al dat vocht "uitvoeren? De
krjjgt aan water, vullen zich de aderen metwortelen ziju volgezogen, maar ze kunnen
lucht, soodat nu ook da bladcellen meer
dan anders lucht ontvangen. Nu is echter
voor de behoefte aau lucht iu da'bladeren
7g wilde haar dochter echter wat ia hun vermogen wa-, Zvaar
sterven. gewon ie soldaten brachten hun knaaraden,
Onder de bloemen in het onderhuis stond,
toen we nog kinderen warsn, ook een groote j voor ue oenoette aan iucnt iu
geraniumstruik. De pot stond in hoog aan- gezorgd, wjjl tusschen de cellen heele nauwe in den pot voortdurend met, water gevuld
brandwonden niet]
redden of met haar
niets aan de bladeren afgeven, wjjl die geen j Eindeljjk, na bov?nmensohelgke pogingen, i die nog teekenen van leven gaven, iu veilig»
behoefte hebben en slechts langsaam ade- slaagde zy er in haar dochter, onder deu heid en de officieren sprongen in 5t water,
men. Zoo bijjven dan de tasschenraimten stapel slachtoffers, waarvan de meesten niets om de door deu stroom roortgesLurdea op
sien en wjj kinderen wreven gaarne de
bladeren tusschen onze vingers, daar ze
welriekend waren. Bloemen kwamen er
weinig aan, se waren ook klein en onaan
zienlijk toch vormde da plant het hoofd
versiersel voor het raam in onze mooiste
kamer.
Waar zjjn de tjjden, waaria de geranium
met zjjn eenvoudige» bladertooi ons ver
heugde, zomer en winter
De wereld ziet er nu heel anders uit.
Stoombooten en spoorwegen brengen voort
durend schatten van planten nit vreemde
landendeze schoone, vreemde gewassen
vinden overal willige koopers en verdringen
onze oude, bescheiden bloemen. Met de min
dere soorten worden ook vele goede vergeten
de menechen zjjn ondankbaar.
Een ding hebben we er mee gewonnen
de plantentooi ouzer kamers is niet meer
gebonden aan de onmiddellijke nabjjheid
der ramenzelfs in donkere hoeken van een
slecht verlicbt vertrek gedjjt nog menige
bladplant met haar lederachtig, donkergroen
loof. Hadden we onze geraniums van voor
heen, de goudsbloem en de resida van vroe
ger dagen in zulk een hoek neergezet, ze
zouden lang en mager, week en bleek ge
worden en eindeljjk gestorven zjjn.
Niettemin klaagt ook thans nog menige
vriendin der stille bloemenwereld, dat bare
bladplanten kwjjnen en sterven, ofschoon ze
ze toch met zorg behandelt en vljjtig begiet.
Zjj vermoedt in 't minst niet dat haar pleeg
kinderen omkomen, juist dewjjl ze zoo vljjtig
begoten worden. Om dat te begrijpen moeten
we den plantkundige raadplegen. Die legt
ons uit dat ieder blad een zeer samen
gestelde, maar wonderscboone werkplaats
is, waarin duizende en honderd Juizende
kleine, van elkaar gescheiden kamertjes
naast en boven elkaar staan, die door hem
cellen genoemd worden. Lange waterleiding-
pjjpen doortrekken het blad in alle rich
tingen wjj noemen die de aderen. Deze
aderen leiden het door de wortels opge
nomen vocht naar de celkamers, want die
waterleiding vindt men niet alleen in de
bladeren, maar ze gaat van de wortels door
den stengel en verdeelt zich bjj den blad
steel in takken en twjjgen door het geheele
blad heen.
12)
Yan tjjd tot tjjd leverde ik smeekschrif
ten in bjj den Czaar, om de begenadiging
▼an mjjn man, zonder echter bet gewensehte
gevolg te bereiken en ik kreeg de er er-
tuiging, dat ik slechts door eeu voetval of
teu minste door mjjn verbljjf in de residentie
tot mjjn doel zou komen. Ik offer ie het
overschot van mjjn vermogen voor deze reis
op, en kwam omstreeks zcbttien maanden
geleden bier aan, waar ik armoedig leefde
•n verscheidene pogingen deed, iets tot de
bevrjjding van mjjn man uit te richten.
Ik had zooveel herinner ik mjj te
Petersburg eenige vriendinnen mjjner jeugd,
welke met mjj dezelfde kostschool hadden
bezooht; tot dezen wendde ik mjj het eerste,
in de hoop, dat zjj zich mjjner misschien
nog zouden herinneren; de hoogmoed had
echter hunne harten bedorven, en hoe ge
makkelijk het voor hen ook zoude geweest
zjjn mjj te helpen, daar banna echtgenooten
hooge staatsposten bekleedden, bleven mjjne
schnfteljjke beden bjjna allen zonder gevolg.
Eene slechts onder tien, de weduwe van
een hoofdofficier, herinnerde zich mjjner, be
zocht mjj nu en dan, ondersteunde mjj met
geld en bracht door verscheidene omwegen
myn verzoekschrift onder het oog der Kei
zerin, wier en gelen goedheid ook mjj genegen
wae an winf wninirv ktikvanVif Lawarirliwn»
gangetje bestaan, die lucht bevatten en
waaraan de cellen hun gassen afgeven of
waaruit ze die ontvangen. Deze behoefte
aan lucht hebben alweer niet de bladeren
alleen, muar ook de stengels en de wortel.
Elk deel d-.r plant wil van frissche lucht
omgeven en doortrokken zjjn.
Lucht en lichtDeze twee factoren zjjn
onontbeerljjk voor menschen, dieren en
planten. Ook de stille bladplanten in den
hoek der kamer kunnen er niet buiten.
In iedere kleine cel wordt onafgebroken
uit de ruwe, door don wortel opgenomen
voedingsstoffen kali, phosporzuur, stikstof,
kalk enz. met de uit de lucht opgenomen
koolzuur nieuwe plantenstof bewerkt. De
zon levert daartoe licht en warmte, zonder
deze worden de bladeren geel en ziek, houden
op met werken, de plant wordt bleekzuchtig,
zwak en verhongert, hoe trouw ook ver
zorgd. Licht is leven.
Nu is echter de behoefte aan licht bjj
de verschillende planten ze*r verscheiden.
Onze z.g. vetplanten (crassulaceae) kunnen
nauwelijks licht genoeg krjjgen, terwjjl de
caraelea, afkomstig uit de Japansche wouden
in het helle zonlicht der Julidagen geel
achtig wordt en eerst in den herfsttjjd
haar groene kleur terugkrijgt. Er zjjn licht
en schaduwplanten.
Het is nu duidelijk waarom we met vele
onzer moderne bladplanten diep in de kamer
terug kuunen gaan en niet meer als vroeger
met geranium en reseda aan de venster
bank gebonden zjjn. De meeste onzer vroe
gere kamerplanten waren naar licht snak
kende bloeigewassen, terwjjl het meerendeel
ouzer thans geliefde bladplanten, afkomstig
uit drn schemer der duistere tropische bos-
schen, met het licht ouzer binnenkamers
tevreJen zjjn en behageljjk gedjjen. Men
denke slechts aan de philodsndron en be
gonia's met zilveren en gevlekte bladeren.
Wanneer onze planten in den zomer
hnn bladerentooi ontplooid hebben en met
den herfst in de kamer gebracht worden,
komt voor hen een tjjd van rust. De machine
staat stil of arbeidt niet noemenswaardig.
De plant heeft dan ook geen behoefte aan
toevoer van voedselwanneer het organisme
der plant rusttjjd houdt, is rjjkeljjke toe
voer van water overbodig. Wat moet de
vau mjju man. Mjjne vriendin echter, mocht
de vreugde niet beleven, haar werk door
een gunstigen nitslag bekroond te zienzjj
stierf weinige maanden later, nadat xjj mjj
nog de verzekering had gegeven, dat ik op
de bevrjjding mjjns mans, ten minste zoo
bjj nog leefde, stellig rekenen konde. Met
haar verloor ik mjjn laatsten steun, mjjne
laatste hoop, en mjjne armoede nam van
dag tot dag toe; met moeite gelukte het
mjj, door vrouweljjke handwerken het leven
mjjner kinderen te onderhouden, want bet
weinige, dat mjj van onzen vorigen welstand
overbleef, was op de reis en voor de aller
eerste benoodigdheden, verteerd. Eindeljjk,
in de vjjftiende maand van ons verbljjf
alhier, had ik het onuitsprekeljjk geluk, na
een meer dan zesjarige scheiding, mynen
geredden man in de armen te kunnen
drukken, die, door eene reis van vyf maan
den en den ongehoordsten arbeid in de
bergwerken van Nutschinks bjjna geheel te
gronde gericht, reeds ziek en met weinig
hoop op herstel in de armoedige woning
trad, nit welke gjj ons kwam verlossen.
Alles had mjj verlaten, slechts de hoop niet
en het vrome vertrouwen op de Go ideljjke
almacht, die uajj op het oogenblik de hulp
zond, toen de nood het hoogst; was. Ik heb
veel geleden, maar de Heer zjj geloofd, die
mjj deze beproeving toezond en zich mjjner
ontfermde.*
»Gjj hebt veel ondervonden dat aan het
wonderbaarlijke grenst*, z»ide Lafranc na
een poos zwjjgens, >en het verbaast mjj
slechts, dat eene zwakke vrouw aan zoo vele
■>!»-«» l.— rnntT.Tjl li'iJli.
en slaiten de zoo onontbeerlijke lucht af,
de wortels verrotten en sterven. Dan krjjgen
de bladeren een bruingelen tint en het een»
blad na het andere valt af. >En toch heb
ik ze zoo trouw begoten* zegt ds bedroefde
verpleegster. Ja, men kan in blinde liefde
te veel goed doen. De natuur leert dat van
tjjd tot tjjd hongerljjden tot behoud der
gezondheid noodzakelijk is. Dit recept wendt
ze niet alleen aan bjj de planten, maar in
stoffelyken en geestelijken zin ook bjj den
enkelen ruensch en zelfs bjj gaheele volken.
Buitenland.
In de laatste dagen zjjn nog verscheiden
slachtoffers van den brand te Parjjs gestor
ven, o.a. zekere mevrouw Delaune, oud 41
jaren, en hare 21 jarige dochter, die beiden
vreeseljjke brandwonden bjj de ramp in de
rue Jean-Goujon hadden bekomen. Ijzing
wekkend is het verhaal van de ontsnapping
dezer beide ongelukkige vrouwen uit den
vuurpoel en hoogst treurig de gedachte, dat
zjj, na zoo lang en smartelgk Ijjden, nog
moesten sterven.
Toen de kreten: >Le feu! Le feu!* door
het gebouw klonken, snelden de beide vrou
wen, die in een der afdeelingen zich met
den verkoop van verschillende voorwerpen
bezig hielden, naar den uitgang aan de rus
Jean-Goujon; maar zjj werden door den
stroom van ontsteld vluchtenden gescheiden
en mevrouw Delaune alleen bereikte den
uitgang. In het eerste oogenblik meende zjj,
dat haar dochter haar gevolgd was, dooh
de ongelukkige was omver geworpen, onder
den voet geraakt en kon niet weer overein 1
komen, daar zjj neergedrukt werd door het
gewicht van verscheiden andere personen,
die over haar gestruikeld waren.
In de straat gekomen, bemerkte mevrouw
Delaune, dat haar dochter nog in het bran
dende gebouw was gebleven. Ofschoon de
bazaar al in vlammen stond, keerde mevrouw
Delaune terug en ging den bazaar binnen.
Zjj zag haar dochter, wier rokken brand
den. Zij trachtte haar uit het menschen-
kluwen los te rukken door haar aan de
beenen te trekkende vlammen deelden zich
ook aan haar kleederen mede en een stuk
geteerd zeildoek viel haar op het hoofdook
zjj stond in vlam. Maar zij voelde de hevige
De genade van den Czaar heeft eigenlijk
slechts gedeelteljjk goed gemaakt, wat zjjne
ambtenaren aan u en mynen vriend hadden
misdreven; laat het thans mjjne zorg zjjn
niet slechts voor uwe toekomst te zorgen,
maar ook uwe aanspraak op den staat te
doen gelden. Mjjn beroep brengt mede, dat
ik met de hoogstgepluatste personen in aan
raking kom, en de vele verplichtingen, welke
zjj aan mjj hebben, stellen mjj in staat, met
zekerheid op de verruiling mjjner bede te
kannen rekenen. Nog heden zal ik met
een man spreken, die, zelf een Duitscher,
een hoogen rang aan het departement van
oorlog bekleedt en overal als een man van
eer bekend staat, en ik koester de gegronde
hoop, dat ik hem gemakkeijjk voor n en voor
zjjnen landsman zal kunnen innemen. Eene
bede moet ik u thans nog doen,* vervolgde
Lafraue, »door welker vervulling gjj mjj
bjjzonder zult verplichten; nameljjk, dat de
dag, waarop de goede Walden het ziekbed
verlaat, voor ons een bjjzonder bigde dag
moet zjjn; ik wil ter zjjner eere een klein
familiefeest geven en hem dan eerst met de
openbaring verrassen, dat bjj zich ii het
huis bevindt desgenen, wiens gansche geluk
door hem is bevestigd geworden.
Daarom verzoek ik n, vooreerst nog voor
uw man te verbergen, hoe nabjj wjj elkander
zjjn.* Madame Walden beloofde hem dit,
waarop Lafranc en zjjne echtgenoote zich
verwjjderden.
Het mocht twee maanden later zjjn, toen
meer dan misvormde lyken *aren, weg te
trekken, en zjj hal nog kracht haar naar
buiten te dragen. Men verdrong zich om
de beide arme vrouwen die, per rjjtuig, in
gezelschap van een dokter, naar haar woning
werden gebracht.
Er bestond helaas, weinig hoop haar in
't leven te behouden. Mevrouw Delaune had
zware brandwonden in 't gelaat, aan hals,
armen, beenen en aan de lendenen. Van hare
nog erger verwondde dochter waren de beide
djjen, de rechterarm en de linkerhand bjjna
geheel verkoold.
Zaterdagavond zjjn de arme vronwen, na
•en nameloos Ijjden, eenige uren na elkaar
gestorvenhaar onder zooveel gevaren vol
brachte redding en treurige dood daarna,
behoort zeker wel tot de meest tragisehe
voorvallen van het vreeseljjke drama in de
rue Jean Gonjon.
Omtrent het verleden week plaats gehad
hebbend spoorwegongeluk in Rusland, op
de ljjn Dorpat—Walk, zjjn nadere bjjzonder-
heden bekend geworden.
Toen de uit 33 waggons bestaande mili
taire trein, met twee bataillons van het
infanterie-regiment nit Krasnojarsk Donder
dag-namiddag het station Elwa had verlaten,
geraakte bjj op de sterk gekromde spoor-
ljjn geheel onverwacht in een geheel over
stroomde streek.
Een korten tjjd tevoren losgebroken on
weer, vergezeld van een hevige wolkbreuk,
had den moerassigen dalketel in een diep
meer herschapen, welks watermassu's de
■poorljjn geheel overstroomd en ondermjjnd
hadden vjjf-en-twintig minuten vroeger was
hier een posttrein nog zonder ongeval ge
pulseerd.
Hoewel nog vroeg in den namiddag, was
het, tengevolge van het onweer met regen
en hagelslag, tameljjk donker, waardoor de
hoofdmachinixt het gevaar en de waar-
schuwing8seinen van den baanwachter te
laat bespeurde. Hjj remde dadeljjk, maar
reeds stortte de spoorwegdjjk ouder de
locomotief in en op bet zelfde oogenblik
vormden de 16 volgende waggons, waarvan
vijf vol soldaten waren, een puinhoop, die
hoog boren het water uitstak.
Zg, die in den trein zaten, konden elkaar
slechts weinig hulp verleenenzjj deden
zelve, maar ook van de gevolgen daarvan
volkomen hersteld was, in zjjnen armstoel
bg de warme kachel zat. en stil naar de
beide vrouwen, moeder en dochter, zag, die,
met vrouwelgke handwerken bezig, naast
hem zaten. De verandering van zgn toestand
en de aanleiding daartoe, had reeds menig
maal zyne nieuwsgierigheid gaande gemaakt,
maar nimmer was dit nog zoo sterk het
geval geweest als thans. De beide jongste
kinderen waren naar school en kwam hem
dit oogenblik het geschikste voor iets naders
te vernemen, daar vrouw en dochter tot
nog toe steeds zgne vragen hadden ontweken.
>Hoor eens Elizabeth,* zeide haar vader,
>voor wien is dat prachtige borduurwerk,
waaraan gg thans werkt?*
>Voor de vronw des huizes, vader,* ant
woordde zgne dochter, en zag hem vrien-
deljjk aan, »ik wil daardoor aan de goede
dame, een hoewel zwak bewgs van erken
telijkheid geven.*
>Hoe heet dan die dame?* vroeg haar
vader vei der, shaar familienaam? Zoo dik
werf ik n naar beiden vraag, noemt gjj
haar mevrouw Valeria, maar dit is slechts
een doopnaam.*
In plaats van te antwoorden bloosde
Elisabeth en sloeg den onschnldigen blik op
hare moeder, welke in hare plaats zeide:
>Heb nog eenige dagen geduld, Herman,
eene belofte gebiedt ons den naam van
onzen gastheer te verzwggen, die echter een
ond bekende van u is. Hg wil a eene ver
rassing bereiden, door zich zelren aan n
bekend te maken, daarom is hg reeds sedert
-^..nUiMun» or a bran Iliftt hief 0eW668t
den oever te trekken. Zoo sterk was de
stroom, dat een soldaat een eind weegs het
veld indreef.
De bataillons-commandanten lieten, naar
de Deutsche Petersbnrger Ztg.« mededeelt,
geulen graven, om het water af te leiden;
daardoor werden nog vele menschenlevens
gered,' doch ook zeer velen kon men in 't
geheel niet te hnlp komen. Ontzettend leed
een adjudant-onderofficier van de da com
pagnie, Baidanow; van onder de puinhoopen
hoorde men hem roepen: Broeders, ik leef,
bevrgdt myae voeten doch het duurde vele
aren, eer men hem helpen kon. Niet ver
van hem lagen, gelukkig zonder dat hg ze
zag, de lgken vun zjjn vronw en vau zgn
jongste kind iets verder het vermiukte lgk
van een ander zesjarig kind, waarnaar hg
telkens vroeg. Ook Baidanow is later aan
zgn wonden bezweken.
Het duurde lang eer van buiten af hnlp
verscheen. Eerst werden van een nabg gelegen
landgoed verband middelen, voedsel, dekens
en kleederen gebracht. Daarna verschenen
geneesheeren uit Walk eu Dorpat. Het meest
hebben de 9a en 10e compagnie geleden,
ieder 100 man sterk. Yun de 10s compagnie
bleken bg het appèl slechts 30, van ie 9e
slechts 9 man overgebleven. Met lof wordt
gesproken over de houding der officieren
en manschappen en het energiek optreden
der doktoren uit Dorpat.
De Lord-Mayor van Londen ontving van
een onbekende 25,000 pd. st. voor het
>Pfiases van Wales-fonds.* De inschrg-
vingen voor dat fonds zjjn nu gesloten,
daar men vindt, dat er genoeg geld bgeen-
gebracht is voor het doelhet verschaffen
van extra-bedeeliug aan de Londensche
armen in de jubileumsweek.
Het goedkoopste tramwegvervoer bestaat
tegenwoordig ta Ulm. Het kost niets. De
itegeering heeft de tarieven voor de stede-
lgke electrische tram nog niet goedgekeurd
en daar de Gemeenteraad de exploitatie
niet wilde ophouden en 't publiek ar alvast
aau wil gewennen, rgJt men er nu sedert
14 dagen gratis.
Uit Pretoria wordt gemeld
De verwachting dat het Engelsche smal
deel de haven van Louren^-Marques zon
vraagt naar n, wanneer Ug ons op den trap
ontmoet.*
>En wie is dan onze jonge doctor, die
met u beiden mg zoo getrouw heeft opge
past?* vroeg de gonezene verder.
»Het is de zoon van den huisheer en van
mevrouw Valeria, op wie hjj sprekend ge-
ljjkt, was het antwoord. >De goede Anatole
heeft geheele nachten met mjj en Elisabeth
aau uwe legerstede gewaakt, toen uwe ziekte
op het ergste was; en wanueer wg hem
verzochten zgne gezondhe;d niet op het spel
te zetten, gaf hg steeds ten antwoord, dat
gg deze oplettendheid ruimschoots aan zgn
vader had verdiend. Maar daar had ik mg
bgkans versproken,* viel zgne vrouw zich
zelve in de rede.
Het is een knap doctor, voor zgne jaren*,
zeide Walden, >en een recht schrandere
jongen. Wanneer ik hem slechts nader
kon leeren kennen.*
>Het is een zeer beminnelgk jongmensch,*
vervolgde zgne vronw, >zoo voorkomend en
bescheiden en steeds bereid zg evenmensch
dienst te bewgzen. Dan eens brengt hg Eli
sabeth een goed boek, dan weder borduur
patronen, dan weder allerlei kleinigheden,
die een jong meisje aangenaam en van nut
kunnen zgn. Overal heeft hg zgne oogen,
en nauwelgke ontdekt hg, dat wg aan het
een of andere gebrek hebben, of reeds ver-
schjjnt zgne moeder en voorziet daarin. Deze
piano, deze harp, deze voorbeelden, deze
muziekbladen, alles zgn geschenken van hem,
die hg ons heeft gegeven, toen hg hoorde,
dat gjj een beminnaar van muziek waart.
/Wordt vmolgdj
VKEBASSENDK ONTMOETING.
