V Allena. e Laars! raai ra dc Ons groote Nederland. Mi SSIL FEUILLETON» Het Und van ALIENS Uitgever: L.J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 25 SEPT. 1397. M 1628. WË^ËM YGOB O Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Abon nementsprjjs: per 3 maanden f 1.00. franco per poet zonder prjjsveihooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Geografisch gesproken in cjjfers nitge- drukt, is ons land een der kleinste van Europa niet het kleinste, want e? sjjn nog circa 20 staten van minder omvang - het meet 600 vierk. mjjlen of 33000 vierk. kilometer. Frankrijk en Duitschland zijn elk 16 maal <?n Engeland bjjna 10 maal zoo groot. Het zinkt weg onder al die groote geburen en is wezenljjk wat we in onze jeugd zongen: »Klein stipjen op de wereldkaart.* Maar de grootte van een natie wordt niet gemeten met K.M8. die de rnimte be palen, door haar staatsrechtelijk ingenomen op het wereldkadaster. Wanneer dat waar was, dan had de Republiek der Vereenigde Nederlanden niet een halve eeuw lang een plaats ingenomen in de rjj der groote mogendheden. Voor de volken bestaat een andere maat en dat is de taal, zoover de taal gesproken wordt, strekt zich hun ge bied uit. Zie naar België. Eens in den zomer komen de Bslgen samen met de Nederlanders, op het taal- en letterkundig congres en op die dagen halen de Belgen hun hart op en genieten meer dan in 't samenwonen van een heel jaar met hun verfranschte landgenooten. Door de gemeen schappelijke taal gevoelen ze zich meer eens met buitenlanders dan met hun land genooten. Met die maat gemeten nu is ons land zeer groot en strekt zich ver buiten de grenzen uit niet alleen, maar vindt zich zelf terug in Amerika, Azie en Afrika. En wat vooral schoon is, men gevoelt daar overal de stamverwantschap. Men wil zelfs onze Nederlandsehe schrijftaal plavieren en vergemakkelijken om o.a. de vrienden in Transvaal nader te komen. Op 't laatste der bovenbedoelde congressen te Dordrecht gehouden, heeft men 't plan geopperd een «Taalverbond* te stichten, een band te slaan om allen die de tale spreken, zjj 't in dialect, van het lage land aan de zee. Dat taalverbond, goed aange pakt, kan onze rijke literatuur nieuwe wegen banen, onze reputatie als letterlievend volk uitbreiden, onze stamverwanten in verre streken en over de grenzen nader tot ons brengen. Onze taal heeft een groot debiet. Dr. Buitenrust Hettema heeft daarover geschre ven in de Vragen v. d. Dage en naar EEN NOVELLE VAN HET STRAND. 20) De eerste zware regendruppels sloegen tegen het venster aan, toen de met bloed bedekte man voor de laatste maal over den drempel van het vaderljjke huis werd ge dragen. Nimmer zouden die trouwe oogen zich meer openen, die mond nooit meer zoete woorden spreken; kond en stijf lagen de handen, die nog voor korten tjjd den groet zoo hartelijk beantwoord hadden, van hen die nu zoo angstvol onderzochten, of zijn hart nog klopte. Geen woorden van liefde en verzoening kon het licht in de oogen terug tooverende vader die hem de wjjde wereld had ingezonden, kon hem nu door zjjne toestemming te geven niet meer in het leven terugroepen hjj was ver heen gegaan, ver! vanwaar geen terugkeeren meer mogeljjk is. »Hjj zal weder tot zich zeiven komen,* zeide de kapitein, nadat de eerste alles over weldigende ontzettende schrik voorbjj was. •Zjjne handen zullen wel weder warmer worden; hg ademt weder, niet waar?* en hjj vatte de verstjjfde handen en boog over den bleeken me-nd, riep hem bij zjjn kinder naam, en bad den heer Raad hem toch te helpen en bjj te staan. Hjj zal Siua huwen, ik wil alles ver geven komt hjj nog niet weder bjj zich aan lei lin* daarvan willen we haar verbrei- dinar in 't kort nagaan. Toen vóór enkele jaren de beroemde acteur Junkermann met een Duitsoh gezel schap stukken van Frits Reuter opvoerde te Amsterdam, stond het publiek versteld over de gemakkelijkheid, waarmee hot deze èooneelspelers volgen kon. Geen wonder, al 't Duitach dat in 't noorden van Daitsch- land, in Hannover, Oldenburg en Slees wijk gesproken wordt, is niet anders dan een dialect van onze taal. Geschreven ziet het er wat vreemd uit op 't eerste gezicht, maar geproken is het met onze taal één vleesch en één bloed. Zie hier een couplet uit Renter, voor eiken Nederlander ver staanbaar. 't Is een geruststellend woord van een grootmoeder tot haar kleinkind Un doch is noch min Rath de best, Den ik Di gewen wil; Wenn Du ok Ali'ns verluren best, Holt still, min kind, holt still Zelfs de eigennamen in die streken zijn verwant met de onze. Dit jaar is een roman uitgekomen, die speelt in SleeswjjkHol- stein, waarvan de heldin Antje Bergbolm heet Naar 't zuiden evenzoo. Dat België met ons een gemeenschappelijke taal heeft is bekend. Minder bekend echter is 't, dat over Belgie heen onze taal tot in Frankrjjk doordringt, d.i. in de streken die vroeger tot de Nederlanden behoorden, maar reeds een paar eeuwen Fransch zijn. Tot Calais too houdt de bevolking hardnekkig onze taul in eere. In Oad-Nederland deelt Joan Winkler daarvan een sprekend staaltje mee. In een Fransch dorp was 't gewoonte dat de diaken, met 't zakje rondgaande, voor elke gift dankte mot de woorden »God loone 't je.« Daar werd echter iemand aangesteld, die van die gewoonte afweek en merci* zeide. Groote ontsteltenis onder de boertjes. Ze zouden dien Franschman wel mores leeren. En den eerstvolgenden Zondag schudde de een voor den ander 'c hoofd en niemand offerde. »Men verstaan je niet manzeide ze. De Franschman was zoo goed niet of hij moest weer in de landstaal zijn dank uitbrengen. Bjj elkaar kunnen we al deze Nederlandsch sprekenden met ons mee, gevoegeljjk op ruim elf millioen stellen. In Afrika's zuid punt is 't de meest algemeen» taal. In de Kaapkolonie, een Engekche bezitting, wordt het door twee derde der bevolking gesproken. zei ven?* Maar uur op uur verliep, en nog keerden er geen warmte in zijn handen, geen klear op zjjne wangen terughet hart bleef stom en eindelijk kreeg de vader de overtuiging, dat zjjn eenige zoon, zijn Hendrik, de trots, de vrengde zjjns levens, werkeljjk dood was, levenloos voor hem lag, uit het frissche vrooljjke leven door vuige moordenaars handen weggedrongen. Er is geen God!* schreeuwde hjj woest. Waarom had bjj dan anders mjjn jongen niet bjjgestaan, hem niet gered van die schandelijken vervloekten moordenaar?* >0 vriend,* zeide de heer Raad met be wogen half verstikte stem»Gods beschik kingen zijn soms zwaar te dragen en on- begrjjpeljjk. Maar waar bleef het geloof, wanneer wjj hier de oorzaak daartoe reeds inzagen Heb ik daarvoor mjjn gansche leven lang aan God geloofd, en dageljjks tot hem ge beden, wanneer dat mjjn loon zou zijn riep de oude anders zoo krasse man zuch tende. »Maar neen! Het kan niet zjjn, ik kan het niet gelooven. Hjj zal wel weder bjj zjjn kennis komen.* Daarop gisg hg weder naar de sponde, waarop men Hendrik had neergelegd, be tastte zjjne wangen en handen, of zjj niet warmer werden, en wreef en streek ze van nieuws af aan. Als hij in den storm omgekomen was, als hg voor zjjn leven gewerkt had tot den laatsten aiemtoeht, dan was het nog wat anders,* jammerde hjj later, toen de heer Raad, die trouw bjj hem bleef, hem trachtte Tul vin Halen en fjj Ischriften zijn in 't Nederlandsch geschreven, o.a. Ons Land, Ons Weekblad, Het Dagblad, het Gerefor meerd Weekblad, De Volksbo 19, Do Kerk bode, Jong Zuid-Afrika, Da P.aarl, De Getuige, Flat Kerkblad, liet Oosten, ene, enz. En dat in een EageUah lau 1 Ook in de Ora-je-Vrjjstaat, Natal rn Transvaal komen tal Nederlandsehe bladen nit. In den laaisten staat o.a. De Volksstem, De Pers, Het Christelijk Schoolblad, Land en Volk, De Gouvernements-Courant, De Nieuwe Republikein, De Vierkleur, De Vereeniging, De Volksbode, De Echo, Ons Volk enz. Evenzoo in de noordvljjke staten van de Republiek in Amerika. Daar zjjn tal van plaatsen die namen dragen rechtstreeks uit Nederland genomen, als Amsterdam, Fries land, Oostburg, Holland, Vlissingen enz. In en om Patersoa wonen een 20000 Neder landers, die letterkundige vereenigingen als de Harmonie, de Bloemenkrans enz. opge richt hebben. Te Chicago schat men het aantal Nederlanders op 30000. Het aantal bladen, in onze taal verschijnende, bedraagt ongeveer 60. Al die broeders tezamen vereenigen, onze schoone taal verdedigen tegen andere, die haar ginds dreigen te verstikken de belang stelling in onze Taal en Letteren gaande houden en uitbreiden, dat is 't doel van het in Dordrecht gestichte Taalverbond. En aan de wereld toonen dat ons kleine landje op letterkundig gebied een groot rjjk is! Buitenland. In de vorige week trok een ljjkstoet statig uit het Belgische dorp Montbliart naar de Fransche grenzen. Den Franschen douaniers werd, op bun vraag, geantwoord, dat de overledene gewenscht bad op Fransch grondgebied te worden ter aarde besteld. De ambtenaren kregen echter achterdocht, vooral omdat zjj de betoogingen van smart bij de geleiders wel wat overdreven vonden, en eischten opening van de kist. Dit werl onder jammerlijk geween geweigerd, rna-r een deel der roawdrageuden ging aan den haal en daarom omsingelden de ambte naren de overigen en openden de kist, die dicht gesoldeerd was. Te voorschijn kwam een volle lading van Brusselsche kant. Bjj gelegenheid van den verjaardag van de aankomst der Russische souvereinen te Cherbourg, den 5n October, zal de Fransche te troosten. »Maar zoo dood geslagen als een hond, dat is verschrikkeljjk Des avonds kwam Sina binnen. Ach wat was die schoone bloeiende maagd veranderd. Alle frischheid en jeugd waren verdwenen. Met medelijden en deernis om haar vernietigd leven, zag de heer Raad haar binnentreden zjjn hart leed met haar, maar troosten geen sterveling kan dat. Nog eens moet ik Hendrik zien,* zeide zjj met afgematte, klanklooz! stem. >Dat kan zijn vader mjj niet weigeren.* Maar nauwelijks zag haar den kapitein, of hjj sprong overeind, en zeide haar met de hardste woorden, dat zij schuld van alles was, want zjj had tweedracht tusschen hem en Hendrik gezaaid, om harentwille heeft hij met zijn zoon oneenig geleefd, en toen stortte hjj zich op het leger van den doode neer en riep: «Zie hier, dat is uw werk! Zoover hebt gjj het gebracht! Was hjj rustig in huis gebleven, eu niet met u Met mjj!« viel Sina hem met een kreet in de red». »Ik zweer bij God,* en zjj stak vertrouwend de hand omhoog, »dat wij hier aan deze dear van elkander scheidden, en Hendrik ging in huis en ik naar mjjne kamer ik zweer, dat ik hem sedert dien tjjd niet meer levend heb gezien.* Tranen verstikten hare stem, eindeljjk kon zjj weenen. •Toen is hij van daar naar mjj gekomen,* zeide de heer Raad. »Het was laat in den nacht toen bjj rag verliet.* Vader,* riep Siua, onder een vloed van tranen, wanneer iJc aan iets eenige schuld had, zoo heb ik zwaar geboet, zwaarder dan Advertentiën van 1regels SO ct. Elke regel meer 71/, ct. Groote lettors naar plaatsruimte. Adrertontiën worden tot Dinsdag- en Yrjjdagavond ingewacht. Minister van Marine, uit naam van de vleet, aan Czaar Nicolaas II een heriune- rings-medaille aanbieden. Aan de voorzijde vertcont deze medaille Gallia die da armvn uitstrekt naar een schip, dat juist boven den horizont van de reeda van Cherbourg komt. Naast haar hjjscht een kleine genius aan een mast de standaard met den dob belen Russisehen Adelaar. Het randschrift is een eenvoudige datum «Cherbourg 5 October 1896.* Aau de keerzjjde staat, op een hoogte ten anker, een marine-kanon en een stapel granaten afgebeeld, waarboven de v reenigde Fransche en Russische vlaggen waaien. Verder vsrtoont zij een vergezicht op de reede van Cherbourg en de opdracht Gallia Rus3orum Imperatori et Classi Hos- pitibus Amicisimis Salutem.* De medaille heeft een middelljju van 76 millimeter. Te Straatburg en omstreken zjjn ver scheidene aardschokken waargenomen. De sterkste schok was zoo hevig, dat in ver scheiden huizen de deuren opensprongen en de spiegels aan de wanden in beweging kwamen. Woensdagmorgen is bjj het inloopen van de Elbe bjj Cuxhaven, bjj stormweder, de Duitsche torpedoboot »S. 26* omgeslagen en gezonken, waarbjj de bevelhebber Hertog Frederik Wilhelm van Meckbnburg en 7 man der equipage verdronken. De torpedoboot »S. 27* bereikte met moeite en met verlies van I man de haven. De stoomboot »Möwe« van de Noorsche bergingsmaatschappjj is terstond naar de plaats van het ongeval vertrokken. Hertog Frederik Wilhelm is de broeder van den onlangs overleden Groothertog Frederik Frans III en van den tegen woordige Regent Hertog Johan Albrecht van Mecklenburg-Schwerin. Sedert 1893 diende hij als luitenant ter zee bjj de Duitsche marine. De Regent Johan Albrecht, die tegen woordig was bjj de jubileum-feeskn te Stockholm, is terstond naar Schweriu ver trokken, waar het bericht van het ongeval Woensdagavond 6 nre ontvangen werd. Om 8 ure begonnen de klokken te luiden. Heel Schwerin is in rouw. De familie van Angiliotti, den moordenaar van den Spa&nsche minister Canovas, is door zjjn misdaad tot den bedelstaf ge bracht. Zjjn vader, een kleermakersknecht, en zjjn drie broeders kunnen nergens meer gjj mjj zondt hebben opgelegd!* Haar zoo oneindig smeebrade blik trof den kapitein zoo zaer, dat hjj zich onrustig van haar afwendde. »Heb ik met hem niet alles ver loren, alles? Had ik toch ouders, zusters of vrienden? Was hij voor mij niet alles, en zou ik voor hem niet de geheele wereld gegeven hebben? En wat is mg nu overgebleven dan grenzelooze ellende?* En wat is mij dan gebleven?* riep de kapitein woest opspringende. »Wat weet gjj dan van ellende, beseft gjj dan het ver lies dat ik lijdMgn vleesch, mjjn bloed, dat ik heb zien opgroeien? Hoe! had hjj u zooveel moeite en zorg gekost, had gjj in hem uw eigen jeugd zien opgroeien? O mgn God, is het niet tegen de natuur, dat een vader zijn eigen kind moet begraven? Daar sta ik nu alleen, en al wacht ik nog lang en tel ik da dagen en nachten, mgn Hendrik, mijn jongen komt toch niet weder tot mij, ik bljjf echter immers eenzaam achter?* •Niet eenzaam, vader!* riep Sina en kuielde met eene snelle beweging tusschen den vader en de doodsponde zjjns zoons neder. De hand des kapitein* vattnnde, wees zjj tegeljjk op Hendrik en voer voortEven als gjj alles verloor, zoo is ook mij niets meer overgebleven! Hg was voor u even als voor mg, alles. O, laat ons samen treuren. Vader stoot mg niet van n, hg had toch ons beiden lief! Ik wil u verplegen, u dienen als uwj dochter, als uw dienstmaagd en Hendrik's nagedachtenis zal door ons heilig gehouden worden.* Zichtbaar bewogen en aangegrepen stond de kapitein daar, toen de heer Raad met werk krijgen, en zjjn moeder moet onder-? stand aanvragen bjj de overheid. Behalve van aardschokken in verscheiden gedeelten van Italië, heeft men in hot ar» roadisasment Brindisi te Igden gehnd van een wervelwind, die heele streken deerlgk heeft geteisterd. In de nabijheid van Sava werden twintig huizen verwoest, tien per sonen gedood en vjjftig gekwetst. Te Oria is het spoorwegstation verwoestde chef en zjjn gezin met de verdere beambten zjjn om het leven gekomen. Ook andere gebouwen zjjn beschadigd en verwoest, en twintig menschen in het stadje zijn gedood. Te Satriano eindeljjk zjjn vjjftien manschen gedood. In niet minder dan zeventien gouverne menten in Rusland is de graanoogst slecht uitgevallen, in sommige streken zelfs geheel mislukt. De zwarle-aarde-districten (Klein- Rusland), die anders nog eens wat koren konden afstaan, hebben dit jaar eveneens een zeer slechten oogst opgeleverd. Hoewel van regeeringawege al bekend gemaakt is dat de opbrengsten der andere gouvernementen ruimschoots opwegen tegen den slecht uitgevallen oogst dezer zeven tien gouvernementen, en Rusland in staat is met eigen krachten het gevaar te keeren, ziet de toestand er toch niet zeer rooskleurig uit. De hulp moet zeer spoedig verleend worden, d.w.z. de regeering had na eigenlgk al graan moeten opkoopen voor de bedreigda gouvernementen. Wordt daarmee te lang gewacht, dan zullen de prjjzen te veel stjjgen, en 't verleenen van hulp wordt zooveel moeiljjker. Uit Transvaal komt het droevige bericht, dat president Kruger door een zware nier ziekte is aangetast, die, op zijn hoogen leeftjjd vooral, ernstige ongerustheid moet teweegbrengen. Deze ziekte is vaak doodelijk, soms tameljjk snel, maar de ljjler kan ook nog jaren lang leven, als sommige dealen van dat orgaan geschikt big ven voor hun werk. Het laatste nieuws uit Pretoria meldt dat de bewoners der Znid-Afrikaansche Repu bliek zich krachtig verzetten tegen de suze- reiniteit van Engeland. Zjj, die in de verwachting geleefd hebben, dat met het sluiten van den voorloopigen vrede tusschen Griekenland en Turkjje, alle tranen in de oogen zeide: Hendrik had zjj lief het is het laatste wat gjj voor haar doen kuut.c Neen, ne?n!« riep de kapitein ruw uP, het weeke gevoel terugdringende en Sina van zich afstootende. »Om haar wilde Hen drik mjj verlaten zjj was hem liever dan zjjn onde vader, ik wil haar niet ziei. Doch,* hier bleef hij steken en een donker rood overtoog zijn gelaat. «Meisje, bjj hem, bij mijn Hendrik bezweer ik u, kunt gjj mjj den moordenaar, den schan lelijken boef aan wijzen of noemen, dan wil ik u als mjjn dochter aannemen, dan zult gjj als mjj a eigen kind zijn. Ik wil wraak. Heere God! gjj hebt mjj alles ontnomen, sta mij dan ten minste bjj in mijne wraak! Help rag, opdat ik den moordenaar zoo voor mjj zie, als nu mgn jongen hier ligt!* Sina was opgestaan eu teruggeweken. Op hare trekkeu was een inwendige strjjd zichtbaar en toen drukte er zich esn ernstige stjjve berusting op af. Tweemaal kustte zj den doode het voorhoofd en de handen, een krampachtig snikken deid haar rillen en toen ging zij de deur uit. De heer Raad geleidde eu troostte haar, hjj hoopte dat de kapitein wel verteeieren zon; in zjjn tegenwoordigen gemoedstoe stand onderscheidde hjj geen recht van on recht. Misschien zou een verdenking van den moordenaar hem tot een ondoordachte d&ad kunnen brengen. Sina werd nog bleeker, snikte en trok zich in haar eenzaam kamertje terug. Wordt vervolgd. ÉL p ns Ij Iimnwfi ngmt'ui.uMxiwis si's ijnwnwra.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1897 | | pagina 1