21>
FEUILLETON.
1
(llli
iHH
-
n
b§
Sp|i|
kt
Lam! van üeiisdcn en Altena, de LanffslraaJ en de lommclerwaard.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
1897,
n
M 1629.
WOENSDAG 29 SEPT.
Brieven u:t een Vissehersdorp,
1 LAND VAN AUtrt
VOOS
Dit blad yerschjjat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prysveihooging. Afzonderlijke
nammers 5 cent.
Advertentien van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer Tl/i ct. Groote letters n&ar plaatsruimte.
Adyertantiën worden tot Dinsdag- cn Vrjjdagavond
ingewacht.
VI.
REDDINGSTOESTELLEN.
De Noord- en Zuid-Hollandscke Redding-
niaateehappij, eene vereeniging aan wier
bestaan honderden schepelingen hun leven
hebben te danken, heeft als in elk zeedorp
ook hier een kanton gevestigd. Als men
even voor men aan hotel Zeezicht komt
rechts af slaat, komt men na ten twintigtal
schreden aan een huisje, dat zoowel door
aanzien als door bouw van do omliggende
visscherswoniiigen verschilt. Het is het tuig
huis van bovengenoemde maatschappij
Tegenover elkander, aan do zee- en aan de
landzijde bevinden zich twee groote dubbele
deuren, die den wagen, waarop de redding
boot wordt vervoerd een uitgang verschaffen
naar den weg en naar het strand. Ieder,
die eenigszins met de zee bekend ie of wie
slechts eenmaal in de gelegenheid is ge
weest, zjj het dan ook van verre, kennis
te maken met de branding bij een vliegende
storm, kan gemakkeljjk nagaan dat voor
eene redding iets anders noodig is dan een
gewone boot. De reddingboot is dan ook
een naar vast systeem vervaardigd vaartuig,
dat verkregen is na veel studiv en proef
nemingen van deskundigen en nog gaan
deweg leest men van nieuwe verbeteringen
en nienwe proeftochten betreffende reddings
vaartuigen. Onze boot dan, die in grootte
en vorm overeenstemt met alle andere van
deze maatschappij, is niet langer dan tien
meter. De vorm is van voren en van achteren
ongeveer dezelfde. Aan den steven zoowel
als aan de roerzjjde bevindt zich een bak
met olie, die door een kraan in zee vloeit,
als het noodig is om voor eenige oogen-
blikken een >slechte« zee te hebben, b.v.
met het inhalen van schipbreukelingen of
als het vaartuig zich in de onmiddellijke
nabijheid van het wrak bevindt. Het geheel
maakt door de ranke, eenigszins sierlijke
vorm een aangename indruk. De boot is
van glad bruin hout vervaardigd en paart
deugdelijkheid en sterkte aan eene lichte
constructie. De banken of wel doften, 5
in getal, geven plaats aan een tiental roeiers,
de bootsman bevindt zich aan het roer, of
liever hg heeft de riem, die den dienst
van roer vervult en in dit geval beter voor
het doel geschikt is natuurljjk moet die
aan bekwame handen zjjn toevertrouwd.
Voorin is, zooals de naam reeds aanduidt,
de plaats van den voorman. Is de schipper
de aangewezen persoon om voor boot en
bemanning te zorgen, de voorman is meer
speciaal belast met datgene, wat betrekking
S IÜXT
EEN NOVELLE VAN HET STRAND.
Met Hendriks onverwachten dood was
voor den heer Raad alle hoop voorbij om
iets naders over het kruis te kunnen ver
nemen. Hij gevoelde, dat hg er Sina in
hare ondraaglijke smart niet mede mocht
lastig vallen. Geertje had, gelgk hg zeker
vernam, niets van waarde achtergelaten. Zjj
zou gelgktgdig met Hendrik ter aarde wor
den besteld.
Groot opzien baarde het verdwjjnen van
haar neef, men moest aannemen, dat hg
van haar dood niets geweten heeft en voor
langer of korter tjjd onder zeil was.
Toen de schoppen aarde dof klinkende
op de kist neervielen, was het den heer
Raad alsof ook zjjne nieuw ontstane hoep
het graf inging en bjj voelde hoe diep die
hoop reeds wortel bg hem geschoten had.
Nu was er bij de oude smart eene nieuwe
gevoegd en de steek dieper in de oude wond
doorgedrongen. Hg wilde henen. Wat zou
hg nu nog langer hier doen Tot na
gedachtenis aan Hendrik beproeven Sina
met den kapitein te verzoenen ja dat
zou hjj neg doen zg moest voor den
ouden man mettertjjd een troost worden.
heeft op de in nood verkeerenden. Hij zit
op den uitkijk om drenkelingen op te nemen,
heeft de dreg ora in bet want of a^.n boord
van het gestrande schip te werpen en gooit
zoo noodig het anker uit. De reddingsboot
kan door de meestal hevige streek (stroom)
niet regelrecht koers zetten naar het doel
om geen gevaar t9 loopen tegen het wrak
te pletter te slaan. De pogingen om onder
het voorljj varen zich vast te maken aan
het schip of de hiervan uitgeworpen lijn
op te vangen gelukken slechts zelden en
dan is het zaak om onm'ddidjjk hét anker
uit te werpen, om dan het over boord ge
sprongen scheepsvolk op te vangen. Bij een
door mij persoonljjk bijgewoonde stranding
was ik getuige van zulk een tooneel. De
bemanning sprong achtereenvolgens over
boord en werd door de reddingboot opge
pikt. Een matroos op het punt te zinker,
klemde zich in doodsangst aan een vast
punt, dat hij voelde; het was de onderlip
vau de voorman, die etnigen tgd later hevig
bloedend en met een diep gespeteD lip en
kin aan wal kwam. Toevallig ook was ik
den volgende», dag tegenwoordig bg het
treffende wederzien van d;n geredde en den
door hem toegetakelde redder. Dezelfde
vertelde mi ook een geva1, dat de boot
door een zee als een huis overstelpt werd.
Juist hal bg nog tijd om »berg je« te
roepen, toen boot en bemanning onder
water verdween. Eenige oogenblikken later
kwam het vaartuig weer langzaam naar
boven, eerst de voorman, toen zag hg de
schipper en weldra de anderen. Niemand
weg! Vooruit dan weer, jongens!* Nu
moet ge weten dat de reddingboot zoodanig
is ingericht, dat ze telkens, als ze door
een stortzee wordt bedekt, vanzelf weer
rjjst. Tueschen de vloer en de bodem be
vinden zich luchtketels, terwjjl de dubbele
wanden met kurk gevuld zijn. Onder water
is ze dus nog aanmerkelijk soorteljjk lichter
dan dit, terwgl weder door eene vernuftige
en toch eenvoudige vinding het water van
zelf wegloopt. Van de vloer nl. loopen
buizen near de buitenoppervlakte van het
vaartuig, die door naar buiten openslaande
kleppen van de zee zjjn afgesloten. In ge
wone gevallen houdt de drukking van het
zeewater de kleppen gesloten. Alleen wan
neer de boot is volgeloopen of wanneer bij
minder water binnen zij door een golf wordt
opgenomen, is de drukking van binnen
grooter dan van buiten en stroomt het
water door alzoo geopende kleppen weg.
Aan den buitenrand bevinden zich langs
de geheele boot kussens, die met kurk zijn
gevuld en dienen voor schokbrekers. Niet-
Hjj regelde zjjne zaken, dikwijls overwel
digd door de herinnering aan den knappen,
frisschen jongen man, ter liefde van wien
hg hierheen was gekomen en dit alles had
nu zulk een vreeselijk einde genomen.
Daar werd aan zjjne deur geklopt en de
kapitein trad binnen met het verzoek om
toch met heE? de plaats op te zoeken, waar
men Hendrik had gevonden. Het was de
eerste dag weer regenachtig, en het triestige
donkere weder was in overeenstemming met
de droefheid, welke in het geheele dorp
heerschte.
»Ik ken de plaats niet nauwkeurig,ant
woordde de heer Raad, door de bedaardheid
van den ouden man, waarbjj die onrustig,
stekende blikken niet pasten, onaangenaam
aangedaan. Wjj behoeven toch Sina slechts
te vragen.*
»Zg is niet tehuis,* viel de oude man
hem in de rede. »Vanwaar dan weet Sina
beter antwoord? Gjj waart toch beneden!*
Omdat zg hem heeft gevonden. Man,
gevoelt gij niets voor dat ongelukkige
schepsel, wie zulk een naamloos wre*d lot
beschoren is? Ik ken de menschen hier ge
noeg, om te begrjjpen, welke kinderjaren en
welk eene jeugd zg hier doorleefd heeft;
en nu, waar de hoop op een gelukkig leven
haar toe wenkt daar vindt zij, zjj zelf
den eenig geliefde verslagen, dood mis
schien in het oogenblik waarin zjj hem ver
wachtte. Had zijn hulpkreet haar oor be-
tegecstaande deze inrichting en met de
beste lei ling kan het heel wel gebeursn,
dat de boot omslaat en de bemanning dns
verloren zou zijn. In dit geval is ook voor
zien, (ten minste een weinig), door een
soort van zwemgordels, die elk om heeft, en
welke den eig&nljjke naam van scaphanders
voeren, maar door Japie en zjjn gezelLn
in slampampers zijn herdoopt. Het oordeel
over deze gordels, die uit laDge reepen
kurk op linnen genaaid, bestaan, loopt
vrjj wel uiteen. Hoewel ontegenzeggelijk
deze scaphanders vaak groote diensten be-
wjjzen, zjjn ze lastig voor de beweging der
roeiers en worden door de meesten be
schouwd als oorzaak van een langzame,
martelende dood.
Zooals het vaartuig daar staat in hot
tuighuis is alles gereed tot vertrek tot de
kleinste kleinigheden toe. De deuren worden
slechts geopend, de paarden 6 of 8 in getal,
ervoor gespannen en in weinig tgd kan alles
op de plaats des onheils wezen.
Een tweede reddingsmiddel zijn de vuur-
pjjlen. Deze moeten niet verward worden
met die, welke 's nachts als seinen dienst
doen, zoowel van de schepen als van de
vuurtoren en van land. Die pijlen, die dienst
doen voor redding, zjjn ongeveer een pols
dik en hebben eene lengte van bijna i/4
M. Het toestel, waarvan de pijl wordt af
geschoten, bestaat uit eene lange, smalle,
jjzeron lade, die op een drievoet rust. Aan
de pjjl is een lange stok verbonden, welke
als staart dienst doet en onder deze is aan
de vuurpijl een sterke ljjn van een pink
dikte bevestigd. Die ljjn ligt op eene bij -
zondere wijze in een kist, zóó, dat ze ge
makkelijk afwindt. De pijl wordt afge
schoten met een lont, waaraan een touw,
want de kracht is hevig en een slag van
het voorwerp, kon een oogonblikkeljjke dood
tengevolge hebben, zoodat het behandelen
altjjd eenigszins gevaar kan opleveren. Wan
neer nn de pjjl over het schip heen ge
schoten is (wat bjj storm dik wjj Is een ge
lukje is, als 't treft) valt de lijn in het
want of op het dek en de schepelingen
maken er zich meester van. Ze begrjjpen
natuurljjk, wat landslui ze mogen wezen,
dat ze 't touw moeten inhalen. Alzoo trek
ken ze hiermee een staartblok aan boord,
waardoor een touw zonder einde loopt. Aan
dat blok zit een plankje met gebruiksaan
wijzing in 't Hollandsch en in 'fc Engelsch,
nl. dit:
Bevestig den staart van het blok rond
een der masten, 15 a 20 voeten boven dek,
of zoo de masten reeds overboord zjjn, aan
een ander vast voorwerp, zoo hoog mogeljjk
reikt, zg had zijn leven met het bare gered.*
»Ja, dat had zjj gedaan,* antwoordde de
kapitein zacht en met het hoofd knikkende.
>En zjjt gjj wreed genoeg,* zeide de
heer Raad sterker aandringende in boogen
ernst, vhaar den eenigen troost te ontzeggen
die haar het leven nog biedt, haar van de
deur te wijzen, waar zg u om opneming
smeekt? Is het u dan geene behoefte, haar,
die Hendrik meer dan de gansche overige
wereld beminde, bjj u te hebben, met haar
over dien tjjd te spreken, waarin gjj hem
nog hadt Hebt gg dan niet reeds eenzame
jaren met haar doorgebracht. Stoot gjj
niet een hart van n, dat slechts smeekt nwe
smarten te mogen deelen?*
Langen tgd zag de kapitein zwjjgend
naar den grond; toen reikte hij den heer
Raad de hand en zeide met bevende lippen
»Ik wil het beproeven. Ik had zelfs nu
ook in het huweljjk toegestemd, als hij
daardoor levend zon zjjn geworden.*
Hg sloeg de banden voor het gelaat en
weende eenige minuten bitter.
>Gjj kunt dit het meisje zeggen,* zeide
hij daarna zacht voor zich. >Maar kom
nu, ik moet naar buiten, wjj vinden de
plaats wel.*
Diep bewogen geleidde de heer Raad hem
voor het huis, waar de kapitein zich plot
seling omkeerde en nog eens in het portaal
zag. De heer Raad zag hem wankelen en
verbleeken en riep: »Wat scheelt u?«
boven dek. Steek dan de sehietlijn van de
wipper &f, zorg dat de lijn in het blok vrjj
loopt, en geef sein naar land.*
Met die ljjn zonder einde wordt een zware
troo naar boord getrokken ni9t deze raad
geving
Bevestig dezen tro3 ongeveer 2 voet
boven het staartblok, zorg dat alles goed
klaar is en de wipper goed door het blok
loopt, en geef sein naar land.*
Daarna wordt weder een boei naar het
schip gestuurd, waaraan een soort broek
m t korte pjjpen. Hierin neemt dan iemand
plaats en wordt zoo door de ljjn zonder
einde naar land getrokken.
Deze wijze wordt echter alleen dan toe
gepast als alle andere pogingen faalden en
is ook niet zonder gevaar. Bjj hooge, rots
achtige kusten is eene redding met de vuur-
pjjl toestellen gemakkeljjker en doelmatiger.
Het is wel te begrijpen, dat dikwjjls de
persoon in de boei al verdronken is voor
hij aankomt, en dat, wanneer de ljjn en de
tros door het water sleept er vaak Lts
onklaar wordt. Zoo is h?t wel gebeurd,
dat iemand op deze wijze werd geworgd.
Het neemt echter niet weg dat het ver
nuftig uitgedachte toestel van groot belang
kan wezen en een heele bemanning op deze
manier aan een wissen dood werd ontrukt.
A. C. B.
Buitenland.
Het anarchistische orgaan Libertaire* is
te Parijs in beslag genomen, naar men
meende wegens een beleedigend artikel
tegen den officier van justitie. Het blijkt nu,
dat dit geschied is wegens een heftig stuk,
aanhitsende tot het ombrengen van Presi
dent Faure, de Koningin-Regentes van
Spanje en den Koning van Italië. Aan het
bureau zjjn papieren in beslag genomen,
waarmee men hoopt den schrjjver op het
spoor te komen. De directeur had zich uit
de voeten gemaakt.
Voor het assisenhof te Beanrais staat een
achttienjarig meisje terecht, dat twee oude
menschen door worging vermoord heeft, na
hen eerst met morphine te hebben bedwelmd.
Tnsschen de beide misdaden ligt een maand
het Ijjk van hot eerste slachtoffer, een
grjjsaard, was ree ls begraven. Men twjjfelt
aan de verstandeljjke vermogens van het
verdorven schepsel, hoewel het motief der
misdaden duideljjk genoeg was. In beide
gevallen waren aanzienljjke sommen door
haar meegenomen.
Een later bericht meldt
Het achttienjarige meisje dat twee oude
»Niets,« verzekerde de kapitein, zich de
hand over de oogen strjjkende. »Ik weet
niet wat het was, maar het kwam mij voor,
alsof Hendrik daar stond en mij toeweukte.*
Den heer Raad liep een rilling over het
lichaam en hjj sprak den kapitein toe, zich
aan geene nieuwe gemoedsbeweging bloot
te stellen, maar zgne overspannen zenuwen
rust te guunen.
De kapitein weigerde dit en zeide halfluid
»Misschien wenkt hij ons, dat wjj dadeljjk
moeten gaan. Ja, wjj moeten aaar buiten,
spoedig, spoedig!*
Hjj keek verscheidene malen het huis in,
zag toen met een zonderlingen diepen blik
nog eens het dorp rond en over de kleine
ellendige huisjes. In het huis daarnaast stond
Maryke aan de dear en trad naar buiten
om hem de hand te reiken, maar hij keerde
zich snel van haar af, als had hjj haar niet
gezien.
Zjj schreden langs de duinen naar de zee
en steeds zag de kapitein zoo zonderling
voor zich uit. De loodkleurige zee was in
eene lichte beweging en de golven liepen
langzaam als dralend op het strand. Op
eenigen afstand van het eiland lagen eenige
groote schepen voor anker. Toen de blikken
van den kapitein daarop vielen, verdween
de diepe, smarteljjde uitdrukking en vreemd
fonkelden zgne oogen.
»Ik heb het varen nooit vertrouwd,*
zeide hg tot den heer Raad, die in diepe
lieden geworgd heeft, is door de rechtbank
te Benuvai? tot levenslangen dwangarbeid
veroordeeld en haar moeder, die mede
plichtig bleek te zjjn, tot tien jaren. Het
meisje was zeer licht van zeden en het
motief van de moorden is geweest de be
geerte om zich een bruidschat te verwerven
en aldus te kunnen trouwen. Het openbaar
ministerie had de doodstraf geeischt.
De ongelukkige vader heaft zich voor het
hoofd geschoten.
De zoogenaamde Oostenrijksche Aarts
hertog, anders genaamd Behrens, is te Luik
gearresteerd, waar hjj met Marie Husmann
over straat wandelde. Hij kon maar niet
begrjjpen waarom hij op het politiebureau
moest komen. Hjj vond daar een broeder
van Marie Husmann. Behrens is een klein
mannetje met een mooi puntig gedraaid
snorretje. De heer Husmann deelde aan de
politie mede, dat zjjn zuster ongeveer ander
half jaar Behrens kende, den zoon vaH oen
werkman. Juffrouw Husman zeide, dat haar
>man< zich alleen voor de aardigheid had
uitgegeven voor Aartshertog. Die aardig
heid kan nn wel eens minder aangename
gevolgen hebben. Volgens de Belgische
bladen is de heer Husmann met zjjn lieve
zuster Marie naar Duitschland teruggekeerd.
De bekende luit. Peary is druk bezig
met het ontwerpen van een nieuwen Noord
pooltocht. Hjj wil in Juli vertrekken en in
de Poolstreken bljjven tot het doel bereikt
is, al zou dit ook 5 jaren duren. Peary wil
alleen gaan met twee vriendeD, van wie de
een geneesheer is, en met een aantal Es
kimo's.
Een oproerige geest heerseht te Nieuw-
Orleans, waar gewapende benden door de
straten trekken, ten einde te verhinderen
dat er binnen in de stad lazareths voor de
gelekoortsljjders worden opgericht. Een ge
ïmproviseerd gasthuis staken de oproerlingen
in brand, en met moeite werden de vlam
men gebluscht.
Het aantal der Tnrksche soldaten in
Thessaliè', die door fyphuskoortson worden
aangetast, neemt steeds toe. Meer dan 6000
man zjjn reeds naar huis gezonden, terwgl
4000 man eerstdaags naar Turkjje terug-
keeren.
New-Yorksche bladen melden dat een
Amerikaansch vrjjbuitersschip door een
Spaanschen kruiser in den grond geboord is.
Te Casteltermini (provincie Girgenti) zjjn
60 arbeiders door het instorten van een
mjjn om het leven gekomen.
gedachten verloren, naast hem was voort
gegaan. »Als iemand aan mijn jongen een
hekel had, hoe spoedig kon hjj hier zjjn,
hem oppakken, en zich weer lafhartig ver
schuilen Ik moet den moordenaar
vinden, al moet ik ook de geheele wereld
door naar hem zoeken.*
De oude man uiet zjjn wraakzuchtige
gedachten kwam den heer Raad vreemd
voor. Hjj gevoelde, hjj moest iets hards
zeggen wanneer deze uitingen zich her
haalden en toch wilde bjj den ongelukkigen
vader geen smart aandoen. Hjj keek om.
»Hier ongeveer moet Hendrik gelegen
hebben,* zeide hjj, terwgl hg eene plaats
aanwees, waar het zeewier in lange halmen
en dichte bosschen elkaar afwisselden en
het zand donker en vuil zag.
De kapitein keek opmerkzaam rond, liet
zich toen op de knieè'n neder, greep met
beide banden in het zand en stak de dus
gevulde handen omhoog, als zwoer hij bg
den hemel.
Huiverend wendde de heer Raad zich af
en beklom het naaste lage duin, waarvan
het losse zand door den langen aanhou
denden regen hard was geworden. Ginds
lag het kievitsduin en op de kleine hoogte,
met den rug naar hem toegekeerd, stonden
twee gestalten Sina en Jan Jan,
die sinds den moord, sedert den dood zjjner
tante niet meer op het eiland was geweest.
(Slot volgt/
