Hel Land van flensden en Allena, de Laarstraat en de ffoninielcrwaard.
Brieven uit Amsterdam.
FEUILLETON.
MADELEINE.
M 1640.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 6 NOVEMBER.
,:£t land van ALTEN^
VOOR
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.00.
Franco p«r post zonder prgsveibooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
1897.
Tegen dat de begrooting aan de orde komt,
worden door de leden vnn den gemeente
raad de paradepaarden nit den stal gehaald,
ne'jes geroskamd en opgetnigd en te ge
legener tijd aan medeleden en publiek
gepresenteerd.
Zoo b.v. heeft de h«er Fabins het paard
«Onderwjjs* bjj den toom binnengeleid, erg
klagende over de onverzadigbaarheid en
▼raatzucht van dit dier, dat door de ge
meente vertroeteld en in weelde groot ge
bracht wordt.
Nu is het waar, dat de post «onderwijs*
in de laatste kwarteeuw schromelijk aan
gegroeid is. Maar men wete, dat b.v. in
1881 het zielental 840 duizend bedroeg,
terwjjl het thans tot over het half millioen
is aangegroeid. En ook dit: van die 160
duizend inwoners behoort zeker driekwart
tot den handwerk8stand, welks kinderen
de lagere school bevolken. Het aantal scholen
eerste klasse (vroegere armenscholen) is dan
ook in dien tjjd meer dan verdubbeld en
bedraagt thans reeds 91.
Van overdaad in scholenbouw, van weelde
enz. is dan ook te Amsterdam geen sprake.
De eenige weelde bjj het onderwijs zjjn de
f 12000, die op dezefde scholen aan prijsjes
voor trouw schoolbezoek uitgedeeld worden.
De poging van het lid Hovy, om op dezen
post f 7000 te schrappen, leed schipbreuk;
't werd met een meerderheid van 33 stem
men waaronder alle katholieke leden
verworpen.
De post scboolbaden geniet ook elk jaar
de eer voor 't front te worden gebracht.
Daargelaten de nuttigheid der samenkop
peling onderwazen en baden, nu de ge
meenteraad voor enkele jaren dezen post
op de begrooting gebracht heeft en de
schoolcommissie op gunstige resultaten der
schoolbaden kan wijzen, zou 't een bewjjs
van verregaande inconsekwentie zgn, daar
mee thans op te houden. De post bleef
gehandhaafd.
Door twee schoolopzieners tevens ge
meenteraadsleden werd gediscussieerd
over eventueele maatregelen tegen onder
wijzers, die zich durven onderstaan onze
dwaze spelregels te hervormen volgens het
stelsel Kollewjjn. Nn, er zgn er wezenljjk,
die daarover ernstig denken. Van overheids
wege zal daarop nu gelee dienen ts worden,
't Zou ook een jammerlijk geval zijn wan
neer onze a.s. metselaartjes en kleermakers,
onze dagmeisjes en modistetjes gingen scbrjj-
ven«dat heb ik van de meester zoo ge
leerd.* Och, och, zou een schoolopziener
(10
Madeleine was naust den jager neerge
zonken, zjj had hem zwjjgend in hare armen
genomen, daarna was het met hare krachten
gedaan en verloor zg voor eenige minuten
het bewustzijn.
Zg kwam weer bg door de stormachtige
juichkreten, waarmee de redder begroet werd
zg richtte zich langzaam op, om hem
met van dankbaarheid schitterende oogen
te gemoet te gaan.
De Arabier had met een onversehilligen,
bjjna somberen blik het gejuich van de
menschen afgeweerd, hun dankbetuigingen
scheen hg in het geheel niet op t« merken,
zgn donker oog zocht de blonde molenaars
dochter.
Daar stond zij reeds voor hem. Met een
hart overvloeiende van dankbaarheid, reikte
zg hem hare beide handen, toen echter zonk
zg aan zjjne voeten neer en drukte zjjne
bebloede handen aan hare lippen «O,
Kaïri-Jaffta
De Arabier weerde baar af, bet bloed
vloog hem naar het gelaat, hg bnkte zich
tot de knielende neder en hief haar voor
na niet iets degelijkers kunnen ter hand
nemen? En zou de minister, tot wien men
zich als hoogste autoriteit wenden kan,
zich beuscb iuteresseeren voor een sauel, die
vrouwelijk en een vrede, dis mannelijk is?
De andere parudepaarden, als daar zgn
de bestrating, de plantsoen: n, de water-
verversching onzer grachten, zal ik maar
daarlaten. Alleen stip ik aan, dat er een
nieaw stelsel van watertoe- en afvoer uit
gedacht is, dat onz8 grachten geurloos
belooft te maken, welke aankondiging door
alle grachtheweners m^t groote vreugde
doch niet overspaunige verwachting ver
nomen is. Hit is niet zoo gemakkelijk een
stad, die lager ligt dan de zee, schoon te
spoelen en schoon te honden.
We hebben de begrooting aanvaard op
een bedrag van bjjna 16 en een half mil
lioen en zullen er later nog een staartje
aan vast binden. Het volgend jaar zal
n.l. onze finantiën geducht aanspreken,
onze particuliere beurzen en de gemeentekas.
Voor de feestelijkheid der kroning is nog
geen cent uitgetrokken en de onvoorziene
uitgaven, een kleine halve ton, zullen wel
aan andere posten besteed worden. Als de
tgd daar is, zullen B. en W. een voorstel
doen tot bestrgding der extra-uitgaven.
De begrooting wordt dus in 't komende
jaar «vervolgd.*
En bleef het daar nu maar bg, maar
Amsterdam zit geschoren met twee uit
nemend en op groote schaal ingerichte gas
fabrieken. Dit is zoo'n erg kwaad niet,
zult ge zeggen, maar het kwaad schuilt
niet in de fabrieken, maar in de maat
schappij, die daarin het bevel voert en
duur gas stookt.
Een van de redenen van geschil is de
brander, waarnaar de Imperial (aldus wordt
de Engelsche Imperial Continental Gas
Association in de wandeling gehesten) de
lichtsterkte berekent. Een andere is de enorm
hoege prjjs van het gas, die hier 9 ct. per
M8. kost, en die met geen mogelijkheid
omlaag is te krjjgen, ofschoon 't zoo klaar
als de dag is, dat bij lager prijs het petro-
leumverbruik afnemen en het dure electrisch
licht minderen zou. Naar mjjn inzien houdt
de Imperial dien gasprjjs en gaat ze om
ieder verschil met de gemeente in proces
om den raad te dwingen met haar in over
leg te treden, tot overname der fabrieken.
De concessie is n.l. aangegaan tot het
jaar 1918, in welk jaar de fabrieken in
eigendom overgaan aan de gemeente. Het
is dus voor de maatschappij voordeeliger dat
Amsterdam ze voor dien tgd overneemt,
tegen betaling voor zóóveel dan in 1918,
waaneer de overneming gratis geschiedt.
zichtig op.
«Madeleine,* riep hjj zacht uit en zjjne
oogen zochten de hare.
«Madeleine
«Hoe zal ik u mjjn dank betuigen, gjj
edele, hooghartige man fluisterde zjj met
trillende lippen. «Hoe zal ik u voor deze
daad beloonen?*
Toen verscheen er een uitdrukking vol
wanhoop op het gelaat van den Arabier
en hij mompelde bjjna ruw: «Hjj? Indien
ik hem redde, dan wa9 het enkel nit liefde
tot u, Madeleine!*
Het meisje werd bg het hooren van deze
woorden doodeljjk bleek en in tranen uit
barstend fluisterde zjj«Kaïri-Jaffta
waarom z«gt gjj mg dit nu, waarom
zjjt gjj nu zoo somber nn, dat ik het
niet verdragen kan?*
Toen vloog er een uitdrukking van wild
heid over zjjne trekken, hjj drukte haar
lang en innig de hand, wendde zich haastig
af en snelde iedereen vooruit het dennen
bosch in.
De anderen volgden hem langzaam en
ondersteunden Denis, die nog niet geheel
tot bezinning was gekomen en die buiten
dien menige bloedige schram bjj zgn val
van de rotsen had opgedaan.
Iedereen was vervuld van het voorval en
met de snelheid van den wind verspreidde
het gerucht zich in het kleine dorp en de
omliggende gehachten, en nog denzelfden
Advertsntiën van 16 regels 50 ct. Elke rege]
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Daartoe is dus de gemeente wel gedwongen
en het heeft de raad reeds in beginsel
besloten. Maar 'fc zal een dwaz* geschiedenis
worden.
Zooals ge weet worden we dit najaar
getrakteerd op operavoorstellingen van vier
gezelschappen: de Hoüandsche, Van der
Linden, die 't ze r naar den vleezo gaat; de
Hollandsche, De Groot, minder in trek
de Laliaansche, goed bekocht en de Fransche
die haar klantjes houdt. De avonden, die
we nog over hebben kunnen we besteden
aan het Ned. Tooneel, het Grand Theatre,
en nog eenige schouwburgen. Vermakelijk
heden dus dez^n winter bij de vleet. En
dat we er goed van profiteeren zullen,
daarop rekenen B. en W. stellig en zeker.
Ze hebben althans op de begrooting een
som van f 60,000 bepaald, op te brengen
als belasting op openbare vermakelijkheden.
Verleden jaar was as opbrengst op duizend
gulden na, zooveel, hetgeen, daar de be
lasting 5°/0 van de entreegelden bedraagt,
een totaal van 1 millioen en 2 ton aan-
wjjst als een offer aan de kunst en de pret.
Dat is nog zoo min niet voor de klagende
burgerjj van een klagende stadl
A., 1 Nov. '97 J. L.
Buitenland.
Te Antwerpen kwam een jonge zangeres,
mej. Geruse, in het «Eden* zoo dicht bjj
het voetlicht, dat haar kleeren vlam vatten.
Zjj vluchtte van 't tooneel, tnsschen de
schermen, om door een kleine deur, die in
de zaal uitkwam, hulp te zoeken. Het pu
bliek, grootendeels uit heeren bestaande,
vluchtte; maar een dame, dochter der
eigenares van het «Eden*, mad. Van Mierlo,
trok een rok uit en wikkelde die om de
brandende zangeres en doofde zoo, ge
holpen door Leroux, zanger van het «Eldo
rado*, de vlam uit. M^j. Geruse telde nog
maar löVg j*ar; zjj had echter op het
bureau van politie 18 jaar opgegeven.
De senator Scheurer-Kestner heeft een
onderhoud gehad met generaal Billot, den
minister van oorlog. Hjj heeft dezen de stuk
ken, in zjjn bezit, welke op Dreyfu3 be
trekking hebben, medegedeeld.
Hiermee is das de zaak het otfieieele
stadium ingetreden. Ia de pers overigens
slechts gissingen, nergens eenige zekerheid.
De »Gauloi8« verhaalt op welke wijze de
tegenwoordige phase van de zaak Dreyfus
begonnen is. Scheurer-Kestner was eerst
vast overtuigd van Dreyfus' schuil. De
twjjfel kwam eerst bjj hem op, toen hjj
met Elzassars aan een feestmaal deelnam.
dag verkondigde iedereen den lof van den
8toutmoedigen radder en werd niemand
moede zjjn daad met de vurigste woorden
uit te bazuinen.
«Wie zou zulk een wakkere ziel achter
die donkere, sombere oogen gezocht hebben
zeide de oude smid. «Bjj God, er behoort
moed toe om zulk een waagstuk te vol
brengen en zonder zjjn tnsschenkomst zou
de arme Denis nog beneden aan den rots
wand tusschen hemel en aarde zweven, of
reeds verpletterd tusschen de dennen en de
rotsen in den afgrond liggen.*
«En nog meer te prijzen vind ik het in
den vreemdeling, dat hjj zjjn medeminnaar
heeft gered,* bracht een jonge vrouw, die
ook mee was geweest, in het midden; «het
moet toch een edel man zgn, anders had
hjj zgn eigen leven niet op het spel gezet
om Denis voor het meisje dat hem zelf be
mint, te redden.*
«Veel hebben zjj echter niet tot elkaar
gezegd,* liet nu de kreupele Claude uit de
herberg zich hooren, «hg scheen echter ge
roerd door haar dank en maakte er zich
daarom spoedig af!«
»Wjj hebben hem groot onrecht gedaan,
om hem voor een moordenaar te honden.
Slechts een man met een bjjzonder edele
ziel kon zoo handelen als hjj heeft gedaan,*
zeiden de menschen, die nu het dorp waren
genaderd en langzaam uit elkaar gingen
naar bnnne huizen, om ben die thuis ge-
Een woord dat iemand daar ontsnapte,
bracht hem op een spoor. Hg zocht lang,
te Mülhauaen ea Thann en eindelijk had
hjj een m?nigte bewjjzen
Het blad voegt er bjj dat de vice-presi
dent van den Senaat te Thann geboren is
en te Mülhausen fabrieken bezit. Dreyfus
is te Mülhausen geboren, c.n er woont nog
familie van hem.
In de steenkolenmjjnen van Szeknl, Oos
tenrijk-Hongarije, dicht bjj Resicza, op de
zuidwestkust van Zevenburgen, zjjn door
een verzakking verscheiden mjjn werkers
levend begraven. Donderdag had men nog
slechts twee ljjken kunnen vinden.
Men bereidt in Denemarken tegen Ja
nuari e.k. een arbeiders-congres voor, waar
in men zal trachten een algerae-ne orga
nisatie van alle arbeiders-vereenigingen des
lands tot stand te brengen tegenover den
onlangs opgerichten Ddenschen werkgevers-
bond.
Voor de reddingsexpedite van de Noord-
poolzoekers, Andrfé en tochtgenooten, naar
Spitsbergen, zoo seint men nader uit Trom-
soe, is de stoomboot «Victoria* bestemd.
De stoomboot heeft 14 man bemanning en
is voor een overwintering uitgerust. Het
bevel is opgedragen aan den kapitein Soeren
Kraemer, die een gehard Poolzeeman is en
al vroeger kapitein op dat schip is geweest.
Zelfs heeft hjj reeds eenmaal op Spitsbergen
overwinterd. Daar er echter dit jaar bjjzonder
weinig jjs is op en om Spitsbergen, hoopt
men, dat bet niet tot een overwintering zal
behoeven te komen, doch dat d<? expeditie
binnen één maand teruggekeerd zal wezen.
De «Victoria* is een walvischvaarder, die
aan een Engelschman toebehoort. Woens
dag zou het schip vertrekken.
In Amerika is weder een persoon opge
staan, den naam dragende van Wellman,
die de eerzucht bezit de Pool te willen
bereiken. Hjj heeft daartoe eene conferentie
gehouden met dr. Nansen te Christiania.
Zjjn plan is met 11 Nov. op reis te gaan,
en den volgenden zomer op eenen speciaal
daartoe ingeriebten Noordpoolvaarder naar
Jackson's station te stevenen, dat op Frans-
Jozefsland bjj Kaap Flora ligt. Aldaar laat
hjj 3 man achter, de overigen gaan met
sleden en kajaks naar Kaap Fligely, waar
weder 3 man achtergelaten worden. De
overbljjvenden gaan in het begin van Fe
bruari '99 met sleden, kajaks en honden
naar de Noordpool.
Kaap Fligely ligt op ongeveer 1100 mjjl
van de pool. Als men aanneemt, 11 mjjlen
per dag te vorderen, zouden zjj in 100
bleven waren het gebeurde mee te deelen.
IV
Men had Denis intusschen op verzoek
van Madeleine naar den molen gebracht.
De molenaar was afwezig geweest en had
bjj zgn thuiskomst het dorp in rep en roer
gevonden. Hjj was terstond den stoet te
gemoet gesneld met Madeleine en de mannen
die Denis ondersteunden en had er voor
gezorgd, dat de ongelukkige jager onmid
dellijk een gemakkeijjke rustplaats had ver
kregen.
Kaïri-Jaffta was reeds voor hen in den
molen aangekomen en ontving den uitge
putte» Denis op den drempel met een hand
druk. Beide mannen zeiden echter niets. De
Arabier ging aan het venster zitten, nadat
men de wonden van den jager had ver
bonden en dien te bed had gebracht en
staarde met een weemoedige uitdrukking
in zgn oogen naar beneden in het tuintj*.
De molenaarsdochter had alles aange
dragen wat zjj kon bjjbrengen om Denis,
die aan alle kanten gekneusd was, te ver
lichten, nn had zjj de kamer een oogenblik
verlaten. Eensklaps richtte de jager, die nog
geen woord gezegd had, zich een weinig
op en riep zacht: «Kaïri-Jaffta!*
De geroepene schrikte bjjna bjj het hooren
noemen van zgn naam, hjj stond eehter
onmiddelljjk op en ging naar het bed van
den zieke.
dagen de pool kunnen bereiken en in 100
dagen terug zijn. Zij zouden dan een vlug
gere reis maken dan Nansen, maar Well
man hoopt ook van diens opgedane onder
vinding partij te trekken.
Wellman hoopt in Mei naar naar Fligely
torug te kceren en dan naar Kaap Flora
te gaan, alwaar hjj hoopt opgenomen te
worden in den herfst van '99. Sleden voor
den tocht worden reeds aangemaakt en 50
honden zgn in Petersburg tot dat doel
aangekocht.
In een leerfabriek te Skenditz nabjj Leip
zig is een ernstig ongeluk gebeurd. Onver
wacht ontplofte een extracteur, waardoor
een deel van de fabriek in de lncht vloog
en drie arbeiders terstond gedood werden,
waaronder de stoker van de machine. Vier
arbeiders werden bovendien nog vermist.
Het lichaam van een der gedoode arbeiders
werd 80 meter ver weggeslingerd en op het
dak van een huis gevonden. De oorzaak
van de ontploffing is nog onbekend; een
onderzoek is natuurljjk geopend.
Koning Oscar van Zweden heeft bepaald,
dat de gelden voor het nationaal huldebljjk,
dat de Zweden hem bjj zgn 25-jarig jube-
leum wenschen aan te bieden en waarvoor
de inzamelingen zgn geschied, aangewend
zullen worden tot het stichten van een
Volks-Sanatorium voor onbemiddelde tering-
ljjders.
Ondunks de tegenspraak der Ssrvische
bladen, moet ex-koning Milan bepaald van
plan zgn weder in het huweljjk te treden
en wel met de dochter van een sedert 40
jaar in Oostenrjjk gevestigden Poolschen
graaf.
Het uitzicht op een conferentie tusschen
patroons ea werklieden in de Engelsche
machine-industrie was eergistren verre van
gunstig.
Een diefstal is met zeldzame stoutmoe
digheid gepleegd te Londen, in een juwe-
liersmagazjjn in Piccadilly. De dieven zgn
binnengedrongen, hoewel deuren en vensters
met zware ijzeren blinden letterljjk gepan
eerd zgn. Zjj stalen f 200.000 aan juweölen.
Een brandkast, met voor een groot mil
lioen juweelen, konden zij niet openkrjjgen.
De Russen doen zich op Korea duchtig
gelden. De correspondent van de «Times*
te Seoul schrjjft, dat, op l ist van den Rus-
sischen gezant, da Engelsche doaane-diree-
teur door een Ros is vervangen.
Tengevolge van de regenbuien in Spanje
is het water van de Manzanaras aanzienljjk
gewassen. Het water van den Guadalaviar
«Ik heb mjjn woord slecht gehouden,
edele man,* sprak Denis op treurigen toon:
«maar het lag niet aan mjj!<
«Het is echter het beste zoo,* zeide de
Arabier gelaten.
«En hoe moet dit alles eindigen? Het is
aan u om het te beslisssn, ik ben u dank
verschuldigd, gjj hebt mjjn leven gered.*
«God heeft u beiden voor elkaar ge
schapen,* antwoordde Kaïri-Jaffta op wee
moedigen toon, «Madeleine behoort bjj u,
het is voor mij niet weggelegd om gelukkig
te worden, dat weet ik, buitendien heeft
Madeleine u lief en niet mjj,« voegde hjj
er zacht aan toe: «dat is de beslissing!*
«Arme, wakkere vriend!* riep Denis,
overweldigd door zgn gevoel. «Reik mjj uw
hand, Kaïri-Jaffta, gjj zjjt een man van eer,
een edele man, vergeef mjj dat leeljjite,
hateljjke woord, waarmee ik u eens heb
gekrenkt.*
De Arabier greep de rechterhand van den
jager, zijne hjjgende borst zocht tevergeefs
naar woorden en zoo zonk hg op den stoel
naast het bed neer en sloeg de handen
voor de oogen. Tranen sjjpelden door zjjne
vingers. «Mjjn God!* kreunde hjj.
«Neen, Kaïri-Jaffta!* riep Denia ont
roerd uit, «ik kan u niet zoo zien ljjden,
u, dien ik mjjn leven te danken heb, ik
moet voor n wjjken, en ik zal voor u
wjjken, Madeleine zal u toebehoorenl*
O
Wordt vervolgd./
