Hel Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bonimelenvaaerf.
GEHEELONTHOUDING.
FEUILLETON*
Uitgever: Li. J. VEERMAN, Heusden.
M 1651. WOENSDAG 15 DECEMBER. 1897.
T O
IIXTE,
land van alten-"
VOOB
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsvei hooging. Afzoaderljjke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer T1/® et. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavcrd
ingewacht.
Ik ben [geen geheelonthouder en ook niet
van plan het ooit te worden, al is het
waar en haast door iedereen wel eens onder
vonden in zjjn leven, dat een mensch niet
weet waar hg toe komen kan. 't Is daarom
maar voorzichtig niet al te vlug te wez<m,
met te zeggen, dat men dit of dat nooit vari
ons zal beleven.
Maar al ben ik geen geheelonthouder en
al heb ik meer op met matigheid aan te
bevelen en zelfs in die matigheid voor te
gaan, ik heb toch voor den geheelonthouder
respekt en wel daarom, dat hjj een goed en
edel doel beoogt, overtuigd, dat dit doel
alleen kan worden bereikt met het radikale
middel dat hg er voor in 't werk stelt.
Ik heb respekt voor hem om zjjn doel. Ik
kan het daarom best in hem verdragen, dat
een beetje kitteloorig is tegenover men-
schen zooals ik en vele anderen, en dat hij
op onze matigheid met een zekere minach
ting neerziet. Wie radicaal is en dat is
de geheelonthouder ziet in iedereen, die
niet met hem mee gaat, halfheid, hg tran
sigeert niet, zooals hg zegt, daarom is hg
uit den aard der zaak kitteloorig. Menigeen
heeft dat ondervonden, ik ook wel.
Om dat respekt voor zjjn doel kan ik het
den geheelonthouder ook vergeven, dat hg
en soms erg overdrijft. Ik heb er om
gelachen, en ik verbeeld mg, dat ik niet de
eenige ben geweest, toen ik las, dat op een
onlangs gehouden vergadering werd voor
gesteld en besloten, de verschillende kerk
besturen het verzoek te doen, dat voortaan
de wjjn in den avondmaals- en den mis-
beker ongegiste wgn zou zgn, wgn dus
zonder alcohol. Och, zonder zulke in veler
oog belacheljjke overdrgving komt men er
niet. Wie optreedt met een beginsel, dat
haast de heele wereld tegen zich heeft en
wie dan die wereld overwinnen wil, moet
wel overdjjven. Het beginsel drjjft hem en
jiagt hem en het laat hem op geen enkel
punt met rust, zelfs bjj het avondmaal niet.
Ik zeg nog eens, ik kan een glimlach Hiet
onderdrukken, maar ik kan het begrijpen
en daarom vergeven.
Wat ik in den geheelonthouder, bij al
mjjn respekt, niet kan en niet wil ver-
schoonen is dit, dat hg maar al te veel
geneigd is den sterken arm, dat is den
staat tot zijn medestander in te roepen.
Wie in de kracht van zgn beginsel gelooft
doet dat niet. Maar daar wil ik nu niet
verder op ingaan, misschien spreken we
elkander later daar nog eens over. Ik heb
(9
»Hjj zal uit zich zelf in slaap vallen,*
zei de zuster.
Laten wjj dat hopen,* antwoordde
Damer, doch zjj hoorde aan zgn toon dat
hg het niet geloofde.
Het was elt uur.
»Ga wat uitrusten,* zei hg tot haar. »Gjj
hebt het noodig. Ik zal van nacht waken.*
»Zou zgn moeder gauw hier zjjn?* vroeg
de zuster, die teerhartig was.
>Ik geloof het wel.*
Een van de geneesheeren, wier hulp hij
gevraagd had, kwam bjj hem.
»De zusters zeggen, dat de Prins iets
beter is; het sehjjnt inderdaad zoo.*
»Wat weten zg daarvan?* zei Damer.
»Hjj is jong, maar hg is zwak door een
wonde die hij verleden jaar gekregen heeft.
Hg kan zoo gemakkeljjk geen tweede worste
ling om zgn leven doorstaan.*
»Gjj kent hem beter dan ik,« antwoordde
de Venetiaansche dokter, die niet bgzonder
knap was.
»Kom mee naar mjjn laboratorium op
de Fondamenti en ik zal u iets laten zien
en iets vertellen,* zei Damer.
nu het oog op een andere onthouding als
die van alcohol in al zgn vormen en
mengsel, ik bedoel de onthouding van dier
lijke spijzen waar de vegetarier onzer dagen
prat op gaat. Eerljjk moet ik zeggen voor
die onthouding heb ik geen respect, omdat
ik het doel niet begrijp en ook nog nergens
heb zien aantoonen, dat de menschheid
beter en gelukkiger zou zgn bij onthou
ding van vleesch of visch. De mensch is
niet bestemd om vleesch te eten zegt mg
de vegetarier, zjjn tanden zijn niet puntig,
niet spits, niet scherp, als die van den
leeuw, den tjjger en wat er al meer ver
scheurende dieren zijn. Wel de mensch is,
al eet bjj vleesch, geen verscheurend dier.
Hij laat dat verscheuren over aan den wal-
geljjken kunstenmaker, die op de kermis
den wilde* vertoont en levende duiven
verslindt. Maar een mensch eet zonder
verscheuren en zjjn tanden en kiezen zjjn
wat forsch om er alleen doperwten en
spinazie meê te vermalen. Notenkrakers
zjjn het dan wellicht van vegetarisch
standpunt.
Welk heil steekt er toch in die ont
houding? Aankweeking van liefde voor de
dieren, die men niet zoo willekeurig dooden
mag. 't Klinkt mooi, maar eet dan ook geen
ei, want met elk ei pleegt ge een moord,
drink dan ook geen melk, elke dronk is
een diefstal aan het kalf.
Respekt voor den geheelonthouder, ik
begrjjp zjjn doel, al deel ik de keus van
zgn middel niet. Wereldver betering staat
er achter, een heerlijk doel
Maar wat de vegetarier beoogt moet hjj
eerst nog eens duideljjk vertellen. Ik vat
nog niet, dat de menschheid bjj zjjn ont
houding op beteren weg zou zjjn, ja dik-
wjjls komt de wensch bjj mjj op, dat
voor vele menschen het vleesch wat ge
makkei jjker te krjjgen was. Ben ik dan
zoo verdorven?
Bixitenlancl.
Te Parjjs is een afschuweljjke moord ge
pleegd. Een zekere Carrara en zjjn vrouw
hebben een bediende van een bank, die bjj
hen geld kwam innen vermoord en zich
meester gemaakt van de 26,000 frs. die hjj
bjj zich had. Nadat de man den bediende
met een reusachtigen sleutel de hersenpan
verbrjjseld had, sleepte het echtpaar het
lijk naar de eetkamer. Toen de kinderen
thuis kwamen, werden zg in de keuken
opgeslotenmaar men moest het lijk kwjjt-
raken vóór de thuiskomst van een com
mensaal. Zjj hebben het daarop een touw
Zgn Italiaansche collega gevoelde zich
zeer gevleid. Damer liet hem drie dieren
zien twee konjjntjes en een kat
ingeënt met en stervende aan diphteritis
hjj toonde hem serum, dat hg van Roux
ontvangen had en de Venetiaansche dokter
zag en luisterde met diepen eerbied.
Waarom past gjj die behandeling niet
op den prins toe?* vroeg hjj.
Dat was juist wat Damer verlangde.
»Ik zal zulks op mjjn eigen verant
woordelijkheid doen, wanneer hjj zich morgen
niet beter voelt,* antwoordde hjj. »Doch
gjj zult moeten erkennen, dat de verant-
woordeljjkheid groot is, daar deze methode
tot op heden bjj het publiek in het algemeen
onbekend en er geen familielid aanwezig
is, om mg tot de proefneming te machtigen.*
»Wjj, uw collega's, zgn toch hier om
u bjj te staan,* antwoordde de dokter,
verheugd over de onderscheiding, welke hem
ta beurt viel.
Wanneer er geen andere uitweg is, wil ik
het wagen,* zei Damer, terwjjl hg het kleine
flaschje serum weer zorgvuldig wegborg.
Toen de Venetiaansche dokter vertrokken
was, nam bjj een fleschje serum, een spuitje
en een nog kleiner fleschje, bevattende een
heldere vloeistof, de toxine of de virus der
ziekte, en dat hjj den Venetiaan niet had
laten zien. Dit alles stak hg in den borstzak
van zgn jas. In dat eene kleine glazen ko-
om het middel gebonden en het laten zak
ken door een nauwen put welks bodem
gevormd wordt door den rooster der cen
trale verwarming van het huis. Carrara is
langs een trap naar den oven gegaan en
heeft zitten wachten, tot het lijk geheel
en al verbrand was, acht uren lang. Slechts
wat metaal en een half gesmolten horloge
is teruggevonden.
De moordenaars waren ontsteld over de
groote som, die zjj bjj hun slachtoffer
vonden. Zjj kregen ruzie, de politie kwam
tusschenbeide en de vrouw bekende alles.
Een zonderling bankier is door de Pa-
rijsche politie achter slot gezet, zekere Gu
órin, directeur der »Banque Gouvernemen-
tale«, een allerzonderlingste fioancieele
onderneming, die reeds geruimen tjjd »zaken«
deed, omdat... de dépositaires moesten be
loven hun relatie geheim te houden.
De bank was gesticht door mevr. Guórin,
die gelden van lichtgeloovige lieden in
ontvangst nam en beweerde, dat die door
zekeren graaf De Bruneval werden afgeleverd
aan de Regeering voor bepaalde doeleinden.
Alle maanden werd aan den inleggers een
som als rente aangeboden, doch mevr. Gu
órin zorgde er wel voor, dat zjj die interesten
ook in handen hield, onder de belofte, dat
daardoor de baten belangrjjk zouden stjjgen.
Meer dan 500.000 fr. werden op die wjjze
buit gemaakt.
Na den dood van mevr. Guórin nam
haar echtgenoot de zaak over, doch hjj be
handelde de transactiën niet zoo handig en
liep in den val.
De luchtschipper Klünder, uit Hamburg,
moet van plan zgn, met een ballon van
14,130 kubieke meter inhoud, welke 500
dagen kan blijven zweven, naar de Noord
pool te gaan. Men zou zoo zeggen dat hjj
maar liever moest wachten tot wjj eindeljjk
eens iets zekers over het lot van Andróe
hooren. Want of Andróe bljjft spoorloos
verdwenen, en dat zou al een heel leeljjk
voorteeken zgn voor mgnheer Klünder; of
hjj komt terug, en dan is er veel kans dat
hjj al het nieuws meebrengt dat we op die
manier te weten kunnen komen.
Gelukkig is 't nog maar een plan.
In Duitschland zal men het voorbeeld
van Amerika, om huizen te verplaatsen,
navolgen. Te Aschaffenburg zal een stevig
gebouwd huis van het stationsgebouw en
twee verdiepingen hoog verplaatst worden.
Door da vermeerdering van het personen
verkeer kan het niet bjj het station big ven
staan. Daar het te kostbaar wordt om af
kertje was vergift genoeg om twaalf man te
dooden.
Toen hjj weer de verlichte vestibule van
het hotel binnentrad, overhandigde men hem
een telegram. Het was van prinses Adrianis.
Zjj had zjjn telegram twaalf uur later ont
vangen, omdat zij zich op haar zomerver-
bljjf in de bergen bevond. Zjj had Sicilië
onmiddelljjk verlaten en zei, dat zjj onaf
gebroken door zou reizen. Zjj eindigde met.
de woorden: »Ik beveel mijn kind aan in
de hoede van God en van u.«
Met een zenuwachtige beweging verfrom
melde Damer het papier en wierp het het
venster uit naar beneden in het water. Toen
ging hg de trap op en trad de kamer van
den patiënt binnen. Eene zuster waakte, dé
andere sliep. Adrianis lag wakker, zgn mond
was geopend, doch zgn ademhaling ging
lichter.
»Ik geloof dat hjj veel beter is,« flui
sterde de zuster, »de slijm laat los. Wij
hebben hem de wgn en wat bouillon ge
geven. Hg kon slikken.*
Hjj nam een kandelaar en naderde het
bed, Adrianis glimlachte flauwtjes, spreken
kon hjj niet.
»Laat mjj uw keel eens zien,* zei Damer.
Hjj zag, dat de zuster waarheid gesproken
had, zette de lamp neer en zei niets.
>Is hg niet veel beter?* vroeg de zuster
nieuwsgierig.
Misschien,* antwoordde hjj, wanneer
er zich niet meer sljjm vormt, is hjj gered.
te breken en weder op te bouwen, wordt
het eenvoudig 150 meter verschoven. Men
denkt er twee dagen over noodig te hebben.
Het geschil tusschen China en Duitsch
land is zoo goed als opgelost. Duitschland
weigert te onderhandelen over de bezetting
van Kiao-tsjou. De gouverneur van Sjan-
toeng is afgezet. GeenerDi monopolie van
spoorwegen of mjjnen wordt aan Duitsch
land verleend, maar bjj voorkomende ge
legenheden zal Duitschland zelf de voorkeur
hebben. De onmiddelljjke omgeving van
Kiao-tsjou wordt uitsluitend onder Duitsch
beheer gesteld. China geeft toe op alle
andere punten.
Ook de Duitsche jonge mannen houden
niet allen evenveel vau den krijgsdienst.
Te Schneeburg had een jonge man, om aan
den dienst te ontkomen, zich een vinger
van de reehterhand afgehakt. Hg werd
gestraft met zes maanden gevangenisstraf,
en moet daarna toch zjjn dienstplicht ver
vullen, maar zal, wjjl hjj niet de wapens
kan hanteeren, aan de werkplaatsen te
Dresden worden geplaatst.
Een ontzettend ongeluk heeft te Dort
mund plaats gehad. Een werkman op de
fabriek der Dortmunder Union legde zich
nabjj de asch- en slakkenstortplaats te
slapen. Deze stortplaats verspreidt een aan
gename warmte, daar de uitgestorte slakken
zich in witgloeienden toestand bevinden.
Bjj het vallen spatten de klompen slakken
uit elkander, en big ven in den regel binnen
een bepaalden omtrek liggen. Het komt
echter wel eens voor, dat de klompen aan
elkander bljjven hangen en verder rollen.
Dit gebeurde ook in het hier bedoelde geval.
De slapende kreeg een witgloeiende slakken-
massa over het lichaam en verbrandde
bjjna geheel tot asch. Men vond van den
ongelukkige niets dan de voeten.
In de kerk te Kecsekemet, Hongarjje,
ontstond gedurende de godsdienstoefening
een vreeseljjke paniek door het instorten
van een deel van het plafond. Twee vrouwen
werden gedood en verscheidene personen
gewond door de nedervallende steenen, terwjjl
door het gedrang, dat door de paniek ontstond,
een groot aantal personen levensgevaarljjk
gewond zgn.
De Italiaansche millionair Facchini, groot
handelaar in hennep, is op zgn landgoed
bjj Bologna, waar hg jaagde, vermoord door
iemand, die uit een schuilhoek een schot
op hem loste. Zgn jager meester die hem
vergezelde, werd door een tweede schot zwaar
Ga, mjjn beste vrouwtje, en rust wat uit,
als gjj kunt.*
Damer bleef alleen met den man, die
hem vertrouwde en wiens moeder vertrou
wen in hem stelde. Hjj ging bjj het venster
zitten. Zgn hart was al jaren lang doof en
stomdoch zgn verstand leefde nog en zgn
hartstocht.
>Een mensch kan de omstandigheden niet
beheerschen,* dacht hjj, >doch een wjjs man
kan de omstandigheden helpen, een dwaas
kan dat niet.*
Hjj wist, dat de zuster geljjk had hjj
wist, dat de ziekte verdween, dat, wanneer
de zieke r.lleen werd gelaten, slaap en jeugd
hem zouden herstellen.
Zou hg hem alleen laten? Zou hjj hem
laten leven om de minnaar, de meester te
worden van Veronica Zaranegra?
Het zou zgn wat men noemt een mis
daad doch voor een wjjs man bestaat
geen misdaad, bestaat niet iets wat men
deugd noemt. Bjj heai bestaan alleen de
lessen van het verstand, wroeging kent hjj
niet. De moeder van Adrianis kon niet voor
den volgenden dag hier zgn. Hjj moest niet
de komst der prinses afwachten. Hjj wist,
dat, wilde hg slagen, de moeder haar zoon
niet levend mocht terugzien.
Wanneer ge iets wilt doen, doe het dan
vlug,* mompelde hg. Hg stond op en ging
naar het bed. Adrianis scheen nog te slapen
zgn ademhaling ging nog zwaar, doch op
zgn gelaat lag een trek, welke voor den
gewond. Men is den pleger van dezen moord
welke een koen overlegd en uitgevoerd
wraakplan moet zijn, nog niet op het spoor*
Te Palermo heeft de politie vier en zestig
gevaarlijke personen opgepakf, die zich
schuldig gemaakt hebben aan afpersing, het
ontvoeren van menschen, het maken van
valsche munten en vele moorden. Onlangs
werd de dochter van den Engelschen mil-
lionnair Witheaker door hen ontvoerd en
na enkele uren tegen betaling van honderd
duizend francs weer vrjjgelaten. Da hoofd
man van de bende is een voornaam koop
man en ridder van de kroonorde!
Te New-York is weder een C-daagsche
wieier wedstrijd gehouden, d.w.z. wie't langst
van 6 dagen en nachten in 't zadel bleef,
was overwinnaar. Een bericht hierover luidt
als volgt
Riveirre is een van de eersten geweest,
dien de politie met geweld van de baan
heeft gebracht, opdat de doctoren hem in
de vooruit daarvoor ingerichte bjjgebouwen
zouden binden en verzorgen. Hg was, met
bloed doorloopen oogen en een vertrokken
gelaat, wilde geluiden uitstootend, Zater
dagmiddag van zjjn wiel gekomen, om zjjn
mede-rijders te Ijjf te gaan. In da zieken
kamer herkende hjj niemand; hg had zóó
geslagen met beenen en armen, dat die op
sommige plaatsen gewond waren. Na eenige
uren is hjj in een staat van verdooving
door totale uitputting geraakt. Toen hebben
de doctoren hem te bed gelegd, kalmeerende;
medicjjnen machinaal ingegeven, en zjjn
hoofd met jjs bedekt.
Velen van zgn Fransche vrienden kwa
men naar hem zien, zjj waren allen diep
getroffen door het vreeseljjk uiterlijk van
den vermaarden rjjder. Maar de doctoren
hopen toch, dat hjj niet voor goed krank
zinnig zal zgnzjj zgn op vernieuwde vlagen
voorbereid, maar zjj verwachten dat hjj
binnen 14 dagen wel weer tot kalmte zal
zjjn gekomen.
Den vorigen naeht was het akelig luguber
op de baanbjjna alle rjjders jjlden, maak
ten waanzinnige bewegingen, of staarden
wild om zich heen door hallucinaties ge
dreven. Ook Miller, de overwinnaar, was
abnormaal. Herhaaldeljjk vielen rjjders als
dood van hun wiel; dan werden ze door
massage, opwekkende dranken enz. weer
wat opgefrischt en opnieuw door sla ma
nagers op hun machines geheschen, om den
afzichteljjken waanzinnigen wals om de
kleine, ronde baan van 234 voet voort te
zetten, opgewonden toegejuicht door het
zelf overspannen publiek.
man der wetenschap een teeken van beter
schap, niet van den dood is. Doch Damer
wist, dat hjj ook de middelen had, om het
genezingsproces te doen veranderen in een
stervingsproces. Hjj aarzelde niet langer,
hjj begaf zich naar de kamer, waar de
zuster zich gekleed te slapen had gelegd en
wekte haar.
»Kom,« zei hjj beleefd. »Hjj is erger. Ik
zal het geneesmiddel van Behring beproeven;
een andere uitweg is er niet. Ik heb u
beiden noodig.*
Hjj begreep, dat het onverstandig zou zgn
de operatie alleen te ondernemen men
zou er later eens aanmerkingen op kunnen
maken.
>Houd hem zoo vast, dat hjj zich niet
kan bewegen, zei bjj tot de vrouwen; >maak
hem niet wakker.*
Hjj vulde het spuitje met het vocht uit
een der fleschjes, welke hjj van de Fonda-
mentie had medegenomen. Hjj stond in het
volle lieht, zoodat de zusters alles konden
zien wat hjj deed.
»Maakt zgn hemd los,* beval hjj.
Damer boog zich over den slapenden
zieke en drukte het spuitje in een der
aderen; Adrianus bewoog zich even, doch
de zusters beletten hem op te staan; de
inenting was geschied.
Darner's gelaat was niet bleeker dan
anders, doch zgn hand beefde, toen hjj het
spuitje terugtrok.
WÊKM
Tiende Hoofdstuk.
Wordt vervolgd, f
