Hel Land van
!eusden en Aliena, de Langstraat en de Boramelerwaard.
Armen en Rijken.
NIEUWJAAR.
FEUILLETON.
Het teeken der Vier.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1657.
WOENSDAG 5 JAN.
1898.
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prj'sverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels SO ct. Elke rege]
meer 71/. ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Nieuw jaar,
Tot ordenen, tot riobten klaar,'
'k Bracht u mijn welkomstgroete
Iu 't stille, vroege morgenuur:
Omsluierd was het bleek azuur,
Maar aan de kim ontmoette
Mjjn oog reeds 't glimmen van den dag,
Eu de aarde droomde met een lacb,
Als voelde ze uw verrijzen daar,
Jong jaar!
Nieuw jaar,
Al zingt geen bigde vogelschaar
U 't vrooljjk welkom tegen,
Al draagt de weide bloem noch blad,
Gegroet! gjj zelf brengt nieuwen schat,
Een rjjken bloesemzegen
En tonenweelde. 't Kranke hart
Wekt ge op: 't wil hopen bjj zjjn smart,
Kort ge eerst de winternachten maar,
Nieuw jaarl
Jong jaar,
Op vleugelen der verbeelding vaar
'k U voor tot waar ge, in stralen,
R«t bleeke kind genezing geeft,
Dat uit zjjn tering stil herleeft,
Als 't buiten aam mag halen,
Waar vogelen en bloemen zijn,
In warmen lentezonneschjjn,
Bjj 't geuren van uw rozelaar,
Schoon jaar!
Schoon jaar!
Alsof gjj enkel zonne waar'
En enkel big genieten
Alsof er achter 't sluierkleed
Geen weemoed was en vlijmend leed
Ach, zoo de beken vlieten,
Nu langs een rjjk bebloeiden zoom,
Dan langs een rots, zoo snelt de stroom
Des levens Gjj staat zwijgend daar,
Nieuw jaar!
door A. Conan Doyle.
(4
>Mjjn vader was officier in Indischen
dienst, die mg, toen ik nog een kind was,
naar het vaderland zond. Mijne moeder was
overleden, en ik had geene betrekkingen
in Engeland. Ik werd echter in een op
voedingsgesticht te Edinburgh geplaatst,
waar ik tot mijn zeventiende jaar vertoefde.
Id het jaar 1878 verkreeg mjjn vader, die
toen de oudste kapitein bg zjjn regiment
was, een jaar verlof, en kwam naar En
geland. Hg telegrafeerde mij uit Londen
dat hjj gezond en wel was aangekomen en
noodigde mg uit om onmiddellijk over te
komen, terwjjl bg mg het Langham Hótel
als zjjn adres opgaf. Ik herinner mg, dat
zjjn bericht van verlangen en liefde getuigde.
Toen ik te Londen aankwam, reed ik naar
Langham en vernam daar, dat kapitein
Morstan er logeerde, doch dat hjj den
vorigen avond was uitgegaan en tot nog
toe niet teruggekeerd was. Ik wachtte den
gaDschen dag, zonder iets van hem te ver
nemen. Des avonds stelde ik, op aanraden
van den hotelhouder, de politie hiermede in
kennis en den volgenden morgen plaatsten
wjj eene oproeping in alle bladen. Onze
onderzoekingen leverden echter niet het
minste resultaat open vanaf dien dag tot
op heden heb ik nooit weder een woord
van mjjn ongelukkigen vader vernomen.
Hjj kwam naar het vaderland met een hart
vol hoop en liefde, om er «enige rust en
Stil jaar,
Wèl draagt ge uw sluier: 't viel soms zwaar,
Indien we uw schikking kenden,
Nog voort te gaan met vasten voet
En onbe8cbroomden levensmoed,
Waarheen het pad ook wende!
Een nevel dekt het blauwend strand,
Wjj smachten naar het komend land,
Maar vragen u vergeefs er naar,
Nieuw jaarl -
Nieuw jaar,
Ons bljjft de plicht: tot strijden klaar
Bereid tot zorg en smarte,
Bereid desnoods tot scheidingswee,"
Tot afstand en berusting ree.
Wees moedig, kloppend harte,
Wat ljjden u ter aarde boog,
Uw beter wereld is omhoog
Wees sterk, wat ook uw aandeel waar',
Dit jaar!
Nieuw jaar,
Tot ordenen, tot richten klaar,
Ik zond een kinderbede
In 't stille, vroege morgenuur;
Omsluierd was het bleek azuur;
Ver aan de kim verbreedde
De lichtstreep tot een zilverschjjn
O, zoo ge kwaamt, zoo vredig, rein,
Dat ge eens voor mg zoo henenvaar,
Jong jaar!
SI. 1 Jan. '98.
Er is onder alle industrieele staten geen,
waarin het onderscheid tusschen de standen
seherper is dan Engeland, geen waar de
rjjkdom zelfzuchtiger, de armoe afzichte-
ljjker was. Een halve eeuw geleden schreef
Disraeli, de latere Lord Beaeonsfield, een
werk, waarin hg de twee deelen van 't
Engelsche volk, de armen en de rjjken,
in hun grofste tegenstelling als twee ver-
vaderljjk genoegen te vinden, en in stede
daarvan
Zjj bracht haar hand aan hare keel, en
een korte snik besloot den volzin.
»De datum?* vroeg Holmes, zjjn notitie
boek openende.
»Hjj verdween op den 3en December 1878,
dus omstreeks tien jaren geleden.*
»Zjjn bagage?*
Bleef in het hotel. Er was echter niets
iu lat tot eenige opheldering kon dienen:
wat kleeren, eenige boeken en een groot
aautal curiositeiten van de Andamaneilanden.
Hg was een der officieren geweest die met
de bewaking der daar verbannen misdadigers
belast zjjn.*
»Had hjj een of ander vriend in de stad?*
»Zoover wjj weten slechts een; zekere
majoor Sholto van zjjn eigen regiment, het
34e Bombay-infanterie. De majoor had kort
te voren den dienst vaarwel gezegd en
woonde te Upper Norwood. Wjj stelden
hem na'uurljjk van het geval in kennis,
maar het was hem zelfs onbekend dat zjjn
mede officier in Engeland was.*
»Een vreemdsoortig geval,* merkte Hol
mes aan.
»Het vreemdsoortigste ervan heb ik u
echter nog niet beschreven. Omstreeks zes
jaren geleden of om nauwkeurig te werk
te gaan op den 4en Mei 1882 verscheen
er een advertentie in de Times,* waarin
gevraagd werd naar het adres van Miss
Mary Morstan, met de verklaring dat het
in haar belang zoude zijn, zich bekend te
maken. Er werd noch naam, noch adres
bg vermeld. Ik was op dat tgdstip juist in
het gezin van Mrs. Cecil Forrester als gou
vernante in betrekking gekomen. Op haar
raad maakte ik per advertentie mjjn adres
schillende, zelfs vjjandeljjke volken voor
stelde. En in dezelfde dagen verhief de
geweldige Schot Thomas Carlyle zjjn ver
manende stem. Eerst hoorde men niet naar
hem, maar langzamerhand dwong hjj de
Engelschen naar hem te luisteren en in
zekeren zin zjjn al degenen, die later aan
de verbetering der sociale toestanden in
Engeland meegewerkt hebben, meer of min
der als zjjn leerlingen te beschouwen.
Want dit zjj tot eer van onze overburen
er bjjgevoegd, wanneer Engeland van alle
Europeesche landen de zwaarste schuld op
zich geladen heeft, de verzoening der ge
noemde schuld ook 't eerst vandaar uit
ging. Eer men op het vaste land er aan
dacht dat verzoening noodig was, ont
waakte in Engeland het geweten. En de
Engelschen hebben het eerst met den hun
eigen kalmen, praktischen zin het initiatief
genomen, om de maatschappeljjke kwaal
langs een nieuwen weg te genezen.
Die nieuwe weg loopt langs de stations
broederschap, menschenliefde, altruïsme.
Wat is het gevolg geweest? De twee
vijandige volken staan niet meer tegenover
elkaar op voet van oorlog, daar heerscht
vrede tusschen armen en rjjken. Professor
Breutano schrjjft, dat in Engeland geen
gevaar voor een sociale revolutie bestaat.
Op bewonderenswaardige wjjze hebben
de Engelsche arbeiders zichzelf geholpen
door coöperatie en hun flink georganiseerde
vereenigingen, trade-uuions.
Maar ze vonden trouwe helpers onder
de ontwikkelden, die zich langs hoe meer
oefenden in de kunst doelmatige hulp te
verschaffen. Onder de velen die zich hierin
naam gemaakt hebben, glanst de naam
Arnold Toynbee als een star in den nacht.
Onder zjjn naam worden thans alle mensch-
lievende pogingen tot opheffing van den
arbeidersstand te Londen te zamen gevat.
Hjj wns de zoon eens geneesheers, ontving
een goede opvoeding en studeerde te Oxford
in de rechten.
Van der jeugd af zwak, bereikte hjj
nauweljjks den dertigjarigen leeftjjdtoch
heeft hjj lang genoeg geleefd om door zjjn
persoonljjken invloed velen zjjner tjjdge-
nooten wakker te schudden. Toynbee bezat
een uiterst fijn en diep medegevoel en een
merkwaardigen tact. Toen bjj dood was,
bekend. Nog op dienzelfden dag werd er
door de post een aan mjj geadresseerd kar
tonnen doosje bezorgd, waarin zich een
zeer groote, schitterende parel bevond Er
was geen letter schrift bjj gevoegd. Sedert
dien dag, kwam er elk jaar op denzelfden
datum een gelijksoortige doos, die eenzelfde
parel bevatte, zonder eenige aanwijzing om
trent den afzender. Zjj zjjn door een des
kundige onderzocht en deze verklaarde dat
zjj hoogst zeldzaam en van buitengewoon
groote waarde zjjn. Gjj kunt zelf oordeelen
hoe fraai zjj zjjn.«
Zjj opende een platte doos, en toonde
mjj zes der prachtigste paarlen die ik ooit
gezien had.
>Uw verhaal is hoogst belangwekkend,*
zei Sherlock Holmes, »is u nog iets anders
gebeurd?*
»Ja, en dat wel juist heden. Dat is de
reden waarom ik tot u gekomen ben. Heden
ochtend ontving ik dezen brief, dien gjj
wellicht wel zult willen lezen.*
>Dauk u,« zei Holmes, »de enveloppe
ook als 't u belieft. Poststempel: Londen
S. W. Datum: Juli 7. Hum! De afdruk
vau een mansduim in den hoek, waar-
schjjnljjk van den besteller. Beste kwaliteit
papier. Enveloppe van six-pence het pak.
Een'zonderling man. Geen adres. »Wees
hedenavond te zeven uren aan den derden
pilaar van de linkerbuitenzjjde van het
Lyceum Theater. Indien gjj bevreesd zjjt,
breDg dan twee vrienden mede. Gij zjjt een
slecht behandeld meisje en u zal gerechtig
heid geschieden. Breng geen politie mede.
Indien gjj dit doet, zul alles tevergeefs zjjn.
Uw onbekende vriend.*
»Wel, dat is een zeer aardig geheim!
Wat denkt gjj te doen, Miss Morstan?*
zeide een werkman, die hem eenmaal hooren
spreken had: »die begreep ons: hij zou
nog veel voor ons gedaan hebben.*
Zoo dikwjjls bjj aan de armen en de
ellende der groote massa dacht, werd hjj
innerljjk diep bewogen. Nooit heeft iemand
de hartgrondigste wensch onzes tjjds en de
taak der naaste toekomst gelukkiger uit
gedrukt dan hjj 't eenmaal deed: wanneer
de geschiedenis ons leert dat tusschen de
klassen onderscheid noodig is, zoo leert ze
ons tegeljjk dat een blijvende scheiding
onmogeljjk is. De wet van den vooruitgang
maakt het noodwendig dat de menschen
uit elkaar gaanze doen dat echter slechts
om elkaar spoedig weer te vinden. De oude
eendracht vervliegt, doch een nieuwe treedt
in de plaats. De oude, gegrond op des
werkmans afhankeljjkheid, gaat voorbjj
een nieuwe op des arbeiders zelfstandigheid
gegrondvest, bereidt zich voor. En de nieuwe
bond is breeder en dieper dan de oude.
De arbeider en de werkgever scheiden zieh
als kliënt en patroon, echter slechts om
elkaar als geljjke burgers van een vrjj
land, weer te vinden.*
In 1875 huurde hjj een woning in het
hart van Londens arbeidersbuurt, White-
chapel. Reeds vóór hem hadden meermalen
beschaalde lieden, door innerljjke ontfer
ming bewogen, zich vrjjwillig in Oost-
Londen neergezet om de schrikkelijke ar
moede te lenigen. Aan dezen sloot Toynbee
zich aan en toen hg naar Oxford terug
keerde, wist hjj de akademische jongelui
zoozeer te begeesteren, dat van dien tijd
af de besten hunner zich ten plicht rekenden,
iets voor die armen te doen. Zoo ontstond
na zjjn dood het tegenwoordige hoofd
kwartier der sociale vredestichters in Oost-
Londen, de wereldberoemde Toynbeehall.
De kern van de daar aanwezigen wordt
gevormd door een college der universiteit,
jongelieden, die hun studiën voltooid hebben
en nu hun veelal toch verloren wachttjjd,
praktisch besteden.
Men houde wel in het oog dat men in
't oosten en zuiden van Londen uiet alleen
met ongeletterde arbeiders en hun familien,
maar met ontelbare uit alle lauden saam-
gestroomde verarmde individuen te doen
heeft. Men beweegt zich hier werkelgk in
de allerlaagste sferen der Europeesche maat
schappij.
»Dat was juist de vraag die ik u wilde
doen.*
»Dan zullen wjj zeer zeker gaan, gjj
en ik en ja, wel dr. Watson is juist de
rechte man. Üw briefschrijver spreekt van
twee vrienden. Hg en ik hebben reeds vroe
ger samen gewerkt.*
»Maar zou hg willen komen?* vroeg zjj
met iets smeekends in haar stem.
»Ik zal mg gelukkig achten en er eene
eer in stellen,* zeide ik gejaagd, >als ik u
in eenig opzicht van dienst zal kunnen zjjn.*
>Gjj zijt beiden zeer vriendeljjk,* ant
woordde zij, »ik heb een afgezonderd leven
geleid en bezit geene vrienden waarop ik
mjj zou kunnen beroepen. Als ik om zes
uur hier ben, zal het, naar ik denk, vroeg
genoeg zjjn?*
»Ja, maar vooral niet later,* zei Holmes,
»er rest echter nog een vraag: is dit hand
schrift hetzelfde als dat van de adressen op
de doosjes met de paarlen?*
»Ik heb ze bjj mjj,« antwoordde zjj, ter-
wjjl zjj hem een half dozjjn stukjes papier
overreikte.
»Gjj zjjt bepaald een model-client, en Z8er
correct. Laat ons nu eens zien. Hg spreidde
de papiertjes op de tafel uit en keek snel
vau het eau op het andere. Zjj zjjn met
een verdraaide hand geschreven, behalve de
brief,* zeide hg onmiddellgk, »maar het
ljjdt geen twjjfel dat de schrjjver dezelfde
is. Zie eens hoe de e afgebroken is en be
schouw dan de krul van de s, die zjjn stellig
van denzelfden persoon. Ik zou niet gaarne
jjdele hoop bjj u opwekken, Miss Morstan,
maar is er eenige overeenkomst tusschen
deze hand en die van uw vader?*
»In geen eukel opzicht.*
Dit antwoord verwachtte ik. Wjj zullen
In zulk een omgeving is een stichting,
door beschaafds lieden bevolkt, van groote
beteekenis, vooral wanneer deze zich om
hun verarmde medemenschea bekommeren.
Met jjver namen ze maatregelen om de
scholen te bevolken, het nut der reinheid
aan te prjjzen, de armen te ondersteunen.
Menige doode letter der wet ontwaakte in
hun handen tot nieuw leven. Aan deze
kolonie sloten zich weldra hulptroepen aan,
meerendeels Oxforder studenten. Het werd
onder de jongelieden van voorname familiëu
een eerezaak, wekeljjks althans óéa avond
aan de armen te geven. Die niets te onder
wijzen weet, kan misschien e n schaak-,
turn- of damclub organiseeren. Het hoofd
doel is, een voortdurend persoonlijke aan
raking in stand te houden tusschen rjjken
en armen.
Dames handelen op geljjke wjjze bg de
formeering van vrouwen- en meisjesver-
eenigingen.
»Wat leert ge de meisjes van uw club
vroeg men eens aan miss Short, een drie-
en-twintigjarige dame. >Heelemaal niets,*
antwoordde zjj. Wanneer ik als onder
wijzeres wilde optreden, zou de aardigheid
er gauw af zjjn. Misschien gebeurt dat
laterik verkeer maar met ze en speel wat
piano. Tot mjjn genoegen merk ik dat ze
elkaar veel vriendeljjker behandelen dan een
paar maanden geleden. Toen ging er geen
avond voorbjj of ze kregen ruzie nu hebben
ze geleerd elkaar onderling te verdragen.*
Het moet erkend wordenwanneer dï
Engelsche natie de grootste sociale schuld
te boeten had, dan vat ze de verzoening
op een bewonderenswaardige manier op.
Door Toynbee en zjjn volgelingen heeft
de beschaafde wereld geleerd de verworpe
lingen der maatschappij liefdevol tegemoet
te komen, geleerd hoe men, het voorbeeld
van Christus volgend, met de armen en
ellendigen omgaan moet. Wanneer wij, gelijk
reeds hier en daar geschiedt, op geljjke wjjze,
de klove tusschen rgk en arm, geleerd en
onwetend, voornaam en onopgevoed over
bruggen, dan arbeidt men iu den geest van
den nieuwen tjjd, dien we tegemoet gaan,
den geest van broederschap en verzoening,
aan de komst van Vrede op aarde.*
Op een overweg tusschen Oberhausen en
u dus om zes uur verwachten. Wess zoo
goed en laat mjj de papieren behouden,
dan kan ik de zaak eens overzien. Hit is
nu pas half-vier. Tot ziens dus.*
»Tot straks,* zei onze bezoekster, en met
een vriendeljjken blik op ons bei len, ver
borg zjj haar doos met paarlen weder in
haar boezem, en verliet haastig het vertrek.
Mjj voor het venster plaatsende zag ik haar
snel de snel de straat straat afloopen, ter
wgl haar grjjs hoedje met de witte veder
op een vogel geleek tusschen de dichte
menigte.
»Wat een aantrekkelijke vrouw!* riep
ik uit, mg tot mjjn metgezel wendende.
Hjj had zjjn pjjp weder opgestoken en
lag met halfgesloten oogen achterover in
zjjn fauteuil. »Is zjj dat?* vroeg hg op
langwjjligen toon, »ik heb het niet opge
merkt.*
»Gjj zjjt werkelgk een automaat een
rekenmachine,* riep ik, »er is som wjj len
iets bepaald onmenschelgks iu u!<
Hg glimlachte ondeugend.
»Het is van het grootst belang,* ant
woordde hjj, »uw oordeel niet te latin leiden
door persoonlijke eigenschappen. Een cliënt
is voor mjj sleehts eene eenheid, een factor
in een vraagstuk. De op het gemoed wer
kende eigenschappen staan een zuivere
redeneering in den weg. Ik geef u de ver
zekering dut de bekoorlijkste vrouw die ik
ooit gezien heb, werd opgehangen, wegens
het vermoorden van drie kleine kinderen
om hunne levensverzekeringssom machtig te
worden, terwgl de terugstoetendste man
onder mjjne bekenden een filantroop is, die
omstreeks een kwart miilioen aan de armen
van Londen besteed heeft.
Marie.
Het tegengestelde van zelfzucht.
Buitenland.
wusiiiKjuiiw wiiiaiaimmnrw—ba—bmmb— hihwiwiimi
Wordt vervolgd
