el Land van flensden en Allena, de Langstraat en de Bommelertvaard.
Ié otct Munt en lunlquaesties.
FEUILLETON.
Het teeken der Vier.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1658.
ZATERDAG 8 JAN.
1898.
'i£T LAND VAN
VOOR
r O
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
franco par post zonder prjjsvei hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advert-entien ran 1regels 50 ct. Elke regel
meer T1/* et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Yrjjdfigavord
ingewacht.
Dat elk land zjjne eigene munt heeft, volgt
ook wel eenigszins uit de omstandigheid,
dat de zorg daarvoor den Staat geld kost,
zooals wjj later znllen opmerken.
Vreemde munt is bjj ons niet gangbaar,
aooals men dat noemt. Dit beteekent in
.hoofdzaak, dat niemand verplicht kan wor
den om het geld van een ander land in be
taling aan te nemen. Of men het vrjjwillig
doet, hangt geheel van omstandigheden af.
Grensbewoners zullen wel geen bezwaar
maken om elkanders mant aan te nemen,
dear zjj het overal in betaling kannen geven
Voor hen, die ver van de grenzen verwij
derd zjjn, levert het bezit van die vreemde
munt niets dan last op. Willen zg het bjj
een kassier wisselen, dan moeten zij daar
voor allicht iets betalen.
Uit het bovenstaande zou iemand wellicht
willen afleiden, dat men verplicht is, de
munt van het eigen land steeds tot elk
bedrag in betaling te nemen; doob dit is
geenszins het geval, en wel om de volgende
reden.
Wg onderscheiden de munt in standaard-
geld en pasmunt. Het standaardgeld bevat,
dit althans is de regel en in elk geval de
bedoeling, nagenoeg de volle waarde van
edel metaal en is slechts weinig vermengd
met andere metalen, alleen voor zoover voor
eene goede bewerking noodig is.
Vandaar dat dit standaardgeld, waartoe
behooren de rjjksdaalder, de gulden, de halve
gulden en het gouden tienguldenstuk, wettig
betaalmiddel is. Wanneer iemand ons tien
duizend gulden schuldig is, en hg wil ons
die schuld in rijksdaalders of in guldens
afdoen, dan moge dit voor ons lastig wezen,
wij kunnen die betaling toch niet weigeren.
Verder bezitten wg ook pasmunt, om
te voldoen aan de behoeften van het kleine
verkeer. Hiertoe behooren de kwartjes, dub
beltjes, stuivertjes, en de bronzen stukjes
van 2l/a cent 1 cent en 1/i cent.
Deze pasmunt is meer met grovere me
talen vermengd. Het is geen wettig betaal
middel en daarom slechts tot op zekere
hoogte gangbaarwant, de zilveren pasmunt
behoeft men slechts tot een bedrag van
tien gulden aan te nemen, en de bronzen
tot een bedrag van één gulden.
Dat er standaardgeld bestaat van tweeër
lei metaal, goud en zilver, drukt men ge
woonlijk uit door te zeggen dat wjj den
door A. Conan Doyle.
(5
«In dit geval, echter.
»Ik maak nimmer uitzonderingen. Een
uitzondering «wederlegt* den regel. Zjjt,
gg ooit in de gelegenheid geweest om door
middel van een handschrift een karakter
studie te maken? Wat is dan uw oordeel
omtrent het geschrgf van dezen knaap?*
«Het is net en regelmatig,* antwoordde
ik. «Een man van zaken en tameljjk vast
van karakter.*
Holmes schudde het hoofd.
«Zie dan eens naar zgn lange letters,*
zeide hg, «zjj komen nauwelijks boven de
gewone uit. Die d kon wel een a, en die
1 wel een e zjjn. Mannen van karakter
maken altjjd een onderscheid tusschen hunne
gewone en lange letters, hoe onregelmatig
zg overigens ook mogen schrijven. Er is
besluiteloosheid in zjjne k's en gevoel van
eigenwaarde in zjjne hoofdletters. Ik
ga nu even uit. Ik moet eenige bezoeken
afleggen. Laat mg u dit boek reeomman-
deeren, een der merkwaardigste die ooit
geschreven werden. Het is «Het martelaar
schap van den man,* van Winwood Reade.
Ik zal binnen een uur terug zjjn.«
Ik zat in de vensternis met het aange
duide boek in mjjn hand, doch mjjne ge
dachten waren verre van het werk des
sehrgvers. Mjjn gedachten keerden tot onze
Dat het standaardgeld, bestemd om de
wezenlijke waarde te vertegenwoordigen van
hetgeen men er voor koopt, dan ook nage
noeg de volle waarde aan edel metaal be
hoort te bevatten, is duideljjk genoeg.
Toch is dit, althans in den tegenwoor-
digen tijd, volstrekt niet het geval, althans
niet met het zilvergeld.
Het zilver, waarvan de waarde nog al
aan veel rijzing en daling onderhevig is,
heeft veel minder waarde dan jaren ge
leden. De toenemende voorraad op de wereld
en de mededinging van het goud hebben
eene zoogenaamde dépréciatis tengevolge
gehad. De waarde aan zilver van een rijks
daalder b.v. is in de verste verte geen
f 2,50 meer. Iemand die b.v. een voorwerp,
kostende f 10, met goud betaalt, betaalt
de waarde; iemand die vier rijksdaalders
of tienguldenstukken geeft, betaalt niet de
waarde. In werkelijkheid betaalt bij veel
minder, laat ons aannemen, om een voor
beeld te geven, f 6,
Men gevoelt gpmakkeljjk dat deze om
standigheid op zich zelf van weinig be-
teekenis is. De persoon die het zilvergeld
heeft aangenomen, kan er toch weer voor
de volle waarde aan andere zaken voor
bekomen of het inwisselen voor een goud
tientje.
Een wezenlijk bezwaar zou er wezen,
wanner het ieder vrijstond, geld te laten
maken zooveel bjj wilde. Toen de verhou
ding in de waarde van goud en zilver nog
niet verbroken was, toen een goudstuk nog
ongeveer de waarde aan goud had, als tien
guldens aan zilver bezaten, ja, toen kon
dat weltoen was er tegen vrjje aanmun
ting geen bedenking. Maar nu is dat
anders, en daarom bestaat dan ook geen
vrge aanmunting meer.
Gesteld eens, dat een handelshuis kocht
een partij zilver, groot duizend kilogram,
en daarvan aan de Munt te Utrecht rijks
daalders liet maken, welke buitensporige
winsten zouden daarmede behaald worden.
Men zou maar steeds met dat nieuwe geld
goud geld trachten te verkrijgen, om dat
geld weer elders tot aankoop van zilver aan
te wenden en met dit zilver op dezelfde
wjjze te handelen; want, zooals men weet,
is goud en zilver, hoewel kostbaar, een
artikel waarin steeds een uitgebreide han
del gedreven wordt, daar het tot velerlei
doeleinden kan worden aangewend.
Wanneer dergeljjke operaties op groote
laatste bezoekster terug, tot haren glim
lach, die diepe gevoelvolle tonen van hare
stem, en het vreemdsoortig geheim dat haar
verontrustte. Indien zg zeventien jaar was
op het tjjdstip van haars vaders verdwijning,
dan moest zg nu zeven-en-twintig zjjn
een schoone leeftjjd, waarop de jeugd haar
zelfvertrouwen verloren heeft en door onder
vinding een weinig soberder geworden is.
Zoo zat ik te mjjmeren, tot er zulke ge
vaarlijke gedachten bjj mij opkwamen, dat
ik naar mjjn lessenaar snelde en mg ijverig
in mijn verhandeling over pathologie ver
diepte. Wat was ik? Een arm ge
neesheer, met een zwak been en nog een
zwakker fortuin, dat ik aan zulke dingen
zou durven denken Zjj was eene eenheid,
een factor, en niets meer! Indien mg a
toekomst duister was, was het gewis beter
om haar als een man tegemoet te zien, dan
te trachten haar door onbereikbare lucht-
kasteelen op te vrooljjken.
Het was half zes eer Holmes terugkwam.
Hg was opgeruimd en zeer goed gemutst,
iets wat bg hem van tjjd tot tijd werd
afgewisseld door een gemoedsgesteldheid die
aan ontzenuwing grensde.
»Er schuilt geen groot geheim in deze
aangelegenheid,* zeide hg, den kop thee
aannemende dien ik voor hem had inge
schonken, «de feiten schjjnen slechts ééne
verklaring mogeljjk te maken.*
»Wat! Hebt gg het reeds opgelost?*
«Nu, dat zou te veel gezegd zgn. Ik heb
een feit ontdekt dat een veronderstelling
wettigt, dat is alles. Het is slechts een zeer
vage veronderstelling. De andere bizonder-
heden ontbreken er nog aan. Ik heb zooeven
schaal en berhaaldeljjk plaats vonden, dan
zou dit vooreerst het nadeel hebben, dat
al het goud wegvloeide en aan den omloop
of circulate werd onttrokken, en de Regee
ring zou wel verplicht wezen om telkens
Dieuw goud te laten aanmunten, wat niet
zonder schade zou kunnen geschieden.
Bovendien zou er veel te veel zilvergeld
in omloop komengoud en papier zouden
in het gewone verkeer zoo zeldzaam voor
komen, dat dit werkeljjk groot ongerief
zou veroorzaken.
Immers, het is eene groote dwaling te
meenen, dat er niet te veel geld kan wezen.
Al was de geheele wereld vol geld, om het
te verkrjjgen moet men er eene andere
waarde voor afstaan, zjjn arbeidskracht b.v.
Men verkrjjgt het immers niet voor niets
De waarde van het geld is gelegen in de
waarde, die men er voor verkrjjgen kan,
en nu is het licht te begrjjpen, dat die
overvloed van zilvergeld de waarde zou doen
dalen. Er zou eene neiging ontstaan om voor
dezelfde stukken minder waar te geven,
minder te verkoopende prijzen zouden dus
stjjgen een nadeel voor hen, die de stukken
tegen hoogen koers, tegen de gewone waarde
hadden aangenomen, of verplicht waren dat
te doen. De werklieden b.v. zou men het
zelfde loon uitkeeren, waarvoor zg minder
zouden verkrijgen dan vroeger, en feitelijk
zouden de loonen dus dalen. Dat al die
gevaren nu zooveel mogelijk worden ver-
medeD, zullen wij in een volgend artikel
aantoonen.
Buitenland.
De volgende officieus ljjkende nota,
Woensdag in de «Kölnische Zeitung* ver
schenen, komt ons zeer belangrjjk voor:
De lOden Januari zal voor den Parjjschen
krijgsraad het proces tegen den majoor
Esterhazy in behandeling komen. Het schjjnt
dat bij die behandeling alles zal worden
vermeden wat in staat is duideljjk te maken
in hoeverre kapitein Drevfus zich aan spi-
onnage schuldig gemaakt heeft. Het feit
der gewjjsde zaak zal veeleer in volle ge
strengheid vastgehouden worden. Daartegen
over zal het doeltreffend zgn, nog eens,
op grond van de nauwkeurigste en be
trouwbaarste inlichtiiagen te constateeren,
dat, indien kapitein Dreyfus zich aan spi-
onnage schuldig gemaakt heeft, deze niet
met Duitschland, met de Duitsche regeering,
en Duitsche officieren, dus ook niet met
in oude nommers van de «Temis* gevonden,
dat Majoor Sholto van Upper Norwood,
oud-gediende van het 34e regiment Bombay-
infanterie, op den 28 April 1882 overleden is.
»Het moge zeer onbegrjjpeljjk zijn, Hol
mes, maar ik kan niet inzien tot welke
onderstelling dit leiden kan.*
«Niet? Gjj verbaast mij. Beschouw het
dan van deze zijde. Kapitein Morstan ver
dwijnt. De eenige persoon in Londen dien
hjj kon bezocht hebben is majoor Sholto.
Majoor Sholto verklaart niet geweten te
hebben dat hg te Londen was. Vier jaren
later sterft Sholto. Binnen een week na zgn
dood ontvangt de dochter van kapitein
Morstan een kostbaar geschenk, dat jaarljjks
herhaald wordt en nu eindigt in een brief
die haar als een slecht behandeld meisje
beschrjjft. Op welke slechte behandeling
kan dit anders doelen dan op de verdwjjning
van haren vader? En waarom zouden de
geschenken onmiddeljjk beginnen na Sholto's
dood, of het moest zgn dat Sholto's erfge
naam iets van het geheim weet, en een
schikking wenscht te maken Hebt gg
eenige tegenovergestelde theorie?*
»Maar welk een vreemdsoortige gevolg
trekking; En hoe ver gezocht! Waarom
zou hij nu eerder een brief schrijven dan
tien jaren geleden? Bovendien in den brief
staat: om haar recht te doen wedervaren.
Welk recht wordt daarmede bedoeld? De
veronderstelling dat haar vader nog in leven
is, is zeker te gewaagd. En van een ander
onrecht is u niets bekend.*
Er zjjn moeieljjkhedenzeer zeker groote
inoeiel ijk heden,* zei Sherlok Holmes na
denkend, «maar onze expeditie van heden-
den Duifschen militaren attaché of met de
ambassade te Parjjs iets hoegenaamd te
maken gehad heeft. Indien kapitein Dreyfus
gespionneerd heeft, dan kan dit slechts ten
behoeve van een andere mogendheid (Macht)
geweest zijn. De Pransehe regeering moge
er misschien belang bg hebben, hierover
een dichten sluier te werpen, van Duitsche
zijde staat niet het minste in den weg om
over het gebeurde het helderste licht der
openbaarheid te laten schjjnen. Dit zal
nooit eenige betrekking van de handelingen
van Dreyfus met eenige Duitsche autoriteit
van welken aard ook kunnen aantoonen.
De Duitsche regeering heeft te barer tijd
de Fransche door middel van de Duitsche
ambassade te Parijs allen twjjfel aangaande
dezen onaantastbaren staat van zaken be
nomen. Wg vergenoegen ons heden enkel
met het constateeren van dit feit.
Wij behoeven daaraan niets toe te voegen;
slechts zij opgemerkt dat de laatste zin er
op schjjnt te duiden, dat van Duitsche zijde
eventueel tot nadere onthullingen zou kun
nen overgegaan worden met het doel om
te bewijzen dat Dreyfus inderdaad tot
Duitschland nooit in eenigerlei betrekking
gestaan heeft.
In een fabriek te San Monzoya, in Spanje,
zgn 200 K.G. dynamiet ontploft. De fabriek
werd verwoest, zeven personen werden ge
dood en een groot aantal ernstig gewond.
In de Russische gouvernementen Perm,
Orenburg en Wjatka is een nieuwe sekte
ontstaan, de Jehovisten. Zg noemen zich
christenen maar loochenen de Drieëenheid
en verwerpen de vereering van de heiligen,
de biecht en de liturgie. Zjj bidden samen
en eindigen hun gebed geregeld met een
vloek tegen de Russische orthodoxe kerk.
Zjj drinken geen sterken drank, rooken
niet en bezoeken geen openbare vermakelijk
heden. Vliegende bladen, die op een geheime
drukkerjj gelrukt worden, verspreiden hun
beginselen in alle streken van het Russische
rjjk. Iedere Jehovist die niet elk jaar een
nieuw lid aanbrengt, wordt uitgestooten.
De «Inwalid,* het orgaan van het Rus
sische ministerie van oorlog, bevat een
artikeltje waarin Duitschland's optreden in
China goedgekeurd wordt.
De opperste censuur voor de pers heeft
de bladen gewaarschuwd om zich ten aan
zien van de Chineesche kwestie te bepalen
tot het overnemen der ambtelgke berichten.
avond zal ze allen oplossen. Ha, daar is
een vierwieler en miss Morstan zit erin.
Zgt gjj gereed? Dan was het beter dat wij
naar beneden gingen, want het is reeds
even over den tjjd.*
Ik nam mjjn hoed en een stevigen stok,
doch merkte op dat Holmes zijn revolver
uit hat wapenrek nam en in zjjn zak liet
glijden. Het was dus duideljjk dat hjj dacht
dat ons avondwerk van ernstigen aard zou
kunnen worden.
Miss Morstan was in een doskerkleurigen
mantel gewikkeld, en haar zacht gelaat was
rustig, doch bleek. Zjj zou meer dan vrouw
geweest moeten zgn om zich niet een weinig
onrustig te gevoelen bij de vreemdsoortige
onderneming waarvoor wg ons op weg be
gaven; maar toch was hare zelfbeheersching
bewonderenswaardig en zij beantwoordde
kort en zakelgk de weinige vragen die
Sherlok Holmes nog noodig oordeelde tot
tot haar te richten.
«Majoor Sholto was een bizonder vriend
van mijn papa,* zeide zjj, «zgne brieven
waren altjjd vol van toespelingen op den
majoor. Hg en papa voerden het bevel over
de troepen op de Andaman eilanden; daar
door woonden zg geruimen tijd te zamen.
Indertjjd werd in papa's lessenaar een vreemd
soortig papier gevonden, wat niemand be
grjjpen kon. Ik veronderstel niet dat het
van eenig aanbelang kan wezen, ik dacht
echter dat gg het wellicht gaarne zou it
willen zien, en daarom heb ik het mede
gebracht. Hier is het.*
Holmes ontvouwde het papier zorgvuldig
en streek het glad op zgn knie. Daarna
onderzocht hg het nauwkeurig met zgn
In het laatst der vorige week heeft te
Tiflis een moordaanslag plaats gehad op
prins Bagration Moechranski. T-rwijl deze
des avonds wandelde bracht een oud man
hem eerst een dolksteek in de hand, daa
een pistoolschot in de maagstreek toe.
Daarop zette de moordenaar het pistool
tegen zgn eigen slaap en schoot zich dood.
Prins Bagration werd zwaar gewond thuis
gebracht.
De moordenaar, de tachtigjarige advocaat
Pljoesj tjefski, stond in Tiflis te slechter
naam en faam bekend. De reden van den
aanslaag schjjnt geweest te zgn, dat Ba
gration tegen den advocaat een aanklacht
had ingediend wegens valschheid in ge
schrift. Pljoesjtjefski had nameljjk van den
prins een groote geldsom geëischt op grond
van een stuk, dat, volgens den prins,
valseh was.
Omtrent een vreesljjk ongeval in het
stadhuis te Londen (Ontario, Canada) wordt
gemeldde gekozenen bjj de gemeentelijke
verkiezingen traden in een bijeenkomst van
een paar duizend personen in de groote
zaal van 't stadhuis op. 't Was ongeveer
tien uur 's avonds, toen plotseling in den
noordelijken vleugel der zaal de vloer in
stortte, waardoor een paar honderd van de
aanwezigen in een tunnelvormigen spleet
zakten. Een zware brandkast en een enorme
stoomverwarmer bedekten de onder 't puin
bedolven slachtoffers. Men riep van alle
zijdenbrandhelpen er ontstond een
onbeschrjjfeljjke paniek. De ongelukkigen
stortten intusschen met de zware steen- en
ijzermassa eerst 20 voet lager, in de kamer
van den mayor en ook daar zonk de grond
in, zoodat een tweede val, in de kelders,
volgde. Daar vond men de meeste dooden
geheel met wonden overdekt; en 't getal
gekwetsten was nog grooter. Binnen korten
tjjd waren alle ziekenhuizen vol. Te midder
nacht kon men constateeren, dat er 28
lijken en meer dan 100 gewonden waren,
waaronder de voornaamste personen der
stad; onder ds dooden zjjn leden van alle
klassen der bevolking. Het breken van een
balk onder den vloer, reikeade tot aan 't
spreekgestoelte, was de oorzaak van den
ramp; de balk was verrot op de steun
punten en bjj 't afbreken was er over een
ruimte van 400 vierk. voet geen houvast
voor den vloer. Yelen zgn op wonderbaar
lijke wjjze aan 't gevaar ontkomen.
Volgens de New-Yorker «World* wacht
dubbele loep.
«Het papier is in Indiëgefabriceerd,* zeide
hjj, «het was voor eenigen tijd op een bord
geprikt geweest. De teekeniug erop schijnt
het ontwerp te zgn voor een gedeelte van
een groot gebouw, met talrijke zalen en
gangen. Aan den eenen hoek staat eon met
rooden inkt geteekend kruis en links daar
boven staat geschreven «3.37*. Op den
linker hoek staan vier kruisjes op een ljjn,
waarvan de armen elkander raken. Daar
naast staat in ruwe karakters:
«Het teeken der vier Jonathan Small,
Mahomed Singh, Abdullah Khan, Dost
Akbar.*
Neen, ik beken dat ik niet begrijp in
welk verband dit met de zaak staat. Des
niettemin is het een belangrjjk document.
Het is zorgvuldig in een zakboek bewaard
gewordenwant het is aan beide zjjden
even helder.*
«Wg vonden het in zgn zakboek.*
«Bewaar het dan zorgvuldig, miss Mor
stan, want het zou ons later van nut kun
nen zgn. Ik begin te veronderstellen, dat
deze zaak bljjken zal ingewikkelder en van
meer teederen aard te zgn, dan ik haar in
het eerst beschouwd heb. Ik moet mjjne
gedachten opnieuw regelen.*
Hg leunde achterover in het rijtuig en ik
kon aan zgn geheele houding zien dat hg
in zgn gedachten verdiept was. Miss Mor
stan en ik, wg onderhielden ons op ge-
dempten toon over onze expeditie en den
mogelgken uitslag ervan, doch onze met
gezel bleef peinzend en afgetrokken tot aan
het einde van den rit.
(Wordt vervolgd,)
iiicwm
dubbelen standaard hebben.
Wordt vervolgd.
