Land van Heusden en Aliena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Muziek voor 't Volk. Het kind van den haat. M 1703. FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 15 JUNI 1898. LAND VAN ALTENA-- VOOE Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco par post zonder prysveihooging. Afzonderlijke unmmers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/* c^* Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. Er beerscht onder de ontwikkelde en hoogere standen onzes volks een leelgk misverstand, dit nl. dat het deel van ons volk, dat we gewoon zgn den lageren stand te noemeD, geen oor bezit voor schoone muziek. Dat misverstand is gegrond op 't geen we om ons heen waarnemen. Ons straat gezang staat op een tamelijk lagen trap en als op de piano in onzen salon een sonate van Beethoven wordt uitgevoerd en de gasten en huisgenooten zich verkwikken aan 's meesters schoone harmonieën, wordt de indruk dikwijls verzwakt door onschoone geluiden, die van buiten tot ons door dringen. Komt uit de stad een draaiorgel, dat zgn beste dagen gehad heeft, het plat teland bezoeken, het is welkom en fluit en bromt al wat beenen heeft, naar buiten. De schoone jeneverstem van den liedjes zanger en het lijmige gezang van de liedjes zangeres vinden allerwege tal van bewon deraars en het hoogste genot smaakt het volk wanneer een troepje muzikanten, wien 't niet geheel aan mnzikaal gevoel, maar wel aan goede instrumenten hapert, hun Dnitsche wjjzen doen galmen, om er kippe- vel van te krjjgen. Ziet ge wel, zegt de mnziekvriend, 't volk mist alle gevoel voor goede muziek, 't loopt na en bewondert, zingt en trappelt in de maat mee met alles, wat zich voor muziek uitgeeft, doch dat tot goede muziek in geen de minste betrekking staat. En geeft men het deze te hooren, dan toont 't geen de minste belangstelling. We hebben laatst ons fanfarekorps weten over te halen een openbare muziekuitvoering te geven. We hebben een muziektent gehuurd en voor goede verlichting gezorgd. Een en ander kostte nog een aardigen cent. En wat was de uitslag? Die heel dichtby stonden hebben er wat aan gehad, maar 't geloop, gejoel, gelach en vooral 't geschreeuw der lieve jeugd overstemde de muziek en vergalde alle genot, 't Zal ten minste lang duren eer we dit nog eens doen. Praat me dus niet van gevoel voor muziek bij 't volk, dat is absoluut niet aanwezig. Zoover onze muziekvriend, met wien we zoo vrg zjjn van gevoelen te verschillen. Zet u eens by iemand, die zelden of nooit iets schoons leest en lees dien een Een verhaal uit Oost-Friesland, van Emmy von Dinckxagk. (8 »Nu, je zoudt mij toch nog wel iets kun nen geven!* zeide de ander en weesop hare roode lippen. »Hoe dan?« vroeg ze onschuldig den modernen Don Juan. »Hoe hoe nu, ik zou denken Brinkhof's gebaren zeiden genoeg. »Kom zelf de belooning halen !c riep Ma rianne lachend en met een paar vlugge sprongen was ze hem ontsnapt en liep met luchtigen tred het veld weer over. Nog nooit had boer Brinkhof verliefde lonkjes met een vrouwelyk wezen gewisseld. Zyn haar was reeds grijs en, wat de taal der liefde betrof, kende hg nog niet eens het A B C. En nu wreekte het zich op hem, dat hg nooit waarlgk jong was geweest. »Als eene oude schuur brandt, dan is er geen blusschen aan!* zegt het spreekwoord en den weduwnaar ging het nu eveneens. Hg gevoelde zich ziek en ellendig door de ongewone aandoeningen, die zjjn bloed in beweging brachten. Hg meende, dat het de koorts was, legde zich op klaarlichten dag te bed en liet zich een goede portie vlier thee geven. Den volgenden morgen werd er echter in allergl niet om den dokter, maar om den kleermaker gezonden. Toen de brave mtester hoorde, dat Brinkhof niet Katrien, maar sebildering voor van een zonsopgang van een onzer letterkundigen. Denkt ge dat hij daarin smaak zal hebben? 't Zal hem ver velen en liever zal hem een annecdote zijn van den scheurkalender. Zoo ia 't met mnziek eveneens. Wat krijgt het volk van mnziek te hooren? Niets. De Maatschappij van Toonkunst met haar duizende leden, wat doet ze voor 'tvolk? De andere groote vereenigingen, die van Toonkunstenaren, de mannenzang- vereenigingen, de gemengde koren zij allen maken muziek voor een bepaalden kring en geen kruimeltje valt er van hun tafel voor de lagere klassen. En als ze nu eens een milde bui hebben, dan geven ze een volksconcert en noodigen daar het volk bij, dat niet geleerd heeft mnziek te verstaan en nu staande hooren mag. Die wel eens een muziekuitvoering in een tuin bjjwoont, weet dat daarvan veel verloren gaat en daar kan men dan nog zitten. Bljjven staan, en dan dikwgls na den dagelijkschen arbeid of na een Zondagsche wandeling, dat is eenvoudig niet doenlijk. De afgeloopen winter heeft duideljjk aan getoond, en dat op verschillende plaatsen, dat 't volk wel degelijk van goede muziek houdt en 't een misverstand is te meenen dat het bjj preferentie van valsche draaiorgels en Duitscho toeters gediend is. Te Amsterdam staat dicht bg 't Rijks museum een circus, 't welk dezen winter door een commissie voor volksconcerten gehuurd is voor de Zondagmiddagen. De uitvoering werd opgedragen aan degelijke orkesten, o.a. dat der Haarlemsehe schutterij, 't welk tegenwoordig op een schoone hoogte staat, aan entree werd een dubbeltje ge vraagd, voor een programma met beknopte toelichting één cent en 't resultaat is schitterend geweest. Telkens meer dan 2000 bezoekers, soms boven de 3000 uiterst aan dachtige hoorders, die geen oogenblik ooit de orde en stilte verstoord hebben. En de laatste uitvoering, toen men o.a. Orelio tot zingen uitgenoodigd had, was 't propvol en waren er 3500 menschen. Dat resultaat heeft eenige volksvrienden aangespoord een vereeniging te stichten, die zich ten doel stelt, Oratoria uit te voeren. Een oratorium is een zangstuk van grooten omvang, op woorden aan de schrift ontleend. Gewijde muziek dus op gewjjden tekst. Er is een proef genomen met Elias van Mendelssohn. Een koor van 150 lief- Marianne ten haweljjk wilde vragen en dat nog wel dienzelfden dagr, kreeg bg van schrik bjjna eene beroerte. Hg waggelde en moest zich tegen den muur steunen. Wat hij ook zeide, om den boer van zgn plan te doen afzien, niets mocht baten. Wat te doen? De spitsvondige held van de naald beproefde zich nu uit de verlegenheid te redden, door zooals meer gebeurde, wanneer het een meisje van lageren stand gold, het huwelijks aanzoek, onder vier oogen, half in scherts, halt in ernst over te brengen. Maar ook dit had niet het gewenschte gevolg. Marianne verklaarde, dat Brinkhof, indien hij haar iets hal mede te deelen, 't geen zjj voor een huwelijksaanzoek zou kunnen opnemen, haar, zooals 't behoorde, een >deedingsman« (scheidsman, pleiter, verdediger), van zgn eigen stand kon zenden. Eerst dan zou ze de zaak in beraad nemen. De kleermaker was verontwaardigd over de aanmatiging van een meisje, dat God wel op hare knieën voor haar onverwacht geluk mocht danken en in elk geval met beide handen had moeten toepakken. In 't ongunstigst licht stelde hg hare handelwijze aan Brinkhof voor en gaf zelfs te kennen, dat zg, wel beschouwd, de onbeschaamdheid bgna zoo ver bad gedreven, hem zonder be denken af te wjjzen. Maar de verliefdheid van den ouden minnaar werd hierdoor slechts nog meer aangewakkerd. Hg huilde het uit en men vreesde een aanval van razerng. Op de eene of andere wjjze moest men hem wel tot bedaren zien te brengen. En zoo verscheen dan de overbrenger van het hu- weljjksaunzoek aan 's buurmans haard. Zoo als van oudsher gebruikelijk was, wees hg eerst op Brinkhof's grondbezit en zgn rjjken hebbers onder Tierie (schoonzoon van Dan. de Lange) bijgestaan door solisten als mevr. Oldeboora en Rogmaus en het orkest van Hutschenruiter uit Utrecht, hebben die Elias ten gehoore gebracht op een wgze, die weinig te wenschen overliet en het publiek, dat geen zin heet te hebben voor degelijke mnziek? Drie uren lang heeft het met ingespannen aandacht naar de heerljjke solo's en welluidends koren geluisterd en in een besloten ruimte de warmte getrot seerd van een echten zomeravond. Het volk geen muzikaal gevoel? Noodig het maar uit, tegen een kleine vergoedig geef 't niets om niet en zorg voor eene goede uitvoering, zoodat elke bijgedachte: »'t is maar voor ons, dus 't hoeft zoo mooi niet,« buitengesloten is en ge zult wel tot andere gedachten komen. Te Amsterdam, Rotterdam, Breda en elders is dat bewezen. jBoitenlaiidL De op de hand van den generalen staf zgn de bladen hebben een heftigen veldtocht geopend tegen den Franschen minister van oorlog Billot en dringen aan op diens af treden vóór het in behandeling komen der interpellatie-Castelin over de Dreyfus-aan- golegenheid, aangezien de minister het ver trouwen van alle opperofficieren verloren heeft. Reeds moeten stappen gedaan zgn om de candidatuur van generaal Mercier voor de portefeuille van oorlog mogeljjktemaken. Door den Raad van het Legioen van Eer zullen geen stappen gedaan worden om Zola te schrappen, voor zgn zaak door de gerechtshoven is afgehandeld. Het gerucht loopt, dat de militaire auto riteiten de zaak tot een eind willen brengen en den verdediger zullen beletten van het recht van verjaring gebruik te maken. Daartegenover staat het gerucht dat de verdedigers van Dreyfus een nieuwe cam pagne zullen openen, meer sensatiewekkend dan de vorige. Middelerwijl zit de generale staf ook niet stil en neemt talrijke maat regelen tot zelfverdediging. Een aantal vreemdelingen, die aan de vorige agitatie deelnamen, worden alvast uit het land gezet. Volgens de Brusselsche »Soir« zou de ex- kolonel Picquart tot een zijner vrienden ge zegd hebben: >AIs het ririsie-proces van Dreyfus geopend wordt, zal ik spreken maar veestapel, sprak vervolgens van zjjn eenzaam weduwschap en eindigde daarmede, dat hg voor zijn lastgever (de gezant was ditmaal een eigenerfde van geljjken stand) aanzoek deed om de hand van juffer Marianne. Ware er ean bom door den schoorsteen naar beneden gekomen, om dan eensklaps uiteen te barsten, de uitwerking had niet meer overweldigend kunnen zgn. De huis vader rookte met forsche trekken, de huis moeder kneep den tandeloozen mond bgna tot verdwgaens toe samen en achter in 't vertrek hoorde men een slag, alsof er een stoel werd omgeworpen. Marianne bloosde van voldoening, toen haar het aanzoek werd overgebracht. Uiterljjk echter hield ze zich zóó bedaard en onver schillig, als ware ze eene geboren boerin en zedigljjk verzocht ze eene week be denktijd. >Zoudt ge met een etmaal niet kunnen volstaan?* vroeg de deedingsman. Zoo van uit de hoogte wierp Marianne hem een vluchtigen blik toe en antwoordde »Katrien zou vau Brinkhof ook acht dagen uitstel gevraagd hebben Men moest den ongeauldigen minnaar nu maar zooveel mogelgk moed zien in te spreken, opdat bij zich in die week rustig mocht houden en geen schandaal veroor zaken. Eiken morgen, reeds in de vroegte, kwam de kleermaker en bleef dan tot 's avonds laat, ten einde hem van buitensporigheden terug te houden. Marianne vroeg een dag verlof, om in de naaste marktplaats eene vriendin te be zoeken en tevens allerlei inkoopen te doen. De familie Loh kon niets liever wenschen, op deze voorwaarde, dat de zitting met open deuren wordt gehouden. En wat ik zeggen zal, zal zóó duideljjk, zóó helder zóó afdoend wezen, dat er geen twjjfel meer mogelgk is, zelfs niet voor degenen die 't meest tegen den veroordeelde van 1894 zgn ingenomen.* Mevrouw en mejuffrouw Méline zgn met haar rijtuig in de Champs-EIysées met een automobiel in botsing geweest. Het paard werd ge vond. De minister-president heeft nu ook een klacht bij den prefect van politie ingediend; dat heeft geholpen en er is een circulaire aan de politie-commissarissen rondgezonden om er heD aan te herinneren, dat iedere rjjtnig-bestuurder, die een onge luk veroorzaakt, tot aangifte verplicht is. Dit zegt nog niet veel, zoolang er geen verplichte nummering wordt ingevoerd. Maar daar wil de prefect niet aanhet staat te leeljjk op »eigen« automobielen. Te Algiers is het weer zeer onrustig. De dochter en de schoonmoeder van den gou verneur Lépine zgn bg haar vertrek naar Frankrgk door een groote menigte uitge jouwd. Een kolonel, die een agent een be- tooger wilde helpen arresteeren, is aange vallen, bespogen, beleedigd en door een hoop grauw tot aan zgn huis nageloopen. Voor joodsche winkels staan fluitende en tierende bendeneen joodsch café is gesteenigd. Toen sommige joden terugschreeuwden werden zij mishandeld. De troepen zgn geconsigneerd. Bij Derane, aan de Alhaneesche grens, heeft weer een bloedige botsing plaats gehad met Montenegrjjnen. Op de grens van Frankrgk en België, in Quiévrain, Augre, Baisieux, Roisin, Gus8ignies, Achicourt, Fanfort enz., hebben overstroomingen van de door den regen gezwollen riviertjes de Honelle, de Searpe en de Crinchon groote verwoestingen aan gericht. De Rijnprovincie en de aangrenzende Dnit sche Staten hebben Donderdag zwaar ge leden door hevige onweders met stortregens. Op verschillende plaatsen sloeg de bliksem in, een enkele maal werden ook menschen ge dood. Het spoorwegverkeer tusschen Keulen en Bingerbrück was tengevolge van een bergstorting op de ljjn langen tijd gestremd. In Hessen bleef op enkele lgnen het ver keer twee uur gestremd, doordat een wolk breuk den djjk had beschadigd. In Steinbach dan eens voor eenige uren van haar ont slagen te zgn. Niet dat de zoo bitter ver nederde Katrien zich door Marianne in hare eer gekrenkt voelde, o neen, zg behandelde hare pleegzuster geheel als iemand, die zich iets had toegeëigend, wat haar, Katrien, rechtmatig toekwam. Het waren geen edele drgfveeren, die de jonge weeze bewogen hadden, dien ouden sukkel van een Brinkhof tot zich te lokken en die haar thans deden besluiten, om zich voor altjjd aan hem te verbinden. Toch was ze niet weinig trotsch op hare over winning en terwgl ze daar zoo voortliep, had ze zelfs een gevoel van groote zelf voldoening. De gedachte, dat de oude gek haar eigenljjk meer dan onverschillig was, mocht al even bg haar opkomen, maar verder bekommerde ze zich daarover niet. Met een vroolgk gemoed genoot ze van haar vrijen dag, die haar een voorproefje scheen van 't geen haar in de toekomst wachtte. Welgemoed nam ze tegen den avond den terugtocht aan, maar nog niet lang was ze op weg, of er kwam een zwaar onweder opzetten. Marianne hoopte nog onder dak te zgn, vóórdat de bni zou losbarsten, maar deerlgk zag ze zich bedrogen. De lacht werd bgna zwart, een paar hevige windvlagen, de ge wone voorloopers van het woeden der ele menten, joegen de zandheuveltjes, terzijde van den weg, dwarrelend uiteen en een ratelende donderslag, waaraan maar geen einde wilde komen, scheen het sein te geven tot den algemeenen aanval. Gelukkig was het jou ge meisje in deze heidestreek vol komen goed tehnis. Dikwgls had ze daar als kind de schapen moeten hoeden, wan- werd de dorpsstraat door het hemelwater anderhalven meter diep omgewoeld. Bij Her- renberg in Wurtemberg werden een schaap herder met 43 schapen en een hond door den bliksem gedood. Ook in verschillende deelen van België hebben de geweldige stortregens de rivieren buiten hare oevers doen treden en geduchte schade aangericht. In sommige steden stond het water tot aan de daken der huizen. Op 7 Maart is op verschillende plaatsen in Enropa gekleurde sneeuw gevallen. Waar nemingen van dien aard zgn in Zuid-Oosten rijk, bg de Italiaansche grenzen, in Engadin, bij Heidelberg, in den Harz gedaan. Prof. Hampe, die deze zalmkleurige sneeuw onder zocht heeft, vond er stofdeeltjes in grooten- deels nit jjzeroxydbydraden bestaande. Ver moedelijk zgn die, evenals na de uitbarsting op Krakatau in 1883 werd waargenomen, toen de lacht 's avonds lang gekleurd was, afkomstig van vulkanische uitbarstingen, volgens prof. Hampe, op IJsland. Een vreeseljjke windhoos heeft in de pro vincies van Midden-Rusland gewoed. Talrgke huizen zgn verwoest, een aantal personen zjjn gedood of gewond. De telegrafische ver binding tusschen Warschau en Moscou is verstoord. De Keizer van China heeft gelast dat te Peking eene universiteit zal worden ge sticht, naar het model van een in het buitenland. De Daily Mail* verneemt uit Kaapstad dat de toestand in Swazieland hoogst ern stig is. De koning maakt zich gereed tot een strjjd in het gebergte, hg beschikt over 20,000 goed gewapende mannen. De win keliers in Bremersdorp sluiten hun winkels de burgerij heeft een leger betrokken buiten het dorp. Wegens de hardnekkige weigering der mjjnbesturen in Wales om aan de eischen der werkstakers toe te geven, vreest men dat de steeds toenemende opgewondenheid in het district Cardiff tot eene uitbarsting zal komen. Met het oog daarop zgn 150 man infanterie, elk van 100 scherpe patronen voorzien, derwaarts vertrokken. Onder de werkstakers heerscht groote ellende. Te Barry, dat hoofdzakelijk door trimmers wordt bewoond, zgn geheele straten aan den hongersnood overgegeven. De be woners geven ronduit hun wensch te kennen, neer de herder door ziekte of de eene of andere bezigheid daarin verhinderd werd. Op een der heideheuvels stond een merk waardig steenen gevaarte. Eenige zware, onbehouwen steenblokken waren in een kring geplaatst en daarop rustte een wel eveneens ruwe, maar toch vlakke reusachtige deksteen. De herders en ook de schapen schuilden, bg hevige regenbuien, gaarne onder dit primitieve dak. Vele jaren ge leden waren er een paar vreemde heeren gekomen en deze hadden die steenen voor een oud graf-monnment verklaard, dat ze hunegraf of hunebed noemden. Marianne liep op dezen schuilhoek toe, terwgl ze, om tenminste eenige beschutting te hebben tegen den reeds vallenden regen, den zoom van het dennenbosch volgde, dat zich langs de achterzjjde van het hunebed uitstrekte. Juist, toen de regendroppels zwaarder werden, en als in ontelbare stroo men nedergudsten, glipte Marianne de over dekte ruimte binnen. Reeds zweefde er haar een »God zg dank!* op de lippen, toen ze eensklaps bemerkte, dat een ander reiziger haar hier reeds was voor geweest. Zg schrikte, hoewel de vreemdeling, die zich, voor zoo ver het lage dak hem dit toeliet, oprichtte, eer een gunstig dan een vrees-aanjagend uiterljjk had. Hg was jong en blond, had een rgzige gestalte en was gekleed als een heer. »Wees maar niet bang!* zei hg vrooljjk. »Hiör is plaats genoeg voor ons beiden en mocht er een tweede zondvloed op til zgn, dan is dit hier tenminste een van de hoogste punten nit den omtrek!* tfT'jgagggaMHEWBMBSMJBaBiM—H—gtgg—PwwwBagraiftmBÜ-W T nwrag HIHIMI I I I<> Wordt vervolgd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1898 | | pagina 1