Land van Heusden en Aliena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Muziek voor 't Volk.
Het kind van den haat.
M 1703.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 15 JUNI
1898.
LAND VAN ALTENA--
VOOE
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco par post zonder prysveihooging. Afzonderlijke
unmmers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/* c^* Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Er beerscht onder de ontwikkelde en
hoogere standen onzes volks een leelgk
misverstand, dit nl. dat het deel van ons
volk, dat we gewoon zgn den lageren stand
te noemeD, geen oor bezit voor schoone
muziek.
Dat misverstand is gegrond op 't geen
we om ons heen waarnemen. Ons straat
gezang staat op een tamelijk lagen trap
en als op de piano in onzen salon een
sonate van Beethoven wordt uitgevoerd en
de gasten en huisgenooten zich verkwikken
aan 's meesters schoone harmonieën, wordt
de indruk dikwijls verzwakt door onschoone
geluiden, die van buiten tot ons door
dringen. Komt uit de stad een draaiorgel,
dat zgn beste dagen gehad heeft, het plat
teland bezoeken, het is welkom en fluit en
bromt al wat beenen heeft, naar buiten.
De schoone jeneverstem van den liedjes
zanger en het lijmige gezang van de liedjes
zangeres vinden allerwege tal van bewon
deraars en het hoogste genot smaakt het
volk wanneer een troepje muzikanten, wien
't niet geheel aan mnzikaal gevoel, maar
wel aan goede instrumenten hapert, hun
Dnitsche wjjzen doen galmen, om er kippe-
vel van te krjjgen.
Ziet ge wel, zegt de mnziekvriend, 't volk
mist alle gevoel voor goede muziek, 't loopt
na en bewondert, zingt en trappelt in de
maat mee met alles, wat zich voor muziek
uitgeeft, doch dat tot goede muziek in geen
de minste betrekking staat. En geeft men
het deze te hooren, dan toont 't geen de
minste belangstelling. We hebben laatst
ons fanfarekorps weten over te halen een
openbare muziekuitvoering te geven. We
hebben een muziektent gehuurd en voor
goede verlichting gezorgd. Een en ander
kostte nog een aardigen cent. En wat was
de uitslag? Die heel dichtby stonden hebben
er wat aan gehad, maar 't geloop, gejoel,
gelach en vooral 't geschreeuw der lieve
jeugd overstemde de muziek en vergalde
alle genot, 't Zal ten minste lang duren
eer we dit nog eens doen. Praat me dus
niet van gevoel voor muziek bij 't volk,
dat is absoluut niet aanwezig.
Zoover onze muziekvriend, met wien we
zoo vrg zjjn van gevoelen te verschillen.
Zet u eens by iemand, die zelden of
nooit iets schoons leest en lees dien een
Een verhaal uit Oost-Friesland,
van Emmy von Dinckxagk.
(8
»Nu, je zoudt mij toch nog wel iets kun
nen geven!* zeide de ander en weesop hare
roode lippen.
»Hoe dan?« vroeg ze onschuldig den
modernen Don Juan.
»Hoe hoe nu, ik zou denken
Brinkhof's gebaren zeiden genoeg.
»Kom zelf de belooning halen !c riep Ma
rianne lachend en met een paar vlugge
sprongen was ze hem ontsnapt en liep met
luchtigen tred het veld weer over.
Nog nooit had boer Brinkhof verliefde
lonkjes met een vrouwelyk wezen gewisseld.
Zyn haar was reeds grijs en, wat de taal
der liefde betrof, kende hg nog niet eens
het A B C. En nu wreekte het zich op hem,
dat hg nooit waarlgk jong was geweest.
»Als eene oude schuur brandt, dan is er
geen blusschen aan!* zegt het spreekwoord
en den weduwnaar ging het nu eveneens.
Hg gevoelde zich ziek en ellendig door de
ongewone aandoeningen, die zjjn bloed in
beweging brachten. Hg meende, dat het de
koorts was, legde zich op klaarlichten dag
te bed en liet zich een goede portie vlier
thee geven.
Den volgenden morgen werd er echter in
allergl niet om den dokter, maar om den
kleermaker gezonden. Toen de brave mtester
hoorde, dat Brinkhof niet Katrien, maar
sebildering voor van een zonsopgang van
een onzer letterkundigen. Denkt ge dat hij
daarin smaak zal hebben? 't Zal hem ver
velen en liever zal hem een annecdote zijn
van den scheurkalender.
Zoo ia 't met mnziek eveneens. Wat
krijgt het volk van mnziek te hooren?
Niets. De Maatschappij van Toonkunst
met haar duizende leden, wat doet ze voor
'tvolk? De andere groote vereenigingen,
die van Toonkunstenaren, de mannenzang-
vereenigingen, de gemengde koren zij
allen maken muziek voor een bepaalden
kring en geen kruimeltje valt er van hun
tafel voor de lagere klassen. En als ze nu
eens een milde bui hebben, dan geven ze
een volksconcert en noodigen daar het volk
bij, dat niet geleerd heeft mnziek te verstaan
en nu staande hooren mag. Die wel eens
een muziekuitvoering in een tuin bjjwoont,
weet dat daarvan veel verloren gaat en
daar kan men dan nog zitten. Bljjven staan,
en dan dikwgls na den dagelijkschen arbeid
of na een Zondagsche wandeling, dat is
eenvoudig niet doenlijk.
De afgeloopen winter heeft duideljjk aan
getoond, en dat op verschillende plaatsen, dat
't volk wel degelijk van goede muziek houdt
en 't een misverstand is te meenen dat het
bjj preferentie van valsche draaiorgels en
Duitscho toeters gediend is.
Te Amsterdam staat dicht bg 't Rijks
museum een circus, 't welk dezen winter
door een commissie voor volksconcerten
gehuurd is voor de Zondagmiddagen. De
uitvoering werd opgedragen aan degelijke
orkesten, o.a. dat der Haarlemsehe schutterij,
't welk tegenwoordig op een schoone hoogte
staat, aan entree werd een dubbeltje ge
vraagd, voor een programma met beknopte
toelichting één cent en 't resultaat is
schitterend geweest. Telkens meer dan 2000
bezoekers, soms boven de 3000 uiterst aan
dachtige hoorders, die geen oogenblik ooit
de orde en stilte verstoord hebben. En de
laatste uitvoering, toen men o.a. Orelio tot
zingen uitgenoodigd had, was 't propvol
en waren er 3500 menschen.
Dat resultaat heeft eenige volksvrienden
aangespoord een vereeniging te stichten,
die zich ten doel stelt, Oratoria uit te
voeren. Een oratorium is een zangstuk van
grooten omvang, op woorden aan de schrift
ontleend. Gewijde muziek dus op gewjjden
tekst. Er is een proef genomen met Elias
van Mendelssohn. Een koor van 150 lief-
Marianne ten haweljjk wilde vragen en dat
nog wel dienzelfden dagr, kreeg bg van schrik
bjjna eene beroerte. Hg waggelde en moest
zich tegen den muur steunen. Wat hij ook
zeide, om den boer van zgn plan te doen
afzien, niets mocht baten. Wat te doen?
De spitsvondige held van de naald beproefde
zich nu uit de verlegenheid te redden, door
zooals meer gebeurde, wanneer het een
meisje van lageren stand gold, het huwelijks
aanzoek, onder vier oogen, half in scherts,
halt in ernst over te brengen. Maar ook dit
had niet het gewenschte gevolg. Marianne
verklaarde, dat Brinkhof, indien hij haar
iets hal mede te deelen, 't geen zjj voor
een huwelijksaanzoek zou kunnen opnemen,
haar, zooals 't behoorde, een >deedingsman«
(scheidsman, pleiter, verdediger), van zgn
eigen stand kon zenden. Eerst dan zou ze
de zaak in beraad nemen.
De kleermaker was verontwaardigd over
de aanmatiging van een meisje, dat God
wel op hare knieën voor haar onverwacht
geluk mocht danken en in elk geval met
beide handen had moeten toepakken. In 't
ongunstigst licht stelde hg hare handelwijze
aan Brinkhof voor en gaf zelfs te kennen,
dat zg, wel beschouwd, de onbeschaamdheid
bgna zoo ver bad gedreven, hem zonder be
denken af te wjjzen. Maar de verliefdheid
van den ouden minnaar werd hierdoor slechts
nog meer aangewakkerd. Hg huilde het uit
en men vreesde een aanval van razerng.
Op de eene of andere wjjze moest men hem
wel tot bedaren zien te brengen. En zoo
verscheen dan de overbrenger van het hu-
weljjksaunzoek aan 's buurmans haard. Zoo
als van oudsher gebruikelijk was, wees hg
eerst op Brinkhof's grondbezit en zgn rjjken
hebbers onder Tierie (schoonzoon van Dan.
de Lange) bijgestaan door solisten als mevr.
Oldeboora en Rogmaus en het orkest van
Hutschenruiter uit Utrecht, hebben die
Elias ten gehoore gebracht op een wgze,
die weinig te wenschen overliet en het
publiek, dat geen zin heet te hebben voor
degelijke mnziek? Drie uren lang heeft het
met ingespannen aandacht naar de heerljjke
solo's en welluidends koren geluisterd en
in een besloten ruimte de warmte getrot
seerd van een echten zomeravond.
Het volk geen muzikaal gevoel?
Noodig het maar uit, tegen een kleine
vergoedig geef 't niets om niet en
zorg voor eene goede uitvoering, zoodat
elke bijgedachte: »'t is maar voor ons, dus
't hoeft zoo mooi niet,« buitengesloten is
en ge zult wel tot andere gedachten komen.
Te Amsterdam, Rotterdam, Breda en
elders is dat bewezen.
jBoitenlaiidL
De op de hand van den generalen staf
zgn de bladen hebben een heftigen veldtocht
geopend tegen den Franschen minister van
oorlog Billot en dringen aan op diens af
treden vóór het in behandeling komen der
interpellatie-Castelin over de Dreyfus-aan-
golegenheid, aangezien de minister het ver
trouwen van alle opperofficieren verloren
heeft. Reeds moeten stappen gedaan zgn om
de candidatuur van generaal Mercier voor
de portefeuille van oorlog mogeljjktemaken.
Door den Raad van het Legioen van
Eer zullen geen stappen gedaan worden om
Zola te schrappen, voor zgn zaak door de
gerechtshoven is afgehandeld.
Het gerucht loopt, dat de militaire auto
riteiten de zaak tot een eind willen brengen
en den verdediger zullen beletten van het
recht van verjaring gebruik te maken.
Daartegenover staat het gerucht dat de
verdedigers van Dreyfus een nieuwe cam
pagne zullen openen, meer sensatiewekkend
dan de vorige. Middelerwijl zit de generale
staf ook niet stil en neemt talrijke maat
regelen tot zelfverdediging. Een aantal
vreemdelingen, die aan de vorige agitatie
deelnamen, worden alvast uit het land gezet.
Volgens de Brusselsche »Soir« zou de ex-
kolonel Picquart tot een zijner vrienden ge
zegd hebben: >AIs het ririsie-proces van
Dreyfus geopend wordt, zal ik spreken maar
veestapel, sprak vervolgens van zjjn eenzaam
weduwschap en eindigde daarmede, dat hg
voor zijn lastgever (de gezant was ditmaal
een eigenerfde van geljjken stand) aanzoek
deed om de hand van juffer Marianne.
Ware er ean bom door den schoorsteen
naar beneden gekomen, om dan eensklaps
uiteen te barsten, de uitwerking had niet
meer overweldigend kunnen zgn. De huis
vader rookte met forsche trekken, de huis
moeder kneep den tandeloozen mond bgna
tot verdwgaens toe samen en achter in 't
vertrek hoorde men een slag, alsof er een
stoel werd omgeworpen.
Marianne bloosde van voldoening, toen
haar het aanzoek werd overgebracht. Uiterljjk
echter hield ze zich zóó bedaard en onver
schillig, als ware ze eene geboren boerin
en zedigljjk verzocht ze eene week be
denktijd.
>Zoudt ge met een etmaal niet kunnen
volstaan?* vroeg de deedingsman.
Zoo van uit de hoogte wierp Marianne
hem een vluchtigen blik toe en antwoordde
»Katrien zou vau Brinkhof ook acht
dagen uitstel gevraagd hebben
Men moest den ongeauldigen minnaar nu
maar zooveel mogelgk moed zien in te
spreken, opdat bij zich in die week rustig
mocht houden en geen schandaal veroor
zaken.
Eiken morgen, reeds in de vroegte, kwam
de kleermaker en bleef dan tot 's avonds
laat, ten einde hem van buitensporigheden
terug te houden.
Marianne vroeg een dag verlof, om in
de naaste marktplaats eene vriendin te be
zoeken en tevens allerlei inkoopen te doen.
De familie Loh kon niets liever wenschen,
op deze voorwaarde, dat de zitting met open
deuren wordt gehouden. En wat ik zeggen
zal, zal zóó duideljjk, zóó helder zóó afdoend
wezen, dat er geen twjjfel meer mogelgk is,
zelfs niet voor degenen die 't meest tegen
den veroordeelde van 1894 zgn ingenomen.*
Mevrouw en mejuffrouw Méline zgn met
haar rijtuig in de Champs-EIysées met een
automobiel in botsing geweest. Het paard
werd ge vond. De minister-president heeft
nu ook een klacht bij den prefect van
politie ingediend; dat heeft geholpen en er
is een circulaire aan de politie-commissarissen
rondgezonden om er heD aan te herinneren,
dat iedere rjjtnig-bestuurder, die een onge
luk veroorzaakt, tot aangifte verplicht is.
Dit zegt nog niet veel, zoolang er geen
verplichte nummering wordt ingevoerd. Maar
daar wil de prefect niet aanhet staat te
leeljjk op »eigen« automobielen.
Te Algiers is het weer zeer onrustig. De
dochter en de schoonmoeder van den gou
verneur Lépine zgn bg haar vertrek naar
Frankrgk door een groote menigte uitge
jouwd. Een kolonel, die een agent een be-
tooger wilde helpen arresteeren, is aange
vallen, bespogen, beleedigd en door een hoop
grauw tot aan zgn huis nageloopen. Voor
joodsche winkels staan fluitende en tierende
bendeneen joodsch café is gesteenigd. Toen
sommige joden terugschreeuwden werden zij
mishandeld. De troepen zgn geconsigneerd.
Bij Derane, aan de Alhaneesche grens,
heeft weer een bloedige botsing plaats gehad
met Montenegrjjnen.
Op de grens van Frankrgk en België,
in Quiévrain, Augre, Baisieux, Roisin,
Gus8ignies, Achicourt, Fanfort enz., hebben
overstroomingen van de door den regen
gezwollen riviertjes de Honelle, de Searpe
en de Crinchon groote verwoestingen aan
gericht.
De Rijnprovincie en de aangrenzende Dnit
sche Staten hebben Donderdag zwaar ge
leden door hevige onweders met stortregens.
Op verschillende plaatsen sloeg de bliksem
in, een enkele maal werden ook menschen ge
dood. Het spoorwegverkeer tusschen Keulen
en Bingerbrück was tengevolge van een
bergstorting op de ljjn langen tijd gestremd.
In Hessen bleef op enkele lgnen het ver
keer twee uur gestremd, doordat een wolk
breuk den djjk had beschadigd. In Steinbach
dan eens voor eenige uren van haar ont
slagen te zgn. Niet dat de zoo bitter ver
nederde Katrien zich door Marianne in hare
eer gekrenkt voelde, o neen, zg behandelde
hare pleegzuster geheel als iemand, die zich
iets had toegeëigend, wat haar, Katrien,
rechtmatig toekwam.
Het waren geen edele drgfveeren, die de
jonge weeze bewogen hadden, dien ouden
sukkel van een Brinkhof tot zich te lokken
en die haar thans deden besluiten, om zich
voor altjjd aan hem te verbinden. Toch
was ze niet weinig trotsch op hare over
winning en terwgl ze daar zoo voortliep,
had ze zelfs een gevoel van groote zelf
voldoening. De gedachte, dat de oude gek
haar eigenljjk meer dan onverschillig was,
mocht al even bg haar opkomen, maar
verder bekommerde ze zich daarover niet.
Met een vroolgk gemoed genoot ze van haar
vrijen dag, die haar een voorproefje scheen
van 't geen haar in de toekomst wachtte.
Welgemoed nam ze tegen den avond den
terugtocht aan, maar nog niet lang was ze
op weg, of er kwam een zwaar onweder
opzetten.
Marianne hoopte nog onder dak te zgn,
vóórdat de bni zou losbarsten, maar deerlgk
zag ze zich bedrogen. De lacht werd bgna
zwart, een paar hevige windvlagen, de ge
wone voorloopers van het woeden der ele
menten, joegen de zandheuveltjes, terzijde
van den weg, dwarrelend uiteen en een
ratelende donderslag, waaraan maar geen
einde wilde komen, scheen het sein te geven
tot den algemeenen aanval. Gelukkig was
het jou ge meisje in deze heidestreek vol
komen goed tehnis. Dikwgls had ze daar
als kind de schapen moeten hoeden, wan-
werd de dorpsstraat door het hemelwater
anderhalven meter diep omgewoeld. Bij Her-
renberg in Wurtemberg werden een schaap
herder met 43 schapen en een hond door
den bliksem gedood.
Ook in verschillende deelen van België
hebben de geweldige stortregens de rivieren
buiten hare oevers doen treden en geduchte
schade aangericht. In sommige steden stond
het water tot aan de daken der huizen.
Op 7 Maart is op verschillende plaatsen
in Enropa gekleurde sneeuw gevallen. Waar
nemingen van dien aard zgn in Zuid-Oosten
rijk, bg de Italiaansche grenzen, in Engadin,
bij Heidelberg, in den Harz gedaan. Prof.
Hampe, die deze zalmkleurige sneeuw onder
zocht heeft, vond er stofdeeltjes in grooten-
deels nit jjzeroxydbydraden bestaande. Ver
moedelijk zgn die, evenals na de uitbarsting
op Krakatau in 1883 werd waargenomen,
toen de lacht 's avonds lang gekleurd was,
afkomstig van vulkanische uitbarstingen,
volgens prof. Hampe, op IJsland.
Een vreeseljjke windhoos heeft in de pro
vincies van Midden-Rusland gewoed. Talrgke
huizen zgn verwoest, een aantal personen
zjjn gedood of gewond. De telegrafische ver
binding tusschen Warschau en Moscou is
verstoord.
De Keizer van China heeft gelast dat te
Peking eene universiteit zal worden ge
sticht, naar het model van een in het
buitenland.
De Daily Mail* verneemt uit Kaapstad
dat de toestand in Swazieland hoogst ern
stig is. De koning maakt zich gereed tot
een strjjd in het gebergte, hg beschikt over
20,000 goed gewapende mannen. De win
keliers in Bremersdorp sluiten hun winkels
de burgerij heeft een leger betrokken buiten
het dorp.
Wegens de hardnekkige weigering der
mjjnbesturen in Wales om aan de eischen
der werkstakers toe te geven, vreest men
dat de steeds toenemende opgewondenheid
in het district Cardiff tot eene uitbarsting
zal komen. Met het oog daarop zgn 150
man infanterie, elk van 100 scherpe patronen
voorzien, derwaarts vertrokken.
Onder de werkstakers heerscht groote
ellende. Te Barry, dat hoofdzakelijk door
trimmers wordt bewoond, zgn geheele straten
aan den hongersnood overgegeven. De be
woners geven ronduit hun wensch te kennen,
neer de herder door ziekte of de eene of
andere bezigheid daarin verhinderd werd.
Op een der heideheuvels stond een merk
waardig steenen gevaarte. Eenige zware,
onbehouwen steenblokken waren in een
kring geplaatst en daarop rustte een wel
eveneens ruwe, maar toch vlakke reusachtige
deksteen. De herders en ook de schapen
schuilden, bg hevige regenbuien, gaarne
onder dit primitieve dak. Vele jaren ge
leden waren er een paar vreemde heeren
gekomen en deze hadden die steenen voor
een oud graf-monnment verklaard, dat ze
hunegraf of hunebed noemden.
Marianne liep op dezen schuilhoek toe,
terwgl ze, om tenminste eenige beschutting
te hebben tegen den reeds vallenden regen,
den zoom van het dennenbosch volgde, dat
zich langs de achterzjjde van het hunebed
uitstrekte. Juist, toen de regendroppels
zwaarder werden, en als in ontelbare stroo
men nedergudsten, glipte Marianne de over
dekte ruimte binnen. Reeds zweefde er haar
een »God zg dank!* op de lippen, toen ze
eensklaps bemerkte, dat een ander reiziger
haar hier reeds was voor geweest. Zg schrikte,
hoewel de vreemdeling, die zich, voor zoo
ver het lage dak hem dit toeliet, oprichtte,
eer een gunstig dan een vrees-aanjagend
uiterljjk had. Hg was jong en blond, had
een rgzige gestalte en was gekleed als een
heer.
»Wees maar niet bang!* zei hg vrooljjk.
»Hiör is plaats genoeg voor ons beiden en
mocht er een tweede zondvloed op til zgn,
dan is dit hier tenminste een van de hoogste
punten nit den omtrek!*
tfT'jgagggaMHEWBMBSMJBaBiM—H—gtgg—PwwwBagraiftmBÜ-W T nwrag HIHIMI I I I<>
Wordt vervolgd.