Het Land van lieusden en 4llena, de Langstraat en de Boinmelenvaard. Ee vrouw op haar terrein. Het kind van den baat. M 1705. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 22 JUNI 1898. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsvei hooging. Afzonderlijke nnmmers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 7ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. De Amerikaansche vrouw heeft zich, sedert van haar bekend werd dat ze trachtte haar kluisters af te schudden en iets van de vrijheden machtig te worden, waarin het mannelijk geslacht zich verheugen mag, niet mogen beroemen op de sympathie van bare zusters in het bescbsafde deel van Europa. Neen, dat was nu niets voor de Germaansche vrouw, te dingen naar be trekkingen tot heden door den man ver vuld, te vragen om stemrecht, zich in het maatschappelijk leven vrjj te bewegen, zich te emancipeeren. De vrouw moest den man niet van zjjn plaats dringen, mocht zich niet op den voorgrond plaatsen, de vrouw moest de mindere bljjven. Hoe is dat alles veranderd! Komt op 't postkantoor en ge wordt door dames geholpen, op 't telegraalkantoor nemen zjj uw draadbericht in ontvangst, in de scholen voeren zij, althans bjj de jonge kinderen, het bewind en het aantal geëxamineerde onder wjjzeressen dreigt over stelpend te worden. Ja zelfs hebben ze in ons land een vereeniging opgericht, die gelijkstelling voor de wet verzoekt met den man, Vij wien ze tot heden achterstaan. Vrouwelijke dcctoren nemen naast de man nelijke dito een eereplaats in en in de letterkunde van onze dagen beslaat de vrouw een beduidende plaats. Zou men 't kunnen gelooven dat eenmaal op een concilie de vraag geopperd is of de vrouw wel een ziel had? En dat nog pas in 1746 door een wjjsgeer gevraagd is of de vrouw wel een mensch was? Wanneer men nog twijfelt aan den voor uitgang, dan sla men op de bladzijden der geschiedenis, waarin over de vrouw wordt geschreven. Vroeger niets, tegenwoordig alles. Vroeger een verworpelinge, een sla- vinne, een voetveeg, tegenwoordig de even knie des mans. Zoo althans in de landen, waar de wet niet meer doortrokken is van den ouden zuurdeesum, geljjk hier te lande, waar de vrouw wetteljjk de onderdanige dienares is van den man en naar zjjn pijpen mag dansen. Sla daarentegen den blik naar de over- zjjde van den Oceaan en ge vindt ze niet alleen in telegraafkantoren, de post, en de school, cok op gymnasiums en hoogescholen, FE ÜILLETONo Een verhaal uit Oost-Friesland, van Emmy ton Dincklage. (10 Hani in hand zaten die beide onbedorven jonge menschen daar in hunne eenzame schuilplaats en praatten zóó zorgeloos, zóó vrij en zóó vertrouwelijk, alsof ze elkaar reeds jaren gekfnd hadden. Ze waren als twee heldere beekjes, die op verren afstand van elkaar ontsprongen, zoodra ze elkaar ontmoeten, onafscheidelijk hun weg te zamen vervolgen, in ééne richting en naar het zelfde doel. Toen de regen eindeljjk had opgehouden, en Robert en Marianne band aan hand in het halfdonker van den zomernacht hun tocht aanvaardden, had nog geen van beiden, in de zalige verrukking, dat ze elkaar ge vonden hadden, aan de toekomst gedacht. Deze verrukkeijjke wandeling, nog door zorgeloos gekeuvel verkort, had dan ook niet veel van eene vlucht. De wereld had den beiden wandelaars niet schooner kunnen schjjnen, als de voorwereldlijke pjjnboom- wouden, die reeds voor duizenden van jaren, door tien veerkracbtigen moerasgrond onder hunne voeten, verzwolgen waren, hen nog omruischt hadden. Hunne harten hadden niet blader kunnen kloppen, als Robert het gchoone, moedige meisje, dat zjjne vlucht beschermde, zjjn prachtig, sterk kasteel als burchtvrouwe had binnen geleidEerst, in sehoolcommissie'sin tal van staten hebben ze stemrecht in schoolzaken en eenige ook voor 't gemeentebestuur en zelfs zjjn in twee staten vrouwen gekozen tot leden van 't wetgevend lichaam met vol komen dezelfde rechten als haar manneljjke ambtgenooten. En vermeldenswaard is 't dat de vrouw in Amerika tegenwoordig niet in de eerste plaats vraagt naar politieke rechten, maar naar maatschappelijke verheffing barer zus ters. Het is de ellendige toestand der vrouw in de samenleving die den stoot heeft ge geven tot oprichting van den >Nationalen Vrouwenraad* te Canada in 1893 en die al spoedig tal van vertakkingen vond in alle Amerikaansche staten. Politiek vindt men niet in de statuten. Ze bewegen zich alle op sociaal gebied en bevorderen zieken verpleging, onderwjjs, drankbestrijding, krankenbezoek, armverzorging, enz. »Wjj vrouwen van Canada, overtuigd dat het welzjjn van huisgezin en staat zal bevorderd worden door meer eenheid van gedachte, sympathie en werkzaamheid en en dat een georganiseerde vrouwenbeweging het best in staat is voor het heil van familie en staat te waken, sluiten bjj dezen een bond om op de toepassing van den ^gulden regel* in maatschappij, zeden en wetten aan te dringen.* Met dien >gulden regel* wordt bedoeld het eeuwenoud: »doe anderen, wat gjj wilt dat zij u doen.* Dit is het eerste artikel der statuten, waaruit al dadeljjk bljjkt hoever de vrouwen beweging van thans afwjjkt van die voor een kwarteeuw. Dat blijkt verder uit het verslag der jaarvergadering in '94 gehouden, waarvan in de Vragen v. d. Dag* een kort uittreksel gegeven wordt. Daaruit bljjkt dat de vereeniging haar zorgen wijdt aan coöperatie, armenzorg, vakvereenigingen, letterkundige en muzikale bjjeenkomsten, aan de huiselijke opvoeding, aan onhandel bare kinderen enz., altemaal onderwerpen en zaken, waarin de vrouw haar woord mee kan spreken. Pogingen werden in 't werk gesteld tot samenstelling van een verbeterd leesboek over de vaderlandsche geschiedenis, ten einde een geest van trouw liefde en geestdrift bij de jeugd aan te kweeken en juiste begrippen van de rechten en plichten des staatsburgers te verspreiden. Voorgesteld werd een adres aan de autori teiten ie richten om vrouwelijke inspecteurs toen ze eene eenzame, kleine hoeve bereikt hadden, die met een stukje bouwgrond er naast, achter eenig heestergewas verscholen lag, keerden de gelieven tot het besef der werkelijkheid terug. »Bljjf hier, Robert,* zeide Marianne, »ik zal gaan zien of Tobbis thuis en alleen is, want soms gebeurt het, dat een van zjjne bekenden den nacht bjj hem doorbrengt.* Zjj wipte over de heining en kwam spoe dig daarop met den ouden matroos terug, die zich op zjjne ruwe zeemansmanier, den gast ter beschikking stelde. >Hier ben je veilig, mjjn jongen!* zei hjj lachend. Honger zal je niet ljjden, je vindt een strooleger om op te rusten en het overige zal ik in de eerstvolgende dagen wel in orde zien te brengen. En jjj, meeuw, ga nu naar huis en aan je werk. Hier, neem, voor je gaat, een slokje, als eene hartsterking tegen de koorts! Als je flink opstapt, kun je nog juist voor de morgen soep thuis zjjn.« Marianne verklaarde zich bereid om te gaan en wilde van vermoeidheid niet hooien. Robert liep nog een paar stappen met haar mee. Robert,* zeide het meisje, toen de heining reeds tusschen hen was, Robert, ik ben vanzins een ouden, rjjken man te trouwen, hem kan ik dus het reisgeld voor je vragen.* >Gjjlieden maakt niet veel praatjes,* zei hjj lachend. »Nu, ik ook niet. Gjj zult den ouden, rjjken man niet trouwen, maar op mjj wachten. Tobbis zal mjj wel, zonder dat dit de aandacht trekt, als matroos kunnen verhuren op een schip, met bestemming naar Engeland of waarheen het ook mag te benoemen voor fabrieken, waar vrouwen werken, om bandwerkonderwjjs op de volks scholen te verkrjjgen en volksbibliotheken op te richten. Het schoonste resultaat van het werk dezer vrouwen is wel dat 't haar in ver schillende plaatsen gelukt is de gemeente en de kerkgenootschappen te overtuigen van de noodzakelijkheid, de zorg voor de armen aan ééne corporatie op te dragen. Dat is een groote overwinning, want in Amerika is 't aantal kerkgenootschappen verbazend groot. Te Vancouver b.v. zjjn er 17 en deze, benevens het Leger des Heils hebben zich op 't sluk van armver zorging verstaan, welk voorbeeld in andere plaatsen gevolgd wordt. Hospitalen en ziekenhuizen, verwaar loosde en blinde kinderen, vrouweljjke ge vangenen en jonge dienstboden, zelfs land verhuizers worden door deze vrouwenver- eenigingen gesteund en geholpen. Aan 't hoofd dier machtige schare staat de echtgenoote van Lord Aberdeen, gou verneur van den staat Canada, die met nadruk wjjst op 't feit dat de tegenwoordige vrouwenbeweging, allerminst ten doel heeft de vrouw uit haar kring te halen en on huiselijk en onvrouweijjk te maken. Het tegendeel is waar. De glorie der vrouw ligt in het waardig vervullen van de buise- Ijjke plichten. Het huisgezin is het sterkst daar, waar liefde woont. Welnu de Cana- dasche vrouwen handelen naar dat beginsel, maar willen in de toepassing een stapje verder gaan. Zjj willen de liefde tot heer schappij brengen, niet alleen in het huis gezin, maar evenzeer in de maatschappij, in de zeden en in de landswetten. Vrouwen, behoorende tot verschillende kerkgenootschappen, en politieke partjjen, tot alle standen in de maatschappij, hoog en laag, rjjk en arm strevende naar een hoog ideaal en trachtende dat ideaal te verwezenlijken in de wet, de zeden en 't maatschappelijk leven, den Gulden Regel tot wet van haar leven verkiezende in huis, in den omgang met anderen, in de politiek, in het kerkeljjk leven zou, zoo vragen we met mej. Kramers, een dergelijke ver eeniging ook in ons land niet onberekenbaar veel goeds kunnen doen Buitenland. Bjj het vernieuwde bombardement van zjjn. Ik zal daar dan wel iets vinden, om den kost voor ons beiden te verdienen.* »Ik ben maar een boerenmeisje!* En ik maar een weggeloopen gevangene »Een volgenden keer spreken wjj nader! Tot ziens!* en zjj verdween in den morgennevel. de raad van den kleermaker. Marianne kwam dien morgen nog juist bjjtjjds, om tegeljjk met de anderen, den dageljjkscben arbeid te beginnen. Het wekte bjj niemand ook maar den geringsten arg waan, dat zjj, zooals ze voorgaf, liever bjj hare vriendin was bljjven overnachten, dan in dat onweer naar huis terug te keeren. Ze werd daar immers alleen geduld, meer niet. De zoo diep teleurgestelde Katrien was zoo slecht mogeljjk geluimd en scheen haar wrerel op hare gelukkige mededingster te willen verhalen. Ook de boer en zjjne vrouw waren juist niet overdreven vriendeljjk doch Marianne merkte van dit alles niets, al hare gedachten waren aan gene zjjde van de groene Eemsvlakte. Het meisje wist, dat Brinkhof het steeds zoo wist te schikken, dat hjj haar ontmoette, als zjj 's avond naar de weide ging om te melken. En geen wonder, dat hjj er pleizier in had, haar zoo uit de verte te zien aan komen, zoo flink, zoo energiek, met het juk, waarvan de blauw geverfde emmers met de blinkende koperen hoepen, aan kettingen langs hare beide zjjden afhingen, op de jonge krachtige schouders. Dezen avond liep zjj de andere melkster voorait, ten einde hem alleen te ontmoeten en zoodra Santiago, dat Donderdag ter middernacht ongeveer is begonnen, heeft de Amerikaan sche vloot, (volgens de berichten van de Amerikaansche dus niet betrouwbare persboot) 5000 granaten afgevuurd, met een snelheid, dat de afzonderlijke schoten als een gerommel klonken. Merkwaardig zjjn hierbjj de schoten van den dynamietkruiser >Vesuvius«, waaraan zulk een groot vernielingsvermogen werd toegeschreven. Hjj heeft waarom is niet bekend drie schoten afgevuurd, waarvan ieder vertegenwoordigde een lading van 250 pond schietkatoen. Twee vielen in de haven in de buurt van de Spaansche kruisers, maar hunne uit werking is onbekend. De derde viel op het eilandje Cayo-Smith en vernielde dit ge- deelteljjk. Een schot van de Texas* vernielde een kruitmagazijn van een der batterjjen, waar- bjj men de stukken metselwerk zag rond vliegen. Ook van andere kant komen berichten over dit gevecht uit twee verschillende bronnen. De gouverneur van Santiago telegrafeerde aan zjjn regeering, dat bjj de beschieting door de Amerikaansche schepen duizend projectielen op de stad werden afgeschoten. Enkele Spaansche granaten vielen op de vjjandeljjke schepen. De verliezen aan Spaan sche zjjde bedragen drie dooden en 21 ge kwetsten, waaronder twee officieren. Het Spaansche eskader heeft niets geleden. Het bombardement was tegen de geheele kust streek tusschen Santiago en Aguadores gericht. Een telegram van Blanco meldt, dat veertien vjjandeljjke schepen de kust bjj Santiago de Cuba beschoten. De batterjjen boden krachtig weerstand. De vjjand trok terug nadat de beschieting anderhalf uur had geduurd. De Spaansche pers en de ministers big ven met verontwaardiging protesteeren tegen de Amerikaansche berichten, als zouden de ljjken van Amerikaansche soldaten in de omstreken van Guantanamo geschonden zjjn. Zjj verklaren dat de Spanjaarden van het begin van den oorlog er op gestaan hebben, hun correct gedrag in de oorlogsgevallen te doen uitkomen tegenover de onbehoorljjke handelingen van den vjjand. De daders van genoemd feit moeten Cubaansche opstan- hjj naast haar voortstapte, zeide zjj»Neem mjj niet kwaljjk, Brinkhof, dat ik het u hier zoo maar onder vier oogen zeg, maar ik heb me anders bedacht en kan uwe boerin niet worden. Gjj waart mjj anders wel naar den zin, want ik weet niets dan goeds van u, maar nu heb ik een ander ontmoet en aan hem alleen kan ik denken, ofschoon hjj arm is en ongelukkig!* De weduwnaar verbleekte en staarde haar met glazige oogen aan. >Je wilt een ander trouwen?* bracht hjj met moeite uit, als weigerde zjjne tong hem bjjna dien dienst. »Niet trouwen, boer, want hjj is nog arm en voortvluchtig, maar hg heeft mjj gezegd, dat ik op hem moest wachten. Ik deel u dit mede, opdat gjj het dan kunt doen voorkomen, alsof ge berouw hadt gekregen, een meisje, als ik, ten huweljjk gevraagd te hebben. Als gjj nu Zondag den deedings- man niet weder tot mjj zendt, valt al de sehande op mjj en iedereen zal zeggen, dat ge geljjk hebt!* Brinkhof greep naar zjjn hoofd, alsof hg duizelde. »Een ander een ander!* mom pelde hij en zjjn gelaat was zoo verwrongen, dat Marianne er van schrikte. >Boer wat scheelt u?« riep zjj. »Een ander een ander ik sla hem dood, dien ander!* riep hjj woest en balde de vuisten. Tevergeefs deed het meisje haar best, om hem wat tot bedaren te brengen, maar hjj raasde en tierde, als een kind, dat zjjn zin niet kan krjjgen en zjj dankte den hemel, toen er een paar arbeiders voorbjjkwamen, die hem onder den arm konden nemen, om hem naar huis te brengen. delingen zjjn, die dit nu de Spanjaarden aanwrjjven om de Amerikaansche troepen op te zetten. Door de Cubaansche regeering is geseind, dat m«n een landing der Amerikanen niet vreest, aangezien de regen en de gele koorts het den vjjand onmogelijk zullen maken aanvallenderwjjze op te treden. Men is al gemeen van meening, dat de oorlog lang zal duren en dat zjj vele Amerikanen het leven zal kosten. Uit telegrammen van Zondagmorgen bljjkt dat er dan toch eindeljjk een serieuse landing op Cuba door de Amerikanen beproefd is. Dit feit wordt van Spaansche zjjde niet tegengesproken, alleen wordt gezegd, dat de aanval alweer is afgeslagen. De landing zelf bljjkt dan ook buiten twjjfel en reeds eenige dagen geleden te zjjn voorbereid. Te New-York werd Zaterdag een landing van een deel der troepen van generaal Shaffer's leger nabjj Santiago bekend en op Zondag zou het groote gevecht plaats hebben. Dit gevecht heeft zich bepaald tot eenige schermutselingen, waarin volgens de Span jaarden de terugtocht werd aangenomen door de Amerikanen en volgens dezen de Spaansche troepen afdeinsden. Van een groote nederlaag of overwinning van een van beide kanten kan dus geen sprake zjjn. Dit neemt niet weg, dat de poging ernstig bedoeld was en dus naar alle waarschjjn- ljjkheid wel weer spoedig herhaald zal worden. Merkwaardig is ook, dat nu het woord gelaten wordt aan generaal Shafter, nadat men zoo langen tjjd alleen van ad miraal Sampson heil heeft verwacht. Wanneer men de »New-York Herald* gelooven raag, zou dit toe te schrjjven zjjn aan uitputting of verveling onder de man schappen van Sampson. Het blad schrjjft nameljjkAdmiraal Sampson, zjjn blauwkielen en zjjn mariniers hebben het leeuwendeel gehad in het voort durend opgevoerde oorlogs-drama van deze week. Eiken dag was er iets belangwekkends en sensatiemakends mee te deelen, een stout moedige >sortie« van de mariniers, een dapper optreden van de stoombarkassen of een beschieting, die eindigde met het om verwerpen van forten en batterjjen. Nu zegt admiraal Sampson zelf, dat zjjn troepen rust noodig hebben. Eiken dag Toen ze den volgenden dag niets meer van Brinkhof hoorde en deze zich ook niet liet zien, keerden Marianne's gedachten weer onverdeeld tot den eenig geliefde terug en wel duizendmaal keek ze uit naar Tobbis of eene boodschap van hem. Den derden dag eindeljjk, kwam er op een drafje een harelooze jongen aanloopen, die Marianne mededeelde, dat oom Tobbis zich niet recht wel gevoelde. Hoe weinig reden tot onrust deze korte boodschap ook scheen te geven, toch bracht zjj het jonge meisje geheel van streek en zonder dralen maakte ze zich gereed om den kleinen overbrenger te vergezellen. Tobbis was natuurljjk zoo gezond als een viseh, maar Robert en Marianne hadden elkaar, na twee lange dagen van scheiding, veel, eindeloos veel te zeggen. Ze hadden dan ook nauweljjks ooren voor 't geen de oude zeeman hun had mede te deelen, van hoeveel belang dit ook voor Robert's voor uitzichten mocht zjjn. Eindeljjk noodzaakte Tobbis de gelieven om hem aan te hooren. Veel had hjj niet te zeggen, maar het was zeer ontmoedigend»Ik breng den jongen gezond en wel aan boord. Binnen acht dagen loopt een goed vriend van mjj uit, die op zich neemt, om voor alles te zorgen. Hjj moest u echter wel onder 't oog bren gen, dat het niet alles is om, zonder geld, in een vreemd land, onder wildvreemde menschen te staan en dat in eene havenstad, waar allerlei gespuis rondzwerft en nog te meer, als men het beter gewend is en liefst niet mat de politie in aanraking wil komen 1* Wordt vtmktd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1898 | | pagina 1