Het Land van neusden en Alleua, de Langstraat en de Domnielenvaard.
Kroningsnummer,
Jozef en zijne broeders.
Correspondentie.
27 Augustus
gesloteIT
FEUILLETON.
ZATERDAG 20 AUG.
Uitgever: L. J. YEERMAM, Heusden.
M 1722.
1898.
'sS.'-Vf:
LAND VAN ALTENA-
VOOB
Dit blad versehjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder pry svei hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke rege]
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Aan Deeren Corresponden
ten wordt bil deze bericht,
«lat op 31 AIIGUITIIS zal Ter-
schijnen een
«lat aan alle Abonnees op dit
ltla«l gratis zal worden Ter-
strekt.
In dat nummer zagen w||
gaarne uit elke plaats Tan
onze omgeTing opgenomen
op welke wijze aldaar «1e
FEESTEN zullen geTier«l
worden.
Toezending der Copie
wordt gaarne uiterlijk op
te gemoet gezien.
Gjj weet wellicht niet wat gesloten is?
Ga eens een wandeling maken voorbij die
groote gebouwen, waaruit, in het morgen
en middaguur, dat eigenaardig zachtgonzend
geluid tot u komt van vele jonge stemmen,
waar boven nu en dan, de heldere, klank
volle stem van een ouder persoon, zich
gebiedend of vermanend verheft. Geen van
die geluiden zal thans uw oor treffen; een
doodsche stilte heerscht alom.
Ja, de school is gesloten Elders juichen
de jeugdige stemmen, vrjj en onbedwongen:
een heerljjke, zalige tjjd van niets doen is
aangebroken.
>'t Lieve leven is weer begonnen,* zucht
menige huismoeder, die haar kleinen vei
lig weet onder de hoede van den meester
en ze liefst maar op de vaste nren ziet
gaan en komen.
Maar meester zegt: »zie zoo, dat geeft
men eens een gevoel van verlichting't
knapt weer eens op;« en de jongens en
meisjes staan bjjna op het hoofd, dol van
pret.
Er is waarheid aan twee kantenwaar
heid is het, dat de inspanning van den
geest, het leeren, lichaamskracht en gezond
heid niet bevordert. Hoe meer ongestoord
de eer3te ontwikkeling van het lichaam in
(5
Mevrouw hjj is het, de heer, die het
billet gaf en den gevaarlijken sprong uit
den trein deed!* riep Lotte, bjjna buiten
adem van ontroering.
Hare meesteres wachtte niet eens het slot
van deze mededeeling af, maar plaatste
zich, in 't volle gevoel harer waardigheid,
vlak voor den vreemdeling, terwjjl ze, na
even genegen te hebben, zeide:
»Ik ben mevrouw Brand, steenfabrikante,
heb u opgeroepen, om het door u voorge-
schotene te komen incasseeren en zal nu
onmiddellijk
En reeds kwam er eene reusachtige por-
temonnaie uit den zak van haar japon
opduiken.
>0, 'k vraag wel exenus!* zei de
ander met een afwerend gebaar; >de moeite
niet waard, er van te spreken, maar
gjj kunt mjj een wederdienst bewjjzen, sta
mjj uwe drie kaartjes af ga de neger
voorstelling niet bywonen, laat de juffrouw
hier niet binnengaanMjjn tjjd is cp 't
oogenblik zeer beperkt ik dank u
goeden avond 1*
Hjj nam, zonder omslag, de drie ge
nummerde plaatska&rten, groette zeer be-
lettd en verdween achter 't gordjjn, waar
door de circns werd afgesloten.
Mevrouw Brand stond verstomd; Lotte
mompelde; >0, die nietswaardige negers!*
de prille j*ugd kan plaats hebben, hoe
beter het in lateren tjjd tegen den arbeid
van den geest bestand zal wezen.
Die waarheid is van groot gewicht, vooral
in een tijd waarin het leeren zelfs van bet
kind heel wat meer beteekenis heeft dan
voorheen, en waarin, in latere jaren, vun
de verstandelijke ontwikkeling zullen hooge
eischen worden gesteld.
Daarom is de instelling der vacantie een
zegen voor het kind niet alleeD, maar voor
de geheele maatschappij.
Vroeg leeren, veel leeren en lang leeren,
dat zy'n de wachtwoorden van ODzen tjjd,
waartegenover maar te dikwjjls staat: te
kort leeren n te weinig Leren.
Het een staat in verband met het andere.
Laat ons dat wel bedenken, wanneer we
onze kinderen, die voor moeder wel eens
wat lastig of wat tijdroovend zjjn, zoo heel
vroeg zenden naar de bewaarschool. Ze
zjjn er goed bewaard, daarvan zjjn we over
tuigd, en, als ze er slechts spelen, dan
hindert het niet zoo heel erg, wanneer dat
spelen leeren is, waarbij de natuur de
onderwijzeres is, die les geeft naar aan
leiding van het spel.
Maar hoe vele ouders willen niet dat hun
kinderen reeds op zesjarigen leeftjjd geleerd
hebben, om flink mee te knnnen doen op
de lagere school. Juist met verstandige
kinderen, die best klaar kunnen gemaakt
worden om dadeljjk in de tweede klas te
gaan, moet men voorzichtig wezen. Een
kind moet nooit klaar gemaakt worden.
Als wjj onze kinderen verstandig willen
liefhebben, dan moeten ze spelen tot het
zevende niet tot het zesde jaar. Dat tjjd-
perk moet de ware, de groote vacantie van
het leven zijn, waarin de kinderen als kin
deren spelen, hun lichaam, hun spier- en
zenuwstelsel gehard wordt. Eerst daarna
vangt de hersenarbeid aanhet leerenen
wèl zal het zjjn, als de onderwjjzer dan
het kind overneemt uit de vrjje natuur, om
het van meet af aan te onderrichten.
Laten onderwjjzer en kind zich daarbjj
toch niet te veel haasten. Laten we de
natuur den rug niet toedraaien. De lagere
school is en bljjft de grondslag van het
gansche leven. Daar worden verstand en
hart, dit is althans nog altjjd de regel,
het meest gevormd. Voor sommigen is
later nog zulk esn harde werktjjd wegge
legd, maar voor anderen houdt met de
lagere school alle onderricht op.
en Martha beefde en wist niet wat te be
ginnen, tot een nadrukkelijk uitgesproken
»Naar huis!* het drietal deed zwenken en
aanleiding gaf tot een ongeregelden terug
tocht in de richting van het Brandsche
woonhuis.
En wat nog het vreemdste was, Mevrouw
Brand deed hare dochter geene verwjjtingen
over baar onbetameljjken gil. Ook zjj zelf
was immers overrompeld geworden en had
zwijgend gebogen voor den wil van een
ander, van iemand haar ten eenenmale
vreemd, wiens naam ze niet eens kende
Bij nader inzien was ze 't dan ook niet
recht met zich zelf eens, of ze door haar
weerloos toegeven aan hare waardigheid te
kort had gedaan of deze juist daardoor
gered had?
Martha daarentegen scheen ontnuchterd
en terneergeslagen. Hij was nu gekomen,
maar hoe geheel anders was hunne ont
moeting g< weest, dan zjj het zich ge
droomd had
Den volgenden morgen zat mevrouw
Brand in haar kantoor. De groote, plompe
schrjjftafel was beladen met rekeningboeken,
brieven, papieren en monsters van dak
pannen. Martha werd bjj haar binnenge
roepen zjj moest in de zaak worden inge-
wjjd. Deze lessen in de praktjjk waren
voor de dochter eene marteling en wekten
gewoonlijk zoozeer het ongeduld der moeder,
dat deze zich, al pratende, hoe langer zoo
driftiger maakte. Die heftigheid verhinderde
de leerlinge dan weer, het onderwjjs van
hare ongeduldige leermeesteres met de noo-
dige opmerkzaamheid te volgen, en zoo bad
het er dan ook meer van, dat deze kantoor
uren aanleiding gaven tot eene treurige
Waarom moet een kind altjjd overgaan,
verhoogd worden? Waarom moet iets anders
gesteld worden in de plaats van wat de na
tuur zelve beschikt? Waarom zon een kind,
dat zijn best doet, onnatuurlijk gedrild moe
ten worden, om toch vooral te gaan naar een
hoogere klasse? Er zjjn geen ongelukkiger
dingen in de wereld, dan de eerzucht en het
ongeduld van onders om knappe en vlugge
kinderen te hebben want ze offeren kun kin
deren op aan de eischen van den tjjd, zonder
het te weten en zonder het te willen, en ze
kweeken in de borst van het kind allicht ge
voelens van wangunst en jaloezie.
Waarom zou een kind, dat zijn best ge
daan heeft, maar niet mee kan zooals anderen
naar die anderen gewezen moeten worden?
Waaruit bljjkt het toch, dat die anderen er
zooveel beter aan toe zjjn?
Daarom zjjn er ook geen ongelukkiger
dingen, dan her-examens, strafwerk en vacan-
tiewerk. Ook vacantiewerk, want het doel
van de ontspanning wordt verydeld, om de
latere inspanning reeds vooraf te bederven.
Een stelsel van meerdere en kortere vacan-
ties ware beter, omdat de fijnere deelen van
het lichaam van tjjd tot tjjd rust behoeven.
De groote vacantie is daar. Laat ze voor
allen zjjn een tjjdperk van vrjjheid èn van
betamelijk genot. Een jaar is weer voorbjj en
dat jaar had zijn geschiedenis voor ouders,
kinderen en onderwijzers. Laat de vacantie
een tjjdperk wezen om de schatten van levens
wijsheid, die dat jaar weer gaf, in praktjjk
te brengen.
Yoor de meesten van ons, ouderen, is
het nimmer vacantie. Dat is niet alleen voor
ons zeiven een kwaad; het wjjst op ver
keerde maatschappelijke instellingen, omdat
in de welgeordende samenleving een altijd
durend voortarbeiden slechts tot schade van
lichaam en geest kan geschieden.
Laat ons daarom de instelling van den
vrjjen rusttjjd reeds bjj de jeugd in hooge
eere houden. Eerst dan zal hjj in later tjjd
onder de algemeene maatschappelijke gebrui
ken de plaats kunnen innemen, die hem
toekomt.
De arrestatie van den anarchist Willems
te Brussel heeft de woede zjjner partjj-
genooten opgewekt. Tal van strooibiljetten
zjjn op de muren van de voornaamste
huizen in de arristocratische wjjk te Brussel
familieverdeeldheid, dan dat ze bevorderljjk
zouden zjjn voor den opbouw van een ge
meenschappelijk levensdoel.
Na het voorval van den vorigen avond
toonde Martha zich nog onbevattelijker dan
gewoonljjk. Driemaal had de witte muts
van mevrouw Brand het reeds raat een
fermen ruk moeten ontgelden, zoodat zjj
bjjna tot een stormhoed scheen opgerezen.
»Is 't toch waar?* riep zjj en hare zware
altstem klonk eenigszins heeseh. >Is 't toch
waar Jjj ziet dus niets bjjzonders aan deze
dakpan Aan eene gans of eene musch zou
het zeker niet ontgaan, dat zjj een duim
breed scherper is ingebogen, dat ze ander
half daim hooger en een daim breeder ligt.
Dergeljjke dingen vallen toch reeds op twin
tig schreden afstands in het oog. Men gaat
dan onwillekeurig eens berekenen, hoeveel
van deze soort er noodig zouden zjjn, om
tien vierkante voet te bedekken en hoeveel
de prjjsverhooging per honderd zon kunnen
bedragen En jjj, mjjne eigene, vleescheljjke
dochter, houdt het ding in de pooten en
van dat alles, hoe is 't Gods ter wereld
mogeljjk, valt je niets, hoegenaamd, inDat
heeft men nu van al die kosten aan de op
voeding besteed, 't is om dol te worden
En nn hier, deze boogvormige tegels, die
voor etn put moeten dienen. Zou het je
ooit in de gedachten komen, dat ze, netjes
naast elkaar geschikt, een kring moeten
vormen, en dat men door een van die tegels
te meten in staat is te zeggen, zoo en zoo
veel doorsnede zal de pat hebben O neen,
jjj ziet niets, van al 't geen eiken metselaar,
ja zelfs eiken opperman, onmiddellijk in 't
oog valt. En dat moet nu beschaving heeten
Wat helpen mjj al myne berekeningen en
aangeplakt gevonden met de ontboezemin
gen»De kazerne en de school, bet moor-
denaars-ministeriLeve de anarchie! Weg
met de politie en de bonrgeoisieIa paleis,
kerk en kazerne, overal dynamietLeve
de anarchie!* De biljetten zij a door de
politie afgescheurd en de aanplakkers op
gespoord men denkt echter met grappen
makers te doen te hebben
Nog vier van de mjjnwerkers die Zaterdag
bij de mijngasontploffing te Mariemont
wonden hadden gekregen, zjjn daaraan be
zweken. Het waren vier broers, alle ge
trouwd en met kinderen.
Te Brussel is de markt Sainte-Marie in de
rne Royale Sainte-Maria geheel in de a9ch
gelegd. Het groote marktgebouw, een opper
vlakte beslaande van 4000 meter, stond in
een oogwenk in lichter laaie; tal van
groentewinkels, vleeschwinkels enz. lagen in
korten tjjd tegen den grond, terwyl ook aan
de omliggende huizen ernstige brandschade
is toegebracht.
Yan het groote marktgebouw staan nog
slechts de vier muren. Het blnsschingswerk
werd zeer bemoeiljjkt door het opdringen der
menigte nieuwsgierigen, dat dikwjjls zoo
erg was, dat de brandweermannen niet naar
behooren konden werken en soms gedwon
gen waren hun slangen te richten op het
publiek in plaats van op het brandend
gebouw.
Men schat de toegebrachte schade op
400.000 francs.
Over de in vrjjheid stelling van Esterhazy
schrjjft Clémenceau het volgende in de
>Aurorec, dat zeker aan beslistheid niets te
wenschen overlaat.
»Men heeft Esterhazy losgelaten, omdat
hjj anders geklapt zou hebben Lig en vrouw
Pays zijn in vrjjheid en de regeering ligt aan
hunne voeten. De verrader speelt baas over
den g ener alen staf. Men kan hem niet ver-
oordeelen, want dan zou hjj spreken, en zjjn
zwygen moest men koopen voor de veiligheid
der op-het-getouw-zetters van het leugenver
haal. Hjj zou zjjne medeplichtigen noemen,
de misdaad bekennen, die niet alleen de zjjne
is. Onze meesters hebben, om onze meesters
te bljjven, er bet grootste belang bjj, dat by
zwjjgt. En wat is daarvoor noodig Niets
Alleen het verkrachten der wetten, het dooden
in de harten van het geloof aan het men
schel jjk gevoel voor recht, het vernietigen
al myne inspanning, als
Er werd geklopt. Binnen!* riep mevrouw
Brand, op alles behalve vriendelyken toon.
De deur ging open en voor haar stond de
vreemdeling van het spoorweggeval en van
den vorigen avond.
»Zoo, zoo, komt het nog niet uit met het
voorschot?* vroeg mevrouw Brand korzelig,
»ik dacht toch, dat de drie genummerde
plaatsen
Geven zelfs een surplus van drie en een
hal ven groschen,* zei de ander, haar in de
rede vallend, >maar niet dat is de reden
van myne komst, mevrouw, ik kom voor
zaken, en ik verzoek u, mjj een dienst te
willen bewjjzen!*
»Hum zoo wel, laat eens hooren!*
Mevrouw Brand schoof met een dreunenden
slag de geldlade van hare schrjjftafel dicht.
»Yoor ik verder ga,« zei de ander, zonder
zich te laten afschrikken, terwyl hjj de be
deesde Martha, die nog altjjd voor hare
moeder stond, een stoel aanbood, om daarna
zelf, zonder omslag plaats te nemen, »voor
ik verder ga, myn naam is Jozef Hollera.
't Doet er wel niets toe, of ik zóó heet of
anders, maar een goede naam is toch altjjd
eene aanbeveling. Ten tweede, myne plan
nen en de zaak, waarover ik u kwam spreken,
zjjn deze, dat ik voornemens ben, het grond
eigendom mjjner vaderen, dat in de laatste
jaren zeer bezwaard is geworden, onder uw
naam, mevrouw, aan te koopen. Hier zjjn
de papieren, die de betaling waarborgen.
Van myne kindsheid af, was deze aankoop
mjjn wensch en myn streven en 't geluk
heeft my gediend, om de benoodigde som
bjjeen te krjjgen. In den gloed der keer
kringen en in de kou van 't hooge noorden,
van de hoop, dat het recht eenmaal zy'n dag
zal hebben, het tachtigen der onschuld en
het verheerlyken der mis laad!*
Ook Paul de Cassagnac, die zeker niet
voor een vriend van Dreyfus zal worden ge
houden, vraagt of de regeering dan werkeljjk
bang was dat Esterhazy uit de school zou
klappen en zjj hem daarom aan den rechter
van instructie ontrukt heeft?
Als de interpellation in de Kamer losko
men, zal de regeering van dat zaakje weer
pleizier hebben.
De Engelsche couranten hebben onlangs
bewejrd, dat de Fransche en Russisehe
regeeringen tegen November een gemeen
schappelijk optreden in het verre Oosten
voorbereidden.
De »Novosti« van St. Petersburg geven
dat bericht, maar zeggen, ofschoon zjj
meestal goed op de hoogte zjjn, er niets bjj.
In ieder geval zou door zoo'n optreden de
Engelseh-Russiscbe verhouding nog scher
per en vijandiger worden en staat het te
vreezen, dat een wereldoorlog het gevolg
zou kunnen zjjn van zoo'n bedrjjf.
Een Enropeesche oorlog is al een te eng
begrip, nu Amerika ook mee wil en zal
doen. Alleen Znid-Amerika en Afrika bljjven
er buitenhet eerste, omdat het te zwak is,
het tweede zeker, omdat het te onbeschaafd
is om met de oomes mede te mogen vechten.
Als men de Export*, een groot Russisch
blad, mag gelooven, zou Rusland met hon
gersnood bedreigd worden. Het land telt 63
gouvernementen, waarvan er 44 in de ge
middelde oogstopbrengst reeds 40 percent
te kort komen. Tenzjj de overige provinciën
dat verlies vergoeden, wat niet waarschjjnljjk
is, zal Rusland niet in zy'n eigen graan-
behoeften kunnen voorzien.
Da »Russkjja Wadamoski* bevat bedroe
vende beschrijvingen van de ellende in den
Kaukasus. De openbare liefdadigheid houdt
uitdeelingen van levensmiddelen in volks
huizen, waarheen de ongelukkigen van 4
en 5 wersten rerwjjderde dorpen komen
loopen om wat soep en een pond brood
van de slechtste soort te kannen krjjgen.
De paarden worden geslacht en opgegeten.
De Daily Mail* meldt dat de trein van
Johannesburg naar Kaapstad nabjj Matjes
fontein is verongelukt. Vijf blanken werden
gedood. Het ongeval werd veroorzaakt door*
dat een wagen van een goederentrein los-
heb ik gewerkt en ontbeerd tot ik thans op
het punt sta, myn doel te bereiken!*
Mevrouw Brand liet de papieren onder
zoekend door de handen gaan; haar be
wolkt gelaat helderde op en reeds bjjna
vriendeljjk merkte ze aan
>Maar ik begrjjp niet, waarom gjj dien
koop niet zelf en onder uw eigen naam
wilt sluitenik heb myn tjjd ook noodig en
kan mjj met dergeljjke opdrachten niet in
laten zonder provisie.*
Zonder deze zon ik uwe diensten ook
niet kunnen aannemen antwoordde Jozef
Hollera. »Kwam ik zelf als kooper opdagen,
dan zouden myne my vyandige broeders mjj
het goed onder geene voorwaarde willen
verkoopen. Myn oude, blinde vader, die zelfs
niet in de verte vermoedt, dat zjjn erfgoed
hem nog maar alleen in schjjn behoort, mag
van den geheelen koop niets merken. De
broeders doen intnsschen, in stilte, maar
alles wat hun goeddunkt en zullen, indien
hun wantrouwen niet wordt opgewekt, bjj
een verleideljjk bod gaarne toeslaan, en dan..*
»Aha, ik begryp,* zei mevrouw Brand
met een hoofdknik. »Gjj hebt nog preten
ties op die bezitting en werd een ander
kooper eigenaar van het goed, dan zouden
deze voor u verloren zy'n!*
>0 ja, pretenties heb ikmompelde de
ander met een wilden, toornigen gloed in
de oogen.
»En ge hebt uw onderljjk erf zeker lief?*
vroeg Martha beschroomd.
»Of ik het liefheb? ja neen
ik weet niet, of men wel uit liefde kan
zwoegen als een slaaf, zooals ik dit gedaan
heb ik deed het uit haat!«
Wordt vervolgd.
t -
-- -
.ïTT-'fr-
REDACTIE en UITGEVER.
Buitenland-