Hel Land van Heusden en Ailena, de Laaïslraal en de lloniinelerwaard.
Een belangrijk verslag.
Jozef en zijne broeders.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M, 1T23.
WOENSDAG 24 AUG.
1898
YOOE
O
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00,
franco per post zonder prgsvei hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et* Elke regel
meer T1/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Voor een drietal jaren werd een com
missie betofmd, ten einde te onderzoeken
of er maatregelen bjj de wet beboeren
genomen te worden, ten einde te bevordeien
dat weiklieden op hnn ouden dag recht
verkrijgen op pensioen en zoo ja, een
wetsontwerp in dien zin te ontwerpen.
Deze commissie, waarin we o.a. aan
treffen de heeren Pjjnacker Hordjjk, Van
Alphen, Harte, Heldt, Hintzen, De Savornin
Lobman, Schaepman en Smeenge, leden
der le en 2de Kamer; d'Aulnis de Bonronil,
Greven, v. Pesch en Reiger, professoren,
heeft haar verslag klaar. Zjj zelve heefi
het nog niet gepubliceerdhet is evpnwel,
hoe weten we niet, door een der bladen
meegedeeld en we ontleenen er een en
ander aan.
Allereerst zjj geconstateerd dat de comm.
eenstemmig beslist heeft dat in de kosten
van de verplichte verzekering tegen ouder
dom en ongeval behoort te worden bijge
dragen door werkgever en werkman beide.
De vraag of het raadzaam is te achten dat
de staat een bijdrage tot de verzekering
levertis met groote meerderheid ontken
nend beantwoord.
De geldelijke toestand van den werkman
en hen, die met dezen gelijk te stellen zjjn
is van dien aard, dat zjj op zekeren leeftjjd
gekomen of door een ongeluk getroffen
armlastig worden of afhankelijk van de
ondersteuning hunner familieleden.
De hoofdoorzaak daarvan is, dat in de
meeste gevallen het loon te laag is om
ïóóveel en zóó onafgebroken te sparen als
voldoende is om de premie van een levens
verzekering te bestrjjden.
Andere oorzaken werken daartoe mede,
als daar zjjndrankmisbruik, luiheid, on
verschilligheid voor eigen belangen, onbe
kendheid met bestaande verzekeringen, ge
mis aan wilskracht, onvoldoende samen
werking tusschen patroon en werkman.
De instelling van een Rjjksljjfrentebank
scbjjnt naar de resultaten te oordeelen
daarmee in Frankrjjk, Engeland en Belgie
verkregeD, niet raadzaam te zjjn. Die banken
komen den middelstand ten goede, niet de
eigenljjk gezegde werklieden.
Evenmin is aan te bevelen een Rjjks-
peneicenbank op te richten, zonder dat de
pensioensgen chtigden daartoe bijdragen.
(6
Een uitroep van smart was Martha's
antwoord.
Mevrouw Brand had zieh iutnsschea met
baar kalender beziggehouden en zachtjes
mompelend uitgerekend, welken dag ze zich
van hare dakpannen zou kunnen losrukken,
om zich aan den koop van het Hollera-erf
te wjjden. Daarbjj schoot het haar te binnen,
dat ze elk oogenblik een architect had te
wachten, met wien ze een contract moest
sluiten en deze mededeeling had natuurljjk
ten gevolge, dat Jozef Hollera voor dezen
keer afscheid nam, om op gelegener tjjd
terug te komen.
Had Lotte behoefte gevoeld om te slapen,
dan zou Martha haar dien avond wel zeer
onwelkom zjjn geweest, toen deze zich op
den rand van het bed der oude gedienstige
kwam neerzetten, om haar voorzichtigheids
halve met gedempte stem, van alles be
treffende de Hollera-zaak op de hoogte te
brengen.
De gedachte, dat de vreemdeling zjjne
eigene broeders haatte, deed Lotte huiveren
en ontlokte haar de bewering, dat Jozef wel
een zeer onchristelijk mensch moest zjjn.
Martha daarentegen, was vast overtuigd,
dat de broeders, die immers ook hnn blinden
vader om den tuin leidden, door en door
slechte, verachtelijke en inderdaad hateljjke
wtzens waren, Lolte vond het zetr gewaagd,
Wel is door de commissie met niet on
aanzienlijke meerderheid beslist dat bet in
beginsel raadzaam is te achten de werk
lieden tot verzekering te verplichten.
Het beginsel van Staatsdwang behoort
te worden aangenomen zoowel ten opzichte
van verzekering tegen ouderdom als van
die tegen invaliditeit.
Zij, die reeds op jaren gekomen zijn en
voor wie dus de betaling der premie be
zwarend zou zjjn, kunnen tjjdeljjk op een
bjjdrage van 't land rekenen.
De Staat behoort de geheele verzekerings
premie te betalen gedurende den tjjd dat
de verzekerden zich in verp.ichten krijgs
dienst bevinden.
Als grondslag wordt aangenomen dat
werkman en werkgever ieder voor de helft
van de premie hebben te betalen.
De commissie is van oordeel dat een
loonhoogte behoort bepaald te worden als
grens voor het opnemen in de verplichte
verzekering en verklaart zich voor een
jaarwedde van f 1000 en dat onder werk
lied; n te verstaan zjjn zjj, die in dienst
van anderen licbameljjken of geestelijken
arbeid verrichten tegen loon. Ook dienst
boden vallen in deze rubriek, ook kantoor
bedienden, boekhouders, klerken en derge-
Igken, benevens onderwijzers en ambte
naren, die niet in staatsdienst zjjn.
De vraag is overwogen of kleine bazen,
kleine landbouwers, eu zulke zelfstandig
handelende personen, die financieel met
werklieden kunnen gelijkgesteld worden,
in de verplichte verzekering zullen opge
nomen worden, welke vraag ontkennend
is beantwoord.
Als leeftjjd van toetreding is 16 jaren
aangenomen, terwjjl de ouderdom van 65
jaren is bepaald waarop pensioen zal ver
leend worden. Een voorstel om dien op
60 te bepalen is met groote meerderheid
verworpen.
Pensioengerechtigd is verder hjj, die
buiten staat is om door arbeid een bedrag
te verdienen, ongeveer geljjk aan een derde
van zjjn gewoon loon.
De loonen worden in 5 klassen verdeeld,
die tot grens hebben f 250, 400, 600,
800 en 1000.
De commissie is van oordeel dat in het
overgangstijdperk de Staat een bjjdrage
verleent aan de verzekerden, waarbjj reke
ning dient gehouden met den leeftjjd, zoodat
de bjjdrage voor de jongeren op kleiner
met zooveel jjvn- par tg te kiezen voor een
avonturier als Jozef Hollera, voor wien zjj,
Lotte, onmogeljjk veel achting kon voeden,
daar de ondankbare zich Martje's belang
stelling en haar verlangend uitzien naar
zjjne komst geheel onwaardig toonde, door
zich zoo goed als in 't geheel niet om haar
te bekommeren.
Na deze beschuldiging, bleef het eenige
oogenblikken stil in 't nachteljjk duister van
Lotte's kleine slaapsalet, tot Martha eindelgk
nauweljjks hoorbaar fluisterde:
»0, maar ik geloof toch dat ik
hem niet onverschillig ben weet je, toen
met die negers, had hg niet zoo
gehandeld als hjj 't niet om mijnent
wille
>Als ik mjj voorstel, dat we naar binnen
waren gegaan, en die afschuwelijke negers
gezien hadden o, ik zou geen ordenteljjk
mensch meer in de oogen durven zien, neen,
bepaald niet!* verzekerde Lotte in kHische
verontwaardiging.
»Denk dat niet, Lotte de negers zjjn
geen slechte menschen, alleen maar heel
zwart, en als moeder morgen naar Brunn-
dorf gaat, dan zullen wjj, jjj en ik, die
negervoorstelling eens bjjwonen!*
»Maar kind, de negers zjjn gewoon
»Gekheid, Lotte, ik heb in de courant
gelezen, dat de voorstellingen vermakeljjk
waren en dat men er zelfs kinderen gerust
mee naar toe kon nemenZie je, en ik
moet weten, waarom h jj niet wilde, dat wjj
er binnen zonden gaan
Lotte stond nooit stjjf op haar stuk, als
mevrouw of Martha toevallig van een ander
gevoelen waren en zoo verklaarde ze zich
ook nu al spoedig bereid, om de laatste te
bedrag dient gesteld en met de loonklasse,
zoodat de hoogste klassen 't minste ont
vangen.
Om oulerdomspeBsioen te genieten zullen
ten minste gedurende twintig jaren duizvnd
weekpremiën moeten betaald zjjn. Om in
validiteitspensioen te krjjgen minstens drie
jaren 150 weekpremiën. In den overgangs
tijd echter zal voor de eersten dit tjjdperk
op 5 jaar gesold worden.
De weekpremiën bedragen voor de 5
verschillende loonklassen: 16Y2, 20, 261/s,
33 en 40 ct.
Het pensioen wordt berekend als volgt
Uitgegaan wordt vau een vaste som,
verschillend voor de vjjf loonklassen. Deze
vaste som is f 50, f 60, f 80, f 100 en f 120,
en wordt vermeerderd voor elke wekeljjksche
premie met 21/a3, 4, 5 en 6 ct., al naar
de loonklasse.
Zoodat de verzekerden, die van hun 16de
tot hun 65ste jaar regelmatig betaald hebben,
op dien ouderdom recht verkrijgen, al naar
hun loon was, op f 111.25, f 133.50, f 178,
f 222.50, f 267.50 jaarljjksch pensioen.
De Staat zal, om deze pensioenregeling
mogeljjk te maken, een bjjdrage moeten
leveren van f 196 millioen contant of ge
durende 50 jaren elk jaar 7 a 8 millioen.
Daarbjj gevoegd de administratiekosten en
de premiën voor hen die in dienst zjjn,
worden deze sommen f 223 mill, contant
of 8 a 9 mill, gedurende 50 jaren.
Zaterdag is de schacht Victoria Mathias
te Essen ingestort. De bak met vjjf kolen-
delvers en een baas ligt onder den puinhoop
men weet niet of ze al dood of nog te
redden zjjn.
Gedurende de Fransche manoeuvres zjjn
te Verdun vele gevallen van zonnesteek
voorgekomen. Bjj Varmes kregen honderd
soldaten het te kwaad, zoodat zjj met den
trein teruggebracht moesten wordente
St. Brieuc moest men het regiment een dag
rust geven. Bjj Nancy waren 200 man
buiten staat, verder te marcheeren. Vele
bladen keuren het in minister Cavaignac
af, dat hg de manoeuvres niet uitgesteld
heeft, en de »République frai^aise* spreekt
zelfs van zjjn misdadige barbaarsebbeid.
Er zjjn zooveel verhalen in omloop over
de gevangenis en het leven van den ex-ka
pitein Dreyfus op het Duivelseiland, dat men
begeleiden, mits onder deze voorwaarde, dat
men wat achteraf zou gaan zitten en zooveel
mogeljjk zou zorgen, niet gezien te worden.
Na het ontvangen van deze belofte sloop
Martha op de kousen, met de schoenen in
de hand, naar haar kamertje terug en
daarop scheen alles in huis in diepe rust.
Dat Martha's hartje nog zoo lang en zoo
vol verwachting klopte, dat kon het scherpe
oor der moeder gelukkig niet hooren.
Den- volgenden dag ging de wakkere
mevrouw Brand werkeljjk het tooneel van
bare steenbakkerswerkzaamheden opzoeken.
ZÖ deed dit echter nooit, zonder hare huis-
genooten eerst eene lerme dagtaak op te
geven. Zjj toch scheen te denken, dat de
brug, zoowel tot het tjjdeljjk als tot het
eeuwig welzjjn des mensehen, werd opge
bouwd uit een draadwerk van strengen,
onvermoeiden arbeid. Dat de ranken in den
zonneschijn wel vanzelf zouden opschieten,
of dat het gelok engelenvleugels aan de
schouders kon hechten, daarvan had ze
geen begrip. Dientengevolge had Lotte dan
in de keuken en aan de strjjkplank ook
volop werk, terwjjl Martha in 't kantoor
een groot aantal brieven moest schrjjven,
die alle, behalve de naam des geadresseerden,
het cjjfer der geleverde steenen en de daar
mede in verband staande berekeningen,
woordeljjk van denzelfden inhoud waren.
Was ze met deze documenten gereed, dan
moesten ze nog in een van de groote
rekeningboeken worden ingeschreven, terwjjl
daartegenover de ingekomen brieven, die
even geschikt waren om iemand op te
vrooljjken, moesten geboekt worden. Toch
vormden deze aren, in de diepe afzondering
van 'o sombere schrjjfvertrek, als 't ware
bjjna niet meer weet, wat er van te moe
ten gelooven. Vooral spreken allen over zjjn
opsluiting, doch wat er van waar is, weet
men niet met zekerheid. Nu heeft echter
een betrouwbaar persoon, die uit Cayenne
is teruggekeerd verhaald, dat de kapitein,
zoolang hg verbannen is, het Duivelseiland
nog niet heeft gezien, omdat hjj zich in een
kamer bevindt, waar alleen ramen in het
dak zjjn aangebracht, welke eiken dag een
uur worden opengezet, om versche lucht
toe te laten.
De kamer is niet zeer groot en door hooge
gladde muren van baksteen ingesloten. Om
dit gebouwtje staan op zekeren afstand zes
omheiningen eveneens van baksteen en in
elk van de ruimten, die daartusschen liggen,
loopen voortdurend drie soldaten op en neer.
De bevelvoerende officier of de cipier over
tuigt zich eiken dag bjj het brengen van
het voedsel van de aanwezigheid van zjjn
gevangene. De cipier is barsch en ruw tegen
over Dreyfus, die geen woord met hem of
de gevangenbewaarders wisselen durft; en
geen wonder, dat de arme gevangene dus
niet alleen zeer verouderd, maar ook somber
en stomp geworden is en bjjna het verstand
verloren heeft. Zelfs de boeveelheid en hoe
danigheid van het voedsel is onvoldoende,
zegt de reiziger verder, en daarom zendt
zjjn vrouw hem herhaaldeljjk vleesch en
groenten in bussen, chocolade enz., terwjjl
zjjn familie hem boeken en tjjdschriften over
maakt. De Fransche regeering zendt hem
de Parjjsche bladen, welke dageljjks tegen
den armen banneling te velde trekken en
dus is Dreyfus slechts door deze giftige lectuur
eenigszins bekend met de polemiek, die in
Frankrjjk over zjjn proces gevoerd wordt.
Het gebrek aan vleesch in Duitschland
wordt door het kunstmatig gesloten houden
van de grenzen aldoor grooter. In de »Cen-
tral-Fleischer-Zeitung* verhaalt een platte
landsslachter uit Thuringen, hoe hjj acht
dagen rondgereden heeft op het platteland
zonder ergens bjj de boeren een vet rund
of varken te hebben kunnen koopen, zoodat
hjj ten slotte bij een veehandelaar belandde
en 68 mark voor 100 pond ongeslacht
varkensvleesck betalen moest. Is het vleesch
dan klaar voor den verkoop, dan kost het
den slachter zeiven 75 pfennig het pond.
De boeren antwoordden op de vraag, waarom
zij geen varkens mestten, dat de gerst te
duur was om aan het mesten wat te ver
rustpunten in Martha's leven. Als de zjjde
van een volgeschreven blad moest drogen,
dan vlogen hare gedachten ver weg. Dan
tuurde ze droomend naar de wjjngaard-
ranken, die het raam omljjstten of krabbelde
met spelende hand allerlei dingen op een
onder haar bereik liggend blaadje papier.
Wat had die hand toch heden wel op dat
papiertje gekrabbeld Ze kleurde, toen ze
z'ch bewust werd, in allerlei soorten van
schrift, klein en groot, dicht op elkaar en
wijd uiteen, met Latjjnsche en met Duitsche
letters, met sierljjke krullen en in het meer
soliede rondschrift, altjjd en altjjd weer den
zelfden naamJozef Hollera, Jozef Hollera
te hebben neergeschreven. Verwonderd, als
was het iets vreemds, bleven hare oogen
nu op haar eigen kleine manuscript rusten.
Wat was toch die Jozef Hollera voor haar,
wat kon, wat mocht hg voor haar zjjn
Een kloppen en haastig openen der deur
brak hare overpeinzingen af en de binnen
tredende was niemand anders dan Hollera
in eigen persoon. Martha was zóó onthutst,
dat ze onbeweegljjk bleef zitten en hem
aanstaarde, als ware hjj eene spookver-
schjjning. Eensklaps herinnerde ze zich het
verradeljjke blaadje papier en trachtte dit
met eene haastige beweging onder het groote
rekeningboek te verbergen.
Moeder is niet thuis, zjj is vandaag te
Brunndorflc begon Martha met onvaste
stem.
De ander nam op eenigen afstand van
haar plaats, wierp zjjn hoed op de tafel en
antwoordde
»Ja juffrouw, dat weet ik, ik zag haar
met den trein vertrekken, 't Is anders juist
niet rnjjne gewoonte, andere menschen van
dienen. Ten slotte zegt de slager, gedwongen
te zullen worden om zjjn zaak op te heffen,
daar hg in den laatsten tjjd slechts geld
verloren heeft. Dergeljjke klachten komen
uit alle deelen van het rjjk.
De >Oberschle8ische Volkszeitung* ver
klaart de onverwjjlde opening van de grens
een dringenda noodzakelijkheid, nu gebleken
is dat de Duitsche veefokkerjj niet in staat
is om ook maar eenigszins in de behoefte
te voorzien. In Franfort kost een pond
varkens vleesch, volgens de Frankfurter
Zeitung*, reeds 55 cent.
De regiering bljjft echter voorloepig voor
de tallooze klachten Oostindisch doof, en
de agrariërs doen hun best om te bewjjzen
dat er overvloed van best slachtvee is;
maar dit bestaat enkel op het papier, geen
enkel slager heeft het nog op een markt
gezien.
In de Landes, bjj Biarritz, woedt een ont
zettende boschbrand. Een trein, door den
brand bedreigd, moest met razende snelheid
langs de vlammen heengejaagd worden.
Aan boord van het Russische transport
schip >Angara«, dat met 500 gevangenen
op weg was van Tjoemen naar Tomsk, zjjn
31 dier ongelukkigen gestikt, terwjjl de
overigen zwaar ziek aankwamen. De regee
ring heeft een streng onderzoek bevolen.
Ristitsch, die steeds de machtigste steun
pilaar der dynastie in Servië is geweest, al
was hjj in den laatsten tjjd ook een per-
soo nljjk tegenstander van den ex-koning
Milan, dien hjj na den moord op vorst
Michael zelf op den troon plaatste, heeft de
leiding der liberale party neergelegd.
Het Engelsche stoomschip »Pectan«, met
eene lading zjjde en thee, ter waarde van
21/a millioen francs, op reis naar Hamburg,
is Zaterdagavond te 10 uur tusschen kaap
Tenès en Cherchell, nabjj Algiers, door het
Fransche stoomschip >Druentia< in dsn
grond gevaren. Alle 59 opvarenden werden
echter gered en te Algiers aangebracht.
De brand in het Galicische stadje Skalat
brak Woensdagmiddag opnieuw uit en was
's nachts nog niet geheel gebluscht, hoewel
uit Tarnopol genie en infanterie was ont
boden. De kerk, het gerecht en het oude
slot, de oude zetel van de Poniatowski's,
verbrandden. Tal van gezinnen hebben geen
onderkomen.
mjjn doen en laten rekenschap te geven,
want als men niemand liefheeft en er ook
niemand is, die van u houdt, dau bekom
mert men zich niet om 't oordeel der wereld.
Maar gisteren, nadat ik u verlaten had,
hinderde 't mg en kon ik het maar niet
van mg afzetten, dat ik zulk een goed, lief
kind had doen ontstellen en dat gjj nu in
't vervolg slecht over mjj zoudt denken.
Daarom besloot ik u op te zoeken, nu gjj
alleen waart, en u van mjjne broeders te
vertellen, 't Is raeds lang, lang geleden, gjj
laagt toen zeker nog in de wieg, sedert mjjn
eigen naam of die mjjner broeders over mjjne
lippen is gekomen 1 Gisteren noemde ik den
mjjnen, omdat er sprake was van den aan
koop van mjjn ouderljjk huis, maar zjj, die
onder het dak van dat buis wonen, houden
mjj reeds lang voor dood en begraven!*
Jozef zweeg en Martha zeide zacht en
aarzelend
»Ik heb niet slecht over u gedacht, wer
keljjk niet, mjjnheer Hollera, integendeel!*
Een vrooljjke, gelukkige gMmlach gleed
als een zonnestraal over 't sombere, ge
bruinde gelaat des andersn. >Dat loone je
God, lief meisje! De onschuld ziet toch
scherper dan de wjjsheid. Wie leert den
eenvoudige lezen in de verborgenste schuil
hoeken des harten? Maar gjj hebt u niet
vergist, juffrouw Martha, er is werkeljjk
geeue reden, om mjj voor slecht te houden
misschien zou ik zelfs wel goed zjjn geweest,
zonder de slechte behandeling van mjjne
broeders of indien ik eene zuster ge
had had als gjj, Martha 1*
Wordt vervolgd.
nland van altena.
IEIIWSRLA»
j
M—M—I—MM—IBMKIIie.
Buitenland.