!!el Land van Hcusden en Altena, de Langstraat cn de Ooininelerwaard. Brieven uit Amsterdam. Jozef en zijne broeders. FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. M 1727. ZATERDAG 10 SEPT. 1898 LAND VAN ALTEN^ VOOR Uit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels SO ct. Elbe regel meer 7*/t ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. 8 Sept. Een gloeiend heete dag, om te bezwpken. Hoe de Koningin 't volhoudt met dit weer en in deze hitte alle cere moniën te doorstaan is me een raadsel. Be- grjjp eens dat onze nienwe Vorstin gist?reD eerst een aubade aangehoord heeft, daarna de volksspelen bezocht en den optocht in oogenschonw genomen, vervolgens audiè'ntie gegeven aan militaire en civiele autoriteiten, bg honderden, 't Is maar staan en bnigen, maar in een hitte als deze laatste twee dagen is staan al erg genoeg zonder buigen. Van morgen stond op 't programma: be zoek aan de Tentoonstelling van Nationale kleederdrachten, daarna aan de Rembrandt- tentoonstelling dat is er een waarop ik noodzakelijk terug moet komen vervol gens Matinee in 't concertgebouw en voor hedenavond voorstelling in den schouwburg, 't Is immers te veil voor een mensch? Ik heb nu van middag de maticéa bjjgewoond en zoover mijn zwakke krachten reiken, helpen slagen, maar dat is voor éeu dag ook al mooi. Ik zou u van die matinés een en ander melden. Vooreerst 't program. No. 1 was een Cantate van Nic. Beets en Bernard Zweers, een stuk muziek voor gemengd koor, bas, solo en kwartet, of 't erg mooi is, durf ik niet toestemmen, maar moeiljjk en kunstig is 't zeker: ge heel en al nienwe school. Met een stelletje solisten als Messcbaert, Rogmans, Mevr. Noordewgb, Juffr. van Zanten en een koor van 700 uitgezochte zangeressen en zangers, onder directie van een man als Willem Mengelberg, slaagt zoo'n moeiljjk stuk al licht maar of 't ook indruk maakt op sen 18-jarig meisjesgemoed, dat is nog de vraag. Zeker is dit, dat hoeveel moeite koor en solisten hebben besteed om dit kunst stuk naar den eisch ten gehoore te brengen, ze 't niet zoover mochten brengen, dat de koninkljjke handjes zich tot applans in be weging zetten. De Koningin was te 3 uur de zaal in gekomen, de zaal, voor deze gelegenheid bjjzonder versierd. Tegenover het podium was een verhooging aangebracht tegen welker schuinen afloop uit mos en levende bloemen een schoon tapijt neergelegd was. H. M. kwam onder plechtige stilte binnen. Niemand verroerde zich. Niemand uitte ook (10 Vader, vader o God, vader, zijt gjj dood?* Alle handen strekten zich uit naar den ouden man en Bernd drukte schreiend het jonge gelaat tegen de slappe wang van zjjn vader. »Mjjnheer,« riep Willem toornig, »hoe kondt gjj ook zoo onvoorzichtig zjjn, aan een blinde te verraden, dat dat zjjn huis verkocht moet wordenhg had het immers niet behoeven te weten, het is te veel voor hem »Niet ik heb hem daarover gesproken,* antwoordde de vreemdeling, »dr. Müllberg deed bet tegen mjjn verbod en ik heb toen getracht hem te troosten door de mede- deeling, dat Jozef was teruggekomen!* >Is het dan werkeljjk waar?* vroeg Bernd, >komt mjjn lieve broeder weer?* »Bjj zal dit maar bedacht hebben, om vader te troosten!* meende Rolfes, terwjjl Ljj den vreemdeling schuw en uitvorschend aanzag. »Boe kunt gjj weten De oude man was uit zjjne bezwgming ontwaakt en vroeg nu angstig twjjfeltnd: »Is het dan waar, komt nijjn jongen, mjjn Jozef terug?* »Zoo waar, als ik bier namaals hoop zalig te worden,* verzekerde de vreemdeling. De broeders verbleekten en Bernd zeide droevig: >Ben ik u dan niets meer, vader, een hoera, hoevelen er ook een op de lippen voelden, 't Was op hoog bevel. Mengelberg bief den stok op en zjjn uit muntend orkest zet in in bes, waarna wjj invallen met Halleluja, looft den Heer den Heeren, Koning van de Koningen der aard, Wien al 's werelds volken moeten eeren. Met een hulde Zjjner waard Ik heb nDg vergeten te melden dat bjj deze plechtige uitvoering behalve de Koningin- Moeder, alle autoriteiten in ambtgewaad, de Indische prinsen in schitterende kleedg, de heer Reits uit de Transvaal en verder een schare rijk uitgedoste schoonheden tegen woordig was. Alle zangeressen waren in 't wit met bescheiden Oranjeversiering en alle heeren in rok met dito. Na afloop der cantate waarvan ge de rest der woorden reeds gepubliceerd hebt zong mevr. Noordewier baar solostnkken en die brachten de banden der Koningin wel in beweging, en diensvolgens de heele zaal. Evenzoo mochten Ps. 28, door dames van het conservatorium onder Dan. de Lange hoog fijn gezongen, de liederen van Rogmans, onzen gewaardeerden tenor en het slotkoor Halleluja van Handel de koninklijke goedkeuring verwerven, waarna de H.H. Zweers, Mengelberg en Dan. de Lange bij H. M. geroepen werden en een compliment ontvingen. Ik heb het nooit zoo warm gehad als beden middag, maar 't was dan ook voor H. M. en voor haar getroost ik me dat gaarne. Terwjjl ik dit schrijf valt er iemand bjj me binnen met de boodschap, dat H. M. in 't naar huisrjjden een ongeval is over komen. Een der huzarenpaarden, al te en thousiast zeker, moet steigerende met de voorpooten in het koninkljjk rjjtuig te land gekomen zjjn en daardoor H. M. een doo- deljjken schrik op 't ljjf gejaagd hebben. Van verschillende zjjden is me dit later bevestigd, doch in mjjn krant vond ik er niets over. In elk geval heeft die begroeting geen nadeelige gevolgen gehad, want H. M. is 's avonds in den schouwburg geweest. En nu zjjn we aan 't eind der feesten, 't Wordt tjjd ook, want een mensch zou opraken. Van den optocht meld ik maar niets, ze was klein maar rein en bleef beneden de verwachting; evenzoo ga 'k het vuurwerk-stilzwijgend voorbjj, dat even eens beneden de verwachting bleef en dat dat gjj nog maar alleen naar Jozef verlangt »Kom hier, Bernd, kom hier, kind ja, buiten Jozef heb ik nog één zoon, en die ben jjj, Bernd de overige «Vader vader o, spreek het woord niet uit!* smeekten de anderen en in hunne wanhoop vatten ze zjjne handen en grepen hem bjj de kleederen, als om hem tegen te houden. »Raak mij niet aan!* riep de blinde, hen met een forschen rak van ziek afschuddend, Moordenaars, dieven en leugenaars wil ik niet langer als zoons erkennen. Ziet, het verdriet heeft mjj voor den tjjd oud gemaakt, de oogen heb ik mjj blind geschreiddoor kommer gesloopt, kon ik mjjn have en goed niet meer tegen u beschermen en uwe eigen dunkelijke handelingen niet tegengaan Als gjj mjj nn ook nog doodslaat, dan zet gjj de kroon op uw werk. Wie het over zjjn hart kon krjjgen, een weerloos kind aan de galg te brengen en het van zijn tehuis, zjjne jeugd, de zorgen zjjner ouders, van alles, alles te berooven, dien moet het ook niet veel kosten, zjjn ouden, zwakken vader te vermoorden. Foei, foei. Het brandende Kains-teeken gloeit zoo bloedrood op uw voorhoofd, dat het mij tot in mjjne blinde oogen pjjn doet. O, o!« Zjjne stem ver stikte in tranen en ook meer dan een der aanwezigen weende. Met de tanden stjjf opeengeklemd, rukte Rolfes zich de haren uit, terwjjl Herm-Anton, in stomme wanhoop, het hoofd tegen den muur stiet. Op dit oogen blik werd de deur geopend en trad Martha het vertrek binnen. Mijnheer moeder verzoekt sta melde zjj, verschrikt van den een naar den toch, naar ik hoor, f 60.000 moet gekost hebben. Wat mooi was, de verlichte oorlog schepen en bootjes der roeivsreeDigingen. Daarvoor geef ik een ordinair vuurwerk gaarne cadeau. En nu zjjn we weer aan 't werk, hoewel 't nog niet van harte gaat. Op een paar flauwvallers en eenige versieringbrandjes na, is het heele feest zonder ongelukken afge- loopen. De vreemdelingen staan er verstomd over dat de Amsterdammers zoo door den dolle heen kunnen zijn, zonder hun ver stand te verliezen. J. L. De rjjdende artillerist zal op uitdruk- keljjk verlangen van H. M. de Koningin niet gestraft worden. H. M. heeft onmid- delljjk na Haar terugkeer ten paleize den plaatseljjken commandant laten weten dat de artillerist aan bet ongeval niet de minste schuld had. Tevens heeft Zjj laten vragen naar den toestand van den man, die, bjj het achterwaarts brengen van zjjn paard, is gevallen. Buitenland. In sommige streken' van België' spreekt men er van dit jaar het zevende eeuwfeest te vieren van den steenkool. Het is nameljjk gebleken, dat men in het jaar 1198 in België begonnen is met de ontginning der steenkolenmjjnen. Een geheimzinnig, oud man zou, volgens sommige oude kroniekschrijvers, het gebruik van den steenkool geopenbaard hebben aan een Duitschen hoefsmit Hullos de Plaine- veaux, naar wien die brandstof den naam van houile zon verkregen hebben. In Duit- sche kronieken spreekt men ook van een Hullos, die daar den bjjnaatn krjjgt van Proudhomme le Honilleux of vécillard char- bonneux. Andere schrijvers hebben het ver- moïden geopperd, dat die oude man een Engelschman zon zjjn geweest en dat de steenkool in Engeland al lang bekend was, al werd ze niet ontgonnen, doch dit is niet waarschjjnljjk. De geschiedenis leert nameljjk, dat in België in de eerste helft van de dertiende eeuw het gebruik van den steenkool snel is toegenomen, terwjjl omtrent dien tjjd in Engeland, nog een groot vooroordeel be stond tegen die brandstof met haar lucht- verpestenden rook. In 1305 werd nog het branden van steenkolen in de steden door Eduard I streng verboden en onder Konin gin Elizabeth werd zelfs dat verbod herhaald. ander ziende. Bernd snelde op haar toe, greep haar bjj de hand en zeide trouwhartig »Zie jij vader te bewegen, om mjjnen broe ders vergiffenis te schenken, ik zal dan mjjn best doen om Jozef, als hjj komt, ook over te halen hen allen te vergeven, en ik ben er bjjna zeker van dat hjj het doet.* Martha, die immers Jozefs treurige ge schiedenis kende, ging werkeljjk naar den ouden man, legde de hand op zjjn schouder en zeide smeekend: >0, stoot uwe zoons toch niet terug, ik ben er van overtuigd, dat zjj diep berouw hebben, en een vader hart kan immers alles, ook zelfs het ergste, vergeven »Jozef, dien ik boven alles liefhad!* riep de onde man toornig, als half tot zich zelf, iJozef hebben ze mij ontroofd!* Met een snellen blik nam Martha de zeven veroordeelden op en zeide toen moedig >Hadt gjj ook de anderen lief gehad als Jozef, zeker zouden dezen er dan niet toe gekomen zjjn, den beste onder hen in 't verderf te storten. Zjj allen hadden behoefte aan uwe liefde!* Een goedkeurend gemurmel volgde op deze woorden. Jozef, Jozef!* vroeg de grijsaard met zwakke stem, »zou ik dan zelf schuld heb ben aan 't geen je overkomen isIk, die je zestien lange jaren beweend heb?* Bernd nam de handen van den vreem deling tu8schen de zjjne, >o mjjnheer, zeg mjj toch, waar ik onzen lieven broeder Jozef kan vinden, dan kan ik tot hem gaan, om hem te zeggen, dat hjj ons weer vrooljjk en gelukkig moet maken!* »Onnoozele jongen I* riep Willem in eene Ia het begin der 18e esuw werd in Enge land no i zooveel hout gestookt, dat geheele bo8schen werden uitgeroeid. België schjjnt dus het eerste land van Europa geweest te zjjn, waar de steenkool uit de mjjnen gebaald werd en wel reeds in 1198. In Fraukrjjk geschiedde dit eerst in 1320, in Duitschland in 1580 en in Oostenrjjk in 1757. China schjjnt Europa ook in het gebruik van den steenkool lang voor geweest te zjjn. Een Venetiaansche reiziger spreekt n. m. 1. in een reisverhaal van zijne Aziatische zwerf tochten vol verbazing van zwarte steenen, die de Chinefzen uit de bergen haalden en die, in 't vuur gelegd, als bout brandden en een kleine, korte, aanhoudende vlam en groote hitte gaven. De »Soir« heeft uit Londen een telegram ontvangen, meldende dat Esterhazy Maan dagavond aldaar aangekomen is, om den loop der zaken af te wachten. Hjj zal niet in Frankrjjk terugkeeren indien tot revisie besloten wordt. Te Hamburg heeft weer een groote pak- huisbrand gewoed, ditmaal op het plein bjj de Nicolai-kerk. Er zjjn veel koopwaren verbrand, wel voor een millioen mark. De brand is waarschjjnljjk aangekomen in ka toen, die was gaan broeien. Het congres, dat naar aanleiding van de vredes-boodschap van czaar Nicolaas, te St. Petersburg zal worden gehouden, zal ver- moedeljjk eerst na November plaats hebben. De meest Europeesche staten hebben hun deelneming toegezegd. Volgens de mededeelingen van het Kaiserl. Gesnndheitsamt te Berljjn waren op 31 Augustus in Duitschland van mond- en klauwzeer besmet 586 gemeenten met 2471 stallen. Er gaat haast geen dag voorbjj, of men leest uit de een of andere stad in Duitsch land het bericht dat de slagers het vleesch voor de zooveelste maal hebben opgeslagen goed slachtvee is in sommige streken haast niet meer te krjjgen, en de agrariërs hebben nu hun zin. De grenzen zjjn zoolang ge sloten geweest, dat de Duitsche vetweiderjj en veefokkerjj ruimschoots gelegenheid heb ben gehad, om de bewering dat zjj Duitsch land zonder steun van bet buitenland van vee konden voorzien, met de daad te staven. Ze zijn hierin echter jammerljjk te kort ge schoten. Met den dag worden dan ook de opwelling van bitterheid. Als hjj ons vrooljjk en gelukkig wilde hebben, dan had hjj niet zoo lang gewacht met ons een teeken van leven te geven. Hjj liet niets van zich hooren, omdat hjj wilde wachten, tot de wraak ge- rjjpt zou zjjn, en daar staat de bode, die ons komt aankondigen: de zeis is geslepen, neder, neder met u allen!* Bezondig u niet opnieuw aan Jozef,* wierp Rolfes hem somber tegen. >Hjj kan ons niet vergeven, en al mocht hjj het willen, God zon het toch niet kunnen!* »God is goed en uw Jozef is goed!* zeide Martha en vlijde zich met een blosje van zaligen trots tegen den man barer keuze. »Als hjj mjjne broeders verstoot*, riep de jonge Bernd, dan moet hjj ook mjj ver- stooten, mjj, dien zjjne oogen nog nooit gezien hebbenwjj dragen denzelfden naam en zjjn van één geslacht! Vader, o vader, schrei toch niet zoo om dien eene, terwjjl gjj ons anderen allien bjj n hebt!* De oude man, geslingerd tusschen hoop en smart, maakte een afwerend gebaar tegen heD, die zjjn naam geërfd hadden. Wat hjj echter wilde antwoorden, ging verloren in de drukte en het leven, waarmede de eer zame weduwe Brand de kamer binnen stormde, op den voet gevolgd door den ad vocaat Müllberg en den huurkoetsier uit de stad barer inwoning. Zg liep recht op Jozef toe en nadat ze eerst Martha van zgne zgde had weggerukt, noodigde ze den koetsier in hare gewone krachtige bewoordingen uit, om den persoon, die zoozeer haar toorn scheen te hebben opgewekt, nog eens goed te beschouwen. klachten tegen het agrarischgezinde beleid van den Pruisischen minister van landbouw, waarvan het gesloten honden der J grenzen een gevolg is, lnider. De Berljjnsche ge meenteraad wil zich ook met de zaak be moeien. Verschillende radicial-vrgzinnige leden hebben het voorstel ingediend, om in een zoogenaam le gemengde deputatie te beraadslagen, hoe de op het oogenblik op de Berljjnsche bevolking zwaar drukkende hooge vleeschprjjzen met goed gevolg kun nen tegengegaan worden. Dezer dagen zgn te Candia, op het eiland Kreta, weer onlusten uitgebroken. De mu zelmannen hebben een aanval op deze plaats gedaan en op verschillende plaatsen brand gesticht. Er zgn vele dooden, waaronder de Engelsche consul, die van Grieksche af komst is. Men spreekt er van dat er 22 Engelschen zgn gedood en 45 gewond. De Engelsche commandant te Kandia maakte bekend, dat hg, zoo de Muzelmannen weder om een aanval deden, de stad zou bom- bardeeren en het militaire cordon zou doen optreden tegen de insurgenten. Talrjjke insnrgenten vielen da Duitsche troepen, welke deel uitmaken van dit cordon, aan. De mogendheden gaven bevel aan de ad miralen om maatregelen te nemen tot het afweren der opstandelingen. Het gevecht met de insurgenten duurt voort. De vreemde oorlogsschepen in de haven van Candia hebben troepen aan wal gezet om het Britsche garnizoen te versterken en spuiten om de branden te blusschen. Het fort van Candia is zwaar beschadigd door het bombardement. Ook het Italiaansche consulaat staat in brand. Het Britsche adviesjacht Vulcan* is van Malta naar Kreta vertrokken, twee cow- pagniën infanterie zouden volgen. Volgens den correspondent van de Times* te Candia zouden daar minstens 750 Chris tenen door de Mohamedaansche oproerlingen verinoord zgn. De Daily Mail* beweert uit Spaansche bron te vernemen dat de Duitsche kru'ser »Areoma« in de buurt van Palayan op in- structiën uit Berljjn wacht, om dat eiland, dat tot de groep der Philippgnen behoort, in bezit te nemen. Reeds sedert eenigen tjjd wenschte Duitschland bedoeld eilaud van Spanje te koopen. Men meldt uit Omdoerinan, dat 500 Arabische kameelruiters ter vervolging van >Is bet deze, koetsier, wis en waarachtig deze, die mgn eerlgk huis is binnengeslopen, door wien rngne dochter, die domme gans, zich heeft laten inpakken, wiens papieren zonder twjjfel valsch zjjn? Is dit die be drieger »'k Vraag wel exenus, Mevrouw,* dus zocht de koetsier zich te verontschuldigen, breng mg toch niet in een proces; van alles, wat gjj daar zegt, weet ik niets. Ik heb alleen gezegd, dat dezefde mjjnheer, die daar staat, eiken avond in den circns zgne kunststukken vertoont, dat bg dan beschilderd is als een zwarte neger en zich Herkules noemt, en mg dankt, Mevrouw, dat gg dit toch geen beleediging kunt noemen »Geen beleediging voor de eigenaresse eener steenbakkerjj riep Mevrouw Brand schimpend. »Geen beleediging, om met een nage maak ten neger rond te rgden en mgn naam te leenen, voor 't geen hjj wil aan- koopen »Mevrouw met waardigheid wendde de nagemaakte neger zich tot haar, >ik raad n, mg niet verder te beleedigen, want niet alleen znlt gjj eenmaal elk hoonend woord moeten terugnemen, maar mg boven dien nit eigen beweging de hand nwer dochter aanbieden! Voor het overige is uw naam voor den aankoop van het Hollera- erf niet meer noodig, want Jozef Hollera zal het goed niet koopen, maar de schalden, waarmee het erf zgner vaderen bezwaard is, aflossen en zgnen broeders vergeven, omdat Martha, dat zachte, liefdergke kind, voor die ongelukkigen gebeden heeft!* Wordt vorvoigd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1898 | | pagina 1