Het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Hommelerwaard.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
EEN SLACHTOFFER
M 1733.
1898.
VOOR
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsvei hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
ZATERDAG 1 OCT.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Brieven uit een Visschersdorp,
Het was op een mooien zomerdag, 14
jaren geleden, dat hier geheel alleen eene
dame van meer dan middelbaren leeftjjd aan
kwam en in het Café »Zeezicht«, toen nog
geen badhotel, ongeveer l1/» uur vertoefde.
Van IJmuiden was zjj komen wandelen,
eene afstand van 3Yj uur gaans, en zoo
weinig was de ongeveer zestigjarige mevrouw
van hare voetreis vermoeid, dat zij onder
geleide van een inwoner den tocht naar
Ca8tricum weder te voet maakte. Bljjkbaar
was ze zeer vermogend, want voor eene
schilderij van den bekenden Amerifeaanschen
schilder Hitchcok besteedde zjj de som van
f 5000. Het was de Zilveren Zee,* van
den toen reeds hier vertoevende en reed6
bekenden schilder, welke door haar werd
aangekocht.
Wie deze dame was, wist niemand, ook
niet de kastelein, bjj wien ze vertoefde of
de man die haar naar Castricum geleidde.
En aan wie meest het schilderstuk opge
zonden worden Aan baar adres, dat dr
dame had achtergelaten en de kastelein
sprong een gat in de lncht toen hjj het las.
Deze eenvoudige wandelaarster was H. M.
de Keizerin van Oostenrjjk.
De ongelukkige vorstin, die dezer dagen
op zoo diep treurige wjjze om het leven
kwam, was eenmaal in eene eenvoudige
dorpsherberg gezeten tusschen de dorpe
lingen, die al heel weinig vermoedden in
welk doorluchtig gezelschap ze waren. En
de Keizerin scheen haar streng incognito
zeer prettig te vinden. De hooge gast was
zeer op haar gemak en informeerde met de
meeste belangstelling naar vele zaken, die
haar wetenswaardig voorkwamen.
De tragische dood van Keizerin Elisabeth
te Genëve is, althans in ons dorp, niet als
een bloot feit beschouwd en daarna weder
vergeten. Het heeft velen Egmonders nog
eens de schoone Vorstin voor den geest
gebracht, die eenmaal in hun midden was
gezeten als eene gewone voetreizigster.
Van het verleden komen we weder op
het heden en evenzoo van het romantische
op het practische en plat alledaagsche leven.
Ik bedoel op de aardappels en den land
bouw.
De aardappels zjjn hier best en als ik
wel ing< licht ben is dat in de meeste streken
niet zoo. Eigenljjk druk ik me niet goed
uit. Als ik zeg, dat ze van 't jaar best zjjn,
GEORGES OHNET.
(4
Op een herfstdag dat zjj dit wederom bad
gedaan, zond zjj haar \ader naar huis zoc-
dra hjj haar naar het station gebracht had,
want bjj was doornat geraakt door een on
verwachte regenbui, en zjjzelve zette zich
neder bjj de armoedige kachel der wacht
kamer, waar zjj in gepeins verviel, toen een
uitstekend gekleed reiziger op zjjn beurt den
schoorsteen naderde, haar nieuwsgierig aan
zag en daarna tegen den muur aan ging
leunen. Dank zjj het halfduister, dat er in
de zaal heerschte, was mevrouw Lefraejois
moeieljjk te herkennen. Zjj van haar kant
had aanstonds geweten dat de jonge man
Bernard Letourneur, Daniel's vriend was,
die er zeer 'goed uitzag met zjjn hooge ge
stalte en bruinen baard.
Bernard herhaalde ongeduldig bjj zich
zehen: »Wie kan zjj toch zjjn? Ik ben
overtuigd haar reeds ontmoet te hebben
maar waar dan? Ik kan hier ook geen
baud voor oogen zien en zal moeten wach
ten tot de trein in aantocht is.«
De zaak maakte hem zoo nieuwsgierig,
dat bjj er zorg voor droeg in dezelfde coupé
plaats te nemen als zjj, en niet zoodra had
het licht haar fraai gelaat ten volle be
schenen, of Letourneur herinnerde zich op
ligt daarin opgesloten, dat ze ook wel eens
niet best zijn en dat is toch niet zoo. Aard
appels, dninaardappels en ten minste die
hier groeien, zijn altjjd best.
Het is wel eieenaardig, dat de aardappels
uit de duinen in zoo'n goeden reuk staan,
of zou ik liever zeggen van smaak, terwijl
de overige zandaardappels door goede quali-
teit maar zelden uitmunten.
Tusschen zand en zand is dus een groot
verschil. Er is zells een groot verschil tus
schen duingrond in de eene of andere streek.
Zoo zjjn de aardappels uit Egmond en
Schoorl weder verre te verkiezen boven die
van Zandvoort en zelfs van het nabjjge-
legen Castricum.
Veel en goed gaat maar zelden samen
en zoo is het ook hiermede. De opbrengst
is door den regel gering. De prjjzen echter
zjjn goed en standvastig en de qualiteit is
doorloopend uitstekend. Onder de f 4 per
mud worden de duinaardappels zelden ver
kocht en veel duurder zjjn ze gewoonljjk
ook niet. Dit jaar zal het misschien f 2.25
en f 2.50 de zak worden. De zak en de ton
zjjn hier icheemsche maten. Een zak is ys
H.L., een ton 2 H.L.
Hoewel de prijs nog al hoog is, zal
niemand zich beklagen, die voor winter
voorraad, duinaardappels neemt. De hooge
kosten zjjn betrekkelijk, daar men, lo. zeker
is van een heerljjke, smakelijke aardappel
2o. geen enkele slechte behoeft weg te
snjjden en evenmin glazige of andere on-
smakaljjke uit den schotel moet leggen en
3o. er geen putten hoegenaamd in zjjn en
door hun regelmatige ronde vorm zeer
voordeelig schillen.
Wie eenmaal een winter van deze aard
appels heeft gegeten, neemt nooit andere
meer, als ten minste zjjn middelen het
toelaten. De sterkste voorstanders van
Zeeuwsche jammen en andere soorten van
den kleigrond worden met eene proefneming
gedurende een paar maanden, bekeerd.
A. C. B.
Buitenland.
In het Volkshuis te Brussel heeft eene
groote socialistische meeting plaats gehad,
naar aanleiding van het Dreyfus-schandaal.
De heer Grotemans, die daar het woord
voerde, verdedigde, uit een oogpunt van
humaniteit, het recht van het buitenland
om zich met deze zaak te bemoeien, gaf
geducht af op »de laagheid en onbekwaam
heid der Fransche generaals, die, na hun
eens het verleden van zjjn ongelukkigen
schoolmakker en het blonde meisje, dat diens
edel hart had gebroken. Hoezeer was zjj
echter niet veranderd! Zoo haar schoonheid
dezelfde was gebleven, haar nieuwe rijkdom
en de daardoor verworven positie hadden
haar iets onbeschrjjfeljjk bevalligs en hoog
hartigs verleend, dat alle sporen barer ne-
derLe afkomst uitwischte. Hjj stond dan
ook op en zeide glimlachend en met de
grootste beleefdheid
»Ik hoop dat gjj mjj vergiffenis schenken
zul', mevrouw, u niet terstond gegroet te
hebben, maar het was daar binnen zoo
donker.*
»Gjj behoeft u niet te verontschuldigen,
mijnheer. Ik zag wel dat gjj poogdet te
ODtdekken wie ik was, maar ik kon moeieljjk
op u toe treden om het u te zeggen. Wel
bezit ujj een goed geheugen, want ik geloof
niet dat wjj elkander vroeger langer dan een
kwartier hebben gezien.*
»Er was niet meer toe noodig om u nooit
weder te vergeten,* verzekerde Bernard.
»Zeg liever dat de omstandigheden iets
dichterljjbs hadden en gjj daarvan de her
innering behieldt aan een heel eenvoudig en
gehoorzaam meisje, dat in die zaak geeu
oogeublik eigen wenschen volgde, maar
enkel het oor leende aan het verlangen haars
vaders.*
Zjj poogde zich tegenover Daniel's vriend
vrjj te pleiten en scheen dus te vermoeden
dat Bernard het haar kwaljjk nam haar on-
bemiddelden bruidegom voor een rjjken man
te hebben laten, varen. Hjj hernam dan ook
op zachten toon:
land tot de nederlaag van Sedan te hebben
geleid, tjjdens de commune eerekruiz-n
hebben opgeraapt uit het bloed der prole
tariërs*, en op de antisimitische partjj,
terwjjl hij hulde bracht aan kolonel Picquart,
die den moed heeft gehad de waarheid te
zeggen, terwjjl bij zich bevond in eene
omgeving waar de waarheid geen herberg
kan vinden. Ten slotte werd, met algemeene
stemmen op één na, door de vergadering
eene motie aangenomen, waarin de houding
van den Franschen generalen staf ten sterkste
wordt gelaakt, de beste wenschen worden
geuit voor de revisie, geprotesteerd wordt
tegen het militairisme en toegenegenheid en
achting wordt betuigd voor mevr. Dreyfus.
De procureur-generaal bij het Hof van
Cassatie, de Manau, houdt zich op het
oogeublik bezig met het onderzoek van de
akten en bescheiden, welke het Dreyfus-
dossier vormen en men meent, dat hjj het
materiaal Zondag of Maandag zal over
dragen aan den voorzitter van de Straf
kamer van het Hof van Cassatie, die dan
onmiddelljjk een rapporteur zal benoemen.
Het is zeer wel mogeljjb, dat de rappor
teur met het oog op de groote beteekenis
der zaak, een supplementair onderzoek zal
verlangen, in welk geval alle getuigen van
het proces van 1894 (voor zoover zjj nog
in leven zjjn) gehoord zouden moeten wor
den, alvorens het tot een oordeel zou kunnen
komen.
In dat geval zou de beslissing van het
Hof van Cassatie eerst over eenige maanden
kunnen vallen.
Volgens de Droits de l'homme* is
Picquart, nadat hjj in de militaire gevan
genis werd overgebracht, nog geen enkele
maal verhoordheeft op hoog bevel niemand
een woord met hem gewisseld moet hjj zjjn
maaltjjden gebruiken in tegenwoordigheid
van twee oppassers, die geen woord tot hem
mogen spreken; zjjn hem boeken en schrijf
materiaal geweigerd en zjjn de tot hem ge
richte brieven eenvoudig ter zjjde gelegd
zonder dat hem eenige mededeeling is ge
daan.
Afwachten en geduld oefenen,* is weder
het parool in de Fransche Republiekterwjjl
de een den tjjd, noodig voor het onderzoek
van het Dreyfus-dossier door het Hof van
Cassatie, stelt op een tweetal weken en dus
een beslissing verwacht tegen half October,
meent de ander, dat het wel half November
kan worden en feiteljjk is bet een evenzeer
»Wat ook oorzaak van uw handelwjjze
geweest mag zjjn, zjj was zeer wreed voor
dien armen jongen.*
»Niemand betreurde dat meer dan ik,
antwoordde zjj op medeljjdenden toon, »want
ik droeg hem de grootste achting en vriend
schap toe; maar wat vermag een zeventien
jarig meisje tegen den wil van al wie haar
omringen Ik onderwierp mjj, maar be
klaagde daarom toch van ganschcr harte
het onschuldig slachtoffer van dat besluit.
En wat is er van dien ongelukkigen mjjn-
heer Daniel geworden?*
Zjj had dit met zulk een jjskoude onver
schilligheid gevraagd, dat Bernard er van
sidderde. Hjj schudde het hoofd en ant
woordde spottend
»Hjj is priester geworden, van oordeel
zjjnde dat hem, na het verlies van zulk
eene schoone, standvastige en teerhartige
vrouw, geen andere toevlucht overbleef
dau God.*
»Mjjnheer,« mompelde Florence met be
vende stem»gjj zjjt wreed; maar gjj meent
uw vriend te moeten wreken en ik vergeef
het u daarom.*
»Neen, mevrouw, dan vergist gjj u. Ik
denk er niet aan dat te doen. Indien Daniel
zich bjj ons bevond, zou hjj mjj dat trouwens
verbieden. Hjj bezit een te edele ziel, een te
verheven geest, om naar welke wraakneming
dan ook te kunnen dorsten. Ik zie wel in
dat gjj hem altjjd miskend hebt. Daardoor
ook alleen was het u mogeljjk hem te ver
laten. Zoo gjj vermoed hadt wat al teedere
gevoelens er in zjjn hart sluimerden, zoudt
gjj weerstand hebben geboden aan den wil
mogeljjk als het ander
Ontboden door den minister van justitie,
is de procureur-generaal Manau te Parjjs
teruggekeerd en moet het dossier-Dreyfus
reeds in zjjn bezit zijn gekomen.
In rechtskundige kringen stelt men de
mogelijkheid, dat het Hof van Cassatie in
de acten van het Dreyfus-proces onweder-
legbare bewijzen zal vinden van gepleegde
onwettigheden, ingevolge waarvan het ge-
heele proces van het begin tot het eind
van nul en g9ener waarde zou worden ver
klaard, terwjjl Dreyfus dan onmiddelljjk op
vrjje voeten zou worden gesteld en slechts
dan ge vankei jjk naar Frankrjjk zou worden
teruggevoerd als in preventieve hechtenis
zich bevindende, wanneer de minister van
oorlog het noodig mocht achten een nieuw
proces wegens hoogverraad tegen hem in
te stellen.
Volgens de >Voltaire« zouden deleden
der commissie voor de herziening verbaasd
hebben gestaan over de onbeduidenh eid van
het Dreyfus-dossier en over 't onbeteekende
karakter der documenten, welke het bevat.
Leek hun van een nauwgezet wettelijk
standpunt de herziening niet mogeljjk, zjj
waren het er volkomen over eens, dat de
vernietiging van het proces onvermjjdeljjk
was, en dat het Hof van Cassatie niet zou
aarzelen tot die vernietiging te besluiten.
Een vreeseljjk mjjnongeluk heeft in de
mjjn »General Blomenthal*, nabjj Herne in
Westpbalen plaats gehad. Doordat de mand,
waarmede de mjjnwerkers werden afgelaten,
tegen de katrollen stiet, braken de kabels
af en de mand stortte 740 M. in de diepte
en sloeg met zooveel kracht in den vochtigen
bodem dat de geheele mand, met allen die
er in waren, achttien personen, bedolven
werden en voor zoover de val en de schok
hen niet gedood mocht hebben, stikten.
De personen die in een eveneens stjjgende
mand zaten, naast die welke neerviel, kregen
verwondingen. Enkelen werden beenen of
armen afgerukt, één zelfs werd uit de mand
geslingerd en het hoofd en de beenen af
gerukt.
De uitga ren in Turkjje voor de ontvangst
van den Duitschen keizer beloopen meer dan
300.000 Turksche pondeD. De toestand der
schatkist van den sultan wordt daardoor
allesbehalve rooskleurig. De ontevredenheid
der lagere beambten neemt dageljjks toe,
want in den loop van dit jaar hebben zjj
nog slechts twee maanden salaris ontvangen.
De ontevredenheid neemt nog meer toe, nu
uws vaders en ware u de ramp bespaard ge
bleven de echtgenoote te worden van den
heer Lefran^ois.*
Op Florence's gelaat verscheen plotseling
een raadselachtige glimlach en zjj vroeg snel:
»Gelooft gjj dan mjj zoozeer te moeten
beklagen
Wat zal ik u zeggen, mevrouw? Uw leven
komt mjj niet juist benijdenswaardig voor.
Ik heb vroeger uw man in zaken leeren
kennen, en de herinnering, die ik aan hem
behouden heb is verre van aangenaam.*
»En toch betreur ik slechts één ding, en
dat is den bewusten persoon leed te hebben
gedaanmaar daaraan valt niets te her
stellen.*
»Neen niets, en zelfs geloof ik vast, dat
hjj u thans geheel en al vergeten heeft.*
>Des te beter,* klonk het vrooljjk: >Laat
ons dan liever over iets anders spreken.*
En, nu elke voorafgaande bitterheid tus
schen hen verdwenen was, zetten zjj hun
geprek met de grootste bedaardheid voort,
nog enkel hoogst voldaan over het toeval
dat hen bjjeen had gebracht. Bernard dacht
bjj zichzelven: Zjj is er nog slechts mooier
op geworden, in die vjjf jaren dat ik haar
niet zag, en het is waarljjk hemeltergend
haar met dien ouden Lefranjois getrouwd
te weten. Als de gelegenheid zich eens
voordeed mjjn besten Daniel te wreken en
dien schavuit zjjn verdiende loon te geven,
dan zou dat niet meer dan rechtvaardig
zjjn en tevens een aangenaam tjjdverdrjjf
voor mjj, want zjj is waarljjk allerbetoo-
verendst.*
Florence van haar kant, dacht: Welzoo,
men den slechten finantieelen toestand aan
de kosten voor 's keizers ontvangst wjjt.
De correspondent van de »Muncbener
Neueste Nachrichten* in Petersburg schrijft
aan zijn blad over de manier waarop de
vredesboodschap van den Keizer van Rus
land in de wereld is gekomen, het volgende:
»De jonge Tsaar studeerde al toen hij
troonopvolger was, lang niet zoo ijverig in
de oorlogswetenschappen als in de uitge
breide buitenland8che en Russische literatuur
die zich met het denkbeeld van wereldvrede
bezighoudt. Een bekend Russisch schrjjver,
J. S. Bljoch, had in 't begin van dit jaar
een boek van acht deelen, »De Oorlog in
de Toekomst* getiteld, voltooid en gaf het
ter perse. De minister van oorlog hield den
druk tegen, onder voorwendsel dat het tegen
de Russische belangen was, den oorlog op
zoo'n manier als afkeurens waai dig en de
gevolgen van een Europeeschen oorlog als
voor alle staten, ook voor Rusland, ver
nietigend voor te stellen. De schrjjver, die
den titel Excellentie heeft, verkreeg daarop
gehoor bjj den Tsaar, wien hjj zjjn materi
aal mocht toonen en uitleggen. Geloof
waardige getuigen staven, dat de Keizer
het rjjke materiaal van den schrjjver dadeljjk
ingespannen ging doorwerken en de voor
drachten van den schrjjver met zeer wel
willende oplettendheid volgde. In langdurige
audiëntiën werd Bljoch door den Keizer en
de Keizerin ontvangen. De Tsaar deelde den
minister van oorlog persoonljjk mee, dat hjj
het met de grondbeginselen en de slotsom
van den schrjjver eens was en daarom ge
lastte het werk te laten drukken. Het is
dan ook voor eenige weken in Petersburg
verschenen. Bljoch is een katholieke Pool,
zjjn schoonvader is het bekende Duitsche
Rjjksdagslid Von Koscielski.*
Een paar dagen geleden zond een bekend
geneesheer in de wjjk Bethnal Green (Oost-
Londen) een boodschap aan den ljjkschouwer
van het district, hem kennis gevende van
het overljjden van een kind van 5 maanden.
De ljjkschouwer zond zijn bode naar het
adres en deze vond het kind niet alleen
levend, maar buitengewoon wel.
De dokter om opheldering gevraagd zjjnde,
zeide, dat hjj het kind stervende vond en
dat bjj niet dacht dat het beter kon worden,
ja, volgens alle geneeskundige wetten moest
het spoedig na zjjn bezoek bezwjjken. Hjj
dacht dat het tjjd zou winnen, als hjj den
ljjkschouwer maar aanstonds van het over-
mjjnheer Letourneur, gjj veroorlooft u mij
te herkennen, en mij te herinneren aan een
verleden dat mjj hoogst onaangenaam is.
Daar zult gjj voor boeten. Men zal u leeren
dat een man nooit tot een vrouw mag spre
ken over onderwerpen, die zjj met rust wil
laten en ten tweede dat men haar niet te
kennen geeft dat een ander haar vergeten
heeft, na haar eenmaal bemind te hebben.*
Op het oogenblik dat zjj Beaumont zouden
bereiken, vroeg Bernard:
iReist gjj dikwjjls dezen kant uit, Me
vrouw, en zal ik het genoegen hebben u
weer te zien op deze lijn?*
Zjj wierp hem een trotschen blik toe en
antwoordde droogjes:
»Als men mjj wenscht te ontmoeten, komt
men daartoe bjj mjj aan huis.*
Bernard glimlachte en maakte een buiging.
»Ik dank u, mevrouw, mjj die vergunning
te geven. Ik durfde haar niet vragen.*
>Maar gjj moet haar ook vragen aan mjjn
man,* sprak zjj haastig, want men had het
station bereikt en hjj hielp haar met de
grootste kalmte uitstjjgen, waarna hjj af
scheid van haar nam en zjjn eigen weg
vervolgde, tusschen de tanden mompelende:
»Nu nog mooier! Welk een toon neemt
dat vrouwtje aan! Een koningin had niet
hooghartiger kannen spreken. Zjj zou mjj
willen dwingen het hof te gaan maken
aan haar man, dien ellendeling, die ma
toen ik een kleine jongsn was geld voor
schoot a 25 rente 1 Neen, dat zo« wat al
te veel zjjn om daarmede het ree1™ te koopen
haar weer te zien!*
LAND VAN ALIENS
DOOR
iSordt vervolgd.
