llel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de llomnielenvaard. r. FEUILLETON. Misdadig uit liefde. 18«8. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 28 DËC. land van aliens VOOR Dit blad verschflnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. franco p«r post zonder prgs vei hooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. M 1758. In het Nummer van 1 Januari a.s. zal weder gelegenheid gegeven worden de ge- gebruikelijke NIEUWJAARSGROET te plaatsen. Voor tijdige toezending beveelt zich beleefd aan DE UITGEVER. 't Ts een korle weg, zoo'n jaar. Nauwelijks goed begonnen of het eind wenkt reeds. Nog een kleine wjjle tjjds en 1898 behoort tot het verleden. Toch kan er in zoo'n kort jaar heel wa' gebeuren. Wanneer we het jaar overzien en ons herinneren wat zooal heeft plaats gehad en vragenwat zal van dit alles nu den den tijd overleven, dan komen we als van zelf terug op het getuigenis door Ruslands keizer afgelegd, op de woorden door hem tot zjjn medebestuurders in de beschaafde wereld geproken. En dat kan wel niet anders. Enkele dagen geleden luidden alom de klokken ei riepen de volken op tot het aanhooren var den engelenzang: vrede op aardel Vred» op aarde, de sehoone belofte, bjjna 20 eeuwen geleden a»n de menschbeid gegeven. Elke Kerstmis, sedert dien tjjd gevierd, heeft ze zich die belotte herinnerd, maar nog altjjd is ze ver gebleven van het ideaal. Nog staan de volken der aarde vjjandig tegen over elkander en letten wantrouwend op iederen pas, door andereu gezet. In plaats van broeders zjjn ze concurrenten, dh trachten elkaar een vlieg af te vangen en hnn beste krachten offeren aan de wape ning, waarvoor ze tevens hun schatkist uitputten. En n zullen de gebeurtenissen van 1898 voorbijgaan en vergeten worden, maar hei keizerlijk woord vsn Nicolaas zal onze eeuw overleven en nawerken en over alle volgend', tjjden een protest bljjven tegen alles er iedereen, die in de kracht en praal var wapenen heil zoekt. (9 Deze onbeschofde handel wjjze ergerde mjj. Ik bad geen lust mjj op die wjjze de deur t< doen wjjzen •Ik zal mjj overtuigen of dit het geval is, gaf ik ten antwoord. Gjj kunt daarover niet oordeelen en weet ook niet hoe op gevorderden leeftjjd een klein ongeval dik- wjjls groote gevolgen kan hebben.* Ik onderzocht den pols van den zieke, die buitengewoon zwak was. De oude man hoestte aanhoudend, doch de borst bezat geen kracht meer om aan dat hoesten weer stand te bieden. Het gevaar dat de oude man door het bersten der longen sterven kon lag voor de hand. •Gjj kent den toestand niet waarin nw vader verkeert, vervolgde ik. Deze vereischt de grootst mogeljjke zorg en verpleging.* •Almachtige Godl Hg zal toch niet sterven?* riep Geertuide, en hare oogen waren onuitsprekelijk angstig op mg gericht. Claus zweeg. Zjjne te zamen genepen lippen, zjjn sombere blik verrieden mg dat bg zich met geweld goed trachtte te bonden. Wjj moeten pogen het hoesten te doen verminderen,* antwoordde ik op Geertruide's vraag. »Hjj schjjnt zeer zwak te zjjn, het hoesten zal hem den slaap beletten en toch heelt hg zoo zeer rust noodig. Zjjne ziekte is niet gevaarlijk, als zjjne krachten het maar uithouden.* •Ik wil alles doen 1* zeide Geertruide, terwjjl hare oogen vol tranen schoten. »ik wil hem verplegen en bg hem waken, bo- houd hem voor mg ik sta anders alleen op de wereld!* Het is niet te ontkennen dat tot heden toe elk volk zjjn vorst in da eerste plaats aanmerkte als te zjjn de voorste in oorlogs zaken. Zie maar in de hoogste kringen rond, de bewindvoerders hebben alles gedaan om die opvatting te bestendigen. De zoontjes van Wilhelm II waren nog nauwelijks de binderschoenen ontgroeid of ze werden in een militair pak gestoken en kregen een rang in 't leger. In 't paleis der Hohen- zollerns treft men luitenants aan die den leeftjjd van zeven jaar nauwelijks bereikt hebben. Zoo geven de vorsten zelf aan leiding om het denkbeeld te vestigen dat keizers en koningen in de eerste plaats soldaten zijn, voor wie de vechtkunst de hoogste wetenschap is. De galakleeding van welken vorst ge ook nemen wilt Oscar van Zweden misschien uitgezonderd is de generaalsuniform. Een vorst, van de kinderschoenen af gewoon aan de uniform, zjjn leven in ge zelschap van militairen sljjtende, de oorlogs kunst als een der eerste vakken van weten schap betrachtende moet die tot hooge jaren gekomen geen spjjt gevoelen, steeds in vrede geleefd te hebben Zijn opleiding was een militaire en nu moet hjj bekennen dat de kennis van militaire zaken hem van geen nat geweest is, dat de kennis van 't maatschappelijk leven hem meer profijt zou gegeven hebben. Daarom is en bljjft 1898 een éénig jaar in de historie. Een vorst, en wel van Rus land, een militaire staat bij uitnemendheid, uit een huis dat met de wapenen zjjn grond vesten gelegd heeft, doet aan Europa's vorsten den voorslag toch niet voort te gasn geljjk tot hiertoe, maar in zake de volkswapening te remmen en tot staan te komen. Volgens de officieele oorlogsbudgetten kost de leger macht der Europeesche staten, in vredestjjd 3.5 millioen bedragende, de som van 2870 millioen gulden. Vrede op aarde* klinkt nog de nagalm der Kerstklokken en het vredelievende Eu ropa besteedt schatten om dien vrede te verzekeren 1 Lang zal 't nog duren eer Ruslands woor den daadwerkelijke gevolgen hebben, maar 1898 zal geboekt worden als het jaar, waarin de machtigste monarch der aarde bljjk ge- Misnoegd, bjjna toornig, verwjjderde Clans zich. De angst en het verdriet- van het meisje deden mjj smarteljjk aan. Ik poogde het arme kind gerust te stellen, gaf haar eenge verzachtende droppels voor den zieke en deelde haar mede hoe zjj hem behandelen moest. Zjj stond zuchtende daar en hield het gelaat met beide banden bedekt. Het oog van den ouden man rustte op haar en nu scheen het alsof het oog helderder zag en er medelijden en liefde uit sprak. Dit was wel is waar geen goed teeken, want de naderende dood wekt de geesteszwakbon dikwjjls eenige oogenblikken van te voren op. Ik gaf mjjn vrees niet te bennen. Kwam de dood, zoo kwam hjj voor het arme kind nog steeds te vroeg. Claus was aan het venster getreden en zag naar het veen. De smart der zuster scheen hem weinig aan te doen. Hjj was mjj in geheel zjjn wezen een raadsel. Was hjj niet bezorgd over het leven zjjns vaders? Ik had zjjn oog toch angstvol zien blinken toen zjjn zuster ziek was? Nog eenmaal trachtte ik Geertruide te troosten, toen ging ik heen, daar ik toch geen hulp kon aanbrengen. Hielden de krachten van den zieke het niet uit dan kon de wetenschap geen redding aanbieden. Geertruide vatte mjjne handhare lippen bewogen zich zonder dat een enkel woord daarover kwam, haar handdruk vertelde mg intusschen alles wat zjj mjj zeggen wilde. Was die handdruk misschien eene dank betuiging voor mjjn zwggen tegenover haar broeder Claus geleidde mjj tot buiten de huisdeur; hg zag nog steeds zeer somber. Dokter, zal mjjn vader sterven vroeg hg. »Zeg mg de waarheid.* •Zjjn toestand is zeer bedenkelgk,* ant- Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/, et. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. geven heeft de schromelijkste gevolgen ia te zien, die de oorlogstoebereidselea na zich zullen sDepen. •Vrvde op aarde* klingelden de klokken, maar het bijna vervlogeu jaar heeft tal van teekenen gezien waaruit bljjkt dat de vrede nog vfr te zoeken is. Sla het oog op Frankrijk en zie wat vuur daar gestookt wordt. De heele zaak Dreyfus zal ten slot'e bljjken zijn gron 1 te vinden in jodenhaaL die 't ging zoo 't ging den jood Dreyfus uit de gelederen wilde ver wijderen. Leugen, bedrog en vervalsehing zjjn de wapenen in het beruchte proces ge weest. Meer dan een jaar lang is men nu bezig voor den veroordeelde recht te vragen, het jaar 1898 is met Dreyfns begonnen, het zal er mee eindigen en 1899 tamelijk oud zjjn, eer recht gedaan is. Hoe zal Frankrjjk dit ooit voor de wereldhistorie verantwoorden Dat men toch in ons land een oog hebbe voor deze gebeurtenissen! Hier, waar 't jodendom gerespecteerd w®rdt, op volkomen gelgken voet met de christenen staat, waar joden en christenen als broeders samen wo nen en werken, waar ze van der jeugd af op dezelfde banken gezeten, leeren in elkaar niets anders te zien dan kinderen van 't zelfde vaderland hier gaat nu een stem op, die vraagt om aparte opleiding, om scheiding der bokken en schapenMen zij toch voorzichtig, en vereenige liever dan te scheidenhet antisemitisme behoeven we niet over onze grenzen binnen te halen. Engeland, Frankrjjk, Italië, Dnitschland, in beginsel mogen ze Nicolaas bjjvallen, als 't op practische toepassing aangaat, zullen ze allerlei uitvluchten zoeken en vinden. Zjjn ze niet bezig zich in koloniale mogendheden te herscheppen of hun buiten- landsche bezittingen uit te breiden? »Eerst moet ik Elzas en Lotharingen terug hebben en een handelsweg door Afrika,* zal Frank rijk roepen. »Aan mjj eerst Egypte en wat daar ten zuiden ligt,* komt Engeland, dat zeker nog wel andere wenschen ook uiten zal. Ook Italië en Duitschland zullen vöör de ontwapening zich een deel van Afrika zien binnen 4e krijgen en Ruslnnd zelf? Wel, ook dit heeft nog wat to vragen in Azie vóór het den sabel neerlegt. woordde ik. •Vermjjd alles wat hem eenigs- zins zou kunnen aandoen en draag zorg, dat hjj de meest mogeljjke rust geniet.* Mjjn zuster heeft n laten weten, dat mjjn vader ziek is,« vervolgde hjj. Als zjj dat gedaan had zon zij slechts gedaan hebben wat de plicht haar gebood,* gaf ik ten antwoord. »Gjj zoudt goed ge daan hebben als gjj mjj vroeger kennis hadt gegeven van de ziekte uws vaders.* •Ik hield zjjn toestand niet voor zoo be denkelijk,* antwoordde hjj, terwijl hjj schijn baar mjjn oog trachtte te ontwjjken. Hg was mjj bij het opstijgen behulpzaam en groette toen beleefder dan ik naar zjjn vroeger gedrag te oordeelen verwacht had. Ik had sleehts enkele malen met die familie vluchtig kennis gemaakt en toch stond het lang bg mjj vast, dat er iets ge- hei mzinngs en raadselachtigs bestond dat ik niet kon ontcijferen. Ik had de ondervinding opgedaan dat Clans zjjne zuster innig lief had, en toch scheen zjj hem te vreezen. Het was hem bljjkbaar onaangenaam ge weest dat ik gekomen was. Verlangde hg naar den dood zijns vaders Was de oude man hem wellicht tot last? Hoe wus het mogeljjk dat zjjn hart zoo zeer aan zjjne zuster hing en zoo weinig liefde voor zjjn vader betoonde? Iedere tamilie is op zich zelve een wereld, zjj heeft hare vreugde en haar verdriet, hare bljj- en hare treurspelen. De hartstochten slepen ze ook mede en al zjjn ze ook ge ringer dan in de groote wereld, zoo ligt dit niet aan de sterkte van den hartstocht, maar alleen aan de enge grenzen waar zjj ge- honden worden. Dezelfde storm, die het water in een beek slechts onrustig doet bewegen, doet op de zee groote golven te voorschjjn komen. Langzamer dan ik gekomen was reed ik terug. Onverwacht ontmoette ik mjjn vriend En wjj? We willen eerst den Atjeher aan onze voeten zien en mogen dat na een strjjd van een kwarteeuw wel eischen. Gelukkig, dat dezer dagen reeds sprake is van de vestiging van burgerljjk gezag en het uit zicht op vrede daardoor wordt versterkt. Alles moet zijn tjjd hebben,* zegt het spreekwoord. So-mmige zaken hebben eeuwen noodig om in de hoofden en harten woning te maken. Het vrede op aarde* b.v. Men vertwijfele slechts niet, maar ieder werke in eigen kring aan de komst van dit vrede- rjjk. Zoo zij het, ook in 1899. Buitenland. Volgens gerucht heeft de strafkamer van het Hof van Cassatie, tengevolge van eene schikking met den minister van oorlog, vier harer leden aangewezen om, als commissie, aan het departement van oorlog inzage te gaan nemen van de stukken, welke het ge heim dossier der zaak-Dreyfns vormen. Die stukken zullen ook aan advocaat Mornard worden medegedeeld onder de waarborgen van geheimhouding, welke tusschen het Hof en de regeering zjjn vastgesteld. De bewegingen van den Eiffeltoren door den invloed der zonnewarmte, hebben eenige Fransche physici er toe gebracht deze te bestudeeren. De uitzetting van het jjzeren geraamte bewerkt eene draaiende beweging in de richting van zonsop- naar ondergang, en wel zoo sterk, dat de top een cirkel boog met een gemiddelden straal van 10 cM. beschrijft. In den zomer is de beweging natuurljjk beter waarneembaar dan in den winter. Het dalen der temperatuur na zons ondergang veroorzaakt eene terugdraaiing, zoodat het machtige bouwwerk in eene ge stadige beweging verkeert. In de laatste weken hebben allerlei ge ruchten geloopen over don Carlos en diens plannen. De correspondent van de >Times* te Venetië beweert thans, dat de Spaansche troonpretehdent zelf hem gemachtigd heeft om de praatjes over zjjn gezondheidstoestand en zjjn plan om afstand van zjjne aanspra ken te doen ten gunste van zjjn zoon doa Jaime beslist tegen te spreken. De Servische regeering zal bg de Skupsch- op de heide. •Waar gaat gij heen?* vroeg ik verrast. •Naar gindsch huis, welks dak zoo donker tegen het groen der heide afsteekt?* gaf Knaver ten antwoord. Ik kom daar jnist vandaan.* Zjjt ge daar geweest?* vroeg Knaver. •Ik was hjj een zieke geroepen.* Wie is daar ziek?* Een onde man doch, wat voert n daarheen De man heet immers Claus?* »Ja.« En hg heeft eene dochter een lief meisje Ook dat is waar,* antwoordde ik. »Hoe weet gjj dat? Dat meisje is inderdaad lief, zjj is zelts schoon, zjj heeft een gelaat dat men nooit kan vergeten als men het een maal gezien heeft. Nu echter is het door verdriet gedrukt.* Kent gij haar reeds lang?* Zeker. Ik heb haar ook onder behan deling gehad toen zjj ziek was.* Wist gjj dat zjj in het geheim met Bertram verloofd was?* •Neen riep ik ten hoogste verrast uit. •Ik had er zelfs geene gedachte op. Hoe weet gjj dat?* •Ik had Bertram's papieren doorzocht, zonder daarin het minste te vinden wat mg belang inboezemde,* vertelde mjjn vriend. Heden was ik echter toevallig in de herberg toen de tegenwoordige eigenaar aan den knecht een jas van zjjn vroegeren meester schonk. In den zak was nog een aan Bertram geadresseerde brief, deze was onderteekend door Geertruide en hield het verzoek in dat Bertram de schrjjfster, die hem de liefste namen gaf, denzelfden dag nog zou bezoe ken, daar zjj hem noodzakelgk spreken moest. De tegenwoordige herbergier wist tina een voorstel indienen om het jaargeld van den onverzadiglijken ex-koning Milan te verhoogen tot 700,000 francs. In Montenegro heeft het zoo gedocht gesneeuwd, dat het verkeer gestremd is. Eenige honderden soldaten, die van Waso- jewitschi naar Podgorica op marsch waren, zjjn in een bergkloof door den sneeuwstorm overvallen. Sedert twee dagen heeft men geen bericht van hen en het is onmogeljjk tot hen door te dringen. Hardnekkig bljjft het gerucht loopen, dat koning Menelik van Abyssinië jegens Italië vjjandeljjke bedoelingen heeft. Menelik ge looft, dat de Italianen Ras Mangascha tegen hem hebben opgestookt en hg verwjjt hnn tevens, dat zjj doen, alsof Raheita, waarvan de saltan een vazal van den negus is, hun toebehoort. Menelik zou zjjn troepen ver zamelen met het doel, om de Italianen voorgoed uit Afrika te verdrgven. #De Daily Telegraph* verneemt, dat men in Afganistan voor het uitbreken van een heiligen oorlog van de Afgaansche Moslemen vreest, zoowel aan de Indische als de Rus sische grens. De regeeringen van Rusland en Engeland heeten samen te zullen werken om den opstand zoo noodig te keeren. Van de Russische jongelui die in 1876 onder de wapenen werden geroepen, konden 79.1 percent lezen noch schrjjven, en maar 19.6 pet. lezen èn schrjjven. In 1886 konden van de 243,085 opgeroepenen 72.2 pet. lezen noch schrjjven, terwjjl 22.1 pet. beide kunsten verstonden. In 1896 was het: 277,050 man, 59.8 pet. en 30.8 pet. Voor- zoover de dienstplichtigen betreft, is dus in twintig jaar het aantal ongeletterden met 19.3 pet. verminderd, het aantal van degenen die lezen en schrjjven konden met 11.2 pet. vermeerderd. Het aantal die alleen konden lezen is toegenomen met 8.1 pet. De Rnssisehe regeering zal vermoedelgk te New-York eene $l/3 pCts. leening sluiten van 90 millioen dollars. Over den koers van uitgifte is men het echter nog niet eens; er wordt 97 pCt. gevraagd en 92 geboden. niet wie de schrjjfster van den brief was, ook de knecht kende haar niet. Van de huishoudster vernam ik eindeljjk dat Ber tram met het meisje in het geheim verloofd was en dat zij de dochter van den turfboer Claus is. Bertram had haar doen beloven niemand hiervan iets te zeggen, totdat hg zjjne verloving zelf zou bekend makenzjj had gemeend ook na zjjn dood nog gebonden te zjjn die belofte te houden. Daarom had zij nog met niemand daarover gesproken. Nu het geheim eenmaal bekend was, ver telde zjj mg hoe innig Bertram het meisje had bemind.* Nu begreep ik waarom Geertruide er zoo slecht uitzag, zij treurde over den dood van den geliefdeIk herinnerde mij hoe Bertram mg met schitterende oogen had verteld dat het bestuur over zjjn herberg weldra in een jeugdige vronwehand zou overgaan. Zjj had dit gelnk niet mogen genieten Ik deelde dit mjjn vriend mede. Wat wilt gjj nu bg haar doen?* voegde ik er vragend bij. •Haar leeren kennen,* antwoorde Knaver. Alleen uit nieuwsgierigheid?* Neen. Zou zjj mg mogeljjk niet iets omtrent de misdaad weten te vertellen? Is het niet mogeljjk dat Bertram uit jaloezie vermoord is, en zou zjj niet weten wie haar nog meer bemint,?* Het is echter heden geen geschikt oogea- blik om haar te leeren kennen, daar haar vader ernstig ongesteld is bracht ik in het midden. De bezorgdheid over hem heeft al hare gedachten in beslag genomes.* Doch wat verlies ik als mijn bezoek te vergeefs is?« antwoordde hg. >Zg kent mg niet, ik mag das niet verlangen dat zjj mg onmiddelljjk in het vertrouwen zal nemen, het is mg alleen voldoende kennis met haar te maken.* Wordt vervolgd. IIRIIWSBIAD

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1898 | | pagina 1