Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de ülominelerwaard.
Oorlog tegen den oorlog.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1773.
ZATERDAG 18 F ERR.
1899.
VALSCHE BESCHULDIGING-
VOOR
O
Dit blad versckjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiè'n van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 71/. et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
»'t Zjjn droeve tjjden als de oorlog woedt,
Als menschen men slacht geljjk dieren,
zoo begint de dichter zijn »bloederigen«
zang tegen den oorlog. En menig dichter
of proza-sehrjjver zoo voor als na heeft den
oorlog mede gehekeld en hem genoemd een
broedermoord in 't groot. Dat is hg dan
ook inderdaad, maar hg is meer daa dat:
hg is een verwoester, heviger dan een orkaan,
een verslinder, erger dan het felste vuur.
Velden worden plat getreden, steden en
dorpen in de asch gelegd, kunstwerken na
jaren arbeids en met groote moeite aange
legd in een oogwenk vernield, enz.
En na dit alles is betalen de boodschap,
zooals 't dat al was, toen 't nog geen oorlog
was. Toen moest men sterk worden en nn
vechten brengt uitputting, althans af
matting mee en de overwinnaar verliest
nog, en nu moet al 't vernielde hersteld,
en zoo noodig uitgebreid. De belasting-
schnldige mag alweer een greep deeper in
den zak doen en betalen. De oorlogskas
is terecht een vat zonder bodem. Men kan
er inwerpen, zooveel men wil en gevuld
wordt 't nooit. En dan komt nog de groote
vraagwelke rente werpen al die schatten
goads af. Wjj gaan niet zoover als som
migen, die beweren, dat alles als wegge
worpen kan worden beschouwd, wjj weten
voor vast, dat velen onzer natuurgenootei
van den oorlog (ook in vrede) leven, ook,
dat menig handwerksman in de fabrieken
van onderscheidene aard zjjn brood zon
missen, zoo er maar pardoes ten aanzien var
allen oorlog gedaan wprk werd gegeven.
Bestaande toestanden keert men maar niet
zoo een, twee, drie niet om en dat zon in
het onderhavige geval reeds om de opge
geven reden ook heelemaal verkeerd zjjn.
Maar men heeft te letten op de hoofdzaak
en die is en bljjft te veroordeelen, die is en
blijft beneden den mensch en dient daarom
met kracht maar op verstandige wjjze
gebreideld te worden. De noodzakelijkheid
daartoe is reeds ondubbelzinnig gebleken
door de opdrjjving der kosten, door het
uithalen tegen elkander. Let slechts op de
uitkomsten van den jongsten oorlog tnsschen
Amerika en Spanje. De laatste mogendheid
bezat eene hooggeroemde vloot en, toen 't
(Slot).
Ik riep mevr. Naseby nog even terug.
»U zeide, dat niemand, behalve n zelf en
de beklaagde, toegang tot uw kamer had,*
vroeg ik. »Zou Nancy Luther die hebben
knnnen binnentreden als zjj gewild had.<
Zeker mjjnheer. Ik bedoelde dat niemand
anders het recht had daar te komen.c
Ik bemerkte dat mevr. Naseby, ofschoon
van nature een hardvochtige vrouw, eenigs-
zins bewogen was door het ongeluk van de
arme Elisabeth.
•Kan uw keukenmeid hebben geweten,
voor zoover u dat knnt nagaan, waar gjj
nw geld geborgen hadt?«
»Ja mjjnheer, want dikwjjls kwam zij op
mjjn kamer, wanneer ik er was ea ik helt)
haar geld gegeven, om inkoopen te doen
van de kooplai, die met hun karren voor-
bjjkwamen.c
•Nog één vraag: Weet u soms of de be
klaagde voor het een of ander geld heeft
uitgegeven, na den diefstal?*
•Neen, mjjnheer.*
Nu riep ik Nancy Lather weer terug en
zjj begon een beetje te beven, ofschoon haar
oogopslag even onbeschaamd en wantrou
wend was als altjjd.
Mejuffrouw Lather,* zei ik, waarom
hebt u uw meesteres niet dadeljjk verteld
wat n gezien hebt; waarom hebt u daarmee
gewacht, totdat zjj n over het geld sprak?*
•Omdat ik niet dadeljjk kon besluiten, de
arme, kleine meid in het ongeluk te storten,*
antwoordde zjj oogenblikkeljjk.
»U zei dat u door het sleutelgat keek en
er op aankwam was al dia hooggeroemd-
heid binnen een half uur verdwenen, omdat
Amerika al weder in 't bezit was van betere
en verder schietende kanonnen. Wellicht
ware Spanje bater af geweest, zoo het de
houten scheepjes van onzen De Ruyter had
knnnen gebruiken. Men overlaadt de stalen
monsters en maakt ze daardoor onbruikbaar.
't Was vooral deze uithalerij, die de
schatten van elke »be3chaafle« mogendheid
verslindt, welke Keizer Nicolaas van Rusland
er toe leidde zjjn bekend manifest in de
wereld te zenden om tot eene zoogenaamde
vrede-conferentie te komen. Dit stuk is van
verschillende zijden met warmte begroet
(o. a. ook in de eerste troonrede onzm*
jeugdige Koningin.) Van andere zjjde even
wel wer l getwjjfeld aan de uitvoerbaarheid.
En sommige oppervlakkigen konden hnn
spotlust niet bedwiugen, toen de couranten
vermeldden, dat de czaar van Rusland bevel
had gegeven zjjn leger uitbreiding te geven
>n te versterken. Men vond eene zoodanige
bonding minstens zeer inconsequent. De
spotters begrepen de bedoeling niet. Zoo
was het ook ten onzent, toen de Tweede
Kamer het crediet voor de nieuwe geweren
mwilllgde. De schreeuwers kwamen vooral
'an den volkskant. En als menig afgevaar-
ligde, ter verantwoording geroepen, er een
verwjjt van werd gemaakt, dat hij den
oorlog opvoerde, was luid applaus het loon
van den interpellant. Hg scheen de waar-
leid aan zijne zjjde te hebben. Maar 't
was slechts schjjn. Want de afgevaardigde,
zelve een groot tegenstander van alles wat
naar oorlog zweemt, verklaarde zjjn stem
tan die hooge uitgaven te hebben gegeven
met een bloedend hart. Zoo lang de oorlog
nog bestaat, zoo lang er een leger noodig
is, is het de plicht van ieder vaderlander
dat leger zoo kranig mogeljjk te maken.
Wjj kunnen toch onze jongens en toen
waren 't meest allen jongens uit de lagere
volksklassen toch niet tegen een vijand
sturen met b.v. onde verroeste vnursteen-
geweren of dergeljjke, neen moeten ze
schieten, dan ook in hun eigen belang flink
en goed gewapend, om maar niet zoo
klakkeloos tot kanonnenvleesch gemaakt te
worden. Wat ge doet, doet dat goed! Zoo
ook in dien geest denkt Keizer Nicolaas.
Hg mag zich zelf, zijn land en zijn volk
zag dat zij het geld wegnam?*
•Ja, mijnheer.*
»Waar plaatste zij de lamp toen zij dit
deed?*
•Op het bureau.*
•In uw verklaring voor den rechter hebt
u gezegd, dat zij bukte om de lamp op te
nemen. Wat bedoelde u daar dan mee?*
De meid aarzelde en zei ten slotte, dat
zjj alleen bedoeld had, dat zij de lamp opnam.
»Heel goed,* zei ik. >Hoe lang zjjt u bjj
mevr. Naseby in dienst?*
»Een klein jaar, mjjnheer.*
Hoeveel verdient u bjj haar?*
Een en drie kwart dollar per week.*
Hebt u al iets van uw geld in voorschot
gekregen, sedert u daar zijt?«
•Ja, mjjnheer.*
Hoeveel?*
Dat weet ik niet, mijnheer.*
Waarom weet u dat niet?*
Hoe zon ik dat weten? Ik heb het op
verschillende tjjden gekregenwanneer ik
het noodig had, en ik heb het niet opge
schreven.
Maar wanneer u nu eens de beklaagde
had willen benadeelen, zou u dan geen vijf
entwintig dollars bjj elkaar hebben kannen
krjjgen, om die in haar koffer te leggen
Neen, mijnheer, antwoordde zij, met een
verontwaardigde uitdrukking in haar stem.*
»U hebt dus geen geld ter zjjde kannen
Eggen, sedert a daar in dienst zjjt?*
Neen mjjnheer, ik bezit alleen wat mevr.
Naseby mij nog schuldig is*.
>U had dus ook geen vjjfentwintig dollars
toen u in dienst kwam?*
•Neen mjjnheer, en wat meer zegt, het
geld, gevonden in den koffer van het meisje,
was hetzelfde dat *nevr. Naseby was ont
stolen. U kunt dat weten, als gjj u maar
herinnert, wat u hebt gehoord.
niet wagen, als de anderen niet mede doen.
Daarom eene algemeene conferentie. Eene
bijeenkomst, waar men kan beginnen te
trachten een scheidsgerecht in 'fc leven te
roepen, waar men verder kan beraadslagen
om, blijkt ook dan nog oorlog onvermijdelijk,
dien binnen da meest enge grenzen te lo-
caliseeren. Voorts algemeene regelen vast
stellen omtrent de wjjze van oorlogvoeren,
ui'sluiting van alle verschrikkelijke ontplof
fingsmiddelen van den laatsten tijd, enz.
Men begrijpt, dat zulk eene conferentie
tal van zakeu kan behandelen en zjj in de
eerste dagen bij l&nge na niet met haar
werk gereed kan zijn. Dat werk zal sl chts
nog maar eene voorbereiding zijn, dia door
nadere conferentiën gevolgd worden. Als
ieder dezer sleeh's eene enkele schrede in
de goede richting zet, dan komen we er
wel en zal vooreerst de opdrijving der oor-
logsbndgetten ophouden en deze eerlang
gevolgd worden door eene min of mesr aan
zienlijke vermindering daarvan. En dan is
er al ontzettend veel gewonnen.
Om tot deze groote uitkomst te geraken,
moet men den arbeid niet uitsluitend aan
de leden der conferentie overlaten. Ieder,
die 't met de zaak eens is, moet medewerken.
In Engeland is reeds eene beweging ont
staan, die den oorlog aan den oorlog heeft
verklaard. Blijve Nederland niet achter. De
pers moet er van getnigen. In alle groote,
zoowel als locale bladen, spreke men zjjne
overtuiging uit. Ieder, van welk geloof ook,
kan daaraan mede doen. Als algemeen waar
deering blijkt met 't voorstel van den Keizer
aller Russen, dan kan het niet anders, of
er zal eene goede uitkomst verkregen worden.
Voorwaarts dan en den oorlog verklaard
aan den oorlog
De dood van den President der
Fransche Republiek.
De president der Fransche republiek,
Félix Faure, is Donderdagavond om tien
uar, in den ouderdom van 58 jaar, plot
seling overleden.
Niets had het einde doen voorzien. Alleen
vertoonde zich des morgens eenige zwak
heid in de beenen, zoodat hij zijn gewone
wandelrit niet maakte. Hij zag evenwel
Wilt u mjj even vertellen, of u tot dezen
staat behoort? vroeg ik verder.
Ja, mjjnheer!
In welke stad zjjt u geboren?
Zij aarzelde en een oogenblik liet haar
onbeschaamden blik haar in den steek,
maar ten slotte antwoordde zij toch
In Somers, Montgomery County.
Ik wendde mjj nu tot mevr. Naseby.
Vroeg u wel eens eene kwitantie van
uw dienstboden, wanneer u ze betaalde?
Altijd, antwoordde zjj.
Kunt a er niet een voor mjj halen?
Zjj zeide wel te willen gaan als de recht
bank het zei. De rechtbank zei het en zjj
ging. Haar wosing was niet ver weg, zoodat
zjj spoedig terugkwam. Zjj overhandigde
mjj vier kwitantiën die ik nauwkeurig
bekeek. Zjj waren alle door de getuige ge-
teekend met een vreemde, stjjve hand.
En nu, Nancy Lather, zei ik, mij tot
deze getuige wendendWilt u nu eens zoo
goed zijn, de rechtbank en de jury en ook
mjj te vertellen, hoe u aan de vjjfeuzeventig
dollars kwam, die u per brief aau uw zuster
in Somers hebt gezonden?
De getuige stond daar, alsof een vulkaan
zich voor haar voeten geopend had. Zg
werd doodsbleek, en elk lichaamsdeel trilde
hevig. Ik wachtte totdat men gelegenheid
gehad ha l, haar ontsteltenis te zien en
herhaalde toen mjjn vraag.
Ik heb nooit wat gestuurd,
kwam er toen zachtjes, stotterend nit.
Dat hebt u wel gedaan, zei ik met don
derende stem, want nu was ik overtuigd.
Dat dat is niet waar, kwam er
hakkelend uit, terwijl zjj de leuning naast
haar vastgreeep, om niet te vallen.
Zoodra ik zag, dat de getuige haar zelf-
bewustzjjn verloor, richtte ik mjj tot de
rechters en de jury met de volgende woorden
Fanre nam een roerend afscheid van de
zjjnen, richtte vriendelijke woorden tot de
andere aanwezigen en verloor om 9 nnr het
bewustzijn. Ora 10 nur stierf hjj, tengevolge
van een bloeduitstorting in de hersenen, na
tjjdig bet laatste oliesel te zrjn toegediend.
De smart van mevrouw Faure is pijnlijk
om aan te zien. Het lichaam is Vrijdag
gebalsemd.
Het Kabinet van het Elysée zond bericht
aan alle officieele personen, de ministers,
den milita;ren gouverneur van Parjjs, de
prefecten der Seine en van de politie, de
voorzitters van Kamer en Senaat, die zich
naar het Elysés begaven. Minister Dupny
heeft aan de prefecten en onderprefecten hM,
volgende telegram gestuurdIk vervul de
droevige taak u het overljjden van den pre
sident der Republiek te berichten. Wil de
noodige maatregelen nemen om het de be
volking te doen weten. Ik reken op al uw
doortastendheid en jjver.
Bjj de verkiezing van een president der
republiek, na het aftreden van Casimir Perier,
den 17en Januari '95, kreeg Brisson 338
stemmen, Faure 244, Waldeck Rousseau
184. Doordien de laatste ten gnnste van
Faure zich terugtrok, werd deze met 430
tegen 361 stemmen gekozen.
Het Congres komt hedenmorgen te Ver
sailles bjjeen ter verkiezing van een nieuwen
president.
De uitslag van de beraadslagingen der
verschillende groepen en de eenstemmigheid
buiten de lechterzjjde van den Senaat geven
groote kans dat Loubet, wslka de caudida-
tunr heeft aangenomen, bij eerste stemming
tot president zal gekozen worden.
Keizer Wilhelm heeft uit Hubertusstock
Ik kwam hier, ora een jongmensch te ver
dedigen, dat in hechtenis is genomen, als
verdacht te hebben meegeholpen aan den
diefstal van een zak brieven van een post
bode en ik kreeg daardoor natuurlijk inzage
van de brieven, die waren opengescheurd
en waaruit het geld was gestolen. Toevallig
woonde ik deze zitting bjj en toen ik den
naam hoorde uitspreken van de getuige,
herinnerde ik mg, dat een dier brieven
geteekend was met denzelfden naam, Nancy
Luther. Deze brief had vjjfenzeventig dollars
bevat en als u het postmerk beziet, zult u
merken, dat hij op de post is gedaan, daags
na den diefstal. Ik zal hem u voorlezen,
als u het goedvindt. Behalve dien van den
poststempel was er geen datum op te
vinden. Woordeljjk luidde het schrjjven:
Zuster Dorcas: Ik send je hierbjj vjjfen
zeventig dollars, die je maar voor me most
beware, tot ik tuis kom. Ik kan het niet
hier houwe, omdat ik bang bin, alsdat ze
gestole worre. Spreek der mit geen mens
over, omdat niemant noodig het te wete,
dat ik zooveel geld heb opgespaart. Vin je
dat ook niet het beste? Ik ben hier eerste
dienstbooi, allenig die lise Madworth, die
voor niks deugt is der nog maar ik
hoop tog wel dat ik der nou kwjjt raak.
Je weet wel, ik heb je over der geschreven.
De groete aan alle bekende. Deze brief is
van je suster
Nancy Luther.*
Hier mjjnheer,* zei ik, den rechter den
brief en de kwitantiën gevende, »u zult
zien, dat de brief is gericht aan Dorcas
Luther, Montgomery County.* En u zult
ook zien, dat 't schrift van den brief en de
onderteekening der kwitantiën van dezelfde
persoon zjjn. Ook de jury zal dat toestemmen.
Alleen wil ik daar nu nog aan toevoegen,
dat het duideljjk is, hoe de honderd dollars
telegrafisch mevrouw Faure zijn deelneming
betuigd. De Keizer seinde ook aan graaf
Munster om uit zijn naam een krans bij de
lijkkist te leggen, en om hem te zeggen, dat
de Keizer zich bij de begrafenis door een
bijzonder gezantschap zal laten vertegen
woordigen.
Het is in Parijs rnstig.
In het Engelsche Hoogerbuis betnigle
Lord Salisbriry, gewagende van Faare's over
lijden, zijn diep gevoelde symoathie met
het groote naburige en bevriende land in
de vreeselijke ramp die het van zijn gewaar-
deerden en achtonswaerdigen president be
roofde. Hij honp*e dat de staatsman, wien
de moeilijke taak zon opgedragen worden,
hem op te volgen, dezelfde hooge onpar
tijdigheid en onverstoorbaren rechtvaardig
heidszin, dezelfde welwillendheid jegens
Engeland zou toonen, waardoor zijn voor
ganger zich onderscheidde.
In het Lagerhuis spraken Balfonr en
Campbell Bannermann in denzelfden geest.
In Berlijnsehe politieke kringen wordt
Fanre's dood voorloopig zonder bijzondere
bezorgdheid voor een staatsgreep beschouwd
daarentegen maakt de hnlde aan Faure
gebracht in den Rijksdag, die anders van
het overlijden van andere hoofden van slaat
in dezen vorm geen ambtelijke kennisgeving
pleegt te ontvangen, tamelijk veel indruk
als iets ongewoons en als een teeken van
de verbeterde betrekkingen tnsschen beide
volken.
Qnesnay de Beaurepaire heeft laatsteljjk
de strafkamer van het Hof van cassatie te
Parjjs beschuldigd, aan esn agent van het
drievoudig verhond een geheim stuk mede
gedeeld te hebben waarbjj de veiligheid van
den staat betrokken was.
Volgens den Parijschen correspondent van
de Times* zit daarbjj de vork aldus in den
steelPanizzardi, de Italiaansche attaehé,
schreef eenige dagen na de inhechtenisne
ming van Dreyfus naar Rome over die zaak:
De bedoelde vreemde mogendheid, aan wie
Dreyfus stukken geleverd zon hebben, meldde
hij, moet óf Duitschland óf Italië zjjn;
Schwarzkoppen kent hem niet, ikzelf heb
nooit van hem hooren spreken, maar mis
schien heeft hjj betrekkingen met een van
onze agenten. Ik verzoek u, het mij in dat
besteed werden. Vijf-en-zaventig werden in
veiligheid gebracht, terwijl de overige vijf-
en-twintig in den koffer van de beschuldigde
werden gelegd, om de ware schuldige te
dekken.*
Zonder van haar plaats te zijn geweest,
sprak de jury het »niet schuldig* uit.
De jonkman, die mjj het eerst gevraagd
had de gevangene te verdedigen, greep mjj
bjj de hand, doch kon geen woord uit
brengen. Hij keek mjj met zjjn door tranen
verduisterde oogen een oogenblik aan en
snelde toen naar de lieve gevangene. Zonder
er aan te denken waar hjj zich bevond,
omhelsde hjj haar en zij legde haar hoofdje
op zjjn schouder en weende luid. Ik zal
niet trachten, het tooneel te beschrijven dat
volgde en ware Nancy Lather niet onmid
dellijk wegens diefstal in hechtenis genomen,
dan zouden de rechters haar zeker hebben
moeten beschermen, en ware zij zeker door
het publiek mishandeld, of misschien nog
erger. Dan volgenden morgen kreeg ik een
zeer net geschreven briefje, waarin mjj ver
teld werd, dat het »inliggende« maar een
klein bewjjs van dankbaarheid was, mij
verschuldigd voor mjjn moeite om een arm,
weerloos, maar veelbemind meisje te redden.
Het briefje was geteekend: »Een aantal
stadgenooten*het bevatte honderd dollars.
Kort daarop kwam de jonge man mjj al
het geld brengen, dat bjj bjj elkaar had
kunnen krjjgen. Ik liet hem het briefje zien
dat ik had ontvangen, en verzocht hem zjjn
moeieljjk verdiend geld te behouden als
bruidschat voor zijn vrouw, wanneer hjj eens
trouwde. Hjj vertelde mjj, dat hjj het plan
had zeer spoedig Lizzie Madworth tot zjjne
vrouw te maken.
'T land van altena
VIEIÏÏ1MAB
Buitenland.
vtmsffaefflwbibmgw i iimiijkiwwwsw—mwb—iwmwtuiuiii
zjjn brieven in en presideerde den minister
raad. Eerst tegen 6 uur, na besluiten ge-
teekend te hebben, riep hij zijn secretaris,
met de woordenkom gauw, ik ben onwel.
Hij wankelde en bracht de hand aau het
hoofd, zeggende: ik gevoel mij niet goed.
Zijn dokter, aan het Elisée verbonden,
verleende direkt hulp, maar toen zijn toe
stand niet verbeterde, gaf Faure den wensch
te kennen zqn vrouw en kinderen te zien.
Mevrouw Faure kwam dadelijk. Dupuy, de
ministerpresident, »ie gewaarschuwd was,
liet de andere ministers waarschuwen.
mw1wtiim ii ij i iiii iibi1 uli—bat>ar4hla38ma