Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bonsmelerwaard. SCHANDE. M 1777. FEUILLETON. 1 land van alten^ voos Uitgever: Lu J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 4 MAART 1899 Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per S maanden f 1.00. Franco per post zonder prgsveihooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 7% et. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. Schaamte noemen wjj het gevoel, dat in ons opkomt als terugwerking op de afkeu ring van anderen. Dit is de gewone opvatting. In hoogeren zin hebben wjj er onder te verstaan de uiting van het zedelijk bewu9tzjjn, dat on aangenaam wordt getroffen door het con trast tnsschen de eischen van het ideaal en de feiten der werkelijkheid wat betreft, ons zijn en ons doen. Zjj is alzoo een hoogeljjk te waardeeren leidsvrouw op den weg van den moreelen vooruitgang. Ons schaamte gevoel kan en moet tot zoodanigen graad van zuiverheid worden gelouterd, dat wjj het mogen beschouwen als een vertrouw baren toetssteen van al onze handelingen. Het geval doet zich zeer dikwjjls voor, dat iemand zich schaamt over een daad, wan neer zjj rnehttaarheid heeft verkregen en hg er dus de schande van moet dragen, terwijl datzelfde besef achterwege blijft zoo lang het oog des publieks er niets van had bespeurd. Dat is eigenljjk laf en kinderachtig; we herkennen daar de manieren van den on- deugenden schoolknaap, die tameljjk goed oppast wanneer de meester hem in deD kjjker heeft en hg dus gevasr zou loopeD zich straf op den hals te halen, maar die nit den hand springt en baldadigheden pleegt zoodra bij de tuchtroede verdwenen acht. Die knaap is nog wjjzer, bij heeft nog de narreschoenen aan waarvan vader Cats gewaagt. Wjj moesten het wèl zjjn. Na behoeven wjj onszelven en anderen niet te bedriegen met de bewering, in geeD opzicht met dat zwak te zijn behept. Bjj ieder staat de diepte van het schaamte gevoel in verband met het licht, dat van de publieke lantaarn nederdaalt op zjjn daden. Maar er zullen, en dat vergoedt de zaak weer een weinig, ook niet veel men- schen zjjn die niets hebben van de innerljjke schaamte, gewekt dcor het besef van de verkeerde daad of het afkeuringswaardige woorddie, ook zonder dat iemand er iets van weet of heeft onthouden, niet tot zich- zelven somt jjds ernstige v rwjjtingen richten wegeDS hetgeen door hem gedaan is en niet had behooren te geschieden. Het oppervlakkig publiek oordeel is om meer dan een reden een alles behalve zekere maatstaf. Vooreerst, dewjjl het zich niet richt naar Verhaald door een oud matroos. (4 Wjj slopen nu onder de hangmatten door naar dat gedeelte van het schip, van waar Tom meende dat het gedrnisch kwam. Daar ik de eerste was klom ik naar boven, stak het hoofd uit, doch bemerkte niets bijzonders. Ik liet mg nu op het verdek gigden en bleef daar rustig op Tom wachten. Spoedig be vond hg zich naast mg. Wjj werden vreemd te moede en meenden dat het voor ons beiden beter ware terug te keeren. Toen wjj echter in de schaduw van de groote mast zaten, hoorden wij dat men op het achterste gedeelte van het schip handgemeen was, daarna een flauwe gil en een zwaren plomp in het water, vervolgens nog een schreeuw. »Stil!« fluisterde Tom, en nam mg bg den arm. Verscheidene gestalten liepen ons voorbjj, waarschijnlijk barvoets, hetwelk wjj nit het gelnid hunner schreden opmaakten. Onmiddelljjk daarna vernamen wjj nog een geluid alsof men iemand riep terwjjl men de hand voor den mond hield, en daarna nog een plomp in 't water. »Kom mede,c fluisterde Tom. Ik volgde hem en wjj kropen onder de verschansing, naderden de trap der kajuit en bleven een oogenblik staan om te luisteren. Wg hoor den hoe zjj de luiken sloten, door welke le han lelingen, maar naar de zichtbare gevolgen. Ten tweede is de openbare mee ning in haar oordeel dikwijls zeer onrecht vaardig. Zjj aanbidt vele valsche goden; haar vurigste eeredienst is aan het succes jewijd. In de derde plaats gaat het openbaar oordeel in niet geringe mate mank aan het euvel van onze ongevoeligheid. Iemand heeft in zgn jeugd een misdrijf begaan, gevolg van een hartstocht, tegen welke omgeving en opvoeding hem niet genoegzaam hadden gewapend, gevolg misschien ook van een verwaarloozing, waarvan de schuld niet aan hem is te wijten. Hij heeft zijn straf onder gaan en is tot het begrip van zjjn zedeljjken toestand gekomen tegelijk is in hem het vurig verlangen ontwaakt, naar verheffing te streven, door strijd te voeren tegen slechte neigingen, door weerstand te bieden aan verleiding; liever wil hjj de ergste ont beringen zich getroosten, dan aan nieuwen val zich blootstellen. Met zulke voornemens bezield, zou deze man een sieraad kunnen worden in de samenleving, in welke hij ternggekeerd isde schaamte over zijn ver leden is dan de nimmer sluimerende wachter, die hem waarschuwt telkens wanneer zjjn voet het rechte pad dreigt te verlaten. Maar die samenleving denkt er eenigzins anders over; de in eigen oog brave lieden, die haar vormen, hebben onder zijn kleed het gewaad ontdekt van den tuchteling. Weg met hemhjj draagt het merkteekeu der schande, en dat wordt in onze kringen niet gedold Wg vragen: als die man, na vergeefs te hebben geworsteld tegen een hardvochtig, wjj mogen wel zeggen een barbaarsch vooroordeel, ten slotte den moed laat zinken en terugvalt in het kwaad, op wien rust dan de verantwoordelijkheid? En zou dan die nieuwe schande eigenlijk niet het deel moeten zjjn dergenen, die er volstrekt geen schaamte over gevoelen, maar integendeel in het feit zjjner weder-instor- ting een bewijs meenen te zien voor de juistheid van hun oordeel? Bij al hetgeen wij nog hebben te herzi n, met aanhoudende zorg en met een scherp oog voor eigen onvolkomenheden, mogen ook gerekend worden onze begrippen om trent schaamte. Zjjn deze zniver en krachtig genoeg om nit de theorie der zedeleer over te gnan in de practjjk der zedelijkheid, dan zullen zij ons veilig voeren over de on effenheden vaa het maatschappelijk en indi- wij op het dek waren gekomen en daarop touwen opeenhoopten. Nauwelijks stonden wij weder beneden, toen iemand mg bij de keel greep en eene stem bromde: »Wie daar? Waarom heeft men den koers van het schip verander! »Pas op, heer Smith! Er heerscht mui- terg aan boordlispelde Tom, »dadeljjk zullen zjj hier zjjn!* »Vervloekte nonsens!* bromde de oude zeeman, ons voorbij stormende, en naar het dek loopende, en toen wij aan de denren van den kapitein en van den majoor Horton klopten, hoorden wg een gorgelend ge schreeuw, een vloek en den val van een zwaar lichaam. Onmiddelljjk vlogen ettelijke mannen de trappen af en zoodra de denr van den majoor op >n ging, ontving ik een vreeselgke slag op het hootd tengevolge waarvan ik neerviel, ik behield echter nog zooveel bewustzjjn om te zien hoe de majoor met een licht in de eene hand en een pistool in de andere, een der schelmen neerschoot, hoe de dames angstig en doordringend schreeuwden en daarna het alarm van schoten en vloeken, en ten laatste donderende slagen in de kajuit des kapiteins. Daarna werd, uitgezonderd het gejammer der beide meisjes, alles stil. Even later kwam men met lieht en ik ontwaarde het lichaam van den ouden majoor, slap over eenen stoel hangende alles verdween echter voor aagne oogen, waaruit ik opmaak eenige oogeublikken in onmacht gelegen te hebben. Het eerste wat ik mg herinner, was het geven van bevelen door de stem van Hicks. Hö zeide op zulken koelen toon: »Over boord met hem!* dat i& er onwillekeurig vilueel leven, en ons brengen tot een trouwe vervulling onzer plichten jegens ons zeiven en jegens anderen. Buitenland. De koningin van België is ernstig ziek; zij lijdt aan longontsteking. Heel veel bijzonders hebben de huiszoe kingen op groote schaal te Parijs niet opge leverd. Het belangrijkste wat men gevonden heeft, iseen pak prenten, ter verheerlijking van de monarchie en ter bespotting van het opportunismeeen slentel voor geheim schrift een Ijjst van personen, die in geval van een restauratie in aanmerking zouden komen om de openvallende ambtenaars plaatsen te vervalleneen brief, waarin de onderteekenaar (die niet de hertog van Orleans noch zjjn vertegenwoordiger Buffet is) vraagt, of er in het leger een generaal te vinden zou zjjn, die bereid zou wezen een aanslag te ondernemen ten einde Phi lippe op den troon te plaatsen. Geen enkel stuk is van groot belang. Bewezen schjjnt wel te zjjn, dat de preten dent met hel leger nog niet in heel nanwe betrekking staat. Voorts dat de aanslag van Déroulèle met de troonsverheffing van den hertog niets had nit te staan. Het gansche dorp Droire, in het Fransche arrondissement Issoire, iets ten zuiden van Clermont, is in den nacht van Dinsdag op Woensdag in de aseh gelegd. De vertegenwoordigers der Panama-ka- naalmaatschappjj hebben aan de regeering der Vereeaigde Staten aangeboden, haar het feitelijk beheer over te dragen en waar borgen te geven dat het kanaal binnen tien jaar voltooid zal zjjn, zonder dat van haar geld zou verlangd worden vóór de voltooiing van het werk. De commissie voor havens en kanalen moet wel geneigd zjjn, op dit aanbod in te gaan, daar het tekort in de schatkist, tengevolge van den jongsten oorlog, een beletsel is voor de groote uitgave, welke de aanleg van Nicaragua-kanaal zou vereischen. In Soedan brengen de Derwishen, die bij Omdoerman zoo geheel vernietigd werden, het land in onrust. De tegenstan Ier, die men voor verslagen en uiteengejaagd hield heeft weder 20.000 man saamgetrokken en trekt op Kordofan los. Alle dorpen en vlekken, waar hjj door trekt, worden geplunderd en gebrandschat van huiverde. Het zware lichaam werd over den grond gesleept, daarna hoorde ik het hoofd op de trap der kajuit bonsen, vervolgens werd het over het verdek gesleept en eindeljjk een plomp in het water. »Dat is de arme kapitein*, dacht ik bij mg zeiven. Juist kwam iemand, in wien ik Hicks herkende, de kajuit biuuen. »Doet met dit oude beest hier hetzelfde zeide hij. Philipps en Johnson pakten elk een been van den heer en trokken hem over den grond heen. Toen zjj den stoel om wierpen, klonk een vertwjjtelenden schreeuw uit het binnenste der kajnit. »Stil!« brulde Hicks, en sloeg met de kolf van zjjn pistool tegen de deur. Het ljjk werd over mg heen getrokken en het warme bloed liep op mjjn gezicht. Hierop volgde weder het gebons van het hoofd op de trap, het sleepen over dek, en ten laatste kondigde najj een plomp aan, dat het met den armen heer ge laan was. In dat kwartier bevond ik mij juist in een soort van slaperigen, droomachtigen toestan I, welke mjj slechts het gedeeltelyk gebruik mjjuer zinnen veroorloofde. Ik kon alles zien en verstaan wat in mjjn nabjjheid gebeurde en gevuelde smart noch vrees. Ik herinner mg nog zeer duideljjk, dat ik er aan dacht hoe spoedig nu de beurt aan mg of aan Tom zon zjjn, want ik meende dat men ook hem op het hoofd getroffen had en hg nu in de kajuit van den kapitein lag. Ach, lieve God, sprak ik bjj mjj zeiven, wat zal er nu vaa de dames worden, die zoo hulpeloos in de macht dier sehurken zjjn. Juist namen twee kerels mjj bjj de en de Engelsche bevelhebber van Omdoer man, die op weg naar Europa was is op zjjnen post teruggekeerd. Van eene aan vallende beweging van Engelsche zjjde schjjnt geen sprake te zjjn en de Khalifa zal het van zjjnen kant wel niet tot een beslissende slag laten komen. Een kanonneerboot, die naar Fasbjoda ging is beschoten. Door Djeboeti is een groote hoeveelheid geweren in Abessinië ingevoerd, daarvan is een groot deel voor de Derwishen be stemd. Ook zjjn de Fransche bezettingen rond Obok gedurende den laatsten tjjd zeer versterkt en wel in veel grootere mate dan vereischt is om de positie tegen de Dana- kils te verdedigen. Te Rome gelooft men algemeen, dat Frankrjjk de Derwishen steunt, in allen gevale wist men te Pargs reeds eenige dagen geleden, dat het Derwishen-leger weer op rukken zou. Ook Meaelik steunt hen in het geheim, gewaarschuwd door het eigenmach tig optreden der Engelschen tegenover hem, wil hjj zijn grenzen buiten hun machtsfeer houden, zooveel hjj kan. Nienwe rosximbatterjjen zjjn nog onlangs naar Omdoerman gezonden en binnenkort zullen we ni uwe tjjdiugen hebben hoe de nomaden zich weer te pletter liepen. Een guerilla-oorlog kan Engeland daar niet be antwoorden, de malaria maakte in den troep van Lewis, die naar Gesireh trok, te veel slachtoffers. Volgens ambteljjke berichten nit Konstan- tinopel sterven te Djeddah gemiddeld twee personen per dag aan de pest. De Duitsehe regeering heeft haar gezant te Peking gelast, tot de Chineesche regeering krachtige vertoogen te richten in verband met de mishandelingen, waarvan Duitsehe onderdanen te Tientsin hebben blootgestaan en te verklaren, dat, indien dergeljjke feiten zich herhalen, Dnitschland maatregelen zou nemen die ernstige gevolgen voor China zullen hebben. Generaal Barges heeft bij den Spaanschen Senaat een amendement ingediend op het wetsontwerp in zake den afstand der Phi- lippijnen aan de Vereenigde Staten, waarbij de regeeriDg gemachtigd wordt, alle eilanden, welke Spanje nog in het verre Oosten bezit, te ruilen, te verkoopen of op andere wijze af te staan. Het wetsontwerp werd met 120 tegen beenen, sleepten mij de trap op over het dek, gaven mij een geduehten rak en ik lag in het water. Het was alsof een nieuw leven door mjjn lichaam stroomde, en toen ik weer boven kwam begon ik plotseling met handen en voeten te zwem men en dreef kort daarna naast het schip. Waarsehijnljjk was de eerste poging der schelmen en het gedruisch, hetwelk ik en de arme Tom hoorden, geweest, dat zij de man aan het roer overboord wierpen, want het schip slingerde heen en weer, doch ge lukkig zeer langzaam, omdat er weinig of geen wind was. Dit kwam mij zeer te stade. Ik was nu in staat langs het vaartuig te zwemmen en mjj aan de kettingen eenigszins naar boven te hjjschen, waarna ik nog kracht genoeg had mjj met mijn zakdoek vast te binden. Nauwelijks had ik dit gedaan, of ik werd zoo zwak, dat ik geloofde te zinken. Ofschoon half bedwelmd, gelukte het mjj toch mij vast te houden. Daar hing ik nu, door het zeewater tot op het ljjf doornat, van koude bevende, maar werd gedurig helderder in het hoofd, dat zooals ik nu bevond, gevaarljjk getroffen was. Wel is waar hield het bloeden spoedig op, maar gjj kunt wel begrijpen, dat mjjne gedachten niet van aangenamen aard waren, toen ik mg daar onder aan het schip vastklampte en moedeloos het aanbreken van den morgen afwachtte. V. Ik geloof niet dat velen met hetzelfde ongeduld het verschjjnen van dien dag ver beidden. Zooals ik daar hing was ik een ongelukkige, die zich somtjjds zoo zwak 118 stemmen aangenomen, bet amendement met 3 stemmen meerderheid verworpen. Uit Madrid wordt gemeld: Naar aanleiding van de ontslag-aanvrage van het kabinet-Sagasta hebben de beide Kamers hare zitting verdaagd. Men gelooft niet aan het terstond optreden van een conservatief kabinet, maar van een over- gangs-mini8terie. De Koningin-regentes heeft reeds met de aanvoerders van verschillende groepen beraadslaagd, maar wanneer de vorming van een nieuw kabinet te veel moeiljjkhedep met zich brengt, zal zij aan Sagasta voorstellen de Cortes te ontbinden, ten einde de meening des lands te kennen. Te Madrid vreest men ernstige openbare betoogingen van de zijde der van Cuba teruggekeerde soldaten, die nog altjjd ver geefs op de uitbetaling hunner achterstallige soldjj wachten. De »Reforma« heeft van de Pbilippjjnen brieven ontvangen, waarin wordt mede gedeeld, dat 80 kanonnen, 30,000 geweren en eenige millioenen patronen, alles uit Japan afkomstig en voor de opstandelingen bestemd, te Sual zijn ontscheept en naar Malolos zjjn vervoerd. Japan schjjnt be sloten te zjjn wordt er bjjgevoegd tegenover de Amerikanen dezelfde rol te gaan spelen, welke dezen tegenover de Spanjaarden hebben aangenomen. De Pans is Woensdagmorgen om half- tien geopereerd van een beursgezwel aan de achterzjjda van het linkerbovenbeen. De operatie is volkomen gelukt. Volgens het officieel bulletin der genees- heeren is de toestand van den Paus na de operatie naar omstandigheden tameljjk bevredigend. Tengevolge de overstroomingen, door de Gele Rivier veroorzaakt, dreigt in ds Chi neesche provincie Sjang-toeng, met eene bevolking van twee millioen menschen, eene hongersnood. Met den dag wordt de toe stand aldaar erger. De militaire overheid van Chili heeft definitief besloten het leger met 5000 man te verminderen, waardoor de legermacht op dezelfde sterkte zal zjjn als in 1891. Geruchten zeggen, dat de regeering het plan heeft verscheiden kruisers aan Ecuador en aan de Vereenigde Staten te verkoopen. De Engelsche stoomboot »Labrador,« van St. John naar Liverpool is op de kust van gevoelde dat ik als een kind kon weenen. Na eenigen tjjd viel mjj echter in dat ik pruimtabak in den zak hadik nam daarvan een gedeelte in den mond, hetwelk mij zeer goed scheen te doen. Wijl ik nu in het hoofd zeer helder was en slechts aan scher pen pjjn in de wonde leed, kon ik het ge beurde in den nacht overdenken, zonder verward of bedwelmd te worden zoo als de eerste maal toen ik zulks beproefde. Alles kwam mjj nu duideljjk en evenzoo voor als Tom voorspeld had. Het was eene reeds lang te voren gesmede zamenzwering, om in het bezit van good te geraken, welke helaas, slechts al te goed gelakt was. Zoo als te begrijpen is, dacht ik er nu aan hoe vele daarbij verslagen geworden waren en telde: Twee van de matrozen der wacht, de oude Smith, de kapitein, de ongelukkige oude majoor en mjjn goede kameraad Tom. Verwonderd vroeg ik mjj zei ven af, of men de beide meisjes evenzeer vermoord had; doch in hetzelfde oogenblik stonden Hicks en Philipps mjj voor den geest en een koude huivering voer door mjjne leden. De ge dachte maakte mjj bjjna waanzinnig zoodat ik eenige oogenblikken schier het bewust zgn verloor. Zoo werd ik telkens t9 moede als ik aan die twee spitsboeven dacht. Hoe meer ik aan het voorval van den afgeloopen nacht dacht, des te fabelachtiger scheen zjj mg toe. Want als men iets der- geljjks van oude zeelui hoort verhalen, denkt men daarbjj toch steeds, dat dit in een anderen tjjd gebeurde en in onze dagen niet meer mogeljjk is. Ten laatste meende ik dat ik mjj deze gebeurtenis slechts ver beeld had. Wordt vervolgd. miiwiiui wa—bbbwm—i—waagaw8^sasgaui.aj>if 11 rv>

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1899 | | pagina 1