Hel Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. ZELFMOORD. M 1783, FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 25 MAART 1899. land van alten^ VOOB Dit blad verschflnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsveïhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel meer 71/, et. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. De statistiek is een zeer bjjzondere ei welsprekende wetenschap. Tegen de concla- siën van andere wetenschappen kan men redeneerend te velde trekken, de statistiek legt u cjjfers voor, netjes gegroepeerd en gerangschikt en daar helpt geen praten tegen. Het zjjn feiten, te loochenen noch om te praten. Aan de misdaden wjjdt de statistiek bjj zondere zorg en onder deze is het vooral de zelfmoord, die ten allen tjjd de aandscht getrokken heeft. Er is »1. geen misdaad, die meer van den persoonlijken wil en minder van algemeene omstandigheden scbjjnt af te hangen dan deze, en toch leert de statis tiek, dat er in het aantal zelfmoorden van elk land afzonderlijk een merkwaardige ge- ljjkheid bestaat, zoodat men met groote kans op goed raden voornit zeggen kan hoeveel personen in dit of dat land in een gegeven jaar zelfmoord zullen plegen. Zoo b.v. in Italië 38 per millioen, in Engeland 69, in Frankrijk 160, in het kleine koninkrijk Saksen 334 zelfmoorden. Ook is het regel dat onder deze getallen c. deel vrouweD, de rest mannen V03i- komen. Aan een studie in >de Gids* van Januari, naar aanleiding van een Fransch werk, dit onderwerp bahandelende, ontleenen we eenige bijzonderheden omtrent de geschie denis van den zelfmoord, geljjk die nit de statistiek bljjkt. Zoo is het een feit dat de zomermaanden meer miedaden van dezen aard op haar rekening hebben dan de wintermaanden. Toch kan daartoe de warmte geen aanleiding geven. Dit bewjjst Italië. Indien men dit land verdeelt in drie deelen, waarvan het znide- ljjkst dan het warmste is, vindt men in dit laatste 24, in bet middelste 75, in het noorleljjk 110 zelfmoorden. Opmerkeljjk is het dat later, na 1870, de verhouding een andere is geworden, nl. 33, 139 en 100, wat een bewjjs is dat de maatschappelijke en politieke toestand een beduidenden in vloed heeft op deze misdaad. Men hoort dikwjjls de meening verkon digen dat iemand, die zich van 't leven beneemt, krankzinnig is en dat in 't alge meen zelfmoord een uiting dezer ziekte is. De statistiek ontkent dit. Zoo het waar Verhaald door een|oud matroos. 10) De wind woei harder, ten gevolge waarvan onze kleine boot eenigzins begon te dansen en het schip ons met elke minnnt meer naderde. De zon ging langzaam onder en de koele atmosfeer scheen tnjj te doen her leven, zoodat ik opstond en inejaffronw Madeline hielp oprichten. De arme Tom sliep nog vast, ik plaatste mjj op de bank en begon te roeien. Elk der dames hield een mjjner handen vast en smeekte mjj, haar, zoo niet van den dood, dan voor onteering te redden. In de plechtige stilte van dien gouden avond werd door een zoete, roerende stem meer dan een gebed gesproken, terwjjl ik bjj mjj zoli opmerkte, boe onge lukkig het was, reeds zoo jong te moeten sterven. Aldus zaten wjj daar; het schip was reeds dicht bjj, doch het zon onze boot niet aanraken, wjjl ik een of twee planken zon uitatooten, als ik zag dat het tjjd was. Rustig en onderworpen wachtteu wjj. VII »Nog een kwartier en dan is het met onB gedaan,c sprak ik onwillekeurig halfluid, want ik meende dat ik het slechts dacht. De beide meisjes hadden het echter gehoord; mejuflrouw Marie beschouwde mjj met eeu waar lp k hemelsohen lach en voegde er bjj was, dan moest er eenige overeenkomst best an tusschen de statistieken der krank zinnigheid en van den zelfmoord. Dat is echter niet het geval. In krankzinnigen huizen is de vrouw in de meerderheid, bjj zelfmoorden sterk in de minderheid. Krank zinnigheid komt in verhonding meer voor hg Israëlieten, dan bij Christenen; zelf moord juist omgekeerd. Bovendien stjjgt de neiging tot zelfmoord met de jaren, een 75-jarige beeft 3 of 4 maal meer neiging tot zelfmoord dan een jeugdige; de meeste krankzinnigen vallen tusschen de 30 en 40 jaar. Merkwaardig is het onderzoek in verband met den godsdienst. Al dadelijk springt in het oog dat zelfmoord in protestantsche landen veel meer voorkomt dan in katho lieke. In de eerste 190 p. millioen, in de laatste 58, terwjjl gemengde het cjjfer 96 geven. Dit verschil zon ook ontstaan knnBen door rasverschil, daar de zuidelijke landen door romanen, de noordelijke door germanen bewoond zjjn, doch dat dit zoo niet is, hewg'st de statistiek van elk land afzon derlijk. Zoo b.v. vindt men in de provin ciën van Prnisen, met 90 protestanten het cjjfer 264, met 50 bet cijfer 163, met 30 °/0 het cjjfer 95. Evenzoo in Beieren, waar de kath. prov. tot 75 dalen, de ge mengde tot 192 stjjgen. Nog leerzamer is Zwitserland, waar de Fransche kantons de katb. een cjjfer van 83, de prof. van 453 geven; dezelfde ge tallen zjjn in de Dnitsche kantons 57 en 293. Hier nit kan men nu zjjn cocclnsiën trek ken. Zeker zjjn we er niet veraf als we zeggen dat in katholieke kringen, de zorg der kerk zich meer over de individuen uit strekt dan in de protestantsche en de katho lieke hiërarchie de band beter samen houdt dan in de vereeniging der protestanten mo- geljjk is. Een bewjjs daarvoor is Engeland van alle protestantsche landen is daar de kerkeljjke band de stevigste. Engeland heett van alle protestausche landen ook de minste zelfmoorden. Dnrkheim, de schrgver van het Fransche werk, heeft een nauwkeurig onderzoek naar 26000 gevallen van zelfmoord, in de jaren '89'91 in Frankrjjk voorgekomen. Hjj komt daarin tot het resultaat, dat de ge huwde beter dan de ongehuwde tegen zelf moord beveiligd is, en dat is zeer ver rassend dat de toeneming van 't gezin Ja, dierbare vriendDan komt de dood en met hem dat leven, waar lijden noch kwaad, smart noch kommer is. Nog slechts korten tjjd en wjj zullen den vrede genieten Onbeschaafd, ruw matroos, als ik was, kon ik daarop niet antwoorden; hare op geruimde kalmte versterkte nochthans mijn arm en toen het schip steeds nader kwam, trok ik den haak naar mjj toe en legde hem over de boot. De zen zou juist ondergaan en ofschoon ik op dat nur opgewonden en ontroerd was, daeht ik, dat het breede roode pad, het eenige was, hetwelk wjj konden inslaan; hoewel de dood mjj onvermjjdeljjk scheen, geloofde ik dat hjj mjj destijds geen vrees inboezemde, want ik gevoelde zooveel medeljjden met de jonge sehoone meisjes, dat ik een anderen uitweg onmogeljjk waande. »Nog slechts een korten tjjd,* sprak mejuffrouw Marie en greep met een woesten blik naar mjjn mes, dat in mjjn gordel stak, nam het er uit en poogde met hare fijne vingers, de groote plompe veer over te balen, terwjjl hare zuster, deze beweging ziende, zich het gelaat met hare handen bedekte en in onmacht viel. »Arme Madeline, vaarwel,* sprak mejuf frouw Marie, knielde naast haar neder en kaste haar op het bleeke aangezicht. Ver volgens zag zjj naar het schip, vestigde haar oog op het mjjne, toen ik het ge opende mes in de hand hield en fluisterde mjj toe: >Ik zul niet kermen of schreeuwen.* »Neen, door dit moordtuig zult gjj niet sterven het is bevlekt met bloed van een booswicht,* zeide ik met een holle stem, sneed den strik af waaraan het hing en de kans op zelfmoord vermindert. Het zjjn dus niet de zorgen voor het dagelijksch brood die den mensch den dood doet zoeken. Integendeel beveiligt de aanwas van 't gezin er tegen. Dat is zeker wel een verrassende uitkomst. De geboorten in Frankrjjk nemen in de laatste jaren sterk af. Het bevolkings cijfer in 30 jaar met twee millioen, het aantal gezinnen eveneens met twee millioen. De gezinnen werden kleiner, doch niettemin steeg het getal zelfmoorden. In het algemeen ziet men, waar de wel vaart toeneemt, de wetenschap bloeit, het getal zelfmoorden stjjgen. In arme landen, als b.v. Ierland en Calabrie is zelfmoord een zeldzaamheid, daarentegen komt ze daar het meest voor waar rjjkdom woont en in Frankrjjk is het bewezen dat in de streken, waar de meeste renteniers wonen, de zelf moord meer voorkomt dan elders. Zoo komt de sebrjjver tot de conclusie dat daar, waar de bandeD, die de sociale groppen binden, vaster worden, de zelfmoord vermindert, terwjjl alle oorzaken, die oplos send werken, die doen toenemen. Een boerenzoon, die in de stad na tallooze wedervaardigheden tot zelfmoord komt, dost dit omdat hjj zich uit zjjn stand ziet losge scheurd. De rentenier, omdat hjj zich bniten het werkzame leven heeft geplaatst. Onder deze rubriek wjjst in Frankrjjk de tabel 720 p. m. aan, grooter dan van eenige andere groep. Wie dos stoffeljjke welvaart en geluk van geljjke beteekenis verklaart, wordt door de feiteH dezer statistiek weersproken. Maat- schappeljjk gelnk hondt in geenendeele ge lijken trei met maatschappelijke welvaart. Met de laatste neemt integendeel de onrust, de zenuwachtigheid, de prikkelbaarheid toe, altemaai oorzaken die sommigen tot de misdaad van den zelfmoord drjjven. 1 tuitenland. Dinsdagavond zes uur heeft te Parjjs in het laboratorium, verbonden aan het minis terie van oorlog, en waar een nieuw soort krnit werd beproefd, een ontploffing plaats gehad. Zij geschiedde in een klein, vierkant gebouw op een pleintje staande. Binnen het laboratorium werden alle ruiten verbrjjzeld; het heet verder, dat drie personen zijn ge wond, doch daar men aan het laboratorium zich zeer geheimzinnig toont, weet men niet of de verwondingen ernstig of licht zijn. wierp het over boord. »Onmogeljjk,« her nam ik, »zou ik u kannen doorsteken, wjj zullen met elkander omkomen.* Ik heb reeds medegedeeld, dat het gezicht van rupjuffrouw Marie op dat van een engel geleek; had het mjj echter te voren schoon toegeschenen, hoe veel meer was dit nu het geval in hare weemoedige schoonheid, met het gouden haar, dat kronkelend neerhing, en de donkere gloed der ondergaande zon, wier schjjf reeds half onder water stond, op haar viel. Inderdaad, het was een aan blik, welke mjj besluiteloos maakte, want het kwam mjj onmogeljjk voor dat iemand zich ooit aan zulk een wonderschoon wezen zou kunnen vergrjjpen. Ik strekte de hand reeds uit om den haak te grjjpen, doch trok haar weer terug. Waarschjjnljjk bemerkte zjj wat in mjj omging, want zjj fluisterde mjj toe: »Denk aan uwe belofte!* Daarna riep ik mjj het vreeseljjke gejammer in de kajuit in het geheugen, greep vastberaden den haak, stond op en beschouwde de zege pralende nadering van het schip. Het was alsof het ons in den grond wilde zeilen. Ik vestigde nog een blik op mejuffrouw Marie, wier oogen nu gesloten wareneen zalig lachje speelde om hare lippen, toen zjj met gevonwen handen naast hare zuster nederknielde. Het schip was nu niet ver meer van ons verwjjderd, doch de duisternis trad spoedig in, want wjj bevonden ons onder eene hemelstreek, waar men geene schemering heeft maar slechts een snellen overgang van dag in nacht. Reeds kou ik de gelaatstrek ken der op het vaartuig zjjnde personen duideljjk onderscheiden en zien dat men Het is nu gebleken, dat de ontploffing in het pyrotecbnisch atelier te Bourges ver oorzaakt is, doordat een werkman een bom liet vallen. Dinsdag zjjn de vier omgeko menen onder een rensachtigen toeloop van nieuwsgierigen begraven. In Engelsche kringen wordt sedert een paar dagen de aandacht bezig gehouden door een vreemdsoortige misdaad. Vier jaar geleden werd in een krankzinnigengesticht te Watfort een beeldschoone 22jarige vrouw, Caroline Ansell, opgenomen, van wie men niets anders wist dan dat hare moeder iemand uit de lagere klasse was en lezen noch schrjjven kon. Eenigen tjjd geleden ontving de Ongelukkige van een onbekende een bus thee, welke de directie haar zonder eenig kwaad vermoeden ter baud stelde. Caroline liet een gedeelte daarvan trekkeD, maar bij de eerste teug spoegde zjj het bittere vocht uit en wierp de bus met den inhoud weg. Niemand lette daar verder op. Tien dagen geleden kwam er echter voor de arme vronw een pak met een pruimen- taart. Ook die werd haar ter hand gesteld en Caroline sneed hem aan stnkken en at die met eenige barer mede-verpleegden op. Drie uren later kregen vier hunner hevige stuipen en al spoedig werd vergiftiging ge constateerd, aan de gevolgen waarvan Caro line Ansell na acht dagen hevig ljjden be zweek, terwijl de andere drie vrouwen nog in levensgevaar verkeeren. Eene Igkschonwing van de overledene toonde duideljjk de vergiftiging aan, maar van den schuldige heeft men niet het minsts spoor; zelfs het papier, waarin de taart verpakt was, heeft men niet bewaard. Het eenige lichtstraaltje dat de justitie bezit, is een brief aan den geneesheer van het ge sticht, onderteekend met den naam van mevr. Ansell, en waarin hem het recht wordt ontzegd tot het doen van lijkopening. De moeder van het slachtoffer heeft evenwel onder eede verklaard, dat zjj aan dien brief geheel vreemd is. Men verdiept zich in gis singen wie de schrjjver is. Het vermoeden dat de brand in 't Windsor Hotel door dieven is aangestoken, wint meer en meer veld. Enkele geredden beweren, dat dichte rook van brandende olie hun tegensloeg toen zjj vluchtten. Een man is gearresteerd, die voor 10.000 dollar juweelen en waarde-papier tjjdens den brand heeft gestolen. aanstalten maakten om eenige zeilen te strjjkenonwillekeurig moest ik lachen want ik wist wat ons oud schip was en dat het nog genoeg vooruit zou gaan eer men het kon bijleggen. De booswichten zagen mij met den haak in de hand rechtop staan, en zullen mis schien gedacht hebben dat ik bjj hen een plank wilde instooten of mjj inhaken, in dien zjj mjj te dicht naderden. Zij bedrogen zich, want in de volgenden minunt zou de haak krakend door onze eigene boot ge drongen zjjn. Ik beschouwde den armen Tom, die in een vasten slaap lag, nogmaals, zag mejuffrouw Marie aan, welke biddend naast hare znster knielde en gevoelde dat het oogenblik gekomen was. Met een gebed om genade, dat ik reeds voor vele jaren geleerd had en mg nu van zelf op de lippen kwam, hief ik den haak op om den noodlottigen stoot te geven. Ik wist dat het schip ons op een lengte van twintig armen zon voorbjj komen, maar het was reeds donker en toen het daar kwam aan zeilen, scheen de wind als door een toover- slag frisscher te waaien. Toen het vaartuig ons trotsch voorbjj voer viel mjjn arm aan mjjne zjjde neder, ik zonk in de boot op de knieën en murmelde: »Gered, gered!* want wjj waren ver achter het schip ge bleven en ik wist, dat het nacht zou zjjn alvorens het zjjne onhandige beweging be merken en wenden zon. De overgang van vertwjjfeling tot hoop was zoo plotseling, dat ik mjj eenige oogen- blikken aan de werkelijkheid durfde ont trekken. Eene hand legde zich op mjju schouder en wekte mjj uit mjjne mjjmering. Het eerste ljjk werd Maandagochtend van onder de puinhopen te voorscbjjn gehaald. Men vermoedt, dat het het lichaam eener vrouw is. Het hoofd ontbrak en het vleesch was letterlijk verplet. Kort daarna werd een tweede ljjk gevonden, op het oog niets meer dan een geraamte, het lag op een matras, waarop het lichaam vermoedelijk van een der bovenverdiepingen naar beneden is ge stort; het geslacht was niet te herkennen. Martha Place, die haar stiefdochter ver moordde en een moordaanslag plaegde op haar echterenoot, te Brooklyn den 7den Fe bruari 1898, werd Maandagmorgen in de gevangenis te Sing Sing ter dood gebracht. Zij was de eerste vronw, die door raiddel van electriciteit werd gevonnisd. Tjjdens de ex-entie behield zij tot op het laatste oogen blik haar koelbloedigheid en oogenschijnltjk was zjj kalmer dan een der personen, die bjj de uitvoering van het vonnis tegen woordig waren. De dood trad onmiddellijk in bij den eersten schok, zonder eenigen doodstrijd. In de eene hand hield zjj een gebedenboek, terwjjl de andere hand vast om den doodeljjken stoel was geklemd. Toen het teekeu gegeven werd, fluisterde zjj: »Dat God mjj helpe.* Juffrouw Place had den nacht voor de executie tot half twee wakende doorgebracht. Toen begaf zij zich geheel gekleed te bed en sliep bjj tusschenpoozen. Herhaaldelijk stond zjj op en keek door het venster naar buiten waar een hevige storm woedde. Haar slaap scheen rustig en toen zij opstond was zij oogenschijnljjk geheel uitgerust. Het ontbjjt liet zjj zich goed smaken. Toen zjj omstreeks elf nar geroepen werd was zjj gereed en wandelde met vasten tred, leu nende op den arm van haar gelei Ier, naar de kamer waar de terechtstelling zou plaats hebben. De stoel was met de meeste zorg in orde gebracht en er wordt gezegd, dat deze executie de snelste is geweest die ooit te Sing Sing werd voltrokken. Juffrouw Place had haar stiefdochter uit jaloerloerschheid vermoord. Zjj had het arme meisje eerst vitriool in het gelaat gegooid en vervolgens gesmoord met kussens en bedde- lakens. Toen de heer Place terugkwam viel zjjn vrouw hem aan met een bjjl. Gedurende verscheiden weken verkeerde hjj in levens gevaar, doch herstelde eindelijk geheel.1 Den 12den Juni werd juffrouw Place ter dood veroordeeld. Men beproefde het vonnis Ik verklaarde nu aan mejuffrouw Marie hoe alles gekomen was en zich nog eene gelegenheid tot redding aanbood. Daarna overwoog ik eenigszins onzen toestand en overlegde wat ik na het beste doen kon. Het was nu donker, maar niet in die mate als den vorigen nacht, daar de sterreu schitterden. Er woei een frissche bries. Ik kon het schip nog juist onderscheiden en bemerkte dat zjj bjjgedraaid hadden; ik hield mjj echter overtuigd dat wjj niet gezien werden. Eens meende ik geroep te hooren, daarop volgde de knal van eeu geweerschot en begonnen zij lichtkogels te ontsteken en schenen ons voor zoo dom te houden, dat wjj daarheen zonden varen om even als vliegen te verbranden. Ik wist nu wat ik doen moest, hing het roer aan onze boot, haald6 den kleinen mast te voorschjjn eu plaatste dien. Spoedig had ik het zeil ge- heschen. Wjjl ik zeer goel wist waar het schip lag, stuurde ik zoo dat wjj het in de duisternis voorbjj kwamen, want ik hield mjj overtnigl dat onze vervolgers hier den geheelen nacht zouden stil liggen, terwjjl ik hen, begnnstigd door een frissche wind en de duisternis van den nacht, nog hoopte te ontkomen. Jnist staken zjj weer een lichtkogel aan. Ik laveerde daarom weg en voer zoo laug tot wjj ver genoeg van het schip verwjjderd wareu, daarna bracht ik de punt vau de boot voor de wind. Reeds meer dau een zeemjjl waren wjj van het schip verwjjderd toen zjj nog eenige lichtkogels aanstaken. Wordt vorvolgd. (IWSKLAD

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1899 | | pagina 1