i!ri Land van Ileusden en Aliens, de Langstraat en de Boinmelerwaard.
Brieven uit Amsterdam.
Een Vrouwenhater,
M 1790.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 19 APRIL
1899.
11 LAND VAN ALTEN^
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prgsveihooging. Afzonderlijke
nammers 5 cent.
Terwpl ik dezen schrijf is half Amsterdam
op de been om H. M. voor de zooveelsft
maal te zien en te groeten, op haar weg
n^ar Artis. Geljjk de reis naar Amsterdam
traditie is, zoo is ook het Zondagsbezoek
aan Artis traditie, 't Is een groote eer voor
onzen dierentuin, maar da verzorgers der
gewassen en bloembedden zien dien dag
altjjd met zorge en beving te gemoet. Zoo
ordelijk als 't in de stad toegaat, zoo wan-
ovdeljjk zijn de Artisledpn zich gewoon te
gedragen wanneer de tnin de eer van eenig
vorsteljjk bezoek te benrt valt. Dat holt
dan msar over struiken en perken heen
tilsof men in een wildernis is en door wilde
dieren vervolgd wordt, dat loopt dan de
hooge bezoeksters na en vooruit en opzjj.
a'sof men nooit van regelen der wellevend
heid gehoord had. De directie tracht dit
wel door wat paaltjes en rasterwerk te
beteugelen, en misschien heeft ze, door dp
ondprvinding geleerd, voor heden krachtige
maatregelen genomen, tot heden is de hou
ding van 't Artispnbliek niet bjjzonder
netjes geweest. Ze zal onzen hoofdcom
missaris Franken eens in den arm moeten
nemen. Het is ook deze week weer in 't oo<.
gevallen in hoe sterke handen het politie
toezicht berust en 't is een groote eer voor
onzen Franken dat zijn vroegere chef dr
heer Voormolen nit Rotterdam deze week
hi°r opzettelijk heeft doorgebracht om de
inrichting der politie te bestadeeren, gelijk
die met het oog op een vorstelijk bezoek
geregeld wordt.
Die regeling komt groote lof toe, de
politie was bij alle rijtoeren der Koningin
in grooten getale aanwezig en hield voor
beeldig orde. Na is 't wel waar, wij Araster
dammers knielen voor H. M. en zulle:
haar geen stroobreedte in den weg leggen,
maar die barteljjke genegenheid kan op
sommige oogenblikken lastig worden en nu
is de politie de taak toebedeeld deze binnen
de perken te honden en dat ze dit met
oordeel en zachtheid gedaan heeft, strekt
haar tot eer. Ze heeft ook thans getornd
de bronzen medaille, die op de borst van
alle agenten prijkt als geschenk der borgerii
voor haar jjver in de Septembermaand, ten
volle waard te zjjn.
H. M. ik vraag verlof als dit woord
te burgermansachtig klinkt ziet er prach
dcor Mevr. LA CHAPELLERoobol.
(5
»0, die weet 't nog niet eens. Hjj moest
van middag voor zjjn baas naar de stad
van avond komt hij eerst terug. Ik heb van
de oude Geerte van den notaris gehoord,
hoe dominee daar aan huis is geweest. Als
Tienis thuis komt, zal dominee 't hem ver
tellen. Wjj gaan eens voorbjj de pastorie
drentelen, om te zien wat een lang gezicht
die mooie Tienis zal zetten, als hg dat
nieuwtje van zjjn liefje hoort.*
>Dat zal je laten*, barste Grada los,
>won jullie hem gaan uitlachen, als hij hoort
dat bjj alles op de wereld verloren heeft;
wou je hem nog sarren, als ze hem ver
tellen dat zjjn Letje, die hjj zoo lief heeft,
erger voor hem is dan de dood? Je hebt
plvzier in zjjn ongeluk, alleen omdat hjj jou
niet gevraagd heeft; daar heeft hg goed
aangedaan ook: hjj had geen kwaadspre-
kender, valgcher schepsel kunnen nemen.*
>Ei zoo, heb jjj maar zoo'n praats niet,
alsof niet iedereen weet, hoe jjj Tienis hebt
nageloi pen en hoe hjj niet van jou gediend
wou zjjn; en dat vaart me nou zoo uit!*
De stemmen werden luid en twistend, dat
ik tusschen beiden kwam en Grada herin
nerde aan haar zieken vader. Zjj liep den
winkel uit en ging naar achteren. De beide
boerinnetjes^ hadden 't nog druk genoeg,
Ge weet, zeker dat de bekende afgevaar
digde dr. A. Knyper, in zijn kwaliteit van
voorzitter van den journalistenkring ook
op audipntie geweest is. Over en weer zjjn
daarbjj woorden gesproken van achting en
wnardeering. Alleraardigst vond ik, dat
H. M. op dat moment, toonde goed op de
hoogte te zijn, door dr. Kuyper aan zijn
Amerikaausehe reis te berinneren, die hem
verhinderd heeft de kroningsfeesten mee
te vipren. Tnsschen twee haakjes, deze afge
vaardigde is als journalist en in den kring
zijner confraters, epn joviaal en zeer ge
waardeerd man. Hjj ziet er ook patent uit
en wanneer men pen vertegenwoordiger
van Amsterdams welvaren van noode had,
kan men moeilijk beter kenze doen, dan
hem te nemen.
Morgen zal H. M. een uitstapje nemen
in het land van >de jongens van de Zaan,
waarde wieken van de molens lustig gaan,*
en 's avonds gaat de reis naar Badenweiler
aan, om enkele weken nit te rusten van
de vermoeienissen der Am sterdam sche reis.
Jammer dat het weer, dooreen genomen,
zoo fataal slecht was op dit uitstapje in
de hoofdstad. De eene regenbui was niet
neergestort of versche wolkenaanvoer waar
borgde een nieuwe en zoo is 't de heele
week doorgegaan. Zelfs de bekende Oranje
zon heeft zich zeer laks betoond.
De groote wolk die de Ned. Opera en
haar directeur bedreigde, schijnt af te drjjven.
Een ton waarborgsom is ook niet zoo ge
makkelijk binnen te krijgen. De heer Yan
der Linden is thans doende engagementen
maar ik slaagde er eindelijk in ze heen te
doen gaan.
Toen ik weer in 't achterkamertje kwam,
zat Grada alleen. Zij had haar vader te bed
geholpen. Zjj zag heel bleek. Ik dorst haast
niet over 't geval te spreken, want ik zag
aan haar gpziebt dat ze 't liever niet had.
Eindelijk, na wat rondgedraaid te hebben,
vroeg ik toch
»Kunnen wij niets voor Tienis doen?*
»Doen?« herhaalde zij langzaam; »toen
Krelis Pauw verleden jaar door den bliksem
werd getroffen en dood weggedragen, was
er ook niets meer aan hem te doen. Met
Tienis is 't even erg; 't eenige, Andries,
wat wjj voor hem doen kunnen, is hem niet
al te veel te laten zien hoe wjj hem beklagen.*
Toen Grada zoo sprak was al de heftig
heid van straks bjj haar geweken, en zjj
begon zóó te huilen als zjj zeker nooit over
haar eigen verdriet heeft gedaan. Zjj was
maar een eenvoudige boerin, maar zij voelde
sommige dingen even goed en beter dan
menige dame. Toen ik haar daar zag zitten,
begreep ik ook dat 't nog harder is, degenen
die men lief heeft te zien ljjdeu, dan eigen
smart te dragen.
Ik geloof niet dat iemand ooit geweten
heeft wat Tienis zei, toen hjj met zjjn ver
lies werd bekend gemaakt. Er liepen wel
verscheiden praatjes van rondde een zei
dat hjj flauw was gevallen, een ander ver
telde dat hg den dominee was aangevlogen,
enz., maar 't rechte wist niemand; ik heb
hem nooit iets anders hooren zeggen dan
dat eene:
>Als ik den ellendeling maar hier had!*
Wel, 't was een oude, gewone geschiedenis,
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/t ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
te sluiten voor den volgenden winter en de
zaak dreigt op denzelf len voet te worden
voortgezet.
»Volkszaog« heeft dezen winter op zjjn
scbolen o.a. laten instudeeren de »Oranje-
c^intate* van Cath. van Rennes, onze ge
vierde componiste, ten einde die op het eind
der wintereampagne ten gehoore te brengen.
Ik heb een repetitie bijgewoond onder haar
directie en redenen te over gehad om deze
dame te bewonderen. Te bewonderen w. t. v.
als directrice van een koor van eirca 600
kinderen, die onder vijf verschillende onder
wijzers haar werk ingestudeerd hadden.
Cath. van Rennes heeft een onnavolgbaren
tact haar verlangen ter kennis te brengen
en volgens haar opvatting haar muziek ten
gehoore te doen brengen. De cantate wordt
met groot orkest uitgevoerd en 't staat te
voorzien dat deze uitvoering een ster aan
den hemel van Volkszang worden zal.
Rest me nog te melden dat we midden
in de voorj aarskermis drukte zitten en olie
bollen en poffertjes aan de orde zijn. Voor
't eerst staat hier een stoom mallemolen en
wel van den zeker u bekenden h^er Vinken
nit Dordrecht. Naar ik hoor mag die zich
in drnk bezoek verheugen en dat mag ook
wel, daar de heer Vinken per dag rnim
f 200 staangeld betalen moet.
Met den wensch dat de Lente zich spoedig
over ons erbsmmen en 't gemis aan kachel-
warmte minder pijnlijk maken mogen, sluit
ik dezen.
A., 16 April '99. J. L.
Bnitenland.
De beweging onder de Belgische werk
lieden had zich in het laatst van de vorige
week snel uitgebreid, vooral Zaterdagochtend
was dat zeer zichtbaar. Het Gewestelijk
Mjjnwerkersverbond van het bekken van
Charleroi had daarop besloten tot werk
staking met 1 Mei. Eisch20 pCt. opslag.
Zondagochtend is de beslissing van het
Nationaal Mjjnwerkersverbond gevallen al-
gemeene werkstaking in alle vier kolenmijn-
bekkens van België (Luik, Charleroi, Cen
trum, Borinage) van beden af, met den
zelfden eisch.
In de oproeping aan de mijnwerkers
wordt als reden opgegeven het staken van
een groot aantal kameraden in Luik en
Charleroi en de gunstige toestand van de
steenkoolnijverheid, die de patroons best
zooals er al zoo dikwijls gebpurd zjjn en nog
gebeuren zullen. Ik behoef er niet bjj stil
te staan. Tienis ging gewoon aan zijn werk;
maar hjj was veranderd, heelemaalhjj was
vroeger vriendelijk en vrooljjk, nu was hg
norsch en teruggetrokken, en er was nog
iets ergers. Ik zeide n, dat hjj een brave,
oppassende jongen was; nu kon 't hem niet
meer schelen hjj begon met naar de herberg
te gaan, en toen er een half jaar verloopen
was, had zjjn baas hem weggejaagd en diende
hjj nu dezen dan genen boer, en soms had
hij in 't geheel geen werk, want iedereen
wist wel dat Tienis tegenwoordig meer
dronken dan nuchter was.
Zoowat een maand na 't voorgevallene
met Letjp, stierf de oule Vervliet. Men ried
Grada den kruidenierswinkel aan te houden,
maar zjj wilde niet en ieder vond haar
eigenwjjs. Zij deed haar zin, zij verkocht
de nering, en ging voor de menschen naaien.
Nu, zjj was handig genoeg en kon wel
werk krijgen maar zjj ook was veel ver
anderd.
Vroeger had iedereen haar wel mogen
lijden, al was ze ook scherp en vinnig;
maar nu hield niemand meer van haar. Ze
was stil, en zei niet meer dan noodig was,
en deed haar werk, en bemoeide zich met
niemand. En dat zijn geen eigenschappen
oai op een dorp bemind te worden.
Ik wist dat 't haar door de ziel sneed,
toen zij zag dat Tienis hoe langer zoo meer
op den slechten weg kwam, en ik vergeet
nooit de uitdrukking van haar gezicht, toen
zjj eens met mg over Letje sprak, en mg
zei dat er geen schepsel op de wereld was,
dat zg meer haatte; zjj deeu haar best om
vergunt, wat meer te betalen.
Te Tbénelles, in het Fransche departe
ment Aisne, ligt een meisje sedert meer
dan 14 jaar in een diepen slaap. Hare
moeder voedt haar geregeld kunstmatig,
maar toch teert zij meer en meer uithaar
gewicht bedraagt nóg slechts 25 kilo.
In verband met de openbaarmaking door
de »Aurore« van een brief, door kapitein
Dreyfus aan zijn zoontje Pierrot gericht,
wordt de opmerking gemaakt, dat er een
verzachting schjjnt te zjjn gekomen in het
op den gevangene toegepaste régime: terwjjl
alle brieven, door Dreyfus tot leden van
zjjn familie gericht, het visa dragen van
de administratie der gevangenissen, die kennis
neemt van den inhoud, is deze brief niet
voor gezien* geteekend.
Een abonnó van de Petit Bleu* die in
de zaak-Dreyfus een rol heeft gespeeld,
schrjjft aan dat blad dat Dreyfus nooit het
schrift van het borderel als het zjjne erkend
heeft, zooals generaal Mercier in zijn ge
tuigenis heeft verklaardwel 50 of 60 maal
heeft du Paly de Clam den beklaagde het
borderel laten schrjjven, nu eens staande,
dan weer zittende, na eens met de bloote
hand dan weer gehandschoend, en weken
aaneen overdag zoowel als 's nachts, werd
hem telkens eene photografie van het origi
neel of van een der afschriften onder een
vel carton met gaten, die slechts een enkel
woord doorlieten, voorgehouden, maar geen
enkele maal vergiste Dreyfns zich in zijn
eigen schrift en dat van het borderel.
Men beweert, dat de keizer de benoeming
van Kirschner tot burgemeester van Berljjn
niet zal bekrachtigen, omdat de invloed
van de socialisten in den gemeenteraad dan
nog zou toenemen. De regeering is voor
nemens bjj den Landdag een wetsvoorstel
in te dienen, waarbjj voor Berljjn een
speciaal gemeentelijk bestuur wordt inge
voerd, met een opper-president, door de
regeering te benoemen, aan het hoofd.
Ofschoon tot de algemeene vergadering
van aandeelhouders iu de speelbank van
Monte-Carlo geen verslaggevers worden
toegelaten en alleen houders van 200 aan-
deelen en meer toegang hebben, is toch de
uitkomst van het laatste speeljaar bekend
geworden. Ds winst bedraagt slechts 25
mill, fr., bjj na geheel nit de ontvangsten
in de speelzalen. De koers der aandeelen
Tienis op 't rechte spoor te brengen; zij
stoorde zich niet aan de weinig vleiende
praatjes die er van haar in omloop waren,
en eens was zij heel brutaal tegen den
dominee, toen deze zei dat Tienis een groot
zondaar was en dat hg de handen van hem
aftrok.
Op zekeren kouden winteravond gebeurde
er een ongeluk. Tienis kwam als naar ge
woonte dronken uit de herberg, en door de
duisternis misleid, viel hjj in 't water.
Het duurde vrjj lang eer men zjjn hulp
geroep hoorde. Toen hg er eindelgk uitge
haald was riepen ze den dokter, want hg
rilde en had hevig de koorts.
Den volgenden dag was hjj zwaar ziek
er was sprake om hem naar de stad in het
hospitaal te brengen, want hjj stond heel
alleen op de wereld. Maar daar kwam Grada
en zei, dat ze hem op zon passen. Men liet
haar begaan; Tienis kreeg den typhus en
niemand durfde bjj hem komen.
Zjj vroeg ook geen hnlp; alleen mij
weigerde ze niet, toen ik haar aanbood
soms te waken en haar te helpen. Eens op
een nacht, toen hg in een vreeselijk jjlende
koorts lag, en ik opmerkte, dat het zoo
jammer was dat hjj zoo jong zon komen
te sterven, zei zjj ernstig:
Vroeger zou ik alles hebben gegeven om
zjjn leven te sparen ik heb nooit zoo vurig
om iets gesmeekt, als thans om zjjn dood.*
En dat gebed werd verhoord. Een paar
weken later waren wel de koortsen ver
dwenen, maar het lichaam van den vroeger
zoo sterken jongen was geheel uitgeput, en
hg kon geen weerstand bieden aan de
groote zwakte die er op volgde.
ad 500 frs. elk, was dan ook op 31 Maart,
toen de laatste balans werd afgesloten,
4275 frs. Hoe enorme winsten gemaakt
moeten zjjn, volgt hieruit, dat de Bank al
de regeeriagskosten van het vorstendom
Monaco betaalt, zoodat daar enkel ver
bruiksbelastingen van weélde-artikelëo ge
heven worden. Volgens een nieuw contract
is de concessie voor 50 jaren verlengd en
daarvoor moet de Bank in eens 10 millioen
storten, in den loop der volgende halve
eeuw nog 25 millioen en in 1900 een
nieuwen schouwburg stichten, die ten minste
4 millioen francs moet kosten. De regeerings-
kosten big ven ten haren laste. De vorst van
Monaco die alleen 1600 aandeelen bezit,
ontvangt daarop een uitkeering van onge
veer 500,000 francs.
Generaal Rios seint uit Manilla aan zjjn
regeering te Madrid:
Generaal Otis heeft mg een vrijgeleide
toegestaan voor den chef van den staf en
een anderen officier, die door mjj naar
Aaruinaldo gezonden zijn met een brief,
waarin de invrijheidstelling der Spaansche
gevangenen gevraagd wordt in naam van
de men8cheljjkbeid en het internationale
recht. Generaal Ofis heeft 1500 gevangen
Philippino's ter mjjner beschikking gesteld,
om ze tegen de Spaansche gevangenen uit
te wisselen.
Te Madrid beeft het vertrek van don
Carlos' zoon, don Jaime, van Parjjs naar
zjjn garnizoen te Warschau, groote vol
doening veroorzaakt. De regeering meent
dat dit vertrek een teeken is, dat de ear-
listen hun plannen niet kannen doorzetten
wegens gebrek aan geld.
De curator van de universiteit te War
schau is uit Petersburg teruggekomen met
de kwjjtschelding van straf voor een twee-
fa onderdvjjftig studenten die zonder vorm
van proces en gedeeltelijk onschuldig zwaar
waren gestraft omdat het heette dat zg
hadden meegedaan aan de ongeregeldheden
van 6 Maart. Maar 43 bljjven voor altijd
verbannen van de universiteit. In de laatste
weken hadden trouwens hoe langer hoe
meer studenten vergiffenis gekregen, waarbjj
naar men zegt de Russen ergerlgk bg de
Polen werden voorgetrokken.
Ook de landbouwschool te Nowoalexan-
dria is thans wegens onlusten gesloten.
Een' honderdtal studenten der Peters-
Op zekeren middag, zoowat in de helft
van Februari, kwam ik tegen schemer
donker om te zien of ik Grada helpen kon.
Toen zij mij de deur opende, zag ik aan
haar gezicht dat het veel erger was.
»Er valt niets meer te helpen, rajjn beste
Andries; 't loopt eindelgk af.« Meer zei
Z9 niet.
Ik begreep, dat zjj liever niet had dat
ik binnenkwam ik ging dos met een be
zwaard hart heen. En zjj keerde alleen terug
naar dat droevig sterfbed. Eerst vele jaren
later kwam ik te weten welke de laatste
woorden van den armen Ijjder waren.
Zjj stak geen licht aan, want zjjn oogen
waren zóó zwak geworden dat hg 't niet
meer kon verdragen. Hij was onrustig en
wilde spreken, maar kon haast niet; hjj
wenkte Grada om dicht bg hem te komen.
Hjj had haar reeds dikwjjls gedankt voor
hetgeen ze voor hem gedaan had; toen hg
dat nu herhalen wilde, lei ze hem licht en
zacht de hand op den mond ea vroeg of
hg niets anders meer te zeggen had.
Hij verzamelde al zjjn krachten om te
spreken, en zei afgebroken:
»Grada, ik heb nooit meer een gerust
oogenblik gehad, sedert Letje mjj verlaten
heeft; ik had haar moeten opzoeken en
terugbrengenze liep als een kind ia haar
verderf, deed zg niet? Sedert ik hier ziek
heb gelegen, heb ik dat bedacht; als ik
van haar droomde, zag ik haar altjjd el
lendig en ongelukkig; ik ben bang om te
sterven, als ik bedenk dat zg moederziel
alleen op de wereld staat, en evenals ik
hoe langer hoe dieper zal wegzinken.*
Wordt vervolgd.)
MinWSILU
VOOB
mmmtmmammmmmmmmmmmtmmmmtmmtmmmammiammmmm «imnmiji wwi .--v
tig uit. 'k Heb deze week wel eens mede
lij ipn met haar gehad, maar trots al de
'ifmattende audientie's, recaptie's en bezoe
ken, beeft baar voorkomen niets aan liefe
lijkheid verloren. Ge moet er niet min over
denken, in een paar uren meer dan 1000
personen voorbij zich te zien gaan en een
-nkd woord te moeten toespreken, tal van
inrichtingen te bezoeken, overal redevoe
ringen aan te hooren en te beantwoorden,
lange rijtoeren te maken van 't begin tot
't einde tusschen twee levende hagen van
menschen door en al maar door te moeten
buigen en salueeren, 's middags te dineeren
met tal van gasten aan tafel, allemaal aan
gedaan niet, officieele aangezichten enz. enz.
Dit zijn de schaduwzijden van 't koning
schap, 't welk niettemin vele liehtzjjden
bezit.
