Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Twee Oentraal-Bureaux.
FEUILLETON.
TWEE POPPEN,
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1T93.
ZATERDAG 29 APRIL
1899.
LAND VAN ALTENi^
VOOS
Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 8 maanden f l.OO.
Franco p«r post zonder prjjsveihooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Het kan niet ontken! worden, dat er ir
onzen t jjd veel gedaan wordt voor den mindei
bedeelden medemenseb, hetzjj d;e nnsdeeline
armoede, ziekte, voorlichting of iets anders
betreft. Er zijn vereenigingen opgereht voei
armenzorg, ziekenhuizen verrjjzen er steeds
meer, voor de krankzinnigen wordt oneindig
meer zorg gedragen dan dit vroeger ge-
s shied de.
Toch is er nog zeer veel dat verbetering
bdio^ft: onze Maatschappij lijdt nog aan
tallooze kwalen, die genezen moeten worden
de ideaal-staat, indien hjj ooit komt, is nog
lang niet aanwezig; de humaniteit heeft
nog ontzettend veel te doen.
Voor twee categorieën van bovenge-
noemden, voor de verwaarloosde kinderen
•n voor de werklieden vragen wjj thans
voor een oogenblik de aandacht en de be
langstelling onzer lezers, omdat er pogingen
tot verbetering in het werk worden gesteld
en ook onze bzers nitgenoodigd worden
daaraan hnn gewaardeerden steun te ver-
leenen.
Het verwaarloosde kind heeft dringend
behoefte aan meer en betere bescherming.
Alle sociologen zjjn het daaromtrent eens
en alle partjjen. van welke staatkundige en
godsdienstige kleur ook. Dat onze Regeering
er evenzco over denkt, bewjjst het viertal
wetsontwerpen, door den Minister van
Justitie Mr. P. W. A. Cort van der Linden,
bjj de Staten-Generaal ingediend, wier strek
king is verbetering te brengen in den toe
stand der verwaarloosde kinderen.
De grondgedachte is dat e°n goede rege
ling van dit ontwerp moet rosten op samen
werking tus8cben overheid en bjjzondere
instellingen en personen. Zoo kan door een
drachtige samenwerking van verschillende
partgen en gezindheden een doel bereikt
woiden, dat allen even heilig behoort te
zijn. »Want, zegt Z. Ex. in zjjn Memorif
van Toelichting gMjjk de onschuld van
het kind behoort tot de heiligste en mees'
hoopvolle goederen den mensch geschonken,
zoo is er weinig zoo droevig als het kind
verwaarloosd, verlaten ot mishandeld te zien
door hen, die èa door de voorzienigheid èn
door de menscheljjke instellingen als zjjn
natuurljjk® hoeders en wachters zjjn gesteld.
En het is een taak van hooge rechtvaar
digheid om de Maatschappij tegen het be
dorven en gevaarlijke kind te beschermen
en het kind tegen het bederf der Maat
schappij. Voorts is het een zaak van hoog
Mevr. LA CHAPPELLERoobol.
1)
Kleine Ida had zich eigenlek den geheelen
dag verveeld. Het had geregend, en de gou
vernante had haar verboden in den tain te
gaan: »het is te nat,* zeide zjj, »en ook
geen wandelweer, en zoo had Ida, toen de
lesuren waren afgeloopen, eerst getracht te
spelen, maar dat lakte haar niet; zjj had
het buis dourgeloopen en was op de kamer
van baar papa gekomen en bad hem ge
vraagd ot bjj niet bet een of ander plaat
werk voor baar te kjjken had, maar papa
zat te lezen en zei zonder op te zien
>Idaalje, ik kan je van middag niet velen
ga naar de speelkamer en hinder mjj vooral
nietik moet me gaan aankleedenmama
en ik gaan uit eten.*
Het kleine meisje sloop weer weg en ging
n&ar de kinderkamer. Dat was een mooi
vertrek er lag een prachtig, gebloemd tapjjt
op den grond, waarvan ecbter de kleuren
zóó schel waren, dat Ida's oogen pjjn deden,
wanneer zjj er lang op staarde; en toen
papa, die de kamer voor zjjn dochtertje had
laten in orde brengen, baar gevraagd had
of zjj het kleed niet heel mooi vond, had
zjj geantwoord, dat de roozen veel te rood
sociaal belang om den voortgang te stuiten
van een kwaal, dia het volksorganisme aan
tast in zijn fijnste vezelen en voortwoekert
van geslacht tot geslacht. De iö vloed ten
goede op het gansche volksleven is onbe
rekenbaar, indien men er in slagen mag
een deel dpr kin leren, die thans opgroeien
voor bet kvraad, te redden, te helpen en
ip te leiden tot eerzame moeders en nuttige
burgers der Maatschappij.*
Hetzelfde denkbeeld r'eed reeds het Hoofd-
be8'unr van het Nat in 1898 een voorstel
in dienzelfden geest indienen, dat ook aan
genomen wer 1, waarvan de hoofdstrekking
is het in 't leven roepen van een zelfstandig
werkende vereeniging, die ten doel heeft
den toestand der verwaarloosde jeugd in
Nederland te verbeteren, in samenwerking
met den staat, provinciën en gemeenten,
alsmede met personen en instellingen zonder
onderscheid van geloof of richting en de
benoeming van een commissie van vjjf leden,
om zoodanige vereeniging tot stand te
brengen enz. Deze commissie, waarin zitting
hebben Prof. G. A. van Hamel te Amster
dam, Ds. H. Pierson te Zetten e.a., heeft
de medewerking van eenige heeren verkregen
o.a. van den heer F. Ko tlang, Directeur
van 's Heeren Loo te Ermelo; zjj doen nu
een beroep op alle vereenigingen en personen,
die zich met kinderbescherming bezighouden
of daaraan een goed hart toedragen, om
hen te helpen en te stennen bjj het in 't
Even roepen van een Nederlandschen Bond
tot kinderbescherming. Door het stichten
van een Bond willen zij een krachtig ge
heel zelfstandig, van het Nat afhankelijk,
Centraal-bureau in het leven roepen, dat
der regeering en den leden en andere be
langstellenden van groot nut kan zjjn als
wegbereider, adviseur en tusschenpersoon.
Het bureau zal bovendien over alle vragen
op het omschreven gebied adviezen van
deskundigen uitlokken en publiceeren; de
Bond zal 'n Bibliotheek oprichten, bjj slagen
een bezoldigd Secretaris aanstellen enz. Doch
voor dit alles is geld noodig; de minimum
contributie voor bestaande vereenigingen
bedraagt f 5.voor bjjzondere personen
f 2.50 per jaardonateurs naar verkiezing.
Wjj hopen, dat vele tot dezen Bond znllen
toetreden en wekken onze lezers daartoe met
alle kraeht op. Wanneer een voldoend aantal
adhaesies is ontvangen, zal de Commissie
een vergadering bjjeenroepra om den Bond
te constitneerenmen wordt verzocht het
bewijs van adhaesie in te zenden, liefst vóór
1 Mei aan het lid der Commissie, den heer
Th. Nolen, Witte-de-Withstr. 55, Rotterdam.
en de vergeet-mij-nietjes veel te blauw waren,
en dat zjj volstrekt niet op de bloemen in
den tuin geleken.
Papa bad gelachen en gezegd, dat zjj
een raar kind was; dat zeide hjj dikwjjls.
De wanden der speelkamer waren in vakken
verdeeld, en op ieder vak prjjkte een keurig
beeld. Hier was 't jong meisje, geheel met
rozen en groen bekranst, da&r was 't een
vrouw met hoog opgestoken haren, een kort
purper kleedje, eea boog en pjjlen op den
schouder en een klein hertje aan haar voeten
ginder was 't een schoon jongeling met een
fluit in de eene en een staf, waarom zieh
twee slangen slingerden, in de andere hand.
Het waren allen goden en godinnen, had
papa gezegd. De zoldering der kamer was
óók beschilderddaar vlogen verscheidene
engeltjes met blonde krulkopjes, roode dikke
gezichtjes en sierljjke vleugeltjes. Langs de
wanden st snd Ida's speelgoed gerangschikt
zjj had wel een heelen winkel kannen vullen
er was van alleskeukens, ledikantjes, kleine
kookkachels, prachtige poppen, ja tot een
compleet ameublement in miniatuur. Het
meest hield zjj van de poppeneen was er,
die vooral haar lieveling was, die had een
gebroken arm; Ida had haar eens, lang
geleden, laten vallen, en sedert dien tjjd
speelde zjj het liefst met de arme, kleine
Charlotte, zooals zjj haar noemde.
Maar op dien regenacütigen namiddag
bad zjj volstrekt geen pleizisr in haar speel
goed; zjj ging voor de ramen staan en keek
naar builen. Wat zag alles er droevig uit,
en 't was toch in 't begin van den zomer
En thans iets over het tweede bureau,
een Centraal-Bureau voor Sociale adviezen
ontworpen door Dr. J. C. Erin gaard en tot
de oprichting waarvan 27 Dec. 1.1. te Utrecht
is besloten, helaas nog zonder definitief
gevolg. En toch die stichting, die gelukkig
wederom jiets te ranken heeft met gods
dienstige lichting of partjjscbap, zou zeer
heilzaam zijn voor den werkman en ook
voor den werkgever. In het voorloopig be
stuur hebben zitting, behalve genoemde
ontwerper, Mr. A. Kerdijk (den Haag),
Ariëns (Enschede), Yan Marken (Delft), Ds.
A. S. Talma (Arnhem) en Vliegen (Rotter
dam), die voorzeker gaarne alle inlichtingen
znllen verstrekken.
Onzs ruimte dwingt ons tot beperking;
we deelen daarom zeer in 't kort het doel
van het bureau mede. Het wil o. a. raad-
geven betreffende de oprichting, organisatie
eüz. ven instellingen en regelingen, die de
maatschappelijke positie der arbeiders willen
verbeterenhet wil een Bibliotheek vormen
van werken over het maatschappeljjk vraag
stuk geschriften znllen uitgegeven en vraag
stukken in vergaderingen der Vereeniging
besproken worden enz.
De band tusschen arbeiders en werkgevers
zal alzoo nauwer aangehaald worden en
voorlichting verstrekt, wanneer een van
beiden of beiden nattige inrichtingen willen
tot stand brengen. Een ruime werkkring
wordt derhalve geopend, die niet anders
dan allen ten goede kan komen.
Doch evenals voor de vereeniging, die
wij het eerst in dit artikel noemden, is ook
voor deze geld noodig. De minimam-con
tributie bedraagt voor gewone leden f 5.
voor werklieden-vereenigingen f 1.(tot
100 leden); f5.(tot 250 leden) enz.;
voor andere leden, rechtspersonen, minstens
f 20.en f 2.50 voor donatunrs. Voor
uitgebrachte adviezen wordt honorarium
berekend; verder zullen natnurljjk schenkin
gen, legaten en subsidiën hoogst wenscheljjk
zjjn. Ontvangst der geschriften der ver
eeniging gratistoegang tot de algemeene
vergadering, gebruikmaking van de biblio
theek en andere voorrechten worden den
leden enz. onder zekere voorwaarden toe
gekend.
Tot nu toe zjjn 167 leden toegetreden
met een jaarljjksche contributie van f 1793,
doch het bestuur deelt in een tweede cir
culaire mede, dat dit op verre na niet vol
doende ishet heeft jaarljjks minstens
f 6000 a f 7000 noodig, wil het in staat
zjjn het voorgenomen plan flink te ver-
wezenljjken.
maar 't regende zóó, dat er groote plassen
in de wandelpaden waren, en de bloemen
bogen zich voorover op hun stengels, zoo
zwaar waren zg van de neerstroomende
droppels.
't Was een heel mooie tuin, met een
grooten vijver in 't midden; daar zwom
men zes sneeuwwitte zwanen en een menigte
lieve eendjes; het kippenhok leek wel een
klein paleisje, zoo helder en vrooljjk was
het geverfd; rondom de volière stond een
schitterend koperen hek en daarbinnen
kraaiden en piepten vele vreemde, bonte
vogels, en twee prachtige pauwen stapten
trots heen en weer en spreidden soms den
veelklenrigen staart als een waaier voor
Ida's verwonderde oogen nit. Het kleine
meisje hield veel van de dieren. Speelka
meraadjes had zg niet, zjj was een eenige
dochter en mama vond dat er voor haar
zoo moeieljjk conversatie te vinden was; dit
begreep het kind wel niet, maar daar zjj
nn eenmaal zelden met andere kinderen in
aanraking was gekomen, had de natnnr
baar dit gemis «enigszins vergoed en haar
een levendige verbeelding geschonken en zóó
maakte zjj zich speelgenooten en makkertjes
van vele levenlooze voorwerpen. De prach
tige porseleinen beeldjes in het salon waren
voor naar goede vriendenzg bedacht ge
heeld geschiedenissen, waarin zg de hoofdrol
speelde, en vertelde hen die's winters avonds,
wanneer mama en papa nit waren en de
gouvernante hoofdpjjn had en na den eten
wat was gaan liggen. Ook met de schil-
derjjen en platen was zjj heel vertrouwd.
Met aandrang wekken wjj onze lezers
op ook deze vereeniging, die zoo'n schoon
doel heeft, met alle kracht te steunen. Men
wende zich om lid te worden tot dr. J. C.
Eringaard, Oostsingel 86 te Delft.
De totstandkoming van de Vereeniging
ter verbetering van den toestand van ver
waarloosde kinderen in Nederland en de
oprichting van het Centraal-Bureau voor
Sociale adviezen zonden ons een groote
schrede nader brengen tot de oplossing van
van het Sociale vraagstuk, dat thans de
geheele maatschappij beheerscht.
Mogen allen een drang hebben naar Sociale
rechtvaardigheid en besef van waarachtige
humaniteit en daardoor zich geroepen achten
tot de bereiking van bovengenoemde doel
einden mede te werken.
I Juitemlancl.
De sociaal-democratische afgevaardigde
Furnómont zal de Belgische regeering inter-
pelleeren over de maatregelen, die zjj denkt
te nemen, om een eind te maken aan de<
werkstaking der mjjnarbeiders Hjj wil, dat
de regeering bjj de naijndirectenren zal aan
dringen op een onmiddellgke looasverhoo
ging van 10 percent en voorts nog 10
percent verhooging met ingang van 1 Oc-
to ber. In Charleroi bedraagt het aantal sta-
Êers 25000, in Borinage 13000, in het
Centrambekken 15000 en rondom Lnik
8000. De mjjndirectsnren in het bekken van
Luik hebben eenparig besloten, niet toe te
geven aan de eischen der stakers. Te Val
Saint Lambert zjjn 100 glasblazers ontslagen.
De metaalwerkers hebben besloten eveneens
20 percent loonsverhooging te eischen, of,
bjj weigering, voor 1 Mei den arbeid neder
te leggen. De mjjndirectenren moeten voor
nemens zjjn, tegen den Nationalen raad van
Belgische mjjnarbeiders een proces te be
ginnen, omdat deze de staking zonder waar
schuwing veroorzaakt heeft en das vol
gens hen aansprakelijk is voor de
schending van het arbeidscontract. Ofschoon
overal de volmaakste orde heerscht, heeft
de gouverneur van Henegonwen om bereden
troepen naar Brussel geseind. Drie escadrons
Chassenrs zjjn van daar naar de steenkolen
bekkens vertrokken.
De schriftkundige Charavay, die in zjjn
getuigenis voor de Strafkamer nog ver
klaarde dat het schrift van het borderel ook
zekere overeenkomst heeft met dat van
Esterhazy, heeft thans een brief aan Gabriel
Monod geschreven, waarin hjj met beslist
heid verklaart dat het borderel niet door
Wanneer zjj 's middags wandelde of eens
een enkelen keer met mama in de equipage
reed, vertelde zjj zich zelve mooie verhaaltjes,
die daar betrekking op hadden, en dat alles
was voor haar een levende wereld, veel aan
trekkelijker en pleizieriger dan die, waarin
zjj zich werkeljjk bevond; want niettegen
staande Ida in een prachtig huis woonde
en alles wat zg maar wilde van papa en
mama gedaan kon krjjgen, zoo had zjj voor
een kind toch geen gelukkig leven. Zjj was
nooit eens dol van opgewondenheid geweest
op een St. Niclaasavond of op een verjaardag;
zjj was nooit met een gescheurde jurk en
verwarde haren van een kinderp&rtjj thuis
gekomen; zjj was altjjd keurig gekleed,
netjes en bedaard, maar voelde zelve dat
haar iets ontbrak, ofschoon zjj niet begreep
wat het wasen soms als voor de ramen
zat en op straat keek, kreeg zjj een onbe
stemd verlangen om het hnis nit te loopen
en met de morsige straatkinderen mee te
spelen, die zich met >Naloopertje«, Kruip
door, sluip door*, Vader, ik sta op je
kerkhof* enz. vermaakten.
Onze kleine vriendin kon het niet langer
uithouden: het schemerde haar voor de
oogen, zoo had zjj naar den neervallenden
regen gekeken. Zjj ging de kamer nit en liep
door den langen corridor naar haar moeders
kamer. De gang was met zulke dikke ta-
pjjten belegd, dat msu er geen voetstap
hoorde weerklinken. Vóór de deur der kamer
van Ida's mama hing een zwaar, lichtblauw
zjjdeu gordjjn het kind schoof het ter zjjde
en trad in het vertrek. O, wat was het
Dreyfus maar door Esterhazy geschreven is.
De burgemeester van Petersburg heeft
Wosnsdag te Parjjs een door eerstgenoemde
stad aangeboden massief zilveren krans van
lauwer- en eikenblaren, gekruist door een
gouden palmtak, op het graf van Felix
Faure gelegd. In een der paden van het
kerkhof van Père Lachaise, tegenover den
grafkelder, was daartoe eene kapel opge
richt, versierd met de wapenschilden van
Petersburg en Parjjs en de vlaggen van
Rusland en Frankrjjk. President Loubet,
de minister-president Dnpny en de minister
van buitenlandsche zaken lieten zich bjj de
plechtigheid vertegenwoordigen.
Lncchene, de moordenaar van keizerin
Elisabeth van Oostenrijk, die te Genève
gevangen zit, heeft thans bekend, dat hg
medeplichtigen heeft gehad: het waren twee
anarchisten, die hjj niet kent en die op den
dag van den aanslag, met revolvers ge
wapend, aan het station de keizerin op
wachtten.
De correspondent van de Daily Mail*
te Johannesburg weet te vertellen, dat de
Boeren aan de westeljjke grens van Trans
vaal en Oranje-Vrjjstaat bevel hebben ge
kregen zich gereed te honden. Generaal
Joubert zon dien kant nit een militaire
grensinspectie hebben gebonden en Boeren
zouden de grenzen nu nauwlettend in het
oog houden. Indien het voorstaande juist is,
zouden deze maatregelen slechts een weer
klank wezen op Chamberlain's woorden in
het parlement.
Uit Zanzibar wordt gemeld, dat daar
Zondag een ware zondvloed heeft geheerscht.
Verscheiden bruggen zjjn door het water
weggespoeld honderden huizen der inboor
lingen zjjn verwoest, terwjjl ook groote
schade is toegebracht aan de plantages.
In het Nigergebied hebben de Engelsche
troepen bjj een expeditie in sommige dorpen
verscheidenene vrouwen gekruisigd gevon
den, die hadden gediend als offerandes van
de fetischen. Een vronw werd, aan een boom
gebonden, stervende aangetroffen; haar
beulen hadden voedsel in de nabjjheid neer
gezet, zonder dat zjj het bereiken kon.
Er loopen te Moskou vreemde geruchten
over knoeiergen en opliehtergen bjj den
aanleg van spoorwegen en in een dezer dagen
ontvangen bericht heet het, dat de Russische
millionnair Mamontow en de directeuren van
den spoorweg WologdaArchangel eerst
daags voor den rechter moeten verschjjnen.
daar binnen mooiWat een fijne overeen
stemming van kleuren. Blanw, zilver en wit
waren de hoofatinten, gebroken door allerlei
kleine voorwerpen van luxe en kuust. Voor
een der ramen, op een allerliefst laag stoeltje,
zat de moeder van het kindzjj was mis
schien wel het fraaiste voorwerp uit de ge-
heele kamer. Zjj geleek sprekend op een
modeplaatje. Hear goudblond haar golfde
zóó onberispeljjk langs voorhoofd en slapen,
dat geen kapper het had kannen verbeteren
haar wenkbrauwen waren zóó fraai geboogd,
alsof zjj met een penseel waren geteekend;
de blauwe, amandelvormige oogen deden
aan die van een wassen pop denken: ze
hadden dezelfde helderheid en misten even
eens alle uitdrukkinghaar gezichtje was
lelieblank en een allerliefste rose blos kleurde
haar wangen. Haar toilet was volmaakt en
zou iedere modiste hebben doen watertanden.
Een wolk van talie zweefde over haar wit
zjjden kleed; zjj droeg geen ander sieraad
dan eenige purperen rozen, en die waren
zoo zeer natunrljjk nagemaakt, dat de
dauwdroppels op de bladeren glinsterden,
en iedere droppel was een diamant van het
reinste water. Haar kleine dochter met het
bleeke gezichtje, de lange bruine lokken en
de groote donkere oogen geleek niets op
haarer was een hemelsbreed onderscheid
in alles tusschen die beiden; het kind had
er een duister begrip van, de moeder dacht
er nooit over na.
Wordt vervolgd.
NIEUWSBLAD
door
