Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Hommelerwaard.
Een kostbare stof.
FEUILLETON.
De bruiloft van Marie-Jeanne.
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
M 1831.
ZATERDAG 9 SEPT.
1899.
land van aliens
YOOB
Dit blad verschgiit WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën yan 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7l/t ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Een wjjze, die het menscheljjk leven bp
een kleed vergeleken had, vroeg men, van
welke stof het gemaakt was Het antwoord
Iniddevan tijd.
Zeker mag dit in zooverre wel juist
worden genoemd, als het onweersprekelijk
waar is dat, waar voor den mensch geen
tijd meer beschikbaar is, met het leven
zelve is afgerekend, en vooral dat, waar het
gebruik van den tjjd wordt nagelaten, het
leven geen waarde heeft.
Geen enkel woord heeft wellicht meer
dan dit kleine, van drie letters slechts, tot
beelden en vergel jjkingen aanleiding ge
geven. Herinneren we ons maar eens. »De
tjjd heeft vleugelen; de tjjd rolt als een
bergstroom voort; tjjd is geld.« Zóó in
eiken zin. Bewjjzen genoeg dat hier van een
zeer kostbare stof sprake is.
En dan ook van ééne, waarvan de voor
raad al heel gering schjjnt.
Immers, een meer algemeen gebrek dan
dat aan tjjd schjjnt wel niet denkbaar.
Hoevele zuchten en klachten toch
Men weet heel goed, dat dit of dat gebeuren
moet; men ziet er de noodzakelijkheid wel
van in; maar men kan er zoo niet
toe komen. Och, het is dan ook altjjd
zoo druk; een mensch heeft maar één ljjf;
nu is het al zóó laat en nu moet ik nog
dit en dat en dat doenhad ik maar zoo
veel tjjd als die of die.
Jawel, vriend, we weten het wel; de
andere helft is ook zoo. Schiet ge goed op
met al uw geklaag en gepoch? Of is het
maar zóó, zóó? of draagt ge gelaten
uw aandeel bjj, tot dien berg van uitstel,
die de brug naar het afstel vormt
Nu, we willen het wel gelooven, dat gjj
gaarne arbeidt en uw aardsche taak tvilt
afmakenmaar is al dat gezeur en geklaag
over de kortheid van het memebeljjk leven
en het weinigje tjjd dat ons schjjnt gegeven
te zjjn, wel het juiste middel om de daad
aan den wil te paren?
Wanneer we, met een vergrootglas ge
wapend, naar de wjjzerplaat staren, dan
zien wjj duideljjk dat de wjjzer zich niet
geljjkmatig voortbeweegt, maar inderdaad
telkens een eindje vooruitgeschoven wordt
en dan weer even stilstaat. Hoe gebrekkig
kan dus het uurwerk den wezenljjken loop
van den tjjd nabootsen, die als een regel
matig voortgaande stroom heenvloeit naar
den oceaan der eeuwigheid.
Uit het Fransch.
I.
1)
Vader Cibon van Romilly in Beauce
huweljjkte zjjn dochter Marie-Jeanne uit,
een mooi en krachtig meisje, met een hooge
kleur, prettig uiterljjk en werkzaam, terwjjl
haar hoedanigheden verhoogd werden door
een flinke hnweljjksgift, de vrucht van de
spaarzaamheid van haar vader. Want vader
Cibon, wagenmaker van zjjn am' acht, had
met zjjn wagenmakerjj een aardig potje
weten te maken.
De gelukkige man van Marie-Jeanne was
de zoon van den adjunct van den burge
meester. Men kan begrjjpen, dat de wagen
maker trotsch was op deze verbintenis met
een van de autoriteiten des landsDe keizer
van China was er niets bjj. Ook had hjj
niets beknibbeld op den uitzet van zjjn
dcchter: de oude kronen, die hjj vastge
bonden bad twintig jaren lang, dansten dien
dag een vrooljjke sarabande en vlogen her
en derwaarts als een troep scholieren in de
vacantie.
De japon van de bruid was van witte
zjjde, gegarneerd met kant; de krans van
fijne welriekende Oranje-bloesemde schoe
nen van wit satjjn met veters van gouddraad
het overige naar evenredigheid. Bovendien
bad zjj een crinoline van ongehoorie wjjdte,
Zóó gaan wjj menschen ook veelal met
kleine sprongen voorwaarts. Het is hollen
of stilstaanhet is dan weer eens met soms
al te forsche hand aanpakken, en dan weer
met trage handen en slappe knieën naar
de klok staren, die maar altjjd met haar
sprongetjes door bljjft gaan.
Tjjd, een kostbare stof, in beperkten voor
raad voorhanden. Ja, maar hoe wordt
de stof door ons bewerkt?
B. v. hoevele uren gaan er niet heea aan
de bevrediging onzer bloot stoffeljjke be
hoeften en hoeveel daarvan is werkeljjk
noodig? Hoevele oogenblikken komen
er niet, waarin we ons in niets verheffen
boven de allerminste beslommeringen van
het alledaagscke? Welk een aanzienljjk deel
van den tjjd wordt er niet doorgebracht in
volkomen nuttelooze handelingen en ge
sprekken, die voor niets of niemand eenige
wezenljjke waarde hebben? Er is zooveel dat
de moeite niet waard is om er het kleinste
stukje van ons bestaan aan te geven, maar
het stukje gaat er dan toch af. En al die
stukjes bjj elkaar? O, het draadje wordt zoo
gauw een hemdsmouw, en het plasje zoo
spoedig een zee
Beklagen we die sturaperds, die zeggen
dat ze zich moeten vervelen en dat ze niet
nuttig kunnen wezen op de wereld be
klagen wjj hen, omdat wjj gelooven dat
niemand nutteloos of ledig is, bjj wien de
wil bestaat om het niet te zjjn, toch
zjjn wjj overtuigd dat zij het meest beklag
verdienen, die daar hun zuchten doen hooren
over de kortheid van den tjjd.
Is het met die lieden wel altjjd zuivere
koffie, zouden wjj durven vragen? soms een
beetje cichorei er door, zoo'n heel klein
beetje maar?
Is ons vertoon van jjver en goeden wil
wel altjjd met verstand gepaard We
willen en we zullen vroeg op; maar dan
zal het ook onze eerste zorg moeten zjjn,
om d-m avond en den nacht zóó door te
brengen, dat we, gezond van lichaam en
helder van geest, de dagtaak kunnen aan
vangen. Daar is veel overleg en vooral ook
heel wat wilskracht toe noodig. Wilskracht
vooral ook om, als we den arbeid overzien
hebben, de taak van den dag te bepalen,
ons rustig en kalm aan den arbeid te zstten,
en door niets of niemand ons een hinderpaal
te doen stellen aan de volbrenging van wat
wjj ons zeiven beloofd hebben te zullen
volbrengen.
Ook met den besten wil der wereld om-
een meesterstuk van een naaister te Chartres.
Een crinoline Men was toen op het
toppunt van die zotte mode, waarvan de
tournures van lateren tjjd slechts een flauw
denkbeeld gaven. Met de crinoline of hoepel
rok van een dertig jaar geleden zagen de
dames, even breed als hoog, er vrjjwel uit
als reusachtige pompoenen, of liever als
groote kippsntnanden, met stoffage bedekt,
of halve ballonnen met een hoofd er bovenop.
Wat ons nu monsterachtig toeschijnt, ging
toen door voor den hoogsten trap van be
valligheid.
Het gerucht dan hal zich te Romilly
verbreid, dat Marie-Jeanne op den dag van
haar huwelgk een crinoline zon dragen
daar het de eerste japon-kooi van deze soort
was, die men ooit in het land gezien had,
kan men nagaan welk een opschudding dit
teweegbracht. Men fluisterde elkaar da be-
8chrjjving ia het oor van dit wonderljjk
samenstel van toilet, dat eenige goede vrien
dinnen heimeljjk hadden mogen zien.
Zes stalen veeren vormden er het geraamte
waarover een haren bedekking ge-
van,
spannen was, die de japon op een buiten
sporige wjjze uitzette. Het was wonder-
baarljjk. Nooff, neen nooit, hadden de stads
dames iets dergeljjks gedragen
Inmiddels was de dag van het hnweljjk
aangebroken.
De koster van Romilly, die vooraf ont
haald was op ten fleseh fijnen wjjn, kreeg
last een huif uur vóór de plechtigheid de
klokken te bespelen. De wagenmaker deed
de zaken grootscheeps, daar hg in de eerste
plaats zjjn ben jj Iers en mededingers de
ringen ons dageljjks tal van beslommeringen.
Een berg van afleiding omringt ons te allen
tjjde. We worden gedwongen schier om onze
aandacht te schenken aan wat dit inderdaad
niet verdient. Onze levenswjjs is vreeseljjk
omslachtig; onze kleeding daalt in tallooze
kleinighelen af; altjjd door hebben we be
hoeften mode^en fatsoen stellen hare eischen.
En wjj, hebben we ons wel genoeg geoefend
om de riemen te hanteeren en tegen dien
vreeseljjken stroom op te roeien?
Zoo niet, laat ons dan niet klagen over
's levens kortheid en de plichten die ons
drukken. Als we wat minder drukte maken,
niet zoo heel veel den wjjsgeer uithangen
en het wat eenvoudiger aanleggen, dan is
het leven lang genoeg. De komeet verzinkt
in het niet, bjj zjjn langen staart vergeleken
en zóó is het met ons ook. 't Is de staart,
die het ons levert en zonder dien zullen we
het een heel eind verder brengen.
't Schjjnt er soms bjj de rerhooren in da
Dreyfus-zaak rumoerinaar toe te gaan
zoo lezen we o.a. het verslag van Woensdag:
Labori valt Billot in de rede en zegt:
Als ik den generaal goed verstaan heb
De voorzitter, op zjjn beurt Labori in de
rede vallende: >Generaal Billot had al een
dergeljjke verklaring afgelegde. Labori her
vat >Nog nooit waa beweerd dat Dreyfus
de medeplichtige van Esterhazy was. We
moeten weten of de aanklagers zich op dit
terrein gaan begeven.*
Dreyfus staat op en zegt met luider stem
>Ik kom op tegen deze afschuweljjke be
schuldiging.* (Langdurige beweging.)
De voorzitter verzoekt Labori zich te
matigen.
Labori antwoord»Ik heb geen woord
gezegd dat niet gematigd was.*
Jouaust>Uw toon is niet gematigd.*
Labori»Mjjn toon heb ik niet in mjjn
macht.*
Jouaust: »Dan ontneem ik u het woord.*
Labori>Ik gehoorzaam, maar neem er
akte van dat mij het woord ontnomen wordt
eiken keer als ik mjj begeef op een terrein
waar men niet tegen mjj opgewassen is.
Hevige opschudding. Er wordt in de
handen geklapt. De opgewondenheid is zeer
groot. De voorzitter dreigt de zaal te zullen
laten ontruimen. Hjj vraagt of Labori nog
een vraag heeft te doen. Labori antwoordt:
Aangezien ik de kwesties die de kern van
het proces vormen, niet mag aanroeren, be-
oogen zocht nit te steken. Hjj had op de
bruiloft alleen de gegoede lui nitgenoodigd
de arme drommels had hjj thuis gelaten;
die zouden zich toch slecht op hun gemak
voelen, zeide Cibon, wanneer zjj in aan
raking kwamen met menschen van een
beteren stand.
Onder hen, die wegens hun armoede uit
gesloten waren, behoorde meester Pierre,
de buurman van den wagenmaker. Hjj was
de fatsoenijjkste man ter wereld, grappig
en joviaal, altjjd met een aardig woord op
de lippen, die als een echte philosoof het
leven altjjd van zjjn praktische zjjde opnam.
Van jongsaf waren zjj vrienden geweest,
hadden samen de koeien gehoed, in dezelfde
plassen getrapt, dezelfde soort broek ge
dragen en op dezelfde bank van de gemeente
school gezeten. Ongelukkig had Pierre geen
fortuin weten te maken, zooals zjjn makker,
was handwerksman gebleven en arm als te
voren.
Toen Cibon rjjk was geworden, hield hjj
op met Pierre te bezoeken. Sedert zjjn doch
ter verloofd was met den zoon van den
adjanct zoeht hjj zelfs een ontmoeting met
zjjn ouden vriend te vermijden. En wanneer
bjj toeval de beide schoolmakkers op straat
elkaar rakelings passeerden, trok de wagen
maker zjjn roodgeruiten zakdoek uit en snoot
zjjn nens met beide handen en groot geweld,
om maar den groet van den handwerksman
niet te behoeven te beantwoorden.
Pierre had derhalve gezworen zich op den
verwaanden parvenu te wreken, als zich
ooit de gelegenheid daartoe opdeed.
Op den morgen van de bruiloft maakte
houd ik mjj voor, de gedragslijn te volgen
die het bewustzjjn van mjjn verantwoor
delijkheid en de rechten van de verdediging
mjj voorschrjjven.* (Beweging).
Jouaust: >Ga zitten!*
Labori: »Ik ga zitten, maar niet op kom-
mando.*
De getuige Galopin zegt Dreyfus op
zekeren dag ontmoet te hebben, een ljjvig
pak dragende. Hjj zeide hem dat het ge
heime stukken over de mobilisatie waren.
De president vraagt Dreyfus, waarom hjj
die papieren meenam.
Dreyfus herinnert zich niet papieren mee
genomen te hebben. Ongetwijfeld is het een
verwarring. Het waren misschien eigen ge
schreven stokken.
Majoor Hirschauer herinnert zich dat
Dreyfus iu 1894 het overigens zeer ge
wettigde verlangen uitte om de manoeuvres
bjj te wonen, maar hij kan den datum
waarop hjj dien wensch uitsprak niet precies
noemen.
De president vraagt Labori, of hg vragen
te stellen heeft.
Labori antwoordt: »Ik heb er te stellen,
maar voorloopig zal ik ze niet stellen.*
De dagbladen van Woensdag melden, dat
Labori aan Keizer Wilhelm II en aan
Koning Humbert telegrafeerde, oen hun uit
naam der humaniteit te verzoeken aan Von
Schwarzkoppen en Panizzardi volmacht te
geven te Rennes hunne verklaringen te
komen afleggen of wel han te doen onder
vragen door een rogatoire commissie en de
stukkan, genoemd in het bordereau, tjjdens
da debatten ter tafel te brengen.
Woensdag liep te Parjjs het gerucht, dat
mr. Labori in verband met de partjjdige
houding te zjjnen aanzien van den presi
dent van den krjjgsraad, voornemens was,
de verdediging van Dreyfus geheel over te
laten aan mr. Demange, hoewel de familie
Dreyfus al het mogeljjke in het werk stelt,
om hem van dit voornemen terug te brengen.
Mr. Labori deelt mede, dat te zjjner
kennis is gebracht, dat om redenen van
openbare veiligheid het den militairen atta
chés Von Schwarzkoppen en Pinizzardi on-
mogeljjk is, getuigenis te komen afleggen
voor den krjjgsraad te Rennes, reden waarom
hjj aandringt op de ondervraging bjj roga
toire commissie met gebruikmaking van de
telegraaf om tjjd te winnen. Dit wordt door
den krjjgsraad afgewezen.
Van 7 dezer wordt gemeld:
meester Pierre, die langs het huis van den
wagenmaker slenterde, gebruik vau een
oogenblik, waarop ieder druk in de weer
was, om stilletjes het huis binnen te sluipen.
Na eenige minuten verliet hjj het met
dezelfde behoedzaamheid. De handwerksgezel
had een scherp mes onder zjjn blauw-ka-
toenen kiel verborgen.
Waartoe diende dit mes? Waartoe deze
geheimzinnige haudelwjjze?
II.
Heel Romilly was uitgeloopen om de
brnid te zien, de mannen met een ooljjken
glimlach om de lippen, de vrouwen met
een scherpe tong en de oogen wjjd open,
om des te beter het toilet van Marie-Jeanne
te kunnen beoordeelen en bevitten. Ieder
wachtte met ongeduld op den eersten klank
van de klok, waarvan het carillon het
teeken tot den aanvang van het feest moest
geven.
Eindelgk riepen zjj, die het dichtst bjj
de kerk stonden: >Het begint! De koster
gaat aan de klok hangen; de klok is aan
den gang en die woorden plantten zich
als een echo voort tot aan het einde van
het dorp.
En inderdaad, de klok luidde, maar helaas,
in plaats van een vrooljjk getjingel was het
een naargeestig geluid als een doodsklok.
>Wat beteekent dat? Wat is er gebeurd?*
vroeg men elkaar af.
Aller blikken richtten zich naar het huis
van den wagenmaker, om de verklaring te
zoeken van deze zonderlinge verandering
ia den toon der klok.
Het getuigenverhoor voor den den krjjgs
raad is afgeloopen.
De regeeringscommissaris majoor Carrière,
vertegenwoordigend het openbaar ministerie,
spreekt zjjn requisitoir uit, waarin hjj Alfred
Dreyfus schuldig verklaard aan het dezen
ten laste gelegde misdrjjf van landverraad
en zjjn veroordeeling eischt.
Hg verzoekt art. 76 van den Code Péaal
toe te passen.
(In de zaal heerschte gedurende geruimen
tjjd groote sensatie).
Dit artikel eischt de doodstraf voor hen,
die met vreemde mogendheden in betrek
king staan of gestaan hebben om hun de
middelen te verschaffen oorlog te voeren
tegen Frankrjjk; sinds 1848 is dsrgeljjk
vonnis echter niet meer ten uitvoer gebracht,
doch veranderd in deportatie naar een ver
sterkte plaats,* en is dus het vonnis voor
Dreyfus reeds onbilljjk verzwaard.
Toch is deze zaak voor Dreyfus nog lang
niet verloren, want eerst, als 5 der 7 leden
van den krjjgsraad straks tegen Dreyfus
bljjken, kan hjj veroordeeld worden volgens
de gevraagde straf; overigens kan het von
nis, dat in openbare zitting moet worden
uitgesproken, door den president öf verzacht
öf door den minister van justitie, als in
strjjd met de wet, ter verdere bespreking
verwezen worden naar de strafkamer van
het Hof van Cassatie.
Vrjjdagmorgen kwam advocaat Demange
aan het woord.
Het Journal* te Atlanta, Georgia, ver-
schjjnend, bevat een verklaring van een
Duitscher, die beweert vroeger translateur
te zjjn geweest aan den Duitschen generalen
staf te Berljjn. Volgens dezen heer zou hjj
een dokument te vertalen hebben gehad
over het >120 court.* Het origineel verliet
nooit het Fransche departement van oorlog.
Dreyfa3 was aan den Duitschen spioanags-
dienst onbekend. Bjjzonderhelen van het
>120 court,* de granaat Robin en plannen
van de oorlogsschepen >Martel,« »Carnot«
en >Janrégnibery« en mobilisatieplannen
waren door prins Heinrich von Pless voor
80,000 frs. gekocht. Vele dezer dokumenten
waren door Esterhazy geleverd en een
Parjjsche barones beschermde hem.
Guérin werkt na met luchtballons. Woens
dag liet hjj er een op met een brief er aan
bevestigd, die reeds 30 meter van het fort
in handen der politie viel. Een man maakte
zich evenwel van den brief meester, koos
Vader Cibon, van zjjn kant verrast door
dit ongewoon geluid, kwam uit zjjn huis
en liep zoo snel als de rondheid van zijn
buik dat toeliet naar de kerk, met vlam
mende oogen, een rood gezicht, de das
dwars gestrikt, terwjjl een mouw van zjjn
jas hem over den rug fladderde. Ter zelfder
tjjd kwam de koster verwilderd de kerk uit
en liep zoo snel zjjn beenen hem dragen
wilden naar het huis van den wagenmaker.
Zjj botsten halverwege bjjua tegen elkaar.
>Wat voert ge toch uit, stommerik, en
wat luidt ge me daar?* schreeuwde meester
Cibon, wiens stem van kwaalheid stokte.
>Lieve Hemel!* zuchtte de koster, >de
klok is betooverd.*
>De wjjn heeft jou veeleer betooverd,
verwenschte dronkenlapl*
Volstrekt niet, volstrekt niet, ik zie heel
helder; ik heb al mjjn zinnen bjj elkaar;
men heeft de klok betooverd. Kom mee en
oordeel zelf.*
Vader Cibon en de koster gingen de
klokketoren binnen, gevolgd door eea me
nigte nieuwsgierigen. Maar vergeefs ging
de koster met zjjn heele gewicht aan het
klokketouw hangen, vergeefs hielp hem de
wagenmaker, vergeefs trokken tien sterke
knapen om beurten aan het touw, het ge-
wjjde metaal verkoos geen anderen klank
te geven dan een dof en naargeestig geluid.
En toch kon men aan de bewegingen van
het tonw bemerken, dat de klok uit alle
macht luidde, zoodat de omstanders verbluft
uitriepen
>De koster heeft bepaald geljjk. De klok
is betooverd.* Wordt vervolgd.)
NIEUWSBLAD
Buitenland.
I I -TITmrr II I ■■lil Ml TUT-— IHIMIIB Mllllllllill'B Will IMIIHIHIII