Hel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bominelerwaard.
GEZONDHEIDSWET.
M 1844.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 25 OCT.
1899.
•*t land van
EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
ALTEHA-'
YOOB
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 csnt.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7% et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
De zetel van den centralen gezondheids
raad wenscht de regeering te doen bepalen
door een Koninkljjk besluit, terwijl zjj een
aantal leden van drie voldoende acht; waarbjj
evenwel de mogelijkheid moet worden ge
laten, dit getal tot vijf uit te breiden.
Wat de werkzaamheden van raad en
inspecteurs betreft, wordt het volgende
bepaald.
De centrale raad adviseert, hetzij na
ontvangen uitnoodiging, hetzjj op eigen
initiatief, de regeering over alle zaken, de
volksgezondheid rakende. Hjj doet de onder
zoekingen verrichten die hg noodig acht
voor een juiste beoordeeling van de zaken,
die aan zjjn oordeel zijn onderworpen, en
geeft jaarlgksch een verslag, waaruit de
bevindingen en handelingen van het staats
toezicht op de volksgezondheid zullen worden
gekend, en dat de gelegenheid zal geven
door daaraan speciale hoofdstukken te
wjjden de werking te leeren kennen van
de verschillende wetten en verordeningen, in
het belang der volksgezondheid vastgesteld.
Een gewichtig deel van de taak van den
centralen raad, dat in deze wet betreffende
de organisatie in het algemeen van het
staatstoezicht niet nader kan worden aan
geduid, zal voorts bestaan niet alleen uit
hetgeen krachtens het bepaalde sub e (het
jaarljjksch verslag) aan den raad door de
regeering zal kunnen worden opge i ragen,
maar ook vooral uit cfe werkzaamheden waar
mede de wetten, die bepaalde onderwerpen
van sanitairen aard regelen, den raad zullen
belasten.
De inspecteurs zullen tweeërlei zjjn, hetzjj
in algemeenen dienst, hetzjj voor bepaalde
onderdeelen van den gezondheidsdienst. De
eerste zullen ter beschikking gesteld worden
van den centralen gezondheidsraad, om naar
mate de behoefte zich doet gevoelen, te
worden werkzaam gesteld.
Het gebied, waarvoor een gezondheids
commissie wordt ingesteld, moet aldus worden
bepaald, dat bjj degenen, die tot het lid
maatschap worden geroepen, raag veronder
steld worden kennis van de binnen dat gebied
voorkomende toestanden ea omstandigheden.
Er dient tegen gewaakt, dat veel werk-
Uit het Engelsch.
(10
Madge antwoordde niet, zag hem aan en
nu viel het eerst op, hoe bleek hjj zag.
»Wat scheelt je, beste?* vroeg zjj, haar
handje op zjjn arm leggende. »Je ziet er
niet goed nit.«
>0, dat beteekent niets, volstrekt niets,*
antwoordde hij. »Ik heb den laatsten tjjd
van alles aan mjjn hoofd gehad, maar kom
aan,* vervolgde hjj opstaande, vlaten we
naar buiten gaan, want ik zie daar, dat
uw vader aan die dame gevraagd heeft iets
t* zingen en zjj heeft een stem als een
stoomfluit.*
Madge kon haar lachen niet onderdrukken
terwjjl zjj met Fitzgerald op de verandah
ging-
vSchaam je,« zei zjj nu vrjj aan haar
lachlust toegevende, »zij heeft les gehad van
de beste meesters.*
»Dan beklaag ik hen diep,* merkte Brian
ongeduldig op, toen Julia raet schrille stem
gilde: >Kom weer tot mg terug.*
>Ik zou naar alles eerder luisteren, dan
naar zoo iemand en wat dat terugkomen
betreft, wel voor die eer bedank ik.«
Madge antwoordde niet en zag over de
verandah geleund naar den schoonen sterren
hemel op. Verscheidene wandelaars gingen
vocrbjj, enkelen bleven stilstaan en luister
den naar de schrille stem van Julia die
eenigszins verzacht werd door den afstand.
Een der voorbijgangers scheen bjjzonder
zaamheden worden gelegl op de schouders
van hen, die dit eere-ambt bekleeden.
Wat de instelling der commissies betreft,
de grootste gemeenten zullen verdeeld moeten
worden in deelen, waarin pl. m. 15.000
zielen wonen, terwjjl kleinere gemeenten
zullen worden gecombineerd.
Het aantal leien van den gezondheids
commissie zal minstens vjjf en hoogstens
vjjftien bedragen. De benoeming zal ge
schieden door de Commissarissen der Ko
ningin, na aanbeveling door burgemeester
en wethouders.
Op alle stukken, die de volksgezondheid
raken, zullen de commissies van advies moeten
dienen. Zjj vestigen, naar aanleiding van
klachten, uit eigen beweging de aandacht
op te nemen maatregelen en zjj doen de
onderzoekingen, die zjjzelf of de centrale ge
zondheidsraad noodig achten. Bjj het voor
komen van besmetteljjke ziekten wordt aan
de gazondheidscommissiën opgelragen van
het voorkomen binnen haar gebied ten spoe
digste bericht te geven aan den centralen
gezondheidsraad, aan den inspecteur, wien
het aangaat, en aan de gezondheidscom
missies in de aangrenzende gemeenten of
deslen van gemeenten.
De kosten van de gezondheidscommissie
wil de Regeering door de gemeenten doen
dragen, met dien verstande, dat het Rjjk de
helft van de toelage voor den secretaris tot
een maximum van f 200, zal dragen.
De Regeering erkent, dat in enkele ge
meenten de gezondheidsdienst reeds zoodanig
is geregeld, dat het slechts ten nadeele der
zaak, verwarring zou geven, indien men in
die gemeenten het Staatstoezicht organiseerde
zonder met de bestaande gemeenteljjke in
richting rekening te houden.
De wet dient daarom aan de uitvoerende
macht de vrijheid te laten om, op verzoek
van een gemeente, waar zulk een gezond
heidsdienst bestaat, te bepalen, dat de direc
teur of de commissie, aan het hoofd van
dien gezondheiddienst staande, in de plaats
van de in deze wet bedoelde gezondheids
commissie zal treden.
De inspecteur, die belast wordt met het
toezicht op de handhaving der wetteljjke
bepalingen op de uitoefening der artsenjj-
bereidkunst, wordt belast met de beoor
deeling van de hoeveelheid in een apotheek
aanwezige geneesmiddelenhjj zal het recht
van inzage der recepten hebben en evenals
door de mnziek aangetrokken te worden,
daar hjj geruimen tjjd over het hek geleund
naar het huis opkeek.
Brian en Madsre spraken over allerlei,
maar telkens als Madge opkeek, stond daar
steeds die luisterende gedaante voor het huis.
»Wat zou die man toch willen, Brian?*
Welke man?* vroeg Brian opziende.
»0,« ging hjj op onverschilligen toon voort,
toen de muziekliefhebber zich verwjjderde
en het voetpad overstak, »hjj zal dol op
muziek zjjn, denk ik, anders niets.*
Madge was bljjkbaar voldaan met dit ant
woord, maar kon toch niet nalaten, te
denken, dat hier meer achter schuilde, dan
het luisteren naar de muziek. Daar het lied
juist ten einde was, stelde zjj voor weer
naar binnen te gaan.
Waarom?* vroeg Brian, die in een ge
makkelijke houding zjjn cigarette lag te
rooken. »Het is hier veel prettiger.*
»Maar ik mo9t mjj even met mjjn gasten
bezighouden,* luidde Madge's antwoord,
terwijl zjj opstond. »Bljjf gjj dan maar hier,
om die cigaret op te rooken,* en vrooljjk
lachend verdween zjj in het salon.
Zoo bleef Brian dus alleen achter en zag
naar den sterrenhemel op. Ja, die man stond
daar zeker niet zonder bedoeling, daar bjj
zgn oogen geen oogenblik van die schit
terend verlichte vensters afwendde. Brian
w erp zgn cigarette weg en rilde onwille
keurig.
»Zou iemand mjj gezien hebben dacht
hjj, langzaam opstaande. >Bah, zeker niet
en de koetsier zal mjj niet herkennen. Die
vervloekte Wbyte, ik wou, dat ik hem
nooit gezien had!*
Nogmaals wierp hjj een blik op de don
kere gedaante, die op de bank was gezeten
de gezondheids-commissie, het recht van
inlichtingen te ontvangen van de apothekers;
hjj zal zgn belast met de visitatie der
apotheken, het recht van toegang tot de
apotheken hebben; hjj zal eveneens belast
zgn met de keuring der geneesmiddelen
aan boord van koopvaardjjschepen.
De gezondheids-commissie en de inspec
teur belast met het toezicht op de hand
having van de wetteljjke bepalingen betref
fende besmetteljjke zi:kten, zullen voortaan
bericht moeten ontvangen van het voor
komen van voor menschen gevaarljjke vee
ziekten.
De taak, bjj art. 5 van de wet op het
lager onderwjjs opgedragen aan den inspec
teur voor het geneeskundig staatstoezicht
ten aanzien van het afkeuren van school
lokalen, die schadeljjk voor de gezondheid
of van onvoldoende ruimte voor het aantal
schoolgaande kinderen zjjn, kan overgaan
op den inspecteur, krachtens de gezond
heidswet belast met het toezicht op de
handhaving der wetteljjke bepalingen, be
treffende de volkshuisvesting, tot wiens eigen-
aardigen werkkring deze taak het best kan
worden gebracht.
Ten slotte kan het periodiek bezoek aan
de krankzinnigengestichten, waarmede thans
volgens art. 6 van de wet van 27 April
1884 de officier van justitie en de genees
kundige inspecteur of adjunct-inspecteur of
een lid of pleatsvervangend lid van den
geneeskundigen raad belast zgn, opdat de
hygiënische zjjde van dit bezoek tot haar
recht bljjve komen, nevens den officier van
justitie aan een door de gezondheids-com
missie uit haar midden of daarbuiten aan
te wjjzen niet met den geneeskundigen dienst
in eenig gesticht belast geneeskundige
worden opgedragen.
I3uitenlan<d.
Tot nog toe is het den Boeren in hun
strjjd om onafhankeljjkheid en recht tegen
de Engelschen niet ineegeloopen. Na de
nederlaag bjj Glencoe hebben zjj Zaterdag
nog eens klop gehad bjj Elandslaagte.
Officieel berichtte generaal White, de op
perbevelhebber der Engelsche strjjdmacht
in Natal, omtrent het gevecht bjj Elands
laagte
»Het gevecht begon om halfvier in den
namiddag. De Boeren hielden een buiten
gewoon sterke positie bezet, bestaande uit
en stapte daarna huiverend in het warme,
hel verlichte vertrek. Brian was niet op
zjjn gemak en zou dit nog minder geweest
zjjn, indien hjj had geweten, dat de man
op de bank een der knapste rechercheurs
van Melbourne was.
Gorby had de woning van Frettly ge
durende den ganscben avond geen oosrenblik
uit het oog verloren, hetgeen hem nu ge
ducht begon te vervelen. Moreland wist
niet waar Fitzgerald woonde en daar de
rechercheur dit toch diende te weten, besloot
deze Brian's gangen na te gaan, om hier
zoodoende achter te komen.
»Als hjj de aanstaande echtgenoot van
dat lieve meisje is, zal ik wachten tot hjj
het huis verlaat,* overlegde Gorby, toen
hjj op de bank van de Esplanade plaats
nam. »Hjj zal haar gezelschap wel weer
spoedig opzoeken en wanneer hjj buiten
komt, volg ik hem op den voet, tot dat ik
weet waar hjj woont.*
Toen Brian dien avond vroegtjjdig op
weg was naar de woning van Mark Frettly,
bestond zjjn Weeding uit een zwarten rok,
lichtbruine overjas en vilten hoed.
»Hoe heb ik het nu?« bromde Gorby,
toen hjj Fitzgerald in het huis zag ver-
dwjjnen, »hjj is, geloof ik, niet wjjs, om
nu dezelfde kleeren te dragen, die hij aan
had, toen hjj Why te uit den weg ruimde
en dan nog te denken, dat hjj niet herkend
zal worden. Melbourne is geen Parjjs of
Londen, om zoo brutaal te werk t9 gaan
als ik hem de boeien aanleg, zal hjj gek
opkjjken. Ik vrees echter,* vervolgde hjj,
>dat mjjn geduld hier op de proef gesteld
zal worden.
Deze voorspelling werd bewaarheid, daar
het eene uur na het andere verliep, zonder
rotsachtige heuvels. Onze kanonnen werden
in positie gesteld op een berging, 4100
yards van den vjjand, die onmiddelljjk het
vuur opende, dat goed gericht was, hoewel
iets te hoog; de bommen sprongen goed.
Na het artillerie-duel, dat eindigde met het
tot zwjjgen brengen der kanonnen der
Boeren, rukte de infanterie voorwaarts tot
den aanval. Het Devonshire regiment stond
in het front, terwjjl de Devonshire-cordons
den linkervleugel omtrokken. Hoewel de
kanonnen der Boeren dikwjjls tjjdeljjk tot
zwjjgen waren gebracht, werd het vuur
steeds weer bjj de minste gelegenheid her
vat de kanonnen werden met grooten moed
bediend.
Na een verwoed gevecht werd de positie
van den vjjand om halfzeven genomen door
de infanterie. De vjjand bleet tot op het
katste oogenblik met grooten moed en
volharding bjj de stukken.
De lanciers en de dragonders deden in
de duisternis driemaal een charge op de
terugtrekkende Boeren en berokkenden
groote verliezen. Wij hebben, behalve het
kamp, twee kanonnen genomen, hernamen
den genomen trein en bevrjjdden negen
Engelsche gevangenen. Onze verliezen wor
den ruw geschat op 160 dooden en ge
wonden.*
Een groot aantal Boeren zijn gevangen
genomen, onder wie generaal Koek, die
gewond werd en intusschen aan zjjn wonden
is overleden. Ook de bevelhebber van het
Duitsche vrjjwilligerscorps, kolonel Schiel,
een Duitsch oud-officier, is door de Engel
schen krjjgsgevangen gemaakt.
Nog altjjd zijn de berichten uit Trans
vaal onbetrouwbaar; heden seint men van
groote verliezen aan de zjjde der Afrikaners,
morgen juist het omgekeerde. Dat Kruger
reeds na een paar, laat 't desnoods zijn,
aanzienljjke verliezen zich zou gewonnen
geven, valt sterk te betwjjfelen straks zal
moeten bljjken wat van al deze berichten
waar ismisschien zjjn 't niet dan beurs-
manoeuvres. Yoorloopig geven we de tele
grammen zooals wjj ze vinden.
De bestorming van de linie der Boeren
bjj Elandslaagte door de Engelschen was
schitterend. De Engelsche infanterie char
geerde met de bajonet, doch werd tweemaal
teruggedreven door het vuur van de Boeren.
De voortrukken de troepen aarzelden geen
dat de bedoelde persoon verscheen.
Eindeljjk zag hij Madge en Brian op de
verandah verschjjnen en hoorde hjj de schrille
stem van de zingende dame, die akelig ge
heimzinnig door de avondstilte klonk. Ook
zag hjj Madge weer naar binnen gaan, ge
volgd door Brian, die hem een oogenblik
scheen opgemerkt te hebben.
>0, zoo,* zei Gorby tot zichzelven, zjjn
pjjpje weder aanstekende, »het geweten
wordt wakker, niet waar? Dat is anders
tjjd genoeg, als ge achter slot zit.*
Eindeljjk verlieten de gasten het huis en
verdwenen één voor één, na kus en hand
druk gewisseld te hebben, als donkere ge
daanten door het maanlicht beschenen. Kort
daarop kwam oek Brian het voetpad af,
in gezelschap van Frettly, terwjjl Madge
haar arm door dien van haar vader had
gestoken. Frettly opende het hek, stak
Brian de hand toe en zei op harteljjken
toon
»Goeden nacht, Fitzgerald! We zien je
weer spoedi.', niet waar?*
Goeden nacht, Brian, lieveling,* zei
Madge, hem een kus gevende, vergeet de
afspraak van morgen niet.*
Daarna sloten vader en dochter het hek
achter Brian en wandelden naar huis terug.
>0, ho!« zei Gorby weer tot zichzelven,
»als gjj maar wist, wat ik weet, dan zoudt
ge niet zoo vriendeljjk tezen hem zjjn.«
Brian liep door, slenterde langs de Es
planade, stak den weg O.'er, ging voorbjj
Gorby en volgde het voetpad, tot hjj tegen
over het Esplanade-hotel gekomen was.
Daar legde hg de armen gekruist over den
lagen muur, zette zgn hoed af en genoot
van den prachtigen, kalmen avond.
»Wat ziet de vent er goed uit!* mom-
oogenblik. doch snelden onder gejuich over
de kopjes en dreven de Boeren in alle
richtingen uiteen. Dezen, door overmacht
gedwongen, trokken terug. Later hescben
zjj de witte vlag en gaven zich over. 200
vluchtende Boeren werden door de lanciers
overhoop gereden. Ruim 400 Boeren zgn
gedood of gewond. Een neef van generaal
Joubert behoort onder de gesneuvelden.
Commandant Demeljof uit Johannesburg,
is krjjgsgevangen gemaakt.
De correspondent van de >Standard« te
Glencoe seint dat nu gebleken is dat de
aanval der Boeren op Glencoe van drie
kanten tegeljjk beraamd was, maar hun
commando uit Dannhauser, onder Erasmus,
waarbg de Vrjjstaters stonden, kwam te
laat. De hoofdmacht der Vrjjstaters is bjj
Biggarsberg achtergebleven, waar zjj een
van nature zeer stsrke stelling bezet houdt.
Officieel wordt bevestigd, dat volgens de
bevelen van Williams, onder-secretaris van
oorlog, instructies zijn gezonden om het
gebruik der Dum-dumkogels bjj de troepen
te verbiedende troepen, die het laatst naar
Afrika zijn vertrokken, zjjn reeds van kogels
van een ander merk voorzien.
Volgens een Exchange Telegram, Zater
dag uit Kaapstad verzonden, stroomen de
Boeren van de Kaapkolonie, ten Noirden
van Kimberley wonend, naar de commando's
d°r Vrjjstaters die Kimberley insluiten. Zjj
verzekeren de stad te zullen innemen en
Rhodes en Jameson krjjgsgevangen te maken.
Een telegram aan den Engelschen mi
nister van oorlog meldt, dat generaal Vil-
joen gedood is, generaal Koek gewond en
krjjgsgevangen, zgn zoon gedood, kolonel
Schiel gewond en gevangen, commandant
Pretorius gewond en gevangen. Verscheiden
Boerenvlaggen zgn veroverd.
Het gerucht loopt dat Kruger geneigd
is onvoorwaardeljjk te capitule?ren, waartoe
de Uitvoerende Raad te Pretoria zou bjj-
eengeroepen worden.
Volgens telegrammen in de avondbladen
hebben de Engelschen een uitval uit Glen
coe gedaan, die volkomen gelukte. Evenals
Vrijdag was de artillerie der Boeren slecht
en werd zjj tot zwjjgen gebracht.
Een voornaam Fransch Dagblad »De
Liberté*, van 21 dezer zegt, dat de door
pelde Gorby op msd-djjdsnden toon. »Ik
kan het haast niet van hem gelooven, maar
de bewjjzen zjjn te sprekend.*
Na eenigen tjjd in deze positie den prach
tigen hemel bewonderd te hebben, slaakte
Brian eene diepe zucht, stak een cigarette
aan en wandelde den steiger op.
»Zich van kant maken?* dacht Gorby,
toen hjj zag hoe de slanke, donkere figuur
regelrecht op het doel afging en een eind-
weegs doorliep. »Niet, als ik dit kan ver
hinderen.* Daarom stak hjj opnieuw zjjn
pjjpje aan en slenterde Brian schjjnbaar
doelloos achterna.
Tot aan het einde doorgeloopen, zag hij
hoe Brian over de borstwering geleund stond
en in het heldere water tuurde, dat onder
hem voortkabbelde als een rhytmisch lied,
dat het gehoor aangenaam streelt. >Arm
meisje!* hoorde de rechercheur h?m zeggen.
»Indien zjj eens alles wiet. Indien zjj
Op dit oogenblik hoorde Brian naderende
voetstappen, en hjj keerde zich haastig om.
De rechercheur zag in het maanlicht zgn
doodsbleek gelaat en gefronste wenkbrauwen.
»Wat duivel, wat hebt gjj hier uit te
voeren,* barstte Brian los, toen Gorby stil
stond. »Wat beteekent het, dat gjj mjj
overal naloopt?*
>Hij heeft gezien, dat ik het huis in het
oog hebt gehouden,* dacht Gorby. >Ik
vervolg u volstrekt niet mjjnhaer,* zei hg,
»ook geloof ik niet, dat het hoofd particulier
eigendom is. Ik kom hier van het frissche
avondkoeltje genieten.*
Fitzgerald antwoordde niet, keerde zich
eenklaps omen wandelde terug, ter wjjl Gorby
hem bleef nakjjxen.
(Slot).
laaaBBMPH—«HB—11 WMlM s ll« IMaiUWWBi'.i:
Wordt vervolgd.
