Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
In 't Najaar van 1899.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. YÜTETRMAM, Heusden.
M 1850.
WOENSDAG 15 NOV.
1899.
EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
UND VAN ALTENAA
TOOK
Dit blad verschjjHt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per poat zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nuramera 5 cent.
Advertentiën yan 16 regela 50 et. Elke regel
meer 71/, et. Groote lettere naar plaatsruimte.
Adyertentiên worden tot Dinadag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Weest welkom, korte dagen en lange
nachten, tijd van wind en buien, yan ge
zellig familieleven, tjjd der parlementen,
tooneeluitvoeringen, voordrachten, werken
der liefdeIn geen ander getij viert de
knnst der menschen zulke schoone triomfen
over de arme, geplunderde natuur. Deze
heeft het scherm laten vallen om bet nog
een enkele maal voor besneeuwde velden
«n bevroren wateren op te trekken, daaren
tegen heeft Thalia hare poorten wjjd open
gezet voor de ernstige en de vrooljjke muzen.
Terwijl buiten in tninen en velden de snavels
der onbezoldigde zangers verstomd zjjn,
schetteren in de zalen des te Inider de keelen
en violen der kunstenaars. Heeft moeder
Natuur haar groot prentenboek dichtge
slagen en is ze over het laatste blad in den
dat gevallen, zoo bladeren des te nieuws
gieriger de menschenkinderen in al de ver
standige en dwaze banden en boaken, ge
schriften en brochures, waarmee de boeken
markt des jaars ze steeds rjjk voorziet.
Maar niet dit bevredigend genot bepaalt
het karakter der najaarsdagen van 1899.
We gaan wel eens naar de komedie, wjj
laten kunstenaars van hier en elders niet
voor stoelen en banken werken, we sujjden
wat de pers brengt wel open, lezen 't zelfs,
maar in komedie en concertzaal spiedt ons
oog naar de laatstkomenden, of ze niet wat
nienws meebrengen; over onze boekan en
brochures been, toren we door 't raam naar
den krantenjongen, van wien nitsluitend
het pijnstillende nienws te wachten is. Geloof
maar niet dat ge uw huisgenooten er ge
noegen mee doet, door dit jaar zóó weinig
nieuwsgierig te zjjn naar 't geen de Sint
n straks brengen zal. We vermoeden echter
dat ook zjj er dit jaar minder mee op
hebben, wantof we ons al goed honden,
't helpt nietwe zgn en bljjven in groote
spanning, afwachtende de dingen, die komen
znllen.
Terwijl de dondsr rommelt in Afrika,
hangt boven Europa een loodzware, donkere
lncht, die doet vrsezen voor een geweldig
onweer. En in dien toestand eischt de tjjd
van ons het zware en smartelijke van be
rustend afwachten; we mogen, nu ja, wat
collecteeren en liefdadigheid oefenen, we
Uit bet Engelsch.
(16
Daar Brian Fitzgerald algemeen bekend
stond als een jongmensch van fortuin en
als de toekomstige echtgenoot van bet
rjjkste en liefste meisje van Victoria, is het
b^grjjpeljjk, dat zgn arrestatie een groote
opschudding veroorzaakte. De >Herald«, die
zoo gelukkig was de eerste berichten om
trent de gevangenneming in te winaen,
maakte hiervan een uitstekend gebruik en
gaf een artikel zoo sensatiewekkend mogelijk
met groote letters in ongeveer dezen vorm
hst treurspel in mn rijtuig.
arrestatie van dsn vermoedelijk bn
moordenaar.
pikante onthullingen uit db aanzienlijkste
kringen.
Het is onnoodig hierbjj te voegen, dat
de reporters bjj het opmaken van dit be
richt hun fantasie wel eens vrg spel lieten
bet pnbliek nam echter al hetgeen door de
courant werd medegedeeld voor goede
munt aan.
Frettly had den dag na de arrestatie van
Brian een langdurig onderhoud met zgn
dochter en verlangde, dat zg naar Yabba
Yallook zon gaan, totdat de opgewonden-
beid van het pnbliek een weinig bedaard
zon zgn. Madge weigerde echter beslist.
>Ik laat hem niet alleen, nu hg mg zoo
noodig htefu, antwoordde zg vast besloten.
»een ieder keert zich van hem af, zelfs
zonder dat men de toedracht der zaak kent.
moeten Ijjdeljjk toezien dat aan den over
kant der Noordzee met hartstocht gewerkt
wordt aan versterking van bet leger, dat
alle beschikbare scheepsruimte wordt gebe
zigd tot het overbrengen van menschen,
dieren en voorwerpen van de jongste vin
ding, ten einde daarginds onze stamverwante
broeders te dooden en gruweljjk te ver
minken. Ja, dat nit ons land dynamiet
vervoerd wordt, die straks in den oorlog
tegen Transvaal dood en verderf brengen zal.
Engeland maakt in dezen strjjd gebruik
van de nieuwste uitvindingen op oorlogs
gebied. Engeland is op 't terrein van fabriek-
njj verheid en stoomwezen de eerste van
Earopa, het wil na ook toonen dat het de
eerste is op moorddadig gebied. Althans
met zgn werktuigen het scheept dezer dagen
weer eenige dnizende bommen in, die nit
houwitsers geschoten, dood en verderf onder
den vjjand zaaienZoo een bom kan onder
een marchesrenden troep tot bg de 800
dooden maken. Om en bg Ladyainit hebben
ze er mee gewerkt en Jou bert, de aan
voerder der boeren heeft niet nagelaten
protest aan te teekenen tegen znlk een
gruweljjke manier van strjjden, maar
't gaat om de eer en het prestige van 't
vroome Engeland das nog maar een
10,000 vgfdnimsbommen opgezonden. Stel
voor eiken bom 100 doode boeren, dat
inimt op en Engeland kan misschien nog
voor deze winter om is een Dankdag uit-
scbrjjven voor zóó'n overwinning en finale
uitroeiing der boeren
O, als de mannetjes van Cbamberley en
Wolseley geërenredigd waren aan de wapens
waarmee ze tegen de boeren optrekken,
dan konden de laatsten ban testament wel
maken. Maar daarin zit juist het vreemde
en het voor ons hartverheffende van dezen
oorlog. Zonder bepaaldo oefening, zonder
voorbereiding stroomt in de boerenrepublie
ken de bevolking saam, en als met één
slag is in deze menschenhorde de tncht
gevaren van een welvoorbereid leger. Zonder
ooit les genomen te hebben op eenige
krijgsschool, zonder ooit eenig werk over
de moderne menschenslachterjj te hebben
bestudeerd, gaan daar de boerenaanvoerders
hun mannen voor in den strgd tegen een
gedisciplineerd Engelseh leger, dat volgens
de regelen der vechtkunst optreedt en
geslagen worlt en zich gevangen moet
Hg zegt onschuldig te zgn en das geloof
ik hem.*
>Laat hg dan zgn onschnld bewjjzsn*,
zei haar vader, die langzaam het vertrek
op en neer liep. >Als hg niet met Why te
in het rjjtuig was, moet hg ergens anders
eeweest zgn, en dan moet hg zgn alibi
bewijzen.*
»Dat kan hg gemakkelijk doen,* zei
Madge, terwijl een straal van hoop haar
treurig gezichtje verhelderde. >Hjj was Don
derdag tot elf uur hier.*
>Dat is wel mogelgk,* antwoordde Frettly
op koelen toon, >maar waar was hg dan
des nachts om één uur?*
»Wbyte giDg bovendien veel vroeger naar
huis dan Brian,* vervolgde zjj gejaagd.
Herinner n maar goedhet was dien
avond toen gjj een twist met mjjnheer
Why te hadt.«
Beste Madge,* zei Frettly met ontevreden
blik voor haar stilstaande, »gg drukt u niet
jaïst uit. Whyte en ik hadden geen twist.
Hg vrosg mij of het waar was, dat gjj met
Fitzgerald geëngageerd waart en ik ant
woordde toestemmend. Dit was alles en toen
verliet hg het hnis.*
»Ja, en Brian vertrok eerst twee uur
later,* zei Madge triomfantelijk. »Hjj heeft
Whyte dien avond niet gezien.*
»Dat zegt hg,« antwoordde Frettly veel-
beteekenend.
»Ik geloof Brian meer dan iemand,*
hernam zjjn dochter vol vuur, met hoogroode
wangen en schitterende oogen.
»Ja, maar zal de jnry er ook zoo over
denken?* vroeg haar vader.
»U valt hem ook al af,« luidde Madge's
antwoord, terwijl haar oogen vol tranen
schoten. >U denkt, dat hg schuldig is.*
sik heb evenmin reden, om hem schuldig
geren.
Dat is een wonder en alleen daardoor
te verklaren dat de Engelschen, hoe dapper
ze ook mogen strijden en hoe prachtig de
methode van ban optreden ook moge zijn,
toch zjjn en blgven huurlingendie niets
gevoelen van 't geen in de borst leeft van
Joubert, Cronje en hun manschappen, die
strijden voor vrouw en kind, haardstee en
't plekje, waar eens hun wieg op stond.
Dit bedenkende, kunnen we gerust het
barre en Transvaals warmste jasrgetjj te
gemoet gaan. Engeland zal kloppen willen,
want het kan niet tevreden zgn met ge
klopt te worden, vanwege zgn prestige,
weet ul Het zal huurlingen zenden, voor
zien van de meest geraffineerde moord werk
tuigen, maar één ding kan het niet mee
geven en daar komt het in den krjjg op
aan: het kan niet meegeven een hartdat
klopt voor een eerljjke zaak, voor 't vader
land. Het dnrft ook, let daar wel op, zoo
rroom en kerksch als het is, geen biddag
uitschrijven om God den Heer te smeeken
de innig godsdienstige boeren van Trans
vaal en Vrijstaat met vnur uit den hemel
te verderven. Het durft dat niet omdat het
tot in de ziel overtuigd is, dat zgn zaak
vuil is en den Hemel onwaardig. Het gaat
er daarom in eigen naam en in eigen kracht
op los met maximkanonnen en maximge-
weren, met lyddietbommen en wat ze nog
meer verschrikkelijks darren meevoeren.
Deze en dergelijke gedachten spoken in
de hoofden rond, ook vPrfk.de Engelschen,
daar kan men op aan. Dat is het begin
van bun straf. De rest volgt aan dooden
en gevangen. En zelfs al mocht bet ge
lukken de Transvalers met da nieuwmo
dische moordwerktuigen tot zwjjgen te
brengen, ook dan nog zon de straf niet uit-
bljjven. Of liever zon dan eerst in werke
lijkheid de straf volgen. Laat ons in de
rechtvaardigheid van 't Albestnur blgven
gelooven en hopen.
Buitenland.
Zondagavond is nabjj Luik een el^triscb
tramrjjtuig van een belling afgeloopen, ter
wijl de condnetenr zich had verwjjderd. Met
duizeling wekkende snelheid ging het naar
de laagte en op den hoek eener straat kwam
het tot een botsing met een trein, nit twee
rjjtuigen bestaande, die van de andere zjjde
als om hem onschuldig te verklaren,* zei
baar vader koel. alk heb al bet mogeljjke
gedaan, om hem te helpenik heb Calton
opgedragen, hem te verdedigen en indien
een groot redenaarstalent en kunde hem
kannen redden, kunt gg nw hoofd gerast
neerleggen.*
>Best vadertje 1* zei Madge hem omhel
zende. »Ik wist wel, dat n hem niet aan
zgn lot zeu overlaten, ter wille van mg.«
Lievelingstamelde Frettly, terwjjl hg
haar teeder kuste, >wat ter wereld zon ik
niet voor je over hebben.*
Intnsschen zat Brian in zgn cel in de
gevangenis te Melbonrne en zag zgn toestand
zeer donker in. Nergens was er uitkomst
voor hem, dan op ééu manier, waarvan hg
geen gebruik wilde maken.
»Zjj zou bet niet overleven, neen, bet zon
baar leven kosten,* zei hg in koortsachtige
opgewondenheid, op en neer loopende op
den hol weerklinkenden steenen vloer. >Het
is beter, dat de laatste der Fitzgerald's als
een gemeene schurk omkomt, dan dat zg
de treurige waarheid zou kennen. Als ik
een advocaat neem tot mjjn verdediging,
zal hg beginnen met te vragen, waar ik
den nacht doorbracht en zeg ik hem dit,
dan wordt alles ontdekt sn dan
neenneen, dat kan ik niet doen
bet zon haar dood zgn, mgn lieveling,* en
zich op zgn legerstede neerwerpende, bedekte
hfj zgn gelaat met beide handen.
Bjj werd gestoord door het openen van
de dear zjjner cel en zich oprichtende, zag
hjj Calton voor zich. Deze was een ver
trouwd vriend van Fitzgerald, zoodat Brian
diep getroffen was over de vriendelijkheid,
om hem te komen bezoeken. Duncan Calton
was goedhartig en verlangde er naar Brian
behulpzaam te zgn; er school echter ook
aankwam. De schok was zoo hevig, dat
een der rgtnigen tien meter ver werd weg
geslingerd tegen den voorgevel van een
hnis, en dat het andere onderstboven werd
geworpen.
Er bevonden zich een vijftiental per
sonen in den trein, die belaas den tgd niet
meer hadden zich in veiligheid te stellen.
Het gevolg was dan ook, dat allen min of
meer werden gekwetst. Een hnnner brak
de ruggegraat, terwijl een dame het be
wustzijn verloor en bg onderzoek een been
bleek gebroken te hebben.
Op last van den rechter van instrnctie
is Zaterdagmorgen huiszoeking gedaan in
de gebonwen van de Pères Assomptionnistes
te Parijs, in de redactiebureelen van het
clericals blad »La Croix* en in gebonwen,
bewoond door geestelijke zusters. Het heet,
dat deze huiszoekingen in verband staan
met bet ontdekken van een nienw clericaal-
royalistisch complot. Volgens de aLiberté*
werden bjj de Assomptionisten 1.8000.000
francs in beslag genomen. Ook te Ni mes,
Nancy, Toulouse, Bordeaux en Livry zgn
dergelijke huiszoekingen gedaan.
Uit Berljjn wordt gemeld;
Thans wordt ook hier niet meer ontkend,
dat von Bülow toch den Keizer naar En
geland zal vergezellen. Tot nu werd zgn
vermoedelijke niet-deelneming aan de reis be
schouwd als een bewijs voor het niet-politiek
karakter van 's Keizers bezoek. Thans doet
men zgn best de gemoederen kalm te honden
met de opmerking, dat Bülow's meegaan
naar Engeland jnist een zekere veiligheid
geeft. Men hoeft na niet bevreesd te zgn
dat de Keizer persoonlgk door Engelsche
staatslieden zal worden overrompeld en over
gehaald tot een afwijken van de algemeens
Dnitsche staatkunde, welker streven is, zich
voorloopig evenmin te binden tegenover
Engeland als tegenover Rusland. Er zgn
intnsschen Berlgnscbe kranten, die het meer
eigenaardige dan geloofwaardige gerucht
verbreiden, dat de Tsaar te Potsdam zgn
wenschen zou hebben kenbaar gemaakt naar
een Enropeesche vlootcoalitie tegen Enge
land, aangezien de kolossale toerustingen
ter zee van deze mogendheid door den
oorlog tegen Transvaal niet voldoende zou
den worden verklaard.
Onder verdenking van spionnage zgn te
een weinig zelfzucht in zgn handeling. Hg
had een briefje ontvangen van mijnheer
Frettly, waarbij deze hem verzocht als ver
dediger van Fitzgerald op te treden, een
opdracht, die gretig aanvaard werd, daar
hg hier een gelegenheid voorzog, om zjjn
naam over al de kolonies van Australië
bekend te maken. Als advocaat had hg wel
reeds een goeden saam, maar zgn repntatie
was slechts lokaal en daar hg begreep, dat
het rechtsgeding van Fitzgerald, zeer veel
opschudding in Australië en Nieuw-Zeeland
zon veroorzaken, besloot hjj hiervan partjj
te trekken, om weder een stap te doen op
de maatschappelijke ladder, die tot roem,
welvaart en een goede positie leidt. De
flink gebouwde man met zgn helder oog,
glad geschoren gelaat en expressieven mond
deed een stap voornit en nam Brian bg de
band.
aflet is zeer vriendelijk van u, mg te
bezoeken,* zei Fitzgerald, >in oogenblikken
als deze waardeert men elk bewjjs van
vriendschap.*
>Ja, dat is zoo,* antwoordde de advocaat,
zjjn verstandige oogen op het bleeke gelaat
van Fitzgerald vestigende, als wilde bg diens
geheimste gedachten raden. »Ten eerste kom
ik uit eigen beweging en voorts omdat
mijnheer Frettly mg verzocht u in mgn
qualiteit vau advocaat te bezoeken.*
>Mgnheer Frettly,* zei Brian werktui-
geljjk. aHjj is wel vriendelgkik dacht dat
hjj mg voor scholdig hield.*
aNiemand wordt voor schuldig gehonden,
zoolang de schold niet bewezen is,« ant
woordde Calton ontwijkend.
Het ontging Brian niet, hoe behoedzaam
dit antwoord was, want bg zuchtte en was
blgkbaar ontstemd.
aEn juffrouw Frettly,* vroeg hg aarzelend.
Hischheim (Elzas) twee handelsreizigers ge
arresteerd.
In de afgeloopen week zgn te Oporto
(Portngal) 7 personen aan de pest overleden.
Een uit Oporto te Lissabon teruggekeerde
dokter heeft de pest gekregen. Dit is het
eerste geval te Lissabon. De overheid neemt
strenge isolatie-maatregelen.
In de Algerjjn8che provincie Constantino
(Frankrijk) is de pest uitgebroken.
Cboate, de Amerikaansche ambassadeur
te Londen, heeft Vrg dag aan een feestmaal
te Edinburgh gezegd, dat de vriendschap,
die Engeland en de Yereenigde States ver
bond, nooit zoo hecht is geweest als op dit
oogenblik.
In de aRevue des Revnes* deelt dr. L.
Caze bijzonderheden mede over de uitvin
ding, welke een Russisch professor, Peter
Stiens genaamd, die lang te Londen woont,
heeft gedaan, n.l. blinden te doen zien,
niet met de oogen, maar met de hersenen.
»Prof. Stiens*, zoo verhaalt dr. C., »bracht
mij in een kleine, donkere kamer en bond
mg een doek stjjf voor de oogen, zoodat
ik niets zien kon. Ik hoorde hem heen en
weder loopen, een lucifer aansteken, enz.,
maar bemerkte zelfs geen scbgnsel van
licht.
Daarop voelde ik, dat hg een toestel aan
mgn slapen drukte en terstond nam ik een
zwak licht waar, dat de voorwerpen in
mgn onmiddellijke nabgheid zichtbaar
maakte. Ik zag een hand voor mgne oogen
en kon de vingers tellen, die naar mg ge
richt waren: het waren er drie. Allengs
werd het nog lichter en kon ik de meubelen
in de kamer onderscheidener waren twee
tafels en acht stoelen.
Ik had den indruk dat ik bg langoren
duur van de proef mgn gewoon ziensver
mogen terug zou krjjgen; langs mgn slapen
bad ik het gevoel als van een electrischen
stroom. Plotseling werd het toestel wegge
nomen en was dadeljjk alles weder duister.*
Prof. Stiens wilde zgn bezoeker geen
nadere inlichtingen omtrent het toeetel
geven, omdat er nog verbeteringen aange
bracht moeten worden. Alleen deelde hg
hem mede waarop zgn uitvinding berust.
De mensch ziet niet met de oogen, maar
met de hersenen; de oogen nemen enkel
lichtbeelden op, welke de gezichtszenuw
Ditmaal was het antwoord beslist.
aZjj is overtuigd van uw onschuld en wil
geen woord tot uw nadeel hooren.*
>God zegene haar!* zei Brian ontroerd.
aZjj is een ware vrouw. Ik kan mg voor
stellen, hoe ik bepraat wordt,* voegde hg
er op bitteren toon bg.
a Er wordt over niets anders gesproken,*
antwoordde Calton kalm. >Uw arrestatie
heeft voor het oogenblik alle belangstelling
in opera's, cricket-wedstrjjden en bals ver
drongen en gg zjjt tot vermoeiens toe het
onderwerp van gesprek in clubs en salons.*
Fitzgerald keerde het gelaat af. Daar hjj
bijzonder trotsch was, ergerde deze onaan
gename publiciteit hem onnitsprekeljjk.
>Maar dit zjjn nu allemaal maar praatjes,*
zei Calton plaats nemende. »Dus nu ter
zake. Ik twjjtel niet, of gg zult mjj als uw
advocaat aannemen.*
Waartoe zon dit dienen?* antwoordde
Brian somber. >De strop is mg toch reeds
om den nek geslagen.*
aOnzin,* hernam de advocaat opgewekt,
>niemand beeft den strop om den hals, vóór
bjj op bet schavot is. Ik wil er niets meer
van hooren,* vervolgde hg met een afwerend
handgebaar, toen Brian wilde antwoorden.
aGoedvinden of niet, ik zal a in elk geval
verdedigen. Ik ben echter niet met de feiten
bekend, uitgezonderd die, welke door de
couranten besproken werden en overdreven
zgn, zoodat men daar niet op kaa afgaan.
In elk geval staat het bjj mjj vast, dat gg
onschuldig zjjt, ook zult gjj als vrg man
de gevangenis verlaten, al was het slechts
ter wille van dat edele meisje, dat u lief heeft.*
Brian antwoordde niet, doch reikte Calton
de band, welke door dezen met warmte
gedrukt werd.
{Wordt vervolgd,)
VIEIHMtLAD
S—————MEIMW^—————SS—BSWW»
