Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Tweede Blad,
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
M 1851.
ZATERDAG 18 NOV.
1899.
VOOR
O
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco psr post zonder pr ga verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7% ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
BUITENLAND.
Dokter Pestana, die nit Oporto te Lissa
bon was teruggekomen en door pest w.-rd
aangetast, is in het hospitaal overleden. Het
lijk is onmiddellijk met groote voorzichtig
heid begraven en men beweert, dat het ge-
heele hospitaal zal worden verbrand. De
dokter was bjj de behandeling van een
pestlijder te Oporto besmet door een wondje
aan zjjn hand.
Er worden nu in het hospitaal te Oporto
52 pestleiders verpleegd. Den 14en werden
vjjf nieuwe gevallen aangegeven.
De onderkoning van Britsch-Indië heelt
een telegram gezonden over den toestand.
Deze was over het geheel dezelfde als de
vorige week, maar de buitengewone droogte
maakte de vooruitzichten van den winter-
oogst zeer slecht. In het geheel wordt aan
828.000 hulpbehoevenden werk verschaft.
Te Sydney in Australië is het grootste
orgel der wereld ingewijd. De bouw heeft
drie jaar geduurd en heeft 780,000 gulden
gekost.
Het schjjnt, dat een Transvaalsch spion
te Ladysmith is gevangen genomen. »Central
News« seint van VrijdagmiddagDadelijk
na het insluiten van Ladysmith deden de
Boeren onophoudelijk pogingen om den
juisten stand van zaken in de stad gewaar
te worden. Zjj zonden zelfs officieren ver
momd in de stad om verkenningen te doen.
Een persoon, Nathan Marks genaamd, werd
als spion gearresteerd. Men beschuldigt hem,
dat hjj in de stad kwam met het doel in
lichtingen in te winnen voor de Boeren.
Marks staat in hooge gunst bg de Trans-
vaalsche regeering en president Kruger moet
gedreigd hebben zes Engelsche officieren
dood te laten schieten als Marks wordt ge-
fu8ileerd. Wjj geven het bericht, zooals het
daar ligt. Nathan Marks kan een deelgenoot
zgn van de firma Lewis Marks, die steeds
op de hand der Boeren was.
Een exchange-telegram zegt, dat uit
Kaapstad een bericht is ontvangen, dat de
Staatssecretaris Reitz van generaal White
de onmiddelljjke invrgheidsstelling geëischt
heeft van Nathan Marks, een vermoedeljjk
Transvaalsche spion, thans in Ladysmith
gevangen.
Aan den eisch werd toegevoegd, dat,
indien hg niet werd ingewilligd, dit beant
woord zou worden met het ter dood brengen
van zes Engelsche officiereD. Generaal Buller
moet geantwoord hebben, dat hg het recht
heeft den gevangene aan te houden, zoolang
deze niet een voldoende verklaring van zich
zelf kan geven.
Het Engelsche ministerie van oorlog
noemt het bovenstaand een onzinnig bericht.
Van het gevecht bg Nicholson's nek
komt thans een beschrijving van den priester,
die mede werd gevangen genomen.
»Wjj werden uitgezonden,* zegt hjj, »om
de stelling te bezetten, met het doel de ver-
eeniging der beide Boerenlegers te beletten.
Zondagavond om half negen gingen wjj op
weg, marcheerden tien mjjlen ver en kwa
men om één uur des nachts op den heuvel
aan. Het eerste ongeluk was dat de berg-
batterjj op hol ging en alle muilezels mede-
sleepte. Wjj herstelden onze rjjen en be
reikten een top van den heuvel. Ik weet
niet wat de ezels op hol deed slaan. Zg
wierpen mg omver en het was stikdonker
»Wjj kregen een uur slaap. Bg het aan
breken van den dag begon 't vuren. Eenigen
tjjd lang was het vrjj flauw, maar de Boeren
kropen om onze stelling heen en toen be
gonnen zg verwoed te schieten. Onze man
nen maakten van steenen een borstwering.
>Na 12 uur werd er algemeen ophouden
met vuren* geroepen in de richting van
de borstwering. Majoor Adey kwam zelf
daarheen om het bevel te bevestigen. Bjj
ors werd verteld, dat een jong officier, die
meende dat hg en zgn tien manschappen
de eenige overlevenden waren, de witte vlag
had geheschen.
»Er waren nog 900 man in leven van
1000 die waren uitgetrokken. Ik geloof dat
vele manschappen van de batterij ontsnap
ten. 0nz8 manschappen en officieren waren
woedend, dat zg zich moesten overgeven.
De Boeren schenen op dezo plaats niet sterk
in aantal te zgn, maar ik hoorde dat de
hoofdmacht was weggegaloppeerd.
»De mannen moesten hun wapens af
geven. De officieren werden naar comman
dant Steenekamp gezonden en vandaar naar
generaal Joubert. Zjj werden in muilezel
wagens overgebracht naar Waschbank, waar
zjj op den trein gingen naar Pretoria. De
officieren worden zeer goed behandeld en,
naar ik gehoord heb, de manschappen ook.
»Ik geloof, dat de overgave een groote
vergissing was. Majoor Adye was er on
troostbaar over.*
Een geblindeerde trein met honderd man
schappen deed Woensdagmorgen in de
vroegte een verkenningstocht naar Chieve-
ley. Toen hjj den terugtocht begon, openden
de Boeren, die op vier stellingen hun ar
tillerie hadden geplaatst, het vuur. Twee
waggons die voor de machine waren ge
plaatst, ontspoorden en werden omverge
worpen, terwjjl de soldaten in deze positie
den vjjand het hoofd bodende vjjand
opende een hevig vuur op de gederailleerde
wagens, welke met grjote moeite worden
opgericht.
Toen de weg vrjj was, is de machine
vertrokken. Er zjjn verscheiden dooden en
gewonden.
De Indianen der Zes Natiën van Ontario
hebben, naar uit Ottawa gemeld wordt, in
hun laatste vergadering besloten, 300 vrij
willigers voor den dienst in Zuid-Afrika
aan te bieden.
Waarom ook niet? De Kaffers doen al
mee, zooals kolonel Baden-Powell nu zelf
erkend heeft; het zou onbilljjk zgn, deze
loyale koperkleurige Canadeesche onder
danen van de Koningin de gelegenheid te
onthouden, om etteljjke Boerenskalpen te
gaan halen.
Aan de grens van Oranje-Vrjjstaat heeft
de toestand een verontrustende wending
genomen voor een Engelsche colonne, welke
op. verkenning is gegaan naar Belmont en
waarvan men sedert geruimen tjjd geen
nieuws heeft gehoord.
Een telegram zegt, dat deze colonne werd
gecommandeerd door kolonel Gouch en be
stond uit bereden infanterie en een batterjj
artillerie.
Langzamerhand komt de oorlog thans in
de tweede phase, de ernstige, de beslissende
waarschjjnljjk. Zes schepen met 292 offi
cieren en 5700 man hebben bevel gekregen
naar Durban te gaan. Met deze troepen en
drie batterjjen artillerie van de >Armenian,«
die Zondag de Kaap had bereikt en ook
Lord Metbuen en generaal Hildyard aan
boord had, kunnen de Engelschen een pogiDg
tot ontzet van Ladysmith ondernemen. Men
stelt den datum van aankomst te Estcourt
zelfs reeds op 20 November.
Dan beginnen ook de bezwaren van den
veldtocht, eerst nog door eigen, maar toch
niet hulpvaardig land. Een reuzenwerk is
het de ontzetdivisie, die minstens 10,000
man sterk zal zgn naar Estcourt 250 kilo
meter landwaarts in te brengen langs den
enkelen spoorweg.
Want er wordt zoowat medegevoerd!
Een brigade, d. w. z., nog geen 4000
strjjiers, heeft, het volgende noodig
De aanvoerder en zgn staf maken behalve
op rjjdftren aanspraak op een vierspan-ba
gagewagen voor zich alleen. De vier batail-
lons voeren 128 trek- en 8 pakdieren met
zich voor de 4 maGhinekanonnen, de 32
karren met fourage voor trek- en rjjdiereD,
de 16 munitiewagens en de 16 wagens voor
den algemeenen dienst.
De ziekenkompagnie heeft verder 56 paar
den noodig, waarvoor de fourage op 4
wagens wordt medegevoerd, verder een
waterwagen en 6 ambulancewagens.
Het veldlazaret telt 4 wagens voor den
algemeenen dienst, 1 fouragewagen, 1 water-
wagen en 28 paarden.
Voor de voeding der brigade gebruikt
men 19 wagens, voor den algemeenen dienst
1 fourage wagen, 3 waterwagens en 110
paarden.
Een divisie infanterie bestaat nu uit 2
zulke brigades, daarbij komt dan een eska
dron kavalerie, een afdeeling veld-artillerie
van 3 batterjjen en 18 stukken, een divisie
munitie-kolonne, een pionier-kompagnie, een
veld-lazaret en een verplegingskolonne voor
de divisie.
Te zamen behooren tot dezen tros 780
paarden en 306 wagens van allerlei soort.
Verder beeft de spoorwegmaatschappij
nog te vervoeren alle aanvullingsverplegings-
behoeften, want de divisie voert slechts voor
5 dagen levensmiddelen mede, en dat die
aanvulling niet gering moet zjjn volgt
daaruit, dat men rekent dat 1000 man
Engelsche soldaten in het veld dageljjks 8
ton aan gewicht noodig hebben.
Dat alles moet ingericht en onderhouden
worden en men vrage niet hoeveel troepen
noodig zgn om vooral tegenover de taktiek
der Boeren zulk een tros te beschermen,
opdat niet de mogeljjkheid ontsta van onder
breking en van een verschrikkelijke ka*a-
strofe in dat onherbergzame land, waar een
vjjand in het geheel niets heeft te ver
wachten. Van snelheid van beweging is bjj
de Engelschen natuurljjk geen spraken met
al dien omhaal en wjj vreezen voor hen,
dat menige zending aan het verkeerde adres
te land zal komen na een kort gevecht
waarbjj de Boeren natuurljjk jammerljjk
geslagen den aftocht blazenmet de
bagagewagens der Engelschen.
In Engeland begint men de absolute stilte
van regeer in gswege nu uit te leggen als
een strategische stilte, waaronder de een of
andere coup wordt voorbereid, die plotseling
den toestand zal hebben te wjjzigen. De
eerste angst en neerslachtigheid maakt weer
voor een hoopvolle stemming plaats en men
wacht op den slag.
Wee Chamberlain en de zjjnen, indien
deze verkeerd afloopt, indien bljjkt, dat
de stilte strategisch was tegenover het volk
en niet tegenover den vjjand en diende om
groote rampen en niet energieke toebereid
selen te verhelen.
BINNENLAND.
De Russische gedelegeerden bjj de Vredes
conferentie te 's Gravenhage, prof. Martens,
publiceert in de >Regeeringsbode« eene
mededeeling, waarin hjj het betreurt, dat,
terwjjl er nauweljjks twee maanden sedert
de conferentie zgn verloopen, de verschrik
kingen des oorloge weer zgn losgebroken.
Maar het is onbegrjjpeljjk, dat de Haag-
sche conferentie voor de gebeurtenissen in
Zuid-Afrika verantwoordeljjk wordt gesteld.
De conferentie had niet ten doel voor de
toekomst alle internationale oorlogen te ver
hoeden.
De conferentie ontwierp een bizondere
conventie over de middelen om op vreedzame
wjjze internationale konflikten bjj te leggeD.
Zjj zag weliswaar in den oorlog het
grootste ongeluk der volkeren, doch kon hem
niet voorkomen.
Zjj moet zich er toe beperken de ver
schrikkingen des oorlogs te verminderen.
De conferentie rekende zoo weinig op
toekomstige afschaffing van alle oorlogen,
dat het grootste deel van haar arbeid op
vaststelling van wetten en gewoonten van
den krjjg gericht was.
De resultaten van de conferentie laten
zich in dezen geest samenvatten:
De conferentie schiep een systeem van
mogeljjke middelen, die tot behoud van den
vrede door de goede diensten en de bemid
deling van een internationaal scheidsgerecht
aan te wenden waren.
Verder organiseerde zjj vale ongeregelde
handelingen van oorlogvoerend® staten door
beperkingen van ruwe willekeur, vermin
dering van ellende en behoud van het leven
van personen, die in den krjjg hebben
geleden.
Maar den oorlog geheel te vermjjden was
niet de taak der conferentie.
Omtrent het reeds in ons vorig nummer
vermelde spoorwegongeluk kunnen nog de
volgende bjjzonderheden worden mede
gedeeld.
De botsing had plaats tusschen twee
treinen van de Staatsspoor; no. 60, die te
7 unr 55 het Maasstation te Rotterdam had
verlaten, no. 80bis, die niet lang daarna
was vertrokken van het station Delftsche
Poort.
Trein 60 wachtte, een minuut loopens
van het station Kapelle, omdat de voor
gaande trein Nieuwerkerk nog niet gepas
seerd was. Toen kwam trein 80bis.
Het vorige sein, bg Kappelleslaan, stond
op veilig, maar op den weg lagen, om den
zwaren mist, nog de knalsignalen. Doch
twee mannen, die bij deze signalen stonden,
beduidden het machinepersoneel nog met de
armen, dat zjj op die knalsignalen niet
moesten letten, en door moesten gaan.
Aan het station Kapelle wederom knal
signalen en bovendien stond het sein, toen
het personeel het op een zes meter afstand
kon zien, eveneens op onveilig. De machi
nist remde dus, maar de trein gleed nog
voort over de zeeperige rails; plots een
vreeseljjke schok. Het onzettende ongeluk
had plaats. Het personeel had door den
mist niets van dien stilstaanden trein gezien.
Het was een vreeseljjk oogenblik; het
gekerm der passagiers vervulde de lucht,
afgrjjseljjk verwonde en verminkte menschen
lagen in de nabjjheid van minder ernstig
geblesseerden.
De locomotief van trein 60 opgewipt,
zonder pjjp, een buffer waar een brok was
afgeslagen. Over de machine gestoken de
kap van den laatsten wagen van trein 80bis,
den sluitwagen bestaande uit coupe's le en
2a kl. De locomotief was door dit rjjtuig
heengedrongen.
De locomotief van trein 80bis zelf was
uit de rails gelicht, evenals een bagage
wagen alle andere rjjtuigen, ook van trein
60 bleven in het spoor.
Het is een wonder, dat de machinist en
de stoker van den Ylissingschen trein ge
heel ongedeerd gebleven zjjD, niettegen
staande hun locomotief al de schade ver
oorzaakt hèeft.
De burgemeester liet doctoren ontbieden,
die weldra verschenen: drs. W. Berghege
en J. v. d. Wissel uit Oapelle, J. C. Bom,
doctor van de Maatschappjj, te Nieuwerkerk,
dr. W. M. Blom van Krimpen a/d. IJsel,
later nog geassisteerd door dr. Rutgers, in
alle haast uit Rotterdam gekomen.
De namen van deze dooden zgnA. F.
Leliveld, wiens woonplaats, Rotterdam, eerst
later ontdekt werd, met potlood op zgn
visitekaartje geschreven; G. van Lerven,
wiens woonplaats ook lang onbekend bleef;
men vond haar op een polis in zgn zak:
Steiger 42, Rotterdam; J. F. Jansen, rei
ziger, wonende Oldenbarneveldtstraat 135
zgn ljjk is reeds opgeëischt; en het meisje,
jongejuffrouw v. Ham, Marktveldstraat 3,
Rotterdam. En bovendien overleed, onder
het vervoer naar Rotterdam, m^j. Ellens-
Oving, uit GroniHgen.
De gewonden in het ziekenhuis te Rot
terdam opgenomen, zjjn de volgende: de
heer P. J. van Beek, mannfacturier en diens
echtgenoote, mej. Johanna Huismande
heer Yan Ham, diens vrouw, mejuffrouw
Yan Kekum en hun 4-jarig zoontje Gerard
de heer Wjjnand Moonen, handelsreiziger;
de heer P. Ommering, reeder te Ylaar-
dingen; mej. J. A. Vurtheim te Schiedam
de heer J. Arendsen de Wolff, insppcteur
van den arbeid; de heer P. W. Hejjnis,
bouwkundige te Nieuw-Lekkerland, opzich
ter aan de nieuw te bouwen strafgevangenis
op den Noordsingel te Rotterdamde heer
L. Hoen, Hoflaan no. 92, reiziger bjj de
firma Ellene Oving; de heer A. Zwanen
burg, bouwkundige; de heer L. J. Sauveur
en de heer G. A. de Jong allen te Rotterdam.
De gewonden en gedooden waren allen
passagiers uit le- en 2de klasse-coupés.
De toestand der gekwetsten was ernstig,
vooral door saamgesteide been- en schedel
breuken. Voor enkelen bestaat zeer groot
gevaar voor hun leven.
Een later bericht meldt nog
Te 10 uur Woensdagavond is de heer
Yan Ham gestorven. Enkele gekwetsten
waren eenigszins beter, van anderen was
de toestand meer bedenkeljjk. Het aantal
dooden bedraagt thans 7.
Vrjjdagochtend om 6Vj uur is ook de
heer J. Arendsen de Wolff, inspecteur van
den arbeid, wonende Stationsweg no. 13,
te Rotterdam overleden. Hg bereikte den
leeftjjd van 45 jaar.
Bljjkens Yrgdagmiddag in het ziekenhuis
ingewonnen informatiën verkeeren van de
daar nog verpleegde 12 personen er 3 in
een zeer ernstigen en 4 in een ernstigen
toestand. Die der overigen is vrjj bevredi
gend. In het algemeen is de toestand be
moedigender.
Omtrent het onweêr van j.l. Zaterdag
avond zoo schrjjffc men aan de »N.
Gron. Ct.* valt nog het een en ander
te zeggen, dat ongetwjjfeld in hooge mate
de aandacht der weerkundigen zal trekken.
Nadat het reeds den geheelen middag zoo
af en toe boven Ede, Ide, Ternaarloo, Peize,
Roden enz. had gedonderd, kwam tegen
den avond als eensklaps de bui, vergezeld
van een hevigen wind, met geweld opzetten.
In den dampkring heerschte naar alle rich
tingen eene sterke electrische spaning, want
zonder ophouden schoten de bliksemflitsen
door de lucht en gaven een tooverachtig
effect tusschen de takken der ontbladerde
boomen. Eensklaps werd hier en daar een
eigenaardig riekende witte damp waarge
nomen van groote uitgebreidheid. In hoe
verre deze damp verstikkende eigenschappen
had, valt moeiljjk te zeggenmaar een feit
is het, dat in de velden van Ternaarloo,
Roden, Peize, de Leek en hoogstwaarschjjn-
ljjk nog in andere aangrenzende streken
een aantal wilde ganzen, eenden en kieviten
dood op het land zgn gevonden, o. a. in
Peize als 't ware op een hoopje van zes
stuks. Aan te nemen dat deze vogels door
het hemelvuur zgn getroffen, nu ze over
eene zóó groote uitgestrektheid werden
aangetroffen, gaat niet wel aanmaar wat
dan ook de oorzaak mag zgn, het feit is
hoogst merkwaardig en verdient ongetwjj
feld door deskundigen nader te worden
toegelicht.
Belangrijk
is de geluksaankondiging van SAMUEL
HECKSCHER Senr. in Hamburgwelke
zich in het huidige nommer van onze
courant bevindt. Dit huis heeft zich door
zgn prompte en stilzwijgende uitbetaling der
hier en in den omtrek gewonnen bedragen
eene zoo goede faam verworven, dat wjj
al onze lezers aanbevelen op zgn huidige
advertentie acht te geven.
V-T UND van ALTEN^
KIWIIUD
U
