Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. M 1864. MAANDAG 1 JAN. Een teeken des tijds. ,ri£ï land van altena» 1900 VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG, ibonementipr jjc per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën yan 16 regels 50 et. Elke regel meer V/9 et. Groote letters naar plaatsruimte. Adyertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. In de zaideljjke streken van ons Vader land heerecht de goede gewoonte verjaar- dsgi-D, die een nnl in hun gevolg meedragen als van bjjzonderen aard te beschouwen en ze een extra viering waardig te keuren. Men noemt die jaren kroonjaar en ook zjj, die onverschillig gewone verjaardagen passeeren, zullen toch niet laten bjj het bereiken van een kroonjaar een kleine feestelijkheid aan te leggen. Of we nu op 1 Januari 1900 een nieuwe eeuw ingaan of niet, het is toch een merk waardig geval, dat 18 honderd, dat we zoo vaak uitgesproken en geschreven hebben, vaarwel te zeggen en van nu af 19 honderd te zetten. We beleven nu een extra-kroon jaar, en of men er zich tegen verzet, 1900 leent zich beter tot het vieren van een eenwfetst dan 1901. Als we hier een nabetrachting moesten ichrjjven op al de jaren met den naam 18 honderd aangeduid, wat een stof zou dan voor de hand liggen. Men kan gerust zeggen dat deze eeuw de wereld meer veranderd heeft dan drie eeuwen die er aan vooraf gingen. De eeuw van stoom en electriciteit heeft een hervorming in 't laven geroepen, zoo di«p ingrjjpende in de maatschappelijke toestanden, dat we daarvan nog niet alle gevolgen kunnen overzien. Maar we kunnen ons bepalen tot dat iéne scheidende jaar 1899 en op 't eind gekomen, constateeren dat 't voor ons Vaderland een heel gewoon j*ar geweest is, geen bijzondere rampen met zich brengende, geen buitengewonen zegen ook uitdeelende. Nog altjjd zjjn we niet met onze vjjanden in Atjeh op voet van vrede, nog altjjd is het vertrouwen op onze weerbaarheid hier te lande, niet zeer sterk. Ja, nu we dit aan roeren, willen we wjjzen op een teeken des tijds. Datzelfde teeken is ook aan den va- derlandscben hemel gezien in de jaren na 70. De ongelukkige afloop van den Pransch- Duitschen oorlog voor de Pranschen opende onze oogen en wjj zagen onze zwakte en Duitscblands reuzensterkte. Wat daartegen te doen Maar een ding zou helpenvolks wapening. Ieder burger moest in tjjd van nood een wapen kunnen toevertrouwd worden, vooral schieten moest hg kunnen, dat was je ware. En van 't noorden tot 't zuiden rszen ze uit den grond op, de scherp schuttercorpsen, mannen van 't kantoor en dsn toonbank, van 't gereedschap en de machine, alleen in een schijntje van uniform EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD. Uit het Engelsch. (30 Hier is mijn dochter, Caltont, zei hg na de gewone plichtplegingen gewisseld te hebben. »Zjj wil in de rechtszaal tegen woordig zjjD, gedurende de terechtzitting van Fitzgerald en is door niets van dat plan af te brengen. Calton keerde zich om en zag het meisje met de grootste verbazing aan. >Ja«, zei zjj, zjjn blik vrgmoedig trotsee- rende, ofschoon alle klenr nit haar gelaat geweken was, »ik wil er zjjn. Ik zal krank zinnig worden van angst, als ik niet weet, wat er gedurende de terechtzitting voorvalt.* >Maar denk eens, hoe onaangenaam h.t wezen zul, als gjj een ieders aandacht tot u trekt,* drong de advocaat aan. •Niemand zal mg herkennen,* zei zjj kalm. >Ik ben eenvoudig gekleed en zal een voile voordoen,* en deze uit haar zak te voorschjjn. halende, ging zjj naar een klein spiegeltje dat tegen den muur hing en hield het gaas voor haar gelaat. Calton zag mjjnheer Frettly verlegen aan. >lk vrees toch, dat gjj uwe toestemming zult moeten geven,* zei hg. •Goed,* hernam deze op bjjna strengen toon, terwjjl de ergernis op zgn gelaat te lezen stond. »Ik stel haar onder owe hoede.* gestoken, eens in de week gedrild door •8B sergeant van 't leger, welwillend door den MiD. van Oorlog afgestaan, en schjjf- schietende dat het een aard had. Een kwarteeuw later was van al die scherpschutters geen sterveling meer in leven en alle geestdrift als een zeepbel de lucht ingegaan En zie nu rond. Alle oogen zgn op Afrika gevestigd. Ze zien daar een volkswapening, die zjjns geljjke niet heeft. Ze zien daar een onder wetsch leger 't afleggen tegen schnttere, die hun weerga niet hebben. Ze zien een leger van burgers triomfeeren over een leger van geünitormden. »Dat moeten we ook hebben,* wordt reeds hier en daar geroepen en eer 't nieuwe jaar een kwartaal oul is, zal men 't ook gedrnkt hebben, dat wjj Nederlanders dien weg op moetenvolks wapening, dat is je ware. Ieder man een schutter, laat dan de vjjand maar komen. Ea eer 't nieuwe jaar op de helft is, zal men scherpschuttercorpsen in 't aanzien zien treden, zich oefenend in 't schieten met Mausergeweren. Blosch den rookenden vlaswiek niet git* staat geschreven. We zonden dat niet gaarne doen, maar willen toch waarschuwen, dat naaperjj met geestdrift niets te maken heeft. We kunnen 't elkaar wel wijsmaken, maar in de deugden, die een goed soldaat sieren, leggen we 't schromeljjk af bjj de boeren. Om maar iets te noemen: ons volk kan zich niet aan de tucht onderwerpen, die van ieder krijgsman onbepaald moet geëischt worden. Ge moet onze burger-schatters maar eens zien en hooren spotten met reglement en meerderen. En dan ook in 't geloof leggen we 't af. De Transvaler gelooft on wrikbaar dat het kan, den vjjand weerstaan, en dit geloof verzet bergen, oftewel En- gelsche legers. Waar is ons geloof? In hooger en lager kringen regeert de twjjfelpubliek wordt die uitgesproken, zelfs in de hoogste vergaderzaal des lands. En zonden nu onze burgers, die niet geleerd hebben zich aan tocht te onderwerpen, en wien 't mangelt aan vaste overtuiging, ons beschermen tegen een overmachtigen vjjand? Als ze soldaatje willen spelen laat ze hun gang gaan, maar onthouden dat het hanteeren van een geweer op zichzelf nog geen krjjgsheld maakt. De gebeurtenissen ginds kunnen ons even wel een goede les geven voor 't volgend jnar en de toekomst. Hooger dan krjjgs- manskunst, hooger zelfs dan geloof staat de liefde. Wanneer de Transvaler zgn grond >En gjj?« •Ik kom niet,* antwoordde Frettly, haas tig zjjn hoed opnemende. »Ik verlang er niets naar, iemand, die aan mjjn tafel ge zeten hteft, nu in de bank der beschuldig den te zien, hoeveel sympathie ik ook voor hem gevoel. Adieu! Nadat de deur achter haar vader gesloten was, legde Madge haar hand op den arm van Calton. »Is er nog hoop?* fluisterde zjj, hem door haar dichte voile aanziende. Weinig,* luidds het antwoord van Cal ton, zgn pleidooi bg zich stekende. >Wg hebben alles gedaan, wat in ons vermogen was, om het meisje op te sporen, maar zonder ee ig gevolg. Indien zjj niet ter elfder ure verschijnt, vrees ik, dat Brian Fitzgerald een verloren man is.« Met een onderdrukten kreet viel Madge op de knieëa. Haar handen als in gebed opheffende, zei zjj Genadige God, red hem. Red mjjn lie veling en laat hem niet voor de sebuld van een ander boeten. God Zjj verborg haar gelaat in haar handen en schreide hartstochtelijk, totdat de advo caat haar zachtjes op den schouder tikte. Kom,* zei bg vriendeljjk, >blgfnueven moedig, als gjj tot heden gsweest zjjt, wjj zullen niets onbeproefd latm. Een droeve morgen geeft een bigden dag.* Madge droogde haar tranen en volgde hem naar het rgtuig, dat voor de woning op hen wachtte. minder lief had, zou hjj er 't leven niet voor veil hebben. Wanneer onze vaderlandsliefde denzelfden graad van warmte bereikt heeft, kunnen we gerust zjjn. Wjj hebben ons niet te verdedigen, wjj hebben te behouden en te onderhouden wat we geerfd hebben, den naam van ons land hoog te houden, nit te munten in burgerdeugd en burgertrouw. Als we dit doen, vervullen we onzen naast- liggenden plicht. Laat dan 'fc komende jaar, de komende senw brengen wat wil, we kunnen gerust zgn en ze/genwjj hebben 't onze gedaan aan de grootheid, d. i. ook aan de weerbaarheid van ons dierbaar Vaderland. «HMBCtae—aK^ari>wnmTnm<—WBBB«B—wa im imi wane* Uuitenland. Het is de moeite waard eens na te gaan hoeveel de oorlog tusschen Engeland en Transvaal reeds kost. Het Engelsche par lement komt in Februari bjjeen en het staat te bezien ot men daar zoolang zonder een leening te sluiten zal kunnen doorgaan. Sinds lang is het duideljjk, dat de raming van den Eng. minister van financiën be treffende de kosten van den oorlog verreweg te kort schiet. Sir Michael Hiksch Beach redeneerde: »iederen dag komen wg dichter bjj het tg Jstip, waarop wjj in Zuid-Afrika een verpletterende overmacht zullen be zitten*, en daarom acht bjj vóór Maart (einde van het financieel jaar) met f 120,000,000 geheel geborgen te zjjn. Doch »The Eco nomist* rekent uit, dat er wel vier of vjjf malen dit bedrag vereischt zal worden. De minister rekende op f 36,000,000 overschot op d» begrooting der middelen en gaf verder schatkistbiljetten uit tot een be drag van f 96,000,000 zoodat hjj f 12,000,000 weglegde, voor het geval de oorlog wat meer zou kosten dan hjj dacht. Wat het overschot betreft, sloeg sir Michael de plank niftt ver mis. Tot op 16 December over troffen de staatsinkomsten de begrooting voor het geheels jaar reeds met f17,4000,000 en van nu tot Maart zal de rest van de zes-en-dertig millioen ook wel binnenkomen. Doch de zes-en-negentig andere milli oenen zgn al op, hoewel tot dusver nog pas voor f 42,000,000 aan schatkistbiljetten verkocht is, en er zgn bestellingen gedaan die nog millioenen en millioenen zullen vereischen. Het uitstel van betaling voor die orders, is geen afstel. The Economist* verwacht daarom binnen kort groote credietaanvragen in het parle ment. En dat geld zal niet kunnen komen vaneene vermeerdering der vlottende schuld, maar door uitgifte van nieuwe consols. Vlug reden zjj naar het gerechtshof, al waar Calton haar op een rustig plaatsje bracht, vanwaar zjj de bank der beschul digden kon zien en toch door het publiek, dat meer vooraan zat, onopgemerkt bleef. Toen hjj haar alleen achterliet, fluisterde zjj hem met bevende stem in Zeg hem, zeg mjjn lieveling, dat ik hier ben.* Calton knikte en verwjjderde zich haastig, om zich te kleeden, terwjjl Madge in agitatie van haar gereserveerde plaats de zaal over zag. Ze was opgepropt vol met dames en hseren, nit de beste kringen van Melbourne, die allen met elkaar op gedempten toon spraken. De algemeene bekendheid van den gevangene, zjjn knap uiterljjk en zgn ver loving met Madge Frettly, dit alles te zamen en in verband met de buitengewone omstandigheden van het geval, had de nieuwsgierigheid van h8t publiek tut het uiterste geprikkeld, zoadat natuurljjk een ieder, die zich maar met eenige mogeljjkheid toegang had weten te verschaffen, tegen woordig was. Felix Rolleston had een uitstekend plaatsje bemachtigd naast de lieve juffrouw Feather weight, die hjj zoozeer bewonderde en tot wie hjj nu met de grootste opgewektheid zat te schertsen. •Scherts tcch niet,* zei juffrouw Feather weight met een onnoozelen glimlach, van haar flacon gebruik makende. >We zgn hier allen uit sympathie voor dien armen mjjnheer Fitzgerah).* Toen de gevangene binnengeleid werd, Want behalve de gewone oorlogskosten zal geld gevonden moeten worden om de Znid- Afrikaansche koloniën schadeloos te stellen voor de verwoestingen daar aangericht; voor de verhooging van de normale legersterkte tot onderhoud der nagelaten betrekkingen van reservisten en tot versterking der vloot. De wedloop worlt voortgezet en de uitbreiding der vloten van de mogendheden op bet vaste land, zal naar >The Economist verwacht alweder tot een nieuwe versterking der Engelsche marine moeten leiden. Te Durban zjjn Woensdag iu arrest ge nomen een Duitsche landbouwer genaamd Stucke en de predikant Hortes, directeur der Hannoversche zendiug in Natal, op de beschuldiging, dat zjj den vjjand hebben geherbergd en met hem hebbeu omgegaan toen deze te Mooirivier was. Beiden beriepen zich op het feit, dat zjj Duitschers zgn, en hun terechtstelling is opgeschort. Zjj zgn in de gevangenis te Es'conrt opgesloten. Uit een brief uit Pretoria: Ean oude kaffervrouw over den uitslag van den krjjg. Als die Engelse wil win, mot hul eers die God van die Boeren dood maak.* In Canada is een groot deel der bevol king ontevreden er over, dat Canadeezen in Engelschen dienst gaan atrjjden tegen de Boeren. Een in 't Fransch geschreven Canadeesch blad zegt o.ra.»Als raenschen en vooral als Britsche onderdanen betreuren wij het zeer te zien, dat het Canadeesche contingent uittrekt om zich in den vreemde te laten doodschieten. Wjj betreuren, dat wjj het bloed der dappere Engelsche sol daten zien vloeien voor een zaak, deze offers zoo weinig waard. Maar in naam van de gerechtigheid richten wjj tot de Boeren- krjjgslieden onze harteljjke gelukwenschen voor de bewonderenswaardige energie, waar mede zjj den brutalen inval weten af te slaan en weten te verdedigen, wat de prjjs des levens is: den huiseljjken haard en het vaderland.* Te Syndey is berieht ontvangen, dat in Nieuw-Caledonië de p st in zeer gevaarljjken vorm is uitgebroken. Strenge maatregelen worden genomen tegen besmetting. De New-Yorksche bladen verlangen, naar aanleiding van da inbeslagneming van Ame- rikaansch meel, dat voor Delagoabaai be stemd was, krachtige maatregelen. De »Sun« heerschte er een algemeene opschudding, vooral onder de damesenkelen van haar waren zelfs zoo onbescheiden haar binocle te gebruiken. Dit ontging Brian niet, die dan ook tot achter de ooren kleurde, daar hjj gevoelde hoe verne lerend dit was. Hjj was bjjzonder trotsch en het ergerde hem iu de bank der beschuldigden te moeten plaats nemen, omringd door een massa lichtzinnige menschen, die zieh zgn vrienden noemden en hem aangaapten, als ware hjj een gevierd acteur of een wild beest. Bjj was ia het zwart gekleed, eu bleek en uit geput, ofschoon de dames eenparig verklaar den, dat bjj er even knap uitzag als altjjd en dat zjj vast overtuigd waren van zgn onschuld. De juryleden legden den eel af en de ambtenaar van 't Openbaar Ministerie stond op, om zgn rede te houden. Daar aaa al de aanwezigen de feiten slechts nit conranten bekend waren of door geruchten, die lgn- recht in tegenspraak waren, was niemand op de hoogte van de ware zaak en van hetgeen tot de arrestatie van Fitzgerald geleid had, reden genoeg om allen met de meeste aandacht naar die reden te doen luisteren. De dames staakten haar gebabbel, de heeren keken niet meer rond en op alle banken zag men de meest oplettende toe hoorders, die gretig naar de woorden van den ambtenaar luisteren. Deze was geen groot redenaar, maar sprak duideljjk en luid, zoodat geen enkel woord in deze plechtige stilte verloren ging. en de World* noemen het optreden van Engeland geheel ongerechtvaardigd. Een Italiaansch blad van New-York meldt, dat de vaster Succi te Rio de Janeiro ont maskerd is. Dr. Daniel d'Almeida bewaakte den vas ter nauwkeurig en op zeksren dag verrast# hjj hem, terwjjl hjj vleeschpoeder in 't wa ter deed. Het vleesch lost zich daarin op en dit is voldoende om een man, die on- bewe«gljjk bljjft, te voeden. De >Münch. Allg. Ztg.c meldt: Te midden van den last en schade, die de sprinkhanen plaag in Dnitsch-Oost-Afrika in het protec toraat aanbrengt, komt een bericht nit da kolonie, dat met dubbele vreugde zal wor den begroet. Men heeft n.l. in Duitsch-Oost-Afrika proeven genomen tot verdelging van sprink hanen door middel van de reincultuur van 8prinkhaanzwam, ontvangen van het bacte riologisch laboratorium te Grahamstown in Natal. In 't begin van Juli ontving kolonel Maarker te Moschi eenige tnben met cultu ren van de sprinkhaanzwam. Op 2 Juli werden daarmede tjjdens vochtig weer te Beneden-Madvchame de eerste proeven ge daan. De sprinkhanen waren nog in hun ontwikkolingstjjdperk en de vleugels der die ren te kort, dan dat zjj konden vliegen. De sprinkhaanzwam werd volgens 't voor schrift toebereid en toen werden van vjjf groote zwermen sprinkhanen tien sprinkha nen van eiken zwerm in de cultuur gedoopt en daarna weder naar de zwermen gebracht. Op 6 Juli, dus vier dagen na deze bewer king, waren alle sprinkhanen in de vjjf zwermen door de zwaai aangetast en gedood. Thans zal de plaag in het Duitsche pro tectoraat met groote kracht door middel van de zwam bestreden worden. Er zjjn te Grahamstown 100 tuben nieuwe zwamcultuur besteld. Kolonel Maerker heeft aan de KilimaNdscharo van 10 tot 17 Juli 11. nog vjjf tien andere, meest groote, zwermen sprinkhanen op dezelfde wjjze ver nietigd. De zwam werkt juist zoo op den sprink haan als de herfstzwamziekte op de gewone hnisvlieg. Het dier wordt met een grjjswitte schimmel bedekt, zet op eu barst. De kunstmatig voortgeplante ziekte grjjpt met groote snelheid om zieh heen en doodt onfeilbaar eiken sprinkhaan, die er door wordt aangetast. Hjj gaf een korte schets van de omstan digheden, waarmede de misdaad gepaard ging, zoowel als een herhaling van hetgeen in de couranten was medegedeeld en noemde daarna de getuigen a charge. De hospita van den verslagene moest getnigen, dat er een slechte verstandhouding bestaan had tusschen den gevangene en het slachtoffer en dat de beschuldigde, ongeveer een week vóór het bedrjjven van de misdaad, een bezoek bjj den verslagene hai afgelegd en gedreigd had hem te zullen vermoorden. Op het hooren van deze woorden kwamen vooral de dames, onder deu indruk van het oo^enblik, tot het beslnit, dat die afschu- weljjke man schuldig moest zgnhet meeren- deel van de vrouweljjke toehoorders wei gerde echter aan de schuld vau zul i eea knap jougmensch te gelooven. Daarna moest een getuige voorkomen, om te verklaren, dat Whyre in den nacht van den moord dronken was geweest en zich door de Russellstraat in de richting van de Collinsstraat had begeren. Koetsier Royston kon bezweren, dat de gevangene het rgtuig had aangehouden en verder ge gaan was, om spoedig daarna terug te keeren en met den verslagene in het rgtuig te gaan. Ook kon hjj verklaren, dat de gevangene op den St. Kildaweg bjj de Grammarschool het rgtuig verlaten had en dat hjj, Royston, aan het kruispunt geko men, tot de ontdekking kwam, dat de verslagene vermoord was. NIEUWSBLAD Wordt vervolgd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 1