Hel Land van Heusden en Altena, de Lansfslraat en de Bomnielerwaard.
Verkoudheid.
M 1866.
FEUILLETON.
land van altena-
Uitgever: L. J. YEEHMAH, Heusden.
ZATERDAG 6 JAN.
TOOK
Dit blad versch^nt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 8 maanden f l.OO.
F anco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke
oammars 5 cent.
1900.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke repel
meer 71/, ot. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Dat er verkoudheden zjjn, weet iedereen
uit eigen ervaring. Wat echter een verkoud
heid is, daarover zjjn de geleerden 't minder
eens, dan ooit te voren.
Na zal een leek misschien zeggenver
wonderlijk dat de medische wetenschap, die
zoo hoog staat, nog niet eenmaal zeggen
kan, wat een vprkoudheid ia. Juist echter,
omdat ze kaar onvermogen erkent, is ze
een eerlijke wetenschap. Een marktschreeu
wer, een kwakzalver weet alle*, de weten
schappelijke man erkmt dat aau onze kennis
van de groote natuur nog veel ontbreekt.
De vraag: »ODder welke omstandigheden
ontstaat een verkoudheid is niet zoo ge
makkelijk te beantwoorden als ze wel schijnt.
Eenigen zullen zeggen, daar is trek bij
noodig, anderen plotseliigen overgang van
de warmte in de koude of omgekeerd, want
men kan ook verkouden worden door uit de
kon in de warmte komen.
Wat noemen wjj trek? Een ko?le lucht
stroom, die met ons warm lichaam in aan
raking komt. Hoe groot moet het warmte
verschil zjjn tusschen dien stroom en ons
lichaam, zoodat een verkoadheil ontstaat?
Dat weet niemand. In den winter, wanneer
het verschil in warmte tnsschen de lucht
in en bniten de kamer het grootst is, ont
staan minder verkoudheden, dan in het
voorjaar, wanneer de temperatuur binnen
en buiten vrjjwel gelijk is. En wanneer
streks een vergift was, moest hg allen ziek
maken, die met hem in aanraking komen.
En dat is niet zoo, soms wordt slechts één,
dikwgls niemand ziek van heu, die in een
hevigen trek gestaan hebben.
Ook is het moeiljjk te verklaren, hoe nit
verkoudheid bjj den een hoesten, bjj den
ander neusverstopping, bjj een derde rheu-
matisme, bjj een vierde longaandoening
ontstaat. Toch begint de wetenschap daarin
al eenig licht te bespeuren.
Men heeft nl. grond aan te nemen, dat
menschen, die zich verkonden, niet geheel
gezond zjjn. Of ze behooren van hnis uit
niet tot de sterksten, óf ze bevinden zich
op dat oogenblik in een toestand, waarin
ze minder wederstand kannen bieden aan
schadeljjke invloeden.
Zorg en kommer kannen het lichaam
EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
Uit het Engelsch.
(32
De volgende getuige was juffrouw Samp
son, die, tot tranen toe bewogen, in de
bank der getuigen kraakte en haar ant
woorden op een doordringenden, schellen
toon uitgebracht, waaruit haar angst in
hpoge mate sprak. Zjj getuigde dat de ge
vangene gewoonljjk vroeg thuis kwam maar
dat het in den naebt van den moord even
vóór tweeën was geworden.
Openbaar Ministerie (op de akte van be
schuldiging wjjzende). »Gjj bedoelt over
tweeën.*
Get. «Nu ik mjj eens vergist heb door
tegen den politie-agent, die zich een agent
van een levensverzekering noemde, te zeg
gen, dat het twee minuten over tweeën
was, daar hjj mjj die woorden uit de keel
haalde, zoo zal ik dit niet nog eens doen
en kan bezweren, dat het vjjf minuten voor
tweeën was*.
Openbaar Ministerie. «Weet gjj zeker, dat
uw klok geljjk liep?*
Get. »Zjj was niet geljjk geweest, maar
mjjn njgjf, die horlogemaker is, kwam bjj
mjj eu zette hem Donderdagavond geljjk
en het was Vrijdagnacht, toen mynheer
Fitzgerald thuis kwam.*
Juffrouw Sampson bl«ef bjj deze getuignis
volharden en verliet de bank van de ge
tuigen in een waren triomf, daar haar ver
hoor verder van weinig b lang was in ver
gelijking van deze tijdsbepaling. Getuige
Kan kin, die den gevangene naar Powlett-
evengoed voor de ziekte ontvangbaar maken
als overspanning der zenuwen. Een koude
trek na snelDn loop, een afkoeling na den
dans in een warme zaal, zelfs het loopen
in koele schaduw na brandende zonnehitte,
brengen licht, zij 't dan ook nist onver-
mjjdeljjk, verkoudheid teweeg.
Weten wjj dat, dan kannen wjj op ons
lichaam acht geven en ons hoeden voor
uitersten. Wie steeds dicht bjj de warme
kachel hokt en in wol gestoken de vrjje
lacht schuwt, valt eer ten offer aan 't
kouvatten dan hjj, die zich niet broeit.
Wie nu weet, dat lichamelijke zwakte
het lichaam voor verkoudheid ontvankelgk
maakt, zal ook uit het volgende begrgpen,
waardoor ia 't voorjaar de verkou Iheids-
ziekten heviger zjjn en meer in long
ontsteking overgaan dan in andere jaarge
tijden.
Het winterleven in ons klimaat werkt
verzwakkend.
Vroeger hield men de longontsteking voor
een verkouIheidsztakte. Thans weet men
lat die uit bacteriën ontstaat, die ia eea
zieke long dringen en daaria voortwoekeren.
De long verweert zieh tegen deze indringers
en brengt op. In dezen kamp gaat ze echter
ten gronde, wanneer niet spoedig genees
kundige hnlp ingeroepen wordt.
Een oude ervaring houdt oostenwin 1 in
de lente voor zeer gevaarljjk voor de longen
en niet ten onrechte. Het staat vast dat
lage temperatuur, geringe vochtigheid der
lacht en sterke wind het ontstaan en ver
breiden der longziekte begunstigen. De koude,
droge oostenwind noodzaakt de ademhalings-
werktnigen tot groote inspanning door zjjn
uitdrogenden kracht, zjjn doordingen der
kleederen en afkoeling der huid. In ver
warmie kamers worden ze op dezelfde wjjs
gekweld, wanneer d? lucht te weinig vocht
bevat en de kachel te warm gestookt wordt.
Daarom in de woonkamer behalve een ther
mometer ook een vochtmeter.
De statistiek wjjst uit dat trots kouder,
heftiger oostenwind, in den herfst minder
longontsteking voorkomt dan in het voorjaar.
Reeds hieruit mag men het gevolg trekken
dat temperatuur, regen en windrichting niet
in de eerste plaats van invloed zjjn op de
talrjjke gevallen van longontsteking.
Brengt de lente dan een bjjzonder vergift,
dat de menschen ziek maakt?
straat bracht (hetgeen door hem bezworen
werd) werd terug geroepsn en verklaarde,
dat het twee uren was, toen de gevangene
zjjn rijtuig verliet in de Powlettstraat.
Openbaar Ministerie. Hoe weet ge dat?*
Get. >Omdat ik de klok van het postkan
toor boorde slaan.*
Openbaar Ministerie. «Kondt gjj die in
Oost-Melbourne booren
Get. «Het was een bjjzonder stille nacht,
zoodat ik het voorspel en daarna het slaan
duideljjk hoorde.*
Deze tegenstrijdige getuignis ten opzichte
van den tjjd was zeer ten voordeele van
Brian. Indian, hetgeen de hospita verklaarde,
afgaande op haar keukenklok, die den
dag vóór den moord geljjk werd gezet,
Fitzgerald vjjf minuten voor tweeën te huis
kwam, kon hg onmogeljjk dezelfde persoon
wezen, die om twee uren in de Powlett
straat het rijtuig van Rankin verlaten had.
De volgende getuige was dr. Cuinston,
die bezwoer, dat de dood van den versla
gens het gevolg was van de inademing
eener groote hoeveelheid chloroform.
Dez» werd door Gorby gevolgd, die ge
tuigde, dat hjj den handschoen, welke den
verslagens toehoorde, in den zak van de
jas van den gevangene had gevonden.
Toen was de beurt aan Roger Morelaid,
een intiem vriend van den verslagen?. Hjj
constateerde, dat hg dm verslagene vroeger
in Londen gekend en later in Melbourne
ontmoet had, dat bjj veel met hem omging
en op den avond van den moord in het
«Oriental Café in Bonrkestraat was, waar
ook Whyte kwam, in een zeer opgewonden
toestand, dat deze een zwarte rok en een
lichte overjas droeg dat zjj te zamen zeej veel
dronken en daarna in een cats in Russell-
straat gingen, altjjd meerdriakende. Beiden,
Neen, de mensch heeft zich door zjjn win
terleven verzwakt. De schadelijkheid van het
samenwonen in gesloten rnimten, die in de
eerste plaats op de ademhalingsorganen
werkt, brengt aan den dood in het voorjaar
«en rjjken oogst. Door het leven in de vrjje
natuur en in geopende kamers komt long
ontsteking in den zomer en den herfst veel
minler voor.
Het wonen in kunstmatig verwarmde lo
kalen brengt dus een eigenaardig gevaar
met zich, dat grooter wordt hoe fetainer die
lokalen zjjn. Daar woekeren de baccillen die
longontsteking veroorzaken, voort en wordt
het lichaam toebereid voor de ziekte.
Te hooge of te lage temperatuur, dikwjjls
in rosse afwisseling, te groote droogte of
omgekeerd te groote vochtigheid der lucht
in 't bjjzonder die der mureD, stofmassa's
van allen mogeljjken aard werken hier na-
deelig op de organen der ademhaling, bren
gen eerst verkoudheden voort en maken het
lichaam ontvankelijk tot opneming van de
bacillen, 't zjj die uit sljjm van mond of
neu', 't zjj uit de lucht in de longen drin
gen en daar 't teere weefsel aantasten. Zeer
wel kan men in de vrjje buitanlueht een
verkoudheid opdoen, doch de bacillen, die
longontsteking veroorzaken, niet deze doet
men op uitsluitend in bewoonde, slecht ge
ventileerde ruimten.
Uit e®n en ander volgt dat een verstan
dige opvoeling de jeugd harden moet, op
dat het weerstandsvermogen steels toeneme.
Hoe dat harden geschiedt, laat zich niet
in drie woorden zeggen. Zjjn de kinderen
van nature zwak, men roepe den raad in
des artsen. Steeds bedenke men dat over
daad schaadt en overdrijving hier niet tot
gezondheid, maar regelrecht naar h t kerk
hof voert. Een klein kind b.v., in wol ge
huld, met bloote beentjes gaat dien weg
gewis op.
Verder dient stipteljjk gezorgd dat ook in
den winter, ook bjj strenge konde en z.g.
slecht weer, de woon- en slaapkamers be-
boorljjk gelucht en niet boven 65° F. ver
warmd worden. De grootste kamer moet
tot slaapkamer worden ingericht in plaats
van tot een tentoonstelling van meubelen.
Licht en lucht in verbond met zindelijk
heid zjjn de beste bevorderaars der gezond
heid, de krachtigste bacillendooders.
En eindeljjk: wie bjj zieken niets te doen
getuige en verslagen?, waren das beschon
ken. Whyte trok zijn overjas uit met de
bewerinr, dat hjj het te warm kreeg en
vertrok spoedig daarop, hem (getuige) bjj
het buffet in diepen slaap achterlatende
waarna hjj gewekt werd door den kellner,
die hem verzocht het eafé te verlaten. Toen
hg za/, dat Whyte zjjn jas bal 1 den lig
gen, nam hjj deze op met de bedoeling die
den eigenaar na te dragen. Op straat ge
komen, rukte iemand hem den jas uit de
handen en liep er mede heen; hjj tracbte
hem te achterhalen, maar was hiertoe, door
dronkenschap, niet in staat en thuis geko
men, ging bjj naar bed, daar hjj den vol
gende morgen vroeg op reis moest.
Ia 't kruisverhoor vroeg Caltou «Toen
gjj het café verladen had en op straat
kwaamt zaagt gjj den verslagene toea nog?*.
Get. «Neen, ik zag hem niet maar ik
was stomdronken en als de verslagene niet
tegen mg gesproken had, zou ik nie's van
hem bemerkt hebben.*
Calton. «Waarover was de
bjj nw ontmoeting opgewonden?*
Get. «Dat weet ik niet. Hg zei daar
niets van.*
Calton. «Waarover hebt gjj gesproken?*.
Get. «Over allerlei. Voornaanlgk over
Londen.*
Calton. «Sprak de verslagene ook over en
kele papieren?*
Get. (verbaasd) «Neen, dat deed hg niet.*
Calton. «Zgt gg daar zeker van
Get. «Volkomen zeker.*
Calton. «Hoe laat zgt gjj thuis gekomen?*
Get. Dat weet ik niet. Ik was te dron
ken.*
Hiermee was de taak van het openbaar
ministerie nit en wegens het vergevorderde
aar, werd de zitting tot den volgenden dag
verslagene
heeft, bljjve uit de ziekenkamer. Wie niet
lekker is, of sporen vaa verkoudheid be
speurt, is zeer vatbaar voor besmetting en
korae daar in geen geval.
Kinderen neme men in geen geval mee.
Men lette voortdurend op den gezond
heidstoestand der zjjnen en zende bjjtjjds
om den gene°sheer. Verloren tjjd kan de
kunst in geen geval inhalen.
liniteniand.
Louise Masset, de Fransche onderwijzeres,
die wegens moord op haar kindje ter dood
veroordeeld is, zal waarschijnlijk opschorting
van de uitvoering van het vonnis krjjgen.
Zjj had beweerd onschnllig te zjjn en zich
op het oogenblik dat de misdaad was be
gaan, in een hotel te Brighton op grooten
afstand van de plaa's daarvan bevonden te
hebben. Zelfs haar advocaat nam dit alibi
niet ernstig op, maar een naier onderzoek
schjjnt aangetoond te hebben, dat zjj wer-
keljjk toea ter tjjd daar was en dus mis
schien het slachtoffer van een rechterlijke
dwaling is.
In de parochiekerk van het dorp St.
Peter, bjj Klansen in Tirol, vielen Maandag
gedurende de hoogmis groote stukken bas-
relief van de zoldering en kwamm neer
in een troep kinderen, zoodat een van deze
werd gedood en twee andere ernstig ge
troffen. Er ontstond daarop een paniek maar
het bljjkt niet of deze nog slachtoffers heeft
gevergd.
Juliana Hummel, de vrouw die onlangs
veroordeeld was, omdat zjj haar kind had
doodgemarteld, is Woensdag ter dool ge
bracht. Haar man en medeplichtige heeft
gratie gekregen van de doodstraf, maar zal
zjjn leven voortaan in de gevangenis moeten
doorbrengen. Het was in Weeaen sedert
1809 niet gebaard dat een vrouw terecht
gesteld werd.
Een instorting heeft in den tunnel van
Bellegarde plaats gahal op de ljjn van
Culoz naar Genève, toen twee treinen in
den tunnel waren. De weg is voor ver
scheidene dagen versperd.
Juist toen de sneltrein uit Bellegarde in
den tunnel was, vond de instorting plaats
en de machinist die het geraas hoorde
remde onmiddeljjk. De locomotief, tender,
gesloten. De rechtzaal was spoedig ontruimd
door de drukke, babbelende menigte. Calton
die zjjn notities nazag, kwam al spoedig tot
het besluit, dat den eersten da* van de
terechtzetting twee punten tan gunste van
Fitzgerald spraken. Ten eerste het verschil
van tjjd in de getuigenis van Rankin en
juffrouw Sampson, de hospita, en ten tweede,
dat koetsier Royston verklaarde, dat de
moordenaar van Whyte aau den wjjs vinger
van de rechterhand een ring droeg, terwjjl
de gevangene nog nimmsr een ring gedra
gen had.
Dit waren zwakke bewjjzen voor zjjn
onschuld, tegenover ds overweldigende be-
wjjzeH van schuld. De opinie van het publiek
was vrjj wel verdeeld; eenigen waren voor,
anderen tegen hem, toen er plotseling iets
voorviel, waardoor de algemeens verbazing
werd opgewekt.
Door geheel Melbourne werden bulletins
aangeplakt ea het nienws ging met een
loopend vunrtje van mond tot wond«Terug-
keer van de ontbrekende getuigeSal
Rawlins 1
XVII.
Ter elfder ure was Sal Rawlins ver
schenen, tot groote vreugde van Calton, die
ia haar een engel zag Dp aarde nederge
daald, om het leven van een onschuldig
man te redden.
Toen hjj na afloop van de terechtzitting
in gezelschap van Madge naar zjjn woning
terugkeerde, overhandigde zjjn klerk hem
een telegram. De advocaat verbrak de enve
loppe en reikte het bericht, met een stille
uitdrukking van ingenomenheid op het ge
laat, aan Madge over. Bij het lezen slaakte
zg, (als vrouw meer luidruchtig in haar
gemoedsbewegingen), een gil, en op haar
postrgtnig en twee wagons ontspoorden en
te midden van het ontzettend rumoer, dat
uit den trein opsteeg, ging d« machinist
op weg door de pninhoopen om een goe
derentrein, dien hjj van de andere zjjde
verwachtte, te waarschuwen.
Dit lukte d«n moedigen raan.
De tannel is over een lengte van hon
derd meters versperd.
Slechts drie personen, die uitgestapt wa
ren zjjn gekwetst evenwel ni t levensge
vaarlijk.
Mon schrjjft het ong,»lnk toe aan het
doordringen van water in het plafond van
den tnnnel.
De allesbehalve schoonklinkende naam
van «de stad van misdadigers*, komt on-
getwjjfeld het kleine Artena in Italië toe,
op ongeveer zestig kilometer afstand van
Rome gelegen. Sedert het begin der zes
tiende eeuw al heeft Artena de twijfelachtige
eer genoten tot toevlncbtsoor 1 te dienen van
allerbi slag van misdadigers, die uit het
tuchthuis of het bagno waren ontslagen.
Gevolg daarvan is geweest, dat er tegen
woordig bjjna geen enkele inwoner meer is,
die geen zware misdaad, meestal een moord
op zjjn geweten heeft. Men kan begrgpen,
dat het er ouder dt ze omstandigheden wel
wat zonderling toegaat Zoo sterk is de
criminaliteit er gestegen, dat de politie zelfs
van haar twee- a driemaandeljjksch bezoek
heeft afgezien, dat ze vroeger geregeld in
dit voorportaal van de hel pl cht te brengen.
Het eenige dagblad van Artena kon niet
lang geleden nog berichten, dat er drie-en-
twintig moorden op dag waren gebeurd 1
Deze dagen stierf te Londen een vrouw,
wie het twijfelachtige geluk te beurt geval
len was in haar huwelijk met 33 kinderen
te worden gezegend. Toch bereikte tar. Mary
Jonas, zoo heette de vrouw, den leef tjjd van
87 jaar. Zjj behaalde voor eenigen tjjd nog
een prjjs, door een Londens blad uitgeloofd
aan de mee Ier van het grootste gezin in
Engeland.
In Spanje begint de verdenking veld te
winnen, dat Engelanl poogt verwikkelin
gen in Marokko ta verwekken, vermoed-ljjk
als tegenzet tegen de geruchten, dat Rus
land moeite deed land aan de kust bjj Gi
braltar en Ceuta in zjjn bezit te krg;en.
Volgens telegrammen moeten er reels
knieën dankte zg God, die haar gebeden
verhoord en het leven vau haar geliefde
gered had.
«Laten wjj er oogenblikkeljjk heengaan*,
zei zjj tegen den advocaat, verlangen! uit
Sal Rawlins mond de woordau te hooren,
die Brian van een gruweljjken dool zoulen
redden.
«Neen, beste meid,* laid le Caltons he
slist, maar vriendelgk antwoord. «Ik kan
onmo relgk een dame in de woning van Sal
Rawlins brengen. Morgan zult gg alles
weten, maar intusschen moet gg naar hnis
gaan en trachten een weinig rust te n 'msn.«
«Zult gjj het hem zsggeu?* fluister le zg.
«Oogenblikkeljjk,* antwoordde Calton
dadeljjk. «Eu vau avon 1 zal ik naar Sal
Rawlins gaan en hooren, wat zg te zeggen
heeft. Leg nu uw hoofd gsrust neer, liave,*
voegde hg btarbg, haar bjj het iustjj ren van
het rjjtuig behulpzaam zjjnde, «hjj is nu
gered.*
Brian vernam d) heugeljjke tjjding met
innige dankbaasheid, daar hjj wist, dat zjjn
leven nu gered was, terwjjl hg zjjn geheim
kon bewaren. Het was een natuurlijke op
welling van gevoel na het onnatuurlijke
leven, dat hjj sedert zjjn arrestatie geleid
had. Wanneer men j mg ea gezond is ea
een leven van geluk voor zich heeft, is het
verschrikkelgk ia erast aan eon plotaeliugen
dood te moeten denken. En toch teu spjjfc
van de vreugd over zjjn bevrg iiag, werd
zjjn genot vergald door dat afschuwelijke
geheim, waarvan ds stervende vrouw heui
met zulk een kwaadaardige vreugd deelge
noot ha l gemaakt. L
illWlBUI
Wordt vervolgd.)