Rel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
De nieuwe geneeswijze.
FEUILLETON.
S8P
Uitgever: L. J. YEEEMAH, Heusden.
M 1871.
WOENSDAG 24 JAN.
1900.
EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
TRANSVAAL en ENGELAND.
i>--r-
und vam .alten^
YOOB
Dit blad verschyat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën v$n 16 regels 50 et. Elke repel
meer T1/» et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Wanneer ge van den Haag komsnde,
den ouden, scboonen Scheveningecben weg
halverwege, bjj het hotel Promenade ver
laat en rechts de boschjes inslaat, bevindt
ge u in het Van Stolkpark. De schoone
villa's van dit park rondwandelende, zult
ge een gebouw ontwaren dat afwjjkt van
den gewonen luchtigen villa vormhet heeft
een plat dak en daarboven wappert de
Nederlandsche vlag, met op zijn witte baan
deze woorden«Natura Sanat.
Aan de hand van een deskundige willen
we daar een bezoek brengen. Vooraf echter
een woord ter inleiding.
In de geneeskunde spreekt men tegen
woordig ook van een oude en een nieuwe
richting. De oude is de welbekende bestrij
ding der ziekten en kwalen door middel van
poeders, pillen, drankjes enz.; de nieuwe
laat zooveel mogelijk deze middelen onaan
geroerd en gaat teleer bjj de natuur. De
natuur heeft ter genezing gereed zuivere
lucht, warme zonnestralen, frisch water, koud
•n warm, electrische stroomen, gymnastische
oefeningen enz. Een van de vaders dezer
richting, die voor 't meerendeel geen genees
kundigen waren, was pastoor Kneipo, die
eenige jaren geleden zoo'n enormen toeloop
had. Eneip genas met water en lucht, over
vloedig aangewend. Een kwarteeuw geleden
bad de faculteit der geneeskunde geen ooren
voor deze geneeswijze, doch na het schitte
rend resultaat door Kneipp en anderen ver
kregen, zjjn haar oogen opengegaan eu is
ze gaan inzien dat middelen door de natuur
om niet aan de hand gedaan, nog zoo ver
werpelijk niet zjjn.
En nu staat daar in het Van Stolkpark
»Natura Sanat* ten bewijze dat ook de ge-
neesknnde ten onzent de hooge waarde der
natnnrgeneeswjjze erkent. Deze inrichting
is in 't leven geroepen door dr. Eykman en
mag zich na vjjf jaren levens in een grooten
bloei verheugen. Hier is geheel gebroken
met de eude richting, het toedienen van
geneesmiddelen. Het beginsel, waarvan dr.
Eykman nitgaat isdoor harding het lichaam
in staat te stellen den strjjd tegen ziekte
met gunstig gevolg te voeren.
Vele menscben ljjden aan ziekten der spijs
verteringsorganen. Het eene voedsel kunnen
ze niet verdragen, het andere niet zien. Met
Uit het Engelsch.
(37
Toen Calton weder plaats genomen had,
klonk er een zwak applaus, dat oogenblik-
keljjk onderdrukt werd, daar de rechter zjjn
uiteenzetting aanving, dat sterk was ten
gunste van Fitzgerald. Na afloop hiervan
trok de jury zich terug, waarna een doode-
ljjke stilte in de rechtzaal heerschte.
Daar het nur reeds vergevorderd was,
werd het gas ontstoken, waardoor een on
aangenaam valsch licht in de zaal heerschte,
en het eigenaardige van dit schouwspel
verhoogd werd. Fitzgerald was, nadat de
jury zich teruggetrokken had, uit de zaal
geleid; de toeschouwers hielden echter nog
altgd het oog op de bank der beschuldigden
gevestigd, waaraan hnn blik door een ge
heimzinnige macht geketend bleef.
Slechts fluisterend werden de gesprekken
gevoerd, totdat ook hier een einde aan
kwam, en niets meer gehoord werd dan het
eentonig getik van de klok en nu en dan
een onderdrukte zucht door een der aan
wezigen geslaakt. Eensklaps begon een dame,
wier zenuwen overprikkeld waren, te gillen
en dit geluid weerklonk akelig door de ever-
volle zaal. Men verwjjderde haar en weder
heerschte dezelfde stilte, terwjjl aller oogen
op de deur gericht waren, waardoor de jury
weder zou binnen treden met haar uitspraak
over leven of dood. De wjjzers van de klok
gingen langzaam voort, een kwartier, een
half uur, drie kwartier en ook het heele
alles wordt een proef genomen, niets bekomt
goed, ze worden steeds zwakker. Geneesmid
delen gebruiken ze zonder baat en in 't ge
niep wordt uitkomst gezocht bjj kwakzal
vers, die probate middelen per advertentie
aanbevelen. Wat hebben zulke patiënten
noodig Niet in de eerste plaats overvloedig
en veel voedsel, maar lucht, versche lucht.
Zwak als ze zich gevoelen, sluiten ze zich
op in bedompte kamers, soms in alcoven en
bedsteden en brengen daar weke» en maan
den door. Natura Sanat legt zulke Ijjders
ia de open lacht, laat ze door esn koeste
rend zonnetje beschijnen, gseft ze geregeld
baden, laat ze wandelen en zich bewegen
en heeft de voldoening dat aldosnde de
krachten toenemen, de eetlust aanwakkert
en de patient zich krachtiger begint te ge
voelen. Liflafjes en gekruide of gepeperde
spgzsn worden natuurljjk op deze inrichting
niet toegediend, daar al wat kunstmatig den
eetlust heet te bevorderen, uit den booze is
en geweerd wordt.
In «le benedenruimte van Natura Sanat
vindt men kamers voor heete en koude badeD,
douches en warme luchtbaden, voor dames
en heeren. Daarnevens loopt over de gebeele
lengte van 'fc gebouw een gemeenschappelijke
overdekte wanteltuin. Boren vindt men ver
trekken voor gymnastiek, massage en elec-
triciteit, terwijl op het dak, dat door een
muur met hek omzoomd is, een tuiu is aan
gelegd, waar lucht en zon ter genezing
worden aangewend.
Behalve bovengenoemde patiënten, die
over slechte spjjsverteering en toenemende
zwakte klagen, komen hier ook Igders aan
de kwaal, die bij uitnemendheid een kwaal
van onzen tjjd is: zenuwachtigheid. Met. deze
ziekte loopen velen rond, zonder tot den
arts hun toevlucht te nemen. Wel nemen
ze middelen in ter bestrgding, alcohol b.v.
en slaapmiddelen, maar deze zjjn erger dan
de kwsal, verdooven baar een oogenblik,
doch maken 't lichaam hoe langer hoe zwak
ker en minder bestand tegen de ziekte der
zenuwen. Natura Sanat heeft voor hen ter
genezing gereed, licht, lucht, water, gym
nastiek en volstrekte rust en wanneer
deze vereend de zenuwen aanvallen, kan men
gerust zgn wat het resultaat betreft. Rosier
Faassen is hier genezen en Marie Cohen,
een actrice uit Amsterdam, die ook aan ze
nuwziekte leed, hoopt binnenkort de inrich
ting genezen te verlaten.
uur sloeg met een zilveren klank, waardoor
een ieder verschrikt opkeek. Madge, die
met de handen in elkaar geslagen, onbe
weeglijk ter nederzat, begon te vreezen, dat
haar langgespannen zenuwen haar niet
langer zouden staande honden.
«Mgn God!« dacht zjj, »zal er nooit een
einde aan die onzekerheid komen?*
Op hetzelfde oogenblik werd de deur ge
opend en trad de jury weder binnen.
De gevangene ging weder in de bank der
beschuldigden zitten en ook de rechter nam
plaats, ditmaal, zooals men reeds veronder
steld had, met ontbloot hoofd.
De gewone formaliteiten hadden plaats,
en toen de president van de jury opstond,
werden alle halzen nieuwsgierig uitgerekt
en luisterde een ieder met gespannen aan
dacht naar de woorden, die hg sprak.
Het gelaat van den gevangene werd met
een zacht rood bedekt, dat oogenblikkeljjk
voor een doodeljjke bleekheid plaats maakte,
toen hg in zenuwachtige spanning naar de
ernstige, in het zwart gekleede gestalte opzag.
En daar weerklonk het met heldere en
vaste stem
«Niet schuldig!*
Bg het hooreu van deze woorden weer
galmden tallooze vreugdekreten, zoo groot
was de sympathie voor Brian. Tfvergeefs
en met verheffing van stem maande de
deurwaarder van het hof de menigte tot
stilte aan. Ook tevergeefs bedreigde de reeh-
ter alle aanwezigen met een veroordeeling
wegens «minachting van het hof* daar
deze woorden onverstaanbaar bleven misten
ook zjj de verlangde uitwerking, de
geestdrift was o verdoof baar en het duurde
meer dan vjjf mLuten voor de orde hersteld
was.
Vooral wenkt het vlaggedoek met zgn
>de natanr geneest* (natura sanat) tot de
Igders aan tuberculose, tot de longlgders.
Daarover is men 't nu wel algemeen eens
dat voor deze geen kruiden gewassen zjjn,
geen geneesmiddelen baten, doch dat zjj
bjjtjjds hnn toevlucht nemende tot de natnnr,
kans hebben behouden te big ven. Geen
artsenjjen dus, vooral geen geheimmiddelen,
die in zoo grooten getale aangeprezen wor
den, maar licht, lucht, beweging, baden
enz. enz. Vandaar oprichting alom van
sanatoria.
De uitkomst zal leeren in hoever ons
vaderland met zgn natte, mistige winters in
dit opzicht aan de verwachting beantwoordt,
doch dat is zeker, die heil zoekt bg de na
tuurgeneeswijze, kan niet beter doen dan
zich vervoegen aan het adres van het spe
ciaal daartoe ingerichte Natura Sanat,
Buitenland.
In den Duitschen Rjjksdag is de inter
pellatie gehouden over het in beslag nenaen
van Duitsche schep m door de Engelsche
regeering.
De interpellant, de afgevaardigde Möller,
meende dat het vrijlaten der schepen deze
interpdlatie niet overbodig maakte. Integen
deel achtte hjj zich verplicht krachtig uit
drukking te geven aan zjjn verontwaardiging
over hetgeen gebeurd was.
Het zgn geen Duitsche schepen geweest,
die den Boeren oorlogsmateriaal bezorgd
hebben, doch Engelsche. De Duitsche sche
pen hebben alles, wat als contrabande be
schouwd had kunueu worden, te Dar-es-
Salaam of in andere Duitsche havens gelost-
En toch deze inbeslagname!
De fpreker wjjst er op dat er maatregelen
moeten genomen worden om dergelijke wil
lekeurige storingen in het postverkeer te
voorkomen.
Trots het protest van Duitschland heeft
Engeland drie weken gewacht voor bet de
«Bundesrath* losliet. Dat was een onverant
woordelijke daad.
De afgevaardigde BöckelEen onbe
schaamdheid
Alle handelsstaten hebben belang bg een
internationaal zeerecht. Spanje maakte bg
het begin van den Amerikaanschen oorlog
bekend wat het a^s contrabande beschouwde,
Engeland daarentegen liet ons in het duister.
Doch dit rjjk had zich iu ieder geval moeten
Toen de rechter weder kalm was gewor
den, sprak hg het vennis uit en stelde over
eenkomstig de uitspraak deu gevangene in
vrjjheid. Calton had meermalen met gunstig
gevolg een cliëut verdedigd, doch het is de
vraag of hg ooit een uitspraak had aan
gehoord, waarmede hij zoo voldaan was,
als met deze, waarbjj Fitzgerald onschuldig
werd verklaard.
Toen Brian als vrjj man de bank der
beschuldigden verliet, ging hjj tusschen een
menigte vrienden, die hem gelukwenschten,
door naar een kleine kamer, aan de recht
zaal grenzende, waar een vrouw op hem
wachtte een vrouw, die zich schreiend
aan zgn borst wierp en uitriep!
«Lieveling, lieveling, «ik wist wel, dat
God u zou redden
XIX
Den morgen na de terechtzitting verscheen
het volgend artikel, over deze zaak, in de
«Argus*:
«Gedurende de laatste drie maanden spra
ken wij in ons blad meermalen over het
bjjzonder geval, dat overal bekend is. Wjj
kunnen gerust bewereB, dat dit de merkwaar
digste zaak is, die ooit bjj ons Crimineel
hof behandeld werd en de uitspraak, giste
ren door de jury gedaan, hetft alles in een
nog geheimzinniger slaier gehuil.
Door een aaneenschakeling van de meest
vreemdste toevalligheden werd de heer Fitz
gerald verdacht, de moordenaar van Why te
te zgn ea ware Sal Rawlins niet ter elfder
ure verschenen, zoo zgn wjj verzekerd, dat
het schuldig over hem uitgesproken en een
onschuldige voor de misdaad van een ander
geboet zon hebben. Gelukkig, zoowel voor
den gevangene, als voor de justitie was de
honden aan hetgeen het vroeger zelf heeft
vastgesteld.
De Dnitsche K>izer zal, volgens de «Ind.
Belg., ter gelegenheid van zgn verjaardag op
27 Jan. a.s., allen gevangenen, die tot min
der dan 6 maanden gevangenisstraf zgn
veroordeeld, gratie verleenen.
Nadere berichten uit Caïro bevestigen,
dat Oitnan Digna, de groote tegenstander
der Engelschen in Soedan, die hen 20 jaren
lang met afwisselend geluk bestreed, Woens
dag in het gebergte in de buurt van Tokat
door eene expeditie onder bevel van kapitein
Burgess gevangen genomen en naar Soeakim
gebracht is. Volgens een Dnitsche lezing
is zjjn ware naam Alphonse of George
Nisbet of Vinet, werd hjj in 1832 te Rouaan
geboren en door een Mohamedaanscb koop
man, Osman Digna, zjjn moeders tweede
man, als zoon aangenomen. Na den dood
van den Mahdi in 1885 bleef Osman ge
trouw aan diens opvolger, khalif Abdullah,
die onlangs in den strijd gedood werd. Met
een klein troepje getrouwen vluchtte Osman
Digna toen de woestjjn in, waar hg den
moei scbjjnt te hebben laten zinkeu. Wan
neer men hem niet weer laat ontsnappen,
kan de rust in Soedan thans voor goed
hersteld worden geacht.
De voornaamste districten van den oljj-
venteelt in Italië zgn zoodanig geteisterd
door een insect, dat er dit jaar van den
oogst hoogstens een vjjfde zal terechtkomen.
De provinciale raad van Bari heeft eene
premie van 50.000 fraccs uitgeloofd voor
een afdoend middel tot bestrjjdiug der plaag
en de minister van landbouw hesft daar
nog 10.000 francs bjjgevoegd.
Een geestdriftigs meeting voor de Boeren
werd Zaterdagavond te Washington gehou
den. Er was een zeer groote menigte aan
wezig, waaronder bekende personen.
Een aantal leden van het Congres hielden
toespraken. Moties werden aangenomen,
waarin verklaard wordt, dat de Zuid-Afri-
kaansehe Republieken vrjj en onafhankeljjk
moesten zjjn en waarin de sympathie der
vergadering met de Boeren werd uitge
sproken.
In deze moties werd voorts de wensch
neergelegd, bg den president Mc. Kinley er
op aan te dringen, zgn bemiddeling aan te
bieden en te protesteeren tegen het ver
heer Calton door on vermoeiden jjver in staat
de laatste getuige te ontdekken en een alibi
te bewijzen. Ware dit niet geschied, zoo
zjjn wjj volstrekt niet zeker of, ten spjjt
van alle bewijzen door den bekwamen advo
caat gisteren in zjju schitterend pleidooi
aangevoerd, de overige getuigen décharge
wel voldoende zouden geweest zgn, om de
jury te overtuigen, dat hg onschuldig was.
De eenige punten, die ten gunste van
den heer Fitzgerald getuigden, waren de
onbevoegdheid van koetsier Royston om te
kunnen bezweren, dat de beschuldigde de
heer was, die met Why te in het rjjtuig
ging, de diamanten ring dien hg aan den
wgsvinger van de rechterhand droeg; (daar
de heer Fitzgerald geen riagen draagt)
en het verschil van tjjJ, door koetsier Ran
kin en de hospita met eeden bezworen. In
tegenstelling hiervan bracht het verhoor
verscheidene bewjjzen fejj, waardoor de
schuld van den gevangene schgnbaar dui-
deljjk bewezen werd; de verschgning van
Sal Rawlins iu de bank der getuigen maakte
echter een eind aan allen twjjfel. In woor
den, die ongetwijfeld niets dan de waarheid
bevatten, bezwoer zjj, dat mjjuheer Fitzge
rald tusschen ééien en tweeën iu den nacht
van Vrjjdag op het oogenblik, dat de moord
gepleegd werd, in één der onaanzienlijkste
woningen van Bourkestraat vertoefd had.
Onder deze omstandigheden sprak de jury
het «niet schuldig* over hem uit eu werd
de gevangene dientengevolge vrjjgesteld. Wjj
wenschen den heer Calton, zgn advocaat,
geluk met de uitstekende rederoering, die
hy ter zjjner verdediging hield, en tevens
den heer Fitzgerald met zgn wonderbaar-
baar ljjke redding van een onteerende en
onverdiende straf.
schepen van oorlogsmateriaal uit de Ver-
eenigde Staten voor Engeland.
Het gaat er heet op toe in Natal, elk
uur kan brengen wat met zooveel ongednld
verwacht wordt, de nederlaag van Buller.
Het gerucht beeft al geloopen, dat hjj ge-
slagen ja zelfs dat hjj gedood zou zgn, het
teekent de zenuwachtige spanning waarin
allen, die deelnemen in den worstelstrijd der
republieken, verkeeren.
In Engeland is sinds Zondagochtend de
stemming al weder somberder geworden.
Na kerktjjd werden de laatste telegrammen
op de zoogenaamde «kerkparades* bespro
ken en men was toen nog tevreden over
het slagen der krijgsbewegingen van Warren
en Clery, al vond men het vreemd, dat
geen berichten over verovering van Boeren-
kanonnen of laager de berichten over het
gelnkken der beweging vergezelden.
Toch is de afstand, die Warren en Clery
beweren vooruit getrokken te zjja, na dertien
uren vechten geen resultaat in verhouding
tot de moeite.
In de latera telegrammen verklaren de
Engelschen zalven, dat de verliezen niet zco
gering waren als eerst werd geseind en alle
schjjn va» een overwinning verdween bg
het bericht dat 290 man gewond waren,
waarbjj elf officieren. Tegeljj'c met dit be
richt kwam een aanvullingslijst van de
verliezen door het garnizoen te Ladysmith
geleden in het laatste hevige treffen met de
Boeren op 6 Januari. Op dien dag zgn er
nu volgens de laatste opgaaf 509 man aan
dooden en gewonden aan Engelsche zjj do
gevallen, dat zou dus een twintigste deel
van hQt Engelsche garnizoen zjjn.
De berichten die Maandag uit Transvaal
schenen te komen, bleken, zoo&ls reeds zoo-
dikwjjls voorkwam, valsch te zgnnoemens
waard is er nog niets zekers mede te deelen,
waarom wjj ons vergenoegen moeten mtt
wat ten minste nog eenigszins als waar-
schjjnljjk verteld wordt
Aan de «Times* wordt uit Pietermaritz-
burg d.d. 18 Januari geseind, dat de ver-
eenigde strjjdmacht van generaal Buller en
Sir Charles Warren beschikt over veel artil
lerie en evenzoo over een aanzienljjke macht
cavalerie en bereden infanterie. De linie
troepen staan onder bevel van Sir Charles
Warren, Lord Dondonald, generaals flil-
Hjj verliet de gerechtszaal zonder eenige
smet op zgn naam en na de achting en
sympathie verworven te hebben van alle
bewoners van Australië voor den moed en
de waardigheid, waarmede bjj zicb gedurende
den ganscken loop der zaak gedragea heeft,
niettegenstaande er znlk een sterke ver
denking op hem rnstte. Na zgn onschull
echter duidelgk bewezen is, rjjst bg een
ieder de vraag: «Wie is de moordenaar van
Oliver Whyte?*
Hjj, die de afschnweljjke misdaad pleegde,
is dus op vrjje voeten en wellicht zelfs in
ons midden. Aangemoedigd door zgn straf
feloos ontkomen aan de handen der jnstiti',
wandelt hjj mogeljjk door de straten van
Melbourne rond en spreekt over den moord,
dien hjj eigenhandig bedreef. Versterkt door
ds gedachte, dat elk spoor om hem te
vinden, verloren is gegaan, sedert hjj het
rjjtnig van Rankin in de Powlettstraat ver
liet, heeft hjj waarschjjnljjk besloten in
Melbourne te bljjven en is het niet onmo-
geljjk, dat hg gedurende de laatste terecht
zitting in de zaal aanwezig was.
Ja, dit artikel komt hem wellicht onder
de oogen en dan verheugt hjj zich in de
vrnchtelooz» pogingen, aangewend, om hem
op te sporen. Maar laat hjj maar oppassen,
de gerechtigheid is niet blind, al is zjj ge
blinddoekt; en wanneer hg dit het minst
verwacht, zal zjj haar oogen van dien blind
doek ontdoen en hem in het helder daglicht
stellen, om de straf voor zgn handelingen
te ondergaan.
ill iiaHWirWMCMMPMMgBMBMBMMWBBMMBMMMBMMMBMMBMMM—HWMO—
Wordt vervolgd.)
