Iiel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelenvaard.
De kunst en de oorlog.
FEUILLETON.
n
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
M 1875.
WOENSDAG 7 FEBR.
1900.
EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
LAND VAN ALTEN^
VOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ot. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjj dagavond
ingewacht.
Teekenen is een schoone kunst. Met woor
den ban men beschrjjven hoe een optocht
gehouden werd, hoe een huis zich voordeed,
hoe de soldaten ten strjjde trokken, hoe een
machinedeel er uitziet doch ge zult het
met de mooiste beschrijving niet zoover
brengeD, dat de hoorder zich het geval kan
voorstellen, zooals het zich in de werkelijk
heid voordeed. Dat kan de teekenaar. Met
zjjn schetsboek in de eene en een potlood
in de andere hand rondgaande, toovert hg
n wat waard is gezien te worden, voor
oogen. De etsnaald of de graveerstift brengt
het op stoen over en de knnst is een pro
duct rgker. 't Is waar, tegenwoordig neemt
de photografie dikwjjls dezen arbeid over en
ze doet het goed, maar een kunstvaardige
teekening gaat een goed uitgevoerde photo-
grsfie toch ver te boven.
In deze dagen van hevigs spanning, van
hoop en vrees hebben onze aandoeningen
behoefte zich te uiten. Vooral de hoop ge
voelt die behoefte. Daar komt bij dat onze
vrees op den achtergrond raakt, de meester
lijke taktiek onzer Z.-A. broeders onze be
wondering afdwingt en de verregaande ver
watenheid der Engelschen ons walgt. Deze
walging uit zich in een glimlach, een spot
tende, verachtelijke glimlach en wie zal nu
dezen glimlach beter vasthouden en aan de
wereld toenen dan de teekenaar?
Of ze dan ook aan 't werk zjjn onze pot
loodvoerders! Heel Europa teekent. Elke
week brengen Duitschland,Frankrgk,Span je,
e. a. kosteljjke spotprenten in den handel,
die een getrouw beeld geven van de hooge
achting waarin Engeland bjj Europa's vast
land aangeschreven staat. Ook Nederlaud
blijft niet achter, ja, neemt op dit kunst
terrein eene eereplaats in. Tal van bladen
hebben een specialen teekenaar aan zich
verbondeD, die wekelgks een of ander bjj-
zonder voorval in beeld brengt. De Spectator,
de Tjjd, het Centrum, Vooruitgang, de Amat.
Ct., de Amsterdammer e.a. kunnen zich deze
weelde veroorloven. Wat wonder dat in deze
dagen Transvaal schering en inslag is bg
dit plaatwerk?
Paul Kruger neemt op de meeste van
deze platen een eereplaats in; eigenljjk be
doelen ze alle verheerlijkende bewondering
van oom Paal, slimme Piet, den waardigen
Uit het Engelsch.
(41
•Ik wekte uw nieuwsgierigheid nooit op,
door u te vertellen, dat er een geheim be
staat, maar verraadde het onvoorzichtig bg
C-. Iton's strikvragen. Ik vertel u openhartig,
iets van Rosana Moore vernomen te hebben,
dat u betreft, maar slechts indirect door
•en derden persoon. Het zou tot niets leiden,
het n te ontsluieren en mogeljjk ons beider
leven verwoesten.*
Madge antwoordde niet, maar zag recht
voor zich uit in het gloeiend zonlicht.
firian knielde naast haar neder en strekte
zjjn handen smeekend naar haar uit.
>0, lieveling,* zei hg op treurigen toon,
waarom vertrouwt gjj mg niet? Uw liefde,
die zooveel getrotseerd heeft, zal nu toch
niet verflauwen. Laat ik het leed dragen
en het geheim alleen kennen, zonder nw
jong leven daarmede te verwoesten
zoo het mogeljjk was, zou ik het n vertellen,
maar God sta mg bgik kan niet, ik
kan niet,* en hg verborg zjjn gelaat in
beide handen.
Madge hield haar lippen stjjf gesloten en
streelde zjjn schoon gevormd hoofd met
haar konde, fijne vingers. In haar binnenste
woedde een hevige strjjd tusschen haar
vrouweljjke nieuwsgierigheid en haar liefde
voor den man, die daar aan haar voeten
lag; de liefde zegepraalde, zoodat zjj haar
hoofd tot hem over boog.
•Brian,fluisterde zjj, »het ui zjjn, zoo als
legeraanvoerder Piet Jonbert, en president
Steyn. Op een van de laatste buitenlandsche,
ziet men Kruger als zon stralen schieten op
een tot de tanden gewapend Engelsch krjjgs-
mau. 't Is echter een tinnen soldaat en in
de warmte begint hjj te smelten en zakt
in elkaar. De Duitsche Jagend stelt Krnger
voor als een kanonnier, schietend op Cbaim-
berlain. Er onder dit versje op den boer:
Met Hel en Hemel in komplot
Verkeert hg zonder twjjfel!
Zjjn veldheer is de lieve God,
Zjjn kanonnier de duivel
Mooi is de plaat van Van Geldorp waarop
Krnger is voorgesteld als baanveger te zamen
met Stejn. Ze staan aan den kant, terwjjl
een half dozjjn boeren met krachtigen slag
voorbjjrjjd<n en in hun vaart Methuen,
Gatacre, French, White en Buller een zit
plaats op 't jjs bezorgen, met sterren onder
hen. »Wat doen hullie op glad jjs?« vraagt
Krnger en Steyn antwoordt»als hnllie
voor onze jongs niet op zjj wil, mot hnllie
maar val i<
De laatste plaat van onzen bekenden
Braakensiek doet Kruger zien als leeraar aan
de Modelschool te Pretoria. In de banken
zitten zgn leerlingen: gevangen Engelsche
officieren. Kruger doceert: »een van de eerste
beginselen der krjjgswetenschap is, dat man
zich niet gevangsn moet laten neman.«
Behalve dez? groote figuren, Krnger,
Stegn en Joubert, genieten Victoria, Cham
berlain en de Engelschtnan in 't algemeen,
voorgesteld door John Ball, de eer door de
voornaamste teekenaars behandeld te wor
den. En hoe't Is om medelgden mee te
krjjgen, zooals Victoria 't loodje moet leggen.
Daaraan hebban zich onze teekenaars niet
schuldig gemaakt, 't Is in elk geval een
oude vrouw, al had die oude vrouw toch
door de macht van haar veto al de rampen,
dia thans Engeland over zich hoen trekt,
kunnen voorkomen. Op een van deze zien
we haar in 't bjjzjjn van haar veelSeloven-
den oudsten zoon, den Prins van Wales,
de laatste in krjjgsbaftige houding met een
spel kaarten in de hand, tot zgn moeder
zeggende: »Mama ik ga naar Afrika, ik
ga de beschaving brengen.*
Op een andere staat ze geteekend achter
Chamberlain, die met Krnger en Stegn
kaartspeelt. >Geef het spel maar over Joe,«
zegt ze, »ze hebben alle boeren
Nog weer een andere doet haar zien in
gjj het verlangt. Ik zal nooit weer een
poging doen, om dat geheim te leeren
kennen nu gjj het niet wilt.*
Brian stond op en drnkte haar met een
van geluk stralend gelaat tegen zjjn borst.
•Liefste,* zei hg, haar hartstochtelgk
kussende, waarna beiden gedurende enkele
oogenblikken het stilzwjjgen bewaarden.
Wij zullen een nieuw leven beginnen,* zei
hjj eindeljjk. »Wjj zullen het treurige ver
leden vergeten en daar nog slechts als aan
een droom aan denken.*
Mnar dat geheim zal nog klagen aan
uw gelnk,* fluisterde zjj.
Na verloop van tijd en door een andere
omgeving zal het verdrongen worden,*
luidde zgn somber antwoord.
•Een andere omgeving!* herhaalde zjj
vol verbazing. >Gaat gjj dan heen?*
•Ja, ik heb mijn buitengoed verkocht en
wil Australië binnen drie maanden voorgoed
verlaten.*
En waarheen zult gjj dan gaan?* vroeg
zij geheel verbgsterd.
Het doet er niet toe,* luidde zgn bitter
antwoord. »Ik ga het voorbeeld van Caïu
volgen en zal een zwerver zgn op het aan
gezicht der aarde.*
Alleen
Daarom kwam ik juist tot u,« zei Brian
haar in het gelaat ziende. »Ik kom n vragen,
of gjj er in toestemt zoo spoedig mogeljjk
te trouwen, dan zullen wjj zamen Australië
verlaten.*
Madge aarzelde.
Ik weet, dat ik veel eisch,* zei hjj
haastig, »uw vrienden en huis te moeten
verlaten ea,« vervolgde hg aarzelend
nw vader, maar bedenk, wat mjjn leven
zal zgn zonder u en hoe eenzaam ik in de
een schouwbnrglog* met Joe naast zich. Op
't tooneel wordt één bosr vermoord door
tien Engelschen. »Met bloedend harte ziet
de Qneen, hoe hier ééa dappere zwicht voor
tien,* staat er onder.
John Ball in rjjlaarzsn, witten pantalon,
laag uitgesneden vest, en rok, gedekt met
bniten models hoogen hoed, is in 't alge
meen »de Eagelschman.* Een scheldnaam
dos. In den tjjd van Jacob I leefde te
Londen een componist van dien naam, die
o.a. het Engelsche Volkslied getoonzet heeft.
We weten niet of de scheldnaam der En
gelschen aan hem ontleend is. Op zjjn hoofd
komen de hardste slagen der geestige tee
kenaars neer. Op een zien we hem met ver
trokken gezicht de handen deerljjk branden
aan Afrika, op een ander met den eenen
voet in den val Ladysmith, met den anderen
in Colenso, terwjjl een zjjner handen in
Kimberley vast zit en groote brokken rots
op hem neervallen. Op een derde plaat aan
schouwt hjj, ziedend van toorn hoe die bl
kwajongens de rjjpste appelen uit zgu goed
omrasterden tuin plakken, waarbinnen hij
niet komen kan. Op nog een andera hoe
hij verheugd de reis naar Pretoria aanvangt,
doch spoedig in zjju vaart gestuit wordt,
zgn muilezel de vlucht neemt en hjj te voet
hulpeloos daar staat.
Een vierde rubriek doet in 't algemeen
een blik slaan op komische toestanden,
v. Geldorp heefü b.v. geteekend een ruiter
bende in de grootst mogelijke verwarring
vluchtend voor eenige Mausergeweren. Tele
gram naar Engeland: de terugtocht werd
meesterlgk geleid.* We hebben zelfs een
Engelsch plaatje waarop een Eogelschmsin,
door een boer gewoad, uitroept: »Verd
die boeren weten waarachtig ook al met
onze geweren om te gaan t«
Aardig is een illustratie van Jugend bjj
een krantenbericht. De hertog van Cou-
naught bad verzocht mee te mogen gaan.
Maar Buller weigerde, omdat hij verklaarde
niet voor het leven van den -prins te kunnen
instaan 1 Het plaatje geeft den prim te zien
in een kinderstoel onder een glazen stolp.
Opschrift: Vsrzending naar Afrika! Voor
zichtig! Niet stooten! Breekbare waar!
Tot slot een plaat uit een Fransch tijd
schrift »le Rire,« een profetie, welke vervuld
wordende, heel Enropa tot applaus zal uit
lokken. We zjjn in een circus. Chamberlain,
in korte rokjes, rijdt rond op een leeuw.
wereld zal rondzwerven; maar gjj zult mg
niet verlaten, nu ik u zoo noodig heb
gjj zult met mij gaau en in de toekomst
een goede genius voor mij zjjn, evenals gij
dit totnutoe voor mg geweest zjjt, niet waar?*
Zjj legde baar haad op zjjn arm en met
haar heldere, grijze oogen tot hem opziende,
zei zjj: »Ja.«
•God zjj dank,* sprak Brian eerbiedig
en weder heerschte er een adetnlooze stilte.
Daarna namen beiden plaats en spraken
over hun plannen en bouwden luchtkasteelen,
het gewone werk van gelieven.
Het zal mjj benieuwen, wat papa zal
zeggen,* merkte Madge op, in gedachten haar
verlovingsring om haar vinger draaiende.
Brian fronsde de wenkbrauwen en weder
kwam dezelfde sombere uitdrukking over
zjju gelaat.
Ik zal er b«m over moeten spreken, denk
ik,zei hg eindeljjk met weerzin.
•Ja, natnurljjk,* luidde haar opgewekt
antwoord. »Het is wel niets dan een for
maliteit, maar die dient toch in acht ge
nomen te worden.*
Waar is mjjnheer Frettly?* vroeg Fitz
gerald opstaande.
In de biljardkamer,* antwoordde zij,
zgn voorbeeld volgende. »Neen,« ging zg
voort, daar zjj haar vader op de veranda
zag verschjjneD. »Hier is hij.«
Brian had Mark Frettly in langen tjjd
niet gt-zien, en werd getroffen door de ver
andering die in zgn niter ljjk had plaats
gehad. Eertjjds liep hjj kaarsrecht en had
een frissche, strakke gelaatskleur, maar nu
ging hg gebogen, terwjjl zgn trekken sterk
verouderd waren en een kwgnende uitdruk
king hadden aangenomen. Door zgn dicht,
zwart haar liep hier en daar een grjjze
Krnger staat als opperstalmeester met de
zweep in de hand. Een boer houdt een hoepel
op met het opschrift Transvaal. Joe staat
klaar den sprong te wagen, maar hij ziet
niet, dat aan den hoepel een net gehangen
is, waar hjj ongetwjjfeld in near zal duikelen.
Nu, een duikeling gunnen we dezen man
van harte, en met hem alle oorlogzuchtigen
in Engeland en elders.
Dreyfus is, op eenige lichte aanvallen van
koorts na, die steels zwakker worden, ge
heel hersteld. Hjj gebruikt nu gewoon voed
sel en besteedt zgn tjjd aan de opvoeling
van zgn kinderen, behalve 4 uren per dag,
welde gewjjd zgn aan zgn correspondentie.
Een Londensch rechter heeft deze week
een vonnis geveld, dat ook elders navolging
zou verdienen. Een huurkoetsier was aan
gesproken tot schadevergoeding, maar de
eisch werd, als ongegrond niet ontvankeljjk
verklaard, met veroordeeling van den
eischer in de kosten. Maar onmiddelljjk na
deze uitspraak verzocht de rechter den advo
caat van den eischer plaats te nemen op
de bank der beschuldigden en veroordeelde
hem tot betaling der in naam van zgn
cliënt opgelegde proceskosten.
De »Standard« verneemt uit Durban, dd.
31 Januari: De bark »Marie,« onlangs met
meel uit Australië opgebracht, is vrjjgelaten.
Het aanial hongersnoodljjdendsn in
Britsch-Iudië neemt steeds toe. Na reeds
wordt van overheidswege aan 3.750.000
hunner onderstand verleend.
De kolenprjjzen zullen nog hooger worden.
De handelaars te Cardiff hebben in Wales
500.000 ton steenkolen opgekocht, waarvan
400.000 ton voor het buitenland bestemd zjjn.
Te Washington stierf in het hospitaal
zekere mrs. Van Horn. Zjj bekende haar
schoonmoeder, de vrouw van Thomas Egan
te hebben vermoord, terwjjl Thomas Egan
voor het misdrjjf was gehangen in 1880.
Egan had met kracht zgn onschuld be
zworen, maar hjj werd veroordeeld. Bjj de
terechtstelling was het zeer dramatisch tos-
gegaan. Eerst brak het touw, den tweeden
keer gleed het uit en eerst bg den derde
proef kwam Egan aan zgn eind.
streep, en alleen zjjn oogen stonden even
scherp en vriendeljjk als altjjd.
Bjj het zien van dezen onmiskenbaren
achteruitgang en bedenkende, hoe Madore
veranderd was, vroeg Brian zichzelven af,
nu hjj baar vader zag, of dit alles niet het
gevolg was van dezelfde oorzaak, nameljjk
den moord van Oliver Wbyte. Mjjnheer
Frettly zag er somber uit en liep in ge
dachten verzonken voort, tot hjj zgn doch
ter in het oog kreegtoen verhelderde een
teedere glimlach zjjn trekken.
Beste Fitzgerald*, zei hjj hem de hand
toestekende, »dat is een ware verrassing!
Wanneer zjjt gjj overgekomen?*
•Ongeveer e?n half uur geleden*, ant
woordde Brian, met weerzin de hand van
den millionnair aannemende. «Ik kwam om
Madge te zien en eens met u te spreken*.
Wel, dat is goed*, zei Frettly, zgn arm
om het middel van zgn dochter slaande,
Zoo, zoo, bloeien daarom de rozen weer
op uw wangen, j jnge dame*, vervolgde hg,
haar wang streelende. »Gjj bljjft zeker di-
neeren, Fitzgerald
Dank u«, antwoordde Brian, injjn toi
let
Onzin*, zei Frettly gastvrjj, »wjj zgn
hier niet in Melbourne en Madge zal dit
zeker wel excuseeren. Gjj moet big ven,
hoor*.
•Ja, doe dat*, zei Madge op smeekenden
toon, hem een tikje op den arm gevende.
Ik zie je zoo weinig, dat ik je niet na een
half nur weer kan laten gaan*.
Brian deed zich bljjkbaar geweld aan.
Goed*, zei hg kalm, >ik zal bljjven*.
Eu*, hernam Frettly levendig, terwjjl
hjj plaats nam, >nu dit belungrjjke vraag
stuk afgehandeld is, vertel mjj nu eens,
Het bericht der muiterjj van twee ba-
taillons Soudaneezen in Egypte komt niet
onverwacht. Toen Kitchener naar Afrika
geroepen werd is zjjn plaats als Sirdar door
Wingate ingenomen en deze vertrok jjlings
van Caïro naar Soudan. Reeds geruimen
tijd gaven de inlandsche troepen en hnnDe
officieren daar teekenen van ontevredenheid,
hun houding was brntaal en naarmate de
Jobstijdingen uit Afrika ruchtbaar werden,
waren de troepen moeiljjker te hanteeren.
Te Omdnrman werd men zoo ongerust, dat
de regeeriDg besloot de zwarte troepen hun
scherpe munitie af te nemen.
Vooralsnog gelooft men niet aan open-
ljjka muiterjj, de zwarte troepen zgn trouw,
maar, licht onder den invloed van fanatis-
tische leiders,* zegt de Daily Mail*, een
betoog, waarvan de logica ons ontsnapt.
Men herinnert zich dat Kitchener een
groot aantal officieren van Egyptische troe
pen mede naar Afrika wilde nemen, doch
dat die op het laatste oogenblik bevel kre
gen te blgven, waarschgnlgk waren er toen
reeds voorteekenen van wat nu gebeurd is.
De Engelschen komt dit alles zeer te
onpas, te meer daar er te Om lurraan een
Franscbe en een Belgische expeditie, die
den Njjl afzakken, verwacht wordt.
Mogen er bjjna geen Europeesche troepen
meer in Egypte zgn, ontbloot van Engel
sche troepen is het niet. De Indische troepen,
die men in Zuid-Afrika niet gebruiken kan,
hebben hun weg daarheen gevonden en tot
nu toe bestaat geen reden om die regi
menten te wantrouwen.
Er is in Egypte en speciaal te Caïro «en
sterke Engeland-vjjandige partjj en om juist
over het voorgevallene te oordeelen moet
nader bericht afgewacht worden. Een open-
ljjke muiterjj zou onafzienbare gevolgen
kunnen hebben. Dat de zwarten het bevel
tot onderwerping niet goedschiks opnamen
ligt voor de hand, even als het voor de
hand ligt, dat in het Engelsche Parlement
met haar gewone brutaliteit de regeering
de vertegenwoordiging zoo zjj inlichtingen
vroeg, om den tuin zou leiden.
Maar neen, dat is niet monsterachtig ge
noeg, openljjk wordt tegenwoordig in het
Lagerhuis door Chamberlain medeplichtig
heid aan den Jameson-inval erkend, want,
wat is zgn antwoord anders?
Zooals uit de telegrammen bljjkt, zjjn er
nog Parlementsleden, die de ware toedracht
waarover gjj mg wilt spreken. Uw buiten
goed?*
Neen*, antwoordde Brian, tegen den
pilaar van de veranda geleund, terwjjl
Madge haar hand door zgn arm stad. »Dat
heb ik verkocht*.
Verkocht?* herhaalde Frettly verbaasd,
waarom?*
•Ik gevoel mg ongedurig en heb behoef
te aan verandering.
•O, een rollende steen krjjgt geen mos,
zooals de Frauschen zeggen, dat weet gjj
toch*, zei de millionair hoofdschuddend.
•Ja, maar een steen raakt niet van zelf
aan het rollon*, antwoordde Brian somber.
Hjj wordt door de een of andere kracht
voortgestuwd, waarover hg geen heerschap-
pjj heeft*.
Daar hebt gjj geljjk in«, zei de millio
nair gekscherend. »En mag ik vragen,
welke nw voortstuwende kracht is?«
Brian zag den onden man aan zoo door
dringend aan, dat deze de oogen voor dien
blik neersloeg.
Wel*, vervolgde hg, met ongeduld naar
de slanke figuren opziende, die daar voor
hem stonden, waarover wilt gjj mg dan
spreken
Madge heeft toegestemd zoo spoedig
mogeljjk mjjn vrouw te worden en nu vraag
ik uw toestemming.
Onmogelgk*, zei Frettly kortaf.
Dat woord onmogelgk staat niet in mjjn
woordenboek*, antwoordde Brian kalm.
Waarom zoudt gjj weigeren? Ik ben nu
rjjk*.
Buitenland.
'KosHMaanMDaaBBBHBBOBnnBBMBagBMHmBnHr
Wordt vervolgd.)