1
I
Weipolder.
verhuren:
DeweplrpaaiJJsBlwplaat,".
Notaris RIET RA.
verpachten:
WEILANDEN
Vruchtboomen,
BOUWLAND,
HUIS en TUIN
Algemeene Maatschappij van Levensverzekering ea lijfrente
Antonia Airiaia Henflrila Tierens,
Een Verffabriek
verkoopen
Kroon-Domein,
18 hectaren 68 aren 20 centiaren
Stad Heusden".
STOOMBOOT
Piano-Onderwijzeres,
:S
Protestantsche Kerk,
Heusden, Putterstraat,
D. V. Donderdag 1 Maart,
Notaris RIETRA te Dussen,
veilen en verkoopen:
Stoomboot „Neutraal III.''
maatschappelijke ontwikkeling, goede wet
geving en onderwjjs het herhalingsonder-
wjjs niet aanvaardt.
Het leerplicht-ontwerp besprekende, stelt
spreker op den voorgrond dat onderwgs
wezenlijk deel der opvoeding plicht en recht
dvr ouders is, een plicht en recht dat be
perkt wordt door de gemeenschap.
Wanneer onders misbruik maken van hun
plicht en recht moeten andere machten tas-
schen beide komen, en lettende op het be
trekkelijk schoolverzuim, i. i. een zeer ge-
vaarljjk vergchjjnsel, is Staatstusschenkomst
op het stuk van onderwgs gewettigd. Par
tieel is hierin niet te voorzien*
Op verschillende feiten voorkomende in
het verslag der enquête-commissie, toont
spreker aan dat invoering van leerplicht
noodzakelijk is, moge 't dan ook een droe
vige noodzakelijkheid heeten. Zedeljjke mid
delen schieten hier te kort.
Echter toegevende de noodzakelijkheid
van leerplicht, dienen daaraan voorwaarden
worden verbondenlo. moet het onderwgs
beperkt worden tot het noodzakelijke2o. zoo
weinig mogelijk moet het recht der ouders
worden bemoeilijkt, rekening moet worden
gehouden met eischen en nooden, en hoofd
zaak is dat de wet ten volle gewetensvrijheid
moet eerbiedigen. De ouders moeten in de
keuze der school de ruimst mogelijke vrij
heid genieten, vandaar dat spr. vorderther-
ziening van art. 5ibis der schoolwet, zoodat
het beginsel van rechtsgelijkheid voor de
bjjzondere scholen volkomen wordt. Van
eene voorafgaande nadere regeling in dien
zin stelt hjj invoering der wet afhankelijk.
De heer Travaglino beschouwt leer plicht
als leerduiangjinbreuk maken op de rechten
van een ander, wat in strijd is met het
Katholiek program, dat onderwgs «recht en
plichtc der ouders acht. De opmerking vau
het herhalings-onderwjjs maakt het ontwerp
voor spreker nog onaannemelijker.
Principieele bezwaren kunnen niet met
geld worden afgekocht. De noodzakelijkheid
van leerplicht kan spr. niet toegeven. Het
schoolverzuim zal er niet door verdwijnen.
Het stelsel van straffen der ouders by school
verzuim is niet noodig.
Het beloonen van getrouw schoolbezoek
werkt beter. Hjj hoopt dat dit ontwerp, dat
geen nationale wet kan worden, zal worden
verworpen.
De heer Ketelaar is gedeelteljjk voldaan,
gedeeltelijk teleurgesteld.
Op den duur acht hjj een leerplichtwet
niet goed mogelgk zonder lichameljjke ver
zorging van het kind. Particulier initiatief
schiet voor kindervoeding en kinderkleeding
te kort. Met een leege maag is 't lastig
leeren.
Ten slotte vroeg hjj of de minister bjj
verwerping van een amendement betreffende
Kindervoeding, bereid is in de schoolwet
voeding en kleeding met behulp van regee-
ringsteun mogelgk te maken.
De heer Pgnappel motiveert zjjn stem
tegen het ontwerp. Zijne bestrijding is ge
richt tegen het beginsel der wet den dwang.
De Regeerings-argumenten voor leerplicht
acht bjj niet klemmend, verwaarloozing van
het kind moet bjj andere wetten, dan bjj
een leerplichtwet gestraft wordencrimina
liteit vloeit niet voort uit gebrek aan kennis,
maar uit zelfzucht, dronkenschap enz.; het
betrekkelijk schoolverzuim is beter te be-
strijden door betere klassen- en onderwijs
inrichting dan door dwang.
Het onderwgs moet bjj 't leven aansluiten
dan heeft men geen dwang noodig.
De heer De Waal Malefyt betoogde dat
de slechte resultaten van ons lager onder
wgs niet enkel het gevolg zjjn van school
verzuim. Het Leerplicht-ontwerp zal weinig
verbetering brengen.
De heer Troelstra verdedigde schoolplicht
in 't belang van goed volksonderwijs, waarbjj
de maatschappij gebaat is. Zelfs voor tegen
standers van de democratie is 't zijns inziens
van belang dat de arbeidende klassan g08 i
ontwikkeld zgn, wanneer democratie in de
toekomst mocht zegevieren.
De socialisten hebben groote sympathie
voor pogingen van volksontwikkeling, doch
deze poging dit ontwerp kan niet
baten wanneer niet gelet wordt op de rede
nen van het schoolverzuim «de armoede,
en omdat het ontwerp gegrond is op kapi
talistische beginselen.
Socialistisch belang is gebruik te maken
van staatshulp, die anderen als theorie staats
bemoeiing bestempelen. Spr. is voor deze
staatsinmenging om het lompe proletariaat
in te leiden in de rjjen van dit strjjdba&r
proletariaat. Deze staatsinmenging is onver-
mgdelgk geworden uoor de muatscnappelgae
misstanden.
De heer Ketelaar verdedigt ie rpiicu a.s
waarborg van de rechten van het kind op
ouderdom en als middel tot bestrg'ding van
3 maal verzuim, waarvan de statistiek geen
duidelijk beeld geeft, omdat daarbjj een ge
middeld percentage over een geheel jaar
wordt opgegeven, daarna besprak bjj den
gunstigen invloed van onderwgs.
Hg wees vervolgens op het verminderen
der criminaliteit in Engeland, sedert daar
het onderwgs geregeld en leerplicht inge
voerd is. Vandaar dat ook vele R. K. en
ant.-revol. onderwjjzers voorstanders van
het ontwerp zgn.
Spreker bestrjj.lt de terugbrenging van
den zevenjarigen tot den zesjarigen leeftjjd,
en hg heeft groot bezwaar tegen de te gulle
regeling van het geoorloofd school verznio».
Wil leerplicht goed werken dan moeten er
ook maatregelen zjjn om gemeentebesturen
te dwingen kinderen tot de school toe te
laten.
Dringend noodig zgn waarborgen dat ge
moedsbezwaren steeds gegrond moeten zgn
op den geest van bet onderwgs en niet ge
richt tegen de beginselen van den onder
wijzer. Hjj vraagt van den minister de per
tinente verklaring, dat de ouders niet kunnen
samenspannen tegen een onderwjjzer om
diens beginselen.
Een Fransch blad beweert, dat Nederland
het voornemen zou hebben het voorbeeld
van Denemarken te volgen en aan de Ver-
eenigde Staten de Kleine Antillen, welke het
bezit, te verkoopsn. Hieronder zouden dan
begrepen zgn de eilanden St. Eustatius en
Saba en de helft van St. Martin waarvan
het andere gedeelte aan Frankrgk behoort.
Ondanks alle moeite, welke in de noor
delijke provinciën van België gedaan wordt
om de bestendige opening der grenzen te
verkrjjgen voor den invoer van Nederlandsch
vee, zullen de grenzen gesloten big ven.
De Belgische minister van Landbouw is
niet genegen, eenige verandering in den
bestaanden toestand te brengen.
Aan een commissie van Antwerpsche
vetwjjders, veekweekers en slagers, die een
gehoor bjj den heer baron Van der Bruggen
gevraagd hadden, om de spoedige opening
der grenzen te vragen, antwoordde hjj, dat
hjj niet voornemens is, de grenzen te opeaen,
noch voor het Fransche, noch voor het
Nederlandsche vee.
De grenzen big ven dus voorloopig ge
sloten. Belanghebbenden geven echter, naar
aan de >N. R. Ct.« gemeld wordt, den moed
niet op en zullen nu beproeven, de leden
van Kamer en Senaat voor hun meening
te winnen, opdat dezen door hun invloed
den minister tot andere gedachten brengen.
Binnenkort zal bjj het wapen der infan
terie weder eene proef met een nieuwe
unuformjas worden gehouden. De korte jas
zal daarbjj vervangen worden door eene
tunique, overeenkomende met bet mouwvest
der cadetten. Voor de officieren, die betzelfde
kleedingstuk krjjgen, zal in groote tenue de
tunique voorzien worden van treswerk.
Naar men echter aan de »H. Ct.« meldt,
moet de volgende uniform-verandering bjj
de infanterie zgn voorgesteld:
Soldaten: een mouwvest met korte pand
jes (cadetteumouwvest), waarop ia groot
tenue versierselen.
Officieren, onderofficieren en muzikanten
voor exercitiën een jas als soldaten (met
borstzakken), voor buiten dienst eeu attilla
zooals cavalerie met smalle gouden pas
santen.
Het opgaand «witte* pluimpje der infan
terie vervangen door een «rood* afhangend.
Als H. M. en de autoriteiten dit ont
werp goedgekeurd hebben, zal bjj een der
bataljons infanterie te Arnhem er gedu
rende een jaar een proef mede genomen
worden.
Met 1 April e.k. is benoemd tot comman
dant van het Ko*. Kol. Militair Invaliden
huis op Bronbeek, de met toekenning van
den titnlairen rang van luit.-kolonel gepen-
sionneerdea majoor der infanterie van het
leger in Ned.-Iodië jhr. N. C. van Henrn.
Vanwege den penningmeester van de
afdeeling Rotterdam der N. Z. A. V. werd
Maandag het te Amsterdam tot Zaterdag
ingekomen bedrag volteekend tot één mil-
lioen gulden.
Te Neerbosch is het getal weezen, die in
den laatsten tjjd aldaar verpleegd worden,
tot beneden de 800 gedaald, voor de grootste
helft jongens. Voor korten tjjd bedroeg dit
meer dan 1000.
De toestand in het diamanten vak schjjnt
ta verbeteren.
Het aantal werklooze diamantbewerkere
tr Amsterdam beiroeg Vrjj Ag 25U8. Dit
is 266 winder dnu de wer-k tevoren en bijjfc
ruim 600 beneden de hoogste opgave.
Het vermoeden bestaat, dat deze vermin
dering te danken is aan het opkoopen van
geslepen diamant door Engelsche handelaars,
waarom weer ruw kan worden uitgegeven.
De prjjzen der verschillende soorten turf
zjjn door de duurte der steenkolen in de
laatste dagen aanmerkelijk gerezen. Som
mige verven ers ontvangen na reeds 10 a
15 percent meer.
De coöperatieve veldarbeidersvereeniging
in de gemeente Lemstarlaad heeft voor f 300
een stnk land aangekocht, om dit ta be
werken en te bebouwen.
hier voor de export-slachterg geleverd 243
varkens voor 17 h ct. per half K.Q.
WATERHOOGTE KEULEN, (11 u. r.ro.
26 Febr. 5 05 M. boven 0.
27 Febr. 4.72 M.
MAASTRICHT, (voorm. 8 uur.)
26 Febr. 2.28 M. -f 0.
27 Febr. 2.15
Waterhoogte Heusden.
25 Febr. (voorm. 8 uur) 4.42 M. -f-N.A.P.
26 4.39
27 4.32
GORINCHEM.
26 Febr. 3.36 4* N. A. P. (bjj hoogw. v.ui.)
27 Febr. 3.24
26 Febr. 3.31 (bjj laagw. v.m.)
27 Febr. 8.16
Ad vertentiën.
Maandagavond kregen in de gemeante
Hoeven twee kooplieden twist over een som
geld, geboden voor een koe. Een hanner
ontstak hierbjj plotseling zoo in woede dat
bij zjjn tegenpartij een mes in hst hart
stiet. Deze was onmiddelljjk dood.
In den Knollendammerdjjk nabjj Spijker
boor (N.-H.) is door den boogen waterstand
te Schermerboezem «en lek ontstaan, dat
weldra zulke groote afmetingen kreeg, dat
voor grooter onheilen gevreesd werd. Onder
toezicht van een der heemraden ia terstond
aangevangen met het versterken van den
djjk met zand. Nadat men eenigen tjjd ge
werkt had, was het gevaar voor doorbraak
tegen den avond geweken.
In het laatst van het vorige jaar werd
op den weg bij 's-Hage een man door de
stoomtram aangereden. De armoedig gekleede
persoon werd in het ziekenhuis opgenomen,
waaruit hjj dezer dagen is ontslagen. Ge
durende zjjnen verptaegtij 1 kon niemand*
met den verwonde spreken, want niemand
verstond hem. Alle mogeljjke moeite werd
ook na zjjn herstel door de politie aange- Spreker: de Weleerw. Zeergel. Heer
wend om met den vreemdeling een gesprek DISSELHOFF.
te voeren, maar niets baatte; op alle vra- Onderwerp: Het Diaconessenambt
eene dochter der prediking van vrije
gen antwoordde bg met een vreemdklin- nanaiia
Heden overleed onze geliefde Tante
Mevrouw
Weduwe v*n den WelEd.Gestr. Heer
PHILIPPE FREDERIC DE MEU-
RON BAIJARD, in den ouderdom
vaa bjjna 83 jaren.
Uit aller naam,
S. VERHAGEN.
Heusden, 25 Februari 1900.
Eenige kennisgeving
zoekt een DEPOTHOUDER voor
den verknop van aangemaakte
verf in bussen.
Aanvragen ingewacht onder letters W.
S. M., Alg. Advertentie-Bureau Nijgh
tan Ditmar, Rotterdam.
kend »Yes.«
Een bezoek bg de Turksche ambassade
leverde geen resultaat op evenmin als de
pogingen om den man in het Hebreeuwsch
toe te spreken. Men bracht hem naar Leiden,
waar verschillende professoren trachtten met
den man te spreken. Een hunner probeerde
't achtereenvolgens in elf talen, maar niets
hielp.
Steeds herhaalde de ondervraagde zgn een
tonig »Yes.«
Eindeljjk slaagde een particulier te Leiden,
dr. Herzsohn er in, zich eenigszins verstaan
baar te maken eu eenige bijzonderheden, als
naam, geboorteplaats, ouderdom enz. enz.,
genade.
Den 6 len Haart 1900, des voor
middags ten Itt uur, zal de Deurwaarder
W. C. FRIEüLI te Heusden, aan de Haven
te Heusden, A contant,
EEN GROOTE PARTIJ
Notaris KERKHOVEN,
te Werkendam, z*l aloaar Woensdag:
7" Maart 1900, des namiddags uur
precies, bg WINK, voor Mej. Wed. R.
Koonings,
Voor 9 jaar, om te beweiden:
na1 jj «Steenenmnur,onder Dussen en Wet'
kendam, iH 4 perceelen, afzonder Ig ken daarna
iu massa, groot 32,81,13 hectaren.
Bg biljet breeder omschreven.
Inlichtingen bij den Heer C. A. KOO
NINGS te Werkendam en ten kantore van
den Notaris.
te Dussen
zal aldaar aan de Baan bjj HUIGEN,
Woensdag T' Maart 1900, 's na
middags 3 uur precies,
voor een Seizoen:
Voor de Familie Stael, circa 15 heet.,
onder Meeuwen in Hillscben polder de 3
morgen, het laag der 7 morgen, in 't Ond-
lani van Babyloniënbroek, de Kuilen en in
de Hengraeng onder Dussenin Noordeveld,
de Knpvlkamp en onder Emmikhoven, dad
Duil, in 8 perc.
Inlichtingen geeft Jan de Vries te Hill.
Voor den Heer v. Griensven, 3,15,50
heet., te Meeuwen Zuidbroek en te Dussen
Noordevtld 7 hont, in 2 perc.
Voor Mej. v. Honsewijk, 1,74,20 heet.,
de 8 en 5 hont Dussen Zuideveld, 1 perc.
Voor den Heer Vkrgunst, 1,40 heet.,
Dussen Noordeveld.
En voor Mej. Wed. D. Verhagen, VOOI*
2 jaren, circa 6 heet., te Dussen Groot-
Zmdevel I, de Geer en Noordeveld 19 hont.
Alles breed bg biljetten.
Heesters en groen blijvende Planten,
van den vreemdeling te weten te komen. AzaiiaS, Rhododendrons, Stam-,
Rentambt Oosterhout.
Heel gemakkeljjk was dit «interview* niet. Struik- en TreUrrOZen 6tC.
Na twee en een half uur en nadat er
bjjna een kast vol boeken aan te pas was
gekomen, was men zoover, dat men thans
weet, dat in den avond van 27 December]
1899 op den Rjjswgkscheuweg te 's-Gra-j j"
venhage door de tram is overreden de 45- QpSïl DötPG ïr SPPctCilwlüp!"1
jarige Syriër, Chalil Atljjge, geboren op deu VQor e0n jaar
weg naar Beiraet. De man sprak een Ara-op Maandag JWfaa'rt 1900, des
bisch dialect, waardoor 't vooral moeiljjk voormiddags ÏO uur, ten koffienuize van
was hem te verstaan en zgn schrift bestond jj. A. N. LUCAS te Geertruidenberg, van
uit lastig te ontcjjferen krabbeltjes en hane-
pooten.
Nadat eerst tevergeefs getracht is, den
man te Rotterdam op een naar zijn geboorte
land varend schip te krjjgen, is de vreem
deling over de Belgische grenzen gebracht.
Afloop AanbestedintreM.
jVlarlctber-icliten.
WERKENDAM. De zetting der boter
is deze week op de markt 55 ets., in de
winkels das 60 ets per half kilo.
Eieren f 0.95 de 26 stuks.
ALMKERK, 27 Febr. De prjjs der
boter is hier deze week f 0.62* per 5 ons,
en de eieren gelden f 0.77* de 26 stuks.
GORINCHEM. J.l. Maandag werden
gelegen onder DUSSEN,
iu den polder «Spits en Hennip,c over
«Janne Zand,* in drie perceelen en in massa.
Nadere inlichtingen zijn te bekomen bg
den Rentmeester van het Kroon-Domeiu te
Geertruidenberg, bg deu Opziener F. J. Si-
monis te Raamsdonk en bg den Wachter
op «Spits en H-tunip.«
Het kantoor van den Rentmeester is ge
opend ieJeren Zaterdag van 912 uur.
zal te Almkerk, kan de Verlaa-sche Sluis,
ter herbeme v)»n AART VAN GOOL, bg
iDzet op Zaterdag- 3 Maart
1900 en bg toeslai op Zaterdag
VY IVtaart 1900, telkens voorm. 11
uur precies, krachtens art. 1223 B. W.,
publiek
te ALIViKERK,
kadaster gemeente Emsnikhorsn, sectie B,
no. 361, groot 4.60 Ar»n, waarvan 1.48 Are
ten name staat der gemeente Emmikhoven.
Eigendom vaa Philippus Uijthovkn. Betaal
dag uiterljjk 17 April 1900. Aanvaarding
bg de betaling.
Vertrekt van af 26 Februari:
's Maandags van Heusden naarRotbr-
dam 's morgens om 3 uur; Dinsdags 1,30;
1 overige werkdagen 5 uur.
Op Werkdagen:
Van Rotterdam naar Heusden 's namid
dags 1 uur.
Vertrekt
Maandagmorgen van Heusden naar Gorin-
chern circa 4 uur; van Gorinehem na-tr
Heusden circa 12,30.
Dinsdagmorgen van Heus !ea naar Rot
terdam circa 5 nur; van Rotterdam naar
Heusden circa 11,30.
Woensdagmorgen van Andel a/d. Rib nair
's Bosch.
Vol^ens dienstregeling;.
dienst 's Maada^smorgons
i§jypsi||p» 2 uur uit Heusden vervalt, ter
wijl de dienst 4 uur uit Heusden, alzoo niet
verder loopt als Gorinehem.
Woensdag van Andel naar 's-Bosch 4.30
en van 's-Bosch naar Gorinehem 11.30.
De Stoomboot «Neutraal lit vaart bg
den gewonen dienst nu ook eiken Woens
dagmorgen van Gorinehem naar s-Bosch
lJes Zondags geen dienst.
SW Retours van «Neutraal III< zgn
geldig op Stoomboot «Stad Heusden
P. SMIT Jr.
i imcm
Theoretisch en Practisch.
Is op verlangen aan huis te ont
bieden.
Sr. S. R. J. y. SCHEVICHAVEÜ, E. W. SCOTT en J. F. L. BLANKENBERG.
Secretaris der Directie: Mr. J. V. SCHEVICHAYEN.
18
20
23
28
34
42
61 -
y f
8
9
11
13
,2
19
13
m
61/, uur,
Toegang vrij. Gereserveerde zitplaatsen
te bespreken tot Donderdag 3 uur, aan de
Kerk.
Aan bestedingen.
1 Maart. Pro?, beat. van N -Holland. Het maken ran
eene gedeeltelijke verdediging; van den onderzeeachen oever
voor de Helderscha zeewering tuaacben het Noorder- en
Kijkdninshoofd.
Aanw. 23 Febr.
2 Maart. Prov. beat. van N.-Brabant. Het voortzetten
der verbreeding van en der oeververdediging langa de
Znid-Willemavaart in de prov. N.-Brabant, Raming
36000,
19 Febr. Gemeentebeat. van Hoedekenskerke te Kwa-
dandamme (Zeel.) Het maken van een grintweg van af
den grintweg 's Gravenpolder Hoedekenskerke over den
Slabbekoornaehen dijk, Langeaweg, Oad-Vreelandachen
djjk en Signitachen dijk, en aansluitende aan don be
staanden grintweg naar Baarland, totaal lang 2545 meter,
met inbegrip van eenige oprittan aan weerszijden an de
levering van alle maUrialen.
Gegund aan Job. Eckbardt te Hoedekenskerke, voor
4860.
a
Plaats van afvaart te Heusden: het van
ouds bekende Stoombootenhoofd nabjj da
Wgksche Poort. Directeur
t
Boven
gevestigd te AMSTERDAM, Damrak 74.
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 1 November 1880, No. 28.
DIRECTEUREN:
Volteekend Maatschappelijk Kapitaall.OOO.OOO.
Verzekerd Kapitaal ruim84.C00 OOO.
Verzekerde Rente ruim 1.330.000.
Ontvangsten in 1898 5.542.000.—
JRmktw 9i £ee«Mtor 1898 rui»,„ mm if 15.000.000,—
JAAKLlJJüsCHK premie voor/ 1000.—
Ouderdom
bij overlijden
uil te keeren.
nu 20 jaren ns lö jaren
of dadelijk bij overlijden
uit te keeren.
25
30
35
40
45
- 50
30
80
20
10
60
41 10
41 60
42 40
43 j 90
46 70
57
59
61
64
30
30
10
20
40
80
Ouderdom.
Dadelijk ingaande
jaariijkse'ie lijfrente voor
100 gestort kapitaal.
voor mauuen. voor vrouwen.
45
50
55
60,
65'
70
83
54
39
57
18
51
7
65
24
99
10
72
