Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bonnnelerwaard.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. YEEEMAH, Heusden.
M 1884.
ZATERDAG 10 MAART.
1900.
De voorgestelde wijziging
der Gemeentewet.
EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
TRANSVAAL en ENGELAND.
LAND VAN ALTE^
TOOK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
F. anco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke
nummers 5 eent.
Advertentiën ran 16 regel» 60 et. Elke regel
meer T1^ et. Groote letter» naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- an Vrijdagavond
ingewacht.
i.
Een drietal jaren geleden, in 1897, werd
eene wetteljjke regeling getroffen van de
fioanciëele verhouding tnsschen het Rjjk en
de gemeenten. Daarbij werd ook eene ver
andering gebracht in da gemeentewet, welke
betrekking had op de heffing der plaatssljjke
directe belastingen.
In deze zaak was aan de gemeentebesturen
▼oorheen bjjna algeheele vrjjheid gelaten.
Zjj konden de plaatselijke lasten of hoofde
lijke omslagen zóó inrichten, dat ieder be
taalde in evenredigheid van zijn inkomen
(dat is de zoogenaamde proportioneele hef
fing); maar zjj konden het ook zóó doen,
dat de grootere inkomens betrekkelijk meer
betaalden dan de kleinere en het inkomen
uit vermogen hooger werd aangeslagen dan
dat uit arbeid (de zoogenaamde progessieve
belasting).
Sommige gemeentebesturen maakten ech
ter van de bevoegdheid om de plaatseljjke
lasten progessief te regelen, een al te rnim
gebruik, door de lagere inkomens te veel te
ontheffen ten koste van de hoogere. Daarom
werd in 1897 bepaald dat er geen progres
sieve belasting zou mogen geheven worden.
Alleen zou van alle inkomens een geljjk
bedrag worden afgetrokken voor noodzake
lijk levensond rhoud en van het overige
moest een geljjk percentage voor allen wor
den geheven.
De verordeningen, waarbjj de plaats djjke
directe belastingen worden geregeld, moesten
vóór 1 Januari 1901 met dit nieuwe be
ginsel in overeenstemming worden gebracht.
Deze tjjd nadert dus vrjj snel, en, naar
mate hjj nadert, is er tegen dat nienwe be
ginsel van alle zjjden een hevig verzet
gekomen. Dit heeft tengevolge gehad, dat
de regeering besloot tot -het indienen van
een wetsontwerp, waarbjj de pas gewjjzigde
gemeentewet toch maar weer veranderd wordt
en aan de gemeeetebesturen de vrjje hand
wordt gelaten om een matige progessieve
heffing van den hoofdeljjken omslag vast te
stellen.
Proportioneele of evenredige heffing, die,
zooals de gemeentewet thans nog luidt, de
«enig toegelatene is, bestaat hierin, dat ieder,
hoe groot zjjn inkomen ook zjj, in even
redigheid daarvan betaalt. Wanneer A. b.v.
een inkomen heeft van f 1000 en B. een
van f 2000, dan betalen zjj beiden hetzelfde
Uit het Engelsch.
(50
Uitgeput van vermoeienis, zonk de oude
▼rouw in haar kussen terng, terwijl Calton
verstomd neerzat en nadacht over de ver
wonderlijke ontdekking. Dat Rosanna Moore
de raaitresse van Mark Frettly was geweest,
verbaasde hem geenszinshij was een man,
zooals zoovele andersn, en had in zijn jeugd
al niet beter gedaan dan al zjjn vrienden.
Rosanna Moore had er goed uitgezien en
behooide hoogst waarschjjnljjk tot die soort
van vrouwen, die de ongeketende vrjjheid
van een maitresse verkiezen, boven de stille
gebondenheid, als echtgenoote. Wat de
moraliteit betreft, leven zoo velen in een
glazen hnis, dat er maar weinigen zjjn, die
zich de weelde kannen veroorloven met
steencn te gooien. Het was ook daarom,
dat Calton Frettly niet te sterk veroordeelde
over zjjn jengdige dwaasheden. Maar wat
hem wel verbaasde, dat Frettly zoo hard
vochtig kon geweest zjjn, om zjjn kind aan
de zorgen van eene oude heks, als moeder
Gootsnip, over te laten. Deze handelwijze
was zoo geheel verschillend van hetgeen
bij van den man wist, dat hjj bjjna ge
neigd was te gelooven, dat het een streek
van de oude vrouw was.
sWist mjjnheer Frettly, dat Sal zjjn kind
percentage van dat inkomen. Bjj een per
centage van 3 °/0 betaalt A. dus f 30 en
B. f 60. (Aftrek buiten rekening gelaten).
De voorstanders een«r progressieve of op
klimmende heffing beweren echter dat B.
minder dan A. betaalt. Zjj zeggen, wanneer
iemand met een iakomen van f 1000, 3 °/0
betaalt, dan kan iemand, die een inkomen
heeft van f 2000, wel iets meer betalen, en
dan batalen zjj eigenljjk nog maar even veel.
Met andere woorden, B. moet niet alleen in
evenredigheid meer betalen dan A., maar,
ook betrekkelijk.
Aan den anderen kant wordt hiertegen
ingebracht, dat de progressieve heffing alles
tegen zich heeft, behalve het gemak, want
het is natnurljjk gemakkeljjk genoeg, om
een vermogend persoon flink aan te slaan.
Hjj zal wel betalen. In verschillende ga-
meenteD, die de progressive heffing invoer
den, hebben de meer-vermogenden echter
de plaats verlaten en is dus ten slotte de
druk der belasting voor een groot deel op
de lagere vermogens teruggevallen.
Zoo ziet men, dat er altjjd verband tus-
sehen de dingen bestaat, en dit verband
wordt dan ook nog al eens uit het oog
verloren.
De tegenstanders der progressieve heffing
wjjzen er op, dat zjj, dia een grooter in
komen bezitten, geheel andere behoeften
hebben, en dat niet uit eigen, vrjjen wil. Zjj
zijn door de omstandigheden Terplicht om*
op andere wijze te leven en te voldoen aan
eischen, die aan lieden met eau kleiner ia-
komen niet worden gesteld.
Verder wordt er op gewezen, dat de kleinere
inkemens voor een deel aan de grootere
hun ontstaan te danken hebben. Wanneer
de rjjkeren niet naar hun stand en vermogen
leefden, dan zonden hunne rjjkdommen wel
zeer vermeerderen, maar er zou minder
worden verdiend en de lagere inkomens
zouden dus nog lager worden.
Deze opmerkingen zjjn zeker niet van
grond ontbloot en, zoo men het beginsel der
progressie wil toepassen, mag het dus wel
geschieden met matigheid en omzichtigheid.
Dit is trouwens ook het doel van het
wetsontwerp. Het bepaalt dat de gemeen
tel jjke directe belastingen, met of zonder
aangifte der belastingschuldigen, zullen wor
den geheven, hetzjj naar het geschatte in
komen, hetzjj naar een inkomen dat afge
leid wordt nit den uiterljjken staat, volgens
grondslagen in de belastingverordening rer
meld.
Het inkomen wordt verminderd met eene
was?* vroeg hjj.
»Nee,« gromde moeder Gootsnip, »hjj
dacht dat ze dood was, en later gaf Ro
sanna hem den bons.*
»En waarom hebt ge het hem niet
gezegd?*
»Omdat ik zjjn hart wou breken, altjjd
als hjj er nog een had,« zei de oude vrouw
wraakzuchtig. Zoodra Sal van mjj werd
genomen, ging zjj er op achteruit. Als
zjj achter slot zou zitten, zou ik naar hem
toe zjjn gegaan, en gezeid hebben: »Kjjk
nu eens naar je dochterDat heb ik nu
gedaan, net als jjj de mjjne ongelukkig
hebt gemaakt.*
Duivelin!* zei Calton, die in opstand
kwam tegen zooveel boosaardigheid. >Hebt
ge daar een onschuldig meisje aaa op
geofferd
»Geen preeken, hoor,* antwoordde de
heks norsch, »Ik ben niet opgevoed voor
een heilige, dat ben ik nieten ik wilde
het hem betaald zetten, vervl.is hjj.
Hjj betaalde me goed, om me mond te
stoppen over mjjn dochter en dat heb ik
hier bewaard haar hand op het kas
sen leggende. Allemaal geld goud
geld en dat is van mjjn vervl.
Calton stond op, daar hjj huiverde bjj
zooveel menscheljjke verdorvenheid en er
naar haakte te vertrekken. Terwjjl hjj zjjn
hoed opzette, kwatnen de beide meisje» met
een geneesheer binnen, die Kilsip toeknikte,
een onderzeekende blik op Calton wierp
en zich daarna naar het bed begaf. De
meisjes gingen weer naar den hoek van
som voor noodzakeljjk levensonderhoud, die
voor alle aanslagen gelijk is, of althans op
geljjken voet, naar de samenstelling van het
gezin berekend wordt.
Van het overige wordt een vast percentage
geheven, voor alle inkomens geljjk. Dit al
thans is regel.
Afwjjkiag van dien regel (progressieve
heffing) is toegelaten onder de volgende
voorwaarden
Er kan een stjjgend percentage van de
toenemingen van het belastbaar inkomen
worden geheven, maar niet zwaarder dan
tweemaal het per entage, dat geheven wordt
van een belastbaar inkomen dat gelijk is aan
de kleinste som, dat voor noolzakeljjk le
vensonderhoud wordt afgetrokken.
Het percentage dat van die toenemingen
wordt geheven, moet geleideljjk klimmen,
doch stjjgt niet meer wanneer het belastbaar
inkomen, zevenmaal de kleinste som bedraagt,
die voor noodzakeljjk levensonderhoud wordt
afgetrokken.
Daar deze bepalingen nog wel eenige ver
klaring behoeven, zullen wjj die in een
volgend nummer geven.
Baifenland.
Een telegram van dr. Leyds aan een
Amerik. blad luidt
»Ik heb er nooit aan getwijfeld, dat pre
sident Kruger niet anders wenschte, dan alle
moeilijkheden te regelen op een eervolle wjjze.
Hij heeft reeds zoo vaak zjjn vurig ver
langen uitgesproken naar arbitrage, dat dit
duideljjk deed zisn, dat hjj gereed is, een
onpartijdige en eervolle oplossing aan te
nemen.
»Het is volkomen zeker, dat ieder voor
stel tot interventie om den oorlog te doen
ophouden, gegrond op het bjjleggen der
verschillen op deze wjjze, wat ook de suc
cessen zouden zjjn, door de republieken be
haald, door hem goed zoude worden ont
vangen.
»De president heeft nooit den oorlog ge
wild bjj wil dien ook nu niethjj wil den
vrede, maar bjj zou nooit de onafhankelijk
heid der republiek op willen offeren.
»De zedeljjke uitwerking van de capitu
latie van Cronjé zal niet zeer groot zjjn,
indien men bedenkt, dat onze natie worstelt
met een onwrikbare vastberadenheid voor
haar rechten en hare vrjjheid en dat, hoe
meer zjj in het nauw gebracht wordt, hoe
bet vertrek en wachtten in stilte af, waar
dit alles op zou uitloopen.
Moeder Gootsnip was in haar kussen
teruggevallen en omvatte het kuesen met
den greep van een klauw, als wilde zjj
haar geld verdedigen, terwjjl een doodeljjke
bleekheid zich over haar gelaat had uitge
spreid, waardoor het aan 't geoefend oog
van den geseesheer duileljjk werd, dat
het einde naderde. Gedurende een oogen-
blik knielde hjj bjj de legerstede neder en
hield de kaars bjj het gelaat van de ster
vende vrouw. Zjj opende de oogen en sta
melde met doffa stem:
»Wie ben jjj Daarna scheen zjj haar
vurige houding weer aan te nemen en
kwam met een schrillen kreet overeind,
waardoor de toeschouwers huiverden, zoo
akelig en zoo weinig aardsch klonk hij.
>Mjjn geld gilde zjj, haar kassen met
haar magere armen omvattende, >dat is
allemaal van mjjnjullie zal het niet
hebben vervl.
De dokter haalde de schouders op.
»Er behoeft niets meer gedaan te wor
den,* zei hjj bedaard. >Het zal spoedig
afloopen.*
De oude vrouw over haar kassen gebo
gen ving deze woorden op en brak in
tranen los.
>Dood 1 dood 1 mjjn arme Rosanna met
der gouden haren, die altgd haar moeder
liefhad, tot dat hjj haar wegnam en
ze kwam terug, om te stervenst«rven
oh
Haar stem daalde tot een dof gehuil,
grooter de eensgezindheid zal zjjn om deze
te verdedigen.
»Ik kan niet gelooven, dat de troepen
van den Oranje-Vrjjstaat een andere meening
zijn toegedaan. Zjj begrjjpen, dat, indien de
beide republieken komen te vallen, het ge-
'aan is met haar bestaan als vrjj volk.
»De arbitrage is steeds ons devies geweest.
Ik geloof, dat de republieken er niet tegen
zjjn. Doch indien Engeland zich onverzoen-
ljjk toost, zullen de republieken haar vast
beradenheid vergrooten. Zjj zullen de uiterste
pogingen doen om hare onafhankeljjkheid
te verdedigen, en bovendien, ook de sym
pathise a der Afrikaanders van Zaid-Afrika
voor de bondgenooten zullen langzamerhand
niet dan sterker kunnen worden.
De >Cape Times*, die een artikel bevat
over de vredes-campagne, die door de vrien
den van de Boeren-republieken is op touw
gezet, legt grooten nadruk op onuitvoer
baarheid van het denkbeeld, dat Groot-
Brittannië de vjjandeljjkheden kan staken,
uitgezonderd op voorwaarden, die aanne
melijk zijn aan het keizerrjjk. De vjjand, zegt
het blad, kan morgen vrede hebben, indien
de wapenen neerlegt en zich onvoor
waardelijk overgeeft. Maar onze troepen
moeten naar Pretoria oprukken, om bezit te
nemen van beide staten het komt er niet
op aan, onder welke omstandigheden de
tocht geschiedt.
Londen, 6 Maart. In het Lagerhuis
deelde de onderminister van bnitenlandsche
zaken mede, dat generaal Cronjé en zjjn
familie op dit oogenblik gevangen worden
gehouden aan boord van het vlaggeschip
Doris*.
Doch de vraag hoelang zjj daar znllen
worden gehouden, moet geheel afhangen van
de militaire autoriteiten. Het aantal Boeren-
gevangenen, in den omtrek van Kaapstad,
is met uitsluiting van die welke met Cronjé
zijn gevangen genomen, thans 628.
Een telegram uit Ladysmith aan het
British Medical Journal* meldt, dat daar
800 menschen ziek liggen aan typhus.
Bloemfontein, 6 Maart. President
Kruger is hier aangekomen en door president
St^yn aan het station begroet. Zich tot de
menigte wendende, zeide Kruger dat, als
het volk trouw bleef in het geloof in tjjd
van tegenspoed, God welhaast weder het
getjj ten hunnen gunste zou doen keeren.
Er komen geen berichten van troepen
bewegingen in het zuiden of westen, maar
deze stilte wordt beschouwd als die welke
waardoor de meisjes, nog altjjd in den hoek
gezeten, huiverden, en de vingers in haar
ooren staken.
»Vrouwtje,« zei de dokter zich over het
bed buigende, »wilt gjj geen geesteljjka
spreken
>Zjj zag kern met haar schitterende,
wantrouwende oogen aan, die reeds een
weinig door de schaduw des doods beneveld
waren en zei schor fluisterend
Waarom?*
Omdat gjj nog maar korten tjjd znlt te
leven hebben,* zei de dokter vriendeljjk.
»Gjj znlt sterven.*
Moeder Gootsnip sprong op en vatte zjjn
arm met een uitroep van ontzetting.
»Sterv«n sterven nee nee,* jam
merde zjj zjjn mouw vastgrjjpende. »Ik wil
niet sterven, vervlred me red
meIk weet niet waar ik heenga
help me red me
De geneesheer trachtte haar hand los te
maken, doch zjj hield hem met verwonder
lijke kracht vast.
»Dat is onmogeljjk,* zei hjj kortweg.
De zieke viel achterover.
»Ik zal je geld geven, om me te redden,*
schreeuwde zjj, >goed geld mjjn geld,
alles van mjjn kjjk kjjk hier
sovereigns,* en haar hoofdkussen open
scheurende, haalde zjj een linnen zak te
voorsenjjn, waaruit een glinsterende goud
stroom vloeide. Goud, niets dan goud rolde
over het bed; over den grond tot de uiterste
boeken; niemand raakte het aan, daar allen
als vastgenageld stonden bjj dit afschuwelijk
den storm voorafgaat.
Uit het Boerenlaager bjj Glen-
coe, 7 Maart. Donderdag werden twee aan
vallen van troepen, behoorende tot het
garnizoen van Ladysmith, afgeslagen. Tege
lijkertijd hield de terugtocht der Boeren aan.
Van de 2000 wagens gingen enkele per
spoor. Slechts de zware kanonnen, de in
fanterie en de gewonden gingen p«r trein.
Toen de laatste trein Elandslaagte verliet,
volgde een trein met werkvolk, dat er voor
zorgde elke brng en elke tunnel tnsschen
Ladysmith en Glencoe »op te blazaH*,
nadat het de kolenmjjnen bjj Elandslaagte
in de lucht had laten vliegen.
De definitieve cjjfers van de verliezen
gedurende de afgeloopen week kunnen niet
opgegeven worden door de verwarring in
het ambulance-wezen en de omstandigheden,
waaronder den terugtocht plaats had. Er
wordt gezegd dat 12 burgers sneuvelden
en 25 gewond werden, waaronder een lui
tenant der artillerie aan het hoofd. President
Kruger keerde naar Pretoria terug. Zjjn
toespraak tot de burgers vuurde hen opnieuw
aan den strjjd voor de onaf hankeljjkheid
voort te zetten.
Van Boerenzjjde zijn in langen tjjd geen
telegrammen ontvangen. Het eerste na
Cronjé's overgave, komt uit het laager bjj
Glencoe, waar een deel der troepen, die
Ladysmith belegerden, schjjnt te zjjn heen
getrokken. Het maakt melding van een
ernstig feit, het tot nu onverklaarbare ont
ruimen van den Hlangwaneberg zonder
eenigen strjjd, waardoor generaal Buller
in het bezit kwam van den sleutel op den
weg naar Ladysmith.
Het plotseling terugtrekken uit deze stel
ling bljjkt de schuld te zjjn van den Boe-
rencommandant, die hier het bevel voerde
en zonder eenige reden zjjn belangrjjke
positie zonder strjjd in handen der Engel-
schen liet. Door deze onorme font moest
het beleg van Ladysmith worden opgeheven,
waarbjj de Boeren groote kans liepen hun
mooie kanonnen te verspelen. Door een
tweede vergissing 't is of we over de
Engelschen spreken bleef een belangrjjke
hoeveelheid ammunitie achter.
P a r jj s, 8 Maart. De Temps* verneemt
uit Londen Aan de >Manchester Guardian*
wordt van 6 Maart geseindDe toestand
der noordwestelijke districten van de Kaap
kolonie neemt alle aandacht in beslag. De
macht der republikeinen daar wordt op
4000 man geschat. De bevolking der op-
schouwspel, waarbjj die stervende vrouw
niet van het leven kon scheiden. Zjj nam
enkele blinkende geldstukken, hield die den
drie heeren voor, die stilzwjjgend aan haar
sterfbed stonden; haar handen beefden
echter te zeer, zoodat de sovereigns met een
metalen klank voor hen op de grond vielen.
»Dat is van mjj van mjj,« schreeuwde
zjj. »Geef me mjjn levengond
geld Ik verkocht er mjjn ziel voor, red
me,geef me mjjn leven en met
bevende vingers wilde zij van het geld op
dringen. Niemand sprak een woord, maar
een ieder zag zwjjgend toe, terwjjl de meisjes
samenkrompen en van angst sidderden.
»Kjjk me niet zoo an doe dat niet* riep
zjj, tnsschen het glimmende gond achter
overvallende >Je wilt, dat ik sterf
Ik zal nietik zal nietgeef me mjjn
geld,* en met haar vermagerde vingers tastte
zjj in het rond>Ik zal het meenemen
Ik wil niet sterven GodGod*
en met smeekende stem, >ik heb niets mis
daan laat mjj leven geef me eeü
bjjbel red mjjvervlG
G en levenloos viel zjj op haar kus-
sens neer.
Het flauwe sehjjnsel van de kaars flik
kerde op de glinsterende goudstukken, en
op het gelaat van de doode, dat door het
loshangende witte haar half bedekt was,
terwjjl de drie heeren, die zich vol afgrjjzen
en zwjjgend terugtrokken, om hulp te zoeken,
nog de klank van die stem meende te hooren,
roepende»God red mjjGod
was—u—taas—eestusa—«wbsmbm—MMHBMMaaHgiOTMMvvw ara—utM
Slot volgt.)
^onaag»»«-iMMBMe3MMtfflBaaMBaKaHSWMBSLULi<WMmafiiwTr«aagigaaga»M»wr!«nHrag|ia3B'a>
{Wordt vervolgd.)