[let Land van Hcusden en Allena, de Langstraat en de Bommelervvaard. O Engeland! FEUILLETON. UitgeverL. J. VEERMAN, Heusden. M 1887. WOENSDAG 21 MAART. 1900. EEN GEHEIMZINNIGE MISDAAD. TRANSVAAL en ENGELAND. Und van TOOK Uit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. F anco per post zonder prjjsveihooging. Afzonderljjko nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 st. Elke regel meer 7% ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. Toen de oorlog uitbrak en daarover in 't Lagerhuis een woord werd gesproken en aan de regeering gevraagd, wat ze met al die toebereidselen tot een grooten krjjg op 't oog had, heeft ze met zooveel woorden en met nadruk gezegd dat zi streefde de Republieken te brengen tot erkenning van Engelands suzereiniteit, doch dat het volstrekt niet haar doel was ze te onder werpen en tot een deel van Engeland te degradeeren. Toen dat gezegd was, heeft heel Europa geglimlacht want het kent dezen Pappen- keimer, waar het geldt landstreken, die goud en diamanten voortbrengen, met krijgsvolk binnen te trekken. Hjj trekt er in, maar 't is moeiljjk hem weer weg te krijgen. De uitkomst bewjjst dat Europa recht had te glimlachen. Nu de oorlogskans gekeerd is, meenden Kruger en Steyn de tjjd gekomen de band ter verzoening aan Engeland toe te steken. Zeer ter snede merken deze boerendiplo- maten op, dat ze aarzelden die hand uit te steken, zoolang de krijgskans in hun voor deel was en ze grond bezet hielden in de Engelsche koloniën. Nu echter aarzelen ze niet meer: Engeland heeft zijn prestige hersteld en een legerafdeeling gevangen ge nomen, ze zijn nu bereid vrede te sluiten, onder voorwaarde dat de onafhankelijkheid der beide republieken onaangevochten bljjft. Men vermoedt dat Kruger noch Steyn een oogenblik geloofd hebben aan den goeden uitslag van dit hun schrijven. Hun doel moet geweest zjjn het terrein te verkennen en Engeland te nopen met zjjn ware be doelingen voor 't voetlicht te komen. En daar hebben ze succes op. Engeland heeft geantwoord en onbewimpeld verklaard, dat het zgn doel was de republieken te onder werpen, waaraan geen enkel mensch, die bjj zgn verstand is, twijfelde. Engeland heeft zich laten verleiden enkele redenen op te geven waarom het daartoe genoodzaakt wordt. Braakensiek heeft een plaats geteekend, waarop Victoria de handen in onschuld wascht, maar in het antwoord aan Kruger en Steyn wascht heel Engeland op deze wjjs zgn handen. Het is tot den oorlog gedwongenjaren lang hebben de Republieken zich tot den oorlog uitgerust, in 't geheimze zonden een beleedigend ultimatum en verklaarden plotseling den Uit het Engelsch. (53 Na verloop van een kwartier was Madge den schrik over haar vader wat vergeten, en werden verschillende onderwerpen door hen behandeld, toen iemand de deur uit kwam en gedurende een oogenblik op de veranda stilhield. Hg was betrekkelijk fat soenlijk gekleed, maar had niettegenstaande de warme avondlucht een dikken, witten doek om den bals. »Dat heerschap scbjjnt het koud te hebben,zei Brian, terwijl hg zgn sigaret uit den mond nam. >Het benieuwt mg watGroote God riep hg uit, opstaande toen de bezoeker zich omkeerde, om naar het huis op te zien en zgn hoed afnam, Roger Moreland. De man stond stil, zag gejaagd naar de donkere veranda om, alwaar Brian en Madge gezeten waren, zette zgn hoed op en liep heastig het voetpad af, waarna het hek met een harden slag achter hem dichtviel. Madge verschrikte door de uitdrukking op Brian's gelaat, dat juist beschenen werd door het bleeke maanlicht. »Wie is Roger Moreland?* vroeg zjj, zgn arm aanstootende. >0, ik herinner het me,« zei zg met afschuw. »De vriend van Oliver Whyte.* »Ja, en een van de getuigen bg de terechtzitting,* zei hg schor fluisterend. oorlog. Het arm? Engeland 1 Heel onvoor bereid stond het tegenover schrikbarend sterke machten, die door een niet uitgelokten aanval rampen over Engeland gebracht hebben. Hoe naïef niet waar? Engeland speelt de rol van de vermoorde onnoozel- heid, het is er ingeloopen, 't is overvallen eer het tjjd had nsar de wapens te grjjpen. Het is heelemaal vergeten dat de vjjand- schap der Republieken dateert van den vgandelgken inval van Jameson en Rhodes, van welken inval het Engelsche ministerie heeft geweten, al loochent het dit. En dat het lang voor de oorlog uitbrak, alle scheeps gelegenheden huurde jm troepen en wapenen naar Afrika te zenden. Ja, dat het ulti matum der boeren eigenljjk een sommatie was, deze oorlogstoebereidselen te staken. Engelands geheugen is niet zeer sterk, anders zou Salisbury zulken onzin niet tot antwoord gezonden hebben. Kruger heeft bemiddeling voorgesteld Engsland verwierp zeKruger heeft zoolang en zooveel hg kon, toegegeven: Engeland vroeg steeds meer concessiën. In het Lagerhuis is de politiek van het Koninkrijk gebrandmerkt als lafhartig en schandelgk en Salisbury's antwoord noemde een der leden een misdaad De Republieken weten nu officieel waarom het gaat: men legt het op hun leven toe, waarover van den aanvang af niemand in 't onzekere verkeerde. Het is duidelijk dat Cronjé's nederlaag en Roberts z.g. zegepralen de Engelsohen blind maken voor de gevaren waaraan ze zich blootstellen door een volk, dat de vrij heid met de moedermelk heeft ingezogen, tot slaven te maken. De beroemde schrjjver Ruduard Kipling, den oorlog meemakende, heeft een brief in de Times* geschreven, waarin hjj wjjst op het gevaar dat Engeland bjj voortduring uit de Kaapkolonie dreigt, waar duizende boeren, mokkend en wrokkend den strjjd gadeslaan en waar, dan hier, dan daar, de vlam van den opstand uitbarst. Hjj meent dat 't zaak is ook dezen uit te roeien. Welja, waarom niet? Als Engeland van plan is schoon schip te maken, moet het daar ook maar opruiming houden. Nu Engeland een verpletterende over macht naar Zuid-Afrika gezonden heeft, wordt het voor de Kaapsche boeren bjj den dag bezwaarlijker zich vóór de Republieken te verklaren. Te betreuren is het, dat ze door talmen en dralen den tgd hebben laten XXVIII. Brian sliep dien nacht bjjna niet. Na Madge kort na het gebeurde vaarwel te hebben gezegd, ging hjj naar huis, maar legde zich nog niet ter ruste. Hjj was te opgewonden en te onrustig, om te slapen en bracht het grootste gedeelte van den nacht al heen en weer wandelende op zjjn kamer door, geheel vervuld met zjjn treurige gedachten. Het benieuwde hem, welke de reden kon zgn van het bezoek van Roger Moreland aan Mark Frettly. Bjj de terecht zitting 'had hjj verklaard, Whyte ontmoet en met dezen zich dien avond bedronken te hebben. Whyte ging daarna verder, waarna Moreland hem niet meer gezien had. Nu was het de vraag: Waarom had hij Mark Frettly bezocht?* Hg behoorde niet tot zgn kennissen, en kwam toch volgens afspraak. Moreland kon in armoedige om standigheden verkeeren, en den raillionair, die als zeer edelmoedig bekend stond, om ondersteuning gevraagd hebben. Maar daar tegenover bewees de kreet, dien Frettly slaakte, nadat het onderhoud eenigen tgd geduurd had, hoezeer hg verschrokken was. Madge was naar boven gegaan, had de deur gesloten gevonden, terwjjl hg wei gerde haar binnen te laten. Waarom wilde hg nu, dat Moreland door niemand opgemerkt zou worden. Het leed geen twjjfel, of hg had een schokkende onthulling geda n, die naar de meening van Fitzgerald in verband moest staan met den moord. Brïan vermoeide zich met allerlei gissingen, wierp zich tegen het aanbreken van den dag geheel gekleed voorbjjgaan. Ze hadden door drie maanden geleden te hulp te snellen aan Engeland een kooltje kunnen stoven, dat de moeite van 't koken waard was. Nu is de beste tgd voorbjj en zgn de Republieken genood zaakt hun strjjd alleen uit te vechten. Europa bljjft ook doof voor hun klacht. Noch Rusland, noch Duitschlaud durven tegen Engeland de tanden toonen. 't Is bjjna ondenkbaar dat de mogendheden niet met innerljjke ontferming bewogen zjjn over 't lot der kleine volkjes, dia door den enormen John Buil verpletterd dreigen te worden, welk lot zoo groots deelneming bjj al htfn onderdanen wekt. Zelfs Amerika bepaalt zich tot een fUuw aanbod van be middeling in hoffeljjke taal vervat, dat in even hoffeljjke taal kortweg afgeslagen wordt. Wat een geluk dat het verdrukte Trans vaal het geloof in den goeden uitslag van zgn rechtvaardige zaak bljjft behouden. Als Engeland den strjjd voortzet, kan men ver zekerd zgn dat het vergoten bloed nog niets zgn zal bg de stroomen, die zullen vergoten worden. Met de kracht der wanhoop zal Transvaal elke voet gronds verdedigen en als Engeland dan ten slotte wint, zal het nooit zoo duur een verovering gemaakt hebben, en zal het geen kolonie tellen, waar de vrede met zulke offers bewaard moet worden. De overwinning zal bljjken een verlies te zgn. Unitenland. Wanneer er niets tusschenbeide komt, en, zooals wjj de gezindheid der mogend heden nagaan gebeurt dit van deze kant vooreerst ten minste niet, kan iedere nieuwe dag beslissend zgn voor den oorlog tusschen Engeland en Transvaal. Er behoort moed en groot vertrouwen toe, om nog te twjjfeleu aan den uitslag, nu de Boeren, teruggedrongen op eigen terrein, verlaten door de Vrjjstaters, terug ziende op hunne laatste nederlagen, schier alleen staan tegenover een nog steeds aan groeiend vjjandeljjk leger, dat uitgezonden is, om hen, 't kost wat 't wil, te vernietigen. Op hulp van anderen schjjnen deze slachtoffers der Engelsche veroveringszucht niet te mogen rekenen, en 't scbjjnt zelfs wel, of zg, niettegenstaande al hun op offeringen, van de aarde verdelgd moeten worden. Is er dan geen enkele lichtzjjds meer te bed en viel tot twaalf uren in den mid dag in een vasten slaap. Toen hjj opstond en zichzHven in den spiegel zag, stond hjj verbaasd over de vertrokken en vermoeide uitdrukking op zjjn gelaat. Oog9nblikkeljjk na zjjn ont waken waren zgn gedachten weer bezig met Mark Frettly en het bezoek van Ro ger Moreland. »Het net wordt hem over het hoofd gehaald,* dacht hjj. »Ik zie niet, hoe hjj ontkomen kan. O, MadgeMadge 1 kon ik u maar het leed besparen van hetgeen gjj vroeg of laat zult moeten weten en dat andere meisje de zonden der vaderen zullen bezocht worden aan de kinderen God helpe haar.* Na een bad genomen en zich gekleed te hebben, ging hjj in zgn zitkamer, waar hg door een kop thee aan» merkel jjk vertrischt werd. Juffrouw Samp- Bon kwam in een opgewekte stemming met een brief boven, en uitte een uitroep van verbazing bjj de verandering, die zjjn uiterljjk had ondergaan. Hemel, mjjnheer!* riep zg uit. »Wat hebt u uitgevoerddaar ik uw gewoonte ken, weet ik, dat u zeker naar bed bent geneest, ofschoon het met dit warme weer een temptatie is, maar neem me niet kwa- lgk, mjjnheer, u ziet er uit of u geen oog dicht hebt gehad.* »Dat heb ik ook bjjna niet,* antwoordde Brian, terwjjl hg lusteloos zgn handen naar den brief uitstrekte. >Ik heb den ganschen nacht op mjjn kamer heen en weer gewandelden moet mjjlen afge legd hebben.* »0, dat doet me aan mjjn armen man voor hen in deze benarde omstandigheden Maar laten wjj de toekomst niet te vroeg zoo donker inziende wjjfelende Vrjjstaters hebben maar één flinke over winning van de Boeren te zien, of zg zullen zich, tenminste niet vrjjwillig, onder het Engelsche juk willen buigen, en niettegen staande de voordeelen der laatste weken, aan Engelsche zjjde, behoeven Kruier en Steyn den moed niet te laten zinken. Wel kunnen wjj de politiek die de Boe ren thans volgen, minder goed begrjjpen, maar dat neemt niet weg, dat de toegangs wegen naar Pretoria voor de Engelschen bjjna onneembaar zgn, dat deze laatste zich haasten moeten, om vóór het voor hen ongunstig jaargetjjde aanbreekt, van hun zaak zeker te zjjn, omdat hun anders, temeer als zjj zoover in het vjjandeljjk land vooruitdringen en hun verbljjf aldaar lang duren moest, allen toevoer wel eens afge sneden kon worden. Ook Napoleon was met een overweldi gend leger reeds Rusland's grenzen gepas seerd en al was de eene overwinning ge volgd op de andere, zoo weinigen van zgn leger zagen hun vaderland weer. Ook om een andere dan de genoemde reden zal Engeland voort dienen te maken, wil dit ten slotte overwinnaar zgn; als wjj ten minste de geruchten mogen gelooven, kan Engeland in Egypte spoedig alle krachten noodig hebben, om zich staande te houden, en daar loopen de belangen der mogendheden ook gevaar. Wjj zien de toekomst dan ook nog niet zoo donker in. Pretoria, 16 Maart. (R. O.) Proffessor Molengraaf, hoofd van den inlichtingen dienst maakt bekend, dat de verliezen der Federalen tot voor het ontzet van Kim- berley en Ladysraith warengesneuveld 677, gewond 2129, gedood door een on geluk 24, gewond door een ongeluk 171, gestorven aan een of andere ziekte 99, zieken die herstelden of nog onder behan deling zjjn 1251, totaal 4351. Pretoria, 16 Maart. (R. O.) Officieel wordt hier ontkend, dat het beleg van Mafeking opgeheven of de stad ontzet is. Kaapstad, 17 Maart. Het volgende telegram is ontvangen uit Barkley West Volgens bericht uit goede bron hebben de Transvaalsche autoriteiten Taunga en Vrjj- burg verlaten, maar de opstandelingen willen niet meer naar Transvaal gaan doch denken,* piepte het krekeltje, >de eenige manier, waarop ik hem tot stilstaan kon brengen, was door dat ik hem iets beda- rends gaf, dat u ook eens moet probeeren mijnheer warme whisky met citroen en suiker maar ik heb hooren vertellen, dat chloroform >Neen,« zei Brian, eensklaps zjjn gewo ne beleefde manieren vergetende, »daar heb ik genoeg van gehad.* >Tandpjjn, zeker!* zei de hospita naar de deur gaande, >daar heb ik ook zooveel last van gehad. Daar Brian niet zeer veel belang stelde in deze huishoudeljjke herinneringen, en te kennen gaf, hoe gaarne hjj alleen wilde zgn, ging juffrouw Sampson met een luid hoorbaar gekraak de trap af. Alleen gelateD, keek Brian uit het ven ster naar de morsige straat en de donkere s haduwen, geworpen door de slanke po pulieren die voor het huis stonden. »Ik moet hier vandaan,* zei hjj bjj zichzelven, elke toevallige opmerking sohjjnt op den moord te slaan en ik wil daardoor niet altjjd als een spook vervolgd worden.* Eensklaps merkte hjj den brief op, dien hjj reeds in de hand hield en die nu eerst zgn aandacht trok. Hjj bleek van Madge te zgn en na de enveloppe haastig open gescheurd te hebben, las hjj: >Ik kan maar niet begrjjpen, wat papa scheelt. Sedert die Moreland hem gisteren avond verliet, heeft hg zichzel ven in zgn kamer opgesloten en daar uren achtereen zitten scbrjjven. Vanmorgen ging ik naar boven, maar werd niet binnengelaten. Papa kwam niet ontbjjten, zoodat ik mg werke- bereiden zieh voor op een trek naar De- maraland. De zoon van Witbooi maakt zich gereed om aan zulk een trek weer stand te bieden. Kaapstad, 17 Maart. Door de ziekte van 70 gevangenen is het vertrek der transporten naar Sint Helena uitgesteld. Er zgn tal van gevallen van besmettelijke ziekten, doch de autoriteiten hopen dat deze Woensdag geheel geisoleerd zullen zgn. Het blad >Cape Argus* verneemt, dat de Transvalers naar Sint Halena zullen gaan, terwjjl de Vrjjstaters te Simonstowa bljjven, in afwachting der eindbeslissing. Oneenigheden tusschen Transvalers en Vrjj staters zgn zoo hevig, dat speciale voor zorgen genomen zgn om rustverstoringen te voorkomen. Kolonel Schiel wordt door andere gevangenen gehaat en heeft een speciale schildwacht om hem voor geweld te beschermen. Generaal Roberts heeft te Bloemfontein, een groote hoeveelheid spoorwegmateriaal gevonden en bovendien een deel der voor raden heroverd, die indertjjd bjj de Riet rivier door de Boeren waren buitgemaakt, dat alles is te zjjner beschikking om den spoorweg weer in orde te brengen. Onder zgn soldaten heeft hjj bekwaam werkvolk en de materialen zgn hem door de Boeren gelaten, zelfs de werkplaatsen en het dy- namietmagazjjn zgn ongeschonden. Bloemfontein, 16 Maart. Tot dusver hebben 400 Vrjjstaters alhier zich, in antwoord op Robert»' proclamatie over gegeven. De militaire gouverneur, generaal Prety- man, heeft een proclamatie uitgevaardigd, waarin hjj de landbouwers uitnoodigt, hupne producten op de militaire markt te brengen, welke hjj heeft ingesteld als een voortzetting der gemeenteljjke markt. De groote meerderheid der Vrjjstaters keert naar hunne haardsteden terug. Kamp der Boeren bjjGlencoe, 15 Maart. Generaal Botha heeft gisteren avond ean toespraak gehouden tot twee kommando's, die hem geestdriftig ontvingen. Een nieuw systeem van verschansingen over de Biggardsbergen wordt thans vol tooid. Men gelooft, dat de stellingen onneembaar gemaakt zjjrn Volgens de Daily Mail* heeft President Kruger ook den Paus uitgenoodigd, zgn tusschenkomst te verleeDen. De Paus moet ljjk ongerust maak. Kom morgen bjj me, want ik ben bezorgd over zjjn gezondheid en stellig verzekerd, dat Moreland hem iets vertelde, dat hem van zgn stuk heeft gebracht. >Schrjjven!« zei Brian, den brief in zgn zak stekende, »maar waarover? Misschien wil hjj zich van kant maken I Mocht dit het geval zjjn, dan zal ik hem daarvan niet terughouden. Zelfmoord is afschuwe- ljjk, maar in de gegeven omstandigheden het beste wat doen kan.* Ten spjjt van zjjn beslnit, om Calton t« bezoeken en hem alles te vertellen, gaf Fitzgerald dien dag hieraan geen gevolg. Hjj gevoelde zich vermoeid en onpleizierig door de slechte nachtrust en door de gees- teljjke vermoeienis, die zich op hem wreekte, zoodat hg sedert den moord van Whyte wel tien jaar verouderd scheen te zgn. Door de zorg waren er rimpels op zgn effen voorhoofd en scherpe trekken om zgn mond gekomen! Wanneer iemand geeste- ljjk lijdt, wordt het leven hem ondraagljjk. Geesteljjke kwellingen zgn al even onaan genaam als physiek ljjden, zoo niet erger. De laatste gedachte, alvorens zich ter ruste te leggen, is zorgvol en tegeljjk met de eerste morgenschemering keeren dezelfde gedachten weer terug, om gedurende den dag de vermoeide hersenen in te spannen. Gedurende den slaap is het leven ten minste nog draagljjk, en van al de zege ningen waarmede de Voorzienigheid ons begiftigd heeft, is niets zoo kostbaar als diezelfde slaap, die seen ieder als een mantel omhult.* MEUWSBLAD Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 1