Hel Land van Heusden en illena, de Lanplraal en de Bommelerwaard. Duurte van de kolen. De nieuwe Kok. u££ M 1903. FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 16 MEI. 1900. VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Van tjjd tot tjjd kotnen berichten in de bladen voor, die ons doen zeggenwat is 't gelukkig dat de winter voorbjj is en de zon de taak op zich neemt orze woonkamers te verwarmen. Die berichten houden n.l. in dat hier en ginds, tengevolge van de stij gende steenkoolprijzen, de prjjzen van gas en cokes verhoogd worden. In den nawinter reeds begonnen houdt de stijging nog steeds aan en als er geen verandering komt, zullen we in 't najaar dure kolen en cokes en duur gas stoken. En verandering is, ofschoon alle ding«n mogeljjk zjjn, haast niet te verwachten, 't Is met de kolen ongeveer als een paar jaren geleden met de petroleum. De productie was in banden van enkele maatschappijen, die den uitvoer tegenhielden om de prjjzen op een in haar oog behoorlijken stand op te drijven. Drie maanden handhaving dezer hooge prjjzen brengt den aandeelhouders een enorme winst aan. Zoo ongeveer gaat 't nu met de steenkolen ook. Ongeveer, want de omstandigheden zjjn eenigszins anders. Vooreerst hou le men in 't oog dat het verbruik van kolen in den laatsten tjjd ontzettend toegenomen is. Het aantal fabrieken in Duitschland neemt bjj den dag toe en er heerseht buitengewone drukte op 't gebied der nijverheid, die binnen niet heel langen tjjd weer in een crisis dreigt uit te loopen. Intusschen is thans alles in actie en de steenkolen verdwjjnen als brood. Engeland heeft zijn heelen voorraad kolen voor eigen gebruik noodig; behalve voor de ngverheid, voor de massa stoom schepen, die extra-reizen doen af en aan Haar Zuid-Afrika. Dat is de natuurljjke oorzaak van de op drijving der prjjzen waarbjj zich sinds eenigen tjjd een andere gevoegd heeft, die kunst matig een hand meehelpt. Zooals iedereen weet betrekken wjj onzen voorraad uit de Pruisische provincie West- falen, waar in tal van mjjnen nog een groote voorraad aanwezig is. Kan het ver wondering baren dat de mjjnkoningen het voorbeeld gevolgd hebben van hun confraters in Amerika? Reeds «en tiental jaren geleden hebben te Dortmund enkele eigenaren een overeenkomst gesloten, voorloopig voor vjjf jaren, met het doel een einde te maken aan de onderlinge concurrentie, een accoord te treffen met andere eigenaren en den prjjs der steenkolen vast te stellen. GeeB twee jaar later hadden zich daarbjj lal van anderen aangesloten, te zamea beschikkende Eene Humoristisch© Vertelling GEORG HöCKER. 4) De vriendinnen hadden intusschen zjjne Dadering bemerkt, en schenen er juist niet big mee te zjjn. Maar Paprikoff liet zich niet in de war breDgen. »Zoo in 't gesprek verdiept!* begon hg glimlachend. »Zeker een heel gewichtig onderwerp. Mag ik weten waarover het loopt?* »Ik dacht dat nieuwsgierigheid alleen een voorrecht van de dames waslacate Autje vroolijk. »Wjj kunnen mjjnheer de zaak gerust meededen,zei de andere dame. »Dat zal me groot genoegen doen ant woordde Paprikoff, die zien haastig tusschen de twee dames zette. Maar hjj trok eeu lang g-zicht, toen de door hem gestoorden tegeljjk opstonden en Sabine zei met spottende koelhdd: »wjj spra ken juist over 't genot van zich zoo on gestoord met ons tweeën te kunnen onder houden. U zult begrjjpen, dat zoo'n onder werp niet gauw is afgepraat.* Daarmee ging ze hem voorbjj naar een over een jaarljjksche productie van 31 mil- lioen ton. Bjjna alle mijnen van Westfalen waren toen aangesloten. Wat verwondering bar-m kan is niet dat ze zich verbonden, maar dat ze niet eer Ier misbruik van hun macht gemaakt hebben. Ze hebben zelfs in 't eerst een harden strjjd moeten doorstaan. De verbruikers vaa kolen, gasfabrieken enz., zich niet willende laten dwingen, wenden zich naar elders, naar Silezie, om voorraad in te slaan. Dat moest worden tegengegaan en dat kon niet anders dan door de Westfaalsche kolen 10 °/0 in prjjs goedkoopar te stellen dan de Silezische. Tegen dien maatregel konden de verbruikers niet op. Ze werden echter door de verbonden eigenaren niet ah klant aangenomen, dan per contract, waarbjj ze zich tegen welken prjjs ook, verbonden alleen bjj hen tekoopen. Zoo geheel de macht in handen hebbende, was de verleiding groot om den stap der petroleumkoningen te volgen In Engeland, zoowel als in België' dreven werkstakingen de prijzen op, 't had den Westfalers weinig moeite gekost reeds vóór vjjf jaar te profi- teeren van de omstandigheden. Doch toen nn op 't eind van dezen winter door bovenvermelde oorzaken de prjjs der kolen op natuurlijke wjjze steeg, meenden de Westfalers daarvan ook hnn aandeel te mogen binnenhalen. In ons land werd dit terstond gevoeld. Ze hadden intjj Is hier te lande met vjjf der voornaamste steekool- handelaren een overeenkomst gesloten, zoo dat wie hier Dnitscha kolen inslaat te land moet komen bjj deze kooplui, die op hun beurt deu voorraad bjj contract van de Westfalers ontvangen. Concurrentie daar tegen is zoo goed als onmogelgk, te minder nu ze de prjjzen volgden der steeds stggende Engelsche kolen. Er is hier te lande heel wat gemopperd over de schjjnbaar willekeurige verhooging der kolenprjjzen en men heeft zelfs harde woorden geslingerd naar de hoofden der handelaars, die deze verhooging bewerkstel ligden. Zooals men ziet ten onrechte. Deze kooplui hebben te kiezenöf kolen volgens de prjjzen door de Westfalers vastgesteld, 6f geen kolen. En aangezien ons land nn eenmaal geen kolen oplevert, zjjn we wel genoodzaakt ons te onderwerpen aan alle maatregelen door de mjj neigen aren in Duitsch land genomen en nog te nemen. Ü8 ge schiedenis der laatstverloopen jaren doet ons hoop voeden, dat ze 't niet te bar met hun afnemers zullen maken, maar zelfs al doen ze dat, dan kuonen wjj, noch iemand anders, zelfs niet de regeering, daartegen iets in brengen. ander prieel, en met een allerliefste knik vergezelde Antje baar, terwpl ze hem, die verbluft bleef zitten, nog toeriep niet boos te zijn. »Twee zalke jonge meisjes hadden elkaar heel wat mee te dealen, dat zoo'n ouden eerwaardigen beer volstrekt niet in teresseerde. Met een zuurzoeten lach staarde de dikke haar na, en stond toen langzaam op. H*t scbjjnt, dat ik daar met een kluitj9 in het riet gestaard ben. Oade eerwaardige heer, heeft ze gez-gd.« Hjj lachte gedwongen en terwjjl bjj zpwaarts door het struikgewas ging, troostte bjj zich met de gedachte, dat de rechte genegenheid voor mannen van zjjn slag eerst op 't twintigste jaar begon. 't Gesprek tusecben de twee vriendinnen wilde i* 't *erst niet vlotten, 't Scheen dat Sabine Schmidt Lts op 't hart had, dat zjj niet recht waagde haar vriendin te be kennen. Met een juichkreet omarmde Antje haar en keek haar uitvorschend aan. »Hoe treurig en in gedachten ziet ge er uitK 'm, dat is niet mooi van je. Je kunt niet begrjjpen, hoe big ik ben, sinds je hier bent. li heb werkelgk tot nu toe een recht treurig leven gehad. >Gekkinnetje, of je daar reden toe hebt; je papa draagt je op de handen, en je nieuwe mama, die Maar toen viel Antje haar met een hef tig gebaar in den rede en riep: Spreek waarover je wilt, maar niet over die vrouw, Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel meer 71/» c*- Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. Baitenland. Het bezoek aan de Tentoonstelling te Parjjs bljjft toenemen, reeds is het aantal bezoekers nu grooter dan bet gemiddelde, dat in 1889 de terreinen bezocht. De offi- cieele prjjs der toegangsbilletten in nu zestig centimes, maar ook werden deze bniten voor vjjf-8n-vjjftig centimes verkocht. Ondanks de bedreiging van eene gestrenge toepassing van het bevel van den minister, dat alles zou verwjjderd worden, dat nog niet gereed was, kon Zondag de Tentoonstelling nog niet als af beschouwd worden. Nabjj Metz aan deze zjjde van de grens had eene vrouw baar kind alleen gelat<m. Terugkomend verschrikte zjj van het bloed, dat op het wiegekleed zichtbaar was en moest tot haar schrik zien, dat haar kind was vermoord door een groote rat, die op hare nadering de vlucht nam. De hand was af geknaagd en het kind was aan bloedver lies overleden. Een treurig ongeluk heeft te Budapest in een kerk plaats gehad bjj de Communie- plechtigheder. Een 150-tal meisjes van 12- tot 14-jarigen leef tg d stonden, meest allen in wit battist gekleed en met kransen ver sierd, met brandende kaarsen voor het al taar, toen de kleederen v.in een der kin deren in brand geraakten. Voor men te hulp kon komen had het vnnr zich reeds aan den sluier van een ander meisje mee gedeeld. Ouder de kinderen ontstond een heftige paniek; zoowel zjj als alle aanwe zigen renden naar den uitgang, met het gevolg, dat een meisje werd doodgedrukt. De twee kinderen, wier kleedjes hadden vlam gevat, overleden kort daarop onder hevige pjjnen aan de bekomen brandwonden. Men maakt zich zeer ongerust omtrent den toestand in Ashantie, waar het aantal strjjders tegen de Eugelschen reeds op 50000 wordt begroot en die gewapend zjjn met mitrailleuses en repeteer-geweren, terwjjl eene groote hoeveelheid kruit als koopwaar in het land is gebracht, voordat de regeering daartegen een verbod beeft uitgevaardig 1. Het regenseizoen, dat nu aanbreekt, is mede zeer ongunstig voor Europeesche troepen en het vervoer van levensmiddelen en krjjgs- voorraad acht men bjjna onmogelgk. Volgens Engelsche bladen moet koning Ocar van Zweden bjj zjjn bezoek aan Groot- Brittannië zjjn sympathieën voor de Eugel schen en zjjn weerzin tegen de Boeren zeer dnideljjk hebben doen bijjken. Zelfs zou hjj een boodschap gericht hebben tot de in die me zonder complimenten het hart van mjjn vader heeft ontstolen. Na den dood van rnjjn mama was ik zjjn eenige liefde, dat heeft hjj me met honderd eden bekrach tigd. En nn neemt hjj opeens verlof en gaat naar Italië, nadat hjj me vooraf onder be scherming vaa mejuffrouw Paprikoff onze vroegere pensionsmoeder had gesteld. Hjj belooft me iets heel moois uit bet land der citroenen en der gipsharidelaars meetebren- gen. En daar trouwt hjj in het geheim, zonder mjjne toestemming, en wie trouwt hg? Een valsche huichelachtige slaag, die >Je kent j8 stiefmoeder nog niet eens ze heeft je vast hartelgk lief!* zei Sabine bedarend. »Ik wil haar volstrekt niet kennen, ik haat, ik veracht haar, ze heeft me mjjns vaders hart ontstolen, dat vergeef ik haar nooit!* rDp Antje toornig. Een poosje aarzelde Sabine met haar antwoord. Ze zag er heel bedrukt uit, toen ze zei: >Eu als ze nu meende, dat j haar reeds lief hadt, dat de nadere betrekking, waarin ze tot je hoog vereerden vader trad, den band der liefde slechts nog vaster zou bindenals ze alleen aau den draag van je vader had toegegeven, die zjju kleine, trotsche verwen ie dochter goed kent en zelfs een weinig vreest, als ze daarom je liever met een daad, die geschied is, wilden ver rassen?* »Praat niet langer over dit gruwelstuk!* viel Antje haar nog boozer ia de rede. Amerika wonende Skandinaviërs, om zjjn standpunt in de Z.-A. oorlog te verklaren. De koning zou woordelijk verklaard heb ben »ïk stain den Zaidafrikaanschen oorlog geheel aan de zjjde van Engeland. Gjj moogt het overal vertellen, dat ik met de Boeren in geen enkel opzicht sympathiseer.* De Zweedsche minister van buitenland- sche zaken heeft nu in een Stockholmsch blad verklaard, dat de koning zjju gevoelen als particulier persoon heeft medegedeeld, omdat hjj noch volgens traditie, noch vol gens de grondwet het politiek standpunt van de vereenigde koninkrijken Zweden en Noorwegen vertegenwoordigt. En de bood schap aan de Zweden in Amerika is be paald Engelsch persfabrikaat. Uit Londen wordt aan de »Petit Bleu* geseind, dat niettegenstaande Lord Salisbury de beteekenis van zjjn zwartgallige rede op alle mogeljjke wjjzen trachtte te verzachten, zjjn woorden over de gevaren voor een oorlog in Europa, in Engeland toch onrast hebben verwekt. Men gelooft algemeen, dat hjj een toespeling heeft willen maken op de ge varen voor een Engelsch-Franschen of een Engelsch-Russischen oorlog, die het gevolg zou zjjn van het voorttrekken der Fran schen in Maroceo, of van mogeljjke ver wikkelingen tusschen Groot Brittannië en het Russische rjjk, betreff-mde het optreden van dit laatste in Perzië en Afghanistan. En nu wordt deze onrustige stemming nog verhoogd door een annonce, die in ver- schillende Londensche bladen verscheen en waarin oud-officieren en onderofficieren van de Westminster-Volunteers* worden opge roepen, om weder in de gelederen van het leger te treden, »ten einde, als het noodig is, een vreemden inval te keeren.* De Transvaalsche deputatie, bestaande uit de heeren Fischer, Wessels en Wolma- rans, is te New-York aangekomen en ont- van <en door een commissie, welke haar welkom heette en naar het stadhuis bracht, waar de Zuid-Afrikaansche gedelegeerden werden ontvangen door den burgemeester van New-York. Deze bood hun gastvrjjheid in de stad aan, terwjjl in de vergadering van den ge meenteraad besloten is, instemming en sym pathie te betuigen met de zending der deputatie. Het verbod vau invoer van levensmiddelen over Delagoa-baai zal het eerst gevoeld worden door de Engelsche gevangenen, daar men de levensmiddelen in deze volgorde verstrekken zaleerst de burgers, daarna »Ik zal spoedig genoeg met de werkeljjkheid kennis moeten maken. Denk eens ze heet Sabine net als jjj wnarljjk als ik je niet zoo grenzeloos lief had, zou ik een hekel aan heel dien mooien naam krjjgen. Maar Hit is een vervelend gesprek!* brak ze dadeljjk af, »kom, laten we niet langer mopperen. Zoolang ik jou bjj me heb, wil ik vrooljjk zjjn eu 't leven genieten. Moet ik eens onder 't zelfde Hak wonen m9t die vrouw, die me papa's liefde heeft ontstolen, Han zal ik gauw aan een gebroken hart sterven.* Bij de laatste woorden was ze opgestaan en keerde zich huiswaarts. »Wil je me verlaten?* vroeg Sabine. »Ja, ik wil gauw onze hoeden en parasols halen. >Laten we naar 't consert gaan; je taoet we en, we hebben in acht dagen geen muziek gehad. In West-Swindorf heeft men beproefd onze badkapel ons afhandig te maken; nu heb ik de kommies von Schlesinger* nog in 't geheel niet gehoord, en die moet zoo Wagneriaansch zjjn.« Sabines gelaat verdonkerde zish en droef geestigheid sprak nit haar trekken, nu ze die gr.icieuse gestalte naoogde. Van groot verdriet aangegrepen, sloeg ze de handen over de borst. »Wat te doen, wat te laten?* fluisterde ze. »Er is maar een enkel woord ter verklaring noodig en al 't leed van Antje is voorbjj en toch waag ik 'c nog mat dat woord te spraken ze is nu eenmaal zoo boos op die opgedwongen de kaffers, vervolgens de onderdanen van neutrale mogendheden en daarna de krijgs gevangenen. Het Engelsche stoomschip »Croxgellathi«, beladen met levensmiddelen voor het En gelsche leger, is vergaan in het gezicht van Port Alfred. De kapitein en de bemanning zjjn gered. Het War-Office, te Londen, heeft een ljjst van de verliezen tot op den 5sn Mei openbaar gemaakt, tot een totaal van 19000, waarvan 10.000 gesneuvelden en vermisten en 9000 gewonden. Maar, zegt de Petit Bleu*, h«t vergeet daarbjj het cjjfer te noemen van de naar Engeland teruggekeerde gewonden, zjjnde 3500 en van de ongeveer 5000 gewonden die op dit oogenblik in de hospitalen in Zuid-Afrika worden verpleegd. Het Engelsche leger heeft dus tot op 5 Mei, du9 vóór de gevechten bjj Vet- en Zandrivier, 29.000 man verloren. In het British Medical Journal* schrjjffc de Kaapsche correspondent, dat het aantal ziektegevallen onder de Boeren zeer groot is. Het »Palace Hospital* te Simonsstad, dat speciaal tot dat doel is ingericht, is ge heel vol, het meest met patiënten, ljjdende aan ingewandsziekte, hoewel ook een wei nig gevallen van dysenterie voorkomen. Alle medici verkeeren in de meening, dat de Boer in den regel niet in zulk een gun stige conditie verkeert als de Engelsche soldaat. Hjj verduurt de pjjnen flink genoeg doch hjj heeft het vooruitzicht van een lang durige ziektehjj verliest den moed en maakt zich gereed om te sterven en dikwjjls komt dat uit. De correspondent voegt er aan toe, dat de welwillendheid, waarmede zjj behandeld werden, allen lof te boven gaat. Volgens een bericht uit Delagoabaai zou het nu vaststaan dat de ontploffing in de Begbie-gieterjj te Johannesburg door achte loosheid van werklieden veroorzaakt is een zestal kleinere ongelukken, sedert Kerstmis voorgevallen, moeten aan dezelfde oorzaak toegeschreven worden, maar de Transvaal sche censor heeft altjj 1 volgens den Ea- gelschen correspondent daarover geen berichten doorgelaten. Den 8en Mei moet een krjjgsgevangen Boer doodgeschoten zjjn bjj een poging om van St. Helena te ontsnappen. Kroonstad, 12 Mei. De veldkornet gaf heden de stad aan lorl Roberts over. De veldmaarschalk deed zijn plechtigen in- stiefmoeder, dat het zelfs met de vriend schap onzer jeugd uit zou zjjn, als ze ver nam, hoe na ik haar vader sta.* Eensklaps verstomde ze. Als eene volle maan verscheen het dikke hoofd van Papri koff aan den ingang van 't prieel. »U scbjjnt eensklaps de eenzaamheid te verkiezen vroeg bjj spottend. Toen Sabine hem geen antwoord gaf, maar hem vierkant aanzag, zei hg goedig verlegen: vergeef mjjue indringendheid; maar men kan elkaar hier in die badplaats niet missenook ben ik lang zoo ge- vaarljjk niet, als ik er misschien uitzie >Wat praat u toch!* lachte Sarine nu; men kan zich geen goediger ouden heer voorstellen Paprikoff lachte. Die jonge dame schjjnt de twintig nog niet bereikt te hebt en dacht hg bjj zich zelt en luid voegde hg er bjj»Als u 't veroorlooft lieve dame, zet ik me naast u!« »Ge moogt gerust mevrouw zeggen!* antwoordde Sabine, plaats voor hem makend. Hoezoo?* vroeg de verblufte Paprikoff. >Gg zjjt een oud man, en kunt zwjjgen zei Sabina even den arm van Paprikoff aanrakend. Bovendien zjjn uwe dochter, ik eu Antje van Staekelsberg als vroegere leerlingen van dezelfde school door een innigen vriendschapsbond verbonden. Ook boezemt uw leeftgd mg vertrouwen in.« 1—I «—II—11 IIHI IK HI H II VAN (Wordt vervolgd)*

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 1