Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Sommelerwaard.
ZonsTerduisteringen.
M 1906.
FEUILLETON.
De nieuwe Kok.
n
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
ZATERDAG 26 MEI.
1900.
,1b land van alt£^
YOOB
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 oent.
Adv8rtentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaateruimte.
Advertentiin worden tot Dinsdag- en VrjjdagavoBd
ingewacht.
II (Slot).
Nu zal men opmerken: waarom ontstaat
niet bjj elke N. M. een zonsverduistering en
bjj elke Y. M. een maansverduistering?
Dit vereischt een kleinen uitle Stel u
in het midden van een langwerpig ronde
tatel een lamp voor. Deze verbeeldt de zon.
De aarde, een sinaasappel, beweegt zich langs
den omtrek en heeft een jaar vau uoode
om rond te komen. Zjj nu een knikker de
maan. Wanneer nu deze maan rondwentelde
in hetzelfde tafelvlak, zon elke N. M. een
zonsverduistering, elke V. M. een maans
verduistering te zien geven. Doch het vlak,
sterrekundigen het begin en den voortgang
der verduistering tot op een seconde na voor
uit berekmen. Vooral dit heett de groote
massa vertrouwen ingeboezemd en bjj gedra
gen tot uitroeiing van het bjjgeloof. Zulk
een doorslaand bewijs moet zelfs den een-
voudigsten en minst ontwikkelden menseh
wel tot overtuiging brengen.
Zoo heeft men b.v. uitgerekend op welken
datum in het jaar 610 v. Chr. de slag bjj
de Halys voorviel. Het is bekend dat tjjdens
dien slag een zonsverduistering zichtbaar
was en daaruit is berekend dat kjj plaats
had op 30 Sept. van dat jaar. Schrjjver dezes
Eene Humoristisch© Vertelling
GEORG HöCKER. 7)
Daarmie vloog Antje reeds naar de in
gedachten rondwandelende vriendin toe.
»Je komt te rechter tjjd, ik heb je zooveel
te zeggenriep ze half snikkend.
Sabine keek op, en als ze den jongen
officier zag, werd ze verlegen. »Wie is die
heer, met wien je zoo even spraakt?* vroeg
ze zacht.
Antje omarmde haar wild. >De beste
aller menschen, vind je ook niet, Sabine
vroeg ze even zacht met fonkelende oogen.
>Kind, ik wil toch niet h pen, dat*
fluisterde de bezorgde vriendin weer.
>Maar je moet hopen, en Hugo moet ook
hopen dat is nameljjk zjjn voornaam
hier, lieve Sabine, stel ik u mjjnheer von
Hnlpitz voor, met wien ik in 't geheim
verloofd ben en hier, lieve Hugo, is
mejuffrouw Sabiae Schmidt, nijjn liefste,
beste vriendin.*
Hnlpitz bom* vriendeljjk. Antje heeft me
reeds zooveel goeds van n verteld, dat ik
zeer verheugd ben.*
»Maar wat moet uw plotselinge komst
beteekenen,* antwoordde Sabine erg in
de war.
Antje wierp zich al weer om haar hala
bezit een werk, ruim een halve eenw ge
leden gedrukt, waarin als laatste zonsver
duistering genoemd wordt 28 Mei 1900,
wat precies uitkomt.
En nu de a.s. verduistering. Deze zal voor
een deel der aardbewoners totaal, voor ons
slechts gedeelteljjk zjjn. Ze zal voor ons aan
vangen te 3.12, het midden der verduistering
valt te 4.16, het einde 5.16. Van de zon
zal c. 8/g der middelljjn verduisterd worden.
Ze zal zichtbaar wezen in geheel Europa,
doch Spanje en ook Noord-Afrika znllen een
totale zoneclips krjjgen. De eerste proef
krjjgt echter het zuideljjk diel van Noord-
Amerika. Daar begint de verduistering in
den morgen te half acht. Men bedenke ech
ter dat dit ochtendaar overeenkomt met ons
-middaguur half 3. De schaduw der maan
rekt dan over den Atlantschen Oceaan naar
t oosten en treft in den raiddag 't eerst
jj Oporto de Europeesche kust, strjjkt dwars
7er Spanje, de Middellandsche zee, Algiers
treft de Afrikaansche woestjjn bjj zons-
ndergang.
De streek, door den schaduwkegel ge-
roffen, heeft totale verduisteringaan beide
jjdeu daarvan is de verduistering gadeel -
eljjk en al kleiner, naarmate men verder
an de kernscbaduw verwjjderd is.
Nog een enkel woord over de drukte, die
en a.s. zonsverduistering ia de wereld der
terrekundigeu veroorzaakt. Het klinkt
reemd, maar 't is toch de waarheid dat de
eeren astronomen nooit beter gelegenheid
1842 de zon totaal verduisterd werd, zag
jen rond de maanschjjf een straalvormige
chtkroon, die op een gewonen dag niet
4 znn is. Men noemt die het corona der
on. Tevens ontdekte mrm toen purperkleu-
ge lichtplekken, buiten het corona uit-
;ekende. Sedert is het de wetenschap ook
ijvlnkt deze versebjjnselen door werktuigen
op gewone tjjden te zien te krijgen. MaiSr
de verschjjnselen bjj een verduistering heb
ben zooveel aantrekkelijks dat van alle sterre-
wachten afgevaardigden naar Amerika en
Spanje gezonden worden om ze nogmaals
nauwkeurig waar te nemen.
En dan rmn vermoedt tusschen de
zon en Mercurius nog eon of meer zeer kleine
bollen, ook toe oas zonnestelsel behoorende.
Met geen kijkers zjjn ze op gewone tjjden
te zien, men meent ze echter vroeger bjj
een zonsverduistering ontwaard te hebben
en wil nu bjj de a.s. de proef op de som
nemeD.
en riep: >Dank eens, Hu/o komt in ver-
twjjfeling! Hij heeft bjj papa om mijn hand
gevraagd, en is afgewezen, is dat niet
schrikkelijk?*
Sabine keek steeds ernstiger. >Zen^er iets
ten nadeele van mjjnheer von Hnlpitz te
zeggen, zal uw papa wel goede gronden
gehad hebben, om
»Zeer schrander, inderdaad!* stotterde
Hnlpitz verlegen.
>Die onuitstaanbare stiefmoeder!* riep
Antje beslist. »Zij heeft van alles de schold.
O, hoe haat ik haar, ze gnnt me mgn ge-
lak niet, maar wat zal ze zich misrekenen
Nu ze mjj mjjn Hngo wil ontrooven, wordt
ik een getergde leeuwin, die haar jong ver
dedigt.*
»Antje, spreek geen kwaad!* bracht Sa
bine in.
Maar toen viel Antje haar we9r om den
hals. »Li Jste Sabine, je moet raad schiffm.*
»Maar wat kan ik daarin doen,* ant
woordde haar vriendiD.
vZeker, mjjn beste dame,* viel nu Hugo
in. »Ik sluit me aan bjj 't verzoek van
mjju meisje. Antje heeft uw scherp verstand
zoo geprezen, ik bid n ons in dezen on-
geljjken strjjd, welke wij met een heerscü-
zuchtige, wraakzuchtige stiefmoeder te voe
ren hebben, bij te staan.*
»Kent ge die verschrikkelijke vrouw per
soonlijk?*
Alleen uit Antje's schilderingen, maar
dat is genoeg.*
>Zeker, Antja is bier volkomen op de
hoogte,* verzekerde Sabine spottend.
»Nu begin je nog te spotten!* pruilde
Als ons nu maar het uitspansel genadig
is en een wolkenlooze hemel een vr jj uitzicht
geeft, dan kannen de geleerden naar harte
lust d« verduistering observeeren en wjj
leeken stilzwijgende toeschouwers zjjn van
dit in zijn soort zeldzaam verschjjnsel. Ieder
zorge iD tijds voor een boven een vlam zwart
gemaakt stak glas, want zelfs een verdui
sterde zon kan het oog nog onaangenaam
treffen.
Een telegram van Adriaan Hofraeyr, den
corresDondent vau de »Times« te Lobatsi,
aan zjjn blad meldt, dat bjj over Delagoa-
baai behouden te Durban is aangekomen.
Tjjdens zjja gevangenschap had een hoog
ambtenaar hem medegedeeld dat president
Kruger alleen bezorgd was voor een inval
uit het Westen. In dat geval achtte hjj
Transvaal verloren, omdat hjj d-n Egelschen
Haar niet zou kunnen tegenhouden. Ook
vertelde die ambtenaar hem, dat Kruger in
een geheime zitting van den Volksraad had
meegedeeld, dat alle maatregelen waren ge
nomen om de mijnen te laten springen en
Johannesburg ta vernielen.
Generaal Louis Botha was daarop naar
Petroria gekomen en had gedreigd dat, wan
neer geen tegenbevel werd gegeven, bjj zelf
met zjjne commando's Johannesburg teren
een zoo duivelsch plan zou verdedigen. Kru
ger zou toen noode hebben toegegeven.
Alleen wanneer de kanonnen in tjjHs kon
den terug zjjn en genoeg mannen binnen
Pretoria konden worden verzameld, zou dia
stad worden verdedigd.
Uit Honingspruit (40 K.M. ten noorden
dier plaats aan lord Roberts hebben voor
gelegd een schets, welke een overzicht geeft
van de stellingen der Boeren aan de Rhe-
nosterrivier. De Boeren zouden daar 12000
man tellen en ten westen van den spoorweg
on verschanst, doch onder nat.uurljjlse bedek
king opgesteld zjjn meteen 15-tal kanonnen
en 1 Langen Tom.
Uit Veertienstroomen wordt van Maan
dag gemeld, dat de weg tot Vrjjburg open
moet liggen. Over de Hartsrivier behoeft
geen nieuwe brug te worden geslagen, daar
de genie de spoorwegbrug spoedig kan her
stellen. Tusschen Drieharten en Vrijburg is
de spoorweg eehter gelucht beschadigd.
Voorbjj Vrjjburg zjjn er geen rivieren meer,
die den marsch der Engelschen kunnen te
genhouden. Het spoorwegverkeer te Vrjjburg
zal vermoedelijk vóór het einde dezer maand
en dat tot Mafeking vóór het laatst van
Juui hersteld zjjn.
Woensdag heeft de Duitsche stoomboot.
>Bundesrath« geruimen tjjd te Lorenpo
Marquez gewacht op den trein uit Preto
ria, die verscheidene invloedrijke Boeren-
familiën zon meebrengen. Hare namen wor-
het lieve Antje.
»Zonder iets op dan hoogvereerdeu lui
tenant te willen zeggen,* beweerde Hnlpitz
weer aan zijn baardje draaiend,* maar sinds
hjj met die dame gehuwd is, kent men hem
haast niet raeer.>
>Je verschrikt me!« stamelde Antje.
Mijnheer von Stackelsberg is zoo zenuw
achtig onrustig geworden. Daar ik geen
spreker ben, heb ik mjjn aaDzoek geheel
van buiten geleerdje weet Antje, ik kende
de woorden goedja hebt me al vier weken
overhoord. Denk na eens, mijn lieve dame,
ik ben reeds over den eersten zin gevallen.
De eerste luitenant viel mjj in de rede en
zei zenuwachtig lachend, dat hjj datzelfde
een andere jonge dame voor eenige weken
veel beter en mooier had gezegd. Ik bid je,
anders zoo'n joviale man, de beste en meest
volhardende kameraad bjj de wjjnflescb.*
»Wat zegt u! daarvan heb ik nog niets
gemerkt!* riep Sabine, maar ze hield zich
eensklaps in en beet zich op de lippen.
»Je kent papa te weinigzei Antje.
>Denk je?« laehte Sabine.
>Die booze vrouw moet zjjn karakter
bedorven hebben 1* ging Antje ademloos
voort.
»Der lange rede korte zin is: we hebben
een bondgenoote noodig tegen die wraak
zuchtige vronwl* zei Hugo, >o, ik kan me
haar wel vooratellen, een oude grimmige
knokkerige dame, met gele stjjve haren,
een valsche schijnheilige blik.*
>Hugo, dit beeld hebt gjj uit mjjn ziel
gefotografeerd!* riep Antje en klapte in de
handen.
len streng geheim gehonden, maar men
heeft alle reden om te gelooven, zoo be
weert althans de Times-correspondent, dat
de familie vaa Reitz en ook president Steyn
van den Vrjjstaat zjjn aan boord gegaan.
Dezelfde trein heeft ook voor 150.000
pd. st. goud in baren voor de Neaerland-
scho Bank meegebracht.
President Krnger moet de meeste zjjner
bezittingen in Transvaal, gedurende de laat
ste zes weken op naam van vrienden heb
ben laten overschrjjven teneinde die tegen
verbeurd verklaring door Engeland te vrjj-
waren.
De, »New-York Herald* van 22 dezer
bevat het volgende telegram van haren cor
respondent te Petroria: Krnger, Steyn en
alle ambtenaren en generaals besloten den
oorlog voort te zetten behalve wanneer
gunstige vredesvoorwaarden kunnen bedon
gen worden.
Toch zqn een groot aantal ambtenaren in
Transvaal voor onvoorwaardelijke overgave.
Het is onwaarschjjnljjk dat Pretoria ver
dedigd zal worden.
De correspondent denkt, dat de oorlog
binnen twee maanden zal gfëindigd zjjn.
De »Westminst<?r Gazette* betoogt in een
hoofdartikel dat het besluit van da Boeren
om Petroria en Johannesburg te verdedigen
voor de Engelschen gunstiger is dan het
plan om zich in het Ljjdenburgsche terug
te trekken. De overgaaf van Petroria en
Johannesburg zou toch slechts een kwestie
zjjn van korten tjjd, terwjjl het einde van
een guerrilla in het Ljjdenburgsche niet te
voorzien is.
Een gerucht uit Kaapstad d.d. 22 Mei
zegt: Men verzekert, dat president Krnger
b-richt heeft ontvangen van den heer
beste commies-' #»nio»iiun,
zou toestaan.
Men gelooft, dat als de Engelschen de
Vanlrivier zjjn overgetrokken generaal Ro
berts een proclamatie zal uitvaardigen,
waarbjj hjj verklaart, dat indien de burgers
zich naar hun boerderijen begeven, hun vee
en have zal worden ontzien. Men gelooft
verder, dat de meerderheid zich op deze
condities zullen overgeven.
In het Engelsche Lagerhuis heeft de
minister Chamberlain verklaard, dat de
koningin van Swasiland de bescherming van
Engeland heeft ingeroepen, waardoor deze
inboorlingen-staat als 't ware geschoven
wordt tusschen Transvaal en de Porfcugeesche
bezittingen.
Dit beteekent, dat Engeland onder het
masker van opgelegd protectoraat, Swazi
land gaat annexeeren, om de Boeren meer
dan ooit op eigen bodem in te sluiten, hun
allen toegang naar het Westen benemende,
zooals Rhodesia allen toegang naar bet
Noorden afsluit.
Niettegenstaande Kruger het bericht dat
door Transvaal om vredesvoorwaarden zon
Sabine streed met een overmoedig lachje
Ze wilde antwoorden, maar werd door luide
stemmen daarin verhinderd. In hevige op
gewondenheid keerden de gezameljjke bad
gasten terug.
»W*ar is de heer Schurich? O, 't is ge
meen 1* riep Paprikoff reeds van verre.
Waarom ben je toch zoo booo?« vroeg
de nit den tuin komende kanselarij raad.
»Denk eens, de badkapel is in 't geheqj
niet gekomenze speelt van heden af te
West-Swindorf berichtte de woedende.
»En we hadden reeds zoozeer op »die
kommis von Schlesinger* gevlast!* voegde
Paula boos er bjj.
Zelfs jnffronw Kathinka kon haar afkeur
niet inhouden: >In der daad 't loopt
thans wel wat erg de goede Schurich
heeft in zjjn prospectus he 1 wat bloofd
»Zie je 't nu ook in, znster, lachte Papri
koff grimmig, »mij in d -ze wildernis te lok
ken Dat vergeef ik je niet!* In plaats dat
ik te Ostende of in de Riviéra furore maak,
verhonger ik te Oost-S wiudorf. Maar die
Schurich ik wil dadeljjk hjj jjlde
naar de veranda, maar bleef verbluft staan,
toen hjj Hnlpitz met zjjn dame tegenkwam.
Antje vloog dadelgk naar Panla en
fluisterde haar inPaula, je weet wel, wat
ifc je heb toevertrouwd dat ia hjj een
mooie, ferme man, tè?<
Maar Paula zuchtte zwaarmoedig »Ik ken
maar een mooien man, en dien mag ik niet
mooi vindenpapa heeft het verbodenzei
ze droevig.
Antje knikte geroerd, »Kan je je iets
dwazers voorstellen als een zoogenaamden
gevraagd zjjn, tegengesproken heeft, seint
de correspondent van Laffan te Pretoria,
dat hjj vernomen heeft, dat de regeering der
Z.-A. Republiek van de Engelsche regeering
bericht heeft gekregen onder welke voor
waarde deze de onderwerping van de Boeren
zon aannemen, maar de Transvaalscbe re
geering achtte die voorwaarden onaanneme
lijk. De vorige week waren de Boeren ont
moedigd, maar nn zegden regpering en volk
dat zjj tot het einde toe zullen strjjden. De
regeering heeft officieel aan de consuls te
Pretoria medegedeeld, dat zjj besloten is het
Randdistrict krachtdadig te verdedigen. Zjj
wjjst alle verantwoordelijkheid voor de ver
nieling van den eigen lom van neutralen
tjjdens de verdediging af. De regeering is
ook van plan om desnoods de kolenmjjnen
aan de Vaal te laten springen.
In den laten namiddag van 20 dezer
grepen de afdeelingen Boarenposten de Brit-
sche troepen tusschen Majnba en Mount
Prospect, zuideljjk van Majuba, aan. Acht
Engelschen werden gedood, 13 gewond. Aan
de zjj de der Boeren waren geen verliezen.
De burgers besloten zich tegen een inval
in Transvaal meer dan ooit te verzetten.
In officieels kringen te Londen begint men
zich ongerust te maken dat Frankrjjk, ge
bruik makende van de onlusten, die in Ma
rokko dreigen uit te breken, tengevolge
van bet overljjden van den oppermachtigen
grootvizier, in het belang vaa de rust op
de Algerjjnsche grenzen dat sultanaat onder
zpne bescherming zal stellen, ia overleg
met Spanje, dat dan zjjn grondgebied te
Ceuta zal zien uitgebreid. Frankrjjk zou
daardoor eene ovcu wegende positie in het
westen der Middullandsche Zea verkrjjgen
en Engeland's gezag en veiligheid in E .-ypte
oorlog voert, is het de regeernag niet mo-
geljjk in Marokko handelend op te treden.
Van St. Hélier (eil*nf Jersey) wordt ge-
ui ld, dat ter gelegenheid van de viering
van het ontzet van Mafeking eanue betoo-
gers de ruiten van Fransche winkels ver
nielden en de kasten leegplunderden. De
schade is ze r aanzienljjk; de Fransche ko
lonie is ten hoogste verontwaardig 1.
De Russische gezant te Konstantinopel
heeft, in aansluiting bjj een onderhoud, dat
hjj Zaterdag met de Porte heeft gehad, aan
He Tnrksche regeering een in krachtige be
woordingen gestelde nota gezonden, over
den toestand in ArraeD'ë. De Russische re
geering is, zegt de nota, vast besloten om
de terugkeer te bewerken va i de Armeniërs
die een handel of bedrjjf uitoefenen, en die
op Russisch gebied gevlucht zjjn bjj de ver
volgingen. Hun aantal wordt op meer dan
2000 geschat.
In een plaatsje te SiDzië, waar Maandag
de militairen schietoefeningen hielden, zjjn de
burgemeester en zjjn twee kinderen door een
papa?* zei ze vol eerlijke overtuiging.
Sahiue had intasschea de personen aan
elkaar voorgesteld. Juist wilde men zich
zetten, toen de vrouw van den kanz dar jj raad
tusschen haar twee hevig twistende oude
dochters op de veranda tooster inde.
Dat willen we toch eenszianschreeuwde
Mientje. »Wat beeld jjj je in! dat compli
ment over de oogen heeft mjjnheer Papri
koff mij gemaakt
»Wel, jij met ja waterblauwe oogen!*
sehold Fientje slagvaardig. »Je had eens
moeten hooren, hoe mjj aheer Paprikoff met
mjjn zwarte oogen gedweept heeft, hjj
noemde ze brandendDat is een man,
die poëtisch voelt
Kindertjes! ik kan nit u beiden niet
wjjs worden!* zoo zocht mevrouw Jetje de
twistenden te bedaren. Jjj meent, dat hjj
't je duideljjk heeft laten merken en jij
Mientje gelooft, dat je reeds halt en half
bent klaar gekomen? Hemel, we zjja toch
niet bij de Mormonen 1*
Ze werd juist door haar jongste dochter
in de reden gevallen, eie schieljjk kwam
toesnellen en de laatste woorden had ge
boord. »Nee, maar jullie twee oude joffers!
riep >potschrao« reeds van verre. Alsof
jullie twee met je oogen iets beteekenen dat
ik heb feeëaoogen, heeft hjj me daar net
gezegd maar wat maal ik daarom!
als de lange Gottlieb Muller nit de Mnlack-
straat me dat eens gezegd bail Dan lag er
nog muziek in! Maar zoo'n oud baasja!
(Wordt vei vol jd.)
onmor, mpt
VAN
rijgen de natanrlrijfft gesteldheid dt>r./nn
bestudeeren dan bp een verdmsterrag. ioen
Buitenland.
-<i- V 4 J vr-.
