Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Brief uit Nijmegen.
De Officier van Justitie.
M 1927.
FEUILLETON.
UitgeverL. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 8 AUG.
1900.
LAND VAM ALTEN*-
YOOR
L)it blad verschijnt WOENSDAG en ZATEEDAG.
Abonnementsprjjs: per 8 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiên worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Toen 't zoo warm werd, is 't over me
gekoraeD, de ziekte, die ik verleden iaar
meende te boven te zijn. Na eenige nial«n
in Baarn en een enkele maal in Scbeve-
ningen mijn zomertenten opgeslagen te heb
ben, ben ik verleden jaar iD de stad gebleven,
doch nu werd de drang naar buiten zoo
sterk, dat ik uit vloog en neerstreek in de
tweede stad van het schoone Gelderland.
In Nijmegen is het probleem, hoe uit
een vesting een oogeljjke stad te maken,
op de schoonste wjjze opgelost. Craandjjk
noemt Njjmegen de parel van Gelderland
en dat mag het met recht heeten. De wallen
zjjn geslecht en herschapen in schoone wan
delwegen op eenige punten zjjn parken
aangelegd door kunstvaardige handen, die
putten konden uit de schatkist der gemeente
en de fondsen, door stadgenooten he en
gebracht. Daar komt bjj dat van de oule
bouwwerken dezer oude stad genoeg is over
gebleven om te laten raden boe 't vroeger
geweest is en 't groen der parken af te
wisselen met een pittoresken toren, kapel
of ruïne. Ge begrjjpt dat dezen ombouw
der stad geen windeieren legtmet scharen
stroomen de vreemdelingen naar Njjmegen,
▼uilen de hotels en koffiehuizen en laten
in ruil voor alle schoone gezichten hun goede
geld in de zakken der ingezetenen achter.
Ik moet, zonder echter in geschiedkundige
bijzonderheden te vervallen, even herinneren
dat Njjraegen zoo niet de oudste, dan toch
een der oudste steden van Nederland is. Ze
is gesticht op eenige heuvelen aan den lin
keroever der snelstroomende Waal en be
kend is dat Karei de Groote er een paleis
bouwde, dat tot zjjn meest geliefde ver-
big ven behoorde. Dit lag op een hoogte, die
onmiddelljjk uit de Waal oprijst en het
Valkhof genoemd werd; na in 1704 d >or
het bombardement der Fransehen ve-d ge
leden te hebben, werd het in 1796 gesloopt,
op de overblijfselen na vaa twee kapelbn,
onder den naam van Roïae en Karolin
gische kapel alom bekend. De Ruïne is een
deel van het koor en ljjkt op het bovendeel
van een reus&chtigen steenen badstoel. Men
noemt Fröderik Barbarossa als den stichter
dezer kapel.
Van de Karolingische kapel is nog een
toren overgebleven, vanwaar men een prach
tig uitzicht heeft over de Waal en de
Betuwe.
NOVELLE
van
HANS WACHENHÜSEN.
1)
I.
't Is de gewone zomersche receptiedag in
de villa der presidentsvrouw Ebenhabn.
Buiten, ver van de poort der residentie, aan
den grooten straatweg ligt da fraaie bezit
ting, omgeven door het heerlijk lommerrijk
park, dat achter de villa slechts door een
heg van het stadsplantsoen gescheiden is.
Men kwam gaarne ten bezoek bjj de
oude, geestige dame, die nog tot de oude
■cbool behoorde en, in weerwil van haar
rheumatiek ljjden, zoo aangenaam en zoo
welwillend wist te keuveleD, dat nog nie
mand uit haar mond iets ten nadeele van
anderen gehoord bad.
Met haar zilverwitte, langs de slapen be
scheiden gelegde haarlokken, haar vriende
lijke blauwe oogen, den innemenden glim
lach op het rond, gezond gezicht, haar nog
blanke, ongerimpelde, zorgvuldig verpleegde
handen, en in haar eenvoudig damesgewaad,
waariu de suoekgrgze kleur steeds de over
hand had, was zjj, met haar tot het hart
sprekende stem, zelfs voor de jonkheid een
innemende persoonlijkheid't was dan ook
voornamelijk de jonkheid die zjj gaarne om
zich heen zag.
Niet om zelf jong te zjjn want zjj
Beide overblijfselen der oude bouwkunst
liggen te midden van een schoon park, dat
kenrig onderhouden en doof stadgenooten
en vreemdelingen ontzien wordt. Voor reke
ning van het stadsbestuur wordt hier dik
wijls muziekuitvoering gegeven, met de
meeste aandacht door het talrijk publiek
aangehoord.
Heel dicht bjj het Valkhof ligt het Hófcel
Place Royalvroeger het groote logement
der stad, waar o.a. Koning Willem III ver
blijf heeft gehouden. Na de uitbreiding der
stad en de verrjjziDg van andere hótels, o.a.
Keizer Kareikon Place Royal niet meer
concurreeren, werd geveild en voor een
kleine som f 28000 door een vereeniging
aangekocht. Aan de eene zjjde werd een
deel tot woonhuis afgescheiden, aan de andere
een deel tot Militair Thnis, terwijl het grootste
middelgedeelte tot Volkslogement werd in
gericht.
Dit logement is een der nuttigste inrich
tingen van Njjmegen. Voor den luttelen
prjjs van f 5 krjjgt men hier pension voor
•éi week. Het logies is uiterst zindeljjk,
maar eenvoudig en het voedsel overvloedig
en degeljjk. Ia de groote gezelschapszaal
van dit bóel zit ik op 't oogenblik te schrij
ven, terwjjl 't om mjj ruischt van klachten
over 't slechte weer.
Dat de natuur nu ook altjjd iu uitersten
moet overslaan. In het begin der week was
de warmte onuitstaanbaar, thans plast de
eene regenbui na de andere neer en houdt
de toeristen gevangen.
Na deze uitweiding zet ik mijn beschrij
ving voort. Dicht bjj het Valkhof rjjst, ook
uit de Waal de Belvedère omhoog, een toren
door de Spanjaarden gebouwd. Van den
top geniet men een sehoon uitzicht, zich
uitstrekkende over drie provinciën en de
rivieren Waal, Rjjn, Maas en IJsel.
Dichtbjj ligt het Huunerpark, tegen de
helling van een heuvel, met kunstmatige
rotsen en vjjvers, springende fonteinen, rus
tieke bruggetjes, een lust der oogen.
Ik kan zoo niet voortgaan, want N. is
één lasthof. Laat me nog zeggen, dat de
stad zelf tegen verschillende heuvels ge
bouwd is en de straten met hun sterke
hellingen van de trekpaarden en vermoeide
wandelaars de uiterste inspanning vorderen.
Van de aanwezigheid van een ouden toren
en de vestingwallen heeft men in het Kro
nenburgerpark partjj getrokken om een
getrouwe nabootsing te geven van de Pa-
sprak gaarne over lang vervlogen tjjdeu en
gebeurtenissen maar om haar invloed
te oefenen op die jeugdigen, welken zjj ver
waardigde haar te bezoeken.
De presidentsvrouw was rijk, zooals men
beweerde, zeer rjjk. Zjj gaf met volle han-
deDop hare kosten studeerden in de resi
dentie verscheiden jongelieden, welken zg
waardig voor deze ondersteuning hield.
Geheel baar villa verried dez-n rjjkdom.
De inrichting was overigens smakeloos, zelfs
in velerlei opzicht zeer ouderwetsch, maar
solied. Dat zg de kunsten liefhad, getuigden
de schildergen, beelden, kolommen, urnen
en vazen, ja sommige barer kamers werden
voor historische merkwaardigheden gehou
den, want vele meubels er van dagteeken-
den uit den tjjd van Augustus den Sterke
en uit de dagen der Fransche revultie. Eene
kamer was zelfs ontwijfelbaar oorspronkelijk
uit den tjjd van Lodewjjk XIV, immers
van een boek, dat op een in die kamer zjjnde
tafel lag, was het schrift reeds geel gewor
den en konstateerde den historische oor
sprong.
Hooge, donkere conifeeren beschaduwden
op den voorhof aan beide zjjden van den
ingang de wanden, in wier marineren platen
en beelden tjjd en weder als 'c ware poriën
gegroefd hadden. Een nooddak beschutte
ze vergeefs tegen verwoesting; zjj stonden
daar reeds sedert veertig jaar en hadden
vroeger elders in Italië nog veel langer
gestaan.
Reeds in het voorportaal kon men een
blik werpen in het ruim met kunstvoor
werpen voorzien salon, op den grooten mar
meren schoorsteen, de zware lichtkroonen,
de ouderwetsche meubels en de dikke goud-
rijsche Buttes Chaumont. Men heeft bier
met behulp der waterleiding vjjvers, fon
teinen, watervallen, ja zelf een bergstroom
aangelegd, al 't welk, besehenen door elec-
tri8ch licht, een onuitwischbaren indruk
maakt.
Geen wonder dat men, met kinderen hier
vertoevende, een offer brengen moet aan
de nieuwe sporthet koopen en verzenden
van geïllustreerde briefkaarten, waaraan
Njjmegen rgk is.
Van museums etc. meld ik u niet, om
reden ik er nooit heen ga. Alleen heb ik
na het oude stadhuis bewonderd te hebben,
een kjjkje in de hal genomen waar o.a.
een merkwaardige klok staat en een schil-
derjj hangt met het vermaarde raadsel van
Njjmegen, aan welks oplossing men jaren
besteed heeft.
Ik schrjjf u de laatste over.
Huibert trouwt Anna, een weduwe, heb
bende een voorzoon Gjjsbert en verwekt
bjj haar twee zonen Adam en Arend. Deze
vrouw, gestorven zijnde, trouwt hjj voor
de 2de maal met Beel, een weduwe die
«en voordochter had, Jacobjju geheefcen en
krjjgt bjj haar twee zonen Bartel en Barend.
Oudertusschen trouwt de voorzoon G. met
de voordochter, uit welk huweljjk Charlotte
geboren werd. Deze wordt vervolgens de
3de vrouw van den ouden man bjj welke
hjj twee zonen verwekt.
Men kan hieruit zien tot welke vreemde
familieverhoudingen deze huweljjken aan
leiding geven.
Is N. mooi, nog mooier zjjn de omstreken.
Die een paar flinke onderdanen meebrengt
kan hier genieten op de verschillende bergen
en in de dichtbegroeide dalen. Uhbergen,
Beek, Berg-en-Dal, waarhenen wegen leiden,
door schoone villa's omzoomd, liggen schil
derachtig aan den grooten weg naar Kleef
en bieden op tal van punten een verruk
kelijk panorama aan.
Voor een Hollander, die niet anders kent
dan het platteland, is 't hier ongekend
schoon. Ik kan u een zomer-uitstap naar
deze heerljjke streken zonder eenig voorbe
houd aanbevelen.
Nijmegen, 5 Aug. J. L.
Buitenland.
Koning Leopold, die, met zjjn jacht Al
berta* van Bergen, in Noorwegen, terug-
keerend, drie dagen lang bjj stormweer op
de Noordzee gekruist heeft, en over wien
lakensche gordijnen.
Op den achtergrond en aan beide zjjden
waren andere kleine zalen, alle in ernitigen
schier statigen stjjl ingericht. Kamerplanten,
waarvan de presidentsvrouw veel werk
maakte, vormden om de zuilen of beelden
heen stille plekjes op den grooten mozaïk-
vloer, en waren zoodanig geplaatst, dat eene
groep van bet gezelschap een andere niet
zeer gemakkei jjk kon beluisteren.
Men was iu Augustus. De dagen waren
heet, de avonden werden langer.
Heden, op den receptiedag, waren de
twee bedienden der presidentsvrouw den
geheelen voormiddag bezig om het stof van
de meubels te nemen, de kostbaarste st tu-
etten en vazen van hunne dunne gazen
overtrekken te bevrjjden, do kamerplanten
te zuiveren, den mozaïkvloer te wrjjven,
en toen dit verricht was den hovenier te
helpen, die met zjjne, uit den grooten vjjver
komende spuitslang het groote grasperk
oesproeide, dat aan de andere zjjde van
het park, ver van den straatweg verwjjderd
lag.
Want hier, aan de achterzjjde der vilia,
vanwaar men in het donker park zag en
op de met kiezelzand bestrooide paden, die
tusschen veelkleurige bloembedden over het
grasperk voerden, zat de presidentsvrouw
steeds met hare gasten.
Hier in den grooten vjjver bliezen half
verweerde tritons hun waters ralen in de
lucht, hier hoorde men den zang der voge
len in de twjjgen der hooge benken, ber
ken en olmen, bier vernam men niets van
het geraas der op den straatweg voorbg-
rgdende rgtuigen. Hier heerschte een plech
tige, schier majestueuze stilte, als er geen
men zieh reeds ongerust begon te maken,
is Zondagavond te half 6 behouden te
Ostende teruggekeerd.
Het aantal stakers in de Belgische glas
blazergen van de streek van Charleroi is nog
iets toegenomen. Er zjjn nu 6800 stakers.
Den 20en Augustas zjjn nagenoeg alle over
eenkomsten afgeloopen, en dan verwacht
men dat bjjna alle orens zullen gedoofd wor
den. De werklui die niet tot de vakvereeni-
gingen behooren, werken nu nog door, voor
zoover het nsogeljjk is.
Er zjjn nergens ongeregeldheden geweest.
Het bljjkt, dat de revolver van Salson,
waarmede hjj op den shah wilde schieten,
geketst heeft. Men twjjfelt er aan, of Sal
son de eigenlijke naam van den dader is;
sommigen zjjn van oordeel, dat hij Hoby
heet en van Corsica af komstig is. Zjjn ou
ders zjjn brave lieden.
Bjj zjjn verhoor heeft hg verklaard, van
plan geweest te zjjn, op den gewezen pre
sident Casimir Perier te schieten, doch het
was hem niet gelukt.
Het gerucht gaat, dat Salson de geheim
zinnige dader is van den aanslag op mr.
Labori te Rennes.
Legrand, president van de rechtbank voor
handelszaken, heeft een brief ontvangen,
waarin wordt medegedeeld, dat het gebouw
van de rechtbank in de lucht zal vliegen.
Volgens de »New-York Herald* zjjn
sedert eenige maanden 27 anarchisten uit
Amerika vertrokken met het doel moord
aanslagen te plegen op vorstelgke personen
in Europa. Bjjna allen zjjn Italianen. Hun
leider is vermoedelijk Malatesta, die zich
in Londen bevindt. Een agent der Itali-
aanschd regeering moet alle namen van de
anarchisten, welke vertrokken zjjn, in zjjn
bezit hebben.
Koning Victor Emanuel heeft thans
definitief bepaald, dat het stoffel jjk over
schot zjjns vaders Donderdag 9 dezer in
het Pantheon te Rome zat worden begraven.
Naar de »Tribuna« verzekert, heeft het
Vatikaan gelast dat de gansche geestelijk
heid in Italië zal deelnemen aau de rouw
betuiging.
A.s. Zaterdag zal de nienwe Koning den
eed voor de Kamers afleggen.
Op het harteljjk telegram van deelne
ming van den Duitschen Keizer heeft de
erasten waren, bier at de presidentsvrouw
op h"t terras, hier ademde zjj des avonds
de verfrisscbende boschgeuren iu, want ver
westwaarts breidde zich het stadsbosch op
den heuvel uit, op wiens top het kunstig
nabootsel eener ruïne stond.
Het was zeven uren toen de eerste gas
ten uit de stad aankwamen en, door den
bediende ontvangen hun weg naar het
schterterras zochten, waar de dame des
huizes in snoekgrjjze robe hen met een
vriendeljjken glimlach ontving.
Heden verwachtte de presidentsvrouw de
lang gewenschte hulp voor bet ontvangen
harer gasten, van hare nicht, die eerst acht
dagen geleden bjj haar aangekomen was,
om bjj haar te blijren. En deze nicht was
heden een bizonder aantrekkingspunt van
dezen receptiedag.
De jonkmannen, die bjj de presidents
vrouw toegang hadden, waren spoedig on
derricht gewordeD, dat een schoone logé
bjj de oude dame aangeko nea was. Wei
nigen hadden haar nog gezien, want de
presidentsvrouw had gedurende de geheele
week geen bezoek ontvangen, maar die
weinigen hadden aau de audere reeds het
portret der nicht geschetst.
Men kwam derhalve met groote nieuws
gierigheid en talrjjker dan gewoonljjk.
Officieren, jonge beambten, de zonen van
rjjke kooplieden verdrongen elkander reeds
sedert een half uur in de villa, het terras
werd vol, en de presidentsvrouw glimlachte
heimelgk, ziende dat de jongelingscnap
neden zoo bizonder sterk vertegenwoordigd
was. Zooals altoos had zjj een vriendelgk
woord voor allen.
En toch was zjj heden minder rustig
Koning geantwoord, daarin een bewjjs te
zien dat de Keizer de broederljjke vriend
schap, welke hg Koning Humbert steeds
heeft betoond, op bem wil overdragen en
dat de nagedachtenis van dan overledene,
die eewig in beider hart zal zjjn gegrift,
de banden welke hunne stamhuizen en
volken met elkaar verbinden, even onbreek
baar zullen maken. Het voortbestaan van
het Drievoudig Verbond is hiermee dus
verzekerd.
Volgens beweren van Humberts secre
taris, zou de Koning reeds sedert twee
dagen vóór zjjn dood hebben waargenomen
dat hjj steeds door een verdacht uitziend
persoon bespied werd. Ook bjj het verlaten
van het turnfeest ontdekte hjj dien man,
die niemand anders dan Bresci bleek te
zjjn, op een paar schreden afstand en mom
pelde hg: »alweer die man!* waar bjj hg
zelfs een pas achterwaarts deed, maar zich
spoedig vermannende stapte hg, lachende
om zjjn voorgevoel, in zjjn rjjtuig, waar
hg een oogenblik later door dien persoon
werd doodgeschoten.
Uit Buenos-Aires* wordt aan de >Times«
gemeld dat Bressi's zwager Castagnie drie
weken geleden daar aankwam met een pai-
sagebiljet naar New-York. Later wilde hjj
bljjven, en vroeg het geld voor zjjn biljet
terng, maar dat werd hem geweigerd.
Castagnie vertrok toen naar Montevideo.
Hg prjjst den moord op Koning Humbert
uitbundig, en zegt dat koningin Victoria
nu aan de beurt is. Castagnie beleedigde de
koningin van Engeland dermate, dat twee
Eagelsche kantoorbedienden hem afran
selden.
Naar aanleiding van een door de mjjn-
werkers gestelden eisch, tot verhooging van
hun loon met 15 pCt. vóór 1 Januari a.s.,
iu verband met de voortdurende stjjging
der kolenprjjzen, is de vorige week te Lon
den eene vergadering gehouden van het
looncomité, bestaande uit vertegenwoordi
gers van mgneigenaars en werklieden. Be
sloten werd, eene inwilliging van dien eisch
aan te raden, in zooverre dat in October,
Januari en Februari a.s. telkens eene loons-
verhooging van 5 pCt. zal worden toege
staan.
Te Liverpool verzekert men dat er een
expeditie op touw gezet om tegen het
einde van den herfst eenige stammen in
de bnurt van Old Calabar, in Nigerië,
van gemoed dan gewoonljjk. Er was iets
dat haar bezig hield, haar ontstemde: een
voorval had plaats gehad geheel in de na-
bjjheid, ginder in bet bosch op de kleine
naakte plek bjj den kikkervjjver, van wel
ker bewoners de eentonige muziek op stille
avonden tot haar overkwam.
Des namiddags badden de bedienden er
haar iets van verhaald, en haar gedachten
hielden er zich mede bezig, als haar blik
naar het reeds donker wordend bosch
zweefde.
Ondertu88chen had zjj het aan vankei jjk
zeer druk om hare nicht aan de gasten
voor te stellen en liet haar vervolgens aan
de jonge dames over, die met hare moe
ders gekomen waren, en deze moesten
weldra voor de jongelingen wgken, die el
kander nu om de fee van het huis ver
drongen.
Hilda, mjjn nicht;* had de presidents
vrouw ontelbare malen moeten herhalen
en toen nu de voorstelling afgeloopen was,
wjjdde zjj zich aan de bejaarde dames,
terwjjl zjj de jongelingschap naoogde, die
nu de treden van het terras naar het gras
perk afsnelde.
>Ik ben eigenljjk hare oud-tante, ant
woordde de presidentsvrouw op de vraag
der dames, die Hilda met heure blikken
volgden terwjjl deze, de anderen meetroo
nend, zich beneden tusschen de bloembed
den verlastigde. Mjjn neef liet twee meisjes
na, eene er van heb ik tot mg genomen.*
>Een allerliefst, bekoorljjk meisjol prees
een der dames, Hilda met haar lorgnet
beglurend. Twintig jaar oud, niet waar?*
NIEUWSBLAD
(Wordt vervolgd).
